Phần II - 4 -

Hợi chưa được biết Hà-nội bao giờ. Hôm nay, nàng xuống ga thấy người đi kẻ lại tối mắt, nàng bỗng thấy run sợ, nhưng nàng cũng thấy nhẹ nhỏm cả người, nàng không còn sợ ai nhìn vào cái bụng của nàng nữa.

Sau ba đêm nghỉ ngơi, nàng quyết định trốn đi để đẻ, để nuôi đứa con. Nàng không cần nghĩ đến tương lai của nàng nàng chỉ nghĩ đến sự sống của nó. Ở nhà, thì nó phải chết. Tình mẫu tử ở trong nàng mạnh hơn mọi sự tính toán, mạnh hơn tất cả.

Đến đây, không một ai quen thuộc, không một kế sinh nhai, nhưng nàng không lo, nàng chỉ lo cha mẹ nàng dò thấy tung tích bắt nàng về mà thôi. Xách va-ly ra khỏi ga, nàng không biết đi đâu.

Yến đã cho nàng mấy cái địa chỉ và chính nàng cũng có quen một vài người chị em lấy chồng làm việc nhà nước ở đấy, nhưng nàng đều không dám đến, vì nàng sợ rằng họ có thể thông tin về nhà. Tuy nàng đã để một bức thư thống thiết xin nhà đừng có đi tìm và coi nàng như chết rồi, nhưng nàng biết thế nào cha mẹ nàng cũng đi lùng tìm. Và có lẽ hiện bây giờ, những người đi tìm đang đáp chuyển tầu sau nàng. Hoảng hốt, nàng quay lại, rồi gọi xe, cũng chẳng biết mặc cả đi đâu. Anh xe thấy nàng ngớ ngẩn liền phát gắt:

– Thì cô đi đâu, phải nói, tôi mới biết đường kéo chứ?

Lúc ấy, nàng sực nhớ đến Hồ Gươm, cái tên thường được nhắc ở trong các tiểu thuyết, nàng nói liều:

– Bờ Hồ.

Anh xe kéo nàng đến chỗ ga tầu điện lại hỏi:

– Nhưng cô đỗ ở đâu?

Sợ anh xe nghi, nàng nói ngay:

– Ở đây.

– À thế ra cô đi Hà-đông. Thế thì ở ngay ga chờ ô-tô có phải đỡ được dăm xu xe không?

Nàng chờ anh xe đi khỏi, rồi xách va-ly lững thững đi quanh Bờ Hồ. Va-ly nặng, chốc chốc nàng phải dừng lại để nghỉ. Nàng nghỉ ba chặng thì đến trước cửa cẩm Hàng Trống. Trông thấy cái ghế đá, nàng mừng rú. Lúc ấy, ghế đá đã có hai chàng thanh niên ngồi.Thấy nàng muốn nghỉ, hai chàng liền ngồi xịch lại một góc để nhường chỗ cho nàng. Nàng ngồi xuống thì thấy mồ hôi đã vã ướt đầm áo. Và khát nước một cách ghê gớm.

Thấy cái vẻ mặt ngơ ngác của nàng, một chàng thanh niên hỏi ngay:

– Tôi chắc bà ở xa lại, nên mới có cái va-ly to thế kia.

Nàng không thể không trả lời:

– Thưa vâng.

Chàng thanh niên trỏ cái va-ly:

– Ở đây, lắm kẻ cắp cướp giật lắm, bà phải coi chừng, bà nên để va-ly lại gần bà

Hợi giật nẩy mình, sờ ngay tay vào lưng: bọc bạc nàng để vào tận túi áo trong vẫn còn.

– Ấy bà phải luôn luôn để ý, chứ sơ ý một cái là tiền để ở tận trong túi chúng nó cũng cắt được.

Nàng nhìn xuống ba đôi vòng ở tay, đứng dậy kéo chiếc va-ly lại gần mình, rồi bâng khuâng nhìn ra mé hồ.

Lúc ấy đã quá trưa, mà từ sáng đến giờ, nàng chưa ăn cơm. Trong khi ruột đang bối rối như thế, đói thì kể cũng chẳng đói lắm, nhưng nàng thấy khô cả cổ.

Hai chàng thanh niên thấy nàng có nhan sắc, lại ăn mặc sang trọng, lại vàng đeo đầy người liền ức đoán nàng là hạng người gì, rồi thì thầm với nhau bẳng tiếng Tây. Họ tưởng nàng không biết.

Rồi chàng thanh niên áo trắng gợi chuyện:

– Bà ở đâu về và bây giờ bà định đi đâu?

Nàng lặng thinh. Thấy nàng không đáp, chàng thanh niên hình như ngượng, liền nói chữa thẹn với bạn:

– C’est une femme très impolie.

Vốn đã sẵn có một tấm lòng bực tức với đàn ông, lại thấy hai chàng giở lối ong bướm, nàng phát tức, quay ngay sang:

– Tôi tưởng người vô lễ là ngài. Tôi với ngài không quen thuộc thì cớ gì ngài hỏi tôi.

Chàng thanh niên thẹn đỏ mặt, chưa biết trả lời làm sao thì người ngồi bèn cạnh vội đỡ lời hộ:

– Không, chúng tôi không có ý gì là…xằng bậy đâu ; thấy bà người phương xa lại, bỡ ngỡ ở đất Hà-nội, chúng tôi muốn hỏi xem bà có cần dùng gì để chúng tối giúp đấy thôi.

– Thế thì cám ơn ngài. Nhưng tôi không cần dùng gì cả. Tôi ngồi chờ một người chị em người ta hẹn tôi ở đây.

Hai chàng thanh niên liền đứng dậy:

– Vậy thì chúng tôi xin chào bà.

– Chào hai ngài.

★

Không cần dùng. Nàng cần dùng nhiều lắm. Nàng cần dùng thuê một gian nhà nhỏ, nàng cần dùng một chỗ ở, nhưng nàng không biết hai chàng thanh niên là người thế nào, nên nàng không dám nhờ. Và cái mà nàng cần dùng ngay là một hiệu cao lâu để ăn cơm. Những nơi quen, nàng không thể vào. Chỉ ra khi cùng lắm, không thể tìm được một chỗ ở khác. Lúc ra đi, nàng đã có chủ định. Nhất quyết là nàng không về. Nàng phải tìm lấy một nghề nghiệp gì hay một sự buôn bán gì để nuôi mình và nuôi đứa con. Nàng lấy các đồ vàng và những tiền họ đem đi, cộng chừng hơn năm trăm đồng. Có thể chờ đến khi đẻ xong. Nhưng khi đẻ xong rồi thì việc mưu sinh là một thứ rất cần, nếu nàng không muốn xa con và trở về tỉnh Thái-bình để chịu nhục. Nàng đã tính ở trong đầu nhiều kế hoạch và nhận trước mọi sự đau đớn để cho cái tình mẫu tử được toàn vẹn. Ở nhà, nàng cả quyết lắm, nhưng lên đến đất Hà-nội mênh mông, nàng thấy mình như chim trích vào rừng, lòng cả quyết đã hơỉ lung lay. Ngồi ở đây, khát nước se cả mồm, nàng còn không biết tìm chỗ nào để lấy nước uống thì còn làm sao mà sống tự lập về sau này, trong khi dưới nách lại có một đứa con mọn. Nàng tự khinh mình là hèn nhát: « nếu cứ e lệ, sợ sệt thế này thì còn nên cái trò trống gì?»

Cái thai vì từ sáng đi tầu vất vả cứ cựa luôn. Nàng lấy tay xoa bụng, rồi thu hết nghị lực cất tiếng gọi hai chàng thanh niên lúc ấy đã đi quá chỗ nàng mười lăm bước:

– Này hai ngài, lại tôi nhờ chút việc.

Hai chàng thanh niên nghe tiếng nàng gọi liền quay lại. Nàng sực nhớ đến một đoạn đọc ở trong một quyển tiểu thuyết, nàng mở đầu:

– Tôi có thể tin ở danh dự của hai ngài không?

Một người sốt sắng nói ngay:

– Bà có thể tin. Nếu bà có việc gì nhờ chúng tôi thì chúng tôi xin hết sức.

– Tôi vì cảnh gia đình nghiêng ngửa không thể ở nhà được, và từ đấy cũng không thể trông cậy vào ai được, vả tôi cũng không thích nhờ vả ai, bất cứ — nói đến đây nàng dằn từng tiếng — tôi muốn lên Hà-nội tìm cách mưu sống và để nuôi cháu sau khi sinh cháu, tôi lại không quen ai, tôi muốn hai ngài tìm hộ tôi một chỗ ở, một chỗ ở tử tế mà phải trả ít tiền, vì tôi thì không giầu. Vậy hai ngài có thể giúp được tôi không? Hoặc giả tìm chỗ ở trọ ăn cơm tháng, hoặc thuê được một gian nhà nhỏ, tôi thổi nấu lấy cũng được, bởi sau khi sinh cháu, thế nào tôi cũng phải thuê nhà.

Nàng vừa nói, vừa nhìn chăm chăm vào mặt hai chàng thanh niên để dò la ý tứ.

Chàng áo trắng trả lời ngay:

– Hay thế mời bà về nhà tôi ở với thầy mẹ tôi và các em gái tôi.

Hợi ngần ngừ:

– Nhưng thế này thì không phải, ngài cho tôi biết cảnh gia đình của ngài. Bởi tôi là gái có chồng, tôi cần phải tránh nhiều điều dị nghị.

Chàng áo trắng chưa kịp trả lời thì chàng thanh niên bận quần « soóc » liền nói ngay:

– Ở nhà anh không tiện, hai cụ anh khó tính và anh thì chưa vợ mà bà thì đã có chồng, sợ có nhiều điều dị nghị nó làm khó chịu cho bà và cả cho anh nữa. Tôi thì có vợ rồi, nhưng nhà tôi nghèo và chật, lại ở ngoại ô.

Sự ngay thẳng của người này làm cho Hợi tin ngay:

– Thôi thì liệu thế nào là phải, ngài cứ dạy, trăm sự tôi xin nhờ ngài, vì tôi thú thật, tôi bỡ ngỡ lắm.

Chàng quần cụt ngẫm nghĩ một khắc, rồi bảo chàng áo trắng:

– Nếu anh nói được cho bà ấy ở nhà bà thím anh thì rất tiện.

– Tiện, thím tôi hóa chồng có mấy đứa cháu nhỏ, nhưng biết thím tôi có bằng lòng không? vả lại nói thật bà đừng giận, thím tôi tính cẩn thận lại… không biết lai lịch bà ra thế nào.

Hợi chưa biết trả lời ra sao thì chàng quần «soóc» đã vội vàng hỏi:

– À bà bảo sau này bà cần phải thuê một gian nhà nhỏ có phải không?

– Vâng,

– Nếu thế thì tiện lắm Cách chỗ tôi ở mấy nhà có một cái gác trong, dán biển cho thuê. Hay bà lại thuê. Bà muốn nấu nướng thì nấu nướng, không thì bảo chủ nhà ngoài nấu cơm cho ăn cũng được. Và nếu người ta không bằng lòng thì bà sang ăn bên nhà tôi, cũng gần.

– Nhưng gian nhà thuê phỏng độ bao nhiêu chứ?

– Ở ngoại ô thì rẻ, cái gác ấy cũng không rộng. Trước kia, họ cho thuê bốn đồng, không biết bây giờ họ lấy bao nhiêu?

– Thế thì tôi có thể ở được.

– Vâng, thế bảy giờ hãy xin mời bà về nhà tôi, rồi chúng ta sang xem nhà. Bà chưa sắm được đồ đạc thì hãy sang tạm ở bên tôi vài hôm cũng được. Nhà tôi người hiền lành tử tế và rất tin tôi, bà không cần phải nghi ngại điều gì.

Lời nói khúc triết của chàng thanh niên làm cho Hợi vững dạ.

– Vâng thế thì xin nhờ ngài. Thế nhà có gần đây không?

– Tôi đã bảo ở ngoại ô, chúng ta phải đi xe. Bà đưa va-ly đây tôi xách giúp.

– Thôi, tôi chả dám phiền ngài.

– Không sao, bà có chửa, xách nặng nhỡ một cái …À quên tôi xin tự giới thiệu, tôi là Chử, làm ở nhà buôn, bạn tôi là Khả, đang đi học ở Cao-đẳng.

– Xin các ngài cứ gọi tôi là…Hợi.

★

– Mời bà ngồi chơi tạm đây để tôi vào gọi nhà tôi ra. Chúng tôi chỉ phải cái nghèo thôi.

Hợi nhìn chung quanh thấy đồ đạc sơ sài nó chứng tỏ sự nghèo nàn nhưng trong cái nghèo nàn có một cái gì lương thiện làm cho người ta tin. Chử ở trong buồng một lát, rồi đi ra. Hợi đồ chừng chàng nói với vợ về chuyện mình.

– Nhà tôi vừa mới ở cữ, sợ gió, xin mời bà vào trong này.

Nhìn thấy vợ Chử, Hợi mới hết phập phồng. Vợ cũng như chồng, sự ngay thẳng ở ngay trên đầu lưỡi:

– Tôi nghe nhà tôi nói chuyện, tôi cũng…, giá nhà tôi rộng thì xin mời bà ở đây với chúng tôi ngay. Nhưng bà xem đó: nhà chỉ có hai cái giường, ngoài kia thì u già với hai cháu. Gian nhà bên ấy cũng mát mẻ và kín đáo. Còn cơm nước thì một mình bà chả cần phải thổi nấu, cứ sang đây rau dưa với vợ chồng tôi.

– Xin cám ơn ông bà, tôi lỡ bước thế này mà gặp ông bà…

– Thì người ta ở đời giúp nhau. Bà trông còn trẻ lắm nhỉ?

– Thưa bà năm nay, tôi mới có mười chín. Xin ông bà cứ gọi tôi bằng cô thôi. Tôi như tuổi em ông bà. Ông bà gọi thế làm cho tôi ngượng quá.

– Đồ đạc bà chưa có thì mai tôi bảo bà Phán bên cạnh hãy cho bà mượn tạm cái giường, hay nếu bà bằng lòng mua thì bà ấy cũng bán. Bên ấy thừa nhiều đồ đạc vì nhà chật không bầy hết. Mua cũ thì nó rẻ hơn.

– Thôi, tôi nghèo chỉ cần những cái rẻ.

– À tôi nghe nhà tôi nói bà muốn mưu sống ở đây, khó lắm. Đến như nhà tôi thật là cái gì cũng biết mà còn bị thất nghiệp ba tháng nay. Nếu tôi không biết dành dụm thì lúc này đành là chết đói. Còn như buôn bán thì ít vốn, thật chẳng còn biết buôn bán gì. Mà trông bà như thế thì buôn bán vất vả, bà chịu làm sao được?

Nghe vợ Chử nói thế, mối lo của Hợi hiện ra mặt. Chử liền rầy rà vợ:

– Chưa chi mình đã nói để cho bà nản chí. Giời sinh voi, trời sinh cỏ, nào có ai chết đói bao giờ. Tôi thất nghiệp là vì tôi không làm những chỗ lương ít. Chứ tháng vài ba chục thì kiếm đâu chả được.

U già đưa nước mang lên, hai đứa con của Chử cũng theo u già từ dưới bếp lên. Hợi đưa tay kéo chúng lại gần:

– Các cháu trông kháu nhỉ. Ông bà nghèo nhưng được con thế nàỵ …

Vợ Chử chép miệng:

– Lo lắm, bà ạ. Chúng nó đùa như phá, đòi quà cả ngày. Bà tưởng tượng nếu thiếu cho chúng nó một bữa. Sau này, chúng nó còn học hành. Nhà tôi thì lại tính hoang. Ấy chỉ vì lo cho các cháu, tôi phải hết sức xẻn, vợ chồng lâu lâu có ngầy ngà nhau chỉ ở chỗ ấy.

Chử pha nước, Hợi làm luôn mấy chén:

– Tôi thật khát nước từ sáng, muốn uống quá, mà không biết uống ở đâu.

Vợ Chử bật phì cười.

– Thì tôi có ra Hà-nội bao giờ đâu.

– Thế quê bà ở tận đâu?

Chử vội xen vào:

– Thì mình hỏi bà làm gì? Chỉ biết vì sự hạnh ngộ vợ chồng mình gặp bà thế là được rồi. U già cầm chén nước ra cho bác Khả.

– Anh Khả cũng ở ngoài ấy đấy à?

– Ừ, tôi với anh ấy gặp bà ở Bờ Hồ.

Quay sang Hợi:

– Thế chắc là bà đói?

Hợi không giấu diếm:

– Vâng, tôi chưa ăn cơm sáng.

Chử nói ngay:

– Lúc nãy, bà nói với tôi rằng bà nghèo, mà nhà tôi thì bà trông đấy, chẳng giầu với ai. Tôi đi chơi lang thang hiện cũng chưa ăn cơm sáng. Vậy xin mời bà xơi cơm với tôi, tôi bảo u già mua thêm mấy xu chả nữa. Có thế mới là thật thà với nhau.

– Nhưng…

– Bà đừng sợ thiếu cơm. Nhà tôi có trẻ, bao giờ cũng phải thổi dư. Rồi đây bà ở gần chúng tôi, còn đi lại với nhau nhiều.

Hợi chưa trả lời ra sao thì vợ Chử đã lại nói:

– Xin bà xơi với chúng tôi lưng cơm, rau dưa thôi. Thật quả chỉ có ít thịt kho và đậu rán. U già, đi mua hào chả này.

Hợi rất không muốn, nàng chỉ muốn gọi hàng phở ăn qua loa, nhưng nàng thấy không thể từ chối đối với những người đã mời mình một cách thành thực và giản dị như thế.

– Vâng thì ông bà đã cho ăn.

– Cơm xong, bà nghỉ ở đây một chút, rồi nhà tôi sẽ đưa bà đi xem nhà và sắm đồ.

Đứa bé lúc ấy đang ngủ cạnh mẹ bỗng thức dậy, khóc the thé. Vợ Chử vội vàng bế để ru.

– Thưa.bà, bà đẻ được mấy ngày?

– Mười hai hôm, tôi mới ở nhà hộ sinh về được hai hôm nay.

– Nhà Hộ sinh ở gần đây

– Ngay đầu phổ.

Rồi vợ Chử nhìn xuống bụng Hợi:

– Thế bà cũng định đẻ ở đây à?

Hợi mặt đỏ tía tai, ấp úng trả lời:

– Thưa vâng.