Michael

Năm 1945, hai anh em đang đào đất phía dưới một mỏm đá ở Nag Hammadi, Ai Cập, để tìm phân bón. Một người, là Mohammed Ali, đào phải cái gì đó rất cứng. Anh moi lên thì thấy một vò đất nung, đậy bằng một chiếc đĩa màu đỏ. Sợ bên trong có một vị thần, Mohammed Ali không muốn mở nó ra. Cuối cùng, tính hiếu kỳ nghĩ trong đó có vàng, đã khiến anh mở nó, chỉ để thấy mười ba tập giấy papyrus được gói trong da linh dương.

Vài quyển trong số đó đã bị đem đi làm củi đốt. Số còn lại tìm được đến tay một học giả tôn giáo, và ông xác định niên đại của chúng vào khoảng 140 năm sau công nguyên, tức là được viết ra sau Tân Ước ba mươi năm. Ông đã giải mã các tập giấy và tìm được tên của những phúc âm không có trong Kinh thánh, vô số những câu nói có trong Tân Ước… và cũng nhiều câu không có. Một số đoạn, Chúa Jesus nói những câu đố khó hiểu, đoạn khác lại bác bỏ việc hạ sinh bởi trinh nữ và thân xác sống lại. Những tập giấy này được biết đến như các phúc âm Ngộ đạo, và đến tận ngày nay, Giáo hội vẫn chưa có phán quyết gì về chúng.

Ở chủng viện, chúng tôi đã được học về các phúc âm Ngộ đạo. Nói rõ hơn, chúng tôi học rằng chúng là dị giáo. Và tôi nói cho bạn nghe, khi một linh mục đặt vào tay bạn một bản văn, và nói rằng đây là điều bạn không được tin, thì bạn sẽ đọc nó theo cảm thức đó. Có lẽ tôi chỉ lướt qua bản văn, để dành sự phân tích thấu đáo cẩn thận cho Kinh thánh thì hơn. Có lẽ tôi hoàn toàn gạt nó đi, và báo với cha giáo dạy môn học đó là tôi đã làm xong bài tập về nhà trong khi thực sự thì không. Dù cho trước đây tôi từng viện cớ gì, nhưng tối hôm đó, khi mở quyển sách giáo sĩ Joel Bloom đưa cho, dường như tôi chưa từng đọc thấy những chữ này trước đây. Và dù chỉ định đọc lời tựa của học giả đã biên soạn các bản văn này, một người tên là Ian Fletcher, tôi lại bị những trang sách hút hồn như thể đó là quyển tiểu thuyết mới nhất của Stephen King chứ không phải một bộ sưu tập các phúc âm cổ.

Quyển sách được đánh dấu ở phần Phúc âm theo Thomas. Những đoạn nhắc đến Thomas trong Kinh thánh mà tôi biết, chắc chắn chẳng vẻ vang gì. Ông không tin Lazarus sẽ sống lại từ cõi chết. Khi Chúa Jesus bảo các môn đệ theo Ngài, Thomas chỉ ra là họ chẳng biết phải đi về đâu. Và khi Chúa Jesus sống lại sau khi bị đóng đinh, Thomas còn chẳng ở đó, và ông không chịu tin cho đến khi nào được tự tay chạm vào các vết đinh. Ông chính là định nghĩa cho sự kém tin.

Nhưng trong quyển sách của giáo sĩ Bloom, trang được ông đánh dấu bắt đầu thế này.

Đây là những lời bí mật mà Chúa Jesus hằng sống đã nói, và được người anh em sinh đôi, Didymos Judas Thomas, đã viết ra.

Sinh đôi? Từ khi nào Chúa Jesus có một người anh em sinh đôi cơ chứ?

Phần còn lại của “phúc âm” này, không phải là tường thuật cuộc đời Chúa Jesus, như các phúc âm Matthew, Marcos, Luca, và Gioan, nhưng là một tuyển tập những lời nói của Chúa Jesus, tất cả đều mở đầu bằng những lời từ chính miệng Ngài. Một vài đoạn tương đồng với Kinh thánh. Những đoạn khác hoàn toàn lạ lẫm và có vẻ như những câu đố lý luận hơn là kinh thánh, chẳng hạn như:

Nếu ngươi đưa ra những gì bên trong ngươi, sự bên trong ngươi sẽ cứu ngươi. Nếu ngươi không đưa ra những gì bên trong ngươi, sự bên trong ngươi sẽ hủy hoại ngươi.

Tôi đọc dòng này hai lần và dụi mắt. Tôi có cảm giác như thể từng nghe nó đâu đó rồi.

Và tôi nhận ra là ở đâu.

Shay từng nói với tôi khi chúng tôi gặp nhau lần đầu tiên, khi anh giải thích tại sao anh muốn hiến tặng trái tim của mình cho Claire Nealon.

Tôi đọc lại đoạn trên một cách chú tâm hơn, và cứ nghe thấy tiếng của Shay văng vẳng:

Người chết không sống và người sống sẽ không chết.

Chúng ta đến từ ánh sáng.

Bổ một khúc gỗ, ta ở đó. Nâng hòn đá lên, các ngươi sẽ thấy ta.

Lúc này tôi có cảm giác hệt như lần đầu tiên đi tàu lượn siêu tốc, như mặt đất biến khỏi đôi bàn chân, như tôi sắp ngã bệnh mất thôi, như tôi cần cái gì đó để bám lấy.

Nếu bạn hỏi chục người trên phố xem liệu họ có bao giờ nghe đến phúc âm Ngộ đạo không, thì hơn chín người sẽ nhìn bạn như một thằng điên. Thật sự hầu hết mọi người thời nay còn chẳng nhớ nổi Mười Điều răn nữa là. Những gì Shay Bourne được học về đạo, rất tối thiểu và rời rạc, thứ duy nhất mà tôi thấy anh ta “đọc” là Báo thể thao đồ tắm. Anh ta không biết viết, anh ta còn hiếm khi theo được một suy nghĩ đến hết câu nói. Việc học hành của Shay chỉ dừng ngang chứng chỉ giáo dục tổng quát mà anh kiếm được trong thời gian ở trại giáo dưỡng thanh thiếu niên.

Vậy, làm sao mà Shay Bourne lại nhớ được Phúc âm theo thánh Thomas? Có khi nào trong đời anh ta vô tình lướt ngang qua quyển sách này không?

Câu trả lời duy nhất tôi nghĩ được, đó là không. Nó có thể là một sự trùng hợp ngẫu nhiên. Tôi hẳn đã nhớ nhầm đoạn hội thoại giữa hai chúng tôi. Hoặc, có lẽ, tôi đã nhầm về Shay.

Ba tuần vừa rồi, tôi đã băng qua đám đông dày đặc người cắm chốt trước nhà tù. Tôi đã tắt TV khi một học giả nữa lại cho rằng Shay có thể là Đấng Thiên sai. Xét cho cùng, tôi biết rõ hơn họ. Tôi là một linh mục, đã tuyên khấn, tôi hiểu rằng chỉ có một Thiên Chúa. Thông điệp của Ngài được ghi lại trong Phúc âm, và trên tất cả, khi nói chuyện, Shay không có vẻ gì giống với Chúa Jesus trong bất kỳ phúc âm nào.

Nhưng lại có một phúc âm thứ năm. Một phúc âm không được đưa vào Kinh thánh, nhưng cũng cổ xưa hệt như vậy. Một phúc âm tán thành niềm tin của ít nhất là một vài người trong thời sơ khai Kitô giáo. Một phúc âm mà Shay Bourne đã trích đọc cho tôi.

Nếu như các giáo phụ đã sai thì sao?

Nếu như các phúc âm đã bị loại bỏ lại là những phúc âm thật thì sao, và những phúc âm được chọn cho vào trong Tân Ước lại là những phiên bản đã bị thêm thắt thì sao? Nếu như Chúa Jesus thực sự nói những câu được viết trong Phúc âm theo Thomas thì sao?

Nó sẽ có nghĩa là những luận điệu người ta nói về Shay Bourne không phải là không có căn cứ.

Và nó sẽ giải thích vì sao Đấng Thiên sai lại trở lại trong hình hài một tên giết người bị kết án, để xem liệu lần này chúng ta có làm cho mọi chuyện được phải lẽ hay không.

Tôi bật dậy khỏi ghế, gấp sách lại, và bắt đầu cầu nguyện.

Lạy Cha trên trời, tôi nói thầm, xin giúp con hiểu.

Bỗng chuông điện thoại reo lên, làm tôi giật bắn cả người. Tôi liếc nhìn đồng hồ, ai lại gọi vào lúc ba giờ sáng cơ chứ?

“Cha Michael? Tôi là quản giáo Smythe, từ nhà tù. Xin lỗi vì làm phiền cha vào giờ này, nhưng Shay Bourne lại bị lên cơn lần nữa. Chúng tôi nghĩ là cha muốn biết chuyện.”

“Anh ta ổn chứ?”

“Anh ta đang trong bệnh xá,” Smythe nói. “Anh ta muốn gặp cha.”

Vào giờ này, đám đông lang bạt bên ngoài nhà tù đang chui mình trong lều trại hay những chiếc túi ngủ, bên dưới ánh sáng như ban ngày từ chiếc đèn chiếu khổng lồ soi sáng cả vùng. Tôi phải len lỏi, tìm đường vào. Và khi đến khu vực đón tiếp, quản giáo Smythe đã đứng chờ sẵn. “Chuyện gì đã xảy ra?”

“Không ai biết,” anh nói. “Phạm nhân Lucius lại là người báo động cho chúng tôi. Từ màn hình máy quay, chúng tôi không thể thấy chuyện gì đã xảy ra.”

Chúng tôi vào bệnh xá. Ở một góc xa và tối trong gian phòng, Shay đang ngồi dựa lưng vào thành giường, một y tá đứng bên cạnh. Anh cầm một ly nước hoa quả và uống bằng ống hút, còn tay kia đang bị còng vào song giường. Dưới lớp áo của anh ló ra nhiều mối dây dợ nữa. “Anh ta thế nào?” Tôi hỏi.

“Anh ta sẽ sống,” cô y tá đáp, rồi đỏ mặt ngay vì nhận ra mình vừa nói hớ. “Chúng tôi đã đo nhịp tim cho anh ta. Cho đến nay, mọi chuyện ổn cả.”

Tôi ngồi xuống một chiếc ghế cạnh Shay, rồi nhìn lên Smythe và cô y tá. “Cho chúng tôi một phút, được chứ?”

“Đó cũng là những gì cha có,” cô y tá nói. “Chúng tôi vừa tiêm vài thứ để cho anh ta ngủ.”

Họ đi về góc xa của gian phòng, và tôi nghiêng người lại gần Shay. “Anh ổn chứ?

“Cha sẽ không tin những gì tôi kể đâu.” “Thử xem nào,” tôi nói.

Shay nhìn quanh để đảm bảo không một ai nghe thấy. “Tôi đang xem TV, cha biết đó? Phim tài liệu về cách làm những thứ kẹo nhai lúc xem phim, kiểu như Dots và Milk Duds. Và tôi bắt đầu thấy mệt, nên tôi tắt TV. Nhưng trước khi tôi bấm nút, thì toàn bộ ánh sáng trong TV bắn thẳng vào tôi như tia điện vậy. Ý tôi là, tôi có thể cảm nhận những thứ trong máu tôi đang chạy quanh, mà chúng ta gọi nó là gì nhỉ, tinh cầu?”

“Huyết cầu.”

“Đúng, đúng rồi. Tôi ghét từ này. Cha có bao giờ xem trong phim Star Trek, khi những người ngoài hành tinh rút hết muối khỏi sinh vật sống chưa? Tôi luôn luôn nghĩ bọn chúng được gọi là huyết cầu. Cái từ này nói lên, nghe chua lè như đang ăn chanh…”

“Shay. Anh đang nói về chuyện ánh sáng.”

“À, đúng rồi. Nó như thể tôi bị đun sôi từ bên trong vậy, và mắt tôi, chúng bị đông lại, tôi cố gắng kêu lên, nhưng răng của tôi cứng đờ, và khi tôi tỉnh dậy, đã thấy mình ở đây, cảm giác như tôi bị hút cạn khô người vậy.” Shay nhìn lên tôi. “Bị huyết cầu hút cạn.”

“Y tá nói đó là một cơn động kinh. Anh có nhớ chuyện gì nữa không?”

“Tôi nhớ những gì tôi đang nghĩ lúc đó,” Shay nói. “Đúng là cái cảm giác đó.”

“Cảm giác gì?”

“Chết.”

Tôi hít một hơi thật sâu. “Có nhớ khi anh còn nhỏ xíu, và anh ngủ quên trong xe không nào? Rồi ai đó sẽ bồng anh ra và đặt vào giường, rồi sáng mai thức dậy, anh tự động biết là mình đang ở nhà? Tôi nghĩ chết cũng giống như vậy.”

“Thật tốt,” Shay nói với giọng trầm xuống. “Thật tốt khi biết nhà là thế nào.”

Một câu vừa đọc cách đây một giờ, bỗng len lỏi vào đầu tôi: Nước Cha được tỏa lan khắp mặt đất, và người ta không thấy.

Dù cho tôi biết, bây giờ không phải lúc, dù cho tôi biết lúc này tôi ở đây là vì Shay, dù cho còn có nhiều cách khác, nhưng tôi lại cúi xuống gần hơn, đến khi lời tôi nói kề sát tai anh. “Từ đâu mà anh tìm thấy Phúc âm của Thomas?” Tôi nói rất khẽ.

Shay ngây người nhìn tôi. “Thomas nào?” anh nói xong là vừa lúc đôi mắt sụp lại.

Khi lái xe khỏi nhà tù, tôi nghe văng vẳng tiếng của cha Walter. Hắn lừa được cha rồi. Nhưng khi nhắc đến Phúc âm của Thomas, tôi chẳng thấy dù chỉ một tia le lói nhất trong mắt Shay cho thấy anh nhận ra nó. Mà lúc đó anh đã bị chuốc thuốc rồi, và thật khó để ai đó có thể giấu giếm điều gì trong tình trạng như vậy.

Cảm nhận của tôi có giống như của những người Do Thái gặp Chúa Jesus, rồi nhận ra Ngài còn hơn cả một giáo sĩ lỗi lạc hay không? Tôi chẳng biết phải so sánh thế nào. Tôi là một người Công giáo trưởng thành, đã trở thành linh mục. Tôi không thể nhớ có lúc nào tôi lại không tin Chúa Jesus là Đấng Thiên sai.

Dù vậy, tôi biết một người có thể nhớ được.

Giáo sĩ Bloom không có đền thờ, bởi nó đã bị thiêu rụi, nhưng ông thuê một văn phòng gần trường học để tổ chức các buổi phụng vụ. Khoảng trước tám giờ sáng, tôi đang chờ trước cánh cửa khóa chặt, thì ông đến.

“Ồ,” ông diễn tả cảm giác khi nhìn thấy cảnh tượng trước mặt mình. Một linh mục mắt đỏ hoe, xơ xác, tay cầm mũ bảo hiểm và các bản văn Nag Hammadi. “Tôi nên cho cha mượn nó lâu hơn một đêm mới phải.”

“Tại sao người Do Thái không tin Chúa Jesus là Đấng Thiên sai?”

“Chuyện đó cần ít nhất một tách rưỡi cà phê mới nói được,” ông vừa mở cửa vừa nói. “Vào đi.”

Ông bắc ấm nước lên và mời tôi ngồi. Văn phòng của ông trông khá giống với văn phòng của cha Walter ở nhà thờ St. Catherine, thật dễ chịu và nồng hậu. Một nơi bạn sẽ muốn ngồi lại và nói chuyện. Dù cho, không như cha Walter, cây cối trong văn phòng của giáo sĩ Bloom là cây thật. Cây của cha Walter là đồ nhựa, được các bà đem đến cho, bởi cây cối nào vào tay cha cũng đều héo rũ cả.

Thấy tôi đang xem một chậu hoa, giáo sĩ Bloom nói ngay, “Đó là một người Do Thái lang thang. Ý tưởng pha trò của Maggie đấy.”

“Tôi vừa trở về từ nhà tù. Shay Bourne vừa bị lên cơn động kinh lần nữa.”

“Cha đã nói cho Maggie chưa?

“Chưa.” Tôi nhìn ông. “Thầy chưa trả lời câu hỏi của tôi.”

“Tôi vẫn chưa được uống cả phê mà.” Ông rót cho chúng tôi mỗi người một tách, bỏ sữa và đường vào tách của tôi mà không cần hỏi ý kiến. “Người Do Thái không nghĩ Chúa Jesus là Đấng Thiên sai, bởi Ngài không đủ tiêu chuẩn của một Đấng Thiên sai Do Thái. Khá là đơn giản, và nó đã được Maimonides viết ra. Một Đấng Thiên sai của Do Thái, sẽ đưa người Do Thái về lại Israel và thiết lập chính quyền ở Jerusalem, biến nơi đó thành trung tâm chính trị của thế giới, cho cả người Do Thái và dân ngoại. Người đó sẽ xây lại Đền thờ và phục hồi luật Do Thái thành luật trên toàn cõi đất. Người đó sẽ cho kẻ chết trỗi dậy, tất cả mọi kẻ chết, và dẫn đưa vào thời đại thái bình, khi mọi người đều tin vào Đức Chúa. Người đó sẽ là dòng dõi của Vua David, một vị vua và một chiến binh, một thẩm phán và là nhà lãnh đạo vĩ đại… nhưng người đó cũng sẽ là con người kiên quyết, không khoan nhượng.” Giáo sĩ Bloom đẩy tách cà phê đến trước mặt tôi. “Chúng tôi tin rằng, trong mọi thế hệ, có một con người được sinh ra với tiềm năng trở thành Đấng Thiên sai. Nhưng nếu thời Thiên sai chưa đến, và người đó chết đi, thì người đó không phải là Đấng ấy.”

“Như Chúa Jesus vậy.”

“Cá nhân tôi, luôn xem Chúa Jesus là một người Do Thái ái quốc vĩ đại. Ngài là một người Do Thái tốt, có lẽ là một người mang mũ kippah trên đầu và vâng theo kinh Torah, không bao giờ có ý lập một tôn giáo mới. Ngài ghét người Roma, và muốn đuổi họ đi khỏi Jerusalem. Ngài bị bắt vì tội phản loạn chính trị, bị kết án tử hình. Đúng, chính Caiaphas, một thượng tế Do Thái đã gây ra việc này, nhưng hầu hết người Do Thái thời đó ghét Caiaphas, bởi ông ta là tay sai của người Roma.” Giáo sĩ Bloom nhìn tôi qua rìa tách cả phê. “Chúa Jesus là một người tốt? Đúng. Thầy dạy vĩ đại? Chắc chắn rồi. Đấng Thiên sai? Không biết được.”

“Nhiều lời trong Kinh thánh nói về thời đại Thiên sai đã được thành sự nơi Chúa Jesus…”

“Nhưng đó có phải là những điểm mấu chốt không?” Giáo sĩ Bloom hỏi. “Giả dụ như, cha không biết tôi, và tôi yêu cầu cha đến gặp tôi. Tôi bảo là tôi sẽ đứng bên ngoài Steeplegate Mall, lúc mười giờ sáng, mặc áo sơ mi Hawaii, tóc xoăn đỏ, và đang nghe nhạc của Outkast trên Ipod. Và lúc mười giờ sáng, cha thấy một người đứng bên ngoài Steeplegate Mall, mặc áo sơ mi Hawaii, tóc xoăn đỏ, và đang nghe nhạc của Outkast trên Ipod… nhưng đó lại là một người phụ nữ. Cha vẫn nghĩ đó là tôi hay sao?”

Ông đứng dậy để chêm nước cho tách cà phê của mình. “Cha có biết, trên đường đến đây, tôi vừa nghe gì trên đài không? Một chiếc xe buýt nữa vừa bị đánh bom ở Israel. Ba đứa con của New Hampshire vừa tử trận ở Iraq. Và cảnh sát vừa bắt giữ một gã nào đó ở Manchester đã bắn vợ cũ của mình ngay trước mặt hai đứa con. Nếu Chúa Jesus đã đem đến thời đại Thiên sai, và thế giới hòa bình cứu rỗi lại là thế giới mà tôi vừa nghe trên đài… thì, tôi thà chờ đợi một Đấng Thiên sai khác.” Ông liếc qua tôi. “Bây giờ, nếu cha không phiền thì cho tôi hỏi một câu… một linh mục làm gì, khi đến văn phòng của giáo sĩ Do Thái lúc tám giờ sáng và hỏi những câu về Đấng Thiên sai Do Thái?”

Tôi đứng dậy và bắt đầu đi quanh căn phòng nhỏ. “Quyển sách thầy cho tôi mượn, nó khiến tôi phải suy nghĩ.”

“Và đó là chuyện xấu?”

“Shay Bourne đã nói những lời giống hệt từng chữ với những gì tôi đọc được trong Phúc âm theo Thomas.”

“Shay Bourne? Anh ta đọc Phúc âm Thomas? Tôi nghĩ Maggie đã nói rằng anh ta…”

“… Chưa được học về đạo, và học vấn chỉ ở mức tối thiểu.”

“Không phải mấy người phái Gideon bỏ quên quyển Phúc âm theo Thomas trong phòng khách sạn đấy chứ,” giáo sĩ Bloom nói. “Làm sao mà anh ta lại…”

“Chính xác là thế.”

Ông chống mũi hai bàn tay vào nhau. “Hừ.”

Tôi đặt quyển sách ông đã cho tôi mượn lên bàn. “Nếu như bắt đầu xem lại mọi sự mà ông đã tin, thì ông sẽ làm gì?”

Giáo sĩ Bloom cúi người xuống, lần giở quyển danh bạ của mình. “Tôi sẽ hỏi thêm câu hỏi,” ông vừa nói vừa viết cái gì đó xuống một tờ giấy rồi đưa nó cho tôi.

Tôi đọc thấy, Ian Fletcher, 603-555-1367.