Michael
Shay Bourne đang bước nhịp nhanh trong buồng giam. Cứ mỗi năm vòng, anh ta lại xoay người và bắt đầu đi vòng tròn theo hướng ngược lại. “Shay,” tôi nói, để khiến anh bình tĩnh lại, và xoa dịu cho cả tôi nữa, “mọi chuyện sẽ ổn mà.”
Chúng tôi đang chờ người đến để đưa anh xuống căn phòng nơi diễn ra buổi gặp gỡ công lý phục hồi với June Nealon, và cả tôi cũng như anh đều bồn chồn lo lắng.
“Nói chuyện với tôi đi,” Shay bảo.
“Được rồi,” tôi nói. “Anh muốn nói gì đây?”
“Những chuyện tôi sẽ nói. Những chuyện cô ấy sẽ nói… lời lẽ không tự nhiên mà có, tôi biết mà.” Shay nhìn tôi. “Tôi sẽ phá hỏng buổi này mất thôi.”
“Cứ nói những gì anh cần nói, Shay à. Mọi người đều gặp khó khăn trong lời muốn nói.”
“Vâng, và còn tệ hơn khi anh biết người anh đang nói chuyện, nghĩ rằng anh là một tên hoàn toàn khốn nạn.”
“Chúa Jesus đã có cách để làm việc này,” tôi chỉ ra, “và không có kiểu như Ngài dự buổi họp của câu lạc bộ luyện kỹ năng diễn thuyết đâu.” Tôi mở Kinh thánh, tìm sách ngôn sứ Isaiah. “Thần Khí Thiên Chúa ngự trên tôi, bởi Ngài đã xức dầu cho tôi để tôi đi loan báo Tin mừng cho người nghèo…”
“Liệu chúng ta không chèn cái khoảng học Kinh thánh vào được không, chỉ lần này thôi?” Shay rên rỉ.
“Đây là một ví dụ,” tôi nói. “Chúa Jesus đã nói thế khi Ngài trở lại hội đường ở quê hương mình. Để tôi nói cho anh nghe, cộng đồng ở đó có rất nhiều câu hỏi, xét cho cùng, họ đã lớn lên cùng với Ngài, đã biết Ngài trước khi Ngài bắt đầu làm phép lạ, vậy nên họ có thể hoài nghi về Ngài về những gì Ngài đã làm, phải không nào? Ngài cho họ những lời họ chờ mong được nghe. Ngài cho họ hi vọng.” Tôi nhìn Shay. “Đây là những gì anh cần phải làm với June.”
Cánh cửa tầng I mở ra, sáu viên quản giáo mang áo giáp và khiên che kín mặt, đi vào. “Đừng nói cho đến khi nào người điều đình bảo anh nói. Và bảo đảm anh sẽ nói cho cô ấy biết vì sao việc này lại quan trọng với anh đến vậy,” tôi nói gấp những lời nhắc nhở cuối cùng.
Ngay khi đó, các quản giáo vừa đến cửa buồng giam. “Thưa cha,” anh nói, “chúng tôi muốn mời cha gặp lại chúng tôi ở dưới kia.”
Tôi đứng nhìn họ đưa Shay xuống khỏi tầng. Hãy nói bằng trái tim mình, tôi nghĩ thầm khi nhìn Shay đi. Để cô ấy biết rằng nó xứng đáng được nhận.
Tôi đã được bảo là họ sẽ làm gì với Shay. Anh ta sẽ bị còng cổ tay và còng ở mắt cá nhân. Một sợi xích nối hai chiếc còng lại với nhau, rồi họ cho anh trượt gọn vào trong chiếc hộp của các quản giáo. Anh ta sẽ được đưa đến căn-tin, nơi được bố trí để khuyên răn những người vi phạm. Giám đốc nhà tù đã giải thích rằng, về căn bản, khi cần có những buổi gặp gỡ nhóm với những người vi phạm bạo lực, thì nhà tù đặt một số hộp sắt vừa một người lên sàn nhà, và các tù nhân được cho vào những buồng giam thu nhỏ này, còn người khuyên bảo thì ngồi trên một chiếc ghế. “Đây là liệu pháp cho nhóm,” giám đốc Coyne tự hào cho biết, “nhưng họ vẫn phải ở trong tình trạng bị giam.”
Maggie đã vận động hành lang để có được một buổi gặp mặt đối mặt. Khi không được chấp thuận, cô ấy muốn biết liệu chúng tôi có được gặp qua một tấm kính như trong các buồng thăm viếng hay không. Nhưng có quá nhiều người hiện diện trong buổi gặp này, hoặc là do quản trị nhà tù cương quyết phải như thế, bởi tôi từng thấy những gia đình đến mười người quây chung quanh những buồng kính nhỏ xíu để thăm viếng một phạm nhân. Dù cho tôi, và cả Maggie, nghĩ rằng chúng tôi đang bắt đầu thất thế nghiêm trọng khi một trong những người tham dự buổi gặp gỡ này lại bị còng và nhốt trong chiếc hộp hệt như Hannibal Lecter, thì đây vẫn là điều khả dĩ nhất chúng tôi có được.
Người điều đình là một phụ nữ tên là Abigail Herrick, thuộc văn phòng luật sư hỗ trợ nạn nhân, và đã được đào tạo để làm việc này. Bà và June đang nói chuyện thầm thì ở góc bên kia phòng chờ. Ngay khi vừa vào, tôi bước ngay đến phía June. “Xin cám ơn! Điều này có ý nghĩa rất lớn với Shay.”
“Đó là lý do cuối cùng để tôi làm việc này,” June nói, và cô quay lại về phía Abigail.
Tôi đành lẳng lặng đi về phía bên kia phòng, ngồi xuống cạnh Maggie. Cô đang cào cấu chiếc tất bằng những móng tay màu hồng. “Chúng ta đang gặp vấn đề nghiêm trọng,” tôi nói.
“Vâng. Anh ta thế nào?”
“Hoang mang.” Khi Maggie ngước đầu lên, tôi liếc nhìn quầng thâm tím trên mặt cô. “Sao mà cô bị thâm tím vậy?”
“Lúc rảnh rỗi, tôi là đấu sĩ hạng bán trung của New Hampshire đấy.”
Có tiếng mở cửa, và giám đốc Coyne bước vào. “Mọi chuyện đâu ra đấy rồi.”
Ông dẫn chúng tôi đến căn-tin, và trước đó phải đi qua máy dò kim loại. Maggie và tôi đã lấy hết đồ trong túi ra, đã cởi xong cả áo khoác ngoài, trước khi June và Abigail nhận ra chuyện gì đang diễn ra. Đây là sự khác biệt giữa một người có kinh nghiệm quen thuộc ở nhà tù, với một người sống cuộc đời bình thường. Một quản giáo, vẫn mặc đủ bộ đồ trấn áp, mở một cánh cửa cho June bước vào, mắt cô nhìn viên quản giáo vẫn còn lộ vẻ kinh hãi.
Shay đang ngồi trong một cái hộp trông như bốt điện thoại, ngoại trừ việc nó bị khóa chặt với những chốt, khóa, và kim loại. Các thanh sắt chắn ngang mặt anh, và ngay khi bước vào phòng, tôi đã thấy anh dõi mắt tìm tôi. Khi thấy chúng tôi, anh đứng dậy.
Ngay lúc đó, June thấy ớn lạnh.
Abigail cầm lấy tay cô và dẫn cô đến một trong bốn chiếc ghế được bố trí thành hình bán nguyệt ngay trước thùng sắt giam Shay. Maggie và tôi ngồi vào hai chỗ còn lại. Hai viên quản giáo đứng phía sau chúng tôi, và tôi có thể nghe xa xa tiếng xèo xèo nấu nướng.
“Rồi. Bắt đầu thôi,” Abigail nói, và cô tự giới thiệu mình.
“Shay, tôi là Abigail Herrick. Tôi sẽ là người điều đình cho buổi gặp hôm nay. Anh có hiểu như thế nghĩa là gì không?”
Shay ngập ngừng. Đôi mắt anh ta trông như sắp ngất đi vậy.
“Điều đình giữa nạn nhân và tội phạm, là một tiến trình cho nạn nhân cơ hội để gặp người đã xâm phạm mình, trong một hoàn cảnh được bố trí an toàn,” Abigail giải thích. “Nạn nhân sẽ có thể nói với tội phạm về tác hại tài chính, tâm lý, thể lý do tội ác gây ra. Nạn nhân cũng có cơ hội để có được câu trả lời cho những câu hỏi còn chưa nói về tội ác, và sẽ can dự trực tiếp để cố gắng lập một kế hoạch cho tội phạm trả lại món nợ này bằng tình cảm hoặc tiền bạc, nếu như có thể. Đổi lại, tội phạm có cơ hội để nhận trách nhiệm cho hành vi và hành động của mình. Mọi người đến đây hiểu rồi chứ?”
Tôi bắt đầu tự hỏi tại sao lại không áp dụng chuyện này cho mọi tội phạm. Có thể là, chuyện này quá nhọc sức cho các luật sư công và nhân viên nhà tù, nhưng chẳng phải sẽ tốt hơn nếu các bên được gặp gỡ mặt đối mặt, thay vì phải có một hệ thống pháp chế làm trung gian hay sao?
“Tiến trình này tuyệt đối tự nguyện. Nghĩa là nếu June muốn rời đi bất kỳ lúc nào, cô ấy hoàn toàn tự do để làm thế. Nhưng,” Abigail thêm vào, “tôi cũng muốn chỉ ra rằng buổi gặp này được khởi xướng từ phía Shay, một bước ban đầu rất tốt đẹp.”
Abigail liếc qua tôi, Maggie, rồi đến June, cuối cùng là Shay. “Ngay bây giờ, Shay,” Abigail nói, “anh cần phải lắng nghe June.”