- 6 -

Nằm cùng buồng với Hợi là Quế, một cô gái nhẩy. Hợi đến thì Quế đã đẻ được ba ngày, một đứa con gái rất kháu. Kháu ấy là ta theo cái tiếng gọi của các bà đỡ và các người đã có con ức đoán được hình của đứa bé sau này, chứ kháu gì cái cục thịt đỏ hỏn, lèo nhèo như con chuột chưa mở mắt ấy. Hợi thoạt vào, nhìn đứa bé, thấy mọi người bảo kháu thì cũng ừ hử là thế, chứ trong thâm tâm, nàng chẳng thấy kháu tí nào.

Ấy thế mà Quế thì cứ cả ngày hôn hít, chỉ khi nào chợp ngủ đi thì chẳng kể.

Chỉ ba giờ sau là Hợi biết hết chuyện của Quế. Đứa con này là kết quả của những cuộc nhân tình phiệu, sau những đêm trác táng. Quế có thật nhiều nhân tình mà đứa con thì không cha, bởi thói đời ai cũng chỉ muốn hưởng khoái lạc mà chẳng ai muốn chịu những trách nhiệm.

Bốn ngày nay rồi, chẳng có một ai vào thăm Quế cả. Chỉ có một con sen nhỏ, hai buổi mang cơm rồi lại về. Vì thế, mọi việc nàng đều phải nhờ người phụ ở trong nhà đẻ làm cả. Xem chừng nàng ít tiền, nên những người phụ cũng không săn sóc mấy. Con sen chỉ là con sen người ở cùng nhà với nàng vì ái ngại nên cho nó đem cơm lại cho nàng ăn mà thôi.

Mãi chiều hôm thứ tư, lúc Hợi thu xếp cất các đồ đạc vặt vào ngăn kéo thì mới thấy có một người bạn vào thăm Quế.

Quế trông thấy bạn là cất tiếng khóc. Người bạn hết sức can mà Quế vẫn chẳng nín. Rồi Quế vừa khóc lóc vừa kể lể với bạn.

– Đấy chị xem, chúng nó có đểu không? Lúc săn sắn thì tình tình nghĩa nghĩa, đến bây giờ chẳng thấy mặt mũi một thằng nào. Từ nay thì em cạch mặt chúng nó ra, chẳng tình bánh thằng nào nữa.

– Thế chị lấy đâu ra tiền?

– Mấy tháng nay bụng to, không đi nhẩy được thành ra có tí đồ vàng nào đều bán cả. Bây giờ còn thiếu ba đồng tiền nhà thương, không còn biết làm thế nào?

Người bạn lưỡng lự một lát:

– Nhiều thì không có, bởi chị còn lạ gì cái cảnh chị em mình. Nhưng ba đồng thì em có thể cho chị vay được. Để mai em cầm vào cho chị.

– Nhưng khi ở đây ra thì lấy gì mà ăn. Có cố gượng lắm thì một tháng nữa em mới có thể đi làm được. Mà đi làm thì phải cho cháu ăn sữa. Nhiều khi em cứ muốn chết đi cho rảnh.

Người bạn lại vỗ về:

– Chết thì thiệt thân thôi. Cứ chịu khó nuôi nó, may ra sau này nó khá giả thì được nhờ nó. À thế nào, đã khai sinh chưa, có biết rõ là chửa với ai không?

– Em thì bảo là với thằng Quý, nhưng nó nhất định không nhận. Nó còn nhận gì để phải nuôi nấng lôi thôi. Chúng nó chỉ biết có cái lúc vui thôi.

– Thế thì làm thế nào. Lấy tên ai mà khai sinh?

– Bà đỡ nói với em không cần phải có bố cũng khai sinh được, chỉ phải khai tên mẹ thôi. Bà đỡ và một người nữa sẽ đi khai hộ mình.

Người bạn chép miệng:

– Thế là con đẻ hoang.

– Muốn đẻ gì thì đẻ. Em bây giờ còn cần gì cái tiếng. Miễn làm sao kiếm được đủ ăn để nuôi cháu. Và như thế lại hay. Cháu sau này hoàn toàn về em trông coi.

★

Sau khi người bạn Quế đi rồi, Hợi nghĩ mãi về câu chuyện của họ. Thì con nàng cũng đến khai là con đẻ hoang, bởi nó tuy có bố mà là không có bố. Lúc ấy, nàng cũng thấy xấu hổ một khi phải nói với bà đỡ đi khai hộ mình như thế.

Nhìn Quế còn sụt sùi khóc, nàng cũng thấy rưng rưng nước mắt. Đến khi thấy Quế cúi xuống hôn con, hôn lấy hôn để, rồi Quế chùi nước mắt nói với con: «Thôi mặc kệ đời, mợ chỉ sống cho con thôi.», Hợi thấy mình đủ nghị lực để chịu tất cả những sự xấu hổ. Miễn sao đứa con được ở với nàng mãi mãi.

Nàng lại thấy ái ngại. Quế là người đồng cảnh với mình, nên khi Quế thấy nàng có bình thermos xin uống, nàng liền bảo:

– Bà cứ để bên ấy mà dùng. Và bà muốn sai gì, cứ bảo u già tôi nó làm giúp.

Quế thấy Hợi dễ dãi như thế, liền bắt chuyện. Sau mấy câu chuyện hàn huyên, đến những câu chuyện tâm sự nó làm cho Hợi đau đớn bội phần.

– Các bà có chồng con đẻ đái thật là sướng, cái cảnh chúng em nghĩ cực muôn phần. Giá có đồng tiền nó còn khả trợ, đồng tiền lại cũng không có nốt, thành ra cực biết ngần nào.

Hợi cứ lặng thinh không còn biết nói làm sao. Than thở chán, Quế liền hỏi một câu làm cho Hợi hoa mắt:

– Thưa bà, ông nhà ta làm ở đâu. Chắc chốc nữa giờ tan sở, thế nào, ông cũng vào thăm bà?

Hợi thấy tê cả mặt. Nàng vội vàng trả lời một câu để cắt đứt những sự hỏi han lôi thôi:

– Cậu cháu làm việc ở đường ngược, chúng tôi về đẻ ở đây có một mình. Trên ấy nước độc lắm, cậu cháu không dám cho đẻ ở đấy.

U già mới đến ở không biết chuyện gì cũng chêm vào:

– Nhưng khi mợ đẻ cứng cáp rồi, thế nào cậu chẳng về đón mợ lên. Nước độc thì con không đi theo mợ được đâu.

Hợi lại phải nói xuôi:

– Không đi thì thôi.

Quế thay tả cho con xong, lại quay sang hỏi chuyện Hợi:

– Bà chắc đêm nay thì giở dạ.

– Vâng, cô đỡ bảo đêm nay.

– Bụng bà to thế kia, chắc đứa con to lắm. Cháu của em bé nên em đẻ dễ. Ấy thế mà cũng mất mấy giờ. Đẻ xong chắc bà phải tiêm thuốc.

– Tôi cũng chưa biết.

– Tiêm thuốc thì chóng mạnh lắm. Các bà ở trên gác đều tiêm thuốc cả. Duy có em nghèo là không có tiền tiêm thuốc thôi. Ấy thế mà tháng sau, em lại phải đi làm, em chỉ lo bị hậu sản.

Nói đến đấy, Quế nhìn con, rồi sầm mặt lại:

– Em mà có làm sao thì chỉ cháu khổ thôi.

Hợi vội vàng an ủi:

– Bà chỉ nói dại. Còn yếu ớt, bà đừng nên nghĩ lôi thôi nó hại cho sức khỏe.

– Bà bảo có một thân một mình, chẳng nghĩ thì làm thế nào?

– Nhưng nghĩ có ích thì hẵng nghĩ. Bà còn yếu lắm đấy, nghĩ có ích gì.

U già cũng chêm vào:

– Cái máu đàn bà đẻ là ghê lắm. Mợ tôi nói phải, bà đừng có nên nghĩ nữa. Bà chỉ nên cố ăn cho nhiều cho nó khỏe.

★

Những câu Hợi nói với Quế, nàng có cái cảm tưởng như là mình nói với mình. Vì thế cho nên khi tám giờ, vợ chồng Chử đến thăm nàng, nàng liền vờ sai u già đi đun nước, rồi nói hết sự tình với vợ chồng Chử, nhờ Chử sau này đi khai sinh hộ mình, nhưng nàng không nói quê quán của nàng. Nàng đã nhất định đặt tên cho con là Ngọc, mặc dầu trai hay gái.

– Tôi muốn sau khi đẻ xong được yên ổn tĩnh dưỡng, cậy trăm sự xin nhờ ông bà đùm bọc cho. Cần thuốc thang thế nào, xin ông bà chỉ bảo cho, tôi chỉ muốn cho chóng mạnh để đi làm.

Vợ Chử nghe nàng nói xong liền nắm tay nàng:

– Cô cứ bình tâm, cô đã có lòng tin vợ chồng tôi, vợ chồng tôi sẽ giữ kín cho cô. Nhưng chỗ chị em, tôi bảo thực một điều này, nghề đời là họ hay bình phẩm lôi thôi. Hễ từ nay ai có hỏi cô thì cô bảo có chồng đi làm xa, ấy thế là êm chuyện nghe chưa?

– Vâng, em xin nghe.

– Còn nếu có muốn thuốc thang cho chóng mạnh thì phải nhờ bác Khả ấy tiêm. Bác ấy tiêm giỏi lắm. Mà thuốc bác ấy mua cũng được rẻ, được trừ hoa hồng nhiều lắm. Tôi đẻ cũng một tay bác ấy trông coi. Bác ấy đứng đắn tử tế, lại là bạn thân của nhà tôi, cô đừng ngại.

Chử nói thêm:

– Tôi xin đảm bảo cho cô không có sự gì không đẹp đẽ xẩy ra đâu. Y là người có nhân cách. Cô cứ để mỗi ngày y đến tiêm cho cô một lần, chứ người khác thì nhiều tiền lắm.

– Vâng, thì tôi xin nghe lời ông bà. Thôi thì cũng không còn biết làm thế nào.

– Không, cô đừng lo. Nếu có sự gì, cô cứ trách vợ chồng tôi. Mẹ con còn nhiều khi quặt quẹo, phải nhờ đến thầy thuốc luôn. Mấy thằng bé nhà tôi được anh ấy trông nom cho, thành ra ít khi ốm. Sắp làm sao, anh ấy đã biết rồi. Anh ấy ở Hàng Lọng, đi xe đạp lên Ấp chả mấy chốc. Nếu cô không muốn mang ân thì sau này mua cho anh ấy cái quà dăm ba đồng.

Vợ Chử xua tay:

– Anh ấy chả lấy đâu.

– Để tôi ép nó thì nó phải lấy.

Cô đỡ ở trên gác xuống, đứng lại ở cạnh giường Hợi:

– Bà ấy độ nửa đêm nay hay đến sáng cũng chưa biết chừng.

Vợ Chử nói nghe:

– Lúc ấy thì chúng tôi không đến được. Thôi trăm sự nhờ bà trông coi cho cô nó.

– Ông bà đừng lo, chúng tôi ở đây cẩn thận lắm. Thế cô đây là em bà.

– Vâng, em tôi.

Hợi nghe vợ Chử nói thế liền nhìn vợ Chử bằng một cái nhìn đầy cám ơn. Rồi khi cô đỡ đi rồi, nàng liền bảo vợ chồng Chử:

– Thôi em bây giờ một thân, một mình, anh chị nên coi em như là em của anh chị.

Con của Quế lúc ấy khóc. Quế đang ngủ choàng dậy. Hợi trỏ Quế rồi nói sự tình của Quế cho hai người nghe. Sau nàng kết luận:

– Nếu em không gặp anh chị là người phúc đức thì cũng đến như cảnh cô ta.

Chử vốn người ngay thẳng và nóng nảy liền bảo:

– Nếu có phải cô đã coi như chị em anh em trong nhà thì từ giờ cô đừng nói những câu nặng tình như thế nữa.

Vợ chồng Chử muốn cáo từ thì Hợi cố giữ:

– Anh chị về làm gì, anh chị ở đây với em một chút nữa.

– Ấy, tôi phải về cho cháu bú chứ.

– Ừ nhỉ. Thôi thế anh chị về, nhưng chị nhớ năng đến thăm em nhé.

– Được rồi. À, thế mai cứ để cho anh Khả đến thăm, để anh ấy xem tình hình rồi thuốc thang cho dễ.

Hợi gật đầu.

★

Hợi khó đẻ, giở dạ một ngày một đêm. Đến khi lấy được đứa con ra thì nàng ngất đi vì huyết ra nhiều quá. Nhưng đến khi nàng tỉnh, nhìn thấy cục thịt đỏ hỏn người ta đặt bên cạnh nàng, nàng liền vồ ngay lấy hôn lấy hôn để. Hôn đã mệt, đã hết hơi, nàng mới ngồi lặng thinh chống tay nhìn. Nàng thấy nó kháu, nó kháu quá.

Không cầm được lòng, nàng cúi xuống sát tận mặt nó rồi sẽ gọi:

– Thằng Ngọc của mợ….ợ!

Lúc ấy, thì bao nhiêu đau đớn, nàng đều quên hết. Nàng thấy lòng mình rộng mở cho mọi sự yêu thương, nàng sẵn sàng tha thứ tất cả cho loài người.

U già thấy nàng cứ chống tay ngồi mãi như thế liền can:

– Mợ nằm xuống không mỏi. Bà Chử dặn con không cho mợ được ngồi nhiều, phải bảo mợ nằm.

– Ông bà ấy có đến đây không?

– Ông bà ấy đến đây mấy lần. Chờ mợ sổ, mợ ngủ mới về. Lại có cả cái ông nào ấy nữa. Ông ấy tiêm cho mợ hai phát thuốc. Ông ấy dặn con đến chiều hôm nay ông ấy lại đến.

U già lấy chai nước nóng đặt lên bụng Hợi. Hợi đặt tay lên mình con, rồi nhắm mắt. Nàng vừa thiu thiu ngủ thì nghe giường bên có tiếng khóc. Nàng mở mắt nhìn u già. U già cúi xuống thì thầm:

– Khóc luôn ấy mợ ạ. Thiếu tiền trả tiền nhà thương. Có người chị em bạn hẹn cho vay mấy hôm nay không thấy lại. Cô ấy nhờ con sen đi cầm áo, nhưng chỉ cầm được có đồng rưỡi.

Hợi thấy nao nao ruột. Nàng quay sang gọi Quế:

– Thôi bà đừng khóc nữa. Bà có cần tiền thì tôi cho bà vay đây này.

Quế vẫn tấm tức:

– Tôi đâu dám. Tôi biết bà là ai mà dám quấy quả bà.

U già lại thì thầm:

– Mợ hơi đâu. Cho người ta vay thì rồi biết bao giờ người ta trả.

Hợi không để ý đến lời nói của u già, luồn tay xuống dưới gối lấy ra năm đồng đưa về phía Quế:

– Đây tôi cho bà vay để bà trả tiền nhà thương.

Quế vẫn còn ngần ngại thì một người làm phụ ở đấy đã đỡ lấy năm đồng mang lại cho Quế:

– Thôi thì bà ấy cho cô vay, cô cứ cầm lấy, rồi sau này cô có, cô trả.

Quế bùi ngùi cầm lấy số tiền:

– Cám ơn bà. Thế nào lúc em đi làm, em cũng trả bà. Nhà bà ở đâu nói cho em biết, em sẽ mang lại tận nhà.

– Thôi đi, bao giờ bà trả tôi cũng được. Nhà tôi ở Ấp.

Quế còn nói nữa, nhưng Hợi đã thấy giấc ngủ kéo đến.

★

Nàng mở mắt là nàng quay sang với con. U già vừa thay tã cho Ngọc, vừa bảo nàng:

– Mợ ngủ nhiều quá. Cái ông làm thuốc ban sáng đến chờ đã lâu. Bây giờ ông ấy đang ở ngoài kia nói chuyện với cô đỡ. Ông ấy bảo khi nào mợ dậy thì gọi ông ấy để ông ấy tiêm nước bể nước biếc gì cho mợ đấy. Kìa ông ấy đã vào kia kìa.

Khả vào cùng với cô đỡ. Cô đỡ thấy Ngọc đang khóc the thé bảo:

– Chà, nó khóc to quá. Thằng này hẳn là sau nghịch lắm.

Hợi nghe câu ấy trong lòng thấy thinh thích:

– Nhưng thưa cô, nó khóc nhiều quá.

– Không sao, không sao, khóc nhiều tốt. Bà ngủ được thế là tốt. Bây giờ bà thấy thế nào?

– Nhức đầu và mệt lắm. Ngủ thì cứ thấp thỏm.

Khả lúc ấy mới bảo cô đỡ:

– Chị đi lấy đồ vào đây để tôi tiêm nước bể cho bà ấy.

Trước khi quay đi, cô đỡ còn bảo Hợi:

– Tiêm nước bể vào tốt lắm, đừng có sợ đau nhé.

Cô đỡ đi rồi, Khả ôn tồn bảo Hợi:

– Bà ra huyết nhiều lắm, phải tiêm nước bể thì mới chóng mạnh được. Tôi làm nhẹ tay lắm, bà đừng có sợ đau.

Nhìn thấy cái kim to tướng, Hợi đã hết hồn. Lại thấy tiêm vào bụng, Hợi càng sợ.

Vừa lúc ấy thì vợ chồng Chử đến, đem cho Hợi một cân giò. Vợ Chử nói ngay:

– Thứ thuốc này thay máu tốt lắm. Ấy trước tôi cũng thế. Cô cứ nằm im.

Hợi nhắm mắt không dám nhìn. Sau khi thấy nhói ở bụng, Hợi mở mắt thì thấy Khả đang nâng cái ống cao su.

– Đấy tôi đã nói trước với bà mà. Chỉ như kiến cắn, chứ có đau đâu.

Quay sang cô đỡ:

– Mỗi lần tắm, chị nhớ lấy sirop rửa miệng cho bé con nhé.

– Được rồi, được rồi. Tôi khắc trông coi cẩn thận, anh không cần phải dặn. Thế còn thuốc tiêm của bà ấy?

– Cứ để mỗi sáng, tôi đến tôi tiêm. Bà thấy nhức đầu lắm phải không?

Hợi gật đầu.

Khả móc ra một ống thuốc:

– Nếu thế mỗi lần nhức đầu, bà uống một viên này. Bé con có khóc thì mặc nó. Cứ cho nó uống nước đường trong hai mươi bốn tiếng đồng hồ. Rồi sau, nếu bà chưa có có sữa cho nó bú thì hãy cho nó bú tạm sữa bò vài bữa.

U già vội nói ngay:

– Chả phải sữa, xin bà bên cạnh cho cháu bú được rồi.

Khả hỏi cô đỡ bằng tiếng Pháp:

– Cô ấy có bệnh tật gì chứ?

– Không, không sao.

– Nếu thế thì cháu bú cũng được. Nhưng cứ bốn giờ mới cho bú một lần. Và sau này bà cũng nhớ cho cháu bú có giờ, như thế thì vừa khỏe mà không hay quấy.

★

Lần đầu tiên, thằng Ngọc mút những giọt sữa ở vú nàng ra, nàng thấy sung sướng, một thứ sung sướng không bờ bến, mặc dầu vừa đau, vừa buồn. Nhìn đôi môi đỏ của nó cử động, nàng tưởng chừng như nhìn thấy một cái gì huyền bí, nàng tưởng chừng như nó ăn nhập vào với nàng, nàng tưởng chừng như bao nhiêu mạch sống của nàng đều được đem trút hết cả sang cho nó.

Bây giờ, nàng đã hiểu hết cái sung sướng của người được làm mẹ. Nàng tự bằng lòng mình đã không nghe lời Yến. Nếu nàng nghe lời Yến?…. Nghĩ đến đấy, nàng không dám nhìn thằng Ngọc nữa.

Một lát sau, thấy thằng Ngọc không mút nữa, nàng mới mở mắt. Thằng Ngọc đã ngủ rồi. Những giọt sữa trắng còn dính đầy trên môi nó.

Nàng gượng nhẹ đặt con vào cái giường nhỏ ở cạnh, rồi sẽ lấy khăn mặt lau môi cho nó. Vừa lau, vừa nựng:

– Con tôi bú no là con tôi ngủ khì.

Nàng bâng khuâng tự hỏi nếu đi làm thì còn làm sao cho con bú được. Mà không cho bú thì uổng quá. Khả bảo sữa mẹ tốt lắm. Rồi nàng tính giờ làm.

Sau một lúc tính toán, nàng sung sướng tự nhủ:«Mà mình cứ cho nó bú, lúc nào mình đi làm, nó đói cho nó ăn sữa bò, lúc mình về thì mình lại cho nó bú». Nhưng nàng còn lo cho bú như thế thì không tốt cho đứa bé chăng.

Sáng hôm sau, nàng hỏi Khả thì Khả bảo được. Nàng mừng rỡ:

– Thế mà tôi cứ lo ngay ngáy, sợ ông nói là không được.

– Đối với đứa bé thì làm sao không được. Nhưng tôi chỉ lo một điều là bà đi làm, cần phải có giấc ăn, giấc ngủ. Cho con bú ít ra một đêm bà cũng phải dậy vài lần, sợ yếu bà chăng?

– Tôi thì không lo, tôi khỏe lắm. Chả cho nó bú thì tôi cũng phải dậy cho nó ăn sữa bò, chứ giao cho người ở thế nào được.

– À, nếu thế thì được. Nhưng muốn cho sữa tốt, bà phải ăn nhiều đồ bổ.

– Vâng, nếu tôi tìm được chỗ làm.

– Tìm được, anh Chử đã dạm cho bà một chỗ rồi đấy. Nhưng ít nhất, bà cũng phải tĩnh dưỡng trong ba tháng nữa.

– Nhiều thế cơ ư?

– Như thế thì sau này không còn nghi ngại điều gì.

– Sơm sớm một tí có được không?

– Cứ chờ đến ngày ấy là tốt hơn. Tôi nghe anh Chử nói bà còn tiền thì hơi đâu mà vội.