CHƯƠNG VI

Chiếc Ipha đang mở hết ga lao vun vút trên đường nhựa bỗng hãm phanh đột ngột, bốn bánh rê cháy mặt đường. Đã qua đoạn rẽ, Phát mới phát hiện ra anh bị nhầm đường. Thế là đành phải lùi lại một quãng ngắn để bẻ lái cho xe rẽ vào đoạn đường đất đỏ.

Ngày hôm qua đoàn xe của Phát gồm ba chiếc nhận lệnh đi chở phân đạm cho một hợp tác xã ở bên kia sông Cầu. Chủ hàng là một người khó tính và có vẻ keo kiệt. Hình như ông ta là phó chủ nhiệm phụ trách vật tư. Hợp đồng chở năm mươi tấn đạm. Theo lệnh điều xe, mỗi xe chở một chuyến năm tấn. Bọn Phát bàn nhau “linh động” “cõng” thêm mỗi chuyến ba tấn, tiết kiệm được bốn chuyến xe, với điều kiện chủ hàng bỗi dưỡng mỗi tấn chở thêm một ngàn đồng. Lão chủ hàng cứng nhắc quá, không nghe:

- Đề nghị các đồng chí cứ chở đúng như lệnh điều xe và hợp đồng đã kí. Chở mười chuyến, có chậm một ngày, hợp tác xã chúng tôi xin nuôi cơm rượu. Chở quá tải, chúng tôi được sớm chút thời gian, nhưng xe nhà nước bị hư hại. Vả lại hợp tác chúng tôi nghèo lắm, lấy đâu ra hai mươi ngàn đồng trả tiền quá tải. Xã viên giao cho tôi đi áp tải hàng là họ đã tính chi li từng cân cước vận chuyển…

Lằng nhằng mãi cũng không thể bóp thêm hầu bao được xu nào của cái con người keo kiệt ấy. Ba chàng lái xe bàn nhau: Để hai xe “cõng” hàng quá tải, mỗi xe thêm ba chuyến không lấy tiền bồi dưỡng. Riêng xe của Phát tách ra đi “đánh quả” cho một chủ hàng khác, lấy tiền chia nhau. Rất may là gặp ngay một chủ hàng có hai mươi tấn đạm đang méo mặt vì không có phương tiện. Phát nhận đi luôn ba chuyến, xơi tái hai mươi ngàn đồng. Giải quyết xong “phi vụ”. Phát thống nhất với hai người đồng nghiệp thời gian “giong” xe về xí nghiệp, rồi anh tranh thủ đánh xe lên nông trường.

Con đường này, sáu năm trước, với Phát, đã xiết bao quen thuộc. Chao ơi, mới đó mà đã sáu năm. Sáu năm qua, với Phát mới chính thức là đoạn đời của một tay xế đầy kinh nghiệm trong việc hưởng thụ cuộc đời, về đủ mọi phương diện. Nghĩa là anh đã khôn ngoan lọc lõi và đáo để hơn nhiều. Bây giờ, nếu so Phát với sáu năm trước cũng ví như so một gã lái buôn với một anh nông dân ra chợ, một cô gái ngoại tỉnh đủ món thập thành với một cô gái quê. Đúng là ngày ấy Phát sống thật lành hiền và lại có phần còn mơ mộng nữa chứ. Con người ta kể cũng kì lạ thật. Dẫu là một tên tướng cướp hay một ả giang hồ thì cũng vẫn có những ngày lương thiện, những mối tình trong sáng, thơ ngây…

Đường vào nông trường không khác gì đường vào Trường Sơn. Chiếc Ipha ngả nghiêng trên những thùng vũng nhưng cũng không hề làm ngắt đoạn những dòng kỉ niệm đang ào ạt hiện về trong tâm trí Phát.

Phát nhớ, hồi ấy vào mùa thu. Những vạt rừng bồ đề nông trường mới trồng đã bắt đầu trút lá. Những cây sau sau dọc hai bên đường lá ánh vàng như trong bức tranh mùa thu Nga. Từng tốp chim cu gáy từ đâu đó trong những cánh rừng thưa kéo nhau ra đường nhặt sỏi, dạn dĩ và láu lỉnh như những con chim nhà.

Mùa thu ấy sao những con suối ở vùng đồi nước trong đến thế. Qua một đoạn ngầm có thể ngồi trên xe mà soi gương được. Cánh lái xe khi qua ngầm thường cho xe dừng hoặc đi chậm lại. Sau một đoạn đường rừng quanh co, đầy bụi đỏ, đây là lúc họ có thể thư giãn, nghiêng đầu qua ô cửa buồng lái để ngắm trời, ngắm cây, nghe một tiếng chim hót hoặc thích thú nhìn một đàn cá đang bơi lội quanh một ngầm đá. Có thể coi những lúc ấy là thời điểm nghệ sĩ của người lái xe. Họ thanh thản và mơ mộng thả hồn vào trong thiên nhiên trữ tình và khoáng đạt.

Một lần, xe Phát xuống ngầm, êm và nhẹ đến mức chính anh cũng không biết rằng máy vẫn nổ hay xe đang trườn xuống theo quán tính và độ dốc của đoạn ngầm. Và Phát bỗng bàng hoàng, ngơ ngẩn: Xế trên đoạn ngầm, chỗ con suối xoáy vào bờ đá tạo thành một vũng rộng và sâu, nước trong vắt và xanh biếc màu ngọc bích, có ba cô gái đang tắm. Phát đã nghe và đọc những câu chuyện về các nàng tiên tắm suối. Giờ thì anh đã nhìn thấy. Các cô còn đẹp hơn cả các nàng tiên. Dưới làn nước trong, những khuôn ngực trần nở căng, nõn nà. Những thân hình con gái thật mềm mại, duyên dáng, đầy sức quyến rũ. Phát ngây ngất nhìn ngắm, đến nỗi quên bẵng cả chiếc xe đang chết máy giữa ngầm.

Cũng cần phải nói thêm rằng, cho đến thời điểm ấy. Phát vẫn còn là một thanh niên hiền lành và khá đức độ về chuyện trai gái. Ngoài Năm ra, Phát chưa hề biết đến một người đàn bà nào. Tám năm ở chiến trường, coi như một thời kì gian khổ luôn vật lộn giữa cái sống và cái chết. Thời gian Phát lái xe trên tuyến đường Trường Sơn, có nhiều lúc thiên nhiên hoang sơ và trữ tình lắm nhưng lại vô cùng thiếu vắng những gương mặt phụ nữ. Người ta thường thêu dệt về những mối tình giữa các cô gái mở đường, giao liên với những người lính, nhưng có lẽ đó là chuyện ở đâu đó, hoặc của những anh chàng tốt số nào đó, chứ với Phát thì đó quả là những câu chuyện hoang đường. Bốn năm làm lái xe ở đội cầu Thăng Long, Phát chí thú lo làm lụng xây nhà, lo cho vợ con cái sổ gạo nhà nước, thế nên cái chuyện trăng hoa anh không màng tới. Vậy là, ba mươi tuổi, gần chục năm cầm tay lái, Phát vẫn là một chàng lái xe đứng đắn, hoàn toàn đúng theo cái nghĩa đen của nó.

Bây giờ, trước mặt anh là những nàng tiên đang tắm suối, những nàng tiên đang có thực trong cuộc đời. Nên bấm còi đánh động cho họ biết hay cứ coi như một người vô tình đi lạc vào chốn thiên đường?

- Trời ơi, ghét chưa kìa. Xe xuống mà không báo còi cho người ta biết. - Một cô gái bỗng kêu lên khi chợt nhận ra có người lạ đang nhìn.

Thế là, quáng quàng, hốt hoảng, cả ba cô chạy túa lên bụi cây: nơi họ để quần áo.

Phát thở dài, gục đầu lên tay lái. Trước cái vẻ đẹp của tạo hoá, chỉ có những con người bằng gỗ đá mới không biết đắm say.

Cứ tưởng rồi Phát sẽ mất hút ba cô gái ấy, nào ngờ duyên số lại run rủi cho anh gặp họ. Chiếc xe chết đứng giữa ngầm cho tới nửa đêm, mặc dù Phát đã xoay trần sửa chữa mấy tiếng đồng hồ.

Phải chờ một chiếc xe nào dó đến kéo khỏi ngầm. Phát nôn nao mong ngóng đến thắt ruột một chiếc xe lâm nghiệp hoặc một chiếc xe tải của ai đó bỗng đến. Buồn thay cái đoạn đường miền núi heo hút. Không có một bóng xe nào. Phát chui lên cabin, bụng đói cồn cào, toàn thân mỏi rã rời và hai mi mắt cứ trĩu nặng vì cơn buồn ngủ.

Có tiếng động ở cửa kính xe. Phát choàng tỉnh đậy. Trăng hạ tuần đã lên ngang ngọn cây, sáng vằng vặc. Và thấp thoáng ở dưới kính xe, một vầng trăng khác, đầy đặn, huyền ảo giữa suối tóc đen dày.

- Anh ơi, dậy đi. Ăn một chút gì không có đói lả đi mất. - Giọng cô gái trong và ấm quá. Và liền sau đó tất cả khứu giác của anh bị đánh thức dậy bởi cái mùi xôi nếp sắn thơm lừng, như thể có cả một chõ xôi ai vừa đồ ở đâu đây.

- Thấy xe anh chết từ chiều, em đoán là anh chưa có hạt cơm nào vào bụng. Đói và lạnh thế này, khéo anh ốm mất.

Phát đã nhận ra cô gái tắm suối ban chiều. Cô gái xinh nhất trong ba cô gái. Dưới ánh trăng, gương mặt trái xoan của cô có một vẻ đẹp thật hiền dịu, một vẻ đẹp mà người ta chỉ có thể tôn thờ, che chở chứ không dám làm điều gì khiếm nhã.

- Sao em biết anh đói? - Ngay phút đầu Phát đã có thể xưng hô một cách tự nhiên thân mật như vậy, bởi anh thấy cô còn trẻ quá, kém anh có dễ đến tám tuổi. Anh đỡ gói xôi từ tay cô gái. Và anh cố chạm tay mình vào cái cổ tay tròn lẳn ấy một giây, một giây thôi, vì anh thấy cô khẽ lắc đầu sợ hãi và anh phải rụt nhanh tay lại.

- Em cũng là người nên em biết chứ. Anh ăn đi và nếu có lạnh thì đến lán đội chúng em nghỉ tạm. Đội bảo dưỡng giao thông chúng em ở chỗ ngã ba kia.

- Anh phải thức chờ ở đây để đợi xe kéo.

- Phải đến tám giờ sáng mai mới có xe lâm nghiệp - Cô gái nhìn anh, giọng ái ngại và lo lắng, như thể cô đã quen và hiểu anh từ lâu lắm rồi. - Thôi em về. Bọn bạn em nó biết thì phiền lắm.

Cô gái toan đi, nhưng Phát vội gọi lại.

- Này em. Thế em tên là gì?

- Em đấy ư? - Dưới ánh trăng, hàm răng cô bỗng trắng ngời, và một tiếng cười rất khẽ ngân lên - Em là Mến. Nhưng thôi, tên xấu lắm. Anh nhớ làm gì.

Cô chạy lắp bắp trên đoạn đường ngầm làm vỡ ra những mảng sóng trăng lấp lánh. Phát nhìn theo đôi bắp chân trần nhoà trong ánh trăng và tim anh bỗng rộn lên một tình cảm yêu mến, biết ơn mà lâu lắm rồi anh mới gặp lại ở chính mình.

Những ngày sau đó, Phát lại có dịp trở lại đoạn ngầm quen thuộc. Và lẽ tự nhiên như quy luật của con người. Mến đã đến với anh, trong sáng, vị tha, tin cậy. Phát không có rắp tâm lừa đảo và chiếm đoạt cuộc đời Mến, nhưng anh cũng không đủ nghị lực để nói thật với Mến về hoàn cảnh, đời tư của mình. Đúng ra là anh muốn được tận hưởng một tình yêu. Anh vừa có cái tham lam của một kẻ đã có nhà, có đất nhưng vẫn muốn lấn chiếm sang phần của người khác, nhưng đồng thời lại vừa có cái chất men của một nhà thơ, không nỡ để tâm hồn mình cằn cỗi khô nẻ đi bao giờ…

Nhưng rồi cái nghề lái xe không cho phép Phát dừng lại ở đoạn đường rừng heo hút này quá lâu. Ba tháng đủ cho một tình yêu chín, cũng là lúc anh phải đột ngột chia tay với Mến để đến những cung đường khác.

… Và bây giờ, đã sáu năm. Người cũ đâu rồi? Đoạn đường ngầm xưa mùa này nước đã ngầu đục. Chỗ ngã ba đường không còn dấu vết dãy lán của đội bảo dưỡng đường nữa.

Phát dừng xe bên kia ngầm. Anh vừa như khảo cổ đứng trầm tư nuối tiếc một thời đã qua, vừa như một gã lái buôn đồ cổ nuối tiếc một chiếc trống đồng thời văn hoá Đông Sơn mà giá trị của nó tới hàng nghìn đôla. “Ngày ấy ta hiền lành đến mức khờ khạo. Chung quy cũng chỉ vì ta quá cao đạo theo lối nghĩ cũ. Ta đã để mất một dịp tận hưởng cái trái cấm của đời”. Phát thở dài nhìn chéo sang cái vũng suối, nơi những “nàng tiên” tắm ngày xưa. Giá như anh gặp lại Mến bây giờ, mối tình ấy sẽ khác. Nó sẽ không mất đi cái chất thơ mộng ngọt ngào. Nhưng nó sẽ có thêm vẻ mê đắm cuồng say của một con người có thêm sáu năm từng trải, biết thêm tới bốn người đàn bà và trải qua hàng chục lần trăng gió…

*

Đường vào nông trường phải qua một con suối rộng có chiếc phà nhỏ chạy bằng hệ thống ròng rọc chuyển động do sức nước chảy. Theo như Phú nói thì anh sẽ xin chuyển về làm thợ lái phà ở đây. Phát biết như vậy, nhưng anh chú ý không vào gặp đội phà chừng nào anh chưa gặp và nói chuyện với Xoan.

Việc Phát đến thăm, thật quá bất ngờ đối với Xoan.

Sau khi nhận được điện của Phú, Xoan linh cảm thấy ngay có sự cố gì bất lợi. Từ Thái Bình, cô đi xe lên Hà Nội rồi chuyển tàu, về thẳng nông trường. Và cô đã được Phú kể hết về những diễn biến hoàn toàn bất lợi cho tình yêu của họ. Tất nhiên, với tính cách của Phú, anh không quen hứa hẹn và an ủi, anh chỉ nói câu kết luận ngắn gọn: “Anh không có gì thay đổi. Nếu em còn yêu anh và muốn làm vợ anh, sau khi anh chuyển công tác về bến phà, chúng mình sẽ cưới”.

Xoan tin những điều Phú nói, nhưng cô vẫn hy vọng và mong đợi quan hệ của gia đình anh thay đổi theo chiều hướng tốt đẹp.

- Không biết cô có nhận ra tôi không? Chúng ta đã nghe nói nhiều về nhau, nhưng chưa một lần gặp mặt - Vừa bước vào gian phòng nhỏ của Xoan, Phát đã chủ động ngay.

- Dạ, anh Phát. Em nhận ra anh ngay từ lúc còn ở trên xe - Giọng Xoan run run, bởi cô vừa hồi hộp vừa sợ hãi. Chắc là gia đình vừa có quyết định gì quan trọng anh Phát thấy mình có lỗi và muốn chủ động lên dàn xếp câu chuyện chăng? Những ý nghĩ thoáng nhanh trong đầu Xoan. Cô không dám ngẩng nhìn người anh chồng tương lai. Cô bối rối sửa soạn ghế ngồi, tất bật đi rửa ấm chén.

- Thôi, khỏi phải khách khí. Cô cứ để mặc tôi. Dân xế chúng tôi quen giản đơn, nhanh gọn. - Phát nhận ra vẻ bối rối của Xoan. Trong lúc cô tất bật sửa soạn nước nôi, anh cũng đủ thời gian nhìn ngắm và nhận xét về cuộc sống của con gái nông trường. Căn phòng nhỏ xinh nhưng vẫn có vẻ quá rộng rãi vì đồ đạc đơn sơ quá. Ngoài chiếc giường một, chiếc bàn nhỏ bằng gỗ đóng đồ ghép lại, chiếc hòm gỗ bôi phẩm hồng và một chiếc tủ nhỏ nửa dùng làm chạn bát, nửa đựng đồ, gia tài của Xoan không còn thứ gì đáng giá nữa. Chục năm làm công nhân nông trường mà của hồi môn chỉ có ngần kia, khốn khổ quá. Phát lắc đầu thương hại, dáng vẻ như một nhà quí tộc vô tình hạ cố đến chơi nhà một tá điền.

- Chẳng mấy khi anh đến. Cứ nghỉ ngơi một lát đã anh ạ. Để em đi làm cơm… Bây giờ thì Xoan đã bình tĩnh lại. Cô chủ động nhìn Phát, cái nhìn thật dè dặt mà cũng thật dịu dàng.

Phát hơi ngỡ ngàng về ánh mắt và gương mặt của Xoan khi cô chợt ngẩng lên. Anh bỗng nhớ đến gương mặt và ánh mắt của Mến sáu năm trước. Có một nét gì chung giữa họ. Cũng thật thà cả tin và phúc hậu vô cùng.

- Thôi, đừng cơm cháo gì cả. Tôi đang rất vội. Cô ngồi xuống đây tôi nói câu chuyện.

Ban đầu Phát còn rào đón vòng vo. Có lẽ vì ánh mắt và gương mặt của Xoan đã phần nào làm chệch câu chuyện của anh so với dự kiến ban đầu. Nhưng rồi anh điều chỉnh dần, giống như quả tên lửa rời bệ phóng ban đầu bị ra đa đối phương gây nhiễu, có vẻ đi chệch hướng, nhưng sau đó đã tự điều chỉnh để nhằm thẳng tới mục tiêu đã định.

- Xoan ạ. Lần đầu tiên mới gặp em mà anh đã mến em ngay - Tự nhiên Phát chuyển cách xưng hô một cách thân mật - Thì ra cậu Phú cũng có con mắt khá tinh đời. Cậu ấy không chạy theo cái hào nhoáng màu mè bên ngoài mà muốn tìm đến cái vẻ đẹp thực chất bên trong…

- Anh ấy nói khéo quá, chẳng bù cho anh Phú - Xoan bẽn lẽn cúi đầu. Lòng cô đang tràn ngập những hy vọng.

- Anh hết sức thông cảm với các em và mong muốn cho các em có hạnh phúc. Nhưng… nói để em hiểu. Em phải hết sức thông cảm với hoàn cảnh gia đình anh. Từ hôm Phú bỏ lên trên này, bố anh bắt đầu ốm nặng. Không khí gia đình đang vui vẻ bỗng căng thẳng nặng nề. Nhưng đáng ngại hơn cả vẫn là nghề nghiệp và tương lai của Phú. Cơ quan anh người ta đã đồng ý tiếp nhận Phú. Với tấm thẻ đảng viên, chỉ vài ba năm nữa là Phú đã có thể giữ một trọng trách gì đó ở xí nghiệp. Nhà ở đã có rồi. Cả cơ ngơi trong làng anh giành cho nó. Vả lại, điều này em chưa biết đâu. Có một cô gái ở làng mà Phú yêu tha thiết từ ngày mới đi bộ đội. Hai gia đình đã đi lại với nhau cả rồi. Đất làng anh, một lời đã hứa nó thiêng liêng lắm. Gia đình nhà người ta không có chuyện gì. Bản thân người ta chung thuỷ chờ đợi mình ngần ấy năm, làm sao lại nỡ phụ tình? Nói thật, anh quí Xoan như thế nào thì cũng quí và thông cảm với cô ấy như thế. Con gái có thì và họ không có quyền chủ động như cánh đàn ông. Bắt người ta chờ đợi rồi, bây giờ lại tự ý rũ bỏ, đó là một lối sống vô nhân đạo. Khi biết anh lên đây, ông cụ cứ bắt phải đưa cô ấy theo, nhưng anh từ chối, vì muốn tôn trọng Xoan, vì không muốn quan hệ anh em bị sứt mẻ. Anh biết, chắc Xoan cũng rất thông cảm và tôn trọng gia đình anh. Giữa hai người phụ nữ, phải có một người chịu hy sinh. Anh tin rằng vì những lý do anh vừa nói: nghề nghiệp, tương lai của Phú, không khí hoà thuận giữa anh em, gia đình, sự hẩm hiu thiệt thòi của cô gái kia… chắc Xoan không thiếu gì lòng tự trọng và sự hi sinh cao cả…

Mái đầu Xoan trĩu gục xuống, mặc dù cô đã đưa hai tay lên chống đỡ. Cô cố nuốt cái cục gì chẹn ngang cổ mà vẫn không nuốt nổi. Dường như tất cả những điều Phát nói vón kết lại để tạo thành cái cục ấy. Nó có nguy cơ mỗi lúc một lớn dần làm Xoan tắc thở, làm tim cô có lúc như thắt lại. Nước mắt Xoan tuôn chảy, lênh láng khắp kẽ tay.

- Chuyện chỉ có ngần ấy thôi - Phát bẻ hai bàn tay khục khục, đứng lên - Biết rằng em rất buồn. Nhưng chẳng chó cách nào khác được. Đời là chiếc chăn hẹp, người này đắp thì kẻ kia lạnh. Anh về đây Xoan ạ.

Phát bước ra cửa. Nhưng như chợt nhớ ra điều gì, anh quay phắt lại.

- Có điều này, anh muốn nhờ Xoan. Xoan hứa với anh nhé.

Xoan ngẩng lên. Đôi mắt cô mờ đi và thẫn thờ như vô cảm trước vẻ mặt của Phát đang cố làm ra khổ sở và ái ngại.

- Những điều anh vừa nói, mong em đừng nói lại với Phú. Làm được như vậy tức là Xoan đã giữ cho anh em anh cái tình máu mủ ruột rà đấy. Em hứa với anh nhé.

Đợi cho Xoan khẽ gật đầu Phát mới thanh thản bước ra xe.

Chiếc Ipha bỗng nổ máy và rung chuyển như bị chứng động kinh rồi chồm qua rãnh nước, lao ra đường.

*

Kế hoạch của Phát coi như đã hoàn thành quá nửa. Phần thứ hai của công việc, đơn giản hơn nhiều: Khi xe qua bến phà, địa phận cuối cùng của đất nông trường. Phát ghé lại chừng mười lăm phút gặp đội trưởng đội phà để hỏi qua về việc chuyển công tác của Phú.

Đúng như anh dự tính, Phú vẫn còn đang ở đơn vị bộ đội, đóng cách đây khoảng hơn chục cây số. Hồ sơ của Phú đã chuyển về đội phà nhưng thủ tục tiếp nhận còn phải chờ ý kiến của Sở giao thông và giấy xuất ngũ do đơn vị quân đội chuyển đến.

Phát kể vắn tắt với đội trưởng đội phà về hoàn cảnh gia đình, về bản tính có phần mơ mộng, xa rời thực tế của Phú, rồi anh chốt lại:

- Việc có quyết tâm về đây hay không là do chú ấy quyết định. Tôi là anh trai, ý kiến chỉ có giá trị tham khảo. Nhưng riêng với các đồng chí, tôi cũng phải nói hết sức thật rằng việc chuyển công tác về đây của thằng em tôi chắc khó được lâu dài. Chỉ sợ vài ba tháng sau, khi ấm chỗ rồi, cậu ấy lại xin đi thì thật rách việc cho các đồng chí…

Chỉ cần nói lơ lửng thế thôi cũng đủ làm cho đội phà họ ngãng ra rồi - Trên đường về Phát cứ tự khen mình mãi về sự khôn khéo ấy. Chuyến đi của anh vậy là thành công. Anh sẽ phá tan cái mối tình mơ mộng một cách vớ vẩn của Phú và kéo cậu ta trở về Hà Nội.

Xe lại qua đoạn ngầm xưa. Để cho xe chết máy ở giữa ngầm. Phát lội ào xuống nước, vục cả gương mặt nóng bừng của mình xuống dòng nước mát. Anh bỗng thấy thoang thoảng đâu đây mùi xôi nếp. Kì lạ, xôi ai nấu? Phát nhìn quanh. Không có một quán hàng, một mái nhà nào ở gần. Cũng không thấy một làn khói bếp. Người ta bảo rằng ở vùng rừng có những cây lá cơm xôi mùi thơm như xôi nếp cái hoa vàng. Hay chính những cây cơm xôi ấy đang toả hương? Phát lần theo các bụi cây, soi tìm. Và cuối cùng anh mới vỡ lẽ ra rằng cái mùi xôi nếp kia chỉ là một hoài niệm. Sáu năm rồi mà cái nắm xôi nếp đêm ấy còn thơm ngào ngạt mãi tới bây giờ.

Anh bỗng nhớ đến Mến, nỗi nhớ của một người buôn đồ cổ chót để lọt khỏi tay chiếc trống đồng thời văn hoá Đông Sơn. “Phải gặp lại cô ấy. Mình muốn xem cô ấy sống thế nào? Có còn nhớ mình không? Có thể nàng đã có chồng và lít nhít năm sáu đứa còn. Và… cũng rất có thể nàng vẫn chờ đợi mình. Ôi, cái đôi mắt to, sâu, lúc nào cũng vời vợi một nỗi buồn. Mình chưa gặp một đôi mắt nào đẹp thế. Những cô gái đã đến với mình, so với nàng, thì thật tẻ nhạt…”. Những ý nghĩ của Phát có vẻ có sự tính toán của người buôn đồ cổ, nhưng thực ra vẫn có cái chất hoài niệm đắm say của nhà khảo cổ. Anh vẫn còn yêu Mến, một tình yêu mà cho tới giờ vẫn chưa vẩn đục.

Phát vòng xe trở lại. Rất may, ở một quán nước bên đường, người ta đã chỉ cho anh nơi ở của đội bảo dưỡng đường năm xưa.

Khu nhà của những người làm đường nằm bên bờ một khe suối hẹp, dựa vào sườn của một núi đá. Hình như từ mấy năm trước người ta đã có ý thức định cư cho những người làm đường, nên ở đây đã mọc lên một xóm nhỏ có tới năm sáu nóc nhà. Cứ nhìn những mái ngói nâu sẫm, những khoảng tường rêu loang lổ, những bụi chuối, mía và vài vạt rau bên bờ suối thì đủ biết những người thợ làm đường này bây giờ cũng có một tổ ấm gia đình hẳn hoi chứ không đến nỗi quá tạm bợ lang bạt như người ta tưởng.

Thấy có xe đến, mấy đứa trẻ chạy thục mạng từ trong xóm ra, cùng hò hét đến khản cả giọng. Phát nhìn bọn trẻ và cố nhận ra xem có gương mạt nào giống Mến, nhưng không thấy.

- Này các cháu, cô Mến ở đây phải không? - Phát nháy mắt cười ra vẻ thân thiện với bọn trẻ.

- Các cô ấy đi làm đường hết cả rồi. Ở mãi trên chỗ đường mới mở ấy, xa lắm. Phải hai ba ngày nữa mới về cơ. - Một chú bé láu táu trả lời làm cho nụ cười của Phát tắt đi ngay.

- Ê, cô Mến có nhà chứ. - Cô bé mặc chiếc áo hoa dẩu miệng cãi lại - Cô ấy bị đau chân, được nghỉ từ sáng.

- Vậy thì đưa chú đến nhà cô Mến đi - Phát như muốn reo lên. Anh hối hả quay cửa kính, khoá cửa buồng lái, đồng ý cho cả bọn trẻ ở lại chơi trên thùng xe rồi xăm xái bước theo cô bé áo hoa. Dọc đường đi, anh cố tình khai thác ở cô bé những tư liệu cần thiết nhất về Mến, và thật yên tâm khi biết Mến vẫn chưa lấy chồng, vẫn ở trong dãy nhà giành riêng cho các cô gái độc thân.

Mến đang chải tóc bên hiên nhà. Hình như cô lại vừa tắm suối. Trong bộ đồ mặc ở nhà màu hoa tím, cô điểm tô cho cái xóm nhỏ miền núi này một nét gì đó thật thị thành, khiến thoáng trông, Phát đã hơi ngỡ ngàng. Càng lại gần, Phát càng ngỡ ngàng hơn nữa. Mến đứng quay nghiêng về phía suối, không nhìn rõ mặt, chỉ thấy một suối tóc đen dài chảy tràn trên tấm lưng thon và hai cánh tay trần trắng muốt. Nghe tiếng cô bé gọi, Mến quay lại, sững sờ đến mức chiếc lược bỗng tuột khỏi tay cầm.

Trời ơi, Mến đã khác đi nhiều quá. - Phát thầm bảo mình - Gương mặt với nước da trắng hồng ngày xưa giờ đã xạm đi, lỗ đỗ những vết tàn nhang. Duy chỉ có đôi mắt là vẫn như thế và dường như nó to hơn, sâu hơn, đọng nhiều hơn nỗi buồn và sự chịu đựng.

Bằng linh cảm của một người đã có kinh nghiệm tiếp xúc với phụ nữ, ngay từ giây phút đầu tiên ấy, ngay từ cái ánh mắt vời vợi cả một nỗi hờn giận và hoảng hốt kia. Phát biết rằng, tình yêu của Mến đối với anh vẫn không có gì thay đổi.

- Em không nhận ra anh ư? - Phát làm một thử nghiệm tâm lí.

- Sao anh lại hỏi em thế? - Đôi mắt Mến ngấn ướt như chực oà khóc, cô lắc đầu - Em tưởng anh đã quên em rồi…

- Tha lỗi cho anh. Sáu năm qua, lúc nào anh cũng nhớ. Ban nãy đi qua đoạn ngầm, anh cứ tưởng như thấy mùi xôi nếp. Anh tìm mãi khu lán các em ở. Anh cứ nghĩ rằng em đã lấy chồng rồi...

Mến thở dài. Anh vừa nhắc đến những kỉ niệm mà chính Mến suốt sáu năm qua luôn hồi tưởng lại. Nói đúng hơn là Mến chỉ sống với những kỉ niệm ấy. “Anh bảo em đã đi lấy chồng rồi ư? Lấy ai ở cái vùng rừng hiu hắt này? Anh có biết không, suốt từ ngày ấy, sao lúc nào em cũng chờ mong một tiếng còi xe, thấy chiếc xe nào tới em cũng háo hức tìm kiếm. Em cứ nghĩ rồi một ngày nào đó anh sẽ trở lại. Vậy mà vẫn bặt vô âm tín. Anh tàn nhẫn lắm. Anh bỏ đi những đâu mà không hề gửi một dòng chữ, một mẩu tin nào…”. Ánh mắt của Mến như thầm nói với Phát như thế. Suốt từ lúc gặp anh, cô như người sống trong ảo giác. Cô tíu tít sửa lại căn phòng, chạy xuống khu nhà gia đình mượn phích pha chè, gặp ai cô cũng khoe. “Anh ấy đấy. Người mà em vẫn kể lâu nay đấy”.

Cho tới lúc chỉ còn hai người trong căn phòng nhỏ, một lần nữa Phát lại làm một thử nghiệm tâm lí. Anh nhìn chiếc giường đôi với hai chiếc gối trắng kề sát bên nhau và thở dài.

- Có lẽ anh phải đi… kẻo chủ nhân của căn phòng này về thì phiền phức lắm…

Mến hơi bất ngờ, nhưng khi thấy đôi mắt Phát cứ dán vào hai chiếc gối trên giường thì cô bỗng bật cười.

- Trời ơi, chủ nhân nào. Cái Lan với em cùng ở với nhau một phòng này đấy. Ngủ giường một mãi khổ lắm. Chúng em đóng chung một cái giường đôi. Lan nó ở trên lán chỗ làm đường ngày kia mới về cơ. Cả dãy nhà này chúng nó cũng đi lên hiện trường cả. Em đau chân được nghỉ mấy ngày.

- Chân em làm sao? Anh có dầu xoa ở ngoài xe đấy.

- Bị đá rơi khi em sửa taluy đường. Hơi bị sưng một chút thôi mà.

Phát cúi xuống bàn chân Mến. Rồi như không thể nào cưỡng nổi, anh choàng hai tay lên đầu gối của cô và ấp cả gương mặt mình lên đó.

Hai tay Mến run rẩy như vừa bị điện giật, áp lên mái tóc dày khét mùi nắng gió của Phát, và cô cảm thấy anh thật bé bỏng, thật yếu mềm.

- Kìa anh, người ta biết bây giờ…

Mến kéo anh lên. Nhưng rồi cô lại đổ gục vào người anh, như lả đi vì quá hạnh phúc. Anh phủ lên gương mặt cô những cái hôn cháy bỏng. Và họ yên lặng hồi lâu, ngây ngất trong niềm đắm say ngọt ngào.

- Ghét anh lắm. Anh bỏ đi những đâu mà lâu thế? Lúc sau Mến mới kịp trách móc.

- Đời lái xe lang bạt lắm… - Phát định trả lời một cách chung chung, nhưng rồi anh thấy cần phải có một dẫn chứng cụ thể - Anh kể em nghe này. Sau lần gặp em cuối cùng, xí nghiệp điều anh vào tận đồng bằng Cửu Long chở gạo. Rồi lại chuyển sang đơn vị chở hàng quá cảnh cho Campuchia. Mấy lần anh xin chuyển về đơn vị cũ để có dịp về trên này với em mà không được.

Câu chuyện của Phát cứ trượt theo cái đà hư cấu ấy. Anh muốn làm cho Mến yên lòng, muốn những giây phút này cả hai cùng được hưởng hạnh phúc.

- Thôi chết, em đoảng quá - Mến bỗng kêu lên khi cô nhìn ra ngoài trời và nhận ra hoàng hôn đang buông tím khoảng rừng. - Có lẽ anh đói lắm rồi. Em đi nấu cơm nhé.

- Đêm nay anh ở lại đây - Phát nói quả quyết. Cái ý định có vẻ còn rất mơ hồ chiều nay, giờ đã biến thành một ham muốn thực sự. Anh móc túi ra một sấp tiền, túi vào tay Mến - Em đi mua một cái gì đó. Tốt nhất là một con gà.

- Anh tưởng em không có tiền để đãi khách ư? - Mến phụng phịu không bằng lòng, dúi trả lại tiền cho Phát - Gà em nuôi được nhiều lắm. Anh xem kìa…

Phát ngắm nhìn đàn gà đang nháo nhác tìm về chuồng và quay lại nhìn Mến mỉm cười. Tự nhiên anh chớm nảy ra một ý khôi hài khi tự ví mình như một con cáo mà cô gái trước mặt anh đây còn mơn mởn, mỡ màng hơn cả một ả mái tơ.

*

Trong khi hai người hí húi nấu bếp, thật vô tình, Mến đã kể cho Phát nghe về Xoan, cô bạn gái ở nông trường. Họ tuy khác làng nhưng chơi với nhau từ hồi còn học cấp một. Giữa Mến va Xoan có nét gì đó tương đồng về mặt tính cách, về sở thích, ước muốn. Đang học năm cuối cấp ba, hai cô bạn cùng rủ nhau vào đội thanh niên xung kích của xã đi xây dựng vùng kinh tế mới. Ở vùng kinh tế mới một năm, họ bắt đầu thất vọng. Lối làm ăn manh mún, mang con bỏ chợ của địa phương làm cho vùng kinh tế mới rã ra từng mảng. Nhiều người bỏ về quê. Số còn lại dạt vào các đội sản xuất sở tại hoặc tự tìm kiếm nơi đất tốt lập nghiệp. Mến và Xoan sống vơ vưởng mấy tháng trời, cuối cùng rồi họ cũng kiếm được việc. Xoan vào làm công nhân nông trường, Mến đi công nhân đảm bảo giao thông.

Xoan nó cũng vất vả lắm anh ạ - Mến kể tuồn tuột như giữa cô và Phát chẳng có điều gì phải giấu diếm nhau cả - Cái hồi anh quen em ấy, nó khoe sắp tổ chức lễ cưới. Có một anh chàng kĩ sư nông nghiệp về công tác ở nông trường yêu nó lắm. Em cũng đã dàn mặt anh ta mấy lần. Người cao dong dỏng, đẹp trai, dáng thư sinh, nhưng nhìn anh ta sao em cứ sờ sợ thế nào ấy. Em bảo cái Xoan: “Mày phải coi chừng. Không khéo mà vớ phải anh chàng Sở Khanh đấy. Chúng mình là phận gái, bố mẹ, anh em ở xa. Nhỡ việc gì biết bấu víu vào đâu?” Cái Xoan có vẻ không bằng lòng. Nó ca ngợi anh chàng kĩ sư hết lời. Có đôi khuyên tai mẹ cho làm vốn riêng, nghe anh ta nói ngon ngọt thế nào, nó cũng bán đi, may sắm quần áo, sắm cả cho anh chàng một chiếc xe đạp. Tính nó hay thương người lắm. Hệt như tính em ấy. Đã tin, đã yêu thì chẳng tiếc gì cả. Có một dạo ở nông trường đồn ầm lên rằng nó đi nạo thai. Em hỏi, nó bảo làm gì có chuyện ấy. Em biết tính nó, nó không bao giờ có tính ấy đâu. Một vài người ở nông trường ghen tức, tung tin thế thôi. Nhưng rồi một lần em đi làm về đã thấy nó nằm bẹp trên giường em, khóc tức tưởi. Thì ra cô vợ anh chàng kĩ sư ở thị xã xuống đánh ghen. Chuyện ầm lên cả nông trường. Nó đang thuộc diện dối tượng kết nạp Đảng, bị loại thẳng thừng. Sau đợt ấy, anh chàng kĩ sư Sở Khanh kia cũng bị kỉ luật, phải điều đi nơi khác. Cũng may mà gần đây cái Xoan gặp được một người tử tế. Anh ta là bộ đội, đóng quân ở gần đó. Hôm hai anh chị dẫn nhau về quê, nó có đến chỗ em. Nó bảo lần này mà còn bị lừa dối nữa nó sẽ chẳng thiết sống làm gì…

Nghe Mến kể chuyện về Xoan, Phát bỗng trở nên lầm lì. Nghĩ đến buổi gặp Xoan sáng nay, anh thấy ân hận. Mình có nhẫn tâm và tàn ác quá không? Sao lúc ấy tự nhiên mình lại bịa ra mối tình giữa Phú và cô gái làng… Để làm gì? Đánh vào lòng tự trọng và tính vị tha của Xoan bằng cách ấy thì thật ác độc. Mình biết cái chỗ yếu của các cô gái nông thôn. Họ rất dễ mủi lòng, sẵn sàng chấp nhận sự hi sinh vì kẻ khác. Họ cả tin một cách ngây thơ và khờ dại… Nhưng, mình làm tất cả những điều ấy là vì Phú. Nó cũng ngây thơ và khờ dại chẳng kém gì cá cô gái như Mến và Xoan. Trong hai người, mình phải cứu nó. Phải kéo nó ra khỏi vòng ngu tín. Bây giờ nó oán trách mình nhưng rồi nó sẽ phải biết ơn mình…

Hai con người ở trong Phát cứ tranh cãi, đối thoại nhau. Cái con người trong sáng và lương tri ở anh không phải đã hoàn toàn bị cái con người giả trá lấn lướt. Cũng như lúc này đây, ngồi bên Mến, đối diện vẻ dịu dàng, nét đoan trang, thuỳ mị,. Anh bỗng thấy mình thật tầm thường giả dối khi muốn lợi dụng tình yêu và sự cả tin ở cô. Cô thật khác xa những người đàn bà mà anh đã gặp. Họ đến với anh với tất sự vụ lợi chứ không hề có chút tình yêu. Đó là một con buôn cỡ bự muốn lợi dụng anh để đi một chuyến hàng chót lọt. Là một ả làm tiền nhưng lại muốn tỏ ra như một gái nhà lành. Cũng có khi là một cô gái vừa bị phụ tình, muốn trả thù đời. Họ đến với anh một cách dễ dãi và hời hợt. Anh tưởng như mình đã chiếm đoạt được họ, kì thực chính anh lại bị họ chiếm đoạt và lợi dụng…

Bữa cơm tối chỉ có hai người. Mến đi một lát xuống khu nhà dưới rồi mang về một chai rượu chanh. Phát cố ép mãi Mến mới chịu uống một tợp. Và lập tức má cô dậy hồng lên khiến Phát có cảm giác rằng anh đang ngồi với cô Mến sáu năm trước đây, cô Mến của cái đêm thơm phức mùi xôi nếp sắn và vằng vặc trăng rừng.

Có chút hơi men, Phát tỏ ra trai lơ và khoáng đạt đúng với cái chất xế ở anh. Anh kể cho Mến nghe những câu chuyện vừa li kì vừa hấp dẫn mà chỉ có những con người đi rộng, biết nhiều như anh mới tích góp được.

- Thôi, muộn rồi. - Mến chợt lo lắng nhìn ra ngoài trời.

Chưa khuya lắm mà trăng hạ tuần đã lên ngang ngọn cây và sương mỗi lúc một xuống dày. Ánh trăng và sương nhuộm bạc trắng cả những vạt đồi. Mấy căn nhà trong xóm hầu như đã tắt lửa. Chỉ còn duy nhất một ngọn đèn ở ngôi nhà sát vách núi hình như còn thức đợi ai đó.

- Để em soạn giường cho anh nghỉ, kẻo mệt. Em sẽ xuống ngủ chung với mẹ con chị Ngần.

Phát liếc nhìn chiếc giường đôi gối trắng muốt đang nằm sóng bên nhau như mời mọc. Nó khác hẳn với cái buồng lái chật hẹp ngạt ngụa mùi xăng dầu nơi anh đã gặp gỡ những người đàn bà một cách vội vàng và vụng trộm. Phát nói một câu mà anh không hề nghĩ trước:

- Em cứ ở lại đây, đừng đi ngủ nhờ cho phiền phức. Anh ra ngủ trông xe bây giờ.

- Ai lại thế. Em đã nói với chị Ngần rồi mà. Mẹ con chị ấy vẫn để đèn đợi em dưới kia.

Mến thu dọn giường, mắc màn. Cô làm những công việc ấy một cách vội vã, dường như là ngoài ý thức của một cô gái vốn đoan trang và tôn trọng phẩm cách còn một nỗi lo sợ là nếu cô nấn ná ở lại căn phòng của mình lâu hơn một chút nữa thì chắc là cô sẽ khó thoát khỏi một sức cám dỗ nào đó mà cô đã mơ hồ cảm thấy.

Phát đi lại khép cửa. Anh chốt then cẩn thận và vặn ngọn đèn nhỏ lại.

- Kìa anh. Đừng làm thế. Em sẽ bị tai tiếng chết…

Phát đứng chặn ở cửa. Bàn tay anh chậm rãi mở tung hàng cúc áo và bằng một động tác dứt khoát cởi phăng chiếc áo ném lên mặt bàn. Trong ánh đèn mờ nhạt, trông anh giống như tượng thần Hécquyn với bộ ngực vồng nở và hai bắp tay cuồn cuộn.

Mến đưa hai tay ôm mặt, đứng lặng giữa gian phòng, lòng thắt lại bởi nỗi sợ hãi và bất lực. Rồi cô cảm thấy mình bị nhấc bổng lên, chới với như người mất trọng lượng.

- Ôi, em sợ lắm. Đừng, anh. Đừng làm thế. - Giọng cô ngạt đi.

- Đừng sợ. Em không yêu anh sao? Em sẽ làm vợ anh mà. Em có biết suốt mấy năm qua anh yêu và nhớ em đến mức nào không?

- Anh nói dối. Anh bỏ em đi biệt tăm với những người khác chứ đâu thèm nhớ tới em.

- Anh thề với em đấy. Em có biết nếu hôm nay không tìm thấy em, thì rồi anh sẽ sống thế nào không? Mến, em đừng nghi ngờ anh. Cho đến bây giờ, trong trái tim anh vẫn chỉ có hình ảnh riêng mình em thôi…

Mến như mụ đi vì những lời dịu ngọt, vì vòng tay xiết chặt đầy tin cậy và che chở của anh. Cô choàng tay qua cổ anh, đón nhận những chiếc hôn bỏng cháy và say nồng cái chất men rượu, men tình.

Phát nhẹ nhàng đến mức nâng niu, đặt Mến lên chính chiếc gối mà ban nãy anh đã kín đáo dúi vào sấp tiền cô trả lại. Không kịp để cho cô nói một lời nào, anh vừa hôn lên đôi môi cô như người cháy họng vì khô khát, vừa vòng tay sau tấm lưng thon bật tung chiếc cúc áo trong.

Ánh trăng luồn qua khung cửa sổ soi rõ khuông ngực trần trắng ngời, rắn chắc một vẻ trinh khiết. Chưa bao giờ Phát thấy Mến đẹp đến thế. Anh áp cả mặt mình lên khuôn ngực nõn nà ắy và cảm thấy cả người cô rung lên, run rẩy trong niềm hạnh phúc bấy lâu cô vẫn khắc khoải chờ đợi.