CHƯƠNG 10

Vũ Trụ, như đã từng nhận xét trước đây, là một nơi rộng lớn đến đáng sợ, cái thực tế mà hầu hết mọi người thường tránh nghĩ tới để sống cho yên ổn.

Đại đa số sẵn lòng chuyển tới nơi đâu đó nhỏ hơn mà họ tự tạo ra, và quả thực là phần lớn sinh vật vẫn làm như vậy.

Ví dụ, ở một góc tại Nhánh Xoắn Ốc Phía Đông Ngân Hà là hành tinh rừng Oglaroon, nơi toàn bộ dân cư “có trí tuệ” sống trọn đời trên một cây dẻ khá là nhỏ và chật chội. Trên cái cây này họ sinh ra, sống, yêu, khắc lên vỏ cây những bài báo nhỏ tí biện luận về ý nghĩa cuộc sống, sự phù phiếm của cái chết và tầm quan trọng của sinh đẻ có kế hoạch, tham gia một vài cuộc chiến rất nhỏ, và cuối cùng chết, buộc thân ở mặt dưới cành nào đó trong số những cành cây phía ngoài, khó với tới hơn.

Thực ra, những người Oglaroon duy nhất rời khỏi cái cây là những người bị ném ra khỏi đó vì phạm vào trọng tội tày đình là băn khoăn không biết những cái cây khác có khả năng duy trì sự sống không, và thậm chí những cái cây kia có thật không, hay quả chỉ là ảo giác do ăn quá nhiều hạt dẻ Ogla.

Mặc dù hành xử này có vẻ kỳ lạ, không dạng sống nào trên Ngân Hà lại không phần nào vướng phải điều tương tự, và chính vì thế mà Vòng Xoáy Tầm Nhìn Toàn Cảnh mới khủng khiếp đến vậy.

Vì khi bị nhốt vào Vòng Xoáy, trong một khoảnh khắc, bạn sẽ được thoáng thấy toàn bộ cõi Sáng Thế vô biên không gì tưởng tượng nổi, và đâu đó giữa miền vô biên ấy là một dấu hiệu nhỏ xíu, một chấm li ti trên một chấm li ti khác, đề “Bạn đang ở đây”.

Cánh đồng xám xịt trải rộng trước mặt Zaphod, một cánh đồng đổ nát, tàn tạ. Gió quật từng cơn điên cuồng trên đó.

Giữa cánh đồng là nhà vòm như một cái mụn bằng thép. Zaphod đoán đây chính là chỗ gã đang đi đến. Đây chính là Vòng Xoáy Tầm Nhìn Toàn Cảnh.

Trong khi gã tuyệt vọng đứng nhìn nó chằm chằm, bỗng một tiếng gào khủng khiếp không giống người phát ra, nghe như một người có linh hồn vừa bị đốt cháy khỏi thể xác. Nó thét lên át cả tiếng gió, rồi biến mất.

Zaphod giật thót người kinh hãi, máu gã như biến thành heli lỏng.

“Ê, cái gì thế?” gã thì thào không thành tiếng.

“Một đoạn thu âm,” Gargravarr đáp, “của người ngay trước anh bị nhốt vào Vòng Xoáy. Nó luôn được bật cho nạn nhân tiếp theo. Kiểu như đoạn dạo đầu ấy mà.”

“Ờ, nghe ghê thật…” Zaphod lắp bắp. “Ta có thể đi đâu đó tiệc tùng một chút rồi nghĩ lại cho kỹ được không?”

“Ai mà biết được,” giọng nói siêu trần của Gargravarr đáp, “rất có thể tôi đang ở một bữa tiệc rồi cũng nên. Ý tôi là cơ thể tôi ấy. Nó rất hay đi tiệc tùng mà không có tôi. Nó bảo tôi chỉ làm vướng chân nó. Thế đấy.”

“Mày với cơ thể mày làm sao vậy?” Zaphod hỏi, chỉ nóng lòng muốn trì hoãn chuyện sắp xảy ra cho gã bất kể có là chuyện gì đi nữa.

“Ờ thì nó… nó bận lắm, anh biết đấy,” Gargravarr ngập ngừng.

“Ý mày là nó có tâm trí khác à?” Zaphod hỏi.

Có một quãng im lặng kéo dài và hơi lạnh lùng trước khi Gargravarr lại lên tiếng.

“Tôi phải nói là,” y đáp, “tôi thấy câu nói đó của anh cực kỳ vô duyên đấy.”

Zaphod vội xin lỗi, vẻ ngượng nghịu và bối rối.

“Không sao,” Gargravarr đáp, “làm sao anh biết được.” Giọng nói run run vẻ buồn bã.

“Sự thực là,” giọng nói tiếp tục với vẻ cho thấy nó đang rất cố gắng giữ bình tĩnh, “sự thực là chúng tôi đang tạm thời ly thân theo phán quyết của tòa. Tôi nghĩ có lẽ rồi chúng tôi sẽ ly dị thôi.”

Giọng nói lại im bặt, khiến Zaphod chẳng biết nói sao để đáp lại. Gã lúng túng lẩm bẩm gì đó.

“Tôi nghĩ chúng tôi không hợp nhau lắm,” một lát sau Gargravarr lại tiếp tục; “chúng tôi chẳng bao giờ hạnh phúc khi cùng nhau làm gì cả. Chúng tôi luôn cãi cọ rất kịch liệt về chuyện tình dục và câu cá. Cuối cùng chúng tôi thử kết hợp hai thứ, nhưng kết cục chỉ là thảm họa, như anh có thể tưởng tượng ra đấy. Và giờ thì cơ thể tôi không chịu cho tôi vào nữa. Nó còn không thèm gặp tôi…”

Y lại ngừng lại vẻ thống thiết. Gió rít qua cánh đồng.

“Nó nói tôi chỉ suốt ngày ngăn trở. Tôi nói rằng là một tâm trí tôi suốt ngày trăn trở là đương nhiên, thì nó bảo đấy chính là cái kiểu đáp trả khôn lỏi tức cả lỗ mũi, thế là tôi bỏ đi. Có lẽ nó sẽ giành được quyền giữ tên riêng của tôi.”

“Thế à…?” Zaphod khẽ hỏi. “Thế tên riêng của mày là gì?”

“Bô Tè,” giọng nói đáp. “Tên tôi là Bô Tè Gargravarr. Chỉ nghe là đủ hiểu, đúng không?”

“Ừm…” Zaphod thông cảm nói.

“Và chính vì thế mà tôi, một tâm trí bị lìa thân xác, được phân làm Người Canh Gác Vòng Xoáy Tầm Nhìn Toàn Cảnh. Không ai đặt chân lên bề mặt hành tinh này. Ngoại trừ các nạn nhân của Vòng Xoáy - mà tôi e là họ thì không được tính.”

“À…”

“Tôi sẽ kể chuyện đó cho anh nghe. Anh có muốn nghe không?”

“Ờ…”

“Cách đây nhiều năm, đây là một hành tinh thịnh vượng, hạnh phúc - có người, có thành phố, có cửa hàng, một thế giới bình thường. Chỉ có điều các phố trung tâm ở những thành phố này có khí hơi nhiều cửa hàng giày hơn ta nghĩ là cần thiết. Và dần dần, một cách âm thầm, số lượng cửa hàng giày cứ thế tăng lên. Đó là một hiện tượng kinh tế thường gặp, nhưng thật thê thảm khi phải chứng kiến, vì càng có nhiều cửa hàng giày thì họ lại phải sản xuất ra càng nhiều giày và chúng càng trở nên kém chất lượng và khó đi hơn. Và chúng càng khó đi hơn thì người ta lại càng phải mua nhiều hơn để có giày mà đi, và các cửa hàng lại càng sinh sôi nảy nở, cho đến khi nền kinh tế toàn hành tinh trải qua một cái gọi là Chân Trời Sự Kiện Giày, và không ai có thể xây dựng được gì khác đảm bảo tính kinh tế ngoài các cửa hàng giày. Kết quả là - sụp đổ, điêu tàn, và nạn đói. Phần lớn dân chúng đều chết cả. Những người hiếm hoi có gen không ổn định đúng kiểu cần thiết thì đột biến thành chim - anh đã thấy một trong số họ rồi đấy - và họ nguyền rủa chân mình, nguyền rủa mặt đất, và thề sẽ không ai đặt chân lên đó nữa. Những kẻ khốn khổ. Đi nào, tôi phải dẫn anh đến chỗ Vòng Xoáy.”

Zaphod lắc đầu khó hiểu và loạng choạng bước tới trước, băng qua cánh đồng.

“Còn mày,” gã hỏi, “mày cũng xuất thân từ cái địa ngục này, phải không?”

“Không, không,” Gargravarr chưng hửng đáp, “tôi đến từ hành tinh Sao Ếch C. Một nơi tuyệt đẹp. Có rất nhiều chỗ câu cá. Tối tối tôi lại bay về đó. Mặc dù bây giờ tôi chỉ có thể quan sát mà thôi. Vòng Xoáy Tầm Nhìn Toàn Cảnh là thứ duy nhất có hoạt động chức năng gì đó trên hành tinh này. Nó được xây ở đây vì không ai muốn có nó trước thềm nhà mình cả.”

Đúng lúc đó một tiếng thét ai oán khác lại xé toạc không trung, làm Zaphod rùng mình.

“Cái gì có thể khiến người ta thét lên như thế nhỉ?” gã thì thào.

“Vũ Trụ,” Gargravarr đáp gọn, “toàn bộ Vũ Trụ vô biên. Các mặt trời vô số, khoảng cách vô tận giữa chúng, và anh, một chấm nhỏ vô hình trên một chấm nhỏ vô hình, nhỏ đến vô biên.”

“Này chú em, tao là Zaphod Beeblebrox đấy,” Zaphod lầm bầm, cố giương mấy mảnh tự tôn đã rách tơi tả của mình lên.

Gargravarr không trả lời, chỉ lại tiếp tục ngân nga rầu rĩ cho đến khi họ tới trước tòa nhà vòm bằng thép đã mờ xỉn giữa cánh đồng.

Họ vừa đến nơi, một ô cửa bèn rầm rì mở bên hông, cho thấy một căn buồng nhỏ tối tăm bên trong.

“Vào đi,” Gargravarr nói.

Zaphod giật thót người sợ hãi.

“Hả, ngay bây giờ ấy à?” gã hỏi.

“Bây giờ.”

Zaphod lo lắng ngó vào trong. Căn buồng rất nhỏ. Nó có vách thép, và gần như không đủ chỗ cho hơn một người.

“Ờ… tao chẳng thấy nó giống Vòng Xoáy gì sất,” gã nói.

“Không phải,” Gargravarr nói, “đây là thang máy thôi. Vào đi.”

Với nỗi sợ hãi cùng cực, Zaphod bước vào trong. Gã biết Gargravarr có ở trong thang máy với mình, mặc dù kẻ không thân xác lúc này không nói không rằng.

Thang máy bắt đầu đi xuống.

“Tao phải chuẩn bị tinh thần cho chuyện này mới được,” Zaphod lẩm bẩm.

“Không có tinh thần nào có thể chuẩn bị được cho chuyện này,“Gargravarr nghiêm nghị nói.

“Mày đúng là có tài làm người ta thấy kém cỏi đấy.”

“Không hề. Vòng Xoáy mới là thứ có tài đó.”

Đến chân thang, cửa sau thang máy mở ra và Zaphod lảo đảo bước vào một căn buồng thiết bị, nhỏ hẹp, vách thép.

Ở đầu kia buồng lừng lững một cái hộp thép thẳng đứng, vừa đủ to để một người đứng vào.

Đơn giản có vậy.

Cái hộp nối với một đống các máy móc và thiết bị khác bằng một dây cáp dày duy nhất.

“Chỉ có thế thôi?” Zaphod ngạc nhiên hỏi.

“Đúng vậy.”

Nhìn cũng không đến nỗi, Zaphod tự nhủ.

“Và tao phải chui vào đó hả?” Zaphod nói.

“Anh phải chui vào đó,” Gargravarr đáp, “và tôi e là anh phải vào ngay bây giờ.”

“Rồi, rồi,” Zaphod nói.

Gã mở cửa cái hộp và bước vào.

Gã đứng đợi trong hộp.

Năm giây sau có một tiếng tách, rồi cả Vũ Trụ đã nằm trong hộp cùng gã.