CỎ XANH
Sáng hôm ấy đã xảy ra một sự kiện quan trọng hạng nhất trong đời Du.
Cũng như tất cả mọi buổi sáng, Du thức dậy khi cái đồng hồ báo thức không còn đủ kiên nhẫn. Nó quá giận nên cứ rung lên bần bật. Vói tay đóng cái miệng nó lại, Du quyết định nằm nán thêm năm phút nữa. Chợt nhớ ra hôm nay phải nộp bảng thống kê cho xếp, Du bật dậy liền như chiếc lò xo. Chàng thay đồ, đánh răng rửa mặt bằng tốc độ tên lửa rồi thót lên xe, đạp bạt mạng. Du qua mặt chiếc xe phía trước cái vù, một giọng nói khàn khàn gọi vói theo:
-Cháu ơi! Quên gạt chống kìa.
Tiếng nói đó phát ra từ ông lão quen thuộc mà mỗi ngày đi làm Du thường gặp. Ông lão ấy khiến Du rất nhớ đến ông ngoại của mình. Ông cũng mặc bộ bà ba đen, bới tóc củ tỏi, ba chòm râu của ông cũng bạc trắng và dài như ngoại. Có lần Du chạy sau lưng thấy ông thỉnh thoảng lại dừng xe, lượm cục đá, cái lon sữa bò, chay nước ngọt bị bể bỏ vào thùng rác. Điều nầy nhắc Du nhớ đến những lần ngồi sau lưng ngoại trên chiếc xe đòn giông rất cũ. Ngày xưa khi chở Du đi học, ngoại cũng thường dừng xe, sai Du lượm mấy cục đá bỏ vào lề vì sợ những chiếc xe chạy nhanh, có bánh bơm quá căng sẽ vấp phải rồi ngã ngang.
Quay lại cười và gật đầu để thay tiếng cám ơn, Du không dừng lại cũng không giảm vận tốc, thò chân vít cái chống lên, nghe vui và cảm động trước lòng tốt của ông bác ấy. Hôm nay Du không có thì giờ để nối dài cảm xúc từ ông đến ông ngoại như mọi ngày, chỉ dừng lại ở lòng tri ân, cảm kích.
Tính Du rất nhạy cảm, thương cũng nhanh mà giận cũng dễ, chỉ một hành vi, một lời nói bộc lộ thiện ý, cũng làm chàng xúc động đầm đìa và ngược lại cũng làm chàng đùng đùng nổi giận.
Sắp vượt qua chiếc xe đạp của một cô gái chở hàng bông cồng kềnh trước mặt, Du bỗng bắt gặp gói ớt từ cái giỏ đệm đầy tới miệng của cổ rơi ra. Phải hôm khác chắc Du sẽ chỉ báo cho cô ấy biết, nhưng chàng đang bị cái gọi là hiệu ứng dây chuyền, muốn trả ơn ông bác ban nảy bằng một hành vi tích cực hơn nữa. Cho nên dù rất vội, cũng dừng xe lại nhặt nó lên rồi đạp hết ga để đuổi theo cô gái. Chàng gọi, khá to:
-Cô ơi! Gói ớt rớt nè!
Cô gái thắng xe một cái "ét" rồi quay mặt lại nhìn Du. Có tiếng sét nổ cái "rầm" trên đầu Du. Chàng chết đứng liền tại chỗ! Du đưa cho nàng gói ớt, rồi đạp chậm rì theo sau cô gái.
Du nào phải kẻ yếu bóng vía hay người háo sắc! Cũng không phải cái hạng "học hành ba chữ lem nhem, thấy gái là thèm bỏ chữ trôi sông". Thế nhưng chẳng thể nào lấy tia mắt ra khỏi gương mặt xinh đáo để cùng nụ cười tươi tắn, hết sức dễ thương của cô gái ấy!
Người ta hay bị rơi vào hai cái cửa sổ, có tấm màng nhung long lanh được gọi là mắt. Trong trường hợp nầy Du rơi thẳng vào cửa cái luôn. Chàng chẳng kịp nhận ra mắt cô ta tròn hay dẹp, nâu hay đen là đã lọt thỏm vào cái miệng rất xinh với cái môi dưới đầy đặn hơi trĩu xuống như nũng nịu, cùng giọng nói rất ư mộc mạc:
-Cám ơn anh!
Đến ngã tư, chàng chẳng đành lòng rẽ về phía tay phải để đi về hướng công ty, mà dừng lại bên cạnh cô gái, cùng chờ đèn xanh và bắt chuyện với nàng. Du vừa cười vừa hỏi:
-Cô bán ở chợ nào vậy?
Cô gái chỉ tay vào cụm nhà cao cao phía tay trái. Có lẽ cái nhìn của Du làm cô nàng mắc cỡ, nên nói chuyện mà không xài chủ từ gì ráo:
-Hổng có bán ở chợ, bán ở cái chung cư đó đó!
Du đạp xe theo tò tò, tận mắt nhìn cô dừng xe, cho nó dựa vô gốc cây bằng lăng, móc tấm ni lông trải ra để bày hàng rồi mới chịu về.
Vừa đến công ty, chưa kịp ngồi xuống ghế là bị "Bà chằng lửa", biệt danh của xếp, gọi vào và "giũa" cho một trận thê thảm. Du bước ra, gương mặt vẫn tươi rói làm Sơn, đồng nghiệp nam, nhìn chàng đăm đăm, không giấu nổi sự thán phục trong giọng nói:
- Tui phục ông sát đất, tên bay đạn lạc tơi bời mà chẳng hề hấn gì!
Đến trưa Du viện cớ lên sở lấy công văn, ra về trước giờ nghĩ để ghé qua chỗ cô gái xem sao! Nàng đang dọn hàng, xếp những rau trái còn lại cho vào túi đệm. Mấy món nặng như bí rợ, khoai tím, khoai lang cho vào trước rồi mới đến dưa leo, cà chua, chanh, ớt...Cái giỏ đệm ban sáng đầy vun bây giờ lép xẹp, chỉ lèo tèo vài món dưới đáy.
Cô gái đang dọn hàng bỗng linh cảm có người đang nhìn, bèn dừng tay ngó về phía Du. Phát hiện ra chàng mặt cô ta đỏ bừng đến tội. Du vốn bản lỉnh đầy mình bỗng đâm ra lúng túng. Vốn nhanh trí, chàng tiến thẳng đến nàng rồi nói:
-Cô còn ớt, còn chanh hông vậy?
Cô gái gật đầu, lí nhí:
-Còn.
Rồi mấy ngón tay rung như cái đuôi bị đứt lìa của con thằn lằn ấy vội moi trong giỏ, lấy cái gói chanh và ớt ra. Cô hỏi:
-Anh mua bao nhiêu?
Du đáp đại:
-Năm chục.
Cô gái nhìn chàng bằng tia mắt ngạc nhiên, nói:
-Chỗ nầy không đủ.
Cô định đặt nó vào chỗ cũ, Du liền ngăn lại:
-Bây nhiêu đó cũng được! Bao nhiêu vậy cô?
-Hai chục hà!
-Sao rẻ quá vậy?
-Tại mùa nầy rau rẻ!
Cầm lại tiền thối, Du hỏi:
-Sáng nay cô bán có đắt hàng hông?
Cô gái bẽn lẽn:
-Đắt hơn mọi bữa.
Du pha trò:
-Hú hồn, tui sợ cô bán ế rồi đổ thừa là tại tui nặng bóng vía, đốt phong long làm tui bịnh liệt giường liệt chiếu.
Cô gái phì cười:
-Anh đâu phải là người mở hàng đâu mà bị đốt phong long! Mà đốt phong long là để xả xui, đâu có trù ếm mà bịnh tới liệt giường liệt chiếu.
Du cãi:
- Cô chỉ toàn đốt người ta thôi, có bị đâu mà biết!
Cô gái lắc đầu:
-Tui chưa có đốt phong long lần nào hết! Làm như vậy người mua sợ lắm! Ai mà dám mở hàng cho mình nữa?
Du ghẹo:
-Vậy khi bán ế thì cô làm sao?
Cô gái đáp, ngượng nghịu:
-Tui vái ông địa.
Du bật cười sằng sặc:
-Cô giống má tui quá! Cô biết hông, má tui sợ đủ thứ, xin đủ thứ. Cho nên ba tôi phải trồng một vườn chuối cho má tui cúng ông địa đó!
Rồi chàng nói bằng giọng ỡm ờ:
-Chắc mai mốt tui cũng phải trồng vài bụi chuối mới được.
Cô gái càng cúi thấp đầu xuống hơn để che giấu nụ cười. Từ đó cho đến lúc ra về, cô chỉ cười, đáp lí nhí mà không hỏi lại một câu nào. Nàng cũng không dám ngoái lại nhìn Du trên suốt con đường chàng theo cô về đến tận nhà.
Từ hôm ấy trở đi, ngày nào Du cũng đạp xe song song cùng cô gái. Bây giờ cổ đã biết chỗ Du làm nên nhất định buộc chàng quẹo phải khi đến ngã tư. Một hôm đang đi cùng cô, Du thoáng thấy cái lưng cong và bộ đồ bà ba đen quen thuộc, chàng vội đạp thật nhanh đến ngang ông bác đã nhắc nhở mình hôm trước, rồi cất tiếng:
-Chào ông! Cháu cám ơn ông!
Ông lão quay lại nhìn chàng rồi hỏi:
-Cháu cám ơn chuyện gì?
Du trả lời:
-Ông đã cho cháu một món quà to lớn lắm!
Cô gái đạp trờ tới nghe Du trả lời bèn hỏi thay cho ông lão:
-Món quà gì vậy anh?
Du kể cho ông và cô nghe về câu chuyện ấy. Cô gái nhìn Du bằng tia mắt cảm động. Ông lão phì cười:
-Mèn ơi! Ba cái chuyện cỏ rác ấy có công lao gì mà cám ơn!
Một phát hiện về Cư, cô gái ấy, khiến Du vô cùng xúc động. Một hôm Du mời Cư đi xem kịch, nàng trả lời không rảnh. Lời từ chối đó làm Du vô cùng phật ý. Chàng gặng:
-Tối hù đâu có mua bán gì được nữa mà em nói bận?
Cư đáp:
-Em phải đi học.
Du hỏi tới:
-Em học Anh văn hả?
Cư lắc đầu:
-Em học bổ túc.
-Lớp mấy rồi?
-Mới lớp năm thôi!
Du không giấu kịp nỗi ngạc nhiên. Chàng phát ra một tiếng "ồ" ngay sau câu trả lời của cô gái. Cư giải thích:
-Hồi nhỏ em không được đi học.
Du muốn hỏi tại sao, nhưng đoán là do một lý do không vui nên không dám hỏi, sợ sẽ gợi lên trong nàng cảm xúc tiêu cực. Thế là thay vì đi xem kịch Du đi theo nàng đến trường, chàng đòi vô lớp dự thính nhưng Cư nhất quyết không cho.
Du đành ngồi trong quán cà phê gần đó để chờ. Nhà Cư nghèo, điều đó Du đã biết ngay lần đầu đưa nàng về đến tận nhà. Nhưng thiếu gì gia đình nghèo vẫn cho con đi học đàng hoàng. Tại sao cha mẹ Cư vô tâm, vô ý, vô tình đến vậy? Ở cái tuổi lên sáu đứa bé biết làm điều gì ngoài học? Không thể diện lý do quá nghèo, bởi thời buổi ấy học đâu có phải đóng tiền nhiều như hiện giờ? Hay là hồi nhỏ Cư bị bệnh nặng không thể tới trường được? Du càng nghĩ càng xót xa, không ngờ một cô gái có gương mặt hết sức sáng sủa, trông thông minh như vậy mà lúc nhỏ bị mù chữ, đến hôm nay mới cầm được cuốn tập, cây viết.
Cái thắc mắc đó đã được Cư giải đáp trên đường về ngay hôm ấy. Hóa ra Cư là con nuôi. Cư kể:
-Ba nuôi em chạy xích lô. Cái nhà nhỏ xíu nên ổng để chiếc xe ngoài cửa. Một buổi sáng ổng lấy xe đi chở khách, phát hiện em nằm ở trỏng nên bồng vô nhà. Má nghi em là con rơi của ổng nên không chịu thương. Em ăn còn không đủ no, nói gì đến việc đi học.
Du hỏi:
-Vậy sao em còn ở với họ cho đến tận hôm nay? Sao không tự tìm đến cô nhi viện, ở đó ít ra em cũng được ăn no, được cho đi học.
Cư lắc đầu:
-Ba thương em lắm! Ổng hay dặn em buổi chiều ra đầu hẻm đón ba đừng cho má biết. Ba thường mua cho em một ổ bánh mì thịt, chở em chạy vòng vòng cho tới khi nào ăn hết rồi về.
Cái buồn về nỗi bất hạnh của nàng khiến cái thương trong Du càng nặng! Nghe Cư kể về sự thèm học của nàng mà Du ứa nước mắt:
-Tối em theo má đi bán, ngang qua mấy nhà có tiếng con nít đánh vần là em đi thiệt là chậm, có khi đứng lại để nghe. Em quyết định chừng nào làm ra tiền sẽ nuôi mình đi học.
Dư thấy mình và hầu hết những đứa bé khác quá may mắn khi so sánh với Cư. Ngày đầu đi học, Du được má dắt tới trường với biết bao lời dỗ ngon, dỗ ngọt mà còn giẫy đây đẩy và khóc bù lu bù loa. Trong đầu Du lại hiện ra hình ảnh của chính mình vào những buổi sáng ngày xưa, trùm mền kín đầu, trong khi má ngồi bên cạnh năn nỉ:
-Dậy đi học đi con, trưa về má làm đồ ăn thiệt ngon cho con nghe!
Rồi má liệt kê những món mà Du ưa cho đến khi nào Du chịu ngồi dậy mới thôi.
Du nhìn đôi mắt đang ngâm trong nước của Cư, một nỗi thương cảm dâng lên ngùn ngụt. Chàng tự hứa sau nầy sẽ dốc hết sức ra để đền bù lại cho nàng.
Những mơ ước của Du mọc tràn lan như cỏ xanh gặp nước. Chàng mơ xây nhà lầu, mua xe hơi, chở Cư đi khắp nơi ngắm cảnh đẹp, ăn món ngon...Tưởng tượng tới cái cảnh đó Du nghe lòng lâng lâng như cánh diều no gió. Rồi chợt té nhào xuống đất khi nhớ đến thực tại, mình chỉ là nhân viên quèn với mức lương hạng bét!
Quyết tâm đạt được mục tiêu, Du vạch ra cho mình một kế hoạch. Những người bạn của Du nhờ giỏi ngoại ngữ nên làm việc cho các công ty ngoại quốc, lãnh lương bằng ngoại tệ. Muốn vinh thân phì gia, phải noi gương họ dồi mài ngoại ngữ mới xong! Nghĩ vậy nên chàng bóp bụng, đóng tiền cho một trung tâm dạy Anh văn có cái tên kêu như sấm. Khi Cư lên lớp sáu thì Du cũng lấy được cái bằng A.
Không có động cơ nào có sức đẩy mạnh bằng tiền, và nếu mục tiêu là tình thì công suất tăng gấp đôi. Má Du một hôm lên thăm con thấy chàng cắm đầu cắm cổ học, nghe đĩa dạy tiếng Anh ngay cả trong giấc ngủ thì mừng không biết để đâu cho hết! Bèn dùng số tiền định mua quà cho chồng để bồi dưỡng cho con trai. Bà tìm mua cho được loại mật ong rừng, dặn chàng mỗi ngày phải pha với cam uống để có sức mà học, nhấn mạnh là phải uống vào lúc vừa thức dậy mới tốt hoàn toàn.
Du mang hủ mật ong cùng một túi cam cho Cư, truyền đạt lại cho nàng đúng y từng lời của má. Cư nghe theo, sáng nào trước khi đi bán cũng pha một ly, không phải cho nàng mà cho người cha đang đau yếu của mình.
Không có mối tình nào đẹp cho bằng những mối tình nghèo. Trong đó cái đức hy sinh làm nó thêm tỏa hào quang. Thiếu thốn vật chất nên họ hết sức phung phí ước mơ. Nào có phải họ mơ cho chính mình. Họ mơ cho nhau thôi. Du cứ mong gấp gấp giàu để Cư được ăn sung, mặc sướng. Cư thì mơ họ cưới nhau, rồi có liền một căn nhà để nàng có thể đưa ba về phụng dưỡng, tránh xa người vợ tai ác để ông có thể sống vui, sống khỏe.
Giấc mơ của Du rất thuận buồm xuôi gió còn của Cư thì gặp nhiều trở ngại. Một hôm vừa đi bán về Cư đã bị má hỏi:
-Cái thằng đang quen với mầy lương cao hông? Nó lãnh bao nhiêu một tháng?
Cư trả lời một cách thành thật:
-Con không có hỏi.
Má cho rằng Cư nói dối, chắc "bèo" lắm nên cô mới giấu. Nếu giàu thì đâu có thèm đi cái xe đạp cà tàng. Nghĩ vậy bà bỗng có ác cảm ngang xương với Du nên mắng Cư xối xả:
-Cái mặt sáng láng mà ngu còn hơn con bò. Mầy có thấy con Liễu hông? Nó như vậy mà còn lấy được thằng chồng Đài Loan, đem tiền cho má nó sửa lại cái nhà. Bây giờ cả xóm chỉ có cái nhà của nó là đẹp nhứt, ai cũng khen. Má nó nở mặt, nở mũi với...
Cư ngắt ngang:
-Sao má hổng nhắc con Sương, nó cũng mới trốn về vì bị hành hạ chịu hổng thấu. Nếu mấy người đó tốt, giỏi thì con gái xứ họ đâu có chê, phải qua tới đây mua vợ. Cho dù họ đem tiền tới chất ngập đầu, con cũng không bỏ ba ở lại mà đi đâu!
Má Cư nạt to:
-Mới nói tới đó mà mầy đã xắm xa, xắm xỏn. Con Sương nó làm sao mới bị tống cổ về. Trăm ngàn đứa mới có một đứa như nó. Mầy mê trai thì nói đại cho rồi, đừng có đem ổng ra mà kê nề. Nếu có hiếu thì mầy đã chịu cho bà Bảy dắt đi để người ta coi mặt. Cỡ như mầy kiếm tiền dễ ợt, tại mầy hổng muốn cho ổng ăn uống phủ phê, sung sướng mấy ngày rồi chết cho mát...
Ba Cư dùng hết sức bình sanh mà nạt một tiếng thiệt là to:
-Bà có im đi hông? Nó mà làm như vậy là tui cắn lưỡi chết tươi liền cho bà vừa bụng.
Vậy là bà má rú lên khóc hù hụ, kể lể đủ thứ. Cư ngồi nuốt nước mắt, thương mình thì ít mà thương ba thì nhiều.
Lát sau Cư bưng chén cơm lại đút cho ba. Cư đỡ ba ngồi dậy khum tay vỗ lưng cho ba đỡ mỏi. Cư vỗ thật lâu cho máu chạy đều khắp phổi rồi mới chêm gối để ba ngồi cho vững. Ba thấy mặt Cư buồn thiu nên an ủi:
-Má con cái miệng nói vậy chớ cái bụng không có ác đâu con đừng có lo. Ba còn sống thì không để cho ai ăn hiếp con đâu! Nếu ba có mệnh hệ nào con nhắm ở đây được thì ở, không thì thôi. Mười mấy năm nay con trả hiếu cho ba, cho má như vậy là đủ rồi!
Cư nói:
- Con biết ba nói vậy là vì thương con, muốn con mát bụng, chớ ba đâu nỡ nào để má ở một mình. Con hứa với ba là sẽ nuôi cho đến khi má trăm tuổi. Chỉ có điều bây giờ con đã lớn, má cứ mắng là con ngu như bò làm con phát bực.
Ba cô cười, ông nói:
-Ai chê con bò ngu chớ ba thấy nó khôn vàng trời luôn! Đố con trên đời nầy cái cây gì mình không trồng mà nó cứ mọc, chỗ nào cũng có, bất kể lề đường, kẹt đá. Hễ mọc được là mọc hoài nhổ không hết!
Cư trả lời ngay mà không cần suy nghĩ vì câu hỏi quá dễ:
-Cỏ.
Ba cô cười ra vẻ khoái trá, ông giải thích:
-Con bò nó khôn ghê lắm! Chọn cái thức ăn có sẵn ê hề nên khỏi phải giành giựt, khỏi lo thiếu đói. Chó, mèo giành ăn cắn lộn chớ bò thì chẳng bao giờ. Cỏ đầy ra đó, mạnh ai nấy ăn. Bởi vậy cái mặt với con mắt của nó hiền khô hà. Ba độ chừng tụi nó mà chết là lên thẳng miền cực lạc đó con!
Cư vui lây với nhận định khôi hài của ông, cô trêu:
-Vậy là con được má khen chớ đâu phải chửi hén ba!