Chương III

Đấy chính là vào cái ngày mà tôi ngồi suốt buổi tối với Natasha. Tôi về muộn. Nenli đã ngủ. Alêcxandra Xêmênôpna cũng buồn ngủ nhưng cô vẫn ngồi trông người bệnh và chờ tôi. Ngay lập tức cô thì thầm vội vã kể với tôi rằng thoạt đầu Nenli rất vui, thậm chí còn cười rất nhiều, nhưng sau đó bắt đầu ủ rũ và mãi không thấy tôi về thì liền trở nên trầm lặng và nghĩ ngợi. “Đoạn nó kêu là đau đầu, khóc lóc, rên rỉ đến nỗi tôi không biết làm gì với nó, – Alêcxandra Xêmênôpna nói thêm, – nó bắt đầu nói với tôi về Natalia Nikolayevna, nhưng tôi không thể nói gì với nó được. Nó thôi không hỏi nữa và cứ khóc suốt, nước mắt cứ đầm đìa như thế mà thiếp đi. Nhưng thôi, tạm biết, ông Ivan Petrovich, nó cũng đã dễ chịu rồi, còn tôi thì phải về đây, Philip Philippưts đã ra lệnh như vậy. Tôi thú thật với ông là lần này anh ấy chỉ cho tôi đi hai tiếng, thế mà tôi tự động ở lại. Nhưng không sao, đừng lo cho tôi, anh ấy không dám giận đâu…Chỉ có điều có lẽ…Ôi lạy chúa, ông Ivan Petrovich thân mến, tôi phải làm gì đây: bây giờ ở nhà anh ấy cứ say sưa suốt! Anh ấy rất bận, anh ấy chẳng nói gì với tôi, mà cứ lo nghị, anh ấy có nhiều việc quan trọng phải nghĩ, tôi thấy như vậy, ấy thế mà buổi tối anh ấy cứ say suốt…Tôi cứ nghĩ: bây giờ anh ấy về nhà, ai chuẩn bị cho anh ấy chỗ ngủ? Thôi, tôi đi, tôi đi đây, tạm biệt. Tạm biệt ông Ivan Petrovich. Tôi đã xem mấy cuốn sách ở chỗ ông: ông có bao nhiêu là sách, và có lẽ tất cả đều hay ho, ấy thế mà tôi thật ngốc, tôi chẳng hề đọc đến…Thôi nhé, xin hẹn ngày mai…”

Sáng hôm sau, Nenli thức dậy ủ dột và cau có, miễn cưỡng trả lời tôi. Còn tự nó thì không hề bắt chuyện với tôi, cứ như là giận vậy. Tôi chỉ thấy vài lần nó đưa mắt nhìn trộm tôi, trong ánh mắt như giấu vẻ buồn đau, nhưng lại lộ ra tất cả nỗi dịu dàng mà khi nhìn thẳng tôi thì không hề bắt gặp. Chính hôm đó đã xảy ra cái cảnh uống thuốc với ông bác sĩ, tôi cũng không biết nghĩ thế nào.

Nhưng Nenli đã thay đổi thái độ hoàn toàn đối với tôi. Thái độ kỳ quặc, thất thường và đôi lúc như căm thù tôi ở nó kéo dài cho đến tận cái ngày nó thôi không ở với tôi nữa, đến tận hôm xảy ra cái tai họa đã khiến cho cuốn tiểu thuyết của chúng ta phải chấm dứt tất cả. Nhưng điều đó xin nói sau.

Tuy nhiên, đôi lúc bỗng nhiên nó lại có những phút âu yếm của nó vào những phút ấy hình như lại tăng gấp bội, nhưng thông thường những lúc như vậy nó đều khóc dấm dứt. Nhưng những phút ấy quá đi rất nhanh, nó lại âu sầu như cũ, lại nhìn tôi thù ghét, hoặc đỏng đảnh bất thường như với ông bác sĩ, hoặc đột ngột nhận ra rằng tôi không thích một trò nghịch ngợm nào đó của nó, liền phá lên cười và hầu như bao giờ cũng kết thúc bằng những giọt nước mắt.

Có lần nó còn cãi nhau với Alêcxandra Xêmênôpna, bảo rằng nó chẳng thèm cái gì ở cô ấy hết. Đến khi tôi trách nó trước mặt Alêcxandra Xêmênôpna thì nó liền nổi xung, đáp lại với tôi với cả cơn nóng giận dữ dội tích tụ bấy lâu nay, nhưng rồi đột nhiên nó lại im bặt và đúng hai hôm liền không hé răng nói với tôi một câu, cũng không buồn uống một viên thuốc, thậm chí không muốn ăn uống, và chỉ có ông bác sĩ già là có thể thuyết phục và khuyên răn được nó.

Tôi đã nói rằng chính từ lần uống thuốc đó, giữa ông bác sĩ và con bé đã phát sinh một mối thiện cảm kỳ lạ. Nenli rất yêu ông và luôn luôn đón ông bằng một nụ cười vui vẻ, dường như không bao giờ buồn mỗi khi có mặt ông. Về phía mình, ông già bắt đầu đến thăm chúng tôi hàng ngày, thình thoảng còn có ngày hai lần, thậm chí đến lúc Nenli đã đi lại được và hoàn toàn khoẻ mạnh, cứ như là con bé đã làm cho ông say như điếu đổ đến nỗi không thể sống một ngày mà không nghe thấy tiếng cười của nó, những trò trêu chọc thường rất ngộ nghĩnh của nó đối với ông. Ông bắt đầu mang cho nó những cuốn sách có tranh, đầy tính giáo huấn. Ông chủ tâm mua cho một mình nó. Sau đó, ông mang cho nó đồ ngọt, những chiếc kẹo đựng trong những chiếc hộp xinh xắn. Những lần như vậy ông đều tới với vẻ trang trọng như trong ngày lễ thánh vậy, và Nenli lập tức đoán ra ngay là ông mang quà đến. Tuy nhiên, ông không đưa quà ra vội, mà chỉ mỉm cười láu lỉnh, ngồi xuống cạnh nenli, nói xa nói gần rằng nếu như một cô gái trẻ biết xử sự tử tế, đáng trọng cả lúc ông vắng mặt thì cô ta đáng được những phần thưởng tốt lành. Đồng thời ông nhìn nó một cách hồn nhiên và độ lượng đến nỗi dù Nenli có đang cười diễu ông một cách thoải mái hết sức thì ngay lúc ấy đôi mắt trong sáng của nó cũng ánh lên một vẻ quyến luyến chân thành và thân thiết. Cuối cùng ông già trang trọng kéo từ dưới ghế lên, mở gói kẹo đặt vào tay Nenli và nhất thiết phải nói thêm: “Tặng cô vợ tương lai ốm yếu của tôi đây”. Chắc chắn lúc bấy giờ ông còn cảm thấy hạnh phúc hơn cả Nenli.

Sau đó mới bắt đầu câu chuyện, và cứ mỗi bận, ông lại lấy giọng nghiêm trang và xác đáng răn bảo nó giữ gìn sức khoẻ, và cho nó những lời khuyên cần thiết của thầy thuốc.

– Trước hết là phải giữ gìn sức khoẻ, – ông lên giọng giáo huấn, – mà đầu tiên và quan trọng nhất là để sống cái đã, sau đó là để luôn luôn khoẻ mạnh, có như thế mới đạt được hạnh phúc trong cuộc sống. Nếu em có những nỗi đau buồn nào đó em bé thân yêu của tôi ạ, thì hãy quên nó đi, hoặc tốt nhất là cố gắng đừng nghĩ tới nó. Nếu em không có nỗi buồn nào cả thì…cũng đừng nghĩ về nó, mà hãy cố gắng nghĩ về những diều thú vị, những điều vui vẻ, nghịch ngợm…

– Nghĩ về những điều vui vẻ nghịch ngợm nào kia? – Nenli hỏi.

Ông bác sĩ lập tức lúng túng.

– Ồ, chẳng hạn…một trò chơi hồn nhiên đứng đắn nào đấy hợp với lứa tuổi của em, hoặc là…một cái gì đại khái…

– Cháu không muốn chơi đùa, không thích chơi đùa, –Nenli nói, – Cháu thích nhất là những chiếc áo dài mới.

– Áo dài mới à! Hừm, nhưng thế là không tốt lắm đâu. Phải luôn luôn biết thoả mãn với cái phần khiêm tốn của mình trong cuộc sống. Nhưng tuy thế…có lẽ…cũng có thể thích cả những chiếc áo dài mới.

– Thế bao giờ cháu lấy ông thì ông sẽ may cho cháu nhiều áo dài chứ!

– Chuyện kỳ cục! – ông bác sĩ thốt lên và vô tình cau mặt, Nenli cười ranh mãnh và trong một lúc sơ ý để nguyên nụ cười ấy mà quay lại nhìn tôi, – Mà dĩ nhiên,..tôi sẽ may áo dài cho em nếu em tỏ ra xứng đáng được thế, – ông già nói thêm.

– Và khi nào lấy ông thì ngày nào cháu cũng phải uống thuốc phải không?

– Ồ, lúc ấy có thể sẽ không phải uống thuốc phải không?– và ông bác sĩ bắt đầu bật cười.

Nenli cắt đứt câu chuyện bằng cách phá lên cười. Ông già cũng cười theo nó và âu yếm nhìn vẻ vui tươi của nó.

– Một cái đầu rất nghịch ngợm, – ông quay sang tôi nói. Nhưng rõ ràng vẫn còn nét đỏng đảnh, thất thường và dễ cáu bẳn.

Ông già nói đúng. Tôi thật sự không biết làm gì với nó. Nó dường như tuyệt nhiên không muốn trò chuyện với tôi, cứ như là tôi có lỗi gì với nó vậy. Điều này khiến tôi rất đau lòng. Thậm chí tôi còn trở nên cau có và có một lần suốt ngày tôi không hề nói với nó một câu, nhưng đến hôm sau thì tôi cảm thấy xấu hổ. Nó thường hay khóc và tôi hoàn toàn không biết làm sao để dỗ dành nó. Tuy nhiên, có một lần nó đã thôi không im lặng với tôi nữa.

Lần đó tôi về nhà trước lúc nhá nhem tối và thấy Nenli đang vội vã giấu một cuốn sách xuống dưới gối. Đấy là cuốn tiểu thuyết của tôi mà trong lúc tôi đi vắng nó đã lấy từ trên bàn xuống và xem. Tại sao nó phải giấu tôi? Đúng là nó xấu hổ, – tôi nghĩ, nhưng không để cho nó biết là tôi đã thấy. Mười lăm phút sau, khi tôi có việc phải vào bếp một lúc, nó vội vã bật dậy khỏi giường và đặt cuốn sách vào chỗ cũ. Lúc trở lại tôi đã thấy cuốn sách ở trên bàn. Một phút sau, nó gọi tôi lại gần, giọng nó có cái gì thổn thức. Đã bốn ngày liền nó hầu như không nói với tôi một lời.

– Ông…hôm nay…ông đến cô Natasha à? – Nó hỏi tôi, giọng rời rạc.

– Phải, Nenli ạ, hôm nay tôi rất cần gặp cô ấy

Nenli im lặng.

– Ông…rất yêu cô ấy à? – nó lại cất giọng yếu ớt hỏi.

– Phải, Nenli ạ, rất yêu.

– Em cũng yêu cô ấy, – nó khẽ nói thêm. Sau đó lại làm thinh.

– Em muốn đến với cô ấy và cùng sống với cô ấy, – nó bắt đầu, mắt rụt rè nhìn tôi.

– Không được đâu, Nenli ạ, – tôi hơi ngạc nhiên đáp. – Có lẽ sống với tôi em chán ư?

– Tại sao lại không được?– Và con bé hăng lên– bởi chính ông đã khuyên em đến sống với bố cô ấy, nhưng em không thích đi. Cô ấy có con hầu không?

– Có.

– Thế ông bảo cô ấy cho con hầu đi đi, em sẽ hầu hạ cô ấy. Em sẽ làm tất cả mọi việc mà không lấy công gì đâu. Em sẽ yêu cô ấy và chuẩn bị cơm nước cho cô ấy. hôm nay ông nói với cô ấy thế nhé.

– Nhưng tại sao em lại nghĩ vớ vẩn thế, Nenli? Và em nghĩ thế nào về cô ấy chứ: em cho rằng cô ấy sẽ bằng lòng nhận em làm người nấu bếp ư? Nếu cô ấy có nhận em thì cũng bằng vai phải lứa như em gái cô ấy thôi.

– Không, em không thích bằng vai phải lứa. Em không muốn thế…

– Tại sao vậy.

Nenli làm thinh, môi nó run run: nó đang chực khóc.

– Cái người mà cô ấy yêu sắp bỏ cô ấy và để mặc cô ấy một mình phải không?, – cuối cùng nó hỏi.

Tôi ngơ ngác.

– Tại sao em lại biết thế, Nenli?

– Chính ông đã nói với em mọi chuyện và hôm kia, khi ông chồng của cô Alêcxandra Xêmênôpna tới đây vào buổi sáng, em có hỏi ông ấy: ông ấy đã kể hết với em.

– Maxlôbôep có đến đây vào buổi sáng ư?

– Có đến, – con bé đáp và cụp mắt xuống.

– Thế tại sao em không nói với tôi là ông ấy có đến?

– Bởi vì…

Tôi đắn đo một phút. Có trời biết được tại sao cái anh chàng Maxlôbôep ấy cứ lui tới một cách vụng trộm như vậy? Hắn đang có dây mơ rễ má gì đây? Cần phải gặp hắn mới được.

– Nhưng nếu anh ta bỏ cô ấy thì sao cơ, Nenli?

– Bởi ông rất yêu cô ấy, – nó đáp, không ngước nhìn tôi– mà nếu ông yêu thì lúc nào người ấy bỏ đi, chắc ông sẽ lấy cô ta.

– Không đâu, Nenli ạ, cô ấy không yêu tôi như tôi yêu cô ấy đâu, vả lại tôi…Không, không có việc ấy đâu, Nenli.

– Em sẽ hầu hạ cả hai người như một con hầu, và hai người sẽ sống chung vui vẻ, – nó nói khẽ gần như thì thầm, mắt vẫn không nhìn tôi.

“Con bé làm sao ấy nhỉ!”, – tôi thầm nghĩ, trong lòng hết sức hoang mang. Nenli không nói nữa và suốt tối hôm ấy vẫn không một lời. Lúc tôi ra đi, nó bắt đầu khóc lóc, khóc suốt buổi tối, và như Alêcxandra Xêmênôpna kể lại, cứ đầm đìa nước mắt mà thiếp đi. Đến tận đêm khuya, trong giấc ngủ nó vẫn khóc và lẩm bẩm gì trong mê sảng.

Từ hôm đó nó lại càng hay cau có và im lặng hơn, tuyệt nhiên không hé răng trò chuyện với tôi. Thật ra. Có vài ba bận tôi nhận thấy nó nhìn trộm tôi, và trong ánh mắt chan chứa dịu dàng! Nhưng việc ấy qua đi cùng với cái khoảnh khắc gợi lên bao nhiêu dịu dàng thân thiết, và như để trả thù lại tiếng gọi ấy, mỗi lúc nenli một thêm ủ dột, cau có hơn, thậm chí cả với ông bác sĩ, người đang ngạc nhiên vì sự thay đổi tính nết của nó. Trong khi đó, nó đã hầu như khoẻ hẳn và cuối cùng bác sĩ đã cho phép nó dạo chơi không khí trong lành, tuy nhiên chỉ hạn chế rất ít. Thời tiết thật trong sáng và ấm áp. Đấy là vào tuần lễ thánh, lần này đến rất muộn. Buổi sớm tôi ra đi, tôi cần phải có mặt ở chỗ Natasha, tuy nhiên tôi định bụng sẽ về sớm để dắt Nenli cùng đi dạo, bởi lúc này tôi vẫn để nó ở nhà một mình.

Tôi thật không thể hình dung được tai hoạ gì đang chờ tôi ở nhà. Tôi ra về vội vã. Về đến nhà, tôi thấy chìa khoá treo toòng teng ngoài cửa. Tôi bước vào: không có một ai. Tôi chết điếng. Chợt nhìn thấy một mẫu giấy nhỏ trên bàn, trên đó viết bằng bút chì những nét chữ to, nguệch ngoạc:

“Em rời xa ông và không bao giờ trở lại với ông nữa. Nhưng em rất yêu ông.

Nenli trung thành của ông”

Tôi hoảng sợ kêu lên và đâm bổ ra khỏi phòng.