Chương 11 Tình dục có phải chỉ là tình dục?

Những cảm xúc của ngoại tình

Bạn thử tưởng tượng tình huống sau: một người đàn ông bước vào quá bar, tháo nhẫn cưới cho vào túi quần, lôi ra một xấp tiền rồi ra hiệu một cô gái xinh đẹp hãy đến nhảy cho mình xem... Bạn đang nghĩ gì? Có lẽ bạn đang cảm thấy kinh tởm, đang thầm mắng: “Đồ khốn!”, “Đàn ông nào cũng cần sex. Chắc vợ ông này ở nhà không đáp ứng đủ rồi”,... Trong vô số từ ngữ bạn đang nghĩ đến, có từ “yêu” không?

Chúng ta thường cho rằng phụ nữ ngoại tình vì muốn được yêu, còn đàn ông vì muốn có gì? Câu trả lời là để có tình dục. Giả định này càng được củng cố mạnh mẽ hơn khi tình dục được nhắc đến ở đây thuộc loại tình một đêm với người xa lạ rồi sau đó đường ai nấy đi ngay, hoặc là loại tình dục đổi chác bằng tiền bạc quà cáp, hay là loại tình dục dịch vụ.

Những cuộc tòm tem này được thiết kế theo kiểu không có chút cảm xúc nào. Chẳng phải việc một người đàn ông chẳng cần nhó tên người phụ nữ mình vừa làm tình chính là bằng chứng cho thấy tình dục chính là món hàng duy nhất đang được rao bán?

Song, chuyện ngoại tình đâu có đơn giản như vậy! Rất nhiều phụ nữ ngoại tình vì khao khát gần gũi thể xác. Rất nhiều chuyến “ăn vụng” của đàn ông bị thôi thúc bởi những nhu cầu cảm xúc phức tạp, kể cả những người hay la cà phố đèn đỏ hay những người thường có những cuộc tình qua đường.

Anh Garth, 55 tuổi, bị rối loạn cương dương mãn tính trong năm năm qua. Cô Valerie - vợ anh - đau đón kể với tôi: “Tôi không muốn anh ấy buồn và mặc cảm, thế nên chúng tôi ngưng gần gũi nhau dần. Rồi tôi phát hiện ra rằng suốt thời gian qua anh ấy vẫn lui tới các câu lạc bộ thoát y, các bữa tiệc tình dục và quan hệ với gái làng chơi. Tôi tin rằng anh ấy yêu tôi nhưng sao bên trong anh ấy lại có thể có đến hai con người khác nhau như vậy: một người chồng yêu thương vợ dù bị rối loạn cương dương và một người cất công tìm kiếm tình dục qua đường? Nghĩ mà xem, tôi đã từ bỏ những khát khao tình dục của mình để anh ấy làm chuyện ấy ư?”.

Anh Scott, 35 tuổi, đang trong một mối quan hệ tương đối mới với cô Kristen, 31 tuổi. Anh kể rằng hai người từng say mê làm tình mỗi ngày, nhưng rồi sáu tháng sau, anh không thể tiếp tục như thế. Không phải vì anh không cảm thấy kích thích mà vì chỉ muốn trốn vào góc nào đó để xem phim khiêu dâm rồi tự sướng. Cô Kristen rất lo lắng khi bỗng nhiên đời sống tình dục của hai người nguội lạnh. Rồi sau đó cô tỏ ra thông cảm khi biết anh đang trải qua một giai đoạn khó khăn: mẹ anh vừa qua đời, việc kinh doanh của anh đang trầy trật.

Tuy nhiên, sự thấu cảm của cô hóa thành nỗi kinh hoàng khi một cô bạn gái kể với cô rằng cô ấy nhìn thấy anh Scott đi vào thang máy khách sạn với hai cô gái. Cô Kristen kể rằng: “Anh đã thú nhận rằng đã tìm kiếm người để quan hệ tình dục tập thể, và thế là tìm thấy hai cô gái đó trên một trang web hẹn hò. Một trong hai cô này khiến anh mắc bệnh lây qua đường tình dục”.

Khi bắt đầu đào sâu hơn sự việc, cô Kristen đã vô cùng kinh ngạc trước mức độ nghiêm trọng của thói quen dâm dật của anh Scott, những người hẹn hò qua mạng với anh, và thói thi thoảng vung tiền quá trán cho gái hạng sang. Cô Kristen nói: “Nếu tôi đã sỉ nhục anh, chê bai năng lực tình dục của anh hay đã từ chối anh thì tôi còn hiểu được vì sao anh đi chơi gái, đằng này tôi đã cảm thông việc anh ít gần gũi tôi. Tôi thật không thể nào hiểu nối vì sao anh làm những điều khủng khiếp này”.

Anh Jonah kết hôn với cô Danielle, có hai con, đời sống tình dục của cả hai dường như đã phai nhạt. Cô Danielle phát hiện chồng thường đi “mát xa vui vé” hằng tuần và những lúc anh ngồi bên máy tính hàng giờ không phải để chơi game mà là để tâm tình với tình nhân.

Ba anh Jonah, Scott và Garth và nhiều người đàn ông khác đã đi cùng vợ đến văn phòng của tôi. Vợ của họ thường ở trong trạng thái hoang mang, sốc nặng và kinh tởm chồng. Nhóm những người ngoại tình kiểu này thường chỉ có đàn ông và họ chỉ thích quan hệ với phụ nữ. Những người đàn ông này thường đã kết hôn hay đang trong một mối quan hệ có cam kết, và muốn giữ nguyên như thế. Họ là những người bạn trai, người cha, người chồng có trách nhiệm, thương yêu vợ con, gia đình. Họ là những người ai cũng tìm đến khi cần giúp đỡ, vay tiền hay xin lời khuyên. Họ có thể có nhân tình mà không cần tốn một đồng nào. Và ở nhà luôn có một người vợ quyến rũ đang chờ họ, sẵn lòng ngủ với họ. Nhưng họ lại đem những khát khao tình dục của mình đến với gái qua đường, gái bán hoa, gái bán dâm online, vũ công thoát y, các game khiêu dâm, phim khiêu dâm...

Vì sao những người đàn ông này lại “xuất khẩu” những khát khao tình dục của mình? Và vì sao họ lại quan hệ tình dục với gái bán dâm?

Làm sao vợ của họ có thể dung hợp giữa người chồng hiền từ mà họ biết và người đàn ông lẻn đi chơi gái?

Nhiều năm trước, việc đàn ông tìm đến gái làng chơi thường được xem ít sai trái hơn là tằng tịu với... vợ ông hàng xóm, vì đi chơi gái thì họ chỉ chơi qua đường thôi chứ sẽ không bỏ vợ. Nhiều người thậm chí còn xem chơi gái không phải là ngoại tình. Có người còn mạnh miệng tuyên bố những phụ nữ bán dâm tổn tại là để giúp đàn ông... không sa ngã vào cái bẫy ngoại tình.

Song, nhiều phụ nữ ngày nay xem việc chơi gái tổi tệ hơn so với một vụ ngoại tình không đổi chác. Ngay lập tức điều này gợi tới những câu hỏi lớn hơn và đau đón hơn về kiểu đàn ông mà họ đã kết hôn. Việc chơi gái nói lên điều gì về con người anh ta?

Thật dễ dàng quy tội cho những người đàn ông kia, vì đã từ bỏ vợ mình và vì đã tham gia vào ngành công nghiệp tình dục, mà trong những hình thái tăm tối hơn đó là đang buôn bán, bóc lột và đàn áp phụ nữ. Nhiều người xem những người đàn ông này là những chú bé ngông cuồng, căm ghét phụ nữ, hám tình dục. Và một số người quả thật đúng là như thế.

Nhưng khi làm việc với những người đàn ông như Garth, Scott, Jonah, tôi đã buộc phải đi sâu hơn vào những bất an, ảo tưởng và những biến động cảm xúc có thể đã dẫn lối họ vào thế giới tối tăm. Họ đang tìm kiếm điều gì ở những cuộc hẹn hò chóng vánh như thế? Nếu họ “ăn bánh trả tiền”, rốt cuộc họ đang trả cho điều gì? Rõ ràng đó là tình dục không ràng buộc, rất vui vẻ, khác biệt, hứng thú, không bị tiếng khóc trẻ con ngắt ngang. Nhưng liệu đó có phải là toàn bộ câu chuyện?

Những người đàn ông ngoại tình kiểu này đang mách bảo chúng ta điều gì đó về nam tính, ngoại tình, tình trạng kinh tế và văn hóa.

Ham muốn nam giới: khi tình yêu và tình dục chẳng chung một mái nhà

Trong buổi trị liệu riêng tư đầu tiên với anh Garth, anh ấy nói với tôi: “Chị sẽ nghĩ tôi là một thằng khốn toàn tập”. Rồi anh tiếp tục kể tôi nghe những câu chuyện “nhơ nhuốc”, về đủ kiểu ngoại tình anh đã làm, không chỉ với cô vợ Valerie hiện tại mà trong từng cuộc hôn nhân trước đây của anh.

Anh nhấn mạnh: “Lần nào làm tình với tôi cô ấy cũng chỉ có mỗi một kiểu. Ban đầu, chuyện tình dục của chúng tôi rất nóng bỏng. Nhưng sau một năm kết hôn, tôi mất hết hứng thú, thậm chí không cương cứng nổi. Có thể nghe hơi lạ nhưng tôi cảm thấy như thật tội lỗi khi chạm vào cô ấy”.

Câu cuối của anh ấy không quá lạ lùng đối với tôi. Đây là một manh mối quan trọng cho việc anh ngoại tình. Mất hứng thú chuyện chăn gối là một chuyện, có rất nhiều người từ vồ vập mặn nồng xìu xuống thành sự dịu dàng. Nhưng những gì anh ta mô tả lại có vẻ khó chịu hơn – kiểu phản ứng không thích làm tình với người bạn đời của mình, như thể làm tình là phải vượt qua biên giới bị cấm cản. Cái cảm giác cấm kị ấy cảnh báo tôi về khả năng anh Garth đang rơi vào trường hợp “tách biệt giữa tình yêu và tình dục” như cách nói của nhà trị liệu Jack Morin.

Morin mô tả: “Một trong những thách thức quan trọng của đời sống ái tình chính là cần hình thành mối tương tác dễ chịu giữa ham muốn dục tình và ham muốn gắn bó trìu mến với người tình”. Tôi đồ rằng chuyến tìm kiếm tình dục bên ngoài của anh Garth chính là biểu hiện của việc anh không thể kết hợp sự gần gũi với khát khao tình dục. Đàn ông trong hoàn cảnh bất như ý giống anh không chỉ cảm thấy chán vợ mà còn tìm kiếm sự mới mẻ và sẵn sàng trượt dài trên cái dốc ngoại tình.

Anh Garth nói với tôi: “Tin tôi đi, tôi không muốn mọi chuyện ra thế này chút nào. Tôi không muốn làm kiểu đàn ông lừa dối vợ mình. Hơn nữa, tôi cảm thấy rất tồi tệ khi không thể làm Valerie thỏa mãn trong vấn đề tình dục. Thế nên tôi bù đắp bằng cách săn sóc cô ấy. Cô ấy nghĩ rằng tôi rối loạn cương dương vì tôi bị tiểu đường nhưng thật ra tôi bị thế từ rất lâu rồi”. Cũng cần nói thêm là khi lén lút tìm kiếm khoái lạc bên ngoài, anh Garth... cương cứng rất tốt.

Anh Garth không lấy gì làm tự hào với những chuyện lăng nhăng của mình, nhưng anh tự chấp nhận rằng tình yêu và ham muốn tình dục không thể chung một mái nhà, và anh vẫn luôn thận trọng khi “ăn vụng”. Khi bị vợ phát hiện ngoại tình, anh buộc phải tự nhìn lại bản thân mình sâu sắc hơn. Khi chúng tôi gặp nhau, anh nhận ra rằng việc anh ngoại tình không có chút liên quan gì đến sự quyến rũ của vợ anh hay mức độ mãnh liệt của tình yêu anh dành cho vợ.

Tôi đồng ý với những nhận định của anh, tính cho đến lúc đó. Tôi nói với anh: “Tôi muốn khẳng định rằng tôi không nghĩ anh là một gã khốn toàn tập. Nhưng rõ ràng có một xu hướng nào đó ở đây đã khiến cả anh và vợ đau đớn. Những gì cô Valerie kể khiến tôi tin rằng anh thật sự biết cách yêu thương vợ. Nhưng có gì đó trong cách anh yêu khiến anh thấy rất khó làm tình với vợ”.

Việc giúp anh Garth ngừng ngoại tình sẽ chẳng mang đến nhiều tác dụng trừ phi tôi cũng có thể giúp anh hiểu điều gì đã khiến anh phân tách tình yêu và tình dục.

Tôi bảo anh hãy kể tôi nghe nhiều hơn về thời thơ ấu của anh. Sự tắt ngấm tình dục lặp đi lặp lại trong các cuộc hôn nhân của anh dường như bắt nguồn từ một chấn thương tâm lý ẩn sâu nào đó. Khuynh hướng và bản năng ái tình của chúng ta khởi nguồn từ những trải nghiệm đầu tiên và sẽ phát triển suốt cuộc đời chúng ta. Đôi khi cần có một chút tài thám tử tâm lý mới có thể phát hiện những bế tắc về tình dục, bởi tâm lý tình dục vốn có rất ít điều là ngẫu nhiên.

Anh Garth có tuổi thơ dữ dội vì người cha nghiện rượu thường vô cớ đánh đập vợ con. Nhiều lần anh che chắn cho mẹ và em nên đã hứng trọn những cú đấm đá của cha. Cả cơ thể lẫn tâm hồn anh đều mang những vết sẹo.

Terry Real đã mô tả cái “tam giác báng bổ” này: “Người cha có quyền lực, vô trách nhiệm, và/hoặc thích ngược đãi, người vợ lệ thuộc và bị chà đạp, đứa con trai đáng thương bị kẹt ở giữa”.

Ông giải thích thêm rằng những đứa con trai này trở nên gắn bó không lành mạnh với mẹ mình, và khi trưởng thành, họ “sợ chính những biên độ cảm xúc của mình”. Họ là những linh hồn tử tế cảm thấy phải tự tước bỏ chính những cảm xúc của mình và chịu trách nhiệm cho hạnh phúc của người mẹ và những người phụ nữ sau đó trong đời họ. Real gọi đây là “chấn thương xâm nhập”, không chỉ sống trong tâm trí mà còn trên thân thể, thế nên có thể ngăn người bị chấn thương gần gũi về thể xác với những người phụ nữ đó.

Anh Garth phù hợp với mẫu này, và lý thuyết trên có thể giúp giải thích vì sao anh lại cảm thấy mang nợ những người phụ nữ anh yêu thương nhưng không thể có kích thích với họ.

Sự cộng hưởng cảm xúc giữa mối quan hệ của anh với cha mẹ và của anh với vợ mạnh mẽ đến mức khiến anh có nhận thức lệch lạc. Anh cảm thấy làm tình với vợ là “sai trái”, gần như là... loạn luân. Khi một người cảm thấy vợ/chồng mình thân thiết như thể... cùng máu mủ thì đương nhiên đời sống tình dục sẽ bị lụi tàn dần. Và rồi người ấy sẽ cảm thấy đi ngoại tình còn đỡ tội lỗi hơn là làm tình với... vợ/chồng mình.

Khi yêu ai đó, ta thường có cảm giác phải có trách nhiệm lo lắng và chăm sóc sức khỏe của người ta yêu. Nhưng với một số người, các cảm xúc tự nhiên này có thể chất thêm một gánh nặng, đặc biệt là khi người ấy ngày xưa đã từng phải chăm sóc chính cha mẹ mình. Quá thấu hiểu sự mong manh, dễ vỡ của vợ, anh đeo mang một gánh nặng trong cảm xúc, khiến anh không thể có những buông thả cần thiết cho sự gần gũi và khoái lạc tình dục. Ta chỉ có thể làm tình thoải mái hơn khi ta tin rằng người kia cứng cáp và có thể đón nhận sức mạnh ham muốn của chúng ta.

Với những người như anh Garth, hành vi bên ngoài của họ phản ảnh sự phân tách nội tâm này. Có nhiều biến thể của sự phân tách này, ở đàn ông và ở đàn bà, nhưng trong trường hợp của anh Garth, đó là sự nới rộng các tổn thương từ thời thơ ấu. Nhiều bé trai từng bị cha đánh đập đã tự hứa với lòng rằng khi mình lớn lên, mình nhất định sẽ không hành xử tồi tệ như cha mình. Và chính điều tâm niệm này khiến đứa bé trai ấy cố gắng hết sức để kìm giữ bất cứ hình thái bạo lực nào. Vấn đề nằm ở chỗ khi ra sức kiểm soát cái cảm xúc đã khước từ này, họ rốt cuộc lại dập tắt cả khả năng có thể cởi mở tình dục với người họ yêu thương.

Tôi giải thích với anh Garth rằng ham muốn cần một mức độ bạo liệt nhất định, không phải bạo lực, mà là một năng lượng mang tính khẳng định, giằng lấy. Đây là năng lượng cho phép chúng ta theo đuổi, mong muốn, đón lấy và thậm chí tình dục hóa bạn đời. Nhà nghiên cứu nổi tiếng về tình dục Robert Stoller mô tả sự cụ thể hóa này là một phần thiết yếu của tình dục – không xem người kia là một món đồ vật mà xem họ là một cá thể tình dục độc lập. Nó tạo ra một khoảng cách an toàn giúp ta tình dục hóa người còn lại, vốn là một điều cần thiết để ta luôn hứng tình với vợ/chồng ta.

Với những người đàn ông sợ hãi chính sự hung hãn của mình và tìm cách tách biệt nó, ham muốn trở nên cô lập với tình yêu. Với họ, càng gần gũi về cảm xúc thì càng dè dặt về tình dục. Họ sẽ trìu mến với vợ nhưng “không động đến” vợ, trong khi đó họ tiêu thụ những văn hóa phẩm khiêu dâm hạng nặng hoặc tìm đến những loại tình dục đổi chác. Trong những lần quan hệ xác thịt hoàn toàn không cảm xúc ấy, họ có thể tự do thể hiện ham muốn của mình mà không sợ làm vợ tổn thương.

Phần “cậu con trai tốt” tràn trề yêu thương trong người đàn ông khiến họ có cảm giác gắn bó và có trách nhiệm lớn lao với người phụ nữ của mình. Phần“cậu con trai hư” trong người đàn ông khiến họ bất chấp, phá hoại, vô trách nhiệm. Tôi có thể tóm gọn như sau: Những người đàn ông này chỉ có thể nói“Yêu anh đi” về tình dục khi họ có thể nói “Yêu anh đi” về mặt cảm xúc. Thoạt nghe có vẻ kỳ lạ, nhưng người đàn ông nào đã từng sống trong cái khung quan hệ này sẽ nhận ra nó ngay lập tức.

Khi trò chuyện với vợ của những người đàn ông này, tôi thường gợi mở cho họ thấy sức quyến rũ của một cô gái trẻ đứng trên sân khấu múa thoát y, đứng ở góc đường chào mời khách hay đang uốn éo trên màn hình. Hiển nhiên nhiều người vợ cho rằng chồng mình chỉ đang theo đuổi thân thể của cô ta. Nhưng điều đó có phải chỉ đơn giản là bản năng đàn ông? Điều các ông chồng đã “ăn bánh trả tiền” thường nhấn mạnh với tôi chính là thái độ chẳng hề mong manh của những cô gái ấy. Các cô ấy rất quyết đoán khi làm tình, thậm chí còn đòi hỏi, và chẳng gợi chút gì nơi anh về người mẹ từng bị tổn thương hay người vợ đang bị anh ruồng rẫy. Sự tự tin, sẵn sàng của những cô gái ấy khiến anh không cảm thấy... phải có trách nhiệm săn sóc họ. Như nhà phân tâm học Michael Bader đã viết, sự thèm khát tình dục của những cô gái ấy đã xoa dịu nỗi sợ trong anh về áp đặt những ham muốn bản năng lên họ, thậm chí cảm thấy có thể “ăn tươi nuốt sống” họ. Do đó, mâu thuẫn nội tại xoay quanh sự hung bạo của bản thân đã tạm thời được dỡ bỏ. Anh có thể cảm thấy an toàn để thử làm với cô ấy mọi điều mà anh không thể làm với người vợ anh hết mực yêu thương và tôn trọng.

Việc tách biệt tình dục và tình yêu thường mang nhiều hình thù. Với một số người, điều này xảy ra khi một trong hai người chủ động hoặc không chủ động đóng vai... cha hoặc mẹ. Ta có thể nghe ai đó nói câu kinh điển này: “Tôi đã cưới một người giống mẹ/cha mình”, hoặc có thể là câu: “Tôi kết hôn với một người có thể trở thành một người cha/người mẹ mà tôi chưa bao giờ có”.

Với một số người khác, họ tách biệt tình dục và tình yêu đơn giản vì họ sắp... làm cha mẹ. Một phụ nữ nói với tôi rằng khi cô mang thai đứa con đầu lòng, chồng cô thậm chí không chạm đến cô từ lúc cô bắt đầu to bụng đến khi cô sinh xong và giảm cân. Chuyện này lặp lại y chang khi cô sinh đứa con thứ hai. Cô thèm khát được chồng đụng chạm, chứ chưa đòi làm tình, ấy vậy mà ông chồng tỏ ra cự tuyệt. Khi đứa con thứ ba ra đời, cô lấp khoảng trống khát khao bằng một nhân tình cực kỳ hào hứng với những nét gợi tình của phụ nữ sau sinh.

Dù thế nào đi nữa thì sự quá thân thuộc đến mức nhàm chán chính là “kẻ thù” của tình dục. Người trong cuộc bị mất đi nhận thức tình ái của mình. Mối quan hệ có thể rất trìu mến, yêu thương, dịu dàng nhưng không có chút ham muốn tình dục nào.

Sự tách biệt tình yêu và tình dục là một trong những kịch bản ngoại tình thách thức nhất mà tôi phải đối mặt. Rất dễ cho rằng giả sử những người đàn ông này không có đường “bay nhảy” thì họ sẽ khát khao làm tình với vợ. Nhưng tôi đã chứng kiến nhiều người đàn ông cố dập tắt “ngọn lửa tình” bên ngoài nhưng rốt cuộc vẫn không thể khơi lại ngọn lửa tình tại nhà. Và với một số người khác, họ tách biệt tình yêu và tình dục rõ ràng đến mức không thể nào tìm ra lối thoát.

Và sẽ thường có một cái bẫy tình rất nguy hiểm. Đó là khi chồng cảm thấy mình có tình cảm nghiêm túc với người phụ nữ nào đó. Anh ta yêu và nghĩ rằng sau một thời gian rất lâu, anh đã vừa yêu vừa khát khao một người phụ nữ! Anh tự thuyết phục mình rằng bấy lâu nay anh đã chung sống... sai người. Thế là anh từ bỏ gia đình, ly hôn để đi theo tình nhân mới. Rồi chẳng chóng thì chầy, anh lại thấy mình trở về với cái tình trạng xưa cũ, tức chỉ yêu thôi chứ chẳng khát khao gì vợ. Anh Garth đã lặp lại cái vòng này những ba lần rồi.

Cô Valerie biết có khả năng cô sẽ “thua” trong ván cờ này. Cô đã từng chứng kiến anh Garth ly hôn vợ để đến với nhân tình – tức chính cô. Khi đã làm vợ của anh, cô nghĩ mình sẽ bị nguyền rủa nếu chỉ biết ngồi yên và chờ chồng ly dị. Trước tiên, cô chọn một giải pháp khá thực dụng. Cô nói với chồng: “Nếu anh đã có người tình thì em cũng sẽ đi kiếm người đàn ông nào đó thật tuyệt cho mình! Em không muốn dành nửa đời còn lại ngồi nhà ăn sô cô la một mình đâu!”. Anh Garth kịch liệt phải đối: “Đấy không phải là hôn nhân!”.

Rất nhiều người đàn ông không thèm chạm vào vợ mình nhưng lại không chịu nổi ý nghĩ ai đó sẽ... thay mình gần gũi vợ. Bên trong những người đàn ông ấy dường như có một đứa trẻ đang sợ mất mẹ.

Cô Valerie nói với tôi: “Tôi không muốn sống với một người chồng chuyên nịnh bợ vợ. Thật xấu hổ và yếu đuối. Anh ta chỉ là kẻ nói dối đáng ghét. Làm sao tôi có thể gần gũi một người đàn ông mà tôi không hề tôn trọng?”.

Một thời gian sau, cô chủ động nộp đơn ly dị với hy vọng rồi sẽ gặp được một người đàn ông biết yêu và có hiểu biết về ham muốn.

Phá bỏ bí ẩn nam tính

Anh Scott lớn lên ở Houston, Texas. Là một cầu thủ bóng đá nổi tiếng khi còn học trung học và đại học nên anh có hàng tá bạn gái. Anh đã hẹn hò gần hai năm nay với cô Kristen – một người mẫu chuyển sang làm nhà vật lý trị liệu.

Một ngày nọ, anh Scott một mình tìm đến tôi để trình bày vấn đề anh mất hứng thú với cô bạn gái trẻ trung, thành đạt. Mỗi ngày anh dành nhiều tiếng sử dụng ứng dụng hẹn hò và xem phim sex, và... vừa bị bạn gái phát hiện. Bạn gái anh thẳng thừng nói với anh rằng không có lời giải thích nào của anh là có giá trị.

Tôi hỏi anh:

– Hãy kể tôi nghe về thời điểm hai người bắt đầu mối quan hệ. Lúc đầu anh có khó khăn gì khi làm tình với cô ấy không?

– Hoàn toàn không. Chúng tôi làm tình mỗi ngày, có khi một ngày nhiều lần.

– Thật sao?

– À, ừm... đó là điều tôi nên làm hằng ngày với người yêu mà, phải không? Nếu tôi không làm tình với cô ấy hằng ngày thì cô ấy sẽ nghĩ rằng tôi không còn yêu cô ấy nữa.

– Nhưng cậu có thật sự muốn làm tình hằng ngày không?

– Thành thật là không phải lúc nào tôi cũng thích thú, nhưng tôi vẫn cứ làm. Tôi không nói rằng tôi không thích làm tình với cô ấy, nhưng đôi khi tôi lo lắng mình sẽ không trụ được lâu. Tôi không biết cô ấy có lên đỉnh chưa hay cô ấy có thích làm tình với tôi như với những người đàn ông khác hay không. Do đó, tôi đã bí mật dùng thuốc Viagra để tăng cường bản lĩnh đàn ông. Đôi khi tôi vẫn uống thuốc này dù không thật sự cần thiết, chỉ đơn giản là tôi muốn gây ấn tượng với cô ấy thôi.

Tôi thắc mắc liệu cậu có bao giờ hỏi bạn gái rằng cô ấy mong muốn gì ở người đàn ông của mình không, hay bấy lâu nay cậu chỉ giả định rằng cô ấy đang tìm kiếm “một con ngựa chiến” trên giường? Anh thú nhận rằng chưa bao giờ hỏi bạn gái điều ấy.

Tôi hỏi:

– Vậy chuyện gì xảy ra khi chiến mã mỏi mệt? Chuyện của hai người đã kết thúc thế nào?

Anh kể với tôi rằng khi anh giảm dần chuyện làm tình với bạn gái thì anh cũng... tăng dần thời gian nằm chơi điện thoại trên giường.

Từ năm 12 tuổi, cậu bé Scott đã xem phim khiêu dâm. Khóa giáo dục giới tính của Scott bắt đầu từ việc một người bạn của cậu chỉ cho cậu “vài trang web hay ho”. Rồi cậu gặp gỡ nhiều cô gái, nhưng vì thiếu tự tin và quá căng thẳng nên cậu bắt đầu uống rượu để giải tỏa tâm lý. Vào đại học, Scott “kết nghĩa” huynh đệ với một nhóm thanh niên lúc nào cũng bô bô khoe khoang chiến tích giường chiếu hằng đêm. Giờ đây, anh Scott thú nhận: “Tôi luôn có cảm giác mình thua kém các huynh đệ này trong khoản chăn gối”.

Với anh Scott, nam tính đồng nghĩa với khả năng giường chiếu. Anh có hàng tá kỳ vọng về tình yêu, đàn ông, về phụ nữ mà anh không cách nào đạt được. Trong khi đó, bạn gái của anh cũng có những kỳ vọng riêng: cô mong muốn anh cư xử dịu dàng hơn, chia sẻ nhiều hơn và cởi mở cảm xúc hơn. Nhưng anh không muốn tỏ ra mềm yếu. Chính điều này khiến anh Scott rất rối ren nghĩ suy về bản lĩnh đàn ông đích thực.

Đang có rất nhiều định nghĩa mới về nam tính. Đàn ông thời hiện đại được khuyến khích vừa có những đặc tính của đàn ông thời trước, vừa có một tổ hợp những kỹ năng cảm xúc mới so với thế hệ tiền bối. Nhiều người đàn ông mắc kẹt vào những tư tưởng lỗi thời và thất sách, để rồi tự cảm thấy xấu hổ và nhục nhã. Chuyên gia viết lời khuyên Irma Kurtz tóm tắt phiền não này như sau: “Đàn ông cảm thấy rất khó khăn khi phải nhồi bản thân và những lần cương cứng của mình vào cái không gian ngày càng thu hẹp giữa việc trở thành một người yếu nhớt, kém tự tin hay một người đi cưỡng dâm”.

Anh Scott đã lớn lên trong nền văn hóa nam tính, lúc nào cũng bị nhồi vào đầu cái quan niệm đàn ông lúc nào cũng cần tình dục. Anh cũng “ngốn” một mớ bài báo khoa học nói những điều tương tự. Tôi cho anh biết rằng hầu hết các nghiên cứu ấy tiến hành trên sinh viên trẻ, thế nên chúng ta thật ra vẫn chưa biết nhiều tình dục của đàn ông trưởng thành. Không có gì ngạc nhiên khi có rất nhiều đàn ông hoang mang về bản thân mình và về cả những người đàn ông khác. Hầu hết đàn ông cảm thấy cần phải khoe khoang năng lực tình dục của mình, cảm thấy không biết người đàn ông đứng cạnh mình có năng lực tình dục ra sao. Cái ngày anh Scott nghe đám bạn trai trong phòng thay đồ khoe khoang rằng họ phải giả vờ đau đầu khi các cô gái cứ lao vào họ như thiêu thân thì thế giới của anh Scott đã thay đổi.

Cũng chẳng có gì ngạc nhiên khi những người đàn ông như anh Scott bị ám ảnh về khả năng giường chiếu của mình. Hầu hết các nghiên cứu về ham muốn tình dục thiên về nghiên cứu phái nữ. Nghiên cứu ham muốn của đàn ông làm gì khi chúng ta vẫn tin rằng nó luôn đầy ứ? Do đó, nếu người đàn ông nào đó không thường xuyên cương cứng thì chắc chắn “máy móc” bị trục trặc rồi. Chúng ta nghĩ rằng sự hứng tình của phụ nữ là một quang phổ đa dạng, còn của đàn ông thì chỉ có hai kiểu, cương cứng hoặc ỉu xìu, được ăn cả ngã về không, và chẳng có “kiểu” nào trong cả hai là có lợi cho lòng tự trọng của đàn ông hay mối quan hệ của họ.

Anh Scott mất kiên nhẫn muốn đi đến kết luận về vấn đề của anh và bạn gái. Anh hỏi:

– Vậy còn chuyện tôi lừa dối bạn gái thì sao? Tôi đáp:

– Anh yên tâm, rồi chúng ta sẽ nói đến ý đó.

Nhưng trước tiên, tôi cần đào sâu hơn các ý nghĩ của anh về nam tính để giải thích thỏa đáng hơn về cách anh giải tỏa ham muốn tình dục. Bề ngoài, hành vi của anh là của “thợ săn”, nhưng nếu chỉ xét nó ở bề ngoài thì ta sẽ chỉ củng cố chính cái hình ảnh nam tính đã khiến anh hết ham muốn với bạn gái.

Anh Scott tin vào cái định nghĩa bị rêu rao quá đà về tình dục nam giới, rằng đó là bản năng sinh học, chẳng có gì khó hiểu cả, rằng đàn ông luôn sẵn sàng làm tình, luôn tìm kiếm điều mới mẻ. Nhà phân tâm học quá cố Ethel Person đã nắm bắt xuất sắc điều này: “Quan điểm nam tính khắc họa hình ảnh một người đàn ông rất ngầu, có một cái dương vật lớn, mạnh mẽ, không biết mỏi mệt. Người đàn ông ấy làm tình rất dẻo dai, có đủ kinh nghiệm, kỹ thuật và hiểu biết để có thể khiến phái nữ thèm muốn phát điên”.

Những năm gần đây có khá nhiều nghiên cứu chất lượng về tình dục của phụ nữ, chỉ ra những yếu tố cần có của tình dục nữ giới như sự chủ quan, mối quan hệ đôi lứa, hoàn cảnh làm tình, sự cân bằng tinh tế các điều kiện. Tuy nhiên, cũng chính giới nghiên cứu đang quan niệm quá đơn giản về tình dục nam giới. Chỉ khi nào thấu hiểu sâu sắc về tình dục của cả hai giới, ta mới có thể hiểu rõ hơn chuyện ngoại tình.

Thật ra, ham muốn tình dục của đàn ông và phụ nữ có nhiều điểm giống hơn là khác. Chẳng có gì trong đặc tính tình dục của anh Scott khiến tôi nghĩ rằng nó kém phức tạp hay ít cảm xúc hơn tình dục của phái nữ. Tôi cũng không nghĩ nó ít liên quan đến mối quan hệ của anh và bạn gái. Anh Scott cảm thấy mình có nhiệm vụ chiều lòng bạn gái. Anh tự “chấm điểm” bản lĩnh đàn ông của mình bằng số lần bạn gái đạt cực khoái. Anh sợ bạn gái cảm thấy làm tình với anh không bằng làm tình với những bạn trai trước. Và tất cả những điều này khiến anh cảm thấy xấu hổ, sợ mình làm tình không xuất sắc, sợ bị bạn gái từ chối chuyện gần gũi. Tôi hỏi anh: “Chúng ta có thể gọi những cảm xúc ấy là gì nếu không phải là lo lắng mối quan hệ sẽ trục trặc?”.

Tôi giúp anh Scott tìm mối liên kết giữa các rắc rối chuyện giường chiếu và các cảm xúc vẫn chưa được thừa nhận kia. Chắc chắn nỗi buồn và sự trầm cảm của anh khi mẹ qua đời đã góp phần vào chuyện này. Chúng tôi cũng nói về việc anh đang cố tỏ ra tự tin, về cảm giác anh đang “đeo mặt nạ” diễn kịch với mọi người. Anh nói rằng anh đã giấu bạn gái và những người đang cùng khởi nghiệp với anh chuyện tình hình kinh doanh đang lao đao. Anh nói:“Tôi không muốn họ nghĩ tôi là kẻ thất bại”.

Tình dục nam còn phụ thuộc vào đời sống nội tâm của họ chứ không chỉ là một thôi thúc sinh học. Ở nam giới, các yếu tố như tình dục, giới, nhận thức cá nhân có liên quan chặt chẽ với nhau.

Nếu một người đàn ông kém tự tin, trầm cảm, âu lo, bất an, xấu hổ, tội lỗi, cô độc, thì những điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cách anh ta cảm nhận về năng lực tình dục của anh ấy.

Nếu một người đàn ông cảm thấy bị coi thường trong công việc, cảm thấy mình quá bé con, quá lùn, quá béo, quá nghèo thì những điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hứng thú tình dục của anh ấy.

Tôi để anh Scott suy ngẫm một lát về những quan điểm mới mẻ này. Sau đó, anh chia sẻ lý do có thể anh mất hứng thú làm tình với bạn gái vì nỗi đau mất mẹ và nỗi âu lo chuyện kinh doanh khó khăn.

Rồi anh hỏi: “Nhưng vì sao tôi lại còn có hứng thú làm tình với những cô gái khác trong khi lại mất hứng với bạn gái?”.

Đây chính là khác biệt giữa nam và nữ. Đàn ông rất thường tìm cách xoa dịu những xao động nội tâm bằng cách tìm đến những hình thái tình dục đơn giản hơn về cảm xúc như “tự sướng” hoặc mua dâm. Đó cũng chính là phản ứng trực tiếp của họ với những cảm xúc khó ở của mình.

Tôi cho rằng chính vì tình dục nam phụ thuộc chặt chẽ vào mối quan hệ lứa đôi nên khi “khó ở”, họ tìm đến “vui vẻ” với những người họ không hề có tình cảm để họ không phải đối mặt với sự sợ hãi, âu lo, bất an. Điều này lý giải vì sao khi “ở nhà”, “con ngựa chiến” to khỏe nhất cũng trở nên ỉu xìu, còn khi “ở ngoài” thì “chiến mã” lại tung hoành ngang dọc.

Mức độ tự do và kiểm soát mà đàn ông tìm kiếm trong các cuộc tình một đêm thường tỷ lệ với mức độ khủng hoảng của mối quan hệ đôi lứa chính thức. Tức càng trục trặc gối chăn với bạn đời thì càng... ra ngoài “vui vẻ”.

Trong một thế giới mà đàn ông đang tiếp nhận những thông điệp trái ngược nhau về bản lĩnh đàn ông và về những điều họ nên làm cho phụ nữ, có lẽ chúng ta không nên ngạc nhiên chút nào khi có quá nhiều đàn ông ưa chuộng phim khiêu dâm, “ăn bánh trả tiền”, tình một đêm hơn là những mối quan hệ gắn bó, gần gũi. Họ xem việc đến câu lạc bộ thoát y, thuê một cô gái điếm, lướt web khiêu dâm hẹn hò, xem phim sex,... là cách tạm thoát khỏi cái thòng lọng của nam tính hiện đại.

Tôi quan sát thấy số lượng đàn ông ngoại tình vì nguội lạnh tình cảm với bạn đời tăng lên đồng thời với số lượng đàn ông ngoại tình vì... quá yêu bạn đời.

Một phần sức quyến rũ của mại dâm chính là hứa hẹn cô ấy sẽ tạm “thổi bay” mọi rối ren cảm xúc trong lòng đàn ông trong suốt 60 phút phục vụ. Và anh cũng chẳng thể cưỡng lại sức hút của cô gái đang trần truồng trên màn hình vì anh chẳng bao giờ phải mất công quyến rũ cô ấy và cô ấy cũng chẳng bao giờ từ chối anh ta. Cô ấy cũng không khiến anh cảm thấy mình không đáng mặt đàn ông. Những tiếng rên rỉ của cô ấy khiến anh chắc mẩm rằng cô ấy đang thật sự sung sướng. Các văn hóa phẩm khiêu dâm thường hứa hẹn giúp đàn ông không tổn thương, không tự ti về năng lực tình dục của mình.

Theo nghĩa nào đó, mại dâm, múa thoát y, mát xa toàn thân, phim khiêu dâm,... mang lại những lợi ích cảm xúc cho “khách hàng” vì trong những hoạt động đó, đàn ông trở thành tâm điểm quan tâm của phụ nữ, đàn ông không phải chịu sức ép phải làm nàng thỏa mãn, chỉ việc tận hưởng thôi.

Sau khi lắng nghe nhiều câu chuyện đàn ông đi “chơi gái”, tôi hiểu ra rằng: Khi cân nhắc giữa sự đa dạng cảm xúc hai vợ chồng trao cho nhau khi làm tình với việc trả một dúm tiền để có một lần hoan lạc với một phụ nữ xạ lạ thì vế thứ hai có vẻ... hời hơn.

Khi anh ta chọn cách trả tiền cho gái hay chọn xem một gái điếm khiêu dâm trực tuyến, tức là anh ta đang mua “tình dục giản đơn” và một sự nhận thức đơn giản hơn về bản thân. Anh ta cũng đang mua quyền được ích kỷ, mua một giờ hoàn toàn “thả rong” tâm lý của mình.

Vài người đàn ông đã nói với tôi rằng họ không trả tiền để cô gái làng chơi đến với mình mà trả tiền để cô ấy rời đi. Song, kể cả khi “chơi gái” thì chúng ta có thể thật sự nói “đó chỉ là tình dục” không? Toàn bộ ngành thương mại tình dục vốn được tạo ra để giúp con người tránh những cạm bẫy cảm xúc và đáp ứng một loạt những nhu cầu cảm xúc không nói thành lời. Khi một người đàn ông cảm thấy cô độc, không được yêu thương, trầm cảm, căng thẳng, khuyết tật, cảm thấy mất kết nối với xung quanh, cảm thấy bị “cầm tù” trong chính mối quan hệ quá thân thiết,... – thì khi anh ta đi mua dâm, cái anh ta thật sự muốn mua là tình dục hay là sự tử tế, ấm áp, tình bạn, sự giải thoát, sự tự chủ, sự công nhận?

Tình dục là thứ ngôn ngữ thiêng liêng được nam giới dùng để chạm đến một loạt những cảm xúc bị cấm cản. Từ xa xưa, đàn ông vốn không được khuyến khích tỏ ra dịu dàng, mềm yếu, không nên quá tình cảm. Thể xác chính là nơi họ tìm đến để giải tỏa những nhu cầu thầm kín ấy, che đậy bằng ngôn ngữ tình dục. Có lẽ chúng ta nên hiểu theo nghĩa bóng quan điểm cho rằng tất cả những gì đàn ông cần là tình dục. Cụ thể là ta nên xem rằng, với đàn ông, tình dục là ngõ vào cho chốn cảm xúc bên trong.

Thú vị thay, điều này lại trái ngược với phụ nữ: nhu cầu tình dục của họ vẫn chưa được văn hóa chấp nhận, nhưng nhu cầu tình cảm lại được công nhận. Có lẽ ẩn đằng sau việc phụ nữ tìm kiếm tình yêu chính là những khát khao thể xác, và những khát khao này được “ngụy trang” khéo léo bằng vỏ bọc cảm xúc. Điều này đã vặn ngược lại câu thành ngữ cổ “Đàn ông dùng tình yêu để có tình dục, đàn bà dùng tình dục để có tình yêu”.

Rất nhiều thân chủ của tôi, cả nam lẫn nữ, đã ngoại tình vì có những ham muốn bị chối bỏ. Nhưng nếu chúng ta chỉ xem xét hành vi của họ ở bề nổi rồi gán cho họ những nhãn mác cũ xưa – “đàn ông là lũ trăng hoa, nghiện tình dục”, “đàn bà cô đơn và khát tình” – thì ta sẽ chỉ chôn vùi sâu hơn những động cơ ngoại tình đích thực của họ.

Tình dục và người đàn ông nhạy cảm

Đôi vợ chồng Jonah – Danielle sống ở Carolina (Mỹ), đều hơn 30 tuổi, có hai con. Cô Danielle đi làm, còn anh Jonah ở nhà. Họ vốn yêu nhau từ thời học đại học. Gần đây, cô Danielle tìm thấy những bằng chứng ngoại tình của chồng khi anh thường đi mát xa kích dục.

Anh Jonah biện minh cho thú vui “mát xa vui vẻ” của mình: “Tôi chỉ dùng dịch vụ mát xa kích dục toàn thân, tức nhân viên chỉ làm bằng tay, thế thì không thể gọi là phản bội hay ngoại tình gì cả”.

Anh Jonah quả là “người đàn ông đời mới”. Mẹ anh vốn làm mẹ đơn thân. Anh đã được dạy dỗ kỹ về thấu cảm, hiểu biết về cảm xúc, sự đồng thuận và bình đẳng.

Sau vài tháng tới lui chỗ mát xa kích dục, anh Jonah dần cảm thấy chưa hoàn toàn thỏa mãn nếu cứ chỉ nằm trên bàn. Anh gợi ý cô thợ mát xa ưa thích của mình rằng hãy... quan hệ bằng miệng với anh. Cô ấy vui vẻ đáp ứng.

Anh Jonah tiếp tục suy lý: “Tôi đang trả tiền cho chuyện đó thế nên đó không phải là chuyện vụng trộm. Chẳng có chút khả năng yêu đương nào ở đây hết. Dùng dịch vụ này tôi thấy cực kỳ thoải mái và đó cũng là cách tôi đang duy trì và bảo vệ hôn nhân của mình”.

Việc anh tránh né làm tình với vợ bắt nguồn từ những bất an quen thuộc: “Tôi là người nhạt nhẽo. Tôi không nghĩ mình quá ham muốn tình dục, cũng không thể trụ quá lâu mỗi khi làm tình. Trước khi quen Danielle, tôi chẳng có mấy bạn gái”.

Anh cảm thấy rất may mắn khi cô nàng Danielle xinh đẹp, thông minh, hoạt bát đã đồng ý làm bạn gái của mình. Nhưng anh e ngại rằng mình không làm tình dẻo dai bằng những bạn trai trước kia của Danielle.

Cô Danielle cho tôi biết rằng cô rất yêu thích sự nhạy cảm của Jonah. Cô thừa nhận rằng khi hai người yêu nhau, đôi khi cô thầm ước Jonah quyết đoán hơn, nhưng vẫn cảm thấy mình đã chọn được người hoàn hảo ở nhiều khía cạnh khác: yêu thương, trung thành, luôn giàu tình cảm và ít khả năng sẽ... ngoại tình (cha cô từng phản bội mẹ cô).

Tôi xem xét cảm xúc sâu kín trong mối quan hệ của họ. Ở ngoài xã hội, cô Danielle thường tỏ ra tự tin, mạnh mẽ, nhưng khi ở cạnh chồng, cô muốn cho phép mình được tỏ ra yếu đuối, mong manh và tin rằng chồng sẽ luôn chở che, an ủi, động viên mình. Vì tin rằng chồng sẽ luôn yêu thương mình nên cô cho phép mình được mong manh. Và điều đó xứng đáng với việc hy sinh chấp nhận những lệch pha trong đời sống tình dục của hai vợ chồng.

Phần mình, anh Jonah cảm thấy mình vẫn rất đàn ông khi ở bên người vợ mạnh mẽ, quyến rũ này. Anh hy vọng vợ sẽ giúp anh xóa bỏ sự nhạt nhẽo của anh. Rồi thì anh dần nhận ra rằng vợ muốn anh... cứ mãi nhạt nhẽo như thế. Anh đã được “tuyển” làm một công việc anh thừa sức làm tốt: săn sóc nhu cầu của vợ. Anh đang làm đúng những điều anh đã làm cho mẹ sau khi cha mẹ anh ly hôn.

Nhưng trong thâm tâm, anh không bằng lòng với việc vợ giữ thế “bề trên”. Dù rõ ràng vợ chưa bao giờ đòi hỏi anh hy sinh, nhưng anh vẫn cứ cảm thấy mình nên hy sinh vì anh vốn là người rất giàu tình cảm.

Suốt nhiều năm, hai vợ chồng ao ước chuyện chăn gối sẽ nhiều say mê hơn, nhưng những gì cả hai cùng nhau làm được chỉ là... tạo ra sự trống vắng. Cô Danielle có lợi nhất định khi đặt chồng vào vị trí người chăm sóc cho mình và cho rằng chồng không bao giờ sa ngã vào chuyện ngoại tình. Khi từ chối làm tình với chồng tức là cô đang muốn... bảo vệ anh khỏi sự tổn thương khi tự cho rằng mình yếu kém chuyện chăn gối. Vấn đề của anh Jonah không phải nằm ở chỗ anh không thể tình dục hóa vợ mình, mà là anh không tự tình dục hóa mình được.

Khi tôi yêu cầu hai vợ chồng mô tả về sự phai nhạt trong đời sống tình dục, anh Jonah nói rằng: “Tôi chẳng hào hứng gì với chuyện đó”. Khi vợ anh thường xuyên đi công tác, anh ở nhà bắt đầu xem phim khiêu dâm trên mạng, nhờ vậy, anh có thể phiêu lưu tình ái mà không cần phải ra khỏi nhà, nhưng đấy là một chuyến phiêu lưu. Và rồi chính cảm giác phiêu lưu này là kéo anh rời khỏi màn hình, ra khỏi nhà, tìm đến những tụ điểm mát xa vui vẻ.

Vì sao một chàng trai như anh Jonah lại chọn cách “tự sướng” hay có ai đó vân vê dùm thay vì làm tình với người vợ anh hết lòng yêu thương?

Tôi tìm cách phân tích những cảm xúc của anh khi đi ngoại tình.

Trong ngoại tình, anh Jonah cảm thấy được giải thoát khỏi “hình ảnh” bấy lâu về một người đàn ông của gia đình, tử tế, nhạy cảm. Anh nói: “Tôi cảm thấy như mình chưa trưởng thành đầy đủ về mặt tình dục. Khi quan hệ với người mát xa kích dục cũng chính là lần đầu tiên tôi có thể hoàn toàn thoải mái thể hiện bản thân. Tôi cảm thấy đầy khao khát, mạnh mẽ, xứng đáng, đàn ông. Tôi thấy mình không chỉ là một người đàn ông tử tế mà còn có thể trở thành một kẻ sát gái, một người phản bội vợ. Những ý nghĩ này khiến tôi vừa thấy tệ hại vừa thấy... phấn khích”.

Và điều này dẫn vợ anh đến đâu? Từ lâu, cô Danielle cũng không cảm thấy thỏa mãn chuyện giường chiếu. Trong khi chồng cô đi mát xa kích dục – hình thức vui vẻ bị xã hội phản đối, thì cô nằm nhà đọc quyển Fifty Shades of Grey (bản dịch tiếng Việt có tựa 50 sắc thái) – tất nhiên chuyện đọc sách này thì được xã hội chấp nhận. Tôi không nghĩ cả hai người có đạo đức như nhau, nhưng trong thế giới tưởng tượng của họ, dường như họ có điểm chung. Cô Danielle đang say sưa đọc về chàng tỷ phú trẻ đẹp, cuồng dâm Christian Grey trong cuốn tiểu thuyết. Và đó cũng chính là người mà chồng cô đang cố gắng thể hiện với nhân viên mát xa kích dục. Nhưng cô Danielle lại không muốn chồng mình thể hiện như thế khi ở nhà!

Thời đại ngày nay vốn rất khó khăn đối với các cặp đôi. Tư tưởng dâm dục không phải lúc nào cũng được xem là đúng đắn, phải đạo. Những món quà tuyệt vời của nền văn hóa châu Âu hiện nay như dân chủ, trưng cầu dân ý, chủ nghĩa quân bình, công bằng, bao dung lẫn nhau – có thể dẫn đến một thứ tình dục vô cùng chán chường. Tái cân bằng vai trò các giới là một trong những tiến bộ vĩ đại nhất của xã hội hiện đại, giúp cải thiện ngút ngàn quyền lợi tình dục của chúng ta. Nhưng như Daphne Merkin viết trên tạp chí New York Times: “Không một tuyên ngôn tình dục nào có thể chịu đựng nổi sự bất chấp luật lệ và hoang dã của trí tưởng tượng về tình dục”.

Ham muốn tình dục không phải lúc nào cũng tuân theo những quy luật của tinh thần công dân gương mẫu. Nhưng điều ấy không có nghĩa chúng ta nên quay lại thời xa xưa khi những vai trò về giới bị chôn lấp, tức đàn ông có quyền gia trưởng, đàn bà phải phụ thuộc. Điều quan trọng ta cần làm chính là phân tích các chọn lựa tình dục của chúng ta, cả những lựa chọn được chấp nhận lẫn không được chấp nhận, trong khuôn khổ văn hóa ngày nay.

Một kiểu kết thúc có hậu khác

Vậy những người vợ nên làm gì khi phát hiện người chồng lý tưởng của mình có một bản ngã tình dục bí mật mà mình chưa hề biết? Một số người vợ không sao dung hòa được ông chồng mình mới “tìm ra” với ông chồng bấy lâu nay. Nhưng cũng có một số người lại cảm thấy điều này kiến tạo một không gian chia sẻ mới giữa hai vợ chồng. Một số phụ nữ khác lại không thể vượt qua cảm giác ghê tởm ông chồng ngoại tình nên kiên quyết sẽ đường ai nấy đi.

Tôi biết nhiều trường hợp khi một người phát hiện người kia có một bản năng tình dục mà bấy lâu mình không biết, đã bắt đầu thêm... tò mò về bạn đời của mình. Vợ chồng Danielle – Jonah thuộc nhóm này. Việc anh ngoại tình khiến vợ anh tổn thương, nhưng cũng giúp vợ anh thấy rằng anh hoàn toàn có ham muốn tình dục, anh hoàn toàn có thể rất “đàn ông”. Vợ anh bắt đầu thay đổi đáng kể suy nghĩ chồng mình là người “ít ham muốn”. Thế là đời sống tình dục của hai vợ chồng bùng cháy. Càng làm tình với nhau nhiều hơn, hai vợ chồng càng thành thật trong tình dục nhiều hơn.

Thành thật trong tình dục với bạn đời của mình không chỉ có nghĩa là tiết lộ cặn kẽ ta đã làm gì khi ngoại tình, mà còn là trò chuyện cởi mở, trưởng thành về những khía cạnh cốt lõi trong bản năng tình dục của mình. Điều này đôi khi đồng nghĩa với việc mang ra ánh sáng một số bí mật đã chôn giấu cả đời đối với cả hai bên.

Trong khi khắp nơi đang hô hào rằng thời nay, sự gần gũi luôn gắn liền với việc hai bên sẻ chia cảm xúc, ấy vậy mà tôi rất ngạc nhiên khi rất ít cặp đôi có những đối thoại thật sự về chuyện tình dục. Sau khi giúp các cặp đôi vượt qua khủng hoảng ngoại tình, tôi thường hướng dẫn trực tiếp cho cả hai cách trao đổi về tình dục: nói thế nào, vì sao nên nói, nên nói khi nào,...

Anh Jonah đã thực hiện triệt để những hướng dẫn này của tôi. Khi vợ anh bảo rằng cô lúc nào cũng sẵn lòng lắng nghe anh, anh liền kể cô nghe những điều anh nhận ra ở bản thân khi khám phá bản năng tình dục của chính mình. Và vợ anh cũng chia sẻ với anh về bản năng tình dục của cô. Tóm lại là hai người như đang mời nhau vào “khu đèn đỏ” của riêng mình.

Anh Jonah nói: “Tôi đã dám nói với vợ những điều tôi từng nghĩ sẽ khiến quan hệ vợ chồng lao đao, ví dụ như tôi kể với cô ấy rằng tôi tơ tưởng làm tình với một người mà vợ chồng tôi quen biết. Ấy vậy mà giờ đây, những chia sẻ này đã mở ra cả một chiều hướng mới cho quan hệ của hai chúng tôi. Khi tôi cảm thấy mình được vợ chấp nhận hơn, tôi càng cảm thấy bị vợ hấp dẫn hơn”.

Về phần cô Danielle, khi thấu hiểu hơn những ngóc ngách tính dục của chồng, cô đã có góc nhìn khác về hành vi ngoại tình của chồng. Dù điều này không giúp cô bớt đau lòng nhưng chí ít, điều trước đây cô từng xem là sự kháng cự tình dục của chồng nay đã trở thành cánh cổng hé mở những ao ước giấu kín lâu nay của anh ấy.

Khi đời sống tình dục gắn bó hơn, hai vợ chồng bắt đầu thử nghiệm nhiều điều mới mẻ hơn. Họ cùng nhau xem phim khiêu dâm sạch1, cùng đến một câu lạc bộ thoát y, cô Danielle đã thử một lần nhảy kích dục. Cô bảo chồng rằng cô luôn tơ tưởng đến việc thử cảm giác làm tình với... một phụ nữ.

1. Phim khiêu dâm sạch: nhà làm phim có trả lương bình đẳng cho các diễn viên nam nữ, bảo vệ sức khỏe nghiêm ngặt cho các diễn viên.

Anh Jonah kể: “Có lần hai vợ chồng tôi cùng thử đi mát xa kích dục để tìm hiểu ý nghĩa của dịch vụ này. Tôi muốn vợ mình trải nghiệm điều tôi hết sức yêu thích, tức sự hứng thú khi được nhận 100% sự quan tâm tình dục từ một người khác, chỉ việc ngả lưng tận hưởng thôi!”.

Cô Danielle chọn người mát xa còn anh Jonah lo các khâu chuẩn bị. Anh Jonah nói: “Chia việc kiểu này giúp tôi có cảm giác hào hứng khi chuẩn bị và mong ngóng một phiên mát xa vui vẻ, chẳng phải e sợ rằng sẽ đánh mất gia đình và hôn nhân của mình”.

Hai vợ chồng cùng cảm thấy mát xa vui vẻ thật sự rất kích thích. Cái đã từng bị cấm kị và đau đớn nay trở thành “một cuộc phiêu lưu chung bước chung tay”. Anh Jonah cảm thấy kết nối với vợ hơn, và kết quả là anh cảm thấy không cần phải ra ngoài để thỏa mãn các nhu cầu tình dục của mình.

Đôi vợ chồng này rất đúng với quan điểm gây tranh cãi mà Janis Abrahms Spring đã nêu ra: “Cuối cùng, ta nhận ra mình cần đi... ngoại tình để nó sẽ như một quả bom nguyên tử làm nổ tung cái phiên bản hiện tại của ta, và để cho một phiên bản khỏe mạnh hơn, tỉnh táo hơn, trưởng thành hơn thế chỗ”.

Xin nói rõ, tôi không đang “kê toa” ngoại tình cho “chứng bệnh” hôn nhân bế tắc. Tôi cũng không cho rằng một cuộc hoan lạc tay ba chính là loại keo có thể dán lại một trái tim tan vỡ vì bị phản bội. Tôi không thể đoán được những cách sáng tạo mà đôi vợ chồng Jonah – Danielle đã chọn để vun đắp lại hôn nhân. Có thể những lựa chọn của họ không phù hợp với tất cả mọi người, nhưng chí ít chúng thể hiện sức sáng tạo và sự phục hồi của họ.

Khi cô Danielle hỏi anh Jonah rằng liệu có ngoại tình lần nữa hay không, anh thú nhận rằng anh nhớ nhung cảm giác mình chính là tất cả những gì mà cô nhân viên mát xa kích dục tên Renée quan tâm. Và anh khao khát sống như chàng trai hư mà anh mới vừa khám phá ra ở chính mình. Anh nói với vợ rằng:“Anh nhớ những cảm giác do việc ngoại tình lén lút mang lại như phải giữ bí mật, đối diện với nguy cơ bị bại lộ, cảm giác hồi hộp. Nhưng anh đã quyết định rằng những tình cảm chúng ta có được đến hôm nay vô cùng quý giá nên anh nhất định sẽ giữ gìn”.

Sự chân thành của chồng đã khiến cô Danielle an lòng phần nào. Bây giờ cô đã hiểu chồng hơn. Niềm tin của hai vợ chồng được chống đỡ bởi việc tự do thành thật chia sẻ ý nghĩ, những ham muốn của bản thân, mà không hề cảm thấy nhục nhã. Hai vợ chồng ngày càng cùng cảm thấy rõ ràng rằng mình được người kia chấp nhận. Và đó cũng chính là một trong những yếu tố mạnh mẽ nhất có thể bảo vệ họ không rơi vào cái bẫy ngoại tình trong những tháng ngày phía trước.

Nghiện tình dục hay sự can thiệp của y tế vào ngoại hình

Mỗi câu chuyện ngoại tình kia đều bao hàm những câu hỏi phức tạp về cá nhân, văn hóa, thể chất. Nhưng các đồng nghiệp của tôi thường giải thích ngoại tình bằng... chứng nghiện tình dục, tức “thái quá” và thiếu kiểm soát trong chuyện làm tình.

Nghiện tình dục là một chủ đề nóng hổi trong các nhóm trị liệu. Tôi chỉ muốn bàn qua về chủ đề gây nhiều tranh cãi này. Dẫu chưa có chẩn đoán chính thức nào cho chứng nghiện tình dục nhưng nhiều nhà nghiên cứu và bác sĩ lâm sàng đã hấp tấp định nghĩa sự rối loạn này bằng cách vay mượn những tiêu chí trong các định nghĩa lâm sàng về sự lệ thuộc vào thuốc men. Rồi cả một ngành công nghiệp trỗi dậy để hưởng ứng sự hấp tấp đó, trong đó có cả những nhà điều trị phục hồi và các trung tâm chữa trị.

Một số bác sĩ lâm sàng xem chứng nghiện tình dục như bằng cớ cho thấy quan điểm “đàn ông ai cũng nghiện tình dục” không còn được chấp nhận nữa. Một số người chỉ ra sự thiếu vắng các chứng cứ khoa học và nhìn thấy các chẩn đoán về chứng nghiện tình dục chỉ như là một chiếc mặt nạ y tế để che đậy những phán xét của nhà điều trị về việc loại tình dục nào là lành mạnh/không lành mạnh.

Dù chúng ta gọi nó là gì thì hành vi cưỡng ép tình dục là vấn đề có thật với nhiều cặp đôi, khiến cả hai bên đều đau đớn kinh khiếp. Nhiều cuộc đời, thanh danh, nhiều gia đình đã bị hủy hoại bởi điều này.

Một số đàn ông đã vượt lên cảm giác nhục nhã để dám thừa nhận hành vi cưỡng ép tình dục của mình là một căn bệnh, và từ đó tìm kiếm sự giúp đỡ hữu hiệu. Nhưng thậm chí cả khi chúng ta gọi đây là một căn bệnh thì nó vẫn chưa mất đi vết nhơ vốn có.

Tôi đã ngồi trò chuyện với nhiều người mẹ vật vã nghĩ suy có nên nói thật với đứa con lý do thật sự mình ly hôn là: “Mẹ chia tay ba con vì ba con nghiện tình dục”. Nhưng nói rõ điều đó cũng đồng nghĩa với việc chấp nhận một nỗi ô nhục, còn nếu ngụy tạo một lý do khác, ví dụ như chia tay vì chồng nghiện rượu, thì cô sẽ chẳng phải gánh chịu nỗi ô nhục ấy.

Một người vợ khác khăng khăng cho rằng cô thà dùng cái nhãn “nghiện tình dục” hơn là “cưỡng ép tình dục” vì nếu gọi là “nghiện tình dục” thì đúng là... chồng cô mắc bệnh thật. Nhưng chồng của cô ấy lại thích cái nhãn của riêng anh ta hơn: “kẻ khốn”. Ít nhất cái nhãn ấy thể hiện anh ấy đã kiểm soát hành vi của mình chứ không chỉ đơn giản là một sự bốc đồng không thể kiểm soát.

Chắc chắn rằng chẩn đoán một ai đó bị nghiện tình dục đã trở thành mấu chốt mới trong cuộc chiến văn hóa xưa cũ. Thế nào là nghiện? Tình dục thế nào là quá nhiều/quá ít, bình thường/bất thường, tự nhiên/trái tự nhiên – đã luôn là những vấn đề nhiều người băn khoăn và gây chia rẽ nhân loại từ xa xưa. Mỗi hệ thống văn hóa hay tôn giáo đều quy định những điều được cho phép và những điều cấm kị. Những chuẩn mực tình dục và bệnh lý tình dục chưa bao giờ nằm ngoài những quy định đạo đức của thời đại, và chúng gắn chặt chẽ với các hình thái kinh tế, các lý tưởng về giới, và cấu trúc quyền lực của thời đại đó.

Ví dụ, khi trinh tiết phụ nữ được đánh giá cao, những người phụ nữ yêu thích tình dục từng bị chẩn đoán là mắc chứng “cuồng dâm”; còn ngày nay, khi chúng ta đánh giá cao sự quyết đoán, tự tin của ph