Chương VII

Đúng bảy giờ, tôi đã có mặt ở nhà Maxlôbôep. Anh ta sống ở phố Sexchilavotsnaia, đầu hồi một ngôi nhà không lớn lắm, trong một căn hộ ba buồng khá lúi xùi, tuy nhiên đồ đạc không đến nỗi tồn tàn. Thậm chí còn trông thấy một số của nả mà vào thời ấy là quá xa hoa. Ra mở cửa cho tôi là một cô gái trạc mười chín tuổi, rất xinh đẹp, ăn vận giản dị nhưng hết sức duyên dáng, trông rất trong trắng, với cặp mắt nhỏ tươi tắn và đầy nhân hậu. Tôi đoán ngay ra đấy chính là cô Alêcxanđra Xêmênôpna mà anh ta vẫn nhắc tới và muốn cho tôi làm quen. Cô gái hỏi tôi là ai và khi biết họ39 tôi liền cho hay là chủ nhân chờ tôi nhưng lúc này thì đang ngủ trong căn phòng mà cô sẽ mời tôi vào. Maxlôbôep nằm ngủ trên chiếc đivăng mềm mại, tuyệt mỹ nhưng lại đắp tấm áo capốt bẩn thỉu của mình, đầu gối một chiếc gối da nhầu nát. Anh ta ngủ rất thính tai, chúng tôi vừa thoạt bước vào, anh ta liền gọi toáng tên tôi.

– Ồ, cậu đấy à? Tớ đang chờ đây. Tớ vừa nằm mơ thấy cậu đến và đánh thức tớ dậy. Thế nghĩa là đến giờ rồi. Chúng mình đi thôi.

– Đi đâu?

– Đến một bà.

– Bà nào? Mà làm gì?

– Đến nhà bà Bupnôva để thanh toán cho xong với mụ ấy. Ôi, cô bé mới mỹ miều làm sao! – Anh ta quay về phía Alêcxanđra Xêmênôpna dài giọng, thậm chí còn cúi hôn mấy đầu ngón tay cô, trong khi nhắc tới bà Bupnôva.

– Lại bịa chuyện ra để đi đây! – Alêcxanđra Xêmênôpa lẩm bẩm, tự thấy có nghĩa vụ phải tỏ ra giận dỗi chút ít.

– Cậu chưa quen ư? Hãy làm quen đi, anh bạn. Xin giới thiệu với cậu, đây là Alêcxanđra Xêmênôpna, một vị tướng soái trong văn chương, bọn họ mỗi năm chỉ được phong một lần do thực tài, còn thì đều do tiền.

– Thôi đi, anh chỉ ác khẩu. Xin ông đừng nghe anh ấy, anh ấy chỉ chế giễu tôi suốt. Tướng soái nào ở đây?

– Tôi nói về chính bà đấy, bà là một nhân vật đặc biệt. Còn anh, thưa quý anh, xin đừng nghĩ chúng tôi rặt một lũ ngốc cả, chúng tôi còn thông thái hơn anh tưởng khối lần.

– Thôi ông đừng nghe anh ấy nữa! Suốt đời anh ấy chỉ khiến phát ngượng trước những người đứng đắn, đúng là một người không biết ngượng. Y như phường tuồng vậy.

– Alêcxanđra Xêmênôpna, hãy lo lấy việc nội trợ của cô... Mà cô còn chưa quên cô phải yêu cái gì chứ? Cô chưa quên lời ấy chứ? Lời tôi đã dạy cô ấy?

– Tất nhiên là chưa quên. Mấy lời nhảm nhí ấy chứ gì.

– Lời nào nào?

– Tôi thật đến nhục nhã trước mặt khách. Mấy cái lời bắng nhắng ấy. Nói ra thì đến khô lưỡi mất.

– Tức là cô đã quên phải không?

– Tôi không quên, đấy là các ông vua bếp! Phải kính yêu vua bếp của mình... Ý nghĩa là thế đấy! Dễ thường làm quái gì có vua bếp nào, và việc gì mà phải yêu bọn họ? Bịp bợm tuốt!

– Thế nhưng ở nhà bà Bupnôva...

– Quỷ tha anh với cái bà Bupnôva nhà anh! – Và Alêcxđra Xêmênôpna hết sức điên tiết, bỏ chạy mất...

– Đến giờ rồi, đi thôi! Tạm biệt Alêcxanđra Xêmênôpna!

Chúng tôi lên đường.

– Nào, Vanya, trước hết chúng mình lên chiếc xe ngựa này đã. Thứ hai, tớ vừa chia tay với cậu thì đã biết thêm đôi điều, mà không phải đoán chừng đâu, mà biết đích xác đấy. Tớ còn lưu lại ở Vaxiliepxki suốt cả giờ. Cái thằng cha bụng phệ ấy là một tên bịp bợm khủng khiếp, bẩn thỉu, ghê tởm, với cái vẻ hào nhoáng và những sở thích đê tiện đủ kiểu. Còn mụ Bupnôva thì từ lâu đã lừng danh về những thủ đoạn thuộc loại này. Gần đây mụ ấy suýt nữa đã vớ được một con bé con nhà tử tế. Cái khoản những chiếc áo là lượt mà mụ sắm cho con bé mồ côi (chính cậu vừa kể cho tớ) đã làm tớ lo lắng, bởi vì tớ cũng có nghe một câu chuyện gì như thế. Những điều tớ phát hiện tuy thật ra hoàn toàn tình cờ, nhưng có lẽ là chính xác. Con bé ấy bao nhiêu tuổi?

– Trông mặt thì chỉ độ mười ba.

– Còn tầm vóc thì còn bé hơn. Đúng là nó chỉ thế thật. Nhưng nếu cần thì có thể nói mười một mà có thể nói mười lăm cũng xong. Bởi vì với một con bé khốn khổ không nơi nương tựa, không gia đình thân thích thì...

– Lẽ nào lại thế?

– Thế cậu nghĩ thế nào? Mụ Bupnôva đâu chỉ vì đồng cảm mà mang con bé mồ côi ấy về nuôi. Nếu cái thằng cha bụng phệ ấy mà đã lăn vào thì đó chính là vì thế đấy. Ban sáng lão ta với mụ ấy vừa gặp nhau. Hôm nay cái thằng ngu Xidôbriukhôp đã được hứa một ả mỹ nữ, một mụ đàn bà đã có chồng, vợ một quan chức, mà sĩ quan tham mưu hẳn hoi. Cái bọn con buôn trác táng lại ưa của ấy, lúc nào cũng đòi phẩm hàm kia. Cậu nhớ chứ, y như trong văn phạm tiếng latinh ấy: ý nghĩ chủ yếu nằm ở đuôi từ. Vả lại, lúc ấy tớ cũng đang say rượu. Ừ, mà mụ Bupnôva không dám nhưng vào những chuyện như thế đâu. Mụ còn muốn đánh lừa cảnh sát, bịp bợm ấy mà! Bởi thế tớ sẽ dọa cho một mẻ, vì mụ biết rằng tớ vốn có thói quen... đại khái cứ thế – cậu hiểu chứ?

Quả thật tôi hết sức sửng sốt. Tất cả những tin tức ấy khiến tôi rất lo lắng. Tôi chỉ sợ chúng tôi đến muộn mất, và cứ dục người xà ích đi nhanh lên.

– Cậu đừng lo, đâu đã vào đấy, – Maxlôbôep nói. – Thằng Mitrôsca đang ở đấy. Xidôbriukhôp sẽ trả tiền cho nó, còn cái lão bụng phệ đểu giả thì đứng ngoài cuộc. Chúng mới quyết định như vậy. Mà mụ Bupnôva còn buộc phải chia phần cho tớ... Vì vậy mụ không dám đâu...

Chúng tôi dừng lại ở tiệm ăn, nhưng cái tay tên là Mitrôsca không còn ở đấy. Ra lệnh cho cái gã xà ích chờ chúng tôi bên thềm tiệm ăn, đoạn chúng tôi đi đến nhà Bupnôva, Mitrôsca đang chờ chúng tôi trước cổng. Ánh sáng rực rỡ hắt ra từ các khung cửa sổ và đã nghe thấy tiếng cười say sưa, rôn rả của lão Xidôbriukhôp.

–Tất cả bọn chúng đang ở trong ấy, mười lăm phút nữa sẽ bắt đầu. – Mitrôsca báo tin. – Bây giờ là đúng lúc.

– Chúng mình vào với tư cách nào?

– Như những người khách. – Maxlôbôep tuyên bố. – Mụ ấy biết tôi, và cũng biết Mitrôsca. Sự thật là tất cả đều đóng cửa then cài, có điều không phải để phòng chúng ta đâu.

Anh ta khẽ gõ vào cánh cổng và nó lập tức mở ra ngay. Người quét sân mở cổng và nháy mắt với Mitrôsca. Chúng tôi lặng lẽ bước vào, trong nhà không hề nghe thấy tiếng chúng tôi. Người quét sân dẫn chúng tôi lên cầu thang và gõ cửa. Có tiếng gọi ra và hắn ta đáp vào là chỉ có một mình: “Dĩ nhiên, có việc cần đấy”. Cánh cửa mở ra và tất cả chúng tôi ùa vào. Người quét sân đã biến mất.

– Ối, ai thế này? – Mụ Bupnôva kêu lên, mụ đang say, trông người ngợm rối bù, tay cầm nến đứng giữa căn phòng ngoài bé tí.

– Ai à? – Maxlôbôep cười lớn. Bà làm sao thế Anna Triphônôpna, không nhận ra khách quý à? Còn ai ngoài chúng tôi nữa?... Philip Philippưts đây.

– Ồ, Philip Philippưts! Ngài đấy à... các vị khách quý... Ra ngài đấy... tôi – thưa ngài... không sao – thưa ngài... mời vào – thưa ngài.

Và mụ cứ rối rít tít mù.

– Ngài đi đâu mà tới đây? Cẩn thận có cái vách ngăn... Ồ không, ngài phải tiếp chúng tôi tử tế hơn.

Chúng tôi sẽ tới nhà ngài uống rượu ướp lạnh đấy, ngài có rượu masêrôtca không?

Mụ bất giác cao hứng hẳn lên.

– Với các vị khách quý này thì ở đâu tôi cũng vời cho bằng được, khó mấy cũng tìm cho bằng ra.

– Xin hỏi một lời thôi, thưa bà Anna Triphônôpna: Xidôbriukhôp có ở đây không?

– Ở... ở... đây.

– Tôi đang cần y đây. Làm sao không có mặt tôi mà cái lão đểu ấy lại dám say sưa?

– Vâng, ông ấy chắc chắn không dám quên ngài đâu. Mọi người vẫn chờ ai đấy, chắc là ngài.

Maxlôbôep đẩy cửa, và chúng tôi bước vào một căn phòng không lớn lắm, có hai cửa sổ, mấy chiếc ghế đan bằng cây thiên trúc, vài cây đàn pianô cũ kỹ, tất cả bày biện đâu vào đấy. Nhưng trước lúc bước vào phòng, khi chúng tôi còn trò chuyện ở phòng ngoài, anh chàng Mitrôsca tỏ ra có điều gì lúng túng. Mãi sau tôi biết là anh ta không vào phòng mà đứng chờ chúng tôi ở ngoài cửa. Sau đó anh ta còn mở cửa cho ai đó vào. Người đàn bà trông lôi thôi lếch thếch, mặt mũi đỏ ửng mà sáng nay đứng nhìn từ sau lưng mụ Bupnôva chính là mẹ đỡ đầu của anh ta.

Xidôbriukhôp ngồi trên một chiếc đivăng nhỏ thanh mảnh làm bằng gỗ hồng sắc, trước một cái bàn tròn phủ khăn. Trên bàn bầy hai chai sâm banh không ướp lạnh, một chai rượi rum loại tồi, mấy đĩa kẹo, bánh quế, và ba loại hồ đào. Bên kia bàn, đối diện với Xidôbriukhôp là một bà trông gớm ghiếc, trạc bốn mươi tuổi, mặt rỗ hoa, mặc chiếc áo dài lụa đen, đeo đồ nữ trang và xuyến bằng đồng. Đấy là bà vợ viên sĩ quan tham mưu mà chắc là giả mạo. Xidôbriukhôp đang say sưa và rất hài lòng. Lão bạn đường bụng phệ của lão không có mặt.

– Các người làm ăn thế đấy! – Maxlôbôep gầm lên như sấm, – làm thế mà còn mở miệng mời đến nhà Đuyxxô!

– Philip Philippưts, thật sung sướng – thưa ngài! – Xidôbriukhôp nói lắp bắp, mặt mày hí hửng, lão đứng dậy đón chúng tôi.

– Uống chứ?

– Xin lỗi – thưa ngài.

– Thôi khỏi phải xin lỗi, mà hãy mời khách đi. Chúng tớ đến chơi với cậu đây. Tớ có dẫn thêm một vị khách: ông bạn đây! – Maxlôbôep chỉ vào tôi.

– Rất vui mừng – thưa ngài, nghĩa là các ngài đã mang lại vinh dự – thưa ngài... khỉ!

– Hầy, sâm banh chính hiệu đây! Nhưng xúp bắp cải chua.

– Ngài cứ giễu, thưa ngài.

– Tớ biết, cậu chẳng dám ló mặt ở nhà Đuyxxô đâu, thế mà còn mời.

– Nghe đâu ông ta đang ở Pari, – mụ vợ viên sĩ quan tham mưu tiếp lời, – chắc là nói dóc!

– Phêđôxia Chichisna, đừng nói giễu, – thưa bà. Lão ở đấy thật – thưa bà. Lão đã đi rồi – thưa bà.

– Ồ, lão nhà quê ấy cũng ở Pari ư?

– Lão ở đấy. Có thể lắm – thưa ngài. Tôi với Carpơ Vaxiliits đã đập phá ở đấy. Ngài muốn biết Carpơ Vaxiliits không, thưa ngài?

– Tớ cần quái gì biết cái lão Carpơ Vaxiliits của cậu?

– Thế đấy – thưa ngài... việc chính trị mà – thưa ngài. Tôi với lão đã ở đấy, cái chỗ Pari ấy – thưa ngài, ở nhà bà Giuber – thưa ngài, đập vỡ cả tấm gương Anh Cát Lợi – thưa ngài.

– Đập vớ cái gì?

– Gương – thưa ngài. Gương ốp quanh tường, lên tận trần nhà. Còn Carpơ Vaxiliits thì say, nói chuyện với bà Giuber bằng tiếng Nga. Lão đúng ngay cạnh tấm gương, và chống tay và đấy. Bà Giuber thét lên với lão, tất nhiên bằng tiếng của bà ấy: “Gương trên giá đến bảy trăm phơrăng (mỗi phơrăng ăn một phần tư rúp của ta), kẻo vỡ nó đấy!”. Lão nhếch mép cười và nhìn tôi, còn tôi thì đang ngồi đối diện trên ghế tựa và bên một ả chim sa cá lặn, chứ không phải cái thứ mặt mẹt, tóm lại là với một ả ngon lành40 – thưa ngài. Lão kêu lên: “Xchêpan Chêrenchiits, này Xchêpan Chêrenchiits! Đập vỡ đôi chứ?” Tôi đáp: “Đập!”. Thế là lão choảng thẳng cánh vào gương – choang! Mảnh vụn văng như mưa. Mụ Giuber rít lên, phun thẳng vào cái mặt mẹt của lão: “Mày, quân ăn cướp, mày làm cái trò gì thế?” (Tiếng của chúng nghĩa là thế). Còn lão thì bảo mụ: “Này bà Giuber, như người ta nói, cầm lấy tiền đây, và đừng có ngăn trở ý thích của tôi”, và lão quẳng cho mụ sáu trăm năm mươi phơrăng. Còn thiếu năm chục – thưa ngài.

Đúng lúc ấy một tiếng kêu khủng khiếp rú lên ở đâu đó từ ngoài mấy lần cửa, cách chỗ chúng tôi ngồi đến hai ba gian phòng. Tôi rùng mình và cũng bật kêu lên. Tôi đã nhận ra tiếng kêu ấy, đó chính là tiếng kêu của con bé Elena. Liền theo sau tiếng kêu cứu ấy cũng lập tức vang lên những tiếng kêu khóc, tiếng chửi mắng om xòm, và sau hết nghe rõ mồm một tiếng tay vả đôm đốp vào mặt. Rõ ràng là anh chàng Mitrôsca đang hành động theo phận sự. Đột nhiên cánh cửa bật mạnh tung ra và Elena đâm bổ vào phòng, con bé khốn khổ, mắt đục ngầu, mặc chiếc áo khoác bằng sa trắng nhưng nát nhàu và rách tả tơ, tóc tại đã chải chuốt nhưng lại rối bù như vừa đánh nhau. Tôi đang đứng đối diện trước cửa ra vào và con bé lao thẳng và tôi, ôm chầm lấy tôi. Mọi người đều nhảy dựng lên, xôn xao huyên náo cả lên. Những tiếng la hét, tiếng kêu vang lên cùng sự xuất hiện của em bé. Liền sau em bé, Mitrôsca xuất hiện trên bậc cửa, tay nắm tóc thằng cha địch thủ bụng phệ bấy giờ trông người ngợm tơi tả đến phát khiếp lên được. Anh chàng lôi lão ta đến bậc cửa và xô lão bắn vào buồng chúng tôi.

– Nó đấy! – Bắt lấy nó! – Mitrôsca bình thản đến bên tôi và vỗ vai tôi nói, – cậu dẫn con bé này ra xe ngựa của chúng mình và chở nó về chỗ cậu, ở đây cậu không còn gì để làm nữa đâu. Ngày mai chúng mình sẽ thu xếp nốt.

Tôi không đợi nhắc đến lần thứ hai, vội cầm tay Elena và dắt nó ra khỏi cái tổ quỷ ấy. Tôi không rõ mọi chuyện ở đấy kết thúc ra sao. Không ai dám ngăn trở chúng tôi: mụ chủ nhà đang bàng hoàng đến chết lặng. Mọi việc diễn biến quá nhanh, và mụ không thể kịp can thiệp. Xe ngựa đang chờ chúng tôi, và chỉ hai mươi phút sau, tôi đã ở nhà mình.

Elena đang trong tình trạng dở sống dở chết. Tôi cởi khuy áo dài, dấp nước cho nó và đặt nó lên đivăng. Nó bắt đầu lên cơn sốt và mê sảng. Tôi nhìn gương mặt xanh xao của nó, đôi môi nhợt nhạt, mái tóc đen lệch về một phía, được chải bết vào nhau và xức dầu bidăngtin, nhìn toàn bộ cái cung cách trang điểm của nó, nhưng dải băng nhỏ màu hồng còn dính nguyên trên áo dài và đã hiểu hết tất cả nguồn cơn tấn thảm kịch ghê gớm ấy. Con bé đáng thương!

Tình trạng nó mỗi lúc một thêm tồi tệ. Tôi không rời nó nửa bước và quyết định tối nay sẽ không đến thăm Natasha. Thỉnh thoảng Elena lại ngước cặp lông mi dài của nó lên và nhìn tôi, nhìn rất lâu và chăm chú như muốn tìm hiểu xem tôi là ai. Mãi rất khuya, quãng một giờ sáng nó mới thiếp đi. Tôi cũng ngủ thiếp ngay trên sàn nhà, sát bên cạnh nó.

[←39]

Người Nga cũng như nhiều nước phương Tây, trong giao tiếp thông thường chỉ dùng họ. (N.D).

[←40]

Nguyên văn: Kiex — một cú đánh gián tiếp trong trò chơi bi-a (đánh một viên này để tác động lên một viên khác và cùng lăn vào lỗ) — (N.D).