CHƯƠNG III

Ông già ngồi vào mâm cơm, rồi lại đứng dậy đi lui đi tới trong nhà. Ông nghe trong lòng bức rứt thế nào. Ông muốn nói ra điều gì đó mà không được. Người đàn bà ngồi ở hiên thềm quan sát không thiếu một cử chỉ nào của ông già. Chị cũng cảm thấy lòng bồn chồn lo lắng. Ngần ngại một lúc, chị nói vọng vào:

– Thầy cứ dùng cơm trước, hơi đâu mà đợi thằng Vũ. Hắn giận con vì mới bị con rầy lúc nãy.

Ông già bước ra gần chỗ ngồi của đứa con dâu, lấy giong điềm đạm, nói:

– Có lẽ chị không nên mắng nó nhiều. Tôi thấy tính tình thằng bé dạo này có vẻ đổi khác. Nó biết nhiều chuyện không đáng biết. Chị không nên kể quá nhiều với nó...

Người đàn bà đứng dậy, trả lời ấp úng:

– Con cũng chẳng hiểu sao con lại như thế nữa. Nhưng chắc thầy cũng biết, hắn đang ở tuổi tìm tòi mà, thấy bất cứ gì cũng hỏi, cũng thắc mắc. Hôm trước hắn thấy thầy hay nhìn ngắm và rờ rẫm chiếc dĩa kiểu rạn nứt ở bể cạn mà đôi khi thầy không giấu được nước mắt, hắn cứ hỏi con mãi. Hắn bảo hắn không muốn thấy ông nội trong những lúc như thế...

Ông già thở ra tần ngần một lúc rồi quay vào ngồi trước mâm cơm.

– Chị chưa ăn sao?

Người đàn bà ngồi xuống chỗ cũ, thưa:

– Mời thầy dùng trước. Lát nữa con ăn với thằng Vũ. Con cũng chưa thấy đói.

Người đàn bà nghĩ tới con mà lòng ấm ức. Thằng nhỏ muốn làm khổ chị đây. Từ trưa qua đến nay, chị đọc rõ trong mắt hắn nét thù hận chị. Chị chợt ân hận, nhưng rồi lại cố tìm những sự vô lý của thằng Vũ để xóa đi nỗi ân hận vừa đến. Thật ra thì đứa trẻ không vô lý chút nào cả. Nhưng người đàn bà đang cần sự yên ổn cho lương tâm, dù cho phải ngụy tín đi chăng nữa. Từ khi gặp người đàn ông lạ mặt trong chuyến buôn trước, hình ảnh y đã thường xuyên ám ảnh chị, dù chị cố tránh, cố xua đuổi thế nào. Chị không hiểu được chính mình. Chị cố gắng chống cưỡng, nghiêm khắc với mình bao nhiêu thì những phút mơ mộng về hình ảnh y lại hiện ra dễ dàng quá. Nó tràn ngập trí óc chị, trái tim chị cùng với cảm giác vô cùng kỳ diệu dâng lên, choáng ngộp cả tâm hồn. Chị nghĩ những phút mơ mộng như thế không thể nào là tội lỗi được. Tuy vậy chị vẫn không ngừng chống chọi từ tiềm thức. Chị cố nghĩ chồng xa vắng từ sáu năm trước và dồn hết tình yêu vào đứa con duy nhất.

Nắng hôm nay không làm đủ ấm lòng người đàn bà, chỉ nghe lòng ngổn ngang trăm mối. Bổn phận với gia đình, những khó khăn do sự vắng mặt của người chồng để lại, tình yêu con, rồi những quyến rũ xanh mướt mời gọi mọi ngày. Có lúc chị đã nhắm mắt lại nhủ thầm, những gì đến rồi sẽ đến, hơi đâu bận tâm quá đáng. Chị bỏ chỗ ngồi, đi chậm rãi xuống vườn. Chị không muốn làm chủ trí óc mình nữa. Nghĩ đến chuyến hàng sắp tới, chị muốn thực hiện ngay, thật sớm. Nhưng chị cảm thấy ái ngại thế nào. Liệu thầy sẽ nghĩ ra sao. Còn thằng Vũ, những thắc mắc của hắn tuy không đáng kể nhưng cũng làm chị áy náy vô cùng.

Vừa đi người đàn bà vừa ngước nhìn chung quanh. Chị muốn tìm cho ra đứa trẻ. Không gian buổi trưa im lặng lạ lùng như thể mọi sinh vật đều thiếp ngủ cả. Chị không nghĩ hắn gan lì, cũng như có thể tưởng tượng ra lúc này đứa con mình đang ngủ vùi một cách buồn thảm trong sự im lặng ấy. Chị dừng chân ở đầu một chiếc cầu nhỏ bắt qua khe nước trong vắt. Chị nhìn những ngọn lá tre khô đang trôi theo nước, tưởng như những chiếc thuyền nan trên một giòng sông. Đời chị với những biến chuyển hình như được gắn liền với những giòng sông, những bến nước. Bến sông ngày nào tiễn cha thằng Vũ ra đi chị vẫn còn nhớ như in trong trí với những cảm giác sợ hãi, mừng tủi, đau đớn... Rồi chiếc bến ở ngả ba sông mới đây, nơi người đàn ông đang làm đồn trưởng với uy qyền của một lãnh chúa ở địa phương. Tại sao chị lại rung cảm về y, tại sao vẫn một tâm hồn ở chị, mà chị có thể yêu hai người trái nghịch với nhau từ lý tưởng đến tính tình như vậy? Những câu hỏi cứ bật ra không ngừng nghỉ trong đầu.

Người đàn bà bỏ khe nước, đi vẩn vơ một lúc rồi trở lên nhà. Ông già đã dùng cơm xong, đang nằm gác tay lên trán ở bộ ván gần đấy. Chị biết ông chưa ngủ nhưng vẫn tránh không gây một tiếng động nào cả. Chị mang mâm cơm còn nguyên vẹn xuống nhà bếp.

Dĩ nhiên ông già không thể nào chợp mắt được. Việc đứa cháu ngỗ nghịch bỏ ăn chưa là điều phải bận tâm quá đáng. Ông linh cảm có điều gì khác lạ trong không khí gia đình những ngày gần đây. Mỗi lần có sự không vui trong nhà như hôm nay, ông thường nhớ tới Cung, người con trai trưởng, cha thằng Vũ, giờ này còn sống đâu đó, nhưng làm sao tin được cái ngày Cung sẽ trở về? Chẳng thà như hai người em trai của Cung... Ông già nghĩ đến hai nấm mộ mà mỗi chiều ông vẫn dẫn thằng Vũ ra thăm. Ông nói lầu bầu trong miệng:

“Nhưng khổ cho cha là cha không thể cầm bằng như con đã chết được...”

Những giọt nước mắt lặng lẽ chảy xuống đôi má nhăn nheo xạm đen của ông già. Thương con xót xa bao nhiêu, ông càng thấy có trách nhiệm với đứa cháu nội duy nhất của mình. Bà con ai cũng bảo hắn giống thằng Cung như đúc! Mà quả thật, cha nào con nấy. Thằng bé trông lầm lì nhưng rất thông minh”.

Nghĩ đến cháu, ông già vùng dậy bước ra sân. Ông đi vòng quanh nhà, nhìn khu vườn quen thuộc mọi ngày, nơi ông lớn lên, nơi cha con thằng Vũ sinh ra, in từng bước chân bé bỏng, bước qua tuổi trưởng thành rồi già yếu. Khu vườn mỗi ngày lại mang thêm vẻ tiêu điều xơ xác, nó buồn thảm theo số người hao hụt trong gia đình. Ông đi ngang qua nhà dưới, thấy đứa con dâu ngồi tư lự trên thềm gạch. Ông hỏi:

– Thằng Vũ vẫn chưa về sao chị?

Người đàn bà im lặng, nhưng ông già đã tìm thấy câu trả lời qua hai ngấn lệ trong mắt chị.

– Thế nào rồi nó cũng phải về chứ. Chị coi chừng nhà, tôi đi chơi loanh quanh một lúc...

“Thế nào rồi nó cũng phải về”, ông già lặp mãi ý đó trong đầu. Ông không biết khi thốt lên câu đó là để an ủi người đàn bà hay cho chính mình nữa. Ông quyết đi tìm cho ra đứa trẻ.

Nắng mới cùng hơi đất sau những ngày mưa đã hâm nóng đứa trẻ từ lúc nào. Hắn ngủ vùi trên thềm miếu.

Đứa trẻ nằm mơ thấy hắn vượt qua không biết bao nhiêu đồi cát dưới ánh sáng chói lòa bỡi cát và mặt trời. Hắn thấy ẩn hiện phía trước mình một người đàn ông, khi trên đồi lúc dưới lũng thấp, theo từng bước chân đứa trẻ vượt qua. Hắn nghe mơ hồ trong không gian có giọng nói dội lên huyền hoặc cho hắn biết rằng: người đàn ông đang ẩn hiện phía trước là cha hắn. Đứa trẻ cố sức vượt lên, nhưng khoảng cách giữa hai người không bao giờ thu ngắn lại được. Mồ hôi toát ra đẫm trán, cay xè cả mắt nhưng hắn vẫn không buồn chú ý tới. Hắn đặt hết tâm trí vào đôi chân và hình ảnh thân yêu ở phía trước. Có lúc hắn tưởng như nhận ra được khuôn mặt người đàn ông thật gần gũi. Hắn thấy rõ từng nét yêu dấu của cha mà hắn còn nhớ được. Rõ ràng là cha. Đôi mắt trìu mến. Nụ cười rộng rãi. Nhưng sao trên mặt cha phảng phất nỗi buồn rầu đến thế. Hắn chạy vội lên phía trước, tưởng có thể ôm lấy người đàn ông được, nhưng hắn bị hụt chân té nhào.

Khi lấy lại thăng bằng, thì người đàn ông vẫn ngoài tầm tay hắn, với khoảng cách đều đặn cũ. Tội nghiệp cho đứa trẻ tiếp tục mãi cuộc chơi phiền muộn đó, cứ đuổi bắt không ngừng. Hắn thở dốc, hụt hơi, rồi ngừng lại, khi không còn thấy người đàn ông trước mặt mình nữa. Tất cả chỉ còn có cát. Cát và mặt trời.

Đứa trẻ thức dậy trong phút trống trải kinh hoàng đó, với thân thể ướt đầm mồ hôi. Hắn ngồi dậy đưa cả hai tay áo lên chùi trán, chùi khắp cả khuôn mặt, rồi chậm rãi rời khỏi ngôi miếu cũ. Bấy giờ bóng chiều đã xế hẳn