CĂN PHÒNG LẠNH
Có một chỗ rất lạnh trong nhà bà Georgia. Ai cũng biết thế và họ chỉ nói về nó khi bà Georgia vắng mặt dù chẳng ai biết rõ nó xuất hiện từ hồi nào. Bà Georgia cũng chẳng bao giờ nhắc đến nơi lạnh lẽo này. Hầu hết hàng xóm láng giềng đến thăm bà già này cũng chỉ quanh quẩn ở bếp, vốn cách xa điểm gây lạnh.
Bà Georgia Bailey sống trong một ngôi nhà nhỏ hai phòng từ hơn 60 năm qua. Ngay đến bây giờ, sau khi bà qua đời đã lâu, tôi vẫn còn nhớ như in ngôi nhà cũ kỹ, tồi tàn ấy. Bà sống trong đó cùng chồng và, theo người ta nói, có hai cậu con trai, tất cả đều làm thuê trong trang trại của ông Martin Everette, mặc dù tôi chỉ biết mỗi một cậu. Cậu kia nghe đồn đã mất tích từ lâu. Đời sống hồi ấy vốn cơ cực và chẳng mấy trẻ da đen được cắp sách tới trường.
Bà Georgia sống không chỉ phụ thuộc vào Martin Everette, mà còn nhờ vào lòng tin mãnh liệt nơi Thượng đế. Chính lòng tin này đã giúp bà vượt mọi khó khăn và bảo vệ, che chở cho bà.
Tôi biết bà sau khi chồng bà đã qua đời. Tôi nhớ mãi bà là người hết mình che chở cho con bà, và những đứa trẻ khác nói chung. Bà từng là vú nuôi của tôi, công việc mà cha mẹ tôi cũng như nhiều người khác coi là cách để giúp bà kiếm sống một cách lương thiện. Chính tình thương và sự chăm sóc tận tuỵ của bà đối với tôi hồi ấy đã khiến tôi trở lại chốn này sau bao năm xa cách.
Tôi bước vào cánh cổng rộng mở. Cỏ đã mọc đầy trên những vết nứt tại chỗ xưa kia là nền nhà. Nhà bỏ hoang, dĩ nhiên. Mọi thứ đã được dọn đi hết sau khi bà Georgia qua đời. Thật đáng ngạc nhiên khi Everette, vẫn là chủ trang trại, lại cho phép ngôi nhà tồn tại. Tôi cẩn thận đặt chân vào bếp, rồi ký ức mơ hồ thời thơ ấu dẫn tôi vào căn phòng lạnh. Chỉ hai bước là tôi dừng phắt lại. Cái lạnh ghê người đến tận xương khiến tôi nổi da gà, run lập cập. Bây giờ là giữa tháng Sáu, nhiệt độ trong ngôi nhà ít nhất phải 32 độ C, trừ nơi tôi đang đứng.
Tôi thối lui liền cảm thấy nóng trở lại. Tôi đang định bước tới lần nữa, đánh liều tìm hiểu hơi lạnh từ đâu ra thì có tiếng nói lớn từ ngoài vọng vào:
— Hê! Ông bạn làm gì ở trong ấy vậy?
Tôi bước ra ngoài và thấy một thanh niên tóc vàng, cao lớn, vẻ mặt khó chịu. Tôi bước lại gần, đưa tay:
— Tôi là Winston Scott – nhưng anh ta không thèm chìa tay ra, trong khi tôi tiếp – Tôi lớn lên ở đây. Cha tôi vốn là hiệu trưởng trường Rosenwald. Hẳn anh có nghe tên ổng. Ổng chết đã lâu.
Vẻ mặt anh ta không đổi nhưng chỉ chăm chú nhìn tôi từ đầu đến chân:
— Tôi hỏi anh làm gì ở đây? Đây là tài sản riêng, và anh không có quyền muốn vào thì vào.
Tôi cố giải thích:
— Bà Georgia là vú nuôi tôi. Tôi chỉ muốn xem qua nơi bà cư ngụ xưa kia một lát.
— Anh đã hỏi ông Everette chưa?
Tôi kinh ngạc, vì nếu còn sống, ổng phải cả trăm tuổi:
— Ủa, Martin Everette còn sống hả?
— Không, Forrest Everette. Ông Martin chết đã lâu. Con trai ổng hiện coi trang trại, và ổng không thích ai bước vô chỗ này, nhất là bọn mọi đen.
Câu nói như con dao cắt vào da thịt tôi. Tôi đã 49 tuổi, nay một thanh niên bằng nửa tuổi tôi dám ra vẻ khi dễ tôi. Đã 30 năm qua, tôi hầu như quên rằng một người da đen luôn bị coi không là cái thá gì trên vùng đất này.
* * *
Dì India, như thường lệ, vẫn rất vui khi gặp tôi. Như nhiều người trong vùng, dì biểu lộ niềm vui bằng các thức ăn ngon, khiến tôi no đến nỗi đứng dậy hết muốn nổi, nhất là khi có rượu whisky “đưa cay”.
Mến dì India bao nhiêu, tôi lại kính trọng chồng dì, cậu Leonard, bấy nhiêu. Cậu là anh ruột của mẹ tôi, năm nay đã ngoài 80 nhưng vẫn mạnh khoẻ, lực lưỡng như một con bò mộng. Khi tôi kể lại chuyện tôi đến thăm nhà bà Georgia, gặp gã thanh niên da trắng gọi tôi là “mọi đen”, ông nói:
— Đó là Billy Travis, làm mướn cho Forrest Everette. Cậu ngạc nhiên vì đến giờ vẫn chưa ai giết nó.
— Cháu chỉ muốn đến thăm ngôi nhà cũ, nhất là ở đó có một chỗ rất lạnh. Như nước đá. Cháu nhớ hồi đó ai cũng bàn tán về căn phòng này.
Cậu Leonard nheo mắt:
— Cậu chưa bao giờ vô nhà bà Georgia từ khi bả qua đời. Dì India thường tới thăm bả, nhưng cậu chưa lần nào bước quá căn bếp. Dì cũng nói căn phòng phía trong lạnh lắm, nhưng đàn bà hơi sức nào mà tin.
Whisky làm tôi hăng lên:
— Không đâu. Khi sáng cháu bước vô phía trỏng, thấy lạnh thiệt đấy. Không tin cậu thử đi với cháu.
Có thể bốn ly whisky khiến cậu nóng người lên:
— Đi thì đi. Billy Travis, Forrest Everette là cái quái gì!
Cậu bước vô trong, khi quay trở ra trên tay cầm chiếc đèn pin, tôi thấy có vật gì cồm cộm phía trong áo khoác. Thấy tôi chăm chú nhìn, cậu rút ra khẩu súng ngắn:
— Đi đâu ban đêm cũng phải đem theo con chó lửa này cho chắc ăn.
Dì India theo chúng tôi ra tận cổng, cố thuyết phục chúng tôi nên ở nhà nhưng chẳng ăn thua gì.
Tôi cho xe đậu ngay phía ngoài cổng nhà bà Georgia. Trăng thượng tuần rọi ánh sáng huyền ảo lên ngôi nhà đổ nát. Tháng Sáu nên tiết trời vẫn nóng nực dù là ban đêm. Nhưng khi chúng tôi bước vô căn phòng lạnh thì khác hẳn. Cậu Leonard tỏ ra kinh ngạc trước hiện tượng lạ lùng này. Cậu rút đèn pin chiếu lên một lỗ hổng trên nóc nhà, rồi cho luồng ánh sáng rà trên sàn nhà đổ nát. Chẳng có gì. Chẳng gì có thể giải thích hiện tượng kỳ lạ này, và chúng tôi càng ở lâu, hơi rượu càng bay đi, tôi càng đâm hoảng.
Nhưng cậu Leonard thì không. Cậu đưa tay tìm chỗ phát ra hơi lạnh, rờ sàn nhà và cả bức tường cố tìm xem thử hơi lạnh từ đâu bay ra. Cậu bươi những hòn đá, cục gạnh vụn trên nền nhà, rọi đèn xuống, lại bươi nữa. Bỗng cậu cầm tay tôi, chỉ vào đống gạch đá vụn vừa đào lên:
— Coi nè cháu!
Tôi tỉnh hẳn rượu. Tim tôi đập rộn ràng khi tay tôi đụng vào đống đá và có cảm tưởng như đụng phải cục nước đá. Hòn đá lạnh ngắc đến nỗi tay tôi muốn phỏng. Cậu Leonard lắc đầu. Cậu không tin dị đoan, nhưng nay nét mặt cậu lộ vẻ kinh dị. Ngọn đèn pin run run trong tay cậu, và bất giác tay kia cậu rờ khẩu súng ngắn giắt ngang hông. Tôi hơi nghiêng người, cố chịu đựng cái lạnh, bắt đầu chuyển đống đá, dùng một thanh gỗ để đào sâu thêm. Chợt cậu Leonard kêu lên:
— Đây rồi!
Cậu là người đầu tiên nhìn thấy vật thể tròn tròn, nhỏ, màu trắng xám ấy. Tim tôi đập thình thịch khi tôi cầm vật ấy lên và nhận ra nó: Đó là chiếc xương sọ, xương sọ một em bé. Tiếng cậu Leonard:
— Chúa ơi! Của ai vậy? Một cháu bé da đen? Chúng ta mau ra khỏi đây thôi!
Tôi đặt xương sọ xuống, theo cậu Leonard bước ra ngoài. Billy Travis đã đứng chờ sẵn tự hồi nào, chiếu đèn pin ngay mặt tôi, tay kia cầm khẩu súng:
— Tao phải bắn hạ mấy thằng đen mới được. Tao đã chẳng nói ông Everette không muốn ai đến đây hay sao? Quỳ xuống!
Tôi chưa biết nên phản ứng ra sao thì một tiếng súng vang lên xé nát màn đêm yên tĩnh. Billy nhảy lùi lại, đánh rớt cả đèn pin lẫn khẩu súng. Cậu Leonard gí mũi súng còn nóng hổi ngay ngực tên thanh niên:
— Mới chỉ là bắn cảnh cáo, nhưng lần sau thì không đâu. Cút ngay và khôn hồn thì để khẩu súng lại đây.
Giọng cậu lạnh băng không thua gì chiếc sọ người trong nhà bà Georgia khiến Billy hiểu rằng tốt nhất là chuồn cho lẹ.
* * *
Sáng hôm sau trời nắng ấm. Mặt trời tháng Sáu cho tôi đủ can đảm để quyết tìm cho ra câu trả lời về căn phòng lạnh. Tôi lái xe đến thẳng dinh thự của Forrest Everette.
Tôi vẫn còn nhớ Forrest hồi thời thơ ấu. Ông ta đã là một thanh niên khi tôi lần đầu gặp mặt. Hồi ấy ông ta luôn khi dễ và thích hành hạ những người làm công da đen. Nhưng nay đã bước sang thế kỷ 21 và Forrest hẳn đã đến tuổi xưa nay hiếm, còn tôi cũng đã ngoài ngũ tuần. Thời gian nhanh thật…
Tôi đã xa vùng này quá lâu đến nỗi hầu như quên cả nền công lý tại đây. Kể với cảnh sát về chiếc sọ người trong ngôi nhà bà Georgia, vốn thuộc quyền sở hữu của Forrest Everette chẳng có ý nghĩa gì trừ phi Forrest muốn điều này. Cho nên tôi muốn trực tiếp gặp ông ta. Bằng cách này ít ra tôi cũng biết được ý Forrest ra sao để rồi sẽ hành động tiếp theo.
Forrest Everette nhìn tôi dò xét từ đầu đến chân:
— Vậy ra anh là con trai ông Scott. Tôi không thể nhớ nổi anh.
Tôi tự giới thiệu:
— Winston Scott. Tôi là phóng viên nhật báo Diễn Đàn ở Atlanta. Nơi này có nhiều kỷ niệm đối với tôi. Tôi nghĩ mình sẽ viết một bài về vùng quê phía nam. Tôi thật sự xin lỗi nếu gây phiền phức cho ông.
Lời nói của tôi không thật chút nào khiến ngay tôi cũng cảm thấy sốc, nhưng đó là điều Forrrest cần nghe. Tuy nhiên ông ta khó chịu ra mặt:
— Anh sẽ tự giết mình nếu cứ loanh quanh trên vùng đất của tôi. Tốt hơn anh chỉ nên viết về Atlanta. Anh chẳng có gì để làm ở đây. Cả ông cậu của anh cũng vậy. Ông ta già rồi, và tôi không muốn ổng gặp chuyện không hay.
Tôi hỏi thẳng:
— Ông Evrette. Tôi hay tò mò. Tại sao ông không phá ngôi nhà của bà Georgia?
Ông ta trợn mắt:
— Anh có biết trong nhà có một chỗ rất lạnh hay không?
Tôi nói luôn một hơi:
— Và có xương người, xương em bé chôn trong phòng. Hơi lạnh dường như từ bộ xương này toát ra. Tôi không mê tín dị đoan, nhưng tôi thề rằng có điều gì bí mật trong đó.
Vẻ mặt Everette thay đổi hẳn. Cằm dưới trễ xuống, môi run run như muốn nói điều gì, rồi ông ta chợt nổi sùng:
— Đồ chó đẻ! Cút cho khuất mắt! Không tao giết mày! Billy, Billy!
Tôi hiểu rằng mình không nên chọc giận một kẻ đã nổi khùng, bản tính vốn lại hung dữ, vội lên xe trở lại nhà dì India. Tôi vừa nhấm nháp whisky, vừa kể lại chuyện vừa rồi với cậu Leonard thì chợt các cánh cửa sổ rung lên cùng với một tiếng nổ long trời.
Chúng tôi chạy ra trước sân trong lúc dì India thét lên. Xa xa, từ hướng nhà bà Georgia một cột khói đen đang bốc cao. Chúng tôi nhảy vội lên xe. Khi tới gần, chúng tôi chỉ còn thấy khói lửa cuồn cuộn từ đống đổ nát vốn từng là ngôi nhà.
Billy Travis ngồi cạnh lề đường, khóc nức nở. Vẻ hung hãn giờ đây biến mất khi anh ta kể:
— Ông Everette ở trỏng. Tôi cố kéo ổng, nhưng không thể. Ổng giống như người điên. Ổng nói đáng lẽ phải phá sập ngôi nhà từ lâu rồi.
Hơi nóng toả ra đến tận ngoài đường. Tôi hỏi:
— Forrest Everette ở trỏng? Có chắc không?
— Thì tôi với ổng cùng vô nhà mà. Chúng tôi mang theo can xăng, tưới lên căn phòng lạnh. Ông Everette nói ổng sẽ thiêu rụi căn phòng, cả dưới đất. Ổng bật quẹt lửa, ném vô một chiếc hố giữa phòng. Lửa bùng lên. Tôi lao ra ngoài, chừng quay đầu nhìn lại, thấy ổng vẫn đứng đó. Tôi gọi, tôi la, tôi hét, nhưng ổng không nhúc nhích. Giống như có cái gì đó níu chân ổng lại. Tay ổng duỗi thẳng về hướng chiếc hố, làm như muốn lôi thứ gì ở dưới đó ra. Tôi nhào vô lại. Lửa cháy quanh chúng tôi. Khi tôi cầm tay ổng định kéo ra, tôi hoảng hốt vì tay ổng lạnh ngắt… như nước đá. Chưa khi nào tôi gặp chuyện như vầy. Ổng đứng như trời trồng. Tôi không thể kéo nổi ổng. Lửa càng mạnh hơn nên tôi bỏ ổng, chạy ra đây. Chúa ơi! Ổng chết cháy, bị thiêu sống!
Cặp mắt Billy đỏ mọng, nhìn chúng tôi cầu khẩn, mong sự thông cảm và và hiểu biết. Chúng tôi đứng bên anh ta một lát, nhưng không ai nói gì trong khi ngọn lửa tiếp tục thiêu rụi những gì còn sót lại trong ngôi nhà của bà Georgia.
Lính cứu hoả với xe chữa cháy chạy tới, nhưng họ chẳng có gì để làm vì ngọn lửa đã biến ngôi nhà của bà Georgia thành một đống tro than.
* * *
Dì India trách chúng tôi:
— Đàn ông các anh cứ tưởng mình biết hết mọi thứ. Nếu hỏi tôi, có thể tôi đã kể cho nghe về ngôi nhà với căn phòng lạnh ấy. Thượng đế vốn làm việc theo cách bí mật. Phải, Người luôn như vậy. Forrest Everette lãnh đủ hậu quả. Tôi biết điều này, chỉ không biết lúc nào mà thôi. Tôi vui mừng vì điều ấy xảy ra khi tôi còn sống.
Cậu Leonard lắc đầu, rót thêm ly whisky nữa, cố chịu đựng rằng mình phải ngồi yên tiếp tục nghe câu chuyện của dì India để chứng tỏ dì khôn ngoan hơn chúng tôi. Tôi cố lấy giọng tự nhiên:
— Dì nghĩ đã xảy ra điều gì?
— Dì không nghĩ, mà dì biết, biết đã xảy ra điều gì. Đứa con nhỏ Levi của bà Georgia, đứa nhỏ mà người ta nói bị mất tích ấy, thật ra chẳng hề mất tích. Forrest Everette đã giết nó. Hắn vốn xấu xa và độc ác. Hắn là thằng đồng tính luyến ái, khoái bọn nhỏ da đen. Cha hắn sở hữu một trang trại đầy những người lĩnh canh – những nông dân da đen không biết đọc biết viết. Họ chẳng biết đi đâu để kiếm sống ngoài trang trại này. Họ có con và Forrest nghĩ hắn muốn làm gì bọn nhỏ thì làm, mà không ai dám nói gì. Anh có hiểu không, Winston Scott? Levi không nghe theo hắn, hắn giết thằng bé, và bà Georgia biết điều này. Hắn bắt bà chôn thằng bé ngay trong phòng ngủ của bà, cấm bà hé môi.
Tôi kêu lên:
— Tôi không tin, Chúa ơi! Không thể tin nổi…
Dì India lắc đầu:
— Thời thế bây giờ đã khác. Hồi ấy, chẳng ai dám lên tiếng về những gì họ biết. Còn cậu, cậu là con một thầy giáo. Công việc và tiền bạc của cha cậu che chở cậu khỏi mọi điều tệ hại. Cậu không việc gì phải sợ hãi hoặc lo lắng như những người làm công chúng tôi. Bà Georgia đã làm điều cần làm để sống còn. Vả bà ấy còn có đứa con trai khác để nuôi dưỡng. Có một bữa tôi đến nhà thăm bà, thấy căn phòng lạnh và tôi hiểu rằng một ngày nào đó công lý sẽ đến với Forrest Everette. Bà Georgia sống chung với căn phòng lạnh làm như không biết tới nó, nhưng thực ra bà biết chuyện sẽ xảy ra với Forrest. Tôi chỉ tiếc bà không còn sống để tận mắt chứng kiến sự việc.
* * *
Trở lại Atlanta tôi cố viết lại những gì mình đã thấy mà không thể giải thích nổi. Cuối cùng cũng có công lý trên thế gian này. Tôi tin chắc Forrest Everette hiểu ra điều này trước khi chết. Cả Billy Travis cũng vậy. Công lý thật đáng sợ đối với những ai đáng bị báo thù. Nhưng tôi vẫn không tài nào lý giải nổi về căn phòng lạnh của bà Georgia.
(Phóng tác từ “The Cold Room” của L. A. Wilson)