Maggie

Tuần đó, khi tôi chường mặt đến Chutzpah để ăn trưa với mẹ, bà lại quá bận để gặp tôi. “Maggie,” mẹ nói ngay khi tôi vừa bước chân đến ngưỡng cửa văn phòng bà. “Con làm gì ở đây?”

Đúng ngày, đúng giờ chúng tôi ăn trưa theo thường lệ, và cũng đúng bữa ăn trưa mà tôi chẳng bao giờ muốn đi. Nhưng hôm nay, tôi thực sự muốn được xả hơi một lát trong lúc có người chăm sóc da cho mình. Suốt từ lúc cha Michael lao vào văn phòng tôi mà nói về buổi gặp giữa Shay và June Nealon, tôi đã bắt đầu nghi ngờ con người và ý hướng của mình. Khi làm cho Shay có thể hiến tặng trái tim, là tôi đang thực thi những gì có lợi nhất cho anh ta, hay là cho chính tôi đây? Chắc chắn, sẽ có một cú hích truyền thông cho phong trào chống án tử hình, nếu như hành động cuối cùng của Shay trên đời lại vong kỷ đến thế. Nhưng chẳng phải thật sai trái về đạo đức khi cố gắng đẩy nhanh quá trình hành hình một con người, dù là đúng luật, dù đó là những gì anh ta muốn? Sau ba đêm không ngủ, bây giờ tôi chỉ muốn được nhắm mắt, cho tay vào nước ấm, và nghĩ về bất kỳ điều gì ngoài Shay Bourne.

Mẹ tôi đang mặc chiếc váy màu kem bé xíu, như thể mua từ cửa hàng búp bê American Girl vậy, và mái tóc bà được cuộn lại trong búi tóc. “Mẹ có một nhà đầu tư sắp đến,” bà nói. “Con nhớ chứ?” Tất cả những gì tôi nhớ là lời nói mơ hồ của bà về việc mở thêm một chái nhà nữa cho ChutZpah. Và đó là một bà nào đó rất giàu ở Woodbury, New York, muốn bàn chuyện hỗ trợ tài chính cho việc này.

“Mẹ chưa từng nói với con là chuyện đó sẽ diễn ra hôm nay,” tôi nói và ngồi xuống một trong những chiếc ghế trước bàn làm việc của bà.

“Con đang hành hạ những chiếc gối đấy,” mẹ bảo. “Và mẹ đã nói với con rồi mà. Mẹ đã gọi cho con ở chỗ làm, con đang đánh máy như lúc nào mẹ gọi cũng vậy, dù cho con không nghĩ là mẹ có thể nghe được tiếng nền. Và mẹ đã bảo là phải hoãn bữa ăn trưa đến thứ năm, con đã nói đồng ý và nói rằng con thực sự rất bận rộn, và mẹ có cần thiết phải gọi đến chỗ làm của con không?”

Tôi đỏ mặt. “Con không đánh máy khi nghe điện thoại với mẹ đâu.” Thì đúng là tôi có đánh máy, nhưng đây là với mẹ mà. Và bà ấy gọi vì những lý do kỳ quặc nhất. Liệu có ổn không khi bà ấy hẹn ăn tối lễ Chanukah vào ngày thứ bảy, 16 tháng 12, và chẳng bao giờ nhớ rằng lúc đó mới chỉ là tháng ba? Làm sao mà tôi nhớ được tên của thủ thư ở trường trung học, chỉ vì mẹ nghĩ là vừa mới thoáng thấy bà ấy ở cửa hàng tạp hóa cơ chứ? Nói cách khác, mẹ tôi gọi điện vì những lý do hoàn toàn quá tầm thường so với việc viết bản báo cáo để cứu mạng sống một người sắp bị hành hình.

“Con biết không, Maggie, mẹ nhận ra rằng mình chẳng thể làm được gì quan trọng như những việc mà con làm, nhưng mẹ đau lòng khi biết là con chẳng buồn nghe khi mẹ nói với con.” Mắt mẹ đang ngấn lệ. “Mẹ không thể tin rằng con đến đây để làm mẹ buồn ngay trước khi mẹ ngồi lại với Alicia Goldman-Hirsch.”

“Con không đến để làm mẹ buồn. Con đến là bởi con luôn đến đây vào ngày thứ ba thứ nhì trong tháng. Mẹ không thể đổ lỗi cho con vì một cuộc điện thoại ngu ngốc từ tận sáu tháng trước.”

“Một cuộc điện thoại ngu ngốc,” mẹ tôi nói rất khẽ. “Ừ, thật tốt khi biết suy nghĩ thật của con về mối quan hệ này, Maggie à.”

Tôi đưa hai tay lên trời. “Con không thể thắng nổi,” tôi nói. “Con hi vọng buổi gặp của mẹ sẽ tốt đẹp.” Rồi tôi lao ra khỏi văn phòng của bà, đi qua bàn thư ký màu trắng với chiếc máy tính màu trắng và cô tiếp tân cũng gần như trắng toát, thẳng hướng về phía bãi đỗ xe. Tôi đứng ở đó, cố tự nhủ rằng mình đang khóc không phải bởi sự thật là thậm chí dù chẳng cần cố, tôi vẫn luôn khiến cho mọi người thấy phiền lòng.

Tôi đến văn phòng của bố tôi, một khoảng ông thuê được ở khu mua sắm tạm, và thấy bố tôi, một giáo sĩ không có đền thờ, đang ngồi viết bài giảng cho ngày Shabbat, ông mỉm cười ngay khi tôi bước vào, rồi đưa một ngón tay ra dấu cần thêm một lát nữa, để hoàn tất ý tưởng thông tuệ ông đang viết ra. Tôi rảo quanh phòng, lướt ngón tay trên gáy những quyển sách viết bằng tiếng Hebrew và Hi Lạp, những quyển Cựu Ước và Tân Ước, sách về thần lực học, triết học và thần học. Tôi thấy cái chặn giấy tôi đã làm cho ông hồi còn học nhà trẻ, một tảng đá được vẽ theo hình con cua, dù bây giờ trông nó giống một con amip hơn, tôi cầm nó trên tay một hồi, rồi lại nhón lấy một tấm ảnh thuở nhỏ của tôi được bọc trong khung ảnh nhựa.

Ngay từ hồi đó, má tôi đã bầu bĩnh rồi.

Bố tôi gấp chiếc máy tính xách tay lại. “Làm thế nào mà bố có được chuyện ngạc nhiên này vậy?”

Tôi đặt tấm ảnh lại trên giá gỗ. “Có bao giờ bố tự nhủ không biết người trong tấm ảnh này liệu có cùng một người mà bố trông thấy khi nhìn vào gương hay không?”

Ông bật cười. “Đây là câu hỏi muôn thuở, phải không nào? Có phải mới sinh ra chúng ta đã thế này, hay là chúng ta tự mình trở nên như thế?” ông đứng dậy, đi vòng qua bàn và hôn má tôi. “Con đến đây để bàn luận triết học với ông già này à?”

“Không, con đến là bởi… Con không biết vì sao con đến nữa.” Đó là sự thật, như thể xe của tôi tự động hướng về phía văn phòng của bố vậy, và ngay khi tôi nhận ra là thế, tôi cũng không đổi hướng. Tất cả mọi người khác đến với bố tôi khi họ gặp vấn đề, hay khi muốn được khuyên nhủ, vậy tại sao tôi lại không được làm thế? Tôi ngồi xuống chiếc ghế bành da cũ kỹ mà ông giữ từ thời tôi có trí nhớ đến giờ. “Bố có nghĩ rằng Thiên

Chúa tha thứ cho những kẻ giết người không?”

Bố ngồi xuống cạnh tôi. “Thân chủ của con là người Công giáo à?”

“Con đang nói về mình, bố ạ.”

“Lạ chưa, Mags. Bố hi vọng con từ bỏ vũ khí.”

Tôi thở dài. “Bố ạ, con không biết phải làm gì nữa. Shay Bourne không muốn trở thành một biểu tượng cho phong trào chống án tử hình, anh ta muốn chết. Con có thể tự nhủ với mình hàng chục lần rằng cả hai chúng con đều có được thứ mình muốn, Shay được chết theo cách anh ta muốn, còn con đưa được án tử hình ra trước kính hiển vi, và thậm chí có thể khiến Tòa án tối cao hủy bỏ nó. Nhưng như thế không thay đổi sự thật rằng, cuối cùng Shay sẽ chết, và con là người có trách nhiệm về chuyện này không thua gì cái chính phủ đã ký lệnh hành hình cả. Có lẽ con nên cố gắng thuyết phục Shay đảo ngược niềm tin của anh ta, để Shay chiến đấu vì mạng sống chứ không phải vì cái chết của mình.”

“Bố không nghĩ anh ta muốn thế đâu,” bố tôi nó. “Con không giết anh ta, Maggie à. Con đang thực hiện những mong muốn cuối cùng của anh ta, là giúp anh ta đền bù cho những gì anh ta đã làm sai.”

“Sám hối qua việc hiến tạng ư?” “Giống như nghi thức Teshuvah hơn.” Tôi nhìn qua bố.

“Ừ, đúng rồi,” ông cười mỉm. “Bố quên mất là con không nhớ gì mấy sau khi rời trường học Do Thái rồi. Với người Do Thái, sám hối là về tư cách đạo đức, con nhận ra mình đã làm chuyện sai trái, và quyết tâm sửa đổi nó trong tương lai. Nhưng Teshuvah nghĩa là trở về. Trong mỗi con người chúng ta đều có một tia lửa của Thiên Chúa, là bản chất thật của chúng ta. Tia lửa có đó, dù con là người Do Thái ngoan đạo hay là người ngoài rìa xã hội nhất. Tội lỗi, sự giận dữ, giết người, tất cả những chuyện này có thể che lấp con người thật của chúng ta. Teshuvah nghĩa là trở lại với phần thuộc về Thiên Chúa đã bị che lấp. Khi sám hối, thường thì con sẽ cảm thấy buồn vì trong lòng hối hận. Nhưng còn Teshuvah, hành động nối lại mối liên kết với Thiên Chúa, sẽ làm cho con hạnh phúc. Hạnh phúc hơn trước đây nữa, bởi tội của con đã chia lìa con khỏi Thiên Chúa… và sự xa cách luôn làm cho tâm hồn mềm yếu hơn, phải không nào?”

Bố tôi bước về phía tấm ảnh mà tôi đã đặt lại trên giá. “Bố biết Shay không phải người Do Thái, nhưng có lẽ có tia lửa đó nơi thâm sâu khao khát của anh ta, khi muốn chết và hiến tặng trái tim mình. Teshuvah nghĩa là vươn đến một sự gì đó thần thiêng, một sự gì đó vượt quá những giới hạn của thân xác.” Bố liếc qua tôi. “Nhân tiện, đây cũng là câu trả lời cho câu hỏi của con về tấm hình. Bên ngoài, con là một con người khác với con trong tấm ảnh này, nhưng bên trong thì không phải thế. Về phần cốt lõi, không phải thế. Và phần đó trong con, không chỉ giống hệt như phần trong con khi con mới sáu tháng tuổi… Mà nó còn giống hệt như phần trong bố, trong mẹ con, trong Shay Bourne và trong tất cả mọi người khác trên thế giới. Đây là một phần của chúng ta kết nối với Thiên Chúa, và trong tầm mức này, tất cả chúng ta đều như nhau.”

Tôi lắc lắc đầu. “Cảm ơn bố, nhưng như thế không làm con thấy khá hơn chút nào cả. Con muốn cứu anh ta, bố à, và anh ta… anh ta lại không muốn nó chút nào.”

“Bồi hoàn là một trong những bước cần có để thực hiện Teshuvah,” bố tôi nói. “Shay có vẻ đã lĩnh hội được điều này, anh ta lấy đi sinh mạng một đứa trẻ, do đó anh ta nợ người mẹ đó mạng sống của một đứa trẻ.”

“Đây không phải kiểu phương trình hoàn hảo,” tôi nói. “Đúng ra anh ta phải đưa bé Elizabeth Nealon trở lại.”

Bố tôi gật đầu. “Đây là chuyện mà các giáo sĩ đã bàn luận suốt nhiều năm sau thảm họa diệt chủng thời Đức quốc xã, nếu như nạn nhân đã chết, thì gia đình có thực sự có quyền để tha thứ cho kẻ giết người hay không? Các nạn nhân là những người duy nhất mà anh ta phải đền bù. Mà các nạn nhân đó, giờ đã là tro bụi.”

Tôi ngồi dậy, xoa xoa hai thái dương. “Chuyện này thật phức tạp.”

“Vậy thì tự hỏi mình xem đâu là chuyện đúng đắn phải làm.”

“Con chẳng thể trả lời được nhiều như thế đâu.”

“Vậy thì,” bố tôi nói, “có lẽ con nên hỏi Shay.”

Tôi nháy mắt với ông. Như thế thật đơn giản. Tôi chưa gặp lại thân chủ của mình kể từ buổi gặp đầu tiên trong nhà tù, công việc tôi đang làm để sắp xếp buổi gặp gỡ công lý phục hồi được tiến hành qua điện thoại mà thôi. Có lẽ điều tôi thực sự cần biết, là tìm cho ra vì sao Shay Bourne lại chắc chắc rằng mình có quyết định đúng, để từ đó tôi có thể giải thích cho chính mình.

Tôi nghiêng người tới, ôm lấy bố. “Cảm ơn bố.”

“Bố chẳng làm gì cả.”

“Bố vẫn là một nhà đàm đạo giỏi hơn Oliver.”

“Đừng có nói cho ai biết nhé,” bố tôi bảo. “Nó sẽ cào cấu bố gấp bội mức độ bây giờ đấy.”

Tôi đứng dậy, đi ra cửa. “Con sẽ gọi cho bố sau. À, mà nhân tiện,” tôi nói, “mẹ lại nổi điên vì con nữa rồi.”

Tôi đang ngồi chịu đựng ánh đèn huỳnh quang gay gắt của phòng gặp mặt luật sư - thân chủ, thì Shay Bourne được đưa vào. Anh ta quay lại ô cửa để được mở còng, rồi ngồi xuống đối diện tôi bên kia bàn. Tôi mới nhận ra, đôi bàn tay Shay thật nhỏ nhắn, có khi còn nhỏ hơn tay tôi nữa.

“Mọi chuyện thế nào?” anh hỏi.

“Ổn cả. Còn anh thế nào?”

“Không, tôi muốn nói đến vụ việc của tôi kia. Trái tim tôi.”

“À, chúng tôi đang chờ cho đến sau khi anh nói chuyện với June Nealon vào ngày mai.” Tôi ngập ngừng. “Shay, tôi cần hỏi anh một câu hỏi, với tư cách là luật sư của anh.” Tôi chờ cho đến khi anh ta nhìn thẳng vào mắt tôi. “Anh có tin rằng chết là cách duy nhất để chuộc lại những gì anh đã làm hay không?”

“Tôi chỉ muốn hiến cho cô bé trái tim của mình…”

“Tôi hiểu. Nhưng để làm thế, về căn bản anh phải chấp nhận mình sẽ bị hành hình.”

Anh cười nhạt. “Mà đây là chuyện tôi nghĩ mình chẳng có quyền hạn gì.”

“Tôi nghĩ anh biết tôi muốn nói gì,” tôi bảo. “Vụ của anh sẽ là ngọn đèn dẫn đường cho vấn đề án tử hình, nhưng Shay à, anh sẽ trở thành con chiên hiến tế.”

Anh hất đầu lên ngay. “Vậy cô nghĩ tôi là ai?” Tôi ngập ngừng, không chắc anh đang hỏi chuyện gì.

“Cô có tin những gì mà mọi người tin hay không?” anh hỏi. “Hay là những gì Lucius tin? Cô có tin là tôi có thể làm phép lạ hay không?” “Tôi không tin bất kỳ điều gì tôi chưa thấy,” tôi quả quyết.

“Hầu hết mọi người chỉ muốn tin những gì người khác nói cho họ,” Shay nói.

Anh ta đúng. Đây là lý do vì sao khi ở văn phòng của bố, tôi đã thấy choáng, bởi dù là một người tự nhận mình vô thần, đôi khi tôi vẫn thấy thật quá đáng sợ khi nghĩ rằng không có một Thiên Chúa, Đấng canh chừng cho sự thiện tốt đẹp hơn của chúng ta. Đây là lý do vì sao một quốc gia được khai sáng như Hoa Kỳ, vẫn có thể có đạo luật tử hình, và thật quá kinh hãi khi nghĩ về dạng công lý hay thiếu vắng công lý nào sẽ thống trị nếu như chúng ta không văn minh đến thế. Thực sự là cuộc sống của chúng ta đang được êm ái, quá êm ái đến nỗi chúng ta thôi không chất vấn xem chúng phát xuất từ đâu.

Tôi đang cố tìm cho ra Shay Bourne là con người thế nào, nhưng có phải tôi làm thế là vì bản thân mình hay không? Có lẽ là thế thật. Tôi không tin anh ta là Con Thiên Chúa, nhưng nếu chuyện đó khiến anh ta được truyền thông chú ý, thì tôi nghĩ là anh ta đủ thông minh để khuyến khích lối suy nghĩ này. “Nếu anh có thể làm sao cho June tha thứ cho anh trong buổi gặp gỡ này, thì có lẽ anh không cần phải hiến trái tim nữa. Có lẽ anh sẽ thấy khá hơn khi liên hệ được với cô ấy, rồi chúng ta có thể nhờ cô ấy nói chuyện với thống đốc cho anh giảm án xuống thành tù chung thân…”

“Nếu cô làm như thế,” Shay cắt lời, “tôi sẽ tự giết mình.”

Tôi há hốc ra. “Tại sao?”

“Bởi vì,” anh nói, “tôi phải ra khỏi đây.”

Lúc đầu, tôi nghĩ rằng anh ta đang nói về nhà tù, nhưng rồi tôi thấy Shay nắm chặt lấy cánh tay mình, như thể nơi giam cầm vừa nói đến chính là thân thể vậy. Và tất nhiên, điều này khiến tôi nghĩ về bố tôi và nghi thức Teshuvah. Tôi có thể thực sự giúp được anh ta bằng cách để Shay chết theo cách của mình ư?

“Cứ bước từng bước một,” tôi nhún nhường. “Nếu anh có thể làm cho June Nealon hiểu được tại sao anh muốn làm việc này, thì tôi sẽ làm sao cho tòa cũng hiểu như thế.”

Nhưng Shay đột nhiên trầm ngâm tư lự.

“Shay, tôi sẽ gặp lại anh ngày mai,” tôi nói rồi bước đến để chạm nhẹ vào vai ra dấu là tôi đi về. Nhưng ngay khi vươn tay ra, tôi đã thấy mình nằm sõng soài trên mặt đất. Shay đứng nhìn xuống tôi, anh ta cũng sốc vì cú đánh của mình, không kém gì tôi.

Một quản giáo lao vào phòng, đè Shay xuống sàn, kê gối lên lưng để còng tay lại. “Cô ổn chứ?” anh ta gọi với qua tôi.

“Tôi ổn… Tôi chỉ trượt ngã thôi mà,” tôi nói dối. Tôi có thể cảm nhận được một đường lằn ngay dưới xương gò má trái, và chắc hẳn viên quản giáo cũng thấy. Tôi nuốt khối sợ hãi xuống. “Anh có thể cho chúng tôi thêm đôi phút nữa được không?”

Tôi không bảo viên quản giáo tháo còng cho Shay, tôi chẳng can đảm đến thế đâu. Nhưng tôi cố gắng đứng vững và chờ cho đến khi chỉ còn hai chúng tôi trong phòng. “Tôi xin lỗi,” Shay tuôn ra. “Tôi xin lỗi, tôi không cố ý, đôi khi tôi, lúc cô…”

“Shay,” tôi ra lệnh. “Ngồi xuống.”

“Tôi không cố ý làm thế. Tôi không thấy cô đang đến. Tôi nghĩ là cô… sẽ….” Anh ta khựng lại, nghẹn lời. “Tôi xin lỗi.”

Tôi mới là người đã phạm sai lầm. Một người đã bị biệt giam trong suốt một thập kỷ, và mối liên hệ con người duy nhất là khóa còng và mở còng, người đó hẳn sẽ hoàn toàn không sẵn sàng cho một hành động ân cần, dù chỉ nhỏ thôi. Theo bản năng, anh ta sẽ xem đó là mối đe dọa đến không gian riêng của mình, và đó là lý do vì sao tôi bị đánh ngã nhào trên sàn.

“Chuyện này sẽ không xảy ra nữa,” tôi nói.

Shay lắc đầu dữ dội. “Không.”

“Hẹn gặp anh ngày mai, Shay.”

“Cô đang giận tôi à?” “Không.”

“Cô có. Tôi biết mà.” “Tôi không giận,” tôi nói.

“Vậy liệu cô làm cho tôi một việc được không?”

Các luật sư khác chuyên làm việc với phạm nhân, đã cảnh báo tôi điều này, là họ sẽ hút khô máu bạn thì thôi. Họ sẽ xin bạn tem, xin tiền, xin đồ ăn. Họ nhờ bạn gọi điện đến gia đình họ. Họ là những nghệ sĩ lừa bịp cùng cực, vậy nên dù cho có cảm thông cho họ đến đâu chăng nữa, bạn vẫn phải tự nhắc nhở mình rằng họ sẽ lấy bất kỳ điều gì họ có thể lấy, bởi họ chẳng có gì cả.

“Lần tới, liệu cô có thể nói cho tôi biết cảm giác đi chân trần trên cỏ là thế nào không?” Shay yêu cầu. “Tôi từng biết, nhưng bây giờ tôi chẳng thể nhớ được gì.” Anh lắc đầu. “Tôi chỉ muốn… Tôi muốn lại được biết chuyện đó nó như thế nào.”

Tôi kẹp quyển sổ dưới cánh tay. “Gặp anh ngày mai, Shay,” tôi lặp lại và đi về phía viên quản giáo sẽ trả lại tự do cho tôi.