Chương 5 Những yếu tố phũ phàng của ngoại tình

Có chăng những cuộc ngoại tình khiến người ta đau hơn những cuộc ngoại tình khác?

Có chăng những cuộc ngoại tình tồi tệ hơn những cuộc ngoại tình khác? Có phải một số kiểu ngoại tình sẽ khiến người bị phản bội ít đau đón và dễ phục hồi hơn? Dẫu đã cố xác định những mẫu lặp lại trong sự tương giao giữa hành động và phản ứng, tôi vẫn chưa tìm thấy một sự tương ứng giữa mức độ trầm trọng của hành vi với cường độ của phản ứng.

Rất dễ sa vào việc tìm cách sắp xếp “sự phản bội” theo các thứ bậc vi phạm. Chồng thủ dâm khi xem phim khiêu dâm thì là chuyện cỏn con so với một lần đi mát-xa vui vẻ. Đi mát-xa thì “nhẹ nhàng” hơn vào phố đèn đỏ. Biết chồng vào phố đèn đỏ “ăn bánh trả tiền” thì vẫn còn “dễ chịu” hơn là thấy chồng ngủ với chính đứa bạn thân của mình hay là có một đứa con rơi bốn tuổi sống cách nhà mình ba dãy nhà.

Dĩ nhiên, không phải mọi kiểu ngoại tình đều có mức độ sát thương như nhau. Tuy nhiên, một “bảng xếp hạng” mức độ sát thương tăng dần của các kiểu ngoại tình sẽ chẳng giúp ích gì trong việc đánh giá tính thỏa đáng trong các phản ứng của người bị phản bội.

Khi ta chìm trong nỗi đau bị phản bội, sẽ có vô số phương án suy nghĩ, hành động mà ta có thể chọn, và mỗi lựa chọn ấy sẽ lèo lái câu chuyện của một cá nhân hay một cặp đôi đi theo hướng này hay hướng khác. Cú sốc bị phản bội có nhiều mức độ khác nhau. Sau nhiều thập kỷ làm nghề trị liệu, tôi vẫn không thể dự đoán được một người sẽ làm những gì khi phát hiện chuyện người yêu dấu của mình đã ngoại tình. Thực vậy, nhiều người đã kể với tôi rằng phản ứng của họ khác rất xa so với những gì chính họ đã từng nghĩ.

Những ảnh hưởng của một vụ ngoại tình không nhất thiết tỷ lệ thuận với thời gian ngoại tình hay mức độ nghiêm trọng của nó. Một số mối quan hệ sẽ tan vỡ ngay khi người này phát hiện người kia đã từng một lần trăng hoa. Trong một phút bất cẩn khi chuyện phiếm với chồng, một người vợ chợt nhớ ra và kể chồng nghe chuyện mình từng “ăn vụng” chớp nhoáng cách đây hàng chục năm. Ông chồng lập tức chấm dứt cuộc hôn nhân 30 năm trong sự sửng sốt tột độ của bà vợ.

Có vô số kịch bản có thể xảy ra đối với người biết mình bị phản bội, có người phục hồi tổn thương nhanh đến đáng kinh ngạc, có người chẳng phản ứng gì khi biết những bí mật có thể làm thay đổi hoàn toàn cuộc sống của họ, lại có người điên tiết khi mới thấy bạn đời của mình “liếc mắt đưa tình” ai đó. Tôi từng chứng kiến một số người điêu đứng khi biết bạn đời của mình tơ tưởng về một người khác hay đơn giản là thủ dâm khi xem phim khiêu dâm, trong khi đó, lại có những người khác chấp nhận việc bạn đời của mình lại thỉnh thoảng đi phiêu lưu tình ái với hình thức ngụy trang là đi công tác xa.

Trong câu chuyện ngoại tình rối ren, mỗi sắc thái đều quan trọng. Là nhà trị liệu, tôi cần biết các cảm xúc cụ thể của khách hàng. Nhà nghiên cứu Brené Brown lý giải rằng sau khi phát hiện một sự kiện gây chấn động hay đau thương “cảm xúc của chúng ta bị vết nứt đầu tiên khi ta tìm cách thấu hiểu nỗi đau”. Một số cảm xúc sẽ thiêu đốt trái tim tan vỡ (ví dụ: “Anh ấy đã làm gì với cô ta?”), một số cảm xúc khác lại giúp nâng đỡ trái tim (“Ít nhất là cô ấy đã không làm chuyện đó với anh ta”). Xin vay mượn khái niệm từ nhà khởi nghiệp chăm sóc sức khỏe Alexandra Drane là một số cảm xúc sẽ làm trầm trọng hơn - đặc biệt là những yếu tố làm tổn thương nặng nề hơn, và một số làm vùng đệm - tức những tấm khiên bảo vệ ta trước tổn thương.

Cách ta phát hiện ra chuyện ngoại tình và cách ta phản ứng khi biết mình bị phản bội có liên quan mật thiết với các kỳ vọng, sự nhạy cảm, quá khứ của chúng ta và cũng liên quan đến sự trắng trợn trong hành vi ngoại tình của người kia. Giới, văn hóa, đẳng cấp, chủng tộc, thiên hướng tình dục - tất cả đều đóng khuôn trải nghiệm ngoại tình và kiến tạo hình thù của nỗi đau.

Một lăng kính để ta xem xét mức độ ảnh hưởng của ngoại tình chính là hoàn cảnh của ta. Mang thai, lệ thuộc về tài chính, thất nghiệp, đang mắc bệnh, tình trạng nhập cư,... khiến ảnh hưởng của sự phản bội càng thêm thê thảm. Lịch sử gia đình cũng là một lăng kính quan trọng để xem xét: những người lớn lên trong gia đình có người ngoại tình hoặc bội tín, những người từng chịu đựng những điều này trong những mối quan hệ cũ - thường dễ nhạy cảm và tổn thương. Ngoại tình luôn xảy ra ngay trong lòng mạng lưới của những kết nối, và thường bén rễ rất lâu trước khi gây ra một vết thương thật sự. Với một số người, chuyện người kia ngoại tình khẳng định một nỗi sợ sâu kín: “Chẳng phải anh ấy không yêu mình mà là mình không cảm thấy rằng mình đáng yêu”. Với nhiều người khác, ngoại tình đập tan hình ảnh đẹp đẽ về người kia trong lòng họ: “Ngày xưa tôi chọn anh vì tôi chắc chắn anh không phải loại người bạc tình bạc nghĩa.

Vậy mà...”.

Vùng đệm bao gồm mạng lưới bạn bè và gia đình. Những người thân thiết này sẽ kiên nhẫn ở cạnh, động viên, an ủi người bị phản bội, sẽ trở thành nơi trú ẩn bình yên của họ. Ý thức mạnh mẽ về bản thân hoặc một niềm tin tâm linh/ tôn giáo cũng có thể giúp làm thuyên giảm sang chấn. Chất lượng của chính mối quan hệ trước khi xảy ra khủng hoảng ngoại tình luôn đóng vai trò then chốt. Nếu một người cảm thấy mình còn những chọn lựa khác như phần chia bất động sản, tiền tiết kiệm, triển vọng nghề nghiệp, triển vọng hẹn hò với những người khác - thì những điều này không chỉ làm dịu đi nguy cơ bị tổn thương mà còn tạo không gian để họ có thể xoay xở xử lý vấn đề. Không gian này không chỉ là không gian cho tâm lý mà còn là không gian bên ngoài họ. Phân tích nỗi đau do phản bội gây ra giúp ta xác định các cơ hội để củng cố những vùng đệm bảo vệ này.

Trong những lần gặp gỡ đầu tiên với người đang bị tổn thương vì một vụ ngoại tình, tôi thường xem xét các “vết thương” cho đến khi xác định được cảm xúc cụ thể của người ấy, xem xét những lăng kính và đề ra chiến lược kiện toàn những vùng đệm. Điều gì khiến người ấy đau đón nhất? Điều gì đang khiến tình hình càng tồi tệ thêm? Sự coi thường, sự phản bội, sự bỏ rơi, sự vi phạm niềm tin, lời nói dối hay sự lăng nhục? Đấy là mất mát hay chối từ? Có phải là vỡ mộng hay tủi hổ? Đó là sự giải tỏa, thoái lui hay căm phẫn? Ta đang xoay quanh cảm xúc hay chùm cảm xúc cụ thể nào?

Đời có bao đàn ông,sao em lại ngoại tình với đúng người ấy?

Khi bị bội tình, một số người có thể tức khắc bày tỏ cảm xúc, gọi tên nỗi đau của mình, nhưng cũng có những người không thể nói nên lời, không hiểu chuyện gì đang xảy ra, không biết điều gì đang khiến mình đau đớn đến thế. Những cảm xúc không tên cứ ám ảnh, đeo bám họ dai dẳng.

Một ngày nọ, tôi nhận được e-mail từ anh Kevin, 26 tuổi, một lập trình viên. Anh kể về việc người yêu của mình đã ngoại tình với chính anh trai của anh, tức là cùng một lúc, Kevin mất cả tình yêu đôi lứa lẫn tình anh em.

Anh Kevin viết rằng: “Cô là người thứ hai tôi kể câu chuyện đã xảy ra cách đây tận mười năm. Có lẽ cuối cùng tôi đã có thể viết ra tất cả mọi chuyện để tự chữa lành vết thương lòng của mình”.

Năm 16 tuổi, Kevin gặp mối tình đầu của mình – Taylor – cô gái học lớp trên. Kevin yêu Taylor say đắm. Kevin đã giới thiệu Taylor với anh trai của mình là Hunter. Ba người thường đi chơi vui vẻ cùng nhau.

Ngày nọ, Taylor đột ngột... nói lời chia tay khiến Kevin “đau lắm, nhưng không đến mức tan nát cả lòng dạ”. Điều kỳ lạ là dù đã “dứt áo” với Kevin nhưng Taylor vẫn thường đi cùng Hunter. Kevin kể: “Thậm chí mẹ của tôi từng hỏi tôi thấy chuyện bạn gái cũ của mình cứ đi cùng anh Hunter là có bình thường không. Nhưng tôi tin anh ấy vô điều kiện vì anh Hunter bảo anh gặp cô ấy chỉ để học chung thôi. Tôi đâu thể ngờ anh ấy đã lừa dối tôi!”. Nhìn lại mọi chuyện, anh Kevin tự hỏi: “Sao tôi lại không nhận ra họ đang cặp bồ với nhau nhỉ?”. Nhưng bản chất của con người là bám víu vào cảm giác của mình để tránh đối diện với những thực tế phũ phàng. Tôi trấn an Kevin rằng anh không cần cảm thấy xấu hổ vì không hay biết chuyện ngoại tình ấy. Có nhiều khi, tránh né sự thật không phải là vì ta ngu ngốc mà chỉ đơn giản là ta đang muốn tự bảo vệ mình. Đó là cơ chế tự vệ tinh vi có tên gọi là từ chối tổn thương – một hình thức tự lừa dối bản thân mà chúng ta thường khởi động khi nhận thấy mọi thứ quá rủi ro và chúng ta có quá nhiều thứ để mất.

Tâm trí ta luôn cần sự mạch lạc, chặt chẽ, do đó nó thường cố tình loại bỏ những chuyện bất nhất đang đe dọa xáo trộn cuộc sống của ta. Điều này càng thể hiện rõ khi chúng ta biết những người ta đang gần gũi nhất, ta đang nương tựa vào nhiều nhất – đã phản bội ta, ta sẽ vẫn cố gắng nắm chặt, giữ gìn sợi dây quan hệ, bất chấp mọi khó khăn, rủi ro, nguy hiểm.

Cuối cùng, một ngày nọ, một cậu bạn học hỏi thẳng Kevin: “Cậu không nhận ra anh trai cậu đang yêu đương với Taylor à?”, Kevin đã phản bác: “Không thể như thế được!”. Ấy thế mà vài phút sau, Kevin ra một nơi yên tĩnh và gọi điện thoại cho anh trai để hỏi chuyện đó có thật hay không. Kevin kể: “Anh tôi đã rối rít xin lỗi vì đã làm tôi đau lòng. Hôm đó, tôi về nhà, vùi mặt vào gối khóc suốt mấy tiếng. Từ đó, tình cảm của tôi và anh trai không bao giờ còn được như xưa”.

E-mail chi tiết, sống động Kevin viết cho tôi hiển hiện rõ một trái tim, một tâm hồn, một giọng nói của một thiếu niên 16 tuổi. Câu chuyện đau lòng của Kevin dường như đã đông cứng với thời gian, cậu nhớ rõ từng chi tiết ngày tháng, tên của người bạn đã cho cậu biết sự thật nhục nhã cậu đã bị “cắm sừng”, số phút cậu chờ anh mình bắt điện thoại, chiếc gối ngả màu vì thấm đẫm nước mắt của người đang đau vì tình,... Các nhà tâm lý gọi những chi tiết này là “ký ức màn ảnh” – tức chúng ta tập trung vào những chi tiết cụ thể hòng che lấp những cảm xúc đau đớn của trải nghiệm để khiến cho nỗi đau ấy dễ chịu hơn.

Trong e-mail kế tiếp của Kevin, tôi nhận thấy anh đã bắt đầu giải tỏa được tâm lý khi hiểu rằng việc viết e-mail giúp anh dần hiểu ra vì sao anh đã nhìn thấy chiếc gối rõ rệt hơn là khuôn mặt của Taylor.

Chiều sâu vết cắt của sự phản bội đồng hành với chiều sâu của sự gắn bó. Với nhiều người, sự phản bội của một người bạn còn cắt sâu hơn sự phản bội của người bạn đời. Việc bị Taylor phản bội khiến Kevin đau nhói, nhưng không thể đau bằng việc bị chính người anh trai ruột thịt lừa dối. Khi người phản bội ta là một người mà ta quen biết, một thành viên trong gia đình, trong dòng họ, hay một người ta đã đặt trọn niềm tin (người giúp việc, thầy giáo, hàng xóm thân thiết, bác sĩ,...) – thì sự đổ vỡ của ta sẽ tăng theo cấp số nhân. Ta sẽ tự hỏi rằng ngay cả người ấy cũng lừa dối ta thì ta biết tin ai, biết nương tựa vào đâu?

Tôi đã nghe được nhiều câu chuyện rằng người yêu của mình lại ngoại tình với chính bạn thân của mình. Càng có nhiều mối quan hệ bị ngắt gãy, con người càng cảm thấy điên tiết hơn và cần nhiều thời gian hơn để phục hồi vết thương lòng.

Nhiều năm ròng, anh Kevin sống trong mặc cảm xấu hổ và ô nhục vì quá “đần độn”, để mặc bạn gái và anh trai cắm sừng mình. Kết quả là anh không còn tin vào nhận thức của bản thân: “Mỗi khi gặp gỡ hay hẹn hò một cô gái nào đó, tôi không ngừng nghĩ rằng chắc còn có người thứ ba nào đó trong mối quan hệ này”.

Vấn đề không phải là Kevin đã không nhận ra những dấu hiệu bạn gái của mình đã ngoại tình với anh trai mình, mà vấn đề cốt yếu là anh trai của Kevin đã nghiền nát niềm tin của Kevin.

Hiện nay, Kevin đang nỗ lực hàn gắn lại tình cảm anh em với Hunter. Kevin cũng cảm thấy... thương chính mình ở tuổi 16. Cũng nhờ vậy mà Kevin không vội vàng kết thúc quan hệ với cô gái nào đó khi mối quan hệ có chút vấn đề.

Từ hoài nghi đến chắc chắn người ấy đang ngoại tình

Khi lòng đeo mang nỗi nghi ngờ người yêu/vợ/chồng mình đang ngoại tình, ta sẽ vô cùng khổ tâm lẫn khổ thân xác. Ta bắt đầu lùng sục mọi lúc mọi nơi để tìm bằng chứng ngoại tình. Ta bắt đầu ngửi mùi trên cơ thể họ, quan sát kỹ biểu cảm trên gương mặt họ, thái độ hằng ngày của họ, họ hôn ta hững hờ hay nhiệt tình,... Chúng ta dán nhãn “ngoại tình” cho mọi biểu hiện mà ta cho là bất thường, ví dụ ta không ngừng thắc mắc ti tỉ điều: “Sao vợ mình dạo này lại có nhiều cuộc họp sớm ở văn phòng đến vậy?”, “Mấy bức ảnh vợ mình đăng trên Instagram không khớp với những nơi mà vợ bảo đang ở đó, thời gian không nói dối bao giờ!”, “Dạo này chồng mình lạ lắm, tự dưng trước khi chạy bộ lại... tắm rửa sạch sẽ, lại còn xịt khử mùi nữa chứ. Chắc có điều gì mờ ám đây!”, “Sao chồng mình lại mang điện thoại vào nhà tắm nhỉ? Tắm thì cần gì đến điện thoại chứ? Chắc có gì đó muốn giấu giếm đây!”,...

Thoạt tiên, chúng ta chỉ giữ những thắc mắc này trong lòng vì sợ... gieo tiếng oan, và nhất là sợ những gì mình nghi ngờ là... sự thật. Nhưng rồi vì quá nóng lòng muốn “hai năm rõ mười”, ta dần không còn sợ gì nữa và bắt đầu thăm dò, truy vấn, đối chất trực tiếp với đối phương. Chúng ta kiểm tra, gặng hỏi những điều mà ta đã biết tỏng câu trả lời nhờ định vị GPS, ta bày binh bố trận để đưa họ vào tròng. Ta giả vờ biết hết mọi chuyện dù thật ra... chưa biết gì mấy.

Khi nghi ngờ Josie – vợ mình – ngoại tình, anh Anton nói với vợ rằng: “Anh đã biết chuyện em đi ngủ lang rồi. Em có thể kể anh nghe toàn bộ chi tiết sự việc”. Josie tin lời, bèn kể tuốt tuồn tuột, nhiều hơn rất nhiều những gì chồng mong được nghe, khiến chồng suy sụp trầm trọng và không thể nào quên được những gì vợ đã nói. Về sau, cô Josie cho tôi biết rằng những nghi ngờ ban đầu của Anton là hoàn toàn vô cớ. Nhưng càng ngày anh càng ráo riết theo dõi, giám sát Josie nên khiến cô cảm thấy rất thất vọng và ngày càng cố tình xa lánh anh. Cuối cùng, “con giun xéo lắm cũng quằn”, cô quyết định... ngoại tình. Cô nói: “Anh ấy cứ khăng khăng tôi là kẻ phản bội thế nên tôi quyết định biến điều anh ấy tin thành sự thật”.

Câu chuyện của cô Ruby và anh JP lại có đôi chút khác biệt vì người trong cuộc từng cảm thấy lương tâm cắn rứt vì... nỡ nghi ngờ lòng chung thủy của người kia.

Suốt nhiều tháng, cô Ruby gặng hỏi JP rằng anh có đang có nhân tình không, JP đanh thép chỉ trích Ruby ghen tuông vớ vẩn, tưởng tượng linh tinh. Cô gần như đã suýt tin anh nếu không có một ngày anh bỏ quên điện thoại ở nhà, cô lục lọi điện thoại và rồi biết mình bị “cắm sừng”. Thật ra, những lần anh lớn tiếng phủ nhận mình không ngoại tình... chính là bởi vì anh đang ngoại tình. Cô Ruby cảm thấy như đã bị phản bội hai lần. Anh khiến cô nghi ngờ không chỉ anh mà còn nghi ngờ cả sự tỉnh táo của mình.

Khi mọi nghi ngờ đã được khẳng định, trong một tích tắc, sự bế tắc bấy lâu trong ta được giải tỏa, nhưng một mũi tên khác đồng thời lao vút ra, cắm sâu vào tim ta: mũi tên của việc biết chắc mình đã bị phản bội. Khoảnh khắc phát giác ta bị phản bội thường để lại một vết sẹo không thể nào xóa nhòa. Ta đã phát hiện ra chuyện ấy bằng cách nào? Có phải ta đã tìm thấy địa chỉ e-mail của chồng mình trong mớ dữ liệu của một trang web dành cho những người thích ngoại tình? Hay là nhờ có ai đó thông báo rằng thấy chồng ta đang cặp kè với người phụ nữ khác? Hay là ta đã chứng kiến tất tần tật những thứ không nên thấy?

Khi bước vào phòng ngủ, anh Simon thấy vợ mình đang nằm với nhân tình trên chiếc giường của vợ chồng anh. Kể từ lúc đó, anh không thể ngủ trên chiếc giường đó nữa.

Cô Jamiere đã chuẩn bị tinh thần cho việc lật tẩy chuyện chồng mình – anh Terrence – đang ngoại tình, nhưng những gì xảy ra khác với cô tưởng tượng. Cô nhận thấy các dấu hiệu chồng đang ngoại tình vì anh có những biểu hiện y chang lần ngoại tình đầu tiên: tự dưng chăm chỉ chải chuốt, mua sắm nhiều quần áo mới, làm móng tay sạch sẽ, họp hành liên miên. Cô nói: “Mọi người thường nghĩ khi ngoại tình lần thứ hai thì đàn ông sẽ che giấu tốt hơn, nhưng chồng tôi thì làm mọi thứ... y chang lần ngoại tình trước”.

Khi bị vợ truy vấn có đang “ăn vụng” hay không, anh Terrence chối phắt. Cuối cùng, cô Jamiere cũng có được một bằng chứng: một e-mail từ chồng của người phụ nữ mà chồng cô đang cặp kè. Cô Jamiere kể: “Ông ấy đã gửi tôi những tin nhắn hai người ấy gửi cho nhau, trong đó chồng tôi đã chê bai, nói xấu tôi kinh khủng, nào là béo ị sau khi đẻ con, nào là răng hô, nào là giọng nói kinh khủng,... Tôi đọc mà muốn nôn luôn”.

Cô Jamiere đau đớn trước giọng điệu của Terrence trong tin nhắn, nhưng cũng uất ức khi chúng được gửi đến cô “nguyên đai nguyên kiện”, và cô không hề kịp chuẩn bị tinh thần trước. Quyết tâm không để cho bất cứ người đàn ông nào khinh thường mình, cô hai mặt một lời với chồng để làm cho ra nhẽ chuyện này. Rồi cô viết một lá thư cho người đàn ông đã gửi chùm tin nhắn kia cho cô, giả vờ nói rằng hành động gửi tin nhắn ấy không phải có dụng ý muốn giúp cô mà chẳng qua người chồng kia muốn “trả thù” vợ vì đã ngoại tình với chồng cô.

Trong tình hình này, nhiệm vụ chính của tôi là giúp cô Jamiere lấy lại giá trị bản thân.

Bí mật, chuyện tầm phào và những lời khuyên dỏm

Khi phát hiện vợ/chồng của mình ngoại tình, nhiều người cố gắng giấu giếm sự thật ấy vì muốn giữ thể diện. Điều đó có nghĩa họ đồng lõa với sự dối trá, với những bí mật tồi tệ, họ trở thành “vệ sĩ” của chính người đã dối gạt họ. Họ sợ bạn bè, cha mẹ, con cái, đồng nghiệp, hàng xóm, truyền thông,... biết chuyện tồi tệ ấy.

Cô Lynn hồi tưởng: “Tôi đứng đó, tay cầm hai đôi hoa tai y hệt nhau. Tôi bắt đầu hỏi chồng vì sao lại mua những hai đôi, và rồi câu trả lời hiện ra: anh ấy đã dan díu với cô thư ký suốt sáu năm nay. Thế là quá rõ vì sao anh ấy mua hai đôi hoa tai như nhau”.

Vì lũ trẻ, cô Lynn và anh Mitch quyết định vẫn ở cùng nhau. Và cũng vì lũ trẻ, cô đã giữ bí mật chuyện bố của chúng đang ngoại tình. Cô kể với tôi: “Tôi không muốn ai biết chuyện đó cả, do đó tôi nói dối cha mẹ và các con gái của mình. Tôi vẫn làm bánh quế vào buổi sáng và hôn chào tạm biệt chồng như mọi ngày. Quả là lố! Tôi muốn bảo vệ các con nhưng rốt cuộc tôi cảm thấy như mình đang bảo vệ anh ta. Thật tréo ngoe quá chừng phải không?”.

Bí mật ngoại tình mà cô đã không được biết giờ đây hóa thành bí mật cô không muốn cho ai khác biết. Sau khi chuyện ngoại tình bại lộ, anh Mitch dường như được phóng thích, còn cô Lynn thì cảm thấy bị giam cầm. Đôi khi cô phải tự nhắc mình rằng mình không phải là kẻ có tội.

Điều cả cô Lynn và anh Mitch nên làm là tìm ai đó đáng tin cậy để chia sẻ vết thương lòng để vết thương ấy không lở loét hơn nữa. Có thể họ không muốn cho cả làng biết chuyện, nhưng họ rất cần dũng cảm kể chuyện này với 1-2 người.

Khi chuyện ngoại tình bị bại lộ, sự thương cảm đối với người bị phản bội và sự chỉ trích gay gắt đối với hành động ngoại tình càng khiến cho một số người bị phản bội thêm khổ sở. Cô Ditta ghét tất cả các bà mẹ ở trường khi họ nhìn cô với ánh mắt trắc ẩn mà cô cho là giả tạo, còn trong bụng thì hẳn mừng thầm rằng mình chưa bị chồng phản bội. Họ xầm xì sau lưng cô Ditta đủ điều: “Sao cô ấy lại không biết chồng mình đang ngoại tình nhỉ”, “Cô ấy làm việc khắp tứ phương, để chồng ở nhà với lũ trẻ suốt thì mong gì chồng chung thủy?”,... Tóm lại, họ dùng mọi giọng điệu, từ kết án, chỉ trích kẻ ngoại tình đến thương xót nạn nhân; rồi sau đó họ lại quay sang đổ thừa cho nạn nhân vì đã “cho phép” chuyện ngoại tình xảy ra, vì đã không cố gắng ngăn chặn chuyện ngoại tình, vì không nhận ra chồng mình đang ngoại tình, vì đã phó mặc cho chuyện ấy diễn ra suốt một thời gian dài, vì vẫn “cố đấm ăn xôi” ở lại bên chồng sau ngần ấy chuyện,...

Ngoại tình không chỉ bóp chết một cuộc hôn nhân mà còn làm ảnh hưởng đến những quan hệ khác như tình bạn, tình cảm gia đình, tình đồng nghiệp. Sau chín năm là bạn tốt của nhau, giờ đây anh Mo đã quyết định không tham gia chuyến chèo kayak thường niên với những chiến hữu nữa vì có ba người trong nhóm này liên quan đến chuyện vợ anh ngoại tình. Ba người ấy gồm một người là... bạn tình của vợ anh, một người cho hai người này thuê phòng để vui vẻ với nhau, còn người thứ ba biết chuyện nhưng giữ im lặng. Mọi người biết hết mọi chuyện, nhưng không ai nói cho anh Mo biết. Bị phản bội tứ bề, anh Mo tự hỏi: “Bây giờ tôi biết nói chuyện với ai đây?”.

Những người như anh Mo bị chấn thương vì cảm thấy tủi nhục và bị người khác xa lánh, cách ly. Khi đã biết chuyện ngoại tình, ta thường rơi vào tình cảnh khao khát tìm được ai đó an ủi, động viên mình. Nếu tìm được một bờ vai như thế, ta nguôi ngoai phần nào, nếu không tìm được ai, ta cảm thấy cô độc gấp đôi.

Bị cô lập và phải giữ bí mật chuyện mình bị phản bội đã là khó, lắng nghe lời khuyên từ người khác cũng khó không kém. Bạn bè ta thường quá nhanh nhảu đưa ra các phán xét nóng vội, những giải pháp giản đơn và những lời rủa xả không cần thiết kiểu: “Hồi giờ mình đã không ưa hắn/ả rồi!”. Khi quá bức xúc và quá kích động, bạn bè và gia đình nổi xung thiên, phản ứng mạnh mẽ đến mức “chiếm luôn sân khấu” của nạn nhân, khiến người bị lừa dối rơi vào một vị trí kỳ quặc là phải bảo vệ chính người đã làm họ tổn thương.

Anh Arthur cười chua chát khi kể lại: “Khi tôi kể với mẹ ruột chuyện vợ mình ngoại tình, tất cả những gì mẹ tôi có thể nói là: ‘Mẹ đã nói từ đầu là cô ta không ra gì rồi mà con không chịu tin’. Sau đó, bà liệt kê một đống lỗi lầm, sai trái, yếu kém của Sara mà bà đã nhìn thấy từ lâu. Tôi đã bảo mẹ hãy ngừng lời. Tôi đã nhắc cho bà nhớ rằng Sara là một người mẹ như thế nào, rằng Sara đã chăm chỉ làm việc ra sao. Rồi tôi nói, ‘Chờ đã. Con mới là người bị tổn thương ở đây kia mà!’”.

Mọi người dường như đều biết đích xác phải làm gì. Bạn bè đưa lời khuyên nhủ, giúp đỡ ta dọn đồ đi nơi khác, thay khóa, đưa lũ trẻ đi nơi khác vào cuối tuần. Họ gửi số điện thoại của ta cho các nhà trị liệu, các chuyên gia hòa giải, thám tử tư, luật sư. Đôi khi đây chính là những gì cần cho ta vào lúc đó. Nhưng cũng có lúc, những hành động này dẫu chứa thành ý, lại không chừa đủ không gian cho những uẩn khúc của tình thế tiến thoái lưỡng nan này.

"Sao lại ngoại tình đúng lúc này"

Sự phản bội vốn đã khiến ta chấn thương, nhưng đôi khi thời điểm phát hiện người kia ngoại tình sẽ khiến ta hoàn toàn gục ngã. Những điệp khúc ôi-sao-quá-đỗi-thân-quen như: “Sao anh nỡ ngoại tình khi con chúng ta mới được hai tháng tuổi?”, “Sao anh nỡ vụng trộm khi em vừa sảy thai!”,...

Khi đang mang thai những tháng cuối cùng, Lizzy phát hiện Dan – chồng cô – ngoại tình, nhưng cô đành câm nín vì không muốn đứa con trong bụng bị ảnh hưởng bởi năng lượng xấu. Anh Tom biết vợ ngoại tình trong khi mẹ ruột của anh đang hấp hối; anh Drake đau đớn, cay đắng phát hiện chuyện vợ ngoại tình vào đúng... kỷ niệm mười năm ngày cưới.

Khi thời điểm phát hiện người bạn đời của mình ngoại tình có ý nghĩa cá nhân đặc biệt nào đó, ta sẽ nhấn mạnh đến yếu tố thời gian: “Sao anh/em có thể ngoại tình vào ngay lúc ấy?”. Và thế là yếu tố thời điểm ngoại tình lấn át cả chuyện ngoại tình.

"Khi vụng trộm, có nghĩ cho tôi không?"

Trong một số trường hợp, cái đau đớn nhất chính là sự gian dối có chủ đích – khi kẻ ngoại tình xây dựng một kế hoạch quy mô để thực hiện một loạt những lừa dối có toan tính. Sự chủ đích ngụ ý rằng người không chung thủy đã đặt ham muốn của bản thân cao hơn hậu quả và quyết định tiếp tục bằng mọi giá. Hơn nữa, sự đầu tư đáng kể về thời gian, sức lực, tiền của và sự khéo léo cho thấy ham muốn ích kỷ của người đó bất chấp người còn lại hay bất chấp cả gia đình của chính mình.

Khi phát hiện Steve – chồng mình – thường đi lại với gái gọi cao cấp, Charlotte căng thẳng nói: “Anh hãy giải thích rõ ràng chuyện này! Anh đã tìm tới gái làng chơi như thế nào? Có phải là anh có dư 5.000 đô la không biết phải làm gì không? Có phải anh đã đi ra ATM mười lần để rút số tiền đó không? Anh có biết một lần chơi gái sẽ tốn bao nhiêu hay không? Anh có phải là khách quen không?”.

Mỗi đường đi nước bước của Steve đồng nghĩa với việc không đếm xỉa gì đến người vợ. Có quá nhiều thứ khiến Charlotte nổi giận khi nói tới những chuyến du hí của Steve vào nền công nghiệp tình dục, nhưng nhát cắt xuyên tim cô chính là anh chẳng mảy may nghĩ suy đến cô trên hành trình tìm kiếm lạc thú ấy.

Liệu Steve có nghĩ đến vợ mỗi khi rút tiền ở ngân hàng chuẩn bị đi chơi gái? Liệu anh có nghĩ đến vợ khi lả lướt màn dạo đầu với người phụ nữ nào đó, khi thay ga trải giường, khi đổ rác phi tang chứng cứ ngoại tình? Charlotte kể: “Biết chuyện anh ấy ngoại tình thôi là tôi đã đau đớn lắm rồi. Nhưng cái đau ấy vẫn chưa là gì so với cái đau khủng khiếp khi biết anh ấy đã dồn bao nhiêu sức lực, tâm trí, thời gian để bày binh bố trận hòng qua mắt tôi. Khi biết tất cả, tôi chẳng thấy ngạc nhiên gì việc anh ấy còn quá ít thời gian và sức lực cho tôi”.

Cô Charlotte hiểu rõ những ham muốn và cũng đã từng có những cơ hội để ngã vào vòng tay của người đàn ông khác, nhưng cô đã không làm thế. Cô nói với chồng: “Em biết chuyện anh đã làm vì đó là những gì em đã không làm. Trong những giây phút cơ hội ngoại tình ở ngay trước mắt, em đã không bước vào vì em cứ nghĩ về anh mãi, rằng anh sẽ buồn, sẽ tổn thương đến chừng nào nếu em phản bội anh. Lẽ nào anh không biết rằng khi anh ngoại tình, em sẽ rất đau đớn? Hay anh chẳng buồn quan tâm em sẽ thế nào?”.

Những sự phản bội được tính toán chu đáo có thể sát thương nặng nề, nhưng ngoại tình kiểu... vô tình ngoại tình, do hoàn cảnh... đưa đẩy cũng khiến người khác suy sụp không kém.

Anh Rick đã cười chua chát khi kể với tôi về việc vợ anh “tình cờ” ngoại tình: “Cô ấy nói với tôi rằng đó chỉ là cảm xúc tức thời và không có ý nghĩa gì hết. Tôi hỏi cô ấy: ‘Em nghĩ rằng em nói như thế thì tôi sẽ thấy dễ chịu hơn sao? Em có biết cái chuyện mà em bảo không có ý nghĩa gì hết đã làm anh đau đớn đến dường nào không?’”.

"Tôi có phải chỉ là cái bến tạm cho thuyền tình anh ấy ghé qua?"

Ngày nay, nhiều người chấp nhận việc mình không phải là tình đầu của người mình yêu nhưng rất hy vọng sẽ là tình cuối. Chúng ta có thể chấp nhận người mà ta yêu thương đã từng có nhiều mối quan hệ, thậm chí từng kết hôn, và ta thường nghĩ rằng những cô bạn gái cũ, vợ cũ của người ấy đều đã là “cố nhân”. Chúng ta thừa biết mình không phải là người duy nhất của người kia nhưng lại muốn tin rằng mình đang là người duy nhất trong trái tim người ấy! Thế nên, khi bạn đời của mình ngoại tình với chính tình cũ, ta đau đớn không từ ngữ nào tả xiết.

Chị Helen và anh Miles đã bên nhau 18 năm, trong đó có 14 năm là vợ chồng. Hai năm qua, anh Miles qua lại với Maura – vợ cũ, người từng bỏ anh đi theo người đàn ông khác. Chị Helen không ngừng thắc mắc vì sao chồng mình lại quay lại với vợ cũ.

Khi tôi hỏi anh Miles điều này, anh thú nhận rằng anh chưa bao giờ chấp nhận chuyện Maura... ngừng yêu anh. Một phần nào đó trong lòng anh vẫn còn tin rằng bàn tay của số phận đang dẫn đường cho anh nối lại tình xưa với Maura. Anh nói: “Sau nhiều năm ly hôn, tôi tình cờ gặp lại vợ cũ. Sự trùng hợp này chắc có ý nghĩa gì đó chăng?”.

Chị Helen biết rõ Maura là tình đầu của Miles. Hai người ấy từng là vợ chồng trong 12 năm. Helen không ngừng tự hỏi: “Anh ấy có thật sự yêu tôi hay không? Tôi có phải là người duy nhất trong lòng anh ấy hay anh ấy lúc nào cũng vấn vương vợ cũ? Có lẽ tôi chỉ như cái bến tạm cho thuyền tình anh ấy ghé qua thôi”.

Khi người cũ quay lại, người mới liền trở thành người cũ. Tình cảnh tréo ngoe này khiến chúng ta như đang bị số phận đùa bỡn. Thử hỏi, có ai không đau khi bị thế chỗ trong chuyện tình yêu?

Những trái đắng của ngoại tình

Ngoại tình có thể để lại nhiều hậu quả như mắc bệnh lây qua đường tình dục, mang thai ngoài ý muốn, có con ngoài giá thú, nuôi... nhầm con của người khác,... Một khoảnh khắc thỏa mãn ham muốn có thể để lại hậu quả cho nhiều thế hệ. Dù đã có nhiều biện pháp phòng tránh thai nhưng vẫn có nhiều vụ ngoại tình sản sinh ra những đứa trẻ như những bằng chứng sống cho mối quan hệ bất chính, khiến nỗi ô nhục của ai đó thêm đậm nét và gợi nhắc mãi mãi về chuyện đã xảy ra.

Một người bố đang nuôi không phải con ruột của mình đã tâm sự rằng: “Phần lớn thời gian tôi không nghĩ về chuyện đó. Đơn giản tôi chỉ là bố của con bé. Song, không tránh khỏi đôi khi tôi đau đớn biết rằng cô con gái mà tôi yêu thương hơn bất kỳ điều gì khác lại mang gen của cái gã tôi căm ghét”.

Còn đây là tâm sự của một người vợ biết chồng mình có con rơi: “Khi mới cưới, anh ấy bảo không muốn có con. Đến khi cả hai chúng tôi cùng muốn có con thì đã quá muộn, kể cả thụ tinh ống nghiệm cũng không thể. Thật đau đớn khi phải chấp nhận sự thật mình không thể có con, nhưng tôi đã nghĩ hai vợ chồng tôi có thể cùng nhau san sẻ nỗi đau này. Rồi tôi phát hiện có một người phụ nữ trẻ không chỉ giúp anh ấy cảm thấy vui vẻ, thoải mái mà còn tặng cho anh ta thứ tôi không thể tặng. Cô ấy đã gửi cho tôi ảnh siêu âm thai, dù anh ấy đã khẳng định sẽ không bỏ vợ. Tôi chấp nhận chuyện chồng ngoại tình, nhưng không thể chấp nhận đứa bé đó”.

Các vụ ngoại tình có thể đe dọa sức khỏe, thậm chí sinh mạng của những người trong cuộc. Ngày nay, chuyện yêu cầu người không chung thủy đi làm xét nghiệm các bệnh lây lan qua đường tình dục đã trở nên bình thường, điều đáng lưu ý là đôi khi việc xét nghiệm này đã là quá muộn.

Hai anh Tim và Mike là một đôi. Khi biết Mike quan hệ bậy bạ với nhiều người khác, Tim rất tức giận và nói rõ với Mike rằng anh chỉ muốn mối quan hệ chỉ có hai người. Những ngày này Tim đang sốt ruột chờ kết quả xét nghiệm máu của mình. Anh nói: “Chúng tôi luôn quan hệ tình dục an toàn. Thế nên tôi không thể chịu đựng nổi việc anh ấy quan hệ bây bạ, đe dọa sức khỏe của anh ấy và cả của tôi. Lòng tôi cứ thắt lại mỗi khi nghĩ đến điều đó. Đến giờ tôi vẫn không biết anh ấy có hối hận vì đã làm điều đó hay chỉ tiếc vì bị tôi phát hiện”.

Cái giá của trăng hoa

Hoàn cảnh kinh tế của chúng ta có ảnh hưởng lớn đến cách chúng ta đón nhận, trải qua và phản ứng với việc mình bị phản bội. Người đang phụ thuộc về tài chính có thể sẽ nghĩ rằng: “Tôi không thể dứt áo ra đi vì tôi phụ thuộc vào anh ấy/ cô ấy”. Người đang chu cấp tiền bạc cho cả gia đình có thể sẽ không chịu đựng được ý nghĩ “Tôi đã làm lụng chừng ấy năm để nuôi anh và cái gia đình này, bây giờ tôi phải trả thêm tiền cấp dưỡng để anh vui vẻ chung sống với cái ả đó hay sao?”. Ngoại tình không chỉ đe dọa hạnh phúc gia đình và cuộc sống hai người đã cùng nhau xây đắp mà còn “uy hiếp” cả lối sống mà họ đã quen thuộc, dù họ chủ động hay bị động về tài chính.

Khi cô Annie biết chồng mình – anh Devon – đã lừa dối cô lần thứ hai, cô nói: “Anh có 24 giờ để cút xéo khỏi căn nhà của tôi!”. Về sau, cô kể với tôi rằng: “Tôi đã trả tất tần tật hóa đơn, kể cả tiền mua xe ô tô để anh có thể thoải mái theo đuổi đam mê âm nhạc. Tôi đã hào phóng đủ lâu với người không xứng đáng, và bây giờ mọi chuyện kết thúc rồi”. Chính sự độc lập về tài chính đã giúp cô Annie có thể đưa ra một loạt những quyết định mà không phải người phụ nữ nào cũng có thể dám làm khi biết chồng ngoại tình.

Khi gần 50 tuổi, bà Edith mới đau đớn phát hiện chồng mình đã... đi chơi gái liên tục 20 năm qua. Điều làm bà đau đớn không kém là số tiền khổng lồ chồng chi cho thú vui này có thể... đủ mua cả một ngôi nhà!

Những hành vi ngoại tình có thể có vài đặc điểm chung nhưng trải nghiệm bị phản bội thì mỗi người mỗi khác. Sẽ chẳng có ích cho ai khi chúng ta cố tình tối giản chuyện ngoại tình chỉ còn là quan hệ tình dục và nói dối, bỏ qua rất nhiều yếu tố khác khiến ta đớn đau muôn phần và quan trọng hơn, những yếu tố ấy có thể hé lộ cách chữa lành vết thương lòng của người bị phản bội.