Chương 4

TÔI VỀ ĐẾN đường nhà mình sớm hơn thường lệ năm phút, theo như cái đồng hồ của tôi – trang sức duy nhất mà Abnegation cho phép mang, và chỉ vì nó tiện dụng thôi đấy. Nó gồm một cái vòng màu xám và mặt gương. Nếu tôi nghiêng nó đúng một góc nào đó, tôi gần như có thể thấy bóng mình trên cây kim giờ nữa kìa.

Những nhôi nhà trên con đường của tôi đều có cùng một hình dáng và kích cỡ. Chúng đều được xây từ xi măng xám, có ít cửa sổ, để tiết kiệm, không có cái hình chữ nhật nào vô dụng cả. Bãi cỏ chỉ toàn cỏ cua và hộp thư làm bằng thứ kim loại xám xịt. Với nhiều người thì khung cảnh có hơi bị ảm đạm nhưng sự đơn giản như vậy lại khiến tôi dễ chịu.

Nguyên nhân sâu xa của sự giản đơn này không phải là vì coi thường đặc điểm riêng như thỉnh thoảng các phái khác hay diễn giải. Mọi thứ của chúng tôi – nhà cửa, quần áo, kiểu tóc – đều phải giúp chúng tôi quên đi bản thân và bảo vệ chúng tôi khỏi sự phù phiếm, lòng tham và tính đố kỵ, những biểu hiện của tính ích kỷ. Nếu chúng tôi có ít, và ham muốn ít, chúng ta giống như nhau và không phải ghen tị với ai.

Tôi cố gắng để yêu quý đó.

Tôi ngồi ở bậc thềm và đợi anh Caleb về. Không mất nhiều thời gian lắm. Một phút sau tôi đã thấy một bóng người mặc áo xám đi bộ dọc con đường. Tôi nghe thấy tiếng cười. Ở trường, chúng tôi cố gắng không thu hút sự chú ý về mình, nhưng một khi đã về đến nhà rồi thì cứ thả phanh. Khả năng mỉa mai thiên bẩm của tôi vẫn không được yêu thích cho lắm. Mỉa mai là chuyện của người khác. Có lẽ sẽ tốt hơn thật khi phái Abnegation muốn tôi ỉm cái tính đó đi. Có lẽ tôi không phải rời xa gia đình đâu. Có lẽ nếu tôi đấu tranh để phái Abnegation đạt được chút thành tựu nào đó thì hành động của tôi sẽ được công nhận đại trà thì sao.

“Beatrice!” Caleb gọi. “Có chuyện gì vậy? Em ổn không?”

“Em không sao”. Ảnh đang đi với Susan và anh của nó – Robert – và Susan đang trao cho tôi một cái nhìn kỳ lạ, như thế tôi là một người khác hoàn toàn cái người nó biết sáng nay. Tôi nhún vai. “Kiểm tra xong em thấy hơi mệt mệt. Chắc tại cái thứ nước người ta bắt mình uống. Nhưng mà giờ em thấy đỡ hơn rồi.”

Tôi cố gắng mỉm cười sao cho có vẻ thuyết phục. Hình như tôi đã phỉnh được Susan và Robert, hai người trông không còn băn khoăn về tình trạng tâm thần của tôi nữa, nhưng Caleb thì lại nheo mắt nhìn tôi, cái cách anh hay làm mỗi khi nghi ngờ ai đó đang nói xạo.

“Hôm nay hai người đi xe buýt về hả?” Tôi hỏi. Tôi chẳng quan tâm Susan và Robert đi cái gì từ trường về nhà nhưng mà tôi cần phải đổi chủ đề.

“Ba tụi mình phải làm trễ và ba nói hai đứa cần dành chút thời gian suy nghĩ về buổi lễ ngày mai.” Susan nói.

Tim tôi thót lại khi nghe tới buổi lễ.

“Hai người có thể qua đây chơi nếu thích” anh Caleb lịch sự mời.

“Cám ơn anh.” Susan cười với Caleb.

Robert nhướng mày nhìn tôi. Ảnh với tôi đã trao đổi những cái nhìn với nhau suốt một ăm rồi khi Susan và Caleb bắt đầu tán tỉnh nhau một cách mơ mơ hồ hồ mà chỉ có người phái Abnegation mới thấy được. Ánh mắt Caleb dõi theo Susan suốt tới lúc nó đi khỏi. Tôi phải kéo tay ông anh mới dứt được ảnh ra khỏi sự đắm đuối mê mẩn đó. Tôi kéo ảnh vô trong nhà và đóng cửa lại.

Anh quay sang tôi. Hai hàng lông mày đen, thẳng nhíu lại làm xuất hiện vết nhăn ở giữa trán. Khi ảnh cau mày, nhìn ảnh giống mẹ tôi hơn là giống ba. Trong một khoảnh khắc, tôi có thể thấy được cuộc đời của ảnh giống y chang như cuộc đời của ba: sống với phái Abnegation, học kinh doanh, cưới Susan, và có một gia đình. Sẽ tuyệt vời lắm.

Tôi có thể không bao giờ thấy được.

“Giờ em nói thật với anh được chưa?” ảnh nhẹ nhàng hỏi.

“Sự thật là,” tôi nói, “em không được thảo luận về việc này. Và anh cũng không được hỏi luôn.”

“Em đã phá hàng tá luật lệ rồi, vậy mà không thể phá cái luật này hả? Thậm chí cho việc trọng đại đến như thế này?” Lông mày ảnh se lại và ảnh cắn môi. Dù Caleb nói chuyện như thể buộc tội tôi nhưng có vẻ ảnh đang thăm dò thông tin – như thể ảnh thật sự muốn nghe câu trả lời như vậy.

Tôi nheo mắt lại: “Anh thì sao? Bài kiểm tra của anh thế nào hả, Caleb?”

Ánh mắt chúng tôi chạm nhau. Tôi nghe thấy tiếng còi tàu, nhẹ tới mức nó có thể chỉ là tiếng gió thổi qua lối đi thôi. Nhưng ngay khi nghe thấy là tôi đã biết rồi. Nó nghe như thể phái Dauntless đang kêu gọi tôi đến với họ.

“Chỉ là… đừng kể với ba mẹ chuyện đã xảy ra nhé!” tôi yêu cầu.

Nhìn vào mắt tôi thêm vài giây nữa, rồi ảnh gật đầu.

Tôi muốn lên lầu và nằm ườn ra. Bài kiểm tra, cuốc đi bộ và cuộc chạm trán với người đàn ông vô môn phái đã vắt kiệt sức tôi. Nhưng anh trai tôi đã làm bữa sáng nay, mẹ tôi đã chuẩn bị bữa trưa, và ba tôi đã nấu bữa tối hôm qua, vậy nên giờ đến lượt tôi lăn vào bếp. Tôi hít một hơi sâu và bước vô bếp nấu ăn.

Một phút sau, Caleb tham gia cùng tôi. Tôi nhe răng. Ảnh giúp đỡ người khác mọi chuyện trên đời. Điều làm tôi kh nhất về ông anh tôi là lòng tốt bẩm sinh và tính vị tha tự nhiên của ảnh.

Caleb và tôi làm việc với nhau mà không nói tiếng nào. Tôi nấu đậu trong lò, ảnh rã đông bốn miếng thịt gà. Phần lớn thực phẩm của chúng tôi là đồ đông lạnh hoặc đóng hộp, vì nông trại thời nay ở xa tít mù khơi. Có lần mẹ kể với tôi là hồi xưa, người ta chẳng mua những thứ biến đổi gen kiểu công nghiệp đâu, vì họ nghĩ như vậy là phi tự nhiên. Bây giờ thì chúng tôi chẳng có sự lựa chọn nào khác.

Khi ba mẹ về tới nhà thì bữa tối đã sẵn sàng và bàn ăn cũng dọn xong rồi. Ba thả túi xách khi vừa bước qua cửa và hôn vào đầu tôi. Người ta nói ba tôi là người ngoan cố - có thể độc đoán – nhưng ông cũng tràn đầy tình yêu thương. Tôi cố gắng chỉ thấy phần tốt trong con người ông. Cố gắng.

“Bài kiểm tra thế nào, con gái?” Ba hỏi. Tôi đang đổ đậu vào tô.

“Ổn ạ” tôi trả lời. Tôi không thể là Candor được. Tôi nói xạo dễ như ăn bánh.

“Em nghe nói hình như có rắc rối gì đó với một trong số các bài kiểm tra thì phải” mẹ tôi nói. Giống như ba, mẹ làm việc cho chính phủ, nhưng bà quản lý các dự án trùng tu thành phố. Chính bà đã tuyển tình nguyện viên làm giám sát cho các bài kiểm tra tư cách. Dù vậy, hầu hết thời gian của bà dùng để bố trí người giúp đỡ những kẻ vô môn phái tìm thực phẩm, quần áo và nghê nghiệp.

“Vậy hả?” ba hỏi. Hiếm khi nào có rắc rối với các bài kiểm tra tư cách.

“Em không rõ lắm, nhưng bạn em Erin kể là có một bài kiểm tra có vấn đề gì đó nên kết quả phải được báo cáo trực tiếp bằng miệng luôn.” Mẹ xếp mấy cái khăn ăn cạnh mỗi cái đĩa trên bàn. “Hình như đứa học trò đó phát ốm lên và được cho về nhà sớm.” Mẹ nhún vai. “Em hy vọng họ sẽ không sao. Hai đứa có biết gì chuyện đó không?”

“Dạ không.” Caleb trả lời. Ảnh mỉm cười với mẹ.

Anh trai tôi cũng không thể nào là Candor luôn.

Chúng tôi ngồi xuống bàn. Nhà tôi luôn luôn chuyển đồ ăn theo hướng ngược chiều kim đồng hồ, và không ai ăn trước khi người đều đã có đồ ăn. Ba tôi chìa tay nắm lấy tay mẹ và anh, rồi họ chìa tay nắm lại tay ba và tôi, và rồi ba cảm ơn Chúa đã ban thực phẩm, việc làm, bạn bè và gia đình. Không phải gia đình Abnegation nào cũng ngoan đạo, nhưng ba tôi nói chúng tôi không nên cố bới móc sự khác biệt làm gì vì chúng chỉ tổ chia rẽ chúng tôi mà thôi. Tôi không chắc chuyện đó có ích lợi gì lắm.

“Rồi” mẹ nói với ba. “Nói em nghe xem nào.”

Mẹ nắm lấy tay ba và xoa xoa ngón cái trên bàn tay ông. Tôi nhìn chằm chằm vào đôi tay trong tay kia. Ba mẹ tôi yêu nhau, nhưng hai người hiếm khi thể hiện tình cảm trước mặt chúng tôi. Họ đã dạy chúng tôi rằng sự động chạm cơ thể có sức mạnh rất lớn, nên ngay từ nhỏ xíu tôi đã rất cẩn trọng.

“Nói em nghe cái gì đang làm anh phiền muộn như vậy.” Mẹ bổ sung.

Tôi nhìn xuống cái dĩa của mình. Giác quan nhạy bén của mẹ đôi lúc làm tôi ngạc nhiên, nhưng bây giờ nó như đang trách móc tôi vậy. Sao tôi lại quá tập trung vào mình mà không để ý đến vẻ tư lự và dáng ngồi buông thõng của ba vậy chứ?

“Anh đã có một ngày tệ kinh khủng ở sở làm,” ba nói.

“Mà thiệt ra thì Marcus mới là người có một ngày khó khăn. Anh không nên ca thán mới phải.”

Marcus là đồng nghiệp của ba tôi; hai người đều là những thủ lĩnh chính trị. Thành phố được cai trị bởi một hội đồng năm mươi người, gồm toàn đại diện từ phái Abnegation, vì phái của chúng tôi được cho là rất liêm khiết, theo như cam kết không vị kỷ của chúng tôi. Những lãnh đạo được các đồng nghiệp bầu nhờ vào tính cách không tì vết, vào sự ngoan cường có đạo đức và kỹ năng lãnh đạo của họ. Đại diện đến từ các phái khác có thể lên tiếng trong các cuộc họp về một vấn đề đặc biệt nào đó, nhưng quyết định sau cùng vẫn thuộc về hội đồng. Và khi nào hội đồng còn cùng nhau ra quyết định thì Marcus vẫn còn có sức ảnh hưởng cực kỳ lớn.

Mọi thứ đã vận hành kiểu này từ đầu thời kỳ đại hòa bình, khi các môn phái được hình thành. Tôi nghĩ hệ thống này tồn tại bền bỉ như vậy là vì chúng tôi đều e sợ điều có thể xảy ra nếu không có nó: chiến tranh.

“Có phải chuyện về báo cáo của Jeanine Matthews không?” mẹ hỏi. Jeanine Matthews là đại diện duy nhất của được chọn nhờ vào chỉ số IQ của cổ. Ba tôi càm ràm về cổ hoài.

Tôi ngẩng đầu lên: “Báo cáo hả?”

Caleb trao tôi một cái nhìn cảnh báo. Chúng tôi không được nói chuyện trong bàn ăn trừ khi ba mẹ hỏi tới, mà thường thì ba mẹ không hỏi. Ba tôi thường nói đôi tai chỉ lắng nghe của chúng tôi là một món quà của họ. Sau bữa tối trong phòng khách, sẽ tới lượt ba mẹ lắng nghe chúng tôi.

“Đúng,” ba nói. Mắt ba nheo lại. “Cái thứ kiêu căng, tự cao tự đại…” – Ông ngưng bặt và hắng giọng. “Ba xin lỗi. Nhưng tại cô ta đã trình lên một bản báo cáo công kích phẩm hạnh của Marcus.”

Tôi nhướn mày.

“Bản báo cáo nói gì ạ?” tôi hỏi.

“Beatrice” Caleb nhắc.

Tôi cúi gằm mặt, vọc qua vọc lại cái nĩa cho đến khi hai má bớt nóng. Tôi không thích bị la rầy, nhất là bởi ông anh tôi.

Ba trả lời: “Nó nói là tại vì Marcus bạo lực và độc ác với con cái quá mà con trai chú ấy chọn Dauntless thay vì Abnegation.”

Rất ít người sinh ra trong gia đình Abnegation lựa chọn từ bỏ nó. Khi có ai đó làm vậy, chúng tôi đều nhớ. Hai năm trước, con trai của chú Marcus – Tobias – rời bỏ chúng tôi để đến với phái Dauntless, và Marcus hoàn toàn suy sụp. Tobias là con trai duy nhất, là gia đình duy nhất của chú từ khi vợ chú qua đời lúc sanh đứa thứ hai. Đứa bé cũng chết ngay khi mới lọt lòng.

Tôi chưa bao giờ gặp anh Tobias. Ảnh hiếm khi tham gia mấy sự kiện cộng đồng và chưa bao giờ đi chung với ba ảnh tới nhà tôi ăn tối. Ba tôi vẫn thường hay lấy đó làm lạ, nhưng bây giờ thì nó không thành vấn đề nữa.

“Độc ác? Marcus á hả?” Mẹ tôi lắc đầu. “Con người tội nghiệp. Cứ như thế ảnh cần người ta nhắc cho nhớ về những mất mát của mình vậy.”

“Ý em là sự phản bội của thằng con đó hả?” ba tôi lạnh lùng. “Đáng ra anh không phải ngạc nhiên về chuyện này. Phái Erudite đã tấn công bọn anh với những báo cáo kiểu này mấy tháng nay. Đây chưa phải kết thúc đâu. Anh đảm bảo là sắp tới sẽ cò hơn nữa cho coi.”

Tôi không nên nói nữa nhưng lại không ngậm miệng được. Tôi thốt lên: “Tại sao họ lại làm như vậy ạ?”

“Sao con không tận dụng cơ hội này để lắng nghe ba con hả, Beatrice?” mẹ tôi nhẹ nhàng nhắc. Nó là một lời đề nghị không phải là mệnh lệnh. Tôi nhìn Caleb ở phía bên kia bàn, mắt ảnh đang đầy tràn cái nhìn không đồng tình.

Tôi lại nhìn chăm chú vào mấy hột đậu. Tôi không biết mình có thể sống cuộc sống nghĩa vụ như vậy them bao lâu nữa. Tôi không đủ tốt đẹp cho nó.

“Con biết tại sao mà,” ba nói. “Vì chúng ta có một thứ mà họ cần. Hậu quả của việc coi kiến thức giá trị hơn tất cả những thứ khác là sự khát khao quyền lực. Nó dẫn con người ta đến những nơi đen tối và trống rỗng. Chúng ta phải vô cùng biết ơn là mình hiểu biết nhiều hơn thế.”

Tôi gật đầu. Tôi biết tôi sẽ không chọn Erudite, ngay khi kết quả kiểm tra nói rằng tôi có thể. Tôi là con gái của ba.

Ba mẹ tôi dọn dẹp sau khi ăn xong. Họ còn không để Caleb giúp vì chúng tôi phải dành tối nay cho riêng mình, thay vì quây quần bên gia đình, để suy nghĩ về kết quả của chúng tôi.

Gia đình có thể giúp tôi chọn lựa, nếu như tôi có thể trò chuyện về kết quả của mình. Nhưng tôi không thể. Lời cảnh báo của cô Tori cứ thì thào trong đầu tôi mỗi lần quyết tâm giữ im cái miệng của tôi bị dao động.

Caleb và tôi leo lên cầu thang, lên tới trên, khi hai đứa chia làm hai hướng để về phòng, ảnh đặt một tay lên vai chặn tôi lại.

“Beatrice” ảnh vừa nói vừa nhìn tôi nhiêm nghị. “Chúng ta nên nghĩ cho gia đình.” Có cái gì đó tròn giọng nói của ảnh. “Nhưng mình cũng nên nghĩ cho bản thân mình nữa.”

Tôi nhìn sững anh một lúc. Chưa bao giờ tôi thấy anh mình nghĩ cho bản bóng dáng, chưa bao giờ theo đuổi cái gì khác ngoài tinh thần vị tha.

Tôi bị giật mình bởi lời nói của ảnh tới nỗi chỉ nói được một câu máy móc: “Bài kiểm tra không nhất thiết thay đổi lựa chọn của mình.

Anh khẽ cười: “Thật vậy không?”

Anh siết vai tôi và đi về phòng. Tôi liếc vô phòng ảnh và thấy cái giường ngổn ngang cùng hàng chồng sách bề bộn trên bàn. Caleb đóng cửa lại. Tôi ước gì có thể nói với ảnh là chúng tôi đang trải qua cảm giác y chang nhau. Tôi ước gì mình có thể trò chuyện với ảnh theo cái cách tôi muốn chứ không phải cái cách tôi phải làm. Nhưng cái ý tưởng phải thừa nhận tôi cần sự giúp đỡ thật là quá sức chịu đựng, vậy nên tôi quay đi.

Tôi bước vào phòng, và khi đóng cánh cửa sau lưng lại, tôi nhận ra rằng quyết định có lẽ cũng đơn giản thôi. Sẽ đòi hỏi tinh thần vị tha tuyệt vời để chọn Abnegation, hay sự dũng cảm khinh khủng để chọn Dauntless, và có thể việc quyết định chọn một trong hai cũng đủ để chứng minh tôi thuộc về đâu rồi. Ngày mai hai phầm chất này sẽ đánh nhau trong con người tôi, và kẻ chiến thắng chỉ có một thôi.