CHƯƠNG XIII

Nông trường đang trong chiến dịch "năm trăm tấn chè đen xuất khẩu", nên hầu hết nông trường viên, con em cán bộ nông trường đều dồn cả ra đồi.

Những lô chè bậc thang, hình vành khăn, hình sóng nối tiếp nhau tạo thành một thảm xanh ngút ngát. Đứng trên toà nhà hai tầng của nông trường bộ nhìn ra, có cảm giác như đang đứng giữa biển lặng vào lúc hoàng hôn mà những chiếc nón trắng nhấp nhô như những chiếc phao chỉ dẫn các luồng lạch.

Không khí lao động ở nông trường tưởng như rất bình lặng, nhàn tản. Nhưng thực ra đó là một thứ lao động cơ học hết sức khẩn trương hối hả, lúc nào trên vai, trên lưng mỗi người cũng ướt đẫm hàng bát mồ hôi.

Ở một lô chè, các cô gái thuộc đội sản xuất số ba của Xoan đang lao động với cường độ hối hả như thế. Suốt từ ngày đầu chiến dịch, ngày nào đội ba cũng dẫn đầu năng suất toàn nông trường. Từ ngày khoán sản phẩm, nông trường làm ăn bắt đầu có lãi, thu nhập của nông trường viên đều tăng lên, vì thế mỗi người càng gắn bó với công việc, tìm thấy niềm vui trong công việc.

Với Xoan, chiến dịch tận thu chè này, như một cái mốc, đánh dấu một sự thay đổi lớn trong tâm hồn cô kéo cô ra khỏi tâm trạng bế tắc tuyệt vọng. Hơn hai tháng trước đây, sau cái đêm khủng khiếp mà chỉ cần năm phút nữa thì cuộc đời Xoan cũng hoàn toàn chấm dứt, Xoan trở thành một con người khác hẳn. Cô nằm bệt ở trạm xá nông trường nửa tháng liền, người xanh rớt, đôi mắt lúc nào cũng u tối như không còn đủ nhãn lực để bắt nhạy mọi vật xung quanh mình. Trong tâm hồn cô chỉ còn là một khoảng trống rỗng, không có những kỉ niệm mà cũng chẳng có chút ánh sáng tương lai. Có những đêm Xoan nằm không chợp mắt nhưng cô chẳng hề tĩnh tâm để nghĩ đến một cái gì cả. Dường như cõi lòng cô đã trở thành một hoang mạc, ngổn ngang những mảnh vỡ, sỏi đá và cát mà trên đó không thể sống nổi một ngọn cỏ, không một giọt mưa, chỉ có gió và bụi, xoáy lốc vần vụ. Ra khỏi trạm xá, người Xoan đã phục hồi được tí chút. Sự bình phục về thể lực chủ yếu là do sự chăm sóc về vật chất và nhất là tình cảm thương yêu thực lòng của bạn bè, chị em trong nông trường. Xoan hối hận vì mình đã quá mềm yếu, liều lĩnh. Xoan mặc cảm vì sự hèn kém của mình. Nhưng Xoan cũng đã cứng rắn, chai sạn đi nhiều. Cô kiên quyết gạt bỏ mọi hình ảnh, kỉ niệm về Phú, coi như trên đời này không có con người bội bạc ấy. Anh đã chết cùng với cái chết tinh thần vừa rồi của Xoan.

Bây giờ với Xoan, chỉ còn công việc. Có ai đó nói rằng lao động là niềm vui duy nhất của con người. Câu nói ấy thật đúng nhưng cũng thật cay đắng xót xa, khi người ta phải thừa nhận nó vào cái tuổi đang cháy bỏng những khát vọng yêu đương và rạo rực nhưng ham muốn của tuổi trẻ. Nhưng biết làm sao, khi tất cả những thứ đó, ở cái nông trường heo hút này đều thiếu, khi con người ta buộc phải nén mình cam chịu những thiếu hụt tinh thần mà lẽ ra cuộc đời công bằng đã phân phát cho tất cả.

- Chị Xoan ơi, tối nay có đi xem phim ở Quán Tiên không? - Một tiếng nói ở luống đằng kia vút lại, khiến Xoan ngừng tay ngẩng nhìn - Phim "Cuộc đời kĩ nữ" của Ấn Độ, chất cực nhé. Đi xem thì nghỉ sớm một chút đi. Chúng em về đây.

Xoan ấn hai bàn tay xuốn cái giỏ chè đã đầy ngộn. Cả hai bàn tay Xoan đều xám đen vì chất nhựa chè. Mồ hôi Xoan ướt đẫm hai vai áo, thẫm lại như một mảnh vá sẫm màu trên nền vải xanh trứng sáo.

- Các cậu đi xem đi. Mình mệt lắm.

Bốn, năm cô từ những luống chè bên khênh những sọt chè búp đầy ngộn đến khu vực bờ lô rồi cùng chạy đến bên Xoan.

- Chúng em đề nghị tối nay đội trưởng phải đi xem. Phim này hay lắm. Giống hệt như cuộc đời chị Xoan...

- Nếu mệt thì cũng em cõng đi. Đừng có ro ró ở nhà mà nghĩ ngợi vớ vẩn. Bọn đàn ông là cái thá gì? Họ không đáng để chị em mình tơ tưởng gì hết.

- Đúng đấy. Chúng mình sẽ cõng chị Xoan đi. Nào, hai, ba. Thử một cái xem nào.

Nhoáng cái, mấy cô đã xúm lại bế bổng Xoan lên. Có cô tinh nghịch còn luồn tay vào mạng sườn Xoan cù, làm Xoan buồn đến không chịu nổi.

- Buông ra, các con ranh. Tao không chịu được buồn đâu.

- Thế chị có đi xem không thì bảo?

- Tao mệt lắm. Tao đã thề là không bao giờ đi xem xỏ gì hết.

- A, ngoan cố. Nào chung mày, phải giúp bà đội trưởng tẩy rửa cái mối tình khỉ gió trong đầu đi.

Các cô gái lại bế bổng Xoan lên. Lại những trận cuời. Những cái đấm lưng bình bịch. Cả một khoảng đồi ríu ran tiếng nói tiếng cười con gái.

*

Cho đến chiều tối, khi các cô gái cùng kéo nhau ra suối tắm giặt, giũ bỏ những bụi bặm và vất vả của một ngày lao động để chuẩn bị đón nhận một buổi sinh hoạt văn hoá hiếm hoi ở vùng núi, thì có một người khách đến phòng Xoan. Trong bóng hoàng hôn chập choạng pha chút trăng non đầu tháng, không ai nhận rõ gương mặt cô gái. Hình như đó là một người bạn quen của Xoan, quen đến mức từ ngoài đường vào cô đã đến cửa phòng Xoan ngay và cứ đứng đợi ở đó khi chủ nhân chưa về.

Xoan từ suối đi lên. Mái tóc cô xoã kín bờ vai, thơm nồng hương xả. cũng ở cái đoạn suối này đây, buổi tối không trăng đó, chuyến bè nứa đó đã ập vào đời cô. Tưởng rằng sẽ như mọi chuyến bè, sẽ xuôi ra sông, dong về bến. Nào ngờ chuyến bè ấy đã đánh chìm cả cuộc đời cô, nhấn sâu xuống đáy bùn mọi khát vọng và hạnh phúc. Có ai còn nghĩ đến cô, còn biết cứu vớt một con người bất hạnh đang chìm ở khúc suối này không? Sẽ không có ai cả. Hết tất cả rồi. Ta sẽ sống như một người không có quá khứ, không biết tương lai. Cả cuộc đời ta sẽ chỉ có những lô chè và những người bạn cùng cảnh ngộ kia...

Mỗi lần ra bờ suối, những ý nghĩ của Xoan lại cay đắng, chán chường và nghiệt ngã thêm một chút. Khúc suối bây giờ đã trở thành một nhân chứng thường nhật nhắc nhở, một ám ảnh tựa như một thứ dị ứng thời tiết làm cho vết thương cứ nhức nhối không nguôi.

Không cần nhận mặt người khách, cứ nhìn qua cái dáng mềm mại và cân đối, Xoan đã nhận ngay ra Mến.

Hai người bạn ôm chầm lấy nhau. Mến gục hẳn đầu vào ngực bạn và cứ đứng như thế, lặng lẽ khóc.

- Mày làm sao thế Mến? Hôm tao ra ngoài đội, chúng nó bảo mày về nhà nghỉ phép. Ở nhà có chuyện gì phải không?

- Không có chuyện gì cả. Tao chỉ ước được như mày. Giá mà chế quách đi cho nó xong...

Xoan hỏi gặng thế nào Mến cũng không nói. Dường như cô chỉ có một nhu cầu là tìm đến với bạn, nhận lấy hơi ấm của bạn chứ không cần thổ lộ, giãi bày.

- Thôi, nín đi. Để tao đi lấy cơm cho mà ăn. Trời ơi, trông quần áo đầu tóc của mày kìa. Hình như vừa ở bến tàu về thẳng đây phải không?

Xoan ngắm nhìn Mến và thở dài. Một tuần trước đây nó vẫn còn đẹp là thế. Cả cung đường ai cũng khen nó hồi này dẹp. Cái buổi tối vào đây với mình trước ngày về phép, nó vui lắm cơ mà?

Trong khi Xoan nấu cơm, Mến rửa ráy qua loa rồi vào nằm gục trên mặt gối, lặng lẽ khóc. Mến thương con đến quặn lòng. Suốt đêm qua, ngồi trong xó tối nhà ga đợi tàu, lúc nào Mến cũng đặt tay lên bụng, vỗ về, thầm nói chuyện với con. Mến có cảm giác như cái giọt máu mới hơn hai tháng kia đã thực thụ như một con người, biết chuyện trò, biết đồng cảm và thấu hiểu mọi suy nghĩ của cô. Nó là nguồn ai ủi duy nhất, là tất cả cái phần còn lại của đời cô. Rồi cô sẽ sống ra sao, nếu không có một đứa con, không có một điểm nương tựa, giống như chiếc neo níu giữ con tàu đời cô với bờ bến, không để nó phiêu dạt lênh đênh giữa sóng gió biển cả mênh mông của cuộc đời.

Bên tai Mến văng vẳng xa xôi một tiếng hát ru:

"... À ơi, chẳng nên nhân ngãi thì về

Ngồi làm chi đó chúng chê bạn cười

Em lạy chị em xin chớ có cười

Em không giăng gió gặp người gió giăng..."

Tiếng hát nghe xót xa cay đắng quá. Dường như ai đó đã nói thay nỗi lòng của Mến. Oan ức đắng cay nhưng đành cam chịu, dũng cảm và cao thượng đón nhận mọi điều tai tiếng để được làm mẹ.

Mến thiếp đi trong cái dáng nằm nhọc nhằn tội nghiệp. Nhưng gương mặt cô lại ngời lên một vẻ bình thản và thanh cao, tưởng như trên đời mọi thứ khổ đau là vô nghĩa. Rằng mỗi người đàn bà sinh ra đều đã mang sẵn trong mình niềm hạnh phúc lớn lao của nhân loại.

*

Hai người bạn có nhiều nét giống nhau đến kì lạ. Nhìn bề ngoài có người lầm tưởng họ là hai chị em sinh đôi. Cũng một gương mặt trái xoan, nước da trắng mịn, mái tóc đen dày. Nếu như Mến thanh mảnh hơn một chút, Xoan đẫy đà thêm một chút, thì chắc chắn họ sẽ mặc quần áo của nhau vừa như in. Họ thân nhau từ ngày cả hai cùng họ ở trường phổ thông cơ sở của xã. Nhà Xoan cách nhà Mến một cánh đồng mà hầu như tối nào Mến cũng xách chiếc đèn chai sang nhà Xoan học nhóm. Nhiều đêm hai cô gái cùng ôm lấy nhau mà ngủ trên cái chõng tre kê ở đầu hiên nhà. Có lẽ cái cơ sở làm cho tình bạn lâu bền là hai tính cách vừa hoà đồng vừa bổ sung cho nhau. Cả hai cùng lành hiền đến mức gần như dút dát, cùng hồn nhiên trong sáng trong cách nhìn nhận cuộc đời, cùng vị tha, tốt bụng, cả tin trong mọi ứng xử. Có điều Xoan có vẻ hiền lành, chịu nhường nhịn và có phần cam chịu, còn Mến nhí nhảnh, sôi nổi và đôi khi bướng bỉnh, quyết liệt. Những lúc bị bọn con trai trong lớp bắt nạt, Xoan chỉ lẳng lặng lủi vào một góc, mắt dân dấn chực khóc. Nhưng Mến thì lại đáo để ra mặt. Cô sẵn sàng cãi nhau hoặc chạy đến thưa với thầy giáo. Nhưng xét cho cùng tính cách Mến cũng chỉ vừa đủ cứng rắn ở mức tự vệ. Bản tính Mến vẫn là một cô gái dịu dàng, biết giới hạn ở sự chừng mực. Mến sắc sảo hơn Xoan nhưng lại hồn nhiên và sôi nổi hơn. Trái lại, Xoan là một cô gái gan ngầm. Bên ngoài cái vẻ lặng lẽ và yếu đuối là một nghị lực chịu đựng và một quyết tâm đến liều lĩnh. Vụ tự tử hụt vừa qua là một dẫn chứng. Cô không biết sợ hãi điều gì ngay cả đến cái chết, một khi cô thấy cuộc đời trở nên vô nghĩa. Bây giờ, tấn bi kịch đã qua rồi, tâm hồn Xoan đã khép lại, mối tình với Phú như một nấm mồ đã bị chôn chặt. Xoan như người vô cảm trước nỗi đau của mình. Và trước nỗi đau của những người khác, cô cũng cảm thấy nó chẳng thấm tháp gì so với những gì cô đang chịu đựng.

Cơm đã nấu xong rồi mà Mến vẫn ngủ say tới mức suốt từ lúc nằm cô vẫn chưa hề trở mình. Khu nhà vắng vẻ quá. Các cô gái đã rủ nhau đi xem phim từ lâu. Ngồi một mình, những kỉ niệm đã qua lại như ngầm chảy. Xoan sợ hãi vội đứng dậy đánh thức Mến.

Kìa, sao đôi mày của nó lại dựng cả lên thế kia? Và cái ức cứ thoi thóp trong một cơn thở nặng nhọc. Xoan đã linh cảm thấy mọi chuyện. Mến ơi, khổ thân mày. Thảo nào hôm nay tao trông mày khác quá.

Mến bừng mở mắt. Cô hoảng hốt ôm chầm lấy Xoan như vừa qua một cơn ác mộng.

- Đến bây giờ mà mày vẫn còn giấu tao hả Mến? - Xoan ôm lấy vai bạn và lay thật mạnh - Mày yêu hay mày bị lừa dối? Với ai? Nói cho tao biết đi.

Mến đưa tay dụi mắt nhưng chính là để ngăn một dòng lệ.

- Yêu, nhưng vẫn bị lừa dối. Mày có tưởng tượng được không? Anh ta chính là anh trai Phú. Tao vừa ở đó mấy ngày. Tao đã gặp cả hai anh em. Thật là ghê sợ. Làm sao chúng mình có thể tin được những gã con trai ở trên đời này. Họ sẵn sàng huỷ hoại cuộc đời chúng mình. Họ giả dối và tàn nhẫn đến ghê tởm...

Xoan như không tin ở tai mình. Tiếng Mến như một chuỗi âm thanh bùng nhùng chói chát ở trong đầu.

- Cái anh chàng Phú của mày chẳng khác gì một gã Sở Khanh. Hắn ta vừa chạy theo một cô gái đi tàu Thống Nhất. Hắn là một kẻ không có tim, không có một chút rung động nào trước nỗi đau khổ của người khác. Rất tiếc rằng tao đã kể hết mọi chuyện về mày. Tao hi vọng hắn sẽ hối hận, sẽ phải khóc lên trước câu chuyện thương tâm của mày. Nhưng vô ích. Hắn đã tàn nhẫn đẩy tao đến cái nước có lẽ cũng sẽ phải làm như mày thôi.

- Đừng nói nữa. Tao không nghe những điều ấy. Với tao tất cả đã chết rồi. - Tim Xoan đau thắt, giọng cô như van vỉ.

Cả hai người bạn nước mắt đều đầm đìa. Họ khóc thương cho nhau và cho chính mình.

Trăng đã lên cao. Ánh trăng rọi qua cửa sổ, in một quầng sáng lên chỗ hai người bạn đang nằm. Vầng trăng hình múi bưởi, mọng nước và hanh vàng tưởng có thể ăn được. Ở ngoài kia, cảnh vật tắm đẫm ánh trăng vào sương đêm. Và gió núi lồng lộng làm cho ánh trăng vung vãi, chảy tràn trề trên những vòm lá. Thiên nhiên nhuốm vẻ hoang sơ, vừa tinh khiết vừa thơ mộng. Vậy mà hai người bạn không có một chút giao cảm gì với cái thiên nhiên hồn hậu ấy. Họ đang gặm nhấm nỗi buồn khổ của nhau, cùng kéo nhau xuống cái đáy giếng vô vọng.

- Tao hỏi thật nhé. Ý mày định thế nào? - Mấy lần Xoan định hỏi bạn nhưng rồi cô cứ chần chừ, mãi mới nói được.

Tiếng Mến bỗng gắt lên:

- Còn định thế nào nữa? Tao sẽ nuôi con một mình. Tao bất chấp tất cả.

- Không được đâu Mến ơi. Khổ lắm. Mày sẽ không chịu đựng nổi những ánh mắt soi mói khinh thị, những lời chì triết ánh ỏi đâu. Nó sẽ không có bố. Nó sẽ bị cả xã hội ghẻ lạnh...

- Tao khinh thường tất. Phải biết sống trên dư luận. Bố nó sẽ là cục đất. Tao cuốc đường đẻ ra nó.

Lần đầu tiên Xoan gặp một cô Mến khác hẳn. Trước đây có bao giờ Mến bướng bỉnh và bất cần đời như thế. Tự nhiên Xoan cay đắng liên tưởng con người với con thú. Khi đã bị dồn đuổi cùng đường, con thú sẽ vùng trở lại chống trả quyết liệt.

- Mến này - Xoan lay vai bạn - Tao bàn thế này có được không? Ở đội tao có ông Bàn Tiến Ích, chú cái Sinh, mới chết vợ. Ông ấy người Dao, tuổi hơn năm mươi mà không có con trai. Hay chúng tao làm mối mày cho ông ấy. Mày đồng ý, chỉ tháng sau là cưới ngay thôi. Cách ấy vừa đỡ tai tiếng cho mày mà ông Ích cũng có hạnh phúc....

Mến nằm im. Có vẻ những lời của Xoan đã làm cho cô xuôi lòng. Nhưng Xoan đang định tiếp tục nói nữa thì đã nghe vang lên những tiếng ngáy đều đều. Con bé thật vô tư hay nó đã quá mệt mỏi? Xoan thở dài và nằm xoay người lại. Cái vầng trăng như một múi bưởi mọng nước cứ chiếu thẳng vào chỗ Xoan nằm, khiến Xoan bỗng nôn nao một nỗi nhớ. Phải rồi, cũng tháng này đây năm trước, anh ấy với mình đi qua đồi chè tràn ngập ánh trăng. Mình ngắt đưa cho anh một búp chè và bảo: "Anh thử nhấm một búp chè mà xem. Đắng, chát, nhưng rồi sẽ ngấm cái hương vị ngọt thơm, say người..."

Những ý nghĩ làm Xoan thổn thức. Cô xoay người úp mặt vào gáy Mến, để trốn ánh trăng.

*

Mờ sáng, bỗng có tiếng gõ cửa gấp gáp.

Xoan không ngủ nên trước đó cô đã nghe thấy rõ tiếng chân người bước hối hả về phía cửa phòng mình rồi tắt đột ngột. Có lẽ cái người nào đó đã đứng trước cửa phòng để nghe ngóng hay cân nhắc một điều gì và bây giờ mới quyết định gõ cửa.

Xoan trở dậy chải lại tóc. Qua gương mặt cô thấy khuôn mặt mình thật nhợt nhạt, đôi mí mắt sưng mọng. Mình già đi quá rồi. - Xoan hất mớ tóc qua vai như muốn hất đi cả nỗi nuối tiếc, rồi cô nhẹ nhàng đi ra cửa.

- Ai đó? Hình như cái linh cảm hết sức tinh nhạy mà chỉ có những người phụ nữ sống không hề hời hợt mới cảm nhận được, đã mách bảo Xoan rằng, ngay sau cánh cửa liếp này là con người mà mới hơn hai tháng trước đây, với cô, đã vô cùng thân thiết. Xoan như cảm thấy mùi mồ hôi, mái tóc khét nắng và cái hơi thở quen thuộc. Cô như đang đối diện với gương mặt sạm nắng, hơi khắc khổ, cảm thấy đôi mắt to trầm tĩnh đang nhìn thẳng vào mình, cái nhìn đầy những mặc cảm tội lỗi và sự cầu xin tha thứ.

Xoan xoay người, áp lưng vào cửa, tay ôm lấy ngực, cố nén cái tiếng đập gấp gấp như trống trận, cố nén cả từng hơi thở đang dồn lên hối hả.

Tiếng đập cửa truyền qua lưng, dội thẳng vào tim Xoan.

Phải khó nhọc lắm Xoan mới rút được then. Bàn tay cô run bắn đưa lên che lấy mặt.

Phú đẩy cửa, ào vào nhà. Suốt đêm qua anh không ngủ. Đôi mắt anh đỏ khé, gương mặt hốc hác còn lấm nguyên lớp bụi đường. Anh đứng sững lại một giây, ánh mắt bao bọc lấy Xoan trong cái nhìn như thiêu đốt. Rồi anh đột ngột tiến lại, giang hai cánh tay lực lưỡng choàng lấy Xoan.

- Buông ra. Tôi ghê tởm! - Xoan rùng mình rồi vùng ra khỏi tay Phú chạy lại bên giường, ngã xoài lên người Mến.

Mến hốt hoảng ngồi bật dậy.

Bốn con mắt của hai người con gái cùng chĩa thẳng vào Phú, như những họng súng tự vệ, bắn ra những tia nhìn đầy thù hận và sợ hãi tưởng như Phú là một con thú xa lạ vừa đột nhập vào nơi ẩn nấp của họ.

Phú bước lùi trở lại. Anh đụng phải chiếc ghế tựa bên cửa sổ và nặng nề gieo mình xuống, hai tay ôm lấy mái đầu tưởng như đang muốn nổ tung.