Chương 7

Mẹ cầu mong con sẽ không bao giờ phải lâm vào cảnh đã bước chân về nhà chồng mà lòng vẫn còn thương yêu một người nào khác. Sống trong cảnh đồng sàng dị mộng thật khổ tâm vô cùng, không chỉ cho mình mà còn cho cả cái người phải ở với mình nữa…

(Trích thư của bà Bạch Vân để lại cho con)

Tháng Ba năm 1979, Sơn đi cưới Liên. Thời buổi quá khó khăn, hai gia đình lại ở xa nhau, các thủ tục được châm chước tối đa. Lễ hỏi và lễ cưới làm chung một lần bên đàng gái ở Châu Đốc. Theo truyền thống dân miền Tây, đám tiệc diễn ra suốt hai ngày, uống hàng trăm lít rượu, mọi người đều phải sợ tửu lượng thần sầu của chú rể. Rượu đế ở đồng bằng, chỉ có Gò Đen - Long An, Phú Lễ - Bến Tre và Xuân Thạnh - Trà Vinh còn đương cự được phần nào với các loại danh đế khác trong nước. Càng xuống vùng dưới rượu càng đục và lạt, lại có mùi khét. Sơn đi một vòng cụng ly với từng bàn tiệc, loại ly “xây chừng”[46] một xị sáu ly, ai muốn “đá bổng”[4t]cũng sẵn sàng, vậy mà đến khi khách khứa ngất ngư ra về anh vẫn còn tỉnh táo đưa tiễn từng người ra cổng. Đám cưới, nhưng từ sâu thẳm trong lòng Sơn vẫn có gì đó ray rứt không vui, nên anh chỉ muốn say vùi để quên. Suốt thời gian qua Sơn cứ cảm thấy có lỗi khi không giữ được lời hứa với Vân. Nhiều đêm ngồi dậy nhìn Liên đang say ngủ bên cạnh, Sơn chỉ biết thở dài. Từ sâu trong tim, Sơn hiểu mình vẫn không hề yêu Liên. Sau những rung động về xác thịt, trong anh chỉ còn lại một nỗi buồn. Cô vợ mới hoàn toàn không có lỗi gì, còn người tình cũ liệu đã quên anh và có ai khác chưa, nếu chưa thì có tha thứ cho anh?

Về Sài Gòn, tiệc trà tuyên hôn của Sơn và Liên - họ phải làm đơn có xác nhận của cơ quan mới được duyệt mua bánh kẹo và nước ngọt - diễn ra giản dị, với sự có mặt của cha mẹ hai bên và các thủ trưởng, đồng đội. Tiệc nhậu buổi tối gom lại ít người hơn, toàn anh em trong ban văn công, có thêm Tư Tiến, Sáu Tuấn, Ba Lộc, Duyên, Mai, Thoa…

Chính Tư Tiến đã khuyên Sơn hãy cưới Liên khi Sơn tới gặp anh thú nhận mọi chuyện và hỏi ý kiến nên như thế nào. Dù sao Tư Tiến đã biết rõ chuyện tình anh với Vân và từng khen ngợi nó. Tư Tiến nói:

- Mối tình đầu thường đẹp nhứt nhưng không phải lúc nào cũng thành. Em đợi Vân gần bốn năm rồi còn gì? Bốn năm không một tin gì gởi về, có thể cô ấy đã quên em. Mà cho dù cô ấy không quên em, cho dù hai người chỉ mới xa nhau không lâu, em đã ăn ở với Liên thì phải có trách nhiệm, nhất là khi Liên đã có thai với em. Em nên cưới Liên và thương yêu cô ấy.

Là một báo cáo viên trường Đoàn, Tư Tiến chuyên giảng chuyện lý thuyết trên mây, làm sao biết được trong hôn nhân không bao giờ nên có chữ “nên” chữ “phải”. Không yêu, lại có nhiều điều khác biệt nhau, người ta khó thể chung sống dài lâu nếu chỉ đến với nhau bằng tình dục. Nhưng cái điều đó người ta chỉ có thể nhận ra sau một thời gian, còn lúc ấy người ta thường vẫn chọn chuyện “nên” làm “phải” làm. Tư Tiến hoàn toàn hài lòng khi đi dự đám cưới Sơn, dù sao thì theo quan niệm của anh, một cô gái thanh niên xung phong xuất thân từ tầng lớp cấp dưới vẫn phù hợp về giai cấp với Sơn hơn là một cô tiểu thư con gái thứ trưởng. Bên cạnh Tư Tiến, giờ cũng đã có một cô gái khác thay thế người bạn gái nằm lại mãi mãi ở Côn Đảo. Cuộc sống là vậy, ai cũng phải gạt nước mắt đi tới chứ không thể cứ ngồi than khóc mãi chuyện quá khứ.

Bắt đầu say, Sáu Tuấn mới nói:

- Ê Sơn, nói thật đi, cái hồi tao với mầy đi vô rừng rồi mày nổ súng nói là bắn chồn chạy tới chạy lùi gì đó, có phải là để báo động cho con vợ tương lai của mầy không?

Liên đỏ mặt nhìn hai người:

- Chuyện gì vậy hai anh?

Thấy mọi người chăm chú nhìn, Sáu Tuấn giả lảng:

- Nói chơi vậy thôi!

Đêm đó khi đã nằm xuống bên nhau - vẫn là căn phòng trong khu tập thể mà giờ Văn Quang đã dọn qua ở với Quốc Thịnh - Sơn mới kể Liên nghe chuyện anh từng được ngắm nhìn trọn vẹn thân thể của cô ở lùm cây kín đáo bên bờ suối trong rừng Xuyên Lâm. Liên mắc cỡ đấm thùm thụp vào ngực Sơn:

- Cái đồ dê! Dám nhìn lén tui!

- Ai biểu em dám ra đó tắm rồi còn tuột hết ra như vậy? Ngu sao không nhìn?

- Chời ơi, cái mặt coi hiền lành vậy mà ghê quá! Không thèm chơi với anh nữa đâu!

Sơn ôm lấy vợ:

- Thôi mà, tại được nhìn rồi mới có duyên với nhau đó. Cho anh coi nữa đi!...

Đường lối kinh tế đóng cửa, bao cấp và sự lún chân trong cuộc chiến ở Campuchia ngày càng làm cuộc sống người dân vất vả hơn. Đôi vợ chồng trẻ thanh niên xung phong lâm vào cảnh túng thiếu đến nản lòng. Cái bụng bầu lớn dần, Liên được chuyển về làm ở phòng hậu cần lực lượng. Đồng lương giải quyết mỗi chuyện ăn uống còn chưa đủ, nói gì đến việc sắm sửa các tiện nghi gia đình. Bữa ăn sáng của hai người thường chỉ là chén cơm nguội từ chiều qua chan chút nước tương, riêng sáng chủ nhật mới được sang trọng đem mấy vắt mì sợi trong tiêu chuẩn lương thực ra xe mì ngoài chợ nhờ nấu giùm, chỉ phải trả chút tiền nước lèo với vài lát thịt. Rồi Sơn ì ạch đạp xe chở vợ đi làm, hôm nào không đi diễn xa thì trưa lại đến cơ quan vợ ăn cơm, chiều rước vợ về ghé chợ mua con cá mớ rau làm bữa cơm tối.

Ba mẹ Liên thương tình rút của để dành ra mua cho họ một chiếc Honda Dame cũ để không còn phải chở nhau đi làm trên chiếc xe đạp ọp ẹp nữa. Rồi cu Vân ra đời, chỉ giống mẹ có đôi mắt xếch còn mọi thứ khác đều y chang ba. Khi Liên thắc mắc tại sao Sơn lại đặt cho con trai cái tên Bạch Vân “giống tên con gái quá!”, Sơn chỉ giải thích cho qua là do anh nằm mơ thấy có một vầng mây màu trắng bay vào nhà cái đêm cô nằm chuyển bụng trong Từ Dũ. Tính tình đơn giản, Liên nghe vậy rồi thôi, không quan tâm nữa.

Liên sinh khó phải cắt, vết thương bị nhiễm trùng uống trụ sinh gây mất sữa, thằng cu Vân bị đói cứ khóc ằng ặc suốt đêm. Muốn mua được sữa đặc với giá phân phối của nhà nước - rẻ hơn ngoài chợ đen nhiều lần, Sơn phải chở vợ đi khám lấy giấy chứng nhận mất sữa, đau lòng nghe Liên kể lại là vào đó phải đưa vú cho cô y tá bóp tới bóp lui để xác định thực trạng, vậy mà cũng chỉ được giải quyết năm hộp một tháng. Thiếu vải may tã lót, Liên phải xin tấm trải giường của mẹ về cắt lại. Sợ nhất là khi cu Vân uống sữa bột hàng viện trợ cân kí rẻ tiền bị tiêu chảy hay đi nhà trẻ nằm đất bị nhiễm lạnh viêm phổi, ôm con vào bệnh viện xếp hàng dài dằng dặc chờ khám để được lãnh vài viên thuốc, không biết bao nhiêu là nước mắt của Liên đã tưới xuống con đường khổ ải ấy.

“Một túp lều tranh hai quả tim vàng” là chuyện chỉ có trong cổ tích, chẳng ai có thể hạnh phúc khi trong túi không tiền. Lương thanh niên xung phong quá thấp, vợ chồng thường xuyên cắng đắng nhau vì những chuyện nhỏ nhặt không đâu, để rồi Sơn buồn bã nhận ra tính thực dụng quá đáng của Liên. Lúc nào cô cũng so đo với bạn bè, than phiền Sơn suốt ngày đàn địch vô bổ, không biết làm ra tiền như người ta, lại còn ham nhậu nhẹt với bạn bè văn nghệ - dù đó chỉ là những bữa nhậu rẻ tiền lề đường, với rượu Cây Lý, nếp than, mồi là đĩa đậu phộng, tô xí quách, miếng khô cá đuối… Làm chân cán bộ chạy hàng, Liên bắt đầu thu gom hàng nhu yếu phẩm đẩy ra chợ trời, mua bán bất minh, ăn xén ăn bớt… Đồng lương không đủ sống khiến khó ai tránh được chuyện tiêu cực. Sơn nhắc nhở nhẹ nhàng thì bị cô phản ứng gay gắt, rằng hãy để yên cho cô làm ăn nuôi con chứ cứ vô tích sự như anh thì cả nhà có nước cạp đất mà ăn. Nếu anh muốn cô đừng làm bậy thì cứ đưa thêm tiền cho cô.

Sơn phải xoay sở kiếm việc làm thêm, ban đầu là mở lớp guitar ở nhà, rồi Văn Quang rời thanh niên xung phong đi làm cán bộ một nhà văn hóa quận được hai tháng rủ anh về phụ lo phong trào văn nghệ quần chúng. Sơn nộp đơn vì lúc đó anh ở thanh niên xung phong đã gần bốn năm, dư niên hạn xuất ngũ. Vẫn là chị Năm Bông gọi anh lên:

- Thằng Quang đi rồi còn kéo thêm em, ban văn công rã đám còn gì? Em nên suy nghĩ lại.

Sơn thở dài:

- Xin chị cho em đi. Với thu nhập ở đây, em không đủ nuôi con. Lực lượng còn nhiều người tài giỏi và độc thân, trẻ trung. Em tin anh em sẽ làm được.

Về với Văn Quang, tiền lương Sơn có khá hơn, nhưng vẫn chẳng đủ đâu vào đâu. Cũng may là sau thôi nôi, cu Vân khỏe mạnh, lớn nhanh, đi chập chững, nói bập bẹ, mỗi đêm nghe tiếng chân Sơn về nó chạy ra cửa kêu “cha cha!” ầm ĩ, hỏi thương cha để đâu lại chỉ tay vào ngực và ngọng nghịu nói “để trong chim”… Thằng bé trở thành niềm an ủi duy nhất của Sơn khi trong cuộc sống chung mỗi ngày anh mỗi phát hiện vợ có quá nhiều điều không phù hợp với mình.

Văn hóa nền từ cuộc sống lớn lên ở các khu gia binh với những sòng bài, sòng nhậu, đám đánh lộn đánh ghen, trong tai lúc nào cũng ngập ứ lời hàng xóm chưởi rủa nhau chen lẫn các ca khúc bolero anh tiền tuyến - em hậu phương và những bài vọng cổ Lan và Điệp, Võ Đông Sơ và Bạch Thu Hà… vang lên suốt ngày từ những chiếc radio mở hết volume…, đã tiêm nhiễm đậm vào cung cách sống, lối ăn nói và gu thẩm mỹ của Liên. Những ngày còn ở Xuyên Mộc, Củ Chi, môi trường tập thể vừa lao động vừa rèn luyện xây dựng con người mới hết sức gắt gao, chỉ được hát nhạc cách mạng, cuộn tóc và đắp dưa leo còn bị phê bình là tiểu tư sản, buổi chiều ra ngồi một mình bên dòng kinh sẽ được lưu ý là có vấn đề tư tưởng…, làm sao có ai dám bộc lộ hết con người của mình? Giờ đây, về thành phố, có chỗ ở riêng, Liên mới được sống thật với chính cô. Thật ra cô vẫn là người rất quan tâm lo cho chồng con và ngoài cái tính hay thu vén cá nhân do cuộc sống quá khó khăn, cô chẳng có lỗi gì với Sơn, thậm chí về tình dục thì cô chìu chồng quá sức mong đợi, nhưng như thế cũng chẳng đủ làm nên hạnh phúc gia đình. Không bao giờ đọc sách và chỉ đọc báo hôm nào có chuyện giựt gân, lén tìm lại những cuộn băng cassette nhạc thời chế độ cũ về mở nghe để vừa ngồi giặt quần áo vừa nho nhỏ hát theo, dư được đồng nào là đổ ngay vào chuyện ăn diện…, Liên chỉ làm Sơn thêm ngán ngẩm.

Hình ảnh một Vân hơn hẳn Liên về mặt tinh thần lại trở về thường xuyên hơn với Sơn, gần như anh chỉ sống trong mơ tưởng về mối tình đầu không phai của mình. Chuyện yêu đương vợ chồng chỉ có thể hào hứng khi có sự mê đắm nhau, vốn đã không yêu Liên và bây giờ còn thấy chán nữa thì làm sao Sơn có thể đáp ứng được nhu cầu tình dục luôn hừng hực trong cô? Những cuộc làm tình giữa hai người trở nên đơn điệu và nhanh chóng, như một cậu học trò biếng nhác không thể trốn học phải đứng trả bài trước một cô giáo khó tính. Sơn nào hiểu với phụ nữ, nhất là với những người bị chứng háo dâm[48] như Liên, không có gì bực bội khó chịu bằng chuyện ái ân nửa vời, da thịt vừa hơi ấm lên thì bạn tình đã xong cuộc! Sơn không còn cố gắng dìu Liên đi hết con đường hoan lạc nữa. Nửa vời với Liên thật khó chịu quá! Cứ như đang đói bụng vừa ngồi vào bàn tiệc là bị hất đổ hết. Thà đừng yêu đương thà đừng ân ái, chứ thứ ái ân nửa vời kiểu này là thứ phụ nữ chán ghét nhất.

Hiểu lầm chồng bị yếu sức khỏe vì ăn uống kém, Liên quan tâm bồi dưỡng Sơn nhiều hơn, bữa ăn nào cũng có thịt có trứng, lại thêm mấy ly rượu thuốc. Cô nào biết Sơn thuộc loại đàn ông chỉ có thể khỏe về sex khi thật sự yêu thương. Năm đầu ở đại học anh từng được bạn dắt đi “phá tân” nhưng không làm gì được chỉ vì thấy nhờm gớm không lên nổi trước cô gái làng chơi rạc rài ở ngã năm Chuồng Chó, đến nỗi cô phải đuổi anh ra nói tưởng được hên ai dè gặp phải một thằng teo chim! Với tình yêu, loại đàn ông đó mới kềm được sự buông thả ích kỷ và tự nguyện gắng sức đem lại thỏa mãn cho bạn tình, đồng thời bản thân anh ta cũng chỉ cảm thấy hạnh phúc cực điểm khi thấy bạn tình đã lên đến đỉnh…

Một hôm, Sơn đang ngủ bỗng mơ thấy Vân về với anh, mặc áo dài trắng tay ôm trước ngực chiếc cặp học trò, đẹp tinh khiết y như ngày nào. Nàng mỉm cười thật dễ thương với Sơn. Sơn bước đến đón nàng thì bỗng dưng nàng tỏ vẻ sợ hãi, vẫy tay tạm biệt anh, quay lưng bỏ đi thật nhanh. Sơn liền đuổi theo nhưng đôi chân anh bỗng bị dính cứng mặt đường. Anh vùng vẫy gọi tên Vân ầm ĩ, kêu nàng đừng đi. Thế rồi bất chợt mẹ Vân xuất hiện, tát mạnh vào má anh…

Sơn choàng tỉnh, mồ hôi tuôn như tắm. Chính là Liên đang ngồi bên anh, mặt phừng giận:

- Vân là con nào mà anh kêu nó đừng bỏ anh hả?

Sơn ú ớ:

- Anh mớ à?

- Đúng rồi! Và gần đây anh cứ mớ kêu đúng tên con Vân đó thôi!

Thấy Sơn im lặng, Liên càng tức tối làm luôn một hơi:

- Nó là con nào? Tình cũ không rủ cũng tới phải không? Lại còn lấy tên nó đặt cho con trai của tôi nữa! Nằm mơ thấy vầng mây trắng bay vào nhà! Đồ nói láo không biết xấu hổ!

- Em làm gì nặng lời với anh quá vậy? Anh chỉ nằm mơ ú ớ vậy thôi, sao em nghe được? - Sơn cố biện hộ để tránh xung đột.

Liên lớn giọng:

- Tôi nghe rất rõ mấy lần rồi. Và xin lỗi anh là vì nghi ngờ nên tôi đã thử lục đám thư từ cũ của anh cất trong thùng đạn giấu trên trần nhà kia kìa! Con đó tên Lê Bạch Vân, đúng chưa? Ngày mai tôi sẽ đi xin sửa tên thằng con tôi lại! Nó không thể mang tên con đĩ chó đó!

“Bốp!” một cái, Sơn không ngờ mình đã tát Liên, điều chưa bao giờ anh nghĩ mình có thể làm với vợ! Cô tru tréo lên, chưởi Sơn không tiếc lời, làm thằng cu Vân đang ngủ gần đó giựt mình thức dậy ré lên khóc…

Sau sự cố đó, họ giận nhau đến mức không muốn nhìn mặt nhau nữa. Buổi sáng, Liên chở con đi nhà trẻ rồi mạnh ai nấy đi làm, trưa không về nhà. Chiều Sơn thường đi nhậu với bạn bè, bỏ mặc Liên lo cho cu Vân. Đến tối anh về chơi với con một lúc, nó ngủ rồi thì anh trải chiếu xuống đất nằm, ngán ngẩm nhét bông gòn vào tai khi Liên bật máy cassette nghe cải lương dỗ giấc ngủ. Cuộc chiến tranh lạnh kéo dài một thời gian, nhờ cu Vân quá dễ thương mới hàn gắn họ lại được, nhưng vết nứt ấy sẽ không bao giờ có thể xóa mờ. Sơn chán chường Liên đã đành, mà chính cô cũng bắt đầu nguội lạnh với anh rồi!

Tháng Bảy năm 1980, Liên đi họp mặt cựu binh C Hùng Tâm kỷ niệm năm năm ngày thành lập đơn vị tại nhà Bảy Minh, cựu chính trị viên đại đội, giờ đã qua làm phó giám đốc một nông trường ở ngoại thành. Hôm đó vì Sơn đang bù đầu cho một cuộc hội diễn, Liên nhờ Mai chở đi và gặp lại Tư Kiệt, giờ đã là phó giám đốc một công ty du lịch cấp quận…

“Gái một con trông mòn con mắt”, người xưa đã tổng kết là không sai câu nào, càng đặc biệt đúng với Liên. Má luôn ưng ửng hồng, tóc đen nhánh, đôi mắt xếch hổ phách đong đưa, ngực mông căng tròn trong chiếc áo pull Thái và quần jean Hara bó sát - do Liên mập ra chứ không phải cố ý lựa đồ chật - cô đã là nhân vật nữ chính trong bữa tiệc, thu hút nhiều ánh mắt từ lén lút cho tới sỗ sàng của các đồng đội nam cũ. Năm Hùng chặc chặc lưỡi công khai tán thưởng:

- Chà chà, đồng chí Liên đúng là…

- Đúng là cái gì? Không được nói xấu chị em nghe chưa? - Nhỏ Loan, đội viên cũ của tiểu đội Liên, chanh chua.

Năm Hùng cười:

- Nói tốt chứ nói xấu cái gì? Chị em lúc này tốt nái quá, thằng Sơn coi bộ mệt dữ à nghen! Nó mà bận việc gì? Đi hết nổi thì có!

Liên đỏ mặt đấm thùm thụp vào lưng Năm Hùng:

- Quỷ sứ anh! Nói bậy!

Loan tiếp tục ồn ào:

- Còn thủ trưởng Tư Kiệt nữa, làm gì nhìn chị Liên em dữ vậy?

Chú thích:

[46] Loại ly thủy tinh tròn thông dụng trong các tiệm cà phê ở miền Nam.

[47] Hai người trong bàn nhậu cụng ly riêng với nhau, không tính trong "tua".

[48] Nymphomaniac.