Chương V

– A, cậu đấy à, Maxlôbôep! – Tôi kêu lên khi bỗng chốc nhớ ra người bạn học cũ trước đây, hồi còn học trường trung học ở tỉnh, – ồ, thật là kỳ ngộ!

– Phải, kỳ ngộ! Sáu năm nay chúng mình không gặp nhau rồi còn gì. Nghĩa là cũng có gặp nhau, nhưng quý ngài không thèm để mắt. Bởi vì, bây giờ quý ngài đã là bậc tướng soái trong văn chương, thế đấy, thưa ngài!.. – Anh ta vừa nói vừa mỉm cười chế nhạo.

– Này, người anh em Maxlôbôep, chỉ được cái nói dóc, – tôi ngắt lời anh ta. – Trước hết, tướng soái, dù là trong văn chương đi nữa, thì tớ cũng chẳng có mẽ, thứ hai, xin nói với cậu rằng, sự thật thì tớ nhớ là đã hai bận tớ trông thấy cậu trên phố nhưng chính cậu rõ ràng là lẩn tránh tớ, mà tớ thì việc quái gì cứ phải sán lại cái kẻ đã tránh mình. Và cậu có biết tớ nghĩ thế nào không? Nếu lúc này mà cậu không say bí tỉ thì cậu cũng chẳng thèm gọi tớ. Đúng không nào? Thôi, xin chào! Tớ, người anh em ạ, rất, rất vui gặp lại người anh em.

– Đúng thế! Mà tớ không bêu rếu cậu vì cái bề ngoài nhếch nhác… của tớ chứ? Thôi, mà chẳng có gì phải thắc mắc về những việc vặt ấy, chẳng có gì quan trọng. Người anh em Vanya này, tớ vẫn luôn nhớ cậu là một chú bé cừ khôi ra trò. Mà cậu có nhớ là cậu đã từng ăn đòn vì tớ không? Cậu lặng lẽ chịu đòn chẳng hề khai cho tớ, ấy thế mà tớ đã không biết ơn thì chứ lại còn trêu chọc cậu hàng tuần. Cậu thật cao thượng quá!

– Xin chào! Người bạn cao quý của tôi. Xin chào! (chúng tôi ôm hôn nhau). Suốt bao năm nay tớ cứ tự dày vò một mình suốt ngày suốt đêm – nhưng ngày tháng cứ trôi đi, mà chuyện cũ vẫn không quên. Không sao quên được! Thế còn cậu, cậu có thế không?

– Thì tớ cũng thế, chính tớ cũng tự dày vò một mình....

Anh ta hết sức xúc động, nhìn tôi đăm đăm, mềm lòng vì nhớ đến lỗi lầm của mình. Thật ra, không thế thì anh ta cũng đã là một người cực kỳ tốt bụng rồi.

– Không đâu, Vanya, cậu chẳng như tớ đâu! – cuối cùng anh ta thốt lên bằng một giọng rầu rĩ. – Tớ chỉ đọc, đọc và đọc thôi, Vanya ạ!... Hãy nghe tớ, chúng mình tâm sự một chút nhé! Cậu có vội không?

– Tớ vội, và thú thật với cậu là tớ đang vô cùng bối rối vì một việc. Thế này hay hơn: bây giờ cậu ở đâu?

– Tớ sẽ nói, nhưng thế không tốt đâu, tớ bảo thế này có hơn không nhé?

– Thế nào cơ?

– Thế này này! Cậu thấy không? – Và anh ta chỉ cho tôi thấy một tấm biển ở cách chỗ tôi đứng cỡ mười bước, – cậu thấy chứ: hiệu bánh kẹo và quán ăn, tất nhiên quán bình dân thôi, nhưng chỗ ngồi khá. Xin báo trước, buồng phòng đâu ra đấy, còn vôtka thì khỏi nói! Khuân từ Kiev lên đấy! Tớ đã uống nhiều tớ biết, ở đấy thì miễn chê. Thiên hạ nhẵn mặt Philip Philippưts. Thế nào? Nhăn mặt à? Không, cậu để tớ nói hết đã. Bây giờ là mười một giờ mười lăm, để tớ xem nào, đúng mười một giờ ba mươi năm phút tớ sẽ để cậu đi. Thế cũng đủ để chúng mình túy lúy. Hai mươi phút cho một thằng bạn cố tri – được chứ?

– Nếu chỉ có hai mươi phút thì được, bởi vì, lòng dạ tớ, lạy giời, nó bấn...

– Được là được. Chỉ có vài lời xin nói trước: mặt mũi cậu cứ đăm đăm, cứ như tức bực điều gì đúng không?

– Đúng.

– Đúng, đúng, tớ cũng đoán được, còn tớ, người anh em ạ, bây giờ lao vào khoa xem tướng, cũng là một nghề chứ sao! Mà thôi, đi thôi, chuyện trò sau. Trong hai mươi phút, thoạt đầu hẵng vặn cổ một cho đô đốc Trainxki và dùng món nấm bạch dương, sau đó là món dornôi33 sau nữa đến món pômêrantxêvui34, rồi đến thiên diễm tình35, và sau rốt sẽ nghĩ thêm món gì đó nữa. Tớ nốc, người anh em ạ. Chỉ có vào ngày lễ, trước bữa ăn trưa là thích. Còn cậu uống hay không thì tùy. Tớ thật chỉ cần có một mình cậu vậy thôi. Mà uống chứ, cậu phải tỏ tấm lòng tuyệt vời cao quý của cậu. Đi thôi, ba hoa vài câu thế thôi, rồi lại mười năm mỗi đứa một nơi. Tớ với cậu, người anh em Vanya ạ, không xứng đôi đâu!

– Thôi cậu đừng huyên thuyên nữa, chúng mình đi nhanh lên đi. Cậu chỉ có hai mươi phút thôi, tới đây và dốc bầu.

Muốn vào quán ăn phải bước lên những bậc cầu thang gỗ gấp làm hai đoạn để leo lên tầng hai. Nhưng đến giữa cầu thang chúng tôi bỗng chạm trán với hai vị đang say khướt. Thấy chúng tôi, họ loạng choạng tránh về một bên.

Một trong hai người còn rất trẻ, đúng là một chàng nhóc mới lớn, chưa có râu, chỉ lún phún tí ria mép và trông mặt hết sức đần độn. Chú chàng diện bảnh nhưng trông chết cười: cậu ta mặc một cái áo khoác như của đi mượn, ngón tay đeo đầy những chiếc nhẫn mặt đá quý, một chiếc ghim đắt tiền gài trên cravat và đầu tóc thì chải như thằng điên, cậu ta đi cùng một lão trông có vẻ đầu bếp. Chú chàng cứ toét miệng cười khì khì. Còn ông bạn thì trạc tuổi năm mươi, người to lớn, bụng phệ, ăn mặc khá cẩu thả, cũng một cây ghim lớn gài trên cravat, hói đầu, gương mặt rỗ hoa, trông phì nộn, say sưa, với cặp kính treo trên chiếc mũi bé tẹo và tròn xoe. Sắc mặt lão có vẻ độc ác và đa dâm. Rõ ràng cả hai điều quen biết Maxlôbôep, nhưng lúc gặp chúng tôi, lão bụng phệ thì làm ra bộ cáu kỉnh khẽ nhăn mặt, còn cậu thanh niên thì mỉm cười mơn trớn lấy lòng. Cậu ta còn bỏ mũ chào. Chả là cậu ta đang đội mũ cát két mà.

– Xin lỗi, Philip Philippưts, cậu ta khúm núm nhìn y, nói lúng túng.

– Cái gì vậy?

– Chúng tôi có lỗi – thưa ngài... vì – thưa ngài... (hắn sửa sửa lại cổ áo). Mitrosca đang ngồi kia – thưa ngài. Nó, thưa, Philip Philippưts, đúng là một thằng đểu, thưa ngài.

– Mà làm sao kia?

– Vâng, thế đấy – thưa ngài... Chính ngài đây (hắn gật đầu với ông bạn), tuần vừa rồi, đúng bởi cái thằng Mitrôsca ấy – thưa ngài, ở cái chỗ bất nhã kia, đã bị chúng vấy sữa chua lên mặt – thưa ngài... khì khì!

Ông bạn bực mình huých cùi tay vào hắn.

– Ngài có thể đi với chúng tôi, thưa Philip Philippưts, gồm có nửa tá quý vị, ở nhà Đuyxxô – thưa ngài, hy vọng được ngài cho phép, thưa ngài?

– Không, người anh em ạ, bây giờ thì không được. – Maxlôbôep nói, – tớ đang có việc.

– Khì! Mà tôi cũng có chút việc, muốn phiền đến ngài... – Ông bạn nọ lại huých cùi tay vào hắn.

– Để sau, để sau!

Maxlôbôep rõ ràng là cố gắng không nhìn đến bọn họ. Nhưng vừa thoạt bước vào gian phòng đầu tiên mà suốt chiều dài là một dãy quầy khá tươm tất, bày toàn những món nhậu, những thứ bánh gatô và bánh rán, những chai rượi màu sắc đủ kiểu, Maxlôbôep đã vội vã kéo tôi vào một góc và nói:

– Cái thằng trẻ tuổi ấy là con trai lão thương gia Xidôbriukhôp, một nhà buôn lừng lẫy, nó vừa nhận được nửa triệu bạc của bố và bây giờ đang thả cửa nhậu nhẹt. Nó đã sang Pari, và ở đấy nó đã tiêu tiền như rác và có lẽ đã nướng sạch túi, rồi tiếp đó nó lại được thừa hưởng gia sản của ông chú và từ Pari trở về đây để phá tán nốt chỗ còn lại. Chỉ một năm nữa thôi, chắc là nó sẽ đi khắp thế giới. Nó ngu như con cừu, – lúc thì quán ăn loại một, lúc thì lê la vào các tầng hầm, quán rượu, lúc bám gót các cô đào con hát, mới rồi lại đầu đơn xin vào lính khinh kỵ. Còn lão kia, lão trung niên ấy, tên là Arkhipốp, cũng loại nhà buôn hay quản lý gì đấy, vẫn la cà đi thu thuế, dân lừa gạt, ngồi lê đôi mách và hiện đang cánh hầu với Xidôbriukhôp, một loại dân Duđa và Phanxtap36, hai tay này lúc nào cũng cặp kè bên nhau, một lão phá sản đến hai lượt và một tên súc sinh đa cảm đến phát tởm, mỗi kẻ rởm đời theo một kiểu. Trong cái tổ này, tớ có biết sao lão ta có cả một vụ án hình sự nhưng đã thoát được rồi. Vì một lý do riêng tớ rất mừng là đã gặp hắn ở đây, tớ đã chờ hắn.... Thằng cha Arkhipốp dĩ nhiên là đang dốc sạch túi lão Xidôbriukhôp. Hắn biết rất nhiều những hang cùng ngõ hẻm quý như vàng đối với cái đám bấu xấu ấy. Còn tớ, người anh em ạ, từ lâu đã nhe răng ra với hắn rồi. Cả cái thằng Mitrôsca cũng nhe răng ra với hắn, cái thằng cha trẻ măng mặc áo chẽn sang trọng, mặt như mặt dân digan, đang ngồi bên cửa sổ kia kìa. Thằng cha làm nghề buôn ngựa và quen thân với tất cả đám lính khinh kỵ ở đây. Tớ bảo cho cậu biết cái quân bịp bợm ấy nó có thể xùy ngay tờ bạc giả trước mắt cậu mà dẫu cậu có nhìn thì cậu vẫn cứ đổi nhầm cho nó như thường. Nó đang mặc cái áo chẽn bằng nhung chính cống và trông y hệt như một tín đồ của chủ nghĩa xlavơ (và theo tớ, trông nó cũng rất hợp, nhưng nếu bây giờ lại mặc cho nó một chiếc áo đuôi tôm sang trọng nhất và cứ thế đưa nó vào một câu lạc bộ Anh nào đó và giới thiệu rằng: đây, thưa quý vị, đây là ngài bá tước tập ấm Barabanôp, thì chỉ hai tiếng là mọi người sẽ trọng vọng hắn như bá tước thật – hắn sẽ chơi bài, nói năng hệt cung cách bá tước, chẳng ai đoán được là nó bịp. Đời hắn rốt cuộc rồi sẽ khốn nạn. Thằng Mitrôsa ấy giờ đây nhe răng ra với lão bụng phệ, vì thế thằng Mitrôsca bây giờ đang thắt ruột, còn thằng bụng phệ thì cuỗm mất lão Xidôbriukhôp của hắn, một người bạn cũ mà hắn chưa kịp vặt lông. Nếu bây giờ mà chúng còn tụ tập ở quán nhậu thì chắc là có âm mưu gì đó. Tớ thậm chí còn biết đó là âm mưu gì và đoán rằng chính thằng Mitrôsca chứ không phải ai khác sẽ báo tin cho tớ hay là Arkhipốp và Xidôbriukhôp sẽ tới đây và chạy lăng xăng khắp nơi này để mưu một sự bẩn thỉu gì đấy. Tớ muốn lợi dụng lòng căm thù của Mitrôsca đối với Arkhipố p, vì lý do riêng của tớ và tớ xuất hiện ở đây chỉ vì nguyên nhân đó. Tớ không muốn xuất đầu lộ diện trước thằng Mitrôsca và cậu chớ có nhìn nó. Đến lúc nào chúng mình rời khỏi đây, chắc chắn hắn sẽ phải đích thân lại gần tớ và hở ra cái điều tớ đang cần... còn bây giờ thì chúng mình đi, Vanya, vào cái phòng đằng kia, cậu thấy chứ? Này, Xtêpan, – hắn tiếp tục, quay về phía người dọn bàn, – đằng ấy hiểu tớ cần gì chứ?

– Tôi hiểu – thưa ngài.

– Và làm được chứ?

– Sẵn sàng – thưa ngài.

– Thực hiện đi. Ngồi xuống, Vanya. Mà cậu làm gì cứ nhìn tớ thế? Chính tớ thấy cậu đang nhìn tớ. Cậu ngạc nhiên à? Đừng có ngạc nhiên gì hết! Tất cả mọi điều đều có thể xảy ra đến với con người, kể cả những điều nó nằm mơ nó cũng không bao giờ nghĩ tới và đặc biệt là khi mà,... đấy, như cái thuở tớ với cậu ngồi gạo bài của thầy Corhêlia Nhêpốp! Thế đấy, Vanya, cậu hãy tin một điều: Maxlôbôep dù có đi lệch đường, nhưng ở trong nó vẫn luôn luôn còn một trái tim, chỉ có hoàn cảnh thay đổi mà thôi. Tớ dù có ở gần bùn cũng chẳng hôi tanh mùi bùn. Tớ đã đi làm bác sĩ, đã chuẩn bị để làm giáo viên dạy quốc ngữ, đã viết bài về Gôgôl, và còn muốn đi làm công nhân đãi vàng, và cũng sắp cưới vợ – cô ta ưa một con người tử tế, tâm hồn sôi nổi, và cô ta đã bằng lòng, dù nhà cao cửa rộng cũng không gì có thể lôi được cô ta ra khỏi lều tranh. Tớ đã chuẩn bị lễ cưới và muốn kiếm một đôi ủng chắc chắn, vì thế năm rưỡi nay tớ toàn đi ủng rách... Mà tớ cũng chẳng cưới vợ đâu. Cô ta đi lấy một thằng giáo viên, còn tớ thì lại đi làm bàn giấy, nghĩa là không phải văn phòng buôn bán đâu, mà chỉ là bàn giấy thế thôi. Nhưng sự đời cũng chẳng trơn tru. Năm tháng cứ trôi, bây giờ dù tớ chẳng đi làm nhưng tiền nong cũng rủng rỉnh: tớ ăn hối lộ nhưng lại bảo vệ lẽ phải, miệng hùm gan sứa ấy mà. Tớ có một nguyên tắc: chẳng hạn, tớ biết một cây làm chẳng nên non và – tớ hành sự. Công việc của tớ sẽ còn uẩn khúc thêm... cậu hiểu chứ?

– Đã bao giờ cậu làm chỉ điểm chưa?

– Không, không gọi là chỉ điểm được, mà tớ – chỉ làm một số công việc, một phần nào và làm chính thức, theo khả năng riêng. Mà thôi, Vanya, uống đi. Mà tớ không phải thằng hết tâm trí vào rượu chè đâu, tớ cũng biết tương lai của tớ. Cái thời của tớ đã qua, cậu không cọ cho chó mực thành trắng được. Tớ chỉ nói điều này: nếu trong tớ không còn một con người thì hôm nay tớ đã không đến với cậu, Vanya ạ. Cậu nói đúng, tớ đã gặp cậu, đã trông thấy cậu và trước đây nhiều lần tớ muốn đến với cậu, nhưng đều không dám, đều lẩn tránh. Tớ không xứng với cậu. Và tớ nói thật đấy, Vanya ạ, nếu tớ có lại gần thì chỉ là nhờ tớ say rượu. Và dù tất cả những điều ấy đều hết sức nhảm nhí, thì mọi chuyện về tớ cũng chấm dứt ở đây. Nào, tốt hơn hãy nói về cậu. Ồ, bạn ạ, tớ đã đọc! Đã đọc, mà đọc hết! Tớ đang nói về cuốn sách đầu tay của cậu đấy. Tớ đã đọc hết – người anh em ạ, và suýt nữa đã thành người đứng đắn! Suýt nữa đấy! Nhưng rồi tớ thay đổi ý định và thấy tốt hơn là cứ làm người không đứng đắn vậy. Thế đấy...

Và anh ta còn nói với tôi nhiều hơn. Mỗi lúc anh ta càng say ngả ngay nghiêng, và bắt đầu mủi lòng ca cẩm chỉ thiếu chưa khóc òa lên mà thôi. Maxlôbôep luôn luôn là một chàng trai dễ thương nhưng không bao giờ đủ sức tự thức tỉnh được đầu óc của mình, khôn ngoan, láu lỉnh, ma mãnh và quay quắt. Ngay từ lúc còn ngồi trên ghế nhà trường, nhưng về bản chất vẫn là một con người không phải là không có trái tim, một con người vứt đi... Trong nhân dân Nga loại người ấy chẳng thiếu. Thường thường bọn họ rất có năng lực, nhưng mọi khả năng ấy ở họ đều rối bung cả lên, mà trên hết, vì nhu nhược, họ rơi và tình trạng đi ngược lại lương tâm mình một cách có ý thức trên một số mặt nào đó, và họ không chỉ chết dần chết mòn mà còn tự biết trước được họ đang tiến đến cái chết. Rõ ràng Maxlôbôep đang chết chìm trong rượu chè.

– Còn một lời này nữa anh bạn ạ, – anh ta tiếp tục, – tớ có nghe nói thoạt đầu danh tiếng của cậu rất ầm ỹ, sau đó tớ đọc những bài phê bình cậu (tớ đã đọc thật đấy, chắc cậu cho là tớ chẳng đọc gì sất), rồi thì tớ lại thấy cậu chân xỏ đôi ủng nát không ghệt cao su, lội trong bùn, đội cái mũ nát nhàu, và tớ đã đoán ra mọi chuyện. Bây giờ cậu hành nghề nhà báo phải không?

– Đúng thế, Maxlôbôep ạ.

– Có nghĩa là làm thân ngựa trạm chứ gì?

– Đại khái thế.

– Ồ, về chuyện này, anh bạn ạ, tớ thì bảo thế này: tốt hơn là nốc đi! Tớ cứ uống rồi nằm dài ra đivăng (tớ có cái đivăng tuyệt vời, đệm lò xo!) và tớ nghĩ rằng, thế đấy, chẳng hạn, tớ có thể hình dung cho mình tất tật, nào Homer, Đăngtơ, hay một lão Phriđrikh Barbaruxa nào đó. Nhưng còn cậu thì không thể hình dung mình là Đantơ hay Phriđrikh Barbaruxa, trước hết vì cậu chỉ muốn mình là mình, sau nữa mọi ý thích của cậu bị cấm tiệt cả, bởi cậu là con ngựa trạm mà. Tớ thì tha hồ tưởng tượng, còn cậu thì chỉ có sự thật. Nghe tớ nói đây, một cách cởi mở và thẳng thắn, trên tình bạn bè (đừng vì mười năm qua mà khinh rẻ và hạ nhục tớ), – cậu không cần tiền chăng? Có chứ. Cậu đừng có nhăn mặt. Tiền đây, cầm lấy mà trang trải với các nhà xuất bản, vứt hết mọi lo toan, sau đó sắm sanh cho đủ sống trọn một năm và ngồi vào bàn với sự định tâm đắc nhất của mình và viết lấy một tác phẩm vĩ đại! Thế nào? Còn nói gì nữa không?

– Hãy nghe tớ, Maxlôbôep! Tớ rất quý lời đề nghị chân thành của cậu, nhưng lúc này tớ không thể trả lời gì được – còn tại sao thì câu chuyện dài lắm. Còn hoàn cảnh khác nữa. Có điều tớ hứa sau này sẽ kể hết cho cậu nghe với tình cảm bạn bè. Tớ xin cảm ơn ý định của cậu: tớ hứa sẽ tới thăm cậu, và tớ sẽ tới luôn đấy. Nhưng sự thể thế này: cậu đã cởi mở với tớ, vì vậy tớ quyết định xin cậu một lời khuyên, huống chi trong những chuyện này chắc cậu là người sành sỏi.

Đoạn, tôi kể cho anh ta nghe toàn bộ câu chuyện về ông già Smith và cô cháu của ông cụ, bắt đầu tự sự việc ở cửa hàng bánh kẹo. Có một việc lạ: trong khi kể, ánh mắt của anh ta cứ để lộ cho tôi thấy rằng anh ta có biết chút ít về câu chuyện ấy. Tôi bèn hỏi anh ta về việc ấy.

– Không, không phải đâu, – anh ta đáp. – Quả là tớ có nghe chuyện ông lão Smith nào đó chết ở cửa hiệu bánh kẹo. Mà quả thật tớ còn biết chút ít cả về mụ Bupnôva. Hai tháng trước tớ có nhận hối lộ của mụ ta. Tôi nhận lấy của nả của tôi, nơi tôi tìm ra nó37 và chỉ giống Môlierơ trên ý nghĩa ấy mà thôi. Và dù tớ chỉ chấn của mụ ấy có một trăm rúp, nhưng lúc ấy tớ đã thề với mình là phải lột của mụ ta không phải một năm mà là năm trăm rúp. Con mụ khốn kiếp! Nó sống bằng nghề đê mạt. Bình thường cũng không sao, nhưng đôi lúc thì thật tồi tệ. Nhưng cậu đừng coi tớ là Đông Kisốt. Tất cả sự việc là ở chỗ tớ có thể cũng được phần kha khá, và như lúc nửa giờ trước đây tớ gặp Xidôbriukhôp thì rất vui. Rõ ràng là chúng nó đã dẫn lão ấy tới đây và thằng cha bụng phệ dẫn lão tới, tớ thừa biết để mưu toan chuyện gì, tức thì tớ quyết định... Ồ, tớ bắt quả tang thằng cha ấy! Tớ rất vui được nghe cậu kể về con bé con ấy, bây giờ tớ đã dò ra dấu vết khác. Bởi vì, anh bạn ạ, tớ làm cho nhiều tiểu ban khác nhau, và còn là quen biết với cái bọn kỳ quái này nhiều! Gần đây tớ đã tìm ra một chút việc cho một lão công tước, tớ sẽ kể cho cậu nghe – một công việc như thế thì không thể chờ đợi gì ở lão công tước ấy. Thế cậu có muốn nghe tớ kể một câu chuyện khác về một người đàn bà có chồng không? Anh bạn hãy đến chơi với tớ, tớ sẽ cung cấp cho cậu những cốt chuyện loại ấy, và hãy viết về chúng, những câu chuyện như thế không ai thổ lộ cho cậu đâu...

– Nhưng lão công tước ấy họ là gì? – tôi ngắt lời anh ta, linh cảm thấy một điều gì đó.

– Cậu hỏi làm gì? Thì đấy: họ lão là Valkovsky.

– Piôtr?

– Chính lão, cậu quen à?

– Quen, nhưng ít thôi. Maxlôbôep này, chính về cái vị ấy mà tớ sẽ còn ghé thăm cậu nhiều, – tôi đứng dậy nói, – cậu làm cho tớ hết sức hứng thú đấy.

– Tốt, anh bạn cố tri ạ, cứ ghé thăm bao nhiêu tùy thích. Tớ có thể kể vô khối chuyện, nhưng chỉ đến một giới hạn nào đó thôi – cậu hiểu chứ? Cậu chẳng mất của hay danh dự gì đâu, công việc cũng vậy, cứ thế, cứ thế.

– Ồ, danh dự thì được bao lăm?

Tôi thật sự tỏ ra hồi hộp. Anh ta cũng nhận thấy như vậy.

– Nào, bây giờ cậu hãy nói cho tớ nghe lai lịch của câu chuyện mà tớ vừa kể cho cậu. Cậu không bịa ra đấy chứ?

– Về câu chuyện của cậu ấy à? Hoẵng khoan, đơi tớ vài phát, tớ trả tiền đã.

Anh ta đi lại chỗ quầy hàng và ở đấy bất đồ anh ta xuất hiện cùng với cái anh chàng mặc áo chẽn mà thiên hạ vẫn gọi một cách suồng sã Mitrôsca. Tôi cảm thấy Maxlôbôep quen biết hắn có phần thân thiết hơn lời y thú nhận với tôi. Chí ít thì không phải bây giờ bọn họ mới gặp nhau lần đầu. Trông vẻ ngoài, Mitrôsca là một chàng trai khá độc đáo. Với tấm áo chẽn, chiếc sơmi lụa đỏ, với gương mặt gân guốc nhưng khả ái, nước da bánh mật và còn khá trẻ trung, với ánh mắt nhìn long lanh, táo tợn, hắn gây được một ấn tượng tò mò và mạnh mẽ. Hắn cố làm bộ ngang tàn và đồng thời rõ tàng hắn còn trấn tĩnh để mong tạo cho mình một vẻ ngoài tháo vát và đĩnh đạc.

– Thôi được rồi, Vanya, – Maxlôbôep nói khi quay lại với tôi, – bảy giờ hôm nay cậu ghé lại chỗ tớ, có thể tớ sẽ kể cho cậu chút ít. Tớ sống độc trọi, cậu xem đấy, tớ chẳng là cái quái gì, trước đây thì còn khả dĩ, chứ bây giờ tớ chỉ là con sâu rượu và trốn hết sự đời. Tuy thế tớ cũng còn những mối bang giao, tớ có thể dò la này nọ, chơi bời với những tao nhân mặc khách các loại, kiếm chác ở đấy, thật ra thì những lúc rỗi, tức là lúc không say, tớ cũng làm ăn chút ít, cũng qua những người quen thôi... còn nữa là đánh hơi dò la... Thôi, thế đã! Được rồi... Địa chỉ tớ đây: phố Sexchilavotsnaia. Còn bây giờ, anh bạn ạ, tớ nẫu ra rồi. Còn nhiều chuyện hay, nhưng tớ chuồn về nhà đã. Tớ phải ngả lưng đây. Cậu đến nhé – tớ sẽ giới thiệu cậu với Alêcxanđra Xemênôpna, còn khối thời gian, chúng mình sẽ bàn về thơ.

– Ồ, cả chuyện ấy nữa chứ?

– Ừ, có thể cả chuyện ấy nữa.

– Được, tớ sẽ đến, chắc chắn sẽ đến...

[←31]

Nguyên văn: con digan (N.D).

[←32]

Nguyên văn: sáu rúp trong năm tháng (N.D)

[←33]

Chưa hiểu là món gì (N.D).

[←34]

Một thứ trái cây có vị chua chát thơm, thường mọc ở vùng Nam-Á, cây quanh năm xanh tươi. (N.D).

[←35]

Tiếng Pháp trong nguyên bản: Parfait amour (N.D)

[←36]

Phanxtap: nhân vật trong nhiều tác phẩm của Sếchxpia, có tính hiếu sắc, ba hoa và tham ăn.

[←37]

Tiếng Pháp trong nguyên bản: Je prends mon bien où je le trouve — câu ngạn ngữ mà Môlierơ yêu thích.