PHẦN THỨ HAI

Nga ngồi trước một chiếc bàn có gương. Bên nàng ngổn ngang nào phấn sáp, nào thuốc nhuộm móng tay và nước hoa. Nàng vừa gỡ tóc vừa lớn tiếng nói một mình.

- Ngủ đến chín mười giờ đấy! Làm gì nhau thì làm!

Nàng xoa một chút dầu “Forvil” vào tóc rồi lại tiếp lời:

- Cái hạng này thì chỉ có ăn với ngủ thôi. Muốn yên thì đây để cho yên, chứ đã muốn bới thối ra thì lại phải hít, phải ngửi chán, chứ có làm cái thá gì.

Khi thì nàng nói khẽ như lẩm bẩm một mình. Khi thì nói thật to để mọi người đều nghe tiếng. Rồi thỉnh thoảng nàng lại đập hộp phấn hoặc đá chiếc ghế kê gần đó và pha vào những câu chửi rủa, cạnh khóe như: “Tiên nhân nhà mày, bà nhìn thấy bà chướng mắt. Cái hạng mày thì cũng nay mai bà tống ra đường". Hoặc những câu sau đây:

- Rõ trơ trơ ra như thế này! Bà cứ mần ngơ đi cho mà còn không biết?

Bà Sinh ngồi nhà ngoài cố giữ vẻ thản nhiên, nhưng thấy Nga cứ như khiêu khích mãi, bà bèn ngoái đầu vào, cố lấy giọng nhẹ nhàng bảo nàng:

- Này chị hai, chị vừa vừa chứ! Đừng có lên nước như thế. Chị ngủ đến mấy giờ thì mặc chị...

Nga vội ngắt lời ngay:

- Mặc chị! (Nàng bĩu môi) ối chao ôi! Tử tế chửa! Tôi đang ngủ mà bà hét mãi lên rằng chín với mười giờ! (Nàng lấy giọng chế giễu nhắc lại câu nói của người vợ cả) Này, chín giờ rồi đấy. Sắp trưa rồi đấy!

Nàng hét thực to. Bà Sinh phát uất lên mắng Nga:

- Rõ khéo! Sao mà điêu ngoa đến vậy. Ai mà lại rống to đến như thế!

- Tôi mà lại còn đổ điêu cho bà! Đó là tôi mới tàm tạm thế thôi chứ bà thì bà còn rống to gấp vạn nữa, có dễ thường cả cái tỉnh Nam này đã nghe thấy tiếng bà hét “chín giờ” với lại “gần trưa” rồi đấy.

Nga đã nói quá lời, sự thực thì bà Sinh nói cũng khá to: nhưng chủ ý của bà không phải là để giục Nga dậy, chỉ cốt để cho người vú già ở dưới bếp nghe tiếng. Mà bà đã phải nói đến giờ giấc như vậy là bởi lẽ bà chưa thấy vú già quét nhà và pha nước vào ấm như mọi ngày.

Nghe câu nói của Nga, bà vừa định cãi lại, thì Nga lại tuôn ra một tràng dài: “Chỉ đây với đấy mà bà đã cãi băng ngay đi được. Sao mà cái hạng người tầm thường đến thế!”

Bà Sinh không còn thể nén được cái uất ức nữa. Bà lên tiếng mắng át ngay Nga:

- Mày đừng có hỗn! Mày bảo ai là cái hạng người tầm thường? Tao có tầm thường chăng nữa thì mày cũng là lẽ cái nhà này.

Nga cũng không chịu nhịn. Trái lại nàng còn lớn tiếng hơn:

- Thôi đừng có nói nữa mà xấu mặt! Làm lẽ cũng ba bảy đường làm lẽ! Có hạng người làm lẽ thì ăn cơm nguội nằm nhà ngoài, chứ đây thì không có bao giờ thèm như thế. Phải cơm trắng nước trong, phải có người hầu hạ, không có thì vạn đứa khổ!

Thế rồi cuộc cãi vã nhau cứ giằng dai mãi. Thấy bà Sinh xưng là “tao” và gọi mình bằng tiếng “mày”, thì đối lại, Nga tự xưng là “bà” và bảo bà Sinh là “đĩ già”. Hai tiếng “đĩ già” này, nàng đã thường dùng để ám chỉ bà Sinh từ khi mới về ở với bà. Nên trong lúc xảy ra sự xô xát, nàng coi như là những tiếng còn nhẹ nhõm lắm, chưa lấy gì làm thậm tệ. Nếu trong khi nàng ỏn ẻn với chồng mà nàng có cái giọng ngọt ngào và những tiếng êm dịu, bùi tai thì trong khi cãi lại bà Sinh nàng lại có những dáng điệu, những giọng nói, những câu thô tục, ghê tởm và lỗ mãng ít ai bì kịp. Hai cái thái cực đó ở trong người nàng và thay chỗ cho nhau một cách rất dễ dàng. Từ ngày về ở chung với người vợ cả, nàng chỉ gọi bằng tiếng “bà”. Rất ít khi nàng chịu tới tiếng “chị”. Tựa như giữa nàng và bà Sinh không hề có chút liên lạc gì, và đối với nàng đó là một người đàn bà không đáng kể.

Nga hung hăng quấn tóc lại rồi vỗ mạnh hai tay vào mặt bà Sinh:

- Bà đây bà chẳng sợ đứa nào! Đừng có trêu chọc bà!

Bà Sinh trỏ tay vào mặt Nga:

- Phải, cái hạng đã tới một trăm thằng thì còn sợ ai!

Nga ức về nỗi bà Sinh đã nói đến cái đời “cô đầu” của mình khi trước, càng phát khùng hơn.

- Phải, bà đây đã đến hạng trăm nghìn thằng rồi đấy! Đã ăn cơm góp thiên hạ chán vạn rồi đấy! Cái thứ đĩ già ấy đừng có đụng chạm đến bà.

- Mày bảo ai là đĩ già, cái con kia?

- Bà bảo mày là đĩ già đấy! Làm gì được bà thì làm!

Tức tối về nỗi vợ lẽ, dưới quyền mình mà đã gọi mình là đĩ già rồi lại thách thức mình, bà Sinh không còn thể chịu được nữa. Bà vừa định nhảy xô lại tát Nga, thì nàng đã mau tay vớ ngay được chiếc phất trần ở góc bàn và lại thách thức thêm:

- Có giỏi cứ chơi nhau với bà. Rồi xem đứa nào được đứa nào thua!

Bà Sinh đã quá hăng hái, không hề ngừng bước và cứ xấn vào người Nga. Nàng xoay ngược cán chiếc phất trần lại rồi không hề rụt rè quất luôn trên hai vai bà Sinh mấy cái liền. Cuộc ẩu đả bắt đầu gay go, Nga vứt chiếc phất trần ra, rồi hai tay nắm được tóc bà Sinh. Bà quờ được túi áo cộc nàng rồi giằng co chiếc áo bị rách. Nga thì cứ cầm mớ tóc giựt mạnh mấy cái liền, Bà Sinh bị đau quá đến phát khóc rồi kêu không ra tiếng. Huệ ở ngoài sân vội chạy vào. Nàng chỉ biết can ngăn ra, không dám tỏ vẻ binh mẹ. Nàng gạt cả hai người ra. Nga vẫn giữ vững được mớ tóc trong tay. Huệ thấy mẹ có vẻ đau đớn quá, sụt sịt khóc và van lơn thảm thiết:

- Con lạy dì, dì buông mợ con ra. Con lạy dì!

Nga vẫn không chuyển lòng. Nhưng vừa lúc đó thì mớ tóc Nga cũng bị tuột xõa xuống. Nàng e bà Sinh nắm được tóc mình vội buông tay ra để vấn lại. Nhằm vào lúc đó, Huệ len hẳn người vào giữa rồi ôm lấy mẹ, lôi hẳn ra ngoài để mặc một mình Nga đứng lại trong gian buồng. Bà Sinh tuy bị đau nhưng cứ gạt con gái ra để trở vào tìm cách đánh lại Nga. Huệ càng ôm chặt lấy mẹ. Bà Sinh phát gắt:

- Mày cứ bỏ tao ra. Nhất sống nhị chết, tao cho nó một trận để nó bỏ cái thói lăng loàn đi.

Huệ ghé tận tai mẹ và khẽ nói với mẹ để Nga không nghe được:

- Mợ nghe con. Mợ yếu lắm mà “người ta” khỏe thì đánh lại sao được. Chỉ thiệt đến thân mợ.

Nàng nói những câu đó bằng một giọng cảm động, đầy nước mắt, khiến mẹ cũng thành nể nang rồi nghe theo nàng. Nga đứng trong nhà bô bô nói ra như còn muốn khiêu khích:

- Úi chà! Chín giờ với lại gần trưa rồi! Rõ thối! Đã bảo châu chấu đừng có đá voi cơ mà!

Bà Sinh cũng nói lại ngay:

- Thì tao có hèn gì đâu!

Rồi bà sồng sộc định chạy lại gần Nga thì Huệ đã vội giữ bà lại vừa khóc mếu vừa bảo mẹ:

- Con lạy mợ. Mợ thôi đi. Kẻo khổ thân mợ.

Thấy Huệ ra chiều nhún nhường và khuyên mẹ chịu phần kém, Nga lấy làm bằng lòng lắm. Nàng yên lặng vào ngồi trước gương gỡ tóc, và lại bắt đầu trang điểm.

Huệ lấy cho mẹ chiếc khăn lau mặt rồi cũng đưa cho mẹ chiếc lược thưa để bà chải đầu. Nàng đã tinh ý mang chiếc ghế mây ra sân cho mẹ ngồi, e rằng hai người gần nhau thì cuộc cãi lộn tái phát. Nàng đặt chiếc ghế xa hẳn gian nhà trong, dẫn mẹ ra đấy ngồi rồi khẽ bảo mẹ, giọng thương hại:

- Mợ cứ chịu nhịn một tý là hơn. Mợ đã già yếu lắm rồi!

Từ ngày Nga về ở chung với bà Sinh những cuộc cãi nhau và đánh nhau như trên đây thường xảy ra luôn luôn. Cứ vài ngày lại một lần. Chỉ vì nỗi bà Sinh thì uất ức là người trên mà bị đè nén và Nga thì cậy được chồng yêu tìm cách lấn át, lộng quyền. Trong những cuộc xô xát như thế, bao giờ Huệ cũng cố giữ lễ độ để can ngăn. Nàng không dám về hùa với mẹ để đánh đập Nga, tuy có thương mẹ và ghét bỏ Nga, nhưng nàng cũng không làm như vậy. Trong cuộc xô xát xảy ra lần đầu tiên, Huệ có tìm cách bênh vực mẹ và đánh lại Nga. Rồi khi Nga đã nói lại với ông Sinh, Huệ bị một trận đòn. Nếu chỉ riêng một mình nàng bị đánh đập có lẽ nàng cứ liều bênh mẹ, đánh lại Nga rồi chịu đòn. Nhưng khốn nỗi, chẳng riêng gì một mình nàng. Vì cái tội mà cha nàng gọi “hỗn xược đánh lại dì” của nàng, cả mẹ nàng cũng chịu mắng và đánh lây nên từ đó nàng đành chỉ can ngăn vậy. Chính bà Sinh cũng hiểu như vậy nên những lúc bị Nga đánh đau mà không thấy con đánh giùm bà cũng không hề ngỏ lời trách mắng Huệ.

Bà Sinh khẽ đưa chiếc lược qua những khe tóc, vì bà thấy chói ở những chân tóc nên không dám chải mạnh. Bà buồn rầu và luôn luôn thở dài. Bà đã không ngờ rằng ngày nay bà lại lâm vào cái cảnh khổ như thế. Mà chính bà đã tự gây cho mình! Bà thấy chồng suốt ngày ấy sang ngày khác chỉ bỏ nhà ra đi, bà bèn tìm cách ngọt ngào dỗ chồng rằng “nếu quả thực đã có vợ hai thì mang vợ về nhà”. Bà thành thực nói:

- Chẳng qua cũng là số kiếp. Thì ông cứ đưa nó về nhà này. Tôi sẽ đối với nó như chị em, rồi nó chung cửa chung nhà chung chồng chung con. Cái đó cũng không hề gì. Làm tài giai thì lấy năm lấy bảy, nào tôi có dám can ngăn đâu.

Ông Sinh thuận ngay... Bà tưởng rằng chồng đã trở lại hòa hợp với mình và bắt đầu nghe lời mình. Nhưng sự thực đã không như thế. Chính ông Sinh cũng đã muốn đưa Nga về ở chung từ lâu, song ông vẫn còn ngần ngại, e vợ cả không bằng lòng. Ông có cái ý định cho ở chung đó vì trong ít lâu nay ông đã mắc nợ tới mấy trăm đồng. Tiền lương ông vẫn đưa đủ cho vợ hay chỉ bớt lại một hai chục là nhiều. Cái số tiền đó không đủ cho Nga chi dùng, nhất là nàng lại xa xỉ, ăn tiêu nhiều. Muốn chiều ý nàng, ông đành phải vay giật trong sở. Ông đã phải hạ mình vay cả người tùy phái tới gần tám chục đồng. Cứ mỗi tháng mắc vài chục, cho đến nay đã thành một món tiền khá lớn. Ông cần phải tính nước tằn tiện để trả nợ. Đó là một lý khiến ông đã nhận lời ngay, khi thấy vợ cả bàn về việc để cho vợ bé về ở chung. Song lý lẽ nữa mà ông không dám tự thú với cả chính ông là sợ rằng Nga vẫn giữ cái lối phóng đãng như xưa, chê ông già rồi lại lừa dối ông mà đeo đẳng với một người nào khác. Mang về nhà thì đã có vợ cả trông nom cho. Về phần bà Sinh, bà cũng hơi được yên lòng ở chỗ chồng sẽ không còn bỏ cửa bỏ nhà nữa. Tuy rằng bà không muốn có cái cảnh chung chồng ấy. Nhưng sự đã trót, bà đành chịu vậy. Vả lại còn nuôi cái hy vọng rằng người vợ lẽ đó sẽ không thể ở lâu với chồng mình được nữa.

Ông Sinh đã thú thực với bà rằng Nga là một cô đầu bên tỉnh Thái. Bà cho rằng những người như thế hẳn sẽ không sinh đẻ gì nữa, và ắt sẽ không bao lâu rồi hai người phải chán nhau. Cái ý nghĩ ấy khiến bà không lưỡng lự nói với chồng để Nga về ở chung.

Từ ngày Nga về nhà, bà đã cố nén mọi nỗi khó chịu trong lòng và lấy hết lòng đại lượng đối đãi với nàng. Nhiều lần bà đã nhường nhịn nàng để mong cho trong nhà được êm thắm, để chồng bà được yên tâm đi làm. Đó cũng là một lối tỏ tình yêu thương kín đáo đối với chồng. Nhưng Nga đã không hiểu như vậy. Nàng đã cho rằng bà Sinh sợ nàng và tìm cách lạm dụng sự nhường nhịn của bà và được chồng yêu hơn, nàng lại càng nịnh hót chồng để giữ quyền thế trong nhà. Người chồng vì đã quá mê hám nàng nên đã mất hẳn phần suy xét và chỉ biết nghe lời nàng, nhất là từ ngày đã có thai. Vả lại ngay từ khi thấy chồng ngỏ lời muốn thu xếp để nàng về ở chung với vợ cả, Nga đã bắt ông phải hứa sẽ để cho nàng được “tay hòm chìa khóa”, bằng không nàng sẽ nhất định chỉ ở riêng.

Bởi lẽ đó mà cứ dần dần ông xa hẳn người vợ cả và tước hết quyền thế của bà trong gia đình. Bà biết rằng khi mà chồng đã không còn muốn che đỡ mình thì có cố ghì giữ lấy những quyền hành đó về phần mình cũng là vô ích. Bà đành tòng phục. Từ cái ngày đó, bà luôn luôn có cảm tưởng rằng mẹ con bà chỉ còn như những kẻ đi ở nhờ. Lương tháng được bao nhiêu ông Sinh giao cả cho Nga. Từ sự ăn, sự mặc cùng các việc trong nhà đều do tay nàng quán xuyến cả. Nàng cho ăn, cho mặc ra sao, bà đành chịu vậy. Bà và hai đứa con đã chịu không biết bao nhiêu cái kham khổ. Sáng ra, Tài đi học không có gì ăn lót dạ. Nga bảo là nên tằn tiện một tí. Sự thực, đó chỉ là một cớ mà nàng vin vào để thằng bé phải chịu đói hơn là vì muốn tiết kiệm cho gia đình. Bà mang cái chuyện cỏn con ấy nói lại với chồng. Ông Sinh không dám ngỏ lời trách móc Nga, e nàng phật ý, ông chỉ dấm dúi mỗi sáng cho ngầm Tài hai, ba xu và ông còn dặn dò:

- Đến trường hãy ăn quà, đừng ăn ở nhà dì mày biết rồi lại thành lôi thôi, thì cậu sẽ không cho nữa.

Tài không hiểu vì lẽ gì lại phải giấu giếm như vậy, nhưng sợ cậu sẽ không cho tiền rồi bị đói nên cũng nghe lời vậy. Sáng sáng cậu cắp sách ra trường, lấm lét giấu mấy xu trong túi áo. Bà Sinh biết vậy chỉ nhìn con thương hại, lòng đến thắt lại mà chẳng biết làm thế nào. Còn về quần áo, bà phải giữ gìn cho hai con từng tí. Cái nào còn hơi mới bà cũng gấp nếp cẩn thận để dành dụm cho con. Những cái đã rách vá như trước kia khi công việc chi tiêu còn ở trong tay bà thì bà đã bỏ đi rồi, nay bà cũng cố ngồi vá chằng vá đụp bắt con mặc. Tài hãy còn nhỏ thì không sao, và không áy náy cho lắm. Nhưng bà chỉ thương hại Huệ. Khốn nạn! Một cô gái đã mười sáu, mười bảy đến tuổi dậy thì, thích điếm đót, thích trang điểm mà chỉ có một chiếc áo dài và một chiếc quần sa tanh là tạm có thể phô trương được. Còn thì chỉ quần áo vải vá mặc suốt ngày, đến nỗi khi có khách vào nhà, gọi nàng bưng khay nước, có khi tự thấy quần áo rách rưới nàng cũng thành ngượng ngùng không dám ra chào khách. Bà không muốn nuông con để con tập nhiễm những sự điếm đót xa hoa; nhưng đã là con gái thì bà cũng muốn cho con bà ăn mặc cho nó sạch mắt đôi chút. Bà tự bảo thầm: “Đến con giai còn muốn làm đỏm nữa là con gái đương thì! Mình khi còn trẻ cũng vậy nữa là nó! Cứ suy bụng ta ra bụng người chứ!” Rồi bà tưởng lại cái hồi bà mối mười bảy, mười tám. Cha bà chết sớm, bà sống trong cảnh nghèo với người mẹ góa. Nhiều khi trong nhà thiếu thốn từ dăm bảy hào, vậy mà bà cũng còn cố tằn tiện mọi cái khác để sắm cho bằng được chiếc gương, cái lược sừng và một hộp sáp “cô ba” để thỉnh thoảng vuốt trên mái tóc cho thơm tho đôi chút. Bà đã nuôi một đàn gà và giồng hơn chục cây dâu sau nhà để bán đi, kiếm một cái vốn con may chiếc áo sa tanh xúp và sắm đôi dép nhung để mỗi lần có dịp đi đâu xa hoặc ra thành phố thì mặc cho “ra vẻ con người”. Bà đã nghiệm thấy rằng con gái trẻ mà ăn mặc xấu xí thì dễ tủi thân rồi thành luôn buồn bực trong người. Bởi thế mà cứ mỗi lần nghĩ tới sự ăn mặc của Huệ, bà lại không thể không đem lòng ái ngại thương người con gái.

Những sự thiếu thốn đó, chính ông Sinh cũng đã biết rõ cả nhưng ông chẳng có cách gì bù đậy, vì tiền nong có đồng nào ông giao cả cho Nga. Một đôi khi, nhớ lại cái hồi ông chưa lấy Nga và các con được ăn đủ, mặc đủ, gọn gàng sạch sẽ dễ coi ông cũng thấy bối rối khó chịu và đem lòng thương hại hai đứa con, nhưng sự say mê Nga đã ngăn ngừa ông cương quyết trông nom đến hai con cho được chu đáo. Nga tuy có ghét bỏ Huệ và Tài thật, nhưng nàng chỉ hành hạ ngấm ngầm, để cho thiếu ăn thiếu mặc có khi ốm đau cũng chẳng có thuốc men gì. Tuy nhiều khi rất muốn, nhưng nàng cũng không dám đánh đập, đau đớn hai đứa con chồng. Chỉ phát trên lưng hoặc tát dăm ba cái là cùng. Vì nàng còn muốn lấy lòng chồng để sai khiến được chồng nên nàng không muốn để cho chồng có ý nghĩ rằng mình là một kẻ tai ác. Nàng thường bảo chồng:

- Đấy, mình xem tôi cũng yêu thương con Huệ, thằng Tài chứ nào tôi có ghét bỏ đánh đập gì chúng nó đâu.

Ông Sinh thì ra vẻ tin lời nàng, mỗi lần thấy nàng nhắc đến những câu đó, ông lại ngọt ngào đáp lại:

- Thì nào tôi có trách móc gì mình tai ác đâu!

Khi thấy chồng nói đến sự thiếu thốn của hai đứa con riêng thì Nga lại khôn khéo giấu giếm cái ác tâm của nàng và phân trần:

- Nào tôi có muốn để cho chúng nó thế. Nhưng mình cũng phải suy nghĩ một tý chứ. Bà ta chưa già lắm, tôi tính hãy còn đẻ được, rồi tôi cũng lại sắp sinh nở. Nếu không tằn tiện như thế thì rồi khi hai người cứ thi nhau mà đẻ thì lấy gì mà nuôi đàn con. Con là con của mình cả chứ của ai. Chứ tôi có phải là con người bủn xỉn gì đâu.

Nàng âu yếm nhìn chồng rồi nói thêm:

- Mình thì không hay nghĩ xa xôi. Tôi thì phải cái tính lại cứ hay lo xa thế. Mà lo là lo cho cả cái gia đình này chứ có phải là chỉ lo cho độc một mình tôi. Đấy, mình thử nghĩ xem!

Nghe lời giảng giải của Nga, ông Sinh tin ngay là nàng chu đáo, biết lo liệu và lại càng ủy thác đủ mọi quyền cho nàng và không còn băn khoăn về nỗi thiếu thốn của hai đứa con.

Về phần bà Sinh thì bà đã thừa biết rằng Nga đã khôn khéo nịnh hót xúi bẩy chồng mình nhiều và nàng chỉ vẽ chuyện là tiết kiệm để làm khổ con mình, nhưng bà cũng đành phải ngậm miệng. Bà thấy rõ cái giả dối của Nga, khi bà chú ý tới cái cách sống của nàng. Sáng nào cũng gương với lược, rồi phấn sáp đánh như trát vào. Mà kem phấn cùng nước hoa thì dùng toàn hạng tốt, mỗi lần sắm sửa phải mất tới hàng chục đồng. Còn quần áo thì lúc nào bà cũng thấy nàng may những hàng tơ lụa thực đắt tiền. Rồi ngày ngày chỉ có ăn với điểm trang đi chơi, hết nhà nọ sang nhà kia, mà bước chân ra khỏi nhà là đã gọi xe ầm phố rồi bệ vệ bước lên không thèm mặc cả. Cái trái ngược giữa sự xa hoa, lòe loẹt của Nga và cái thiếu thốn của bà và hai người con làm bà luôn luôn lo nghĩ, uất ức. Nhưng không còn một chút quyền thế gì và tý tý chồng bà lại chỉ nghĩ đến bênh vực Nga, bà đành chôn sâu nỗi khổ của bà trong tận đáy lòng.

Tất cả những cái đau đớn bà đã cam chịu, tất cả những ngày buồn nản bà và hai con đã sống qua từ khi Nga về ở chung dồn dập trở lại trong trí nhớ bà, rõ rệt tỉ mỉ như còn gần lắm, chưa lâu la gì, gần như cái cuộc cãi nhau, đánh nhau vừa mới xảy ra xong.

Bà thở dài than thầm:

- Rõ khổ!

Phấn sáp xong, Nga đưa cho vú già mười lăm xu đi chợ. Nàng xẵng tiếng nói:

- Vú muốn gì thì mua, tùy ý. Cứ nấu nướng bừa ra đấy. Ai ăn được thì ăn, không ăn được thì thôi. Tôi cũng chẳng cần gì!

Rồi nàng thuê xe ra đi. Nhưng lần này không phải là để đi chơi. Nàng tới sở để đón chồng. Nàng đã quả quyết sẽ xui giục chồng hành hạ bà Sinh một trận thật kịch liệt. Nàng tới sở hãy còn sớm quá. Nhưng sợ lang thang đi chơi đâu rồi tới lúc trở lại sẽ nhỡ giờ không gặp chồng. Nàng cứ kiên tâm đứng đợi, loay hoay nghĩ kế để xui đẩy chồng. Nàng luôn luôn tự bảo thầm:

- Chuyến này thì phải có đứa tan tành với bà mới xong.

Mười một giờ rưỡi. Ông Sinh ở trong sở ra. Nàng vội chạy lại đón đường. Ông Sinh hấp tấp hỏi:

- Mình đi đâu mà đứng đây?

Nga cố làm ra vẻ buồn rầu và than thở với chồng:

- Thực là cùng lắm tôi mới phải đến đây tìm mình...

Nàng chỉ nói thế thôi. Sau câu khơi mào đó nàng bỏ lửng, không nói thêm gì, và như vậy để chồng tưởng rằng nàng đã uất ức đến nghẹn ngào không thể nói ra lời. Và cũng để chồng nóng ruột muốn biết rõ đầu đuôi câu chuyện phải đem tâm suy nghĩ nhiều. Cái mưu kế đó nàng thấy hiệu nghiệm ngay, chồng nàng lo sợ, hốt hoảng hỏi:

- Chuyện gì đấy?

Nàng vẫn giữ vẻ yên lặng và vờ vịt đau khổ trong thâm tâm, thở dài một cái thật mạnh. Ông Sinh lại hỏi gặng:

- Chuyện gì thì nói tôi rõ, chứ mình cứ giấu giếm, buồn phiền như vậy thì tôi còn biết làm thế nào.

Thấy chồng nói vậy, nàng lại thở dài thêm một cái nữa. Cái thở dài có vẻ chứa đủ mọi đau khổ, nhưng sự thực trong lòng, nàng thấy sung sướng vô chừng, vì biết rằng chồng đã mắc mưu. Muốn cho câu chuyện nàng sẽ nói ra có vẻ bí hiểm và bi đát, Nga vẫn giữ vẻ yên lặng.

Hai người đã đi đến một phố vắng. Ông Sinh ra chiều âu yếm ôm lấy vai Nga tựa như cặp tình nhân tới chỗ hẹn hò rồi ngọt ngào nói:

- Can gì mà mình phải giấu tôi, hay là ở nhà “mẹ thằng Tài” đã có chuyện gì?

- Chẳng chuyện bà cả thì còn chuyện gì nữa?

Nàng nói mấy tiếng đó bằng một giọng hằn học, đầy tức tối, khiến chồng tưởng như nàng đã bị hành hạ một cách tàn bạo lắm. Nàng rào đón những điều nàng sắp bịa đặt bằng những câu:

- Không nói ra thì mình lại bảo tôi rằng vợ chồng với nhau mà cứ giấu giếm nhau, không thành thực với nhau. Mà nói ra thì khốn lắm! Mình không biết cho, mình lại tưởng là tôi ghét bỏ bà cả mà đặt điều oan ức cho bà ta.

Nàng yên lặng, khẽ liếc mắt nhìn chồng để dò la ý tứ rồi lại tiếp:

- Chẳng biết rồi mình có tin tôi không?

- Chẳng tin mình thì tôi còn tin ai. Từ trước đến giờ mình đã thấy tôi không nghe mình điều gì chưa?

Lúc đó, Nga hiểu rằng đã lấy được lòng tin của chồng và hẳn nói gì chồng cũng nghe, nàng mới sung sướng đặt điều kể cùng chồng:

- Chuyện trò có gì đâu. Đêm qua tôi thấy mệt trong người, cả đêm không sao ngủ được, mình cũng biết đấy chứ gì; thành ra sáng nay cố nằm để ngủ thêm một tý. Nhưng cũng chẳng ngủ được nào! Thế mà bà cả bà ấy nói này nói nọ. Nào ngủ chướng cho đến tận chín mười giờ trưa. Nào cái hạng đã quen cái nghề ăn bơ làm biếng, không chịu làm gì! Rồi thì rêu rao ngoài phố rằng cái phường cô đầu cô đít chỉ có quen ăn bám vào hết thằng này rồi đến thằng kia, chỉ biết nằm ăn sẵn!

Nàng không hề ngượng nghịu trong lời nói. Cái vẻ rất tự nhiên của nàng đã đánh mạnh vào mắt chồng và chồng nàng không hề có chút nghi ngờ. Nàng hiểu rằng mình đã lợi địa thế, lại còn vu khống thêm.

Bà ấy cứ đứng dựa cửa phao rầm lên thế. Tôi cũng cố nén lời, chẳng hề cãi lại làm gì. Tôi vẫn nghĩ rằng giữ sao cho trong nhà êm thấm là hơn. (Ông Sinh ra vẻ cảm động về câu nói đó, nhìn nàng). Nhưng đến khi mấy người hàng xóm người ta xúm lại hỏi chuyện thì bà ta cứ sang sảng thế này chứ: “Cái con đĩ non ở nhà tôi chứ còn ai. Chẳng biết là cái quân đầu đường xó chợ ở đâu mà ông ấy nhặt về không biết”.

Nói đến đây, nàng sụt sịt nức nở khóc và xoay sang cái giọng nũng nịu:

- Thực em không ngờ cái thân em lại có kẻ bêu rếu đến thế! Nếu biết nông nỗi này thì em cũng cứ liều đem thân cho thiên hạ vui vầy còn hơn là dấn mình vào cái cảnh chồng con!

Ông Sinh chẳng biết trả lời sao, rút chiếc mùi soa ra lau mặt cho Nga và chỉ dỗ dành:

- Nín đi mình! Rồi tôi đã có cách trừng trị. Mình cứ khóc lóc buồn phiền như thế thì tôi còn vui sao được.

Lúc đó đã tới quá mười hai giờ trưa, nên không có mấy người qua lại. Và những người đi đường vào cái giờ đó ai ai cũng vội vàng hấp tấp không để ý gì đến hai người. Bời vậy Nga cứ tự do nức nở khóc. Khóc hết cơn này sang cơn khác. Cái tài mau nước mắt giúp nàng muốn khóc lúc nào là được ngay lúc ấy, dù trong lòng buồn hay vui cũng vậy. Cứ cơn khóc ngắt đoạn nàng lại nói len. Sau mấy câu nói nàng lại khóc. Nàng vẫn không quên tự than thân để gây lòng thương của chồng:

- Em cứ nghĩ đến những tiếng bà ta nói mà em đứt từng khúc ruột. Mình thử nghĩ xem. (Nàng lại nhắc nhỏm tới cái quãng đời qua của nàng mà nàng đã nói với ông Sinh tới mấy lần từ khi được gặp ông, cốt để gợi thêm tình thương của ông). Chẳng qua vì em nghèo, gặp cái bước không may, mồ côi ngay từ thuở nhỏ, rồi lại phải ở với bà dì tàn ác, nên em phải sống tạm bằng cái nghề cô đầu chứ. Mà các khách đến hát thì em cũng chiều đãi người ta. Chứ có phải là người nào em cũng hiến thân đâu!

Muốn tỏ cho chồng hay rằng trước khi về làm lẽ, nàng vẫn là người còn trinh tiết, nàng nhìn chồng vẻ âu yếm:

- Nếu người nào em cũng lăn vào thì bây giờ nếu chẳng con lớn con bé thì cũng chẳng sao mà thai nghén với mình được!

- Thì nào tôi có dám trách mình là kẻ giăng hoa đâu!

Nga lại òa lên khóc:

- Thế mà có người bảo tôi là “đĩ non” là hạng đầu đường xó chợ. Mình phải xét cho tôi mới được chứ! Thật là đau đớn đến đứt từng khúc ruột!

Ông Sinh lại lau nước mắt cho nàng. Nhưng lần này nàng gạt hẳn tay ông ra, như tỏ vẻ giận rằng chồng đã không biết bảo ban người vợ cả để đến nỗi nàng phải khổ sở như vậy. Nàng kéo vạt áo tự lau mặt lấy.

Nàng cất cao tiếng và bỏ cái giọng nũng nịu:

- Tôi đã nghe rõ ràng cả. Lúc bấy giờ tôi còn nằm ở giường nhưng có ngủ được đâu, tôi chẳng bỏ sót một lời nào. Giá chỉ nói khẽ đủ nghe thì tôi cũng chẳng cãi lại làm gì cho nó rầm nhà, nhưng tôi xem chừng bà ta lại cứ cố nói to để ra điều muốn khiêu khích, thách thức chơi. Im đi thì nó khổ tâm quá thành ra tôi cũng nói lại vài câu. Mà tôi tưởng cũng chả có gì là hệ trọng, đau đớn. Tôi cũng chỉ bảo rằng là bà chả nên bới xấu tôi như thế.

Nàng pha mấy câu để nịnh chồng:

- Vì có nhiều người ngồi đó nên tôi cũng giữ thể diện cho bà ta và tôi cũng ngọt ngào, một điều chị, hai điều chị, một điều em, hai điều em. Tôi cũng bảo bà ta dù em có dở chăng nữa thì cũng là vợ của cậu nhà (nàng dằn hai tiếng “cậu nhà” để chồng chú ý) thì chị cũng nên che đỡ cho em mới phải chứ sao chị lại vạch áo cho người xem lưng như vậy. Chồng là chồng chung mà em có xấu thì chị và cậu nhà cũng xấu lây chứ đẹp mặt được với ai.

Nàng nhìn chồng, xoay giọng nói rồi bàn thêm mấy câu:

- Mình nghĩ xem, em nói thế có phải không?

Ông Sinh chưa kịp nói câu gì thì nàng đã tiếp ngay:

- Ấy thế mà bà ta bảo là tôi hỗn xược, là cái quân mất dạy, rồi đông đủ trước mặt bao nhiêu người mà bà ta chẳng nể nang gì hết, bà ta túm lấy tóc em vấn vào trong hai tay mà quay vòng tròn em thế này (Vừa nói nàng vừa làm điệu bộ). Bà ta hất em ngã xuống rìa hè rồi buông tóc ra, hai tay hai chiếc guốc cứ nhằm lưng em mà đánh.'

Ông Sinh yên lặng nghe, và lòng tức giận vợ cả đã lên tới cực điểm. Nhưng Nga vẫn chưa cho vu khống đến thế là đủ. Nàng còn nói thêm:

- Đánh bằng guốc chán rồi sẵn mấy viên gạch ở bờ hè bà ta cứ trên lưng mà ghè đến nỗi mấy viên gạch tan nát ra như cám. Hàng phố đã nhiều người đổ tới xem. Em sợ rồi người ta lại phao đồn khắp tỉnh thì gia đình chẳng còn ra sao, nên em cứ liều chịu đánh chạy vào nhà trong. Em bảo có đánh thì vào trong nhà trong cửa hẳn hoi, em dại thì chị phải bảo ban, nhưng đừng chiềng bầy ngoài phố. Thế mà hình như bà ta cố ý bêu rếu nên cứ lôi em ra đường. Cựa cậy mãi em mới vào được nhà trong rồi đóng cửa lại.

Nói đến đó nàng quài một tay ra vuốt lưng:

- Bây giờ cả xương sống còn đau ê đau chề! Có lẽ bây giờ đã tím bầm lên rồi. Chả nhẽ ở ngoài đường này mà lại cởi áo trong áo ngoài ra cho mình xem chứ thực đau hơn bị chém!

Tất cả những lời của Nga đã gây trong lòng ông Sinh một cơn thịnh nộ. Ông hầm hầm nét mặt, nắm tay:

- Thế này thì ra cái con ấy nó không còn coi ai ra gì!

Rồi ông bảo Nga:

- Thôi đi về. Để tôi phải trị cho nó một chuyến mới được.

Ông gọi hai chiếc xe, thuê về nhà. Nhưng Nga từ chối nói còn lên phố Khách vào hiệu cao lâu mua thêm thức gì ăn, vì sáng nay đưa tiền chợ ít quá. Trước khi lên xe để ra hiệu, nàng còn khôn khéo dặn chồng để sự vu khống của mình không vỡ lở:

- Mình đừng có nói gì rằng tôi đã mách mình kẻo rồi bà ta lại chờ dịp báo thù thì chả bõ. Cứ coi như là sáng nay không có chuyện gì xảy ra thì hơn. - Nàng nhìn chồng cố lấy vẻ ngây thơ nói thêm: “Khi có mình ở nhà thì bà ta vẫn làm ra bộ hiền lành lù đù, thế mà vắng mình thì tai ác nhất trên trần đời đấy... Mình đừng có tưởng!”

Thế rồi nàng lên xe bảo kéo về phố Khách.

Chiếc xe của chồng rẽ phố tay phải, nàng còn nói to dặn với chồng:

- Mình nhớ thế đấy nhé.

Trong lòng nàng lúc đó vui sướng như một người đã đánh bại được kẻ thù:

- Cho thế rồi nó mới biết tay mình!

Xe kéo qua bến ô tô. Nàng định ra phố Khách. Vừa tới đầu phố hàng Rượu thì nàng gặp Hương, Vân, Nhiên và Thuyết, mấy người bạn cũ của nàng bên Thái Bình. Nàng vội vàng xuống xe trả tiền rồi nàng cùng mấy người bạn đủng đỉnh đi sang phố.

Thuyết vẻ chế giễu:

- Chúng mình trông con Nga dạo này có vẻ gầy đi nhiều phải không?

Vân lườm Thuyết:

- Rõ khéo! Mày thực là quáng gà! Nó béo ra thì có. Nhìn cái bụng nó kia thì biết!

Nga thẹn thùng đỏ mặt, chẳng biết trả lời ra sao. Từ ngày lấy ông Sinh, dần dần nàng đã bỏ được cái tính sỗ sàng, quá ư tự do trong lời nói và trong mọi dáng điệu. Gặp bạn cũ nàng thấy như đó là những người đã hơi xa lạ với mình, và vì thế nàng trở nên bẽn lẽn mất hết vẻ tự nhiên. Các bạn nàng thì vẫn không dè dặt lời nói.

Hương vỗ vai Nga một cái thật mạnh:

- Gớm thôi! Bỏ cái vẻ đạo đức đứng đắn đi! Chúng tao không nhịn được!

Nhiên vờ mắng Hương nhưng muốn ngụ ý mỉa mai Nga:

- Mày thì rõ chả biết gì cả. Người ta đã sắp có con, rồi sắp có cháu đến nơi, người ta cần phải đứng đắn chứ. Có dễ cứ như cái bọn mong tối để đón khách như chúng mình ư?

Thấy các bạn cứ như chế giễu mình mãi, Nga cũng đánh bạo cợt nhả để chiều lòng bạn:

- Khổ quá! Chúng mày cứ tưởng tao sướng lắm đấy hẳn. Cứ như chúng mày là hơn cả. Đi lấy chồng rồi lại đẻ con, bận rộn đến một trăm thứ, chỉ đeo khổ vào thân chứ quý báu gì!

Những câu đó nàng nói ra chỉ cốt để bỡn cợt cùng các bạn cũ, không ngờ đã làm nàng suy nghĩ trong chốc lát, và bỗng nhiên nàng trở nên buồn bực. Nhớ lại cái thời kỳ phóng đãng, không có một điều gì gò bó ở Thái Bình với Thuyết, Nhiên... nàng có cảm tưởng như đã tự bắt mình sống vào một cảnh có bao nhiêu cái phiền phức, bao nhiêu ngày nay, tâm can nàng không còn được yên tĩnh như xưa. Chẳng phải suy tính lập mưu này thì phải ra công nghĩ ngợi đến một điều gì khác. Nào lòng ghen tị, nào cái ác tâm nàng đã phải dùng đến để giữ lấy lòng chồng, nào sự thù hằn kẻ nọ người kia, cáu kỉnh với cả một đứa trẻ trong nhà, rồi sự nhỏ nhen của nàng đối với người quanh mình. Tất cả những tính tình đó làm nàng thấy rằng sự sống rối ren và uẩn khúc quá.

Cuộc đời nàng không còn thấy giản dị như trước. Hình như nàng hơi ước mơ sống lại cái cảnh cũ. Nàng thở dài nghĩ: “Cứ ở với chúng nó bên Thái lại xong, chẳng còn phải bận lòng! Mỗi tối một vài người khách là đủ nhàn thân rồi. Chẳng còn cái gì quấy rối đến phải nghĩ ngợi!”

Nga không muốn các bạn nói đến chuyện chồng con của mình nữa, nàng lảng sang chuyện khác:

- Dạo này bên ấy có đông khách không?

- Cũng khá, đủ chi dùng với nhau... Thằng thầu khoán Trương và cái thằng lái bò Đắc, chúng nó vẫn mê mày lắm. Lần nào tới hát chúng nó cũng vẫn hỏi thăm mày đấy. Sao mày không thỉnh thoảng sang chơi.

- Gớm chúng mày tưởng dễ dàng lắm đấy! Cái thằng chồng tao nó giữ như giữ tù!

- Thật mày rõ khổ quá! Đang ở bể thì vào ngòi. Đang tự do chẳng ai cai quản lại đâm đầu đi lấy chồng để đeo một cái nợ vào thân... Mà định đi lấy chồng thì sao không lấy quách cái thằng Đắc có được không. Nó xấu người một tý nhưng giàu ghê...

- Ừ, nó dại dột, mà lại được chồng một vợ một! Đằng này hình như lại phải làm lẽ... Phải không mày?

- Chẳng làm lẽ thì có dễ làm cả chăng! Cái thằng già khọm ấy mà lại còn chưa vợ thì còn giời đất nào nữa!

Nga nghe câu nói đó, thấy hơi sỗ sàng nhưng nàng không hề dám ngỏ lời trách bạn. Nàng buồn rầu yên lặng không nói gì. Thuyết ra chiều thương hại, giọng thân mật:

- Tao như mày thì tao xoay xở tống cái con vợ cả ấy đi, rồi đường hoàng sống một mình một chồng cho nó sướng! Chứ mà sống cái cảnh làm lẽ để cho con vợ cả nó áp chế, nó hành hạ thì thà đi làm con sen rửa bát, quét nhà còn hơn...

Nga giọng thực thà:

- Ấy tao cũng định thế đấy. Phải “lải” hẳn cái con vợ cũ của nó đi mới được. Cứ sống cái cảnh chồng chung thì khổ lắm!

Thuyết khoác tay Nga:

- Tao bảo thực, Nga ạ, nếu cái con vợ cả mà nó áp bức quá hay là cái thằng chồng mà nó lại hất hủi mày, bênh vực vợ cả thì cứ chờ đẻ xong, giả con nó rồi về với chúng tao. Lúc đó có muốn đi lấy chồng thì tao làm mối thằng Đắc hay thằng Trương cho, dễ dàng lắm. Chúng nó vẫn còn mê tít! Những cái thằng giàu ngốc mà lại mê gái ấy thì lúc nào nó chả xoăn xoe như mèo thấy mỡ!

Sau những câu nói của Thuyết, tất cả mấy người đều cười vang cả phố. Và Nga có cảm tưởng như đang sống lại cái thời phóng đãng của mình bên mấy người bạn.

Thực ra thì từ ngày Nga đi lấy chồng Hương, Nhiên, Vân và Thuyết đều nhớ nàng, một đôi khi hơi đem lòng ghét nàng vì đã bỏ bạn để đi lấy chồng. Nhưng lòng ghét chỉ thoáng qua trong chốc lát, vì họ vẫn tin rằng sẽ có ngày kia Nga không chịu được cái cảnh chồng con rồi trở lại với họ. Bây giờ thì cả bốn người đều mong cho Nga trở về, vì thấy Nga còn duyên và nhất là từ ngày Nga đi, số khách cũng kém đi một ít.

Cái nhà hát trước kia Nga ở là của nàng và Hương, Vân, Nhiên, Thuyết, cùng chung nhau mở. Trừ tiền nhà, tiền ăn, còn lại bao nhiêu sẽ chia đều. Trước kia họ vẫn đi hát cho chủ, nhưng vì thấy các người chủ đều tàn ác, keo kiệt, họ bèn bàn nhau lập riêng hẳn một nhà. Cái vốn là của người tình nhân Thuyết cấp cho. Các bạn Thuyết cứ tháng tháng phải góp tiền trả nàng. Sau bốn năm tháng thì nhà hát là của chung. Món tiền vốn Thuyết cũng chả phải trả lại, vì người tình nhân của nàng đã chết. Cái tin này chẳng hề làm Thuyết buồn rầu. Vì đó không phải là người nàng yêu. Nàng đều phải ra chiều âu yếm khi người đó còn sống chỉ vì cách sinh sống hàng ngày.

Khi Nga đi lấy ông Sinh nàng cũng không hề bắt các bạn trả lại tiền góp của nàng. Vì nàng cũng còn phòng xa rằng nếu không sống yên được với chồng thì nàng sẽ lại trở về với các bạn theo nghề cũ. Lúc còn ở với các bạn, vẫn được các bạn yêu mến, và nàng cũng có tình quyến luyến đối với mọi người. Cái cảnh đời họ cùng chung sống, cái nghề họ cùng phải làm như đã khiến họ thương lẫn nhau, rồi lưu luyến nhau có lẽ hơn cả chị em ruột thịt trong nhà. Nhưng Nga thấy cái cảnh đời nó bấp bênh và hỗn độn quá nên nàng đã nghĩ đến sự lấy chồng từ lâu. Sở dĩ nàng đã lấy ông Sinh mà từ chối Trương hoặc Đắc là vì nàng thấy hai người này còn trẻ quá, e rồi sẽ chóng chán nàng, còn ông Sinh thì đã khá già, xuân thì cũng chẳng còn được mấy nỗi, chắc sẽ không chơi bời đến nỗi ruồng bỏ nàng. Nàng đã cầu lấy sự sống yên thân hơn là muốn có chồng. Đã lăn lộn trong đời giang hồ thì nàng còn mường tưởng gì đến điều đó.

Mấy người đã đi hết phố hàng Rượu và câu chuyện như đã không còn gì đáng nói, họ từ giã Nga. Thuyết dặn dò nàng mãi: “Mày về cứ nghe tao nhé... Mấy lại bao giờ rỗi thì phải sang Thái chơi cho vui”.

Nga cũng chiều lòng bạn: “Được rồi, hễ có thì giờ thì thế nào cũng sang”.

Từ giã mấy người bạn cũ, Nga thấy bao nhiêu ý nghĩ dồn dập trong trí nàng. Những lời của Thuyết khuyên nàng nên cướp lấy chồng riêng về phần mình vẫn còn ăn sâu trong óc nàng. Với sự quả quyết trong lòng, nàng tự bảo: “Hễ còn phải chung chạ mãi như thế này thì rồi lại sang bên Thái cho rảnh xác!” Và nàng tự hứa nhất định sẽ làm như điều ước mong đó. Sự thực thì cái ý định này nàng có đã từ lâu. Song một đôi khi nàng mang máng thấy nó tàn ác nên nàng chưa quyết liệt hẳn. Bây giờ nghe lời Thuyết, nàng không còn lưỡng lự nữa và nàng cũng không thấy cái ý định đó tàn ác. Nàng lại cho rằng những cái tàn ác của nàng từ trước tới nay đối với bà Sinh vẫn còn là ít ỏi nhẹ nhàng quá.

Ông Sinh ở trên xe bước xuống với không biết bao cái tức tối thù ghét trong lòng đối với vợ cả. Nhưng ông không dám hành hạ vợ ngay vì ông còn nghe lời Nga, giấu giếm không muốn để bà Sinh biết rằng nàng đã ngầm mách. Ông vờ hỏi vợ:

- Nhà Hai nó đi đâu? - Tôi cũng không biết.

Ông chẳng thèm để ý đến tới câu trả lời của vợ. Ông đưa tay nâng chiếc lồng bàn đậy mâm cơm. Trơ trọi mấy miếng đậu rán, hai bát rau xào và một miếng cá kho. Ồng làm ra vẻ không bằng lòng rồi lại hỏi:

- Sao cơm nước gì mà lại chỉ có thế này?

Bà Sinh như thuận mồm lại nhắc lại câu trả lời trước:

- Tôi cũng không biết.

Thế là đã có dịp để ông phát khùng, ông quát to:

- Không biết! Cái gì mày cũng không biết thì mày còn làm cái gì ở cái nhà này?

Vú già từ dưới bếp nghe thấy tiếng ông bèn vội vàng chạy lên để lựa lời tìm cách bênh vực cho bà Sinh:

- Thưa ông, bà Hai con đưa tiền chợ có mười lăm xu nên con mua chỉ được thế. Dạo này thức ăn đắt lắm, chứ có tại gì ở bà con...

Ông Sinh mần ngơ như không nghe thấy câu nói đó của vú già và cứ to tiếng mắng vợ:

- Người trong nhà đi không biết, rồi cơm nước ra sao cũng không biết. Người hay là cái cục thịt mà lại như thế! Đàn bà thì phải thu vén phải tề gia nội trợ, trông nom người ăn người làm trong nhà mới được chứ!

Bà Sinh đang buồn nản sẵn lại bị chồng mắng mỏ nặng lời nên bà cũng chẳng chịu. Bà cãi lại: “Tề gia nội trợ bây giờ không còn về phần tôi, ông đã có người quán xuyến rồi. Hay dở thế nào ông cứ nói với người ấy. Đừng có điều này điều khác với tôi”.

Ông Sinh cho rằng câu chuyện khiêu khích để gây sự như thế cũng là đủ rồi và ông bắt đầu hành hung. Bà Sinh ngồi ở một góc giường, ông nắm cổ vợ đè khòm lưng xuống rồi nắm tay vừa hục hặc thụi trên lưng, trên cạnh sườn vừa mắng:

- Mày cấm tao nói với mày à? Mày là mẹ đẻ ra tao đấy phải không?

Đấm chán rồi ông ôm đầu vợ, lật ngửa mặt tát hết bên trái sang bên phải. Bà Sinh bị đánh bất ngờ không còn phương kế để tự giữ mình, đành cứ để cho chồng đánh đập. Bà Sinh tìm đường lối chạy thì phía trong giường là bức tường, phía ngoài giường bị chồng chắn lối. Bà đành chỉ còn biết ôm đầu chịu tát. Sau mấy cái tát đau quá, máu me ở mồm bà và ở mũi chảy ra đỏ loét cả chiếc áo dài trắng của bà. Huệ thấy thế khóc thét lên liều xổ mình vào giữ lấy hai tay cha và kêu van:

- Con lạy cậu. Cậu tha cho mợ con. Mợ con đau lắm rồi!

Tài mê mẩn cũng mếu máo khóc, rồi không biết làm thế nào trèo lên giường ôm chặt lấy mẹ và gọi to tiếng tưởng như mẹ đã gần chết:

- Mợ! mợ ơi mợ...

Ông Sinh lại càng cáu kỉnh thêm, gạt hẳn tay con gái ra:

- Buông ra không thì chết với tao bây giờ, cái con ranh con này!

Huệ vẫn giữ chắc, ông hất mạnh một cái khiến Huệ ngã xuống, ông còn tát theo Huệ một cái. Ông hất Tài ra góc giường, đầu chạm mạnh vào tường. Tài khóc thét lên. Ông không để ý gì đến, lại giơ tay đấm luôn vợ mấy cái nữa. Vú già đứng ngoài chỉ biết kêu van: “Con lạy ông, ông tha cho bà con... Con lạy ông!”. Vú không dám vào hùa với bà Sinh như khi bà đánh nhau với Nga. Mà vú cũng chẳng dám can ngăn, vú đã biết rằng sự can ngăn của vú thêm vào sự can ngăn của Tài và Huệ chỉ làm cho ông Sinh tưởng như mọi người đều tìm cách chống lại ông, và như thế không có lợi gì cho kẻ bị đánh mà lại làm cho ông Sinh thêm phẫn, tức tối, hung ác.

Hình như ông đã hơi hả giận, ông chạy ra sau kéo chiếc khăn mặt lau những vết máu giây trên tay. Bà bị đau quá, mệt lả, chỉ biết lấy vạt áo lau những giọt máu còn vướng trong mũi. Hai con thấy mẹ như vậy chỉ biết chia cái đau thương, cái khổ của mẹ bằng những cơn khóc nức nở như không bao giờ ngớt.

Giữa lúc đó thì Nga về. Tay nàng mang theo một gói thức ăn. Trông thấy cái cảnh khóc của Tài và Huệ và người vợ cả đầy những máu trên chiếc áo, nàng bỗng nhiên thành ghê sợ và chẳng hiểu tại sao, trước cái cảnh đó nàng cũng hơi hối hận đã trót buộc tội bà Sinh một cách quá chặt chẽ. Vì nàng có cảm tưởng như chồng đã hành hạ bà ta quá hẳn ý muốn của nàng.

Ồng Sinh lau tay xong, còn giặt khăn và rửa mặt ở ngoài sân. Nga ra chiều hối hận hỏi bà Sinh:

- Chị làm sao vậy?

Bà không nói gì. Nga sai Huệ lấy khăn mặt để bà lau mặt và lấy áo để bà thay. Cái cử chỉ đó là một cử chỉ thành thực của nàng. Trong lúc đó cái tình ghen tức, ghét bỏ người vợ cả như đã mất hết trong nàng. Đó là cảm tình của một người đối với một người. Nàng thấy lòng rung động trước cái cảnh một người cũng là đàn bà như mình mà bị đau khổ đến bực ấy. Nàng thấy mình nhỏ nhen, đáng khinh và điêu ác quá. Nàng cũng thấy áy náy, buồn buồn.

Trong khi bà Sinh lau mặt và thay áo, Nga đi ra ngoài sân lại gần chồng và vẻ sợ sệt khẽ hỏi chồng:

- Mình làm thế nào mà đến nỗi máu me đầy người chị ta như thế? - Tôi cũng chỉ tát khẽ mấy cái, không may trúng phải cái tia máu nó chảy ra...

Ông nói thêm như để Nga đỡ lo lắng: “Nó cũng như người chảy máu cam. Có hề gì cái đó!”. Nghe chồng, Nga yên lòng và thở dài một cái. Bao nhiêu cái sợ sệt của nàng như đã trút sạch. Vì nàng vẫn nghĩ rằng nếu chẳng may mà xảy ra án mạng hoặc những điều nguy hiểm thì ắt nàng cũng sẽ phải chịu một phần trách nhiệm vào đó? Khi đã được biết rõ rằng không có gì là nguy nan, bỗng nhiên những tính tình ác nghiệt lại trở lại lòng nàng.

- Tưởng ghê gớm thế nào chứ như vậy thì có tát cho dăm bảy cái nữa và đổ vài bát máu nữa cũng chẳng ai thương?

Ở trong nhà, bà Sinh đã thay xong áo và đã lau chùi sạch sẽ. Bà như đã có đôi chút sức lực. Lúc đó bà mới lên tiếng:

- Tao mà chết lăn ra đây thì vạn thằng, vạn con khổ với tao.

Nỗi uất ức trong lòng bà đã làm bà mất hẳn lễ độ. Bà chẳng còn dè dặt với lời nói và đối với chồng một đôi khi bà đã dùng đến những tiếng hơi sỗ sàng. Bà đập tay xuống giường:

- Tao chỉ có một thân một mình. Hai con tao thì còn bé. Tao chẳng có bè có đảng với thằng nào, con nào cả.

Nga nghe tiếng rõ ràng, bèn kháy chồng một câu:

- Bây giờ đã lại bô bô được rồi đấy! Sao mà giống cái buổi sáng thế. Thằng nào, con nào!... Mình đã nghe thấy chưa? Thực là người ta chẳng còn coi ai ra cái gì! Hơn một bà chúa!

Câu nói như giục giã đó của Nga đã có hiệu lực ngay. Ồng Sinh đang rửa mặt giở, vội vứt chiếc khăn mặt vào trong chậu rồi hung hăng rút một thanh củi xếp gần đó xồng xộc chạy vào trong nhà. Huệ và Tài vừa trông thấy cha cầm thanh củi tạ trong tay đều cùng một lúc kêu thét lên, và biết rằng mẹ mình sẽ lại bị đánh nhưng chỉ biết khóc và khóc.

Ông Sinh đánh một cái thực mạnh trên lưng bà. Bà đau quá, mồm há to, kêu không ra tiếng. Nhưng biết rằng nếu cứ ngồi đó thì chỉ bị đau, bà vội vàng đứng dậy chạy vào buồng trong và đóng cửa lại. Ông Sinh cũng chạy theo, đẩy được cửa vào đánh bà liền mấy cái nữa.

Nga đứng ngoài sân nghe rõ tiếng thanh củi chan chát, nàng vẫn điềm tĩnh: “Cho thế mới đáng kiếp”. Nhưng về sau thấy chồng cứ đánh mãi, nàng lại sợ có tai vạ trong nhà nàng bèn chạy vào. Thấy chồng chỉ toàn đánh hụt vào cái thành giường, mà hình như bà Sinh không có vẻ gì đau đớn, nàng chỉ vờ vịt can chồng. Nàng khẽ lôi chồng ra còn chiếc gậy nàng vẫn đề nguyên trong tay chồng. Ông Sinh gắt lên mắng nàng:

- Mặc kệ tôi! - Thì đấy! Đánh chết chị ấy đi!

Nàng nói câu đó bằng một giọng vờ giận dỗi với chồng ra chuyện mình can ngăn mà không nghe. Nhưng sự thực, nàng đã dùng câu nói đó để xúi thúc chồng thêm. Rồi nàng dựa vào cái câu nói “mặc kệ tôi”, nàng bỏ mặc người vợ cả đi ra ngoài.

Bà Sinh bị mấy cái liền, đau quá kêu to lên. Ông Sinh e hàng xóm nghe tiếng, biết hết chuyện thì người ta sẽ chê cười. Lúc đó ông mới rời thanh củi đi ra.

Nga sai vú già lấy mấy chiếc đĩa để đựng những món ăn nàng đã mua về: Một đĩa thịt quay, một đĩa xá xíu và một đĩa tôm bể tẩm bột rán. Ông Sinh và Nga đã ngồi vào bàn. Huệ và Tài còn rụt rè, mà thực ra cả hai đều không nghĩ đến ăn nữa. Ông Sinh gắt:

- Thế những của kia không ăn hay sao?

Huệ dắt em ra ăn cơm. Tài ngúng nguẩy rồi nhất định không ra ăn. Huệ đành ngồi vào bàn một mình. Ông Sinh đứng dậy dỗ Tài. Thấy trên đầu con một cái bướu sưng to vì đập phải tường, ông bỗng đem lòng hối hận, thương đứa con vô tội mà cũng phải đau đớn lây. Ông thành thực ngọt ngào bảo con: “Ra ăn cơm, chóng rồi cậu yêu”.

Nghe câu nói đó của cha, Tài thấy cha không còn độc ác như trước nữa: Tài sờ lên cái bướu khẽ bảo cha:

- Con đau quá... - Từ rày hễ cậu có đánh mợ thì con chạy ra chỗ khác đừng có xán lại gần làm gì.

Tài cảm thấy rõ ràng không thể nào nghe theo được lời dặn dò, và nghĩ tới mẹ bỗng nhiên cậu lại thổn thức khóc. Nước mắt ròng ròng chảy làm mờ cả hai mắt, rồi Tài thốt lên kêu: “Mợ ơi...”.

Hai tiếng đó như một mũi kim đi sâu vào tận đáy lòng ông Sinh. Tình thương mến vợ con rào rạt trong lòng ông. Những giọt nước mắt của đứa con như rưới buồn vào tâm can ông. Ông ôm Tài vào hai cánh tay và khẽ nói: “Nín đi con...”.

Trông thấy vết thương của con, ông lại nghĩ đến sự đánh đập vợ vừa qua. Ông tưởng như cái vết thương trên đầu đứa con chỉ là một vết thương rất nhỏ so với sự đau khổ về xác thịt mà vợ ông vừa phải chịu. Ông thành thật hối hận đã quá nóng nảy mà đánh đập vợ và hai con.

Ông đặt Tài ngồi trên chiếc ghế, ngay bên ông. Ông gắp thịt, gắp tôm, gắp xá xíu đầy bát cơm của Tài. Tuy có nhiều món ăn lạ miệng nhưng cậu bé cũng không thấy thèm ăn cho lắm. Cậu ngồi thừ người, rồi nhìn hết bát cơm lại đưa mắt nhìn Nga ngồi ngay trước mặt. Đã từ lâu, tuy còn bé cậu cũng đem lòng suy nghĩ và cậu mang máng thấy rằng tất cả những cái khổ mẹ cậu đã phải chịu đựng chỉ bởi người đàn bà đó gây nên. Cậu căm giận Nga như cậu giận một đứa trẻ đã cướp mất đồ chơi của mình. Cái thù hằn, tức tối như thu gọn cả trong hai con mắt còn ngây thơ của cậu, khiến Nga không dám thẳng thắn nhìn cậu. Nàng thấy trong cái vẻ nhìn của cậu tất cả những lời oán trách khó chịu cho tâm trí nàng.

Ông Sinh thấy Tài cứ ngồi im mãi, giục cậu: “Ăn đi con!” Rồi ông bảo Huệ vào mời mẹ ra ăn cơm. Huệ chưa kịp đứng dậy thì Nga đã đon đả chạy vào. Nàng làm ra vẻ thương yêu bảo bà Sinh:

- Chị ra xơi cơm.

Bà Sinh từ chối. Nga lại lấy giọng thân yêu:

- Em cũng cố can cậu đấy chứ. Nhưng nào có được. Tính cậu nóng nảy lắm cơ. Đầu đuôi làm sao mà lại ra chuyện đến thế, em cũng chẳng rõ nữa. Chị cứ chịu nhịn cậu đi một tý là hơn.

Bà Sinh không hề mảy may cảm động trước cái giọng thân mật và cảm động vờ đó. Bà đã thừa biết rằng đó chỉ là những câu sáo bề ngoài; tựa như một tầng son bóng che đậy một thứ gỗ mục nát. Bà không trả lời Nga. Nàng đứng dậy bước ra. Tới gần cửa nàng còn lấy lòng bà Sinh bằng câu nói dưới đây:

- Thôi chị cứ nằm nghỉ. Để chiều em bảo vú già nấu cho chị bát cháo sườn mà ăn cho nó chóng tỉnh táo con người.

Quang cảnh nhà ga đã bắt đầu tấp nập. Trước buồng phát vé hành khách chen nhau. Tiếng bấm vé lách cách luôn luôn liên tiếp. Tuy còn lâu tàu mới chạy, nhưng ai cũng muốn lấy được vé trước để lên tàu chiếm chỗ.

Vú già, Huệ và Tài đứng bên mấy gói hành lý để chờ bà Sinh đang len vào lấy vé. Hai chị em Tài đều uể oải, vẻ mệt nhọc như đã buồn ngủ, nhất là Tài. Vì đã gần mười giờ đêm. Huệ sợ em đứng mãi mỏi chân, giải một mảnh nhật trình trên nền gạch rồi bảo em ngồi xuống đó. Tài nghe lời chị ngồi xuống ôm trong lòng chiếc mũ trắng đã gẫy cả vành và mất chóp. Thỉnh thoảng một cơn gió bấc lạnh từ ngoài thổi vào trong ga. Hai chị em lại thấy rét buốt. Tất cả quần áo của Tài chỉ có chiếc quần, chiếc áo cộc và cái áo dài bằng vải thâm tây. Thêm vào đó là chiếc áo gilet bằng vải ma-ga cũ lót bông. Huệ ăn mặc cũng chẳng ấm áp gì hơn em. Nàng cũng chỉ hơn được chiếc khăn vuông gấp chéo đội chịt qua đầu xuống hai mang tai như lối phụ nữ trong miền Trung. Gió cứ lùa mãi vào trong ga. Huệ cũng ngồi xuống bên em. Và mỗi khi thấy rét quá hai chị em lại ôm chặt lấy nhau. Vú già thì luôn luôn mắt trước mắt sau trông nom mấy bọc đồ và dòm ngó xem bà Sinh đã lấy được vé chưa. Vú rét run lẩy bẩy, nhưng mỗi lần Huệ bảo vú ngồi xuống, vú lại từ chối bằng câu: “Cô mặc tôi. Để tôi đứng trông đồ đạc kẻo mất. Tôi không rét mà”.

Tài đưa mắt nhìn vú, đầy vẻ thương hại. Cậu cũng theo vú nói để chị yên lòng: “Em cũng không thấy rét!... Giời này thì rét gì vú nhỉ!” Cậu cố lấy sức bình tĩnh để giấu giếm như vậy, vì Huệ sợ em rét vẫn luôn luôn kéo vạt áo để ấp ủ cho em.

Bây giờ Tài đã biết suy nghĩ nhiều. Mới thêm hai tuổi mà cậu đã mất hẳn vẻ ngộ nghĩnh. Tuy còn trong thời kỳ non trẻ nhưng cậu bé này đã có vẻ lo âu, buồn nản của một người lớn tuổi sống trong sự khổ sở, vì cậu đã sớm bị những cảnh đau thương kích thích. Những nỗi thống khổ mà cậu đã mục kích đã thay đổi tâm tính cậu một cách rất mau chóng. Từ một cậu bé vô tư lự với đủ mọi cái dí dỏm của thời thơ ấu, cậu đã vụt thành gần như một người lớn. Trên nét mặt cậu người ta thấy rõ cái vẻ lo nghĩ, trầm mặc tựa như cậu đã đứng tuổi nhưng thu hình lại.

Bà Sinh đã lấy được vé mang ra. Thấy vú già ra vẻ chăm chú đến những bọc đồ, bà thở dài bảo vú:

- Có gì mà vú phải xoăn xoe như vậy!

Bà tin rằng chẳng kẻ gian nào thèm lấy đến mấy gói hành lý của bà. Nào có gì là quý, gọi là đáng giá đồng tiền. Một ít quần áo cũ đã vá đến hàng trăm mụn, vài thứ lặt vặt như vỏ chăn, gối, màn, mấy đôi giày cũ của các con.

Bốn người ra sân ga để lên tàu. Quang cảnh trước sân, dưới ánh đèn điện tấp nập người qua lại. Và người nào cũng ấp ủ rất ấm áp, nào áo bông, nào khăn tua, áo khoác ngoài bằng dạ. Cái nghèo nàn của ba mẹ con bà và người vú già bật lên giữa những phú quý đó. Bốn người đã vào trong toa tàu. Bà chọn một góc toa kín đáo nhất để hai con và người vú già ngồi cho đỡ lạnh. Bà xếp hành lý dưới gầm ghế và thu hình ngồi bên Huệ.

Bà Sinh thu xếp để trở về Kiến An ở với mẹ. Chồng bà không hề lên tiếng đuổi bà và hai đứa con, nhưng bà cũng đã thấy chán cái cảnh sống bên chồng. Người vợ lẽ ngày một thêm lấn át và ngược đãi bà. Thấm thoát bà đã chung sống với con người độc địa đó được gần hai năm. Thực là một quãng thời gian đầy những sự đau đớn khổ sở cho bà và cả hai đứa con. Chồng b?