Chương 13 Tình thế khó xử của người đàn bà

Đối thoại với người phụ nữ thứ ba

Bà Vera soi gương để kiểm tra tóc tai xem chỉn chu chưa, rồi...sốt ruột nhìn ra cửa số. Bà đã sửa soạn kỹ càng bàn ăn với chai rượu sâm panh trong xô đá, món rau trộn với cà chua vừa hái trong vườn, ánh lên vẻ mời mọc. Lẽ ra ông lan đã đến một tiếng trước, bà Vera nóng lòng lắm nhưng bà không cho phép mình gọi điện thúc giục ông. Bà đi qua đi lại trong căn hộ một phòng ngủ được bài trí rất tinh tế, chốc chốc lại đến bên bậu cửa số để ngóng xe của ông. Đã quen nhau 30 năm nhưng bà vẫn hồi hộp chờ đợi ông như khi lần đầu thấy ông bước xuống con phố bên dưới. Trông bà tươi tắn, háo hức và có đôi chút căng thẳng, giống hệt bất kỳ người phụ nữ đang yêu nào.

Nhưng bà lại không phải như bất kỳ người phụ nữ đang yêu chính đáng nào khác vì bà là người thứ ba, còn được gọi bằng những danh từ khác như kẻ phá hoại gia đình, kẻ bắt cóc đàn ông, vợ bé, điếm,... - những cái mác được dán lên những phụ nữ như bà từ thời Lilith1. Bà Vera ghét những nhẫn dán đó, và đó là lý do bà và ông lvan làm đủ mọi cách để che đậy mối quan hệ của họ suốt 30 năm. Cuối cùng, bà đã mang bí mật của mình xuống mồ.

1. Theo Do Thái giáo, Lilith là vợ đầu của Adam trước khi có Eva.

Người duy nhất hay biết chuyện tình này là đứa con duy nhất của bà - tức cô Beth.

Sau khi chôn cất mẹ, nhân tình của mẹ và tẩu tán mọi bằng chứng ngoại tình của mẹ, cô Beth nay đã 55 tuổi tìm đến tôi để kể câu chuyện của mẹ mình:“Ông lvan là nhân tình lâu năm của mẹ tôi. Ông giàu có và có thế lực, chỉ có điều là đã kết hôn. Mẹ tôi và ông ấy có với nhau một căn hộ ở khu bình dân của thành phố. Mỗi tuần, họ gặp nhau ba lần ở đó. Họ cũng có một khu vườn nhỏ để cùng nhau trồng trọt. Khi mẹ tôi bất ngờ qua đời ở tuổi 70, tôi có trách nghiệm dọn dẹp tổ uyên ương đó của họ và giúp ông lvan, khi đó 85 tuổi, vượt qua nỗi đau. Cũng không còn ai khác để lau đi nước mắt của ông vì không có ai khác biết chuyện ông yêu mẹ tôi. Nhiều năm sau, tôi dự lễ tang của ông dù không một ai trong gia đình ông biết tôi là ai”.

Cô Beth mô tả mẹ mình là một mỹ nhân, năng động và thích phiêu lưu. Bà bị người chồng đầu tiên bỏ rơi khi đang mang thai. Sau đó bà kết hôn lần hai, rồi quyết định bỏ đi vì bị chồng bạo hành. Cô Beth kể: “Mẹ tôi rất cứng cỏi và độc lập. Bà đã mua nhà trong cái thời buổi mà phụ nữ không được vay tiền. Bà đã giúp cả tôi và chính bà thoát khỏi cuộc hôn nhân tệ hại của bà với người chồng thứ hai”.

Cô Beth nói: “Mẹ tôi và ông lvan đã có một tình yêu lớn và tuyệt đẹp. Tôi rất vui khi rốt cuộc mẹ đã có mối tình đẹp sau ngần ấy xui xẻo với đàn ông. Ông lvan đã kết hôn nhiều chục năm trước khi họ gặp nhau, và ông ấy biết mình sẽ không ly hôn. Con gái đầu của vợ chồng ông ấy vừa qua đời, thế nên tất nhiên ông ấy không muốn ly hôn để khiến vợ mình gánh thêm một mất mát nữa”.

Bà Vera tin rằng vợ ông lvan biết chuyện chồng ngoại tình, nhưng điều này vẫn chưa được xác thực. Ông lvan bảo đảm tài chính cho bà Vera vì ông giàu có, hào phóng và có tinh thần trách nhiệm.

Cô Beth nói: “Theo nhiều cách khác nhau, kiểu sắp xếp đó của mẹ và nhân tình là rất hợp lý với mẹ tôi vì cho mẹ tôi rất nhiều tự do. Mỗi khi hai người hẹn hò, bà có thể đến tổ uyên ương với vẻ quyến rũ hết sức, khiến ông lvan nghĩ bà là một phụ nữ tuyệt vời. Bà sẽ nấu bữa trưa ngon tuyệt, cùng nhân tình ăn và uống một chai rượu, rồi sau đó bà đi về nhà mình một mình”.

Nhưng cô Beth đôi khi ước gì mẹ đã không quá gắn kết với nhân tình: “Tôi đã hấp thu tất tần tật các chi tiết về sự phát triển và duy trì chuyện tình ngoài luồng này: những lời ông lvan nói dối vợ, những cái có để hai người tranh thủ thời gian bên nhau, sự rối loạn đời sống tình dục trong hôn nhân, những khám phá tình dục với nhân tình. Tôi nhó việc mẹ tôi chưa bao giờ dùng nước hoa để tránh để lại dấu vết. Tôi nhó cách họ trả tiền thuê nhà bằng tiền mặt và ký hợp đồng thuê nhà bằng tên giả. Tôi chứa quá nhiều dữ liệu ngoại tình trong đầu tôi. Tôi nhớ câu chuyện ông lvan cùng vợ đi khám sức khỏe hằng năm, khi bác sĩ hỏi họ về chuyện làm tình, ông lvan nói rằng hai vợ chồng không còn làm tình với nhau, bác sĩ kê toa Viagra, và vợ ông xoay sang ông, hỏi: “Anh à, anh đâu muốn khởi động lại cái chuyện làm tình, đúng không anh?.

Khi cuộc gặp với bác sĩ chấm dứt, ông lvan lôi bác sĩ ra một góc và bảo rằng thật ra ông đang làm tình rất nhiều và muốn có toa thuốc Viagra. Tôi thật tình không cần biết chừng ấy chỉ tiết, nhưng giờ đây tôi là người lưu giữ chúng”.

Cô Beth kể rằng khi bà Vera thêm lớn tuổi, bà càng cảm thấy khó khăn khi cứ phải “đứng bên ngoài và nhìn vào cuộc sống của nhân tình”. Lương tâm bà Vera bị giằng xé, không phải vì yêu ông lvan mà vì cảm thấy mình đang đồng lõa cùng ông lừa dối vợ ông. Đôi khi bà Vera nghĩ mình đã hy sinh những tháng năm rực rỡ nhất trong đời cho nhân tình. Bà phải tham dự tiệc Giáng sinh một mình, đi du lịch một mình và xuất hiện trước mọi người như một phụ nữ độc thân.

Tôi dọ hỏi cô Beth:

- Chuyện tình này của mẹ đã để lại gì trong cô? Nó có khiến cô tin vào sức mạnh của tình yêu không? Nó có giúp cô nhận ra sức mạnh của sự lừa dối không? Nó có khiến cô nhận ra sự ranh ma của những lời nói dối không?

Cô Beth cười gượng:

- Có. Có chứ. Một mặt, tôi thấu hiểu nỗi đau của mẹ, nhưng tôi cũng hiểu cảm giác đứng núi này trông núi nọ của mẹ. Vợ của ông lvan có vẻ có mọi thứ người khác ao ước, nhưng bà ấy lại phải chung sống với một người chồng lạnh nhạt, không muốn chạm vào bà. Ông lvan đã mang đến cho mẹ tôi phần tốt đẹp nhất của ông, và mẹ tôi đã đáp lại. Do đó, chuyện tình của họ đã khiến tôi tin vào sức mạnh của tình yêu. Điều tôi mãi sau này mới nhận ra lại là câu chuyện này đã... chen vào cuộc hôn nhân 26 năm của chính tôi.

Một lần nữa tôi được nhắc nhở rằng ngoại tình đổ cái bóng của mình rộng ra ngoài rất nhiều chứ chẳng phải chỉ phủ lên ba người trong cuộc.

Cô Beth nói tiếp:

- Trong suốt các giai đoạn vợ chồng tôi căng thẳng với nhau, tôi đã nhanh chóng nghi ngờ chồng một cách thiếu căn cứ, không tin tưởng chồng đến mức thái quá. Tôi như nghe thấy những lời nói dối ông lvan dành cho vợ ông ngày xưa, những thì thầm của mẹ tôi về thay đổi bất ngờ nào đó trong kế hoạch hẹn hò, những lời nói dối họ tuôn ra với vợ/chồng mình để có có ra ngoài hẹn hò tình nhân. Tôi thừa hưởng sự ham muốn từ mẹ, tôi cũng khát khao thứ tình yêu mẹ tôi đã có, nhưng tôi sợ mình sẽ ở vị trí bà vợ của ông lvan.

Tôi hỏi:

- Cô thấy ông lvan thế nào?

- Khi dự đám tang hoành tráng của ông ấy, tôi đã rất khó chịu khi nghe người ta khen ông là người đàn ông tuyệt vời của gia đình. Tệ nhất là lúc có một người đứng lên kể lại chuyện ông lvan từng trỏ tay vào vợ ông và tự hào nói rằng: 'Mọi người thấy vợ tôi có quyến rũ không nào? Có tuyệt vời không nào?”. Ông lvan từng nói hệt những điều ấy với mẹ tôi.

Mẹ tôi đã trao cho ông ấy tình yêu của mình suốt 30 năm và mẹ phải trả một cái giá đắt, còn ông lvan chẳng phải trả gì cả ngoài số tiền chu cấp. Tôi cũng muốn được kể chuyện về mẹ tôi. Bà ấy xứng đáng được nhắc đến!

Bước ra bóng tối

Khi mọi người biết tôi đang viết một quyển sách về ngoại tình, nhiều người tự xưng là người thứ ba đã gửi e-mail cho tôi: “Tôi là nhân tình của một người đàn ông đã có gia đình...”, “Tôi đang là người thứ ba...”. Những e-mail ấy đong đầy mặc cảm tội lỗi, niềm hy vọng, nỗi sợ hãi,...

Họ hỏi tôi “một núi” điều: “Tôi phải chờ anh ấy đến khi nào?”, “Tôi có nên bắt anh ấy phải chọn lựa hoặc là tôi hoặc là vợ con không?”, “Làm sao tôi đối mặt với ghen tuông, nỗi cô đơn và những bức bối đây?”, “Liệu có phải lúc nào chúng tôi cũng phải xếp lịch hẹn hò theo cái lịch anh ấy chăm sóc gia đình không?”, “Tôi có nên có con với anh ấy không?”, “Tôi thắc mắc có phải anh ấy đến với mình chỉ cần tình dục không. Nếu không có điều ấy thì anh ấy có còn chọn mình không?”, “Tôi thấy mình đang phá vỡ tình chị em, đang phản bội một phụ nữ khác”, “Anh ấy đã lừa dối vợ, làm sao tôi biết anh ấy sẽ không lừa dối mình?”, “Tôi vốn là người tử tế, có đạo đức và có nguyên tắc, nhưng dường như tôi đã phá vỡ mọi nguyên tắc cá nhân vì anh ấy. Chị có thể giúp tôi trở lại làm con người cũ không?”, “Làm sao tôi có thể tiếp tục giả vờ với gia đình của tôi rằng tôi vẫn còn độc thân?”, “Làm sao tôi có thể duy trì phẩm giá của mình?”, “Phải làm gì để kết thúc chuyện tình ngang trái này? Phải làm gì khi tôi không thể kết thúc nó?”,...

Tất cả các câu hỏi trên đều có cùng một yêu cầu: Đừng gạt người thứ ba sang một bên khi bàn về ngoại tình, bởi người thứ ba có vai trò rất quan trọng, không có họ thì làm gì có chuyện ngoại tình!

Hầu hết các tài liệu về các vụ ngoại tình chỉ chủ yếu nhắc đến hai đối tượng: người phản bội và người bị phản bội, dù vụ việc luôn có đến ba người! Người thứ ba hiếm khi được nhắc đến, thường bị xem thường, không được quan tâm trị liệu dù họ cũng hoàn toàn có thể bị tổn thương.

Hầu hết các chuyên gia trị liệu tìm cách khép cái vòng tròn bao quanh hai nhân vật chính càng sớm càng tốt, và đối xử với người ở vai nhân tình như thể đó là nguyên nhân gây bệnh chứ không phải cũng là một bệnh nhân. Cảm xúc của người thứ ba không liên quan gì đến quá trình hồi phục của hai nhân vật chính. Vì rất hiếm khi các chuyên gia trị liệu có thể gặp riêng người đã ngoại tình, thế nên chẳng có khi nào để có thể thảo luận những vấn đề như: Làm sao chấm dứt chuyện ngoại tình một cách thật chu đáo, cẩn thận? Anh/chị đang nhung nhớ, tiếc thương nhân tình như thế nào. Ta chỉ thường nghe thấy những điệp khúc quen thuộc như: “Dẹp cô ả đi!”, “Chấm dứt mọi liên lạc với anh ta ngay lập tức!”.

Công chúng thường có khuynh hướng phán xét gay gắt người phụ nữ làm người thứ ba hơn là phán xét ông chồng thích “ăn vụng”.

Nhiều “người thứ ba” đã tìm đến tôi. Họ không phải là những nhân tình chóng vánh, tình một đêm, hay những người bạn tình xã giao ngoài hôn nhân thông thường. Họ là những người tình lâu năm, đã dành ra nhiều năm, đôi khi nhiều thập kỷ để sống độc thân và quan hệ với một người đàn ông đã có gia đình. Tôi không đang nói về những phụ nữ trẻ tuổi cặp kè với người bằng tuổi cha chú mình mà đang nói đến những phụ nữ đã ly hôn hay ở góa, ở tuổi 50, 60, hay 70, thông minh, thành đạt và hiểu biết. Họ không phải những phụ nữ ngây thơ, cô đơn, tuyệt vọng sẵn sàng chọn lấy tình yêu theo bất kể thể loại nào. Họ rất thực tế khi lựa chọn sống chung với bí mật và biến chính mình trở thành một bí mật.

Đây dường như là một hình thái đau khổ rất điển hình của phụ nữ, và chẳng ngẫu nhiên khi họ bị dán những cái nhãn khác với những người đàn ông có hành vi y chang họ. Chúng ta không gọi những người đàn ông trăng hoa là “người cuỗm đàn bà” hay “người đàn ông thứ ba”, nhưng chúng ta sẽ gọi người phụ nữ quan hệ với chồng người khác là “kẻ cướp chồng”, “người thứ ba”. Ngoài ra, mãi đến tận bây giờ, rất ít phụ nữ có đủ tài chính để vừa thanh toán tiền thuê tổ uyên ương và chăm lo cho cả gia đình mình!

Tôi đã gặp rất nhiều người đàn ông cặp kè với phụ nữ đã có gia đình, nhưng chưa từng thấy một người đàn ông nào đang độc thân yêu tha thiết suốt 30 năm một phụ nữ đã có chồng và không thôi hy vọng ngày nào đó cô ấy sẽ bỏ chồng để cùng mình xây dựng tổ ấm. Một người đàn ông độc thân tham gia vào “chuyện ba người” thường là vì anh ta không muốn có một quan hệ mang tính cam kết, ràng buộc, chỉ đơn giản muốn một mối quan hệ tạm bợ, ngắn ngủi!

Xin kể một ví dụ: suốt hai năm qua, anh Greg đều đặn gặp gỡ người yêu (đã có chồng) mỗi tuần một lần. Một ngày nọ, cô ấy xách va li đến đứng trước cửa nhà anh, khiến anh phát khiếp. Anh nói: “Tôi chưa bao giờ muốn cô ấy ly dị chồng! Đúng là chúng tôi từng nói về chuyện ấy nhưng tôi nghĩ đó chỉ là chuyện phiếm trên giường thôi! Ai dè cô ấy làm thật!”. Anh Greg rõ ràng chỉ thích một mối quan hệ ngắn hạn.

Con đường làm nhân tình dài hạn của một số phụ nữ khiến tôi kinh ngạc. Vì sao cô ấy lại chọn điều đó? Cô nhận được gì, cô phải trả giá thế nào, làm sao cô ấy hợp lý hóa vị trí của mình? Dù chúng ta nghĩ thế nào về đạo đức của cô thì cô vẫn cứ đóng vai chính trong một tấn kịch và cô cũng xứng đáng được cảm thông.

Những câu chuyện kể về ngoại tình luôn đáng để quan tâm, vì không phải lúc nào ta cũng biết rõ mối quan hệ nào trong hai mối quan hệ, tức quan hệ vợ chồng và quan hệ với nhân tình, sẽ có tương lai. Liệu ngoại tình chỉ đơn giản là ngoại tình hay đó là một câu chuyện tình đang chờ được mang ra ánh sáng ban ngày? Đâu là những việc chằng chéo đan bện vào nhau? Liệu những đứa con có đóng vai trò gì hay không? Người ngoại tình và tình nhân đã có những hứa hẹn gì, đã đầu tư thời gian thế nào cho mối quan hệ, những hy vọng nào đã được gác lại?

Khi trị liệu, một số câu hỏi tôi sẽ hỏi trực tiếp cả hai vợ chồng như: “Anh chị xưng hô với người thứ ba đó như thế nào? Anh chị có dùng tên gọi khác hay chỉ đơn giản gọi là ả ta, gã ta?”. Nhưng cũng có những câu hỏi tôi sẽ chỉ hỏi riêng người đã ngoại tình như: “Anh có gặp lại nhân tình chưa?”. Nếu cặp đôi đã quyết chọn hòa giải, thì câu trả lời thường là không.

Nhiều “người thứ ba” đã một mình đến gặp tôi để chia sẻ nỗi đau đớn trong lòng. Một số người đã ngây thơ tin những hứa hẹn hão huyền rằng “Anh sẽ ly dị vợ để cưới em”. Lời hứa này khiến họ tin rằng cuộc hôn nhân kia chẳng có tí cảm xúc gì, không tình dục, sắp ly dị đến nơi rồi. Một số phụ nữ khác vô tình biến thành “người thứ ba” vì nghĩ rằng người yêu của mình chưa từng kết hôn. Và một số phụ nữ khác biết rằng mình không phải là nhân tình duy nhất của anh ấy.

Đôi khi, một cặp đôi đang dan díu với nhau đến tìm tôi, hỏi tôi những điều khó nhằn như: “Sẽ ra sao nếu chúng tôi thật sự thuộc về nhau?”, “Sẽ ra sao nếu cả hai cuộc hôn nhân của chúng tôi đều là sai lầm?”, “Chúng tôi có thể quay lưng lại với cơ hội trở thành tình yêu suốt đời của nhau hay không?”,“Liệu chúng tôi có thể thanh thản không khi việc chúng tôi đến với nhau sẽ làm tổn thương nhiều người?”,...

Tôi không thể trả lời nhanh gọn lẹ những câu hỏi phức tạp đó. Điều tôi có thể làm là giữ không gian cho thế lưỡng nan đau đáu của họ và chấp nhận rằng hôn nhân của họ không phải là thứ duy nhất xứng đáng được điều trị bằng liệu pháp thấu cảm.

Người thứ ba: "Quan hệ của chúng tôi có đáng bị tổn thương không?"

Cô Andrea – một kiến trúc sư 59 tuổi đã ly hôn sống tại Vancouver (Canada) – đã gửi e-mail cho tôi, mô tả chuyện tình bảy năm của cô với anh Michael – nhà thầu bất động sản, chung sống với vợ 30 năm nay: “Tôi chưa bao giờ yêu ai sâu đậm, mãnh liệt và chân thành từ cảm xúc đến tình dục như thế. Cũng chưa từng có ai đối xử tốt với tôi như anh ấy! Tôi đang tìm kiếm sự chỉ dẫn nhưng những tài liệu tôi đọc được dường như quá sáo rỗng và đơn giản. Linh cảm mách bảo tôi rằng tôi đang bị lợi dụng, rằng đàn ông không đáng tin cậy, rằng tôi nên rời bỏ anh ta. Một vài người bạn cũng nói y hệt như thế, khiến tôi thấy mình như một phụ nữ khờ dại không thể tự bảo vệ mình. Đó là sự sỉ nhục đối với trí tuệ và ý thức của tôi”.

Cô Andrea và anh Michael chủ yếu kết nối qua mạng. Mỗi đêm, hai người nhắn cho nhau chừng 50 tin nhắn, giãi bày bao cảm xúc, nỗi niềm.

Cô Andrea hiểu rất rõ về cuộc hôn nhân của người tình, có lẽ vì chính cô cũng đã mất 25 năm trong một cuộc hôn nhân không hạnh phúc với một người đàn ông khước từ cô về cảm xúc lẫn tình dục: “Tôi có từng ước giá mà anh ấy chưa kết hôn không ư? Đương nhiên là có. Và anh ấy cũng ước y chang thế. Nhưng anh ấy yêu và tôn trọng vợ mình, không hề muốn làm tổn thương vợ dù cho quan hệ của họ tẻ nhạt đi chăng nữa. Khoảng thời gian 30 năm đã khiến một mối quan hệ hôn nhân tẻ nhạt trở thành quen thuộc. Tôi hiểu cảm giác thoải mái khi ở cạnh những điều quen thuộc, hiểu cả nỗi sợ khi phải đưa ra những quyết định sẽ tạo nên những thay đổi to tát trong đời. Tôi hiểu lắm chứ vì tôi đã từng ở trong hoàn cảnh đó mà!”.

Tôi hồi âm: “Những chuyện này rất khó chịu đựng phải không? Chị đang cảm thấy như thế nào?”.

Cô Andrea hiểu rõ những bất an của mình. Cô cảm thấy mình chỉ là kẻ thừa thãi, thấp kém hơn vợ của nhân tình. Những phán xét của những người xung quanh. Bị cô lập vì làm người thứ ba. Nhưng cô nói rằng cô cảm thấy thoải mái khi có thể chia sẻ tất cả những cảm xúc đó với anh Michael, cô cảm thấy vui khi ngày nào cũng được nghe anh ấy nói rằng anh yêu cô rất nhiều. Cô nói: “Làm sao tôi có thể phung phí, hủy hoại tất cả tình cảm quý giá của anh chỉ vì anh ấy luôn tôn trọng và yêu thương người mẹ của những đứa con mình?”.

Với những phụ nữ cùng hoàn cảnh với cô Andrea, cứ nhắc đến “vợ anh”, “gia đình”, “hôn nhân” là họ thấy mệt mỏi, căng thẳng. Rồi đến một lúc, cả hai người sẽ chán đến tận cổ cảnh yêu đương lén lút. Thế là “người thứ ba” liền ra tối hậu thư cho nhân tình: “Nếu anh không thể quyết định được thì để em quyết!”.

Cô Andrea biết rõ ép buộc hay thao túng hoặc tức giận với người yêu sẽ chẳng khiến sự việc đi đến đâu. Cô viết: “Thực ra, tôi không muốn anh ấy đến với mình chỉ vì cảm thấy có trách nhiệm hay bị ép buộc. Tôi chỉ muốn anh ấy đến với tôi vì anh ấy chọn tôi, vì anh ấy muốn làm thế. Do đó tôi không yêu cầu anh ấy bỏ vợ. Tôi nghĩ anh ta sẽ không bỏ vợ đâu vì ngay từ đầu anh ấy đã bảo với tôi điều đó. Tôi cũng không hỏi anh có làm tình với vợ mình, tôi đoán là có, chí ít là thỉnh thoảng. Tôi có thể chọn tiếp tục hoặc kết thúc với anh ấy và tôi phải chịu trách nhiệm cho lựa chọn của mình. Khi tỉnh táo đưa ra lựa chọn, ta sẽ thấy mình mạnh mẽ”. Khi cô nghĩ vậy, cô thấy mình ít yếu đuối hơn.

Tôi tự hỏi liệu cô có thể lúc nào cũng bình thản được như thế không. Sâu bên trong, cô có nghĩ rằng nếu anh ấy thật sự yêu cô thì anh ấy đã có thể vượt qua mọi chướng ngại để đến bên cô rồi?

Một giờ sau, tôi nhận được một e-mail khác từ cô Andrea: “Đương nhiên, tôi thật sự có những ảo tưởng về chuyện anh ấy sẽ ly hôn và đến với tôi. Tôi thường tự hỏi có phải tôi đang hạ thấp các nhu cầu của bản thân không, và câu trả lời là đúng thế. Hầu như ngày nào tôi cũng đối thoại nội tâm về những gì mình đang có và những gì mình không nhận được”.

Câu trả lời của cô cứ “phập phù” theo sự bất an trong cô, nhưng rồi cô nhận ra nó đáng như thế.

Cô cũng tự hỏi liệu cô có muốn ở bên anh toàn thời gian hay không? Cô cảm thấy không cần kết hôn. Cô còn thú nhận: “Tôi tự hỏi liệu mình có thể khiến anh ấy thích mình mãi không, hoặc có khi nào mình chán anh ấy, có khi nào anh ấy phản bội mình không. Tôi nghĩ cả hai chúng tôi đều lo lắng rằng nếu kết hôn với nhau, hôn nhân của chúng tôi cũng sẽ chung số phận buồn bã như nhiều cuộc hôn nhân khác”.

Tôi hỏi cô rằng điều gì đã giúp cô đương đầu với hoàn cảnh ấy. Cô đáp rằng cô ráng làm cho mình luôn bận rộn với công việc và bạn bè, nhất là cánh bạn trai, đặc biệt là khi họ muốn hẹn hò lãng mạn với cô. Anh Michael đã giới thiệu cô với một số người bạn thân của anh, thế nên cô thấy mình được “hợp thức hóa” hơn.

Các tam giác tình cảm của cô Andrea là mẫu khá tiêu biểu: cô là phụ nữ độc thân, và nhân tình của cô đã kết hôn. Mọi chuyện sẽ khác đi khi cả cô và nhân tình đều có “quan hệ chính thức” nào đó. Tôi hỏi cô liệu đã từng nghĩ đến việc quen một người đàn ông khác chưa, cô thừa nhận mình thường nghĩ rằng mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn nếu cô đã kết hôn hay đã có bạn trai: “Nếu tôi cũng có ai đó để cặp kè chính thức thì tôi sẽ ở thế cân bằng hơn với anh Michael. Một cách tôi chọn để đối đầu với hoàn cảnh và cải thiện lòng tự trọng của mình chính là vẫn để ngỏ mọi khả năng yêu đương, hẹn hò với người khác. Tôi có một hồ sơ hẹn hò trực tuyến”. Nhưng rồi rốt cuộc trái tim của cô vẫn thuộc về anh Michael: “Tôi cảm thấy hình như không đáng đánh đổi mối liên kết tuyệt vời của chúng tôi nhằm tìm thấy một sự cân bằng quyền lực nào đó”.

Tôi hỏi tiếp: “Giả sử cô trở thành người tình công khai chứ không phải người tình bí mật của anh ấy thì mọi việc có thay đổi không?”.

Cô đáp rằng cô chưa từng nghĩ đến điều này vì không nghĩ nó có thể xảy ra: “Ngay từ đầu quen nhau, sau những thú nhận yêu tôi, anh nói anh đang nghĩ đến việc sẽ kể với vợ về tôi, tôi liền bảo: ‘Anh đừng làm như thế! Cô ấy sẽ bắt anh chọn giữa gia đình và em’. Tôi biết anh cảm thấy rất trung thành với vợ dù cô ấy không đáp ứng những nhu cầu quan trọng của anh. Và anh khá chắc rằng vợ anh sẽ không sẵn lòng chia sẻ anh với người phụ nữ khác. Tôi đã quyết định rằng chừng nào tôi còn tự tin và còn yêu, còn thích làm tình với anh thì tôi sẽ tiếp tục âm thầm chia sẻ anh với vợ anh, dù điều này có đôi chút khó khăn”.

Phụ nữ nào trong tình huống này cuối cùng sẽ tính toán trong đầu xem anh ấy dành cho mình những gì, dành cho vợ và gia đình anh ấy những gì. Nhiều phụ nữ còn đi xa đến độ đòi hỏi anh ấy chỉ làm tình với mình thôi, ngừng làm tình với vợ: “Anh ấy sống với vợ, ăn sáng với vợ, chia sẻ tài khoản ngân hàng với vợ, xuất hiện cùng vợ trước mọi người. Vì tình dục là điều chủ yếu anh có với tôi, thế nên tôi muốn anh ấy chỉ làm tình với tôi mà thôi”. Một số phụ nữ khác còn dự định những địa điểm, thời điểm “chỉ có đôi ta”: “Mùa hè nào vợ anh ấy cũng đến Canada một tháng để thăm gia đình, và đó là thời gian riêng của chúng tôi”.

Cái bảng đối trọng giữa cô Andrea và vợ của nhân tình trông như thế này: “Vợ anh ấy có được sự trung thành của chồng, có gia đình, được chồng hỗ trợ tài chính, có chồng ở bên mỗi ngày, có các kỳ nghỉ, có những bạn bè chung của hai vợ chồng. Còn tôi có mọi thứ vốn từng bị ông chồng cũ khước từ: sự nối kết trong cảm xúc, tình dục và trí tuệ, sự lãng mạn, sự tôn trọng nhau, tin tưởng và niềm vui. Tôi trân trọng những điều ấy hơn mọi điều anh ấy đang trao cho vợ, do vậy tôi tin rằng mình đang có những gì tốt đẹp nhất nơi anh ấy. Có thể vợ anh ấy cũng nghĩ rằng chồng đang dành cho mình những điều tốt đẹp nhất anh ấy có thể”.

Dĩ nhiên, vợ của anh Michael vẫn chưa được trao cơ hội để cân bằng cán cân với tình địch. “Nhưng tôi đâu thể kiểm soát việc người tình của mình phân bổ những nguồn lực của anh ấy đâu!” – cô Andrea nhanh chóng biện bạch.

Mỗi tình nhân đều toan tính những lý lẽ biện minh cho việc mình quan hệ với một người đã có gia đình, rằng anh ấy có một cuộc hôn nhân bất hạnh, rằng vợ chồng anh ấy không sinh hoạt tình dục với nhau lâu rồi, rằng vợ chồng họ chắc sẽ sớm ly dị thôi, khi con cái họ chuyển ra sống riêng,...

Tất nhiên, câu chuyện ngoại tình còn có nhân vật người vợ. Và những thương lượng của cô ấy không bao gồm việc chồng có thể có một nhân tình. Có lẽ vì chồng chẳng ấm áp tình cảm nên người vợ hết hứng thú làm tình. Cô sẵn lòng chấp nhận chuyện mình thiếu thốn tình dục để đổi lấy sự trung thành của chồng. Rồi cuối cùng, cô điên tiết khi phát hiện ra rằng ngay cả sự trung thành kia cũng bị chồng đem đi chia sẻ với tình nhân. Biết chồng có nhân tình đã là đau lắm, nhưng khi biết đó là một mối quan hệ dài lâu, có những cam kết, cách thức và thói quen riêng thì người vợ sẽ còn đau gấp bội phần.

Đôi khi cô Andrea nghĩ về vợ của Michael, cô viết: “Tôi chưa từng cảm thấy thù ghét vợ anh ấy. Tôi cảm thông cho hoàn cảnh của cô. Có lần tôi suýt va vào cô ấy ở tiệm tạp hóa, lúc ấy tôi thấy cắn rứt lương tâm lắm. Nhưng nói chung, tôi thường không cảm thấy tội lỗi gì cả khi có quan hệ với chồng người khác”.

Khi tôi hỏi: “Vợ anh ta có biết anh ta đang ngoại tình không?”, cô Andrea đáp: “Cô ta chưa bao giờ nói gì với anh ấy về việc nghi ngờ anh ấy đang ngoại tình. Nhưng làm sao mà cô ta trong ngần ấy thời gian lại không cảm giác được chồng mình đang có người phụ nữ khác? Do đó tôi nghĩ rằng cô ấy chỉ đang giả câm giả điếc thôi. Nhưng giả sử nếu tôi có suy nghĩ rằng cô ấy đã biết chuyện chồng ngoại tình và đang vô cùng đau đớn, thì tôi sẽ cảm thấy kinh khủng và có lẽ sẽ chấm dứt chuyện tình lén lút này”.

Cô Andrea vừa nêu ra một trong những biện minh phổ biến và tiện lợi nhất của người thứ ba!

Khi tự so sánh mình với những cô bạn khác, cô Andrea tự kết luận rằng mình đang hạnh phúc hơn khối người đang ráng đeo chiếc mặt nạ hôn nhân viên mãn dù đêm đêm, vợ chồng mỗi người ngủ một nơi. Cô viết: “Tôi không nghĩ rằng họ có gì đó sung sướng hơn tôi. Tôi và anh ấy chỉ đang sa chân vào một cuộc tìm kiếm hạnh phúc. Chúng tôi đều thỏa hiệp, đều lệ thuộc ở mức độ nào đó vào sự hợp lý để duy trì mối quan hệ của mình”.

Những đắp đổi của người phụ nữ bí mật

Rõ là cô Andrea đã chọn làm người phụ nữ thứ ba được người tình khát khao thay vì làm một người vợ bị chồng tránh né. Phải, đấy là những đắp đổi, nhưng cũng có những ích lợi nữa. Câu chuyện của cô làm tôi nhớ đến cô Rose.

Mẹ của cô Rose đã có một cuộc hôn nhân không tình dục. Bà bắt cô Rose thề rằng sẽ chẳng bao giờ ở bên một người đàn ông không khao khát mình. Cô Rose gặp anh Tad – một người đã kết hôn, cực kỳ khát khao Rose.

Suốt ba năm trời, hai người gặp nhau 1-2 lần mỗi tuần, anh Tad chưa bao giờ giảm ham muốn Rose. Đó là một nhân tình rất hợp với cô Rose, nói theo tiểu thuyết gia Susan Cheever là: “Tôi có tự do và là mộng tưởng của một ai đó”. Đến bây giờ, cô mới nhận ra cái giá mình phải trả khi làm người thứ ba chính là cảm thấy thiếu an toàn và không được công khai quan hệ.

Cô Rose đã tìm cách thoát khỏi anh Tad nhiều lần nhưng luôn bị anh Tad “tóm lại”. Cô muốn tôi giúp cô cắt đuôi anh ấy, nhưng trước hết cô phải hiểu mình đang nhận được những gì từ chuyện tình này. Để tránh trở thành người vợ bị từ chối, cô trở thành tình nhân được theo đuổi. Tôi nói với cô: “Có nhiều cách khác tốt hơn để tránh đi vào vết xe đổ của mẹ cô”.

Đúng là làm người tình bí mật cũng có những lợi ích nhất định, nhưng tôi thường chứng kiến những tổn thất nặng nề của người tình bí mật hơn. Người thứ ba thường được nhân tình ham muốn mà không cần phải cố gắng mấy, nhưng cô ấy không được thừa nhận chính thức và chính điều này sẽ xói mòn lòng tự trọng và tự tin của cô.

Cô cảm thấy mình đặc biệt khi anh ấy chấp nhận làm nhiều điều vì cô, nhưng cô lại tự đánh mất phẩm giá vì không được những người khác thừa nhận. Cô lao đao giữa được yêu và bị phớt lờ. Đôi khi, các vấn đề tâm lý liên quan đến giá trị bản thân, việc bị bỏ rơi từ thời thơ ấu, những gắn bó không an toàn – sẽ khiến cô bị mắc kẹt hơn trong chuyện tình này. Càng cảm thấy thiếu thốn, cô ấy càng sẵn lòng chấp nhận những bố thí nhỏ nhoi.

Tại Thụy Điển, tôi gặp cô Ingrid – người rất thấu hiểu cái tình cảnh này. Nhiều năm qua, cô đã vật lộn để chấm dứt một mối quan hệ phập phù với người đàn ông đã có vợ. Năm ngoái, cô đã nghĩ cô có thể dứt tình sạch sẽ, nhưng rồi anh ấy lại kéo được cô lại. Sáu tháng qua, họ gặp nhau hằng ngày, trước khi anh đến công ty và sau khi tan làm. Cô mô tả tình yêu của họ chủ yếu là “nói chuyện về tôn giáo”, nhưng cô cũng thèm muốn những giây phút đời thường như cùng nhau cắt rau nấu bữa tối.

Gần đây, anh nói với cô về việc cả hai nên kết hôn và sống cùng nhau, khiến cô vừa hy vọng vừa lo lắng. Cô nói với tôi:

– Khi chỉ là tình nhân của nhau và chỉ có như thế, rõ ràng tôi vẫn còn đời sống của riêng mình, tha hồ mơ mộng hẹn hò với những người khác. Nhưng giờ đây, tôi bắt đầu đâm nghiện giấc mơ về chung một nhà của anh ấy và rồi dần dần biến nó thành giấc mơ của mình.

Cô Ingrid thấy xấu hổ và tức tối khi mình bị cuốn vào chuyện này, nhưng cũng sợ nếu cô dứt áo ra đi thì sẽ không còn được trải qua kiểu tình yêu hay ơn phước ái tình này nữa. Cô thắc mắc:

– Tôi thật sự không thể hiểu vì sao anh ta chưa bỏ vợ!

Rồi cô liệt kê một loạt điều tồi tệ anh ấy kể về cuộc hôn nhân của mình. Cô nói tiếp:

– Có thể nói người Thụy Điển là chuyên gia trong khoản ly hôn trong hòa bình, chuyện phân chia tài sản, nhiệm vụ chăm sóc con cái là chuyện nhỏ. Vậy tại sao anh ấy vẫn cứ chung sống với vợ? Nhưng anh ta đã làm vậy đấy. Và tôi chắc chắn anh ta sẽ vẫn ở bên vợ đến tận năm 75 tuổi, và vẫn sẽ nói không yêu vợ chút nào, chỉ yêu mỗi tôi thôi.

Đến lượt tôi thắc mắc:

– Vậy cô đang cần điều gì? Cô thành thật nói:

– Tôi muốn trả thù cho nỗi đau của tôi và cho những người thân cũng đang chịu ảnh hưởng bởi nỗi đau này của tôi. Nghe có vẻ mâu thuẫn nhưng tôi vừa muốn thét lên cho cả thế gian biết anh ấy đã phản bội gia đình suốt mười năm nay, nhưng tôi cũng muốn có phẩm giá trong mắt những người quen biết vốn bấy lâu nay thắc mắc về tình cảm anh ấy dành cho tôi, cho họ biết về những dự định và sự chân thành của anh ấy. Tôi muốn cảm thấy mình là người được chọn và muốn cả thế giới phải biết điều ấy!

Cô không thể chấp nhận việc mình đang lén lút, vụng trộm. Cô nói:

– Tôi cứ nghĩ đến cảnh mình xuất hiện tại đám tang của anh ấy nhưng không được phép khóc thương hoặc không được những người khác chia buồn vì mất mát này. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu anh ấy chết và không một ai làm chứng nhân cho tình yêu mãnh liệt của chúng tôi? Câu chuyện của chúng tôi cũng sẽ tan vào hư không ngay khi anh ấy chết đi và tôi sẽ còn lại một mình trên cõi đời này...

Hình ảnh ấy thật chua cay, xót xa và cũng rất đỗi... dễ xảy ra. Tôi nhớ đến hình ảnh cô Beth lặng lẽ đến viếng đám tang người nhân tình suốt 30 năm qua của mẹ mình. Tôi nghĩ đến cô Andrea – người đã cảm thấy biết ơn khi vài người bạn của anh Michael đã biết đến cô. Tôi nghĩ đến cô Roxana – người đã nói dối mình là một điều dưỡng để có thể đến thăm người yêu đang nằm trong phòng cấp cứu vì bị đau tim. Và tôi cũng nghĩ đến cô Kathy – người đã viết cho tôi rằng cô chỉ biết tin người bạn trai lâu năm của mình đã chết khi... đọc tin báo tử trên báo.

Những người phụ nữ này đều sống với nỗi đau bị gạt ra bên ngoài. Dù ta phán xét thế nào về hành động của họ thì chí ít ta cũng cần thừa nhận những tổn thương của họ.

Tôi hy vọng có thể giúp cô Ingrid thoát khỏi tình cảnh hiện tại. Tôi cảm thấy có mối liên hệ nào đó giữa việc cô có một quan hệ bí mật và việc cô từng cảm thấy không được cha thừa nhận khi còn bé. Cô kể rằng khi còn bé, cô rất gần gũi với cha mình, nhưng khi cô lớn hơn, cha cô ngày càng xa cách với con gái, không còn những cái ôm, không còn những cảm xúc ấm áp, và những điều này khiến cô cảm thấy rất buồn bã, xấu hổ.

Cô kể:

– Lần duy nhất tôi ôm ông khi tôi đã trưởng thành là khi ông bị hôn mê và sắp qua đời. Tôi thèm được ông yêu thương và quan tâm nhưng thứ ngôn ngữ duy nhất của ông là tiền.

Chính điều này khiến cô Ingrid dần tin rằng cô không xứng đáng được yêu thương. Tôi hỏi:

– Điều đó có thay đổi bao giờ chưa?

– Trước khi cha tôi chết, ông hoàn thành một quyển tự truyện, trong đó ông nói rõ với cả thế gian rằng tôi quan trọng với ông đến dường nào...

Cô Ingrid nghẹn lời, nước mắt chảy tràn. Chính cô cũng nhận ra rằng giờ đây cô muốn người mình yêu làm điều tương tự như cha cô đã làm: nói với cả thế gian rằng anh yêu cô (nhưng anh đừng chết sau khi nói xong!).

Cô nhận định:

– Người yêu của tôi đã chữa lành những vết thương trong quá khứ của tôi bằng cách trao cho tôi thứ tình yêu tôi hằng mong mỏi. Nhưng anh ấy cũng đồng thời gợi lại trong tôi nhu cầu được thừa nhận. Tôi nghĩ mối quan hệ này vừa là chữa lành vừa là tái lặp vết thương lòng.

Rồi cô Ingrid khóc nấc lên và cảm thấy biết ơn vì mọi việc. Có lẽ giờ đây cô đã có thể bước ra khỏi chuyện tình đớn đau đó rồi.

Cái kết của một cuộc tình vụng trộm

Cô Ingrid đã đủ trưởng thành để cắt đứt mối quan hệ đầy thỏa hiệp của mình với người đã có gia đình, nhưng nhiều phụ nữ khác đã đợi chờ suốt nhiều năm việc nhân tình ly hôn vợ, để rồi chứng kiến niềm hy vọng, và thường là cả khả năng sinh sản của mình, dần tan biến. Một khái niệm do Terry Real sử dụng có vẻ khá phù hợp với những mối quan hệ như thế này: “sự ổn định mơ hồ”. Có những mối quan hệ dù không chính danh nhưng lại gắn kết chặt chẽ, rất khó phá vỡ nhưng cũng rất khó cho ta dựa vào. Khi mối quan hệ vẫn còn trong trạng thái mơ hồ, người ta tránh né cả sự cô đơn lẫn cam kết. Kết hợp lạ lùng giữa sự nhất quán và sự bất định này lại ngày càng phổ biến trong thời đại nở rộ dịch vụ hẹn hò trực tuyến. Nhưng từ lâu nó vốn đã là đặc trưng của các mối quan hệ tình ái ngoài hôn nhân.

Cô Lia – mẹ đơn thân của hai đứa con nhỏ – từng hai lần ly dị, gần đây dọn từ Tennessee đến New York và vướng vào chuyện tình cảm với một chàng trai trẻ đã có gia đình đang hỗ trợ con trai út của cô học tập.

Cô chẳng mấy dằn vặt khi bắt đầu mối quan hệ với anh ta: “Tôi cô đơn, không có bạn bè, và sự quan tâm của cậu ấy khiến tôi đổ gục”. Nhưng bây giờ thì cô cảm thấy rất tồi tệ vì không thể chấm dứt chuyện tình này. Suốt một năm qua, cô đã bị cuốn vào vòng lặp: “Cậu ta quá ngọt ngào với tôi. Lũ trẻ cũng thích cậu ta lắm. Tôi sợ mình sẽ cô đơn khi chia tay cậu ấy. Nhưng tôi xứng đáng có một mối quan hệ trọn vẹn chứ không phải kiểu sớm nở tối tàn. Nhưng làm sao tôi biết liệu tương lai tôi có gặp được ai khác không? Có lẽ là không bao giờ có chuyện đó. Có lẽ cậu ấy chính là người tôi cần. Tôi không định chỉ ngồi yên và kiên nhẫn đợi cậu ấy bỏ vợ”.

Những suy tư thường trực này theo sát cô khi cô hững hờ đeo đuổi các hồ sơ thành viên khác trên trang web hẹn hò Match.com.

Không có câu trả lời dễ dàng nào cho tình trạng của cô Lia. Có một điều rất chắc chắn trong mối quan hệ mong manh của cô: tình nhân của cô sẽ không bao giờ bỏ vợ để cưới cô!

Chấm dứt mối quan hệ sẽ khiến cô rơi vào cảnh bơ vơ, cô đơn thật sự, nhưng cũng đồng thời mở ra cho cô những lựa chọn và cơ hội vươn đến một tương lai tốt đẹp hơn. Cô cần phải bứt khỏi cảm giác vô vọng để lấy lại sức mạnh nội tại. Việc này sẽ rất đau nhưng rất đáng làm vì sẽ giúp cô lấy lại niềm kiêu hãnh. Và như đã nói, nó sẽ có thể giúp đời cô lật sang một trang mới tươi đẹp hơn.

Đôi khi thân chủ của tôi là người đã kết hôn và đang ngoại tình. Khi làm việc với những thân chủ như vậy, tôi tập trung làm sao thông qua anh ta có thể giải phóng người phụ nữ đã mắc bẫy tình của anh ấy.

Anh Jim, 53 tuổi, kết hôn và có ba con, gần bảy năm qua đã và vẫn đang qua lại với cô Lauren, 28 tuổi. Hai người quen nhau từ khi Lauren là thực tập sinh ở công ty của Jim. Hiện nay cô là một nghệ sĩ trẻ đang gắng sức tạo dựng tên tuổi. Ước vọng về tương lai của cô là xây dựng gia đình với anh Jim.

Khi gặp anh Jim, tôi thấy rất rõ rằng anh không hề có ý định thay đổi gì đời mình. Anh đang có tất cả: một cuộc hôn nhân bình thường, một cuộc sống thoải mái, một nhân tình, một đời sống tình dục nóng bỏng... ngoài khung cửa gia đình. Quan trọng hơn, từ lâu anh đã thôi cảnh làm cha chăm con mọn và không hề muốn quay trở lại quá trình này. Anh có đích xác sự cân bằng anh mong muốn, và anh đã học được cách duy trì nó.

Mỗi khi cô Lauren than vãn về sự bất hạnh “làm người thứ ba” của mình, anh Jim sẽ xoa dịu cô bằng những cử chỉ lãng mạn xa hoa. Theo thời gian, cô cảm thấy mình bị anh lợi dụng, bèn gây sức ép để anh bỏ vợ. Anh hứa hẹn để xoa dịu cô, nhưng cô biết rằng những lời hứa ấy rỗng tuếch, do đó cô lùi lại và bắt đầu gặp gỡ những người đàn ông khác.

Sợ sẽ mất cô, anh ta... thay “lưỡi câu”. Anh ta biết chính xác cách để giành lại cô: thuê cho cô một studio mới, trả tiền cho triển lãm kế tiếp của cô,... Anh ta đang ích kỷ bỏ tiền mua thời gian thanh xuân của Lauren – điều mà cô sẽ không bao giờ đòi lại được.

Tôi nói với anh Jim:

– Anh phải giải thoát cho cô Lauren thôi!

Anh Jim khẳng định anh không ngăn cản cô điều gì và không bao giờ hứa hẹn sẽ từ bỏ gia đình để đến với cô ấy. Tôi biết chắc anh ấy sẽ không bỏ vợ.

Tôi hỏi:

– Nhưng anh có nói với Lauren rằng anh yêu cô không?

– Có chứ! Vì tôi yêu cô ấy mà!

Tôi tin lời anh. Và đó là lý do vì sao anh ta cần chấm dứt ngay mối quan hệ ngoài luồng này! Những lời ngọt ngào mà anh thầm thì vào tai cô sau khi làm tình sẽ được diễn dịch thành hy vọng trong đầu cô. Những mơ ước và ngóng trông của nhân tình thường chẳng bao giờ hiện hữu trong môi trường chân không mà nó luôn được châm lên bằng những lời thì thầm yêu thương, những lời phàn nàn về hôn nhân nguội lạnh của người tình.

Anh Jim hoàn toàn là người quyết định trong việc dỡ bỏ tam giác tình cảm ba người này để cô Lauren có thể tự tách mình ra. Tôi sẽ giúp anh ấy làm điều đó thật cẩn thận, chu đáo, thể hiện sự tiếc nuối khi mất đi cô ấy. Ta thường xem những người đàn ông như Jim là ích kỷ, tự cho mình có quyền, nhưng họ cũng có yêu thương sâu đậm và cũng cần một nhân chứng cho nỗi đau của họ.

Dù anh chia tay nhân tình bằng cách gặp gỡ trực tiếp hay viết thư thì đều cần thể hiện tinh thần trách nhiệm, sự trưởng thành, ân cần và rõ ràng. Tôi giúp anh Jim soạn thảo chi tiết những gì nên nói, xem xét nhiều cách diễn đạt khác nhau. Anh cần công nhận những sự hòa hợp cảm xúc giữa hai người, cần trân trọng sự sâu đậm cả hai đã có, cần xin lỗi vì những lời hứa hão, cần xác lập ranh giới rõ ràng, và cần chấm dứt với cô. Đấy là những thành phần cần thiết của một lời chia tay. Chẳng phải anh rời xa cô vì không yêu cô, mà vì rất yêu nên mới rời xa cô. Và một khi đã chia tay thì cần phải dứt khoát, tuyệt đối không để lại cho cô ấy bất cứ dấu vết hy vọng nào. Không có cách nào khác để chuyện chia tay này không đau đớn, nhưng nó sẽ cực kỳ khác biệt nếu Lauren biết rằng cô ấy không phải là người duy nhất cảm thấy đau.

Cách chia tay này khác nhiều so với cách chấm dứt đột ngột với nhân tình mà nhiều nhà trị liệu khác thường khuyên thân chủ. Có những lời khuyên quen thuộc như chấm dứt mọi liên hệ, xóa mọi thông tin liên lạc, hủy kết bạn trên Facebook, không nhắc đến tên người ấy,... Nhưng khi chứng kiến hậu quả của cách chia tay đột ngột này, tôi buộc phải tìm đến những cách can thiệp nhân văn hơn. Tôi đã an ủi rất nhiều “người thứ ba” đang vật vã đau đớn vì bị nhân tình đột ngột cắt đứt liên lạc, chấm dứt chuyện tình nhiều năm mà không một lời từ biệt. Tất cả chỉ vì người đàn ông đó làm theo lời khuyên của nhà trị liệu hoặc theo “mệnh lệnh” của vợ.

Cô Jill nhớ lại: “Anh ấy nói rằng anh say mê tôi, rằng tôi rất tuyệt vời. Rồi sau đó anh bất thình lình im lặng. Tôi lục tìm trên mạng xem liệu anh và gia đình có bị tai nạn hay gặp chuyện gì hay không. Anh ta vẫn bình thường, chỉ là anh ta đã... lặng lẽ chia tay tôi. Anh ta làm thế khiến tôi đau đớn hơn nhiều so với việc anh ấy đến và nói với tôi rằng chuyện chúng mình đến đây kết thúc”.

Chuyện tình của cô Casey và anh Red bị chết từ từ – một biến thể của chia tay còn có tên gọi “ninh nhỏ lửa”. Cô Casey kể: “Anh ấy bắt đầu cảm thấy tội lỗi, rồi bắt đầu rút lui. Anh không còn thường xuyên nhắn tin cho tôi nữa. Anh trễ nải những cuộc hẹn của chúng tôi. Anh nói về vợ bằng giọng điệu ngưỡng mộ hơn”. Rốt cuộc, cô Casey chấm dứt quan hệ này khi cô nghe tin vợ anh mang thai: “Tôi biết rằng rốt cuộc anh ấy sẽ biến mất tăm”.

Cô Kat tức tối vì anh Joel nghĩ rằng anh ta có thể bước ra khỏi chuyện tình này và trở lại đời sống bình thường: “Quả là một thằng hèn! Giá mà hắn ta có chút liêm sỉ báo cho tôi biết rằng hắn muốn dứt tình”. Cô biết rõ thói quen của tình nhân, thế nên cô quyết định xuất hiện tại nhà hàng yêu thích của anh Joel khi anh ta đang ăn tối với vợ, cô đến xem trận đấu bóng chày của con trai anh, đến cả cái quán cà phê anh hay ghé trước khi đi làm. “Anh ấy nghĩ tôi sẽ lặng lẽ biến mất hay sao?” – cô nổi điên.

Cô Darby “may mắn” nhận được một dòng tin nhắn từ người tình mười năm đã kết hôn, nhưng bấy nhiêu đó không đủ khiến cô dễ chịu: “Anh phải ngừng kết nối với em một thời gian”, và anh làm thế thật. Hai năm sau ngày nhân tình đột ngột biến mất không hẹn ngày tái ngộ, bóng tối bên trong cô vẫn nặng nề: “Tôi trầm cảm, thậm chí muốn tự tử. Bạn bè tôi bảo tôi phải tiếp tục sống tốt, nhưng thật khó khi anh ta chưa hề nói rõ ràng là muốn chia tay tôi. Mẹ tôi nói: ‘Con trông đợi gì ở một người đàn ông đã lừa dối vợ?’. Có lẽ bà nói đúng, nhưng ít nhất tôi đã mong mình được anh ta đối xử như một con người”.

Đúng vậy, nếu việc kết thúc một chuyện tình vụng trộm có thể mở ra tương lai tươi sáng hơn cho quan hệ vợ chồng hoặc quan hệ với tình nhân, thì người thứ ba cần được đối xử như một con người. Cô cần có tiếng nói và một nơi để trân trọng những gì đã qua. Nếu chấm dứt một chuyện tình để hôn nhân có thể tiếp tục tồn tại, thì việc chấm dứt đó nên được tiến hành một cách ân cần, tôn trọng.

Nếu người thứ ba cần chấm dứt chuyện yêu đương để tìm lại tự trọng và phẩm giá, thì cô ấy cần sự ủng hộ chứ không phán xét.

Nếu hôn nhân phải chấm dứt và chuyện tình bí mật phải bước ra ngoài ánh sáng, thì chuyện tình bí mật kia cũng cần được giúp đỡ để chuyển tiếp từ bí mật sang hợp thức hóa. Điều này nghe có vẻ kỳ quặc nhưng ta nên làm thế. Không có góc nhìn của người thứ ba thì chúng ta sẽ chẳng bao giờ thấu hiểu trọn vẹn cách tình yêu chạm khắc những đường quanh co vào cuộc sống chúng ta.