RONDO CAPRICCIOSO[81]
Ở một góc hội trường, thiếu niên đội mũ nọ đang lắc lư người, chăm chú lắng nghe màn trình diễn. Cậu ăn mặc khá thoải mái, còn dựa sâu người vào trong ghế nên không hề nổi bật, giống như một đứa trẻ trong khu này, đi ngang qua và bước vào hội trường nghe nhạc. Chẳng ai nhận ra cậu ta là Kazama Jin, một thí sinh của cuộc thi.
Ngay khi biết mình đã lọt vào vòng Hai, cậu bé cảm thấy an tâm trước nhất.
Vậy là, mình tiến gần tới khả năng được mua cho một cây đàn rồi.
Đó là cảm xúc thẳng thật.
Không phải là cậu tràn trề tự tin. Vốn dĩ, cậu chưa từng tham gia cuộc thi nào cũng chẳng chơi đàn trước thiên hạ bao giờ, cậu hoàn toàn không biết người ta xếp màn trình diễn của mình vào mức nào. Nhưng, hồi còn sống, thầy Yuuji von-Hoffmann đã dặn rằng: “Jin hãy cứ là Jin thôi. Jin thế này đã đáng giá lắm rồi. Con không cần để tâm tới bất kỳ ai. Hãy chơi theo cách con thích.” Cậu không hề băn khoăn, chỉ cần làm theo những lời thầy dặn là được.
Hồi mới nghe những màn trình diễn của các thí sinh đầu tiên, cậu vô cùng sửng sốt vì mọi người chơi giỏi quá. Trình độ kỹ thuật rất cao. Nhưng cậu không hề đem ra đánh giá, hay nghi ngờ màn trình diễn của riêng mình. Nhờ lòng tin tuyệt đối dành cho thầy Yuuji, thầy ấy đã khẳng định như vậy thì cậu cứ làm theo là được.
Bên cạnh đó, đa phần là các màn trình diễn tuy giỏi về mặt kỹ thuật, nhưng chỉ cần lơ là một chút thì đều lướt qua tai cậu, không hề đọng lại.
Có lẽ, cậu thiếu niên Kazama Jin có cơ thể phản ứng với “âm nhạc” mang tính bản chất. Mỗi khi nghe những màn trình diễn như vậy, cơ thể cậu lại có phản xạ ngủ gục.
Cậu cứ lắc lư nhẹ nhàng như vậy một phần là đang buồn ngủ, phần khác là do cố “đu” theo màn trình diễn. Tuy nhìn bề ngoài chẳng khác nhau là mấy. Vì vậy, có người cứ tưởng cậu đang ngủ lơ tơ mơ, cũng có người nghĩ cậu nghe tất cả các màn trình diễn bằng sự nhiệt tình.
Hãy lắng nghe đi, thầy cậu bảo.
Thế gian này tràn ngập âm nhạc.
Hãy lắng nghe đi, Jin. Lắng nghe thật cẩn thận. Chỉ những người có thể lắng nghe được âm nhạc tràn ngập thế gian, mới có thể tạo ra được thứ âm nhạc của riêng mình.
Cả màn trình diễn của Jennifer Chang cũng vậy. Ban đầu cậu mở tròn mắt lắng nghe đầy hứng thú, nhưng lại ngủ gật lúc nào chẳng hay.
Đúng là thế gian tràn ngập âm nhạc, nhưng cũng nhiều thứ lướt qua chẳng đọng lại trong tai.
Cậu bé dụi mắt, cảm giác cũng thích đấy nhưng mà...
Mặc dù vậy, mỗi cây đàn piano đều cho ra những âm thanh hoàn toàn khác nhau. Mặc dù cậu thiếu niên không sở hữu cây đàn riêng nào từ thuở nhỏ, nhưng cậu đã chơi nhiều cây đàn khác nhau ở nhiều chốn khác nhau. Cậu cũng có thể lên dây cho đàn ở một mức độ nào đó những lúc cần thiết, nên biết cách để tạo ra được âm thanh của riêng mình từ bất kỳ nhạc cụ nào.
Chỉ cần nhìn qua là biết được đâu là cây đàn tốt.
Thiếu niên nhớ lại cảm giác mê hoặc của cây đàn piano trên sân khấu.
Nó tỏa ra thứ ánh sáng lấp lánh độc đáo khiến cậu chỉ muốn vuốt ve, sờ nắn nó.
Hoặc cậu có thể phân biệt được âm thanh của một cây đàn hay từ xa. Thiếu niên như nghe thấy tiếng gọi “Tớ ở đây này.”
Lần cậu lẻn vào trường đại học âm nhạc cũng vậy, cậu như nghe thấy tiếng cây đàn vẫy gọi. Không ngờ mình lại bị chị gái đó phát hiện ra, và đến cả trong mơ cậu cũng không thể tưởng tượng chị ấy đang dự thi cùng cuộc thi với mình.
Thiếu niên lại đong đưa thân người, đắm chìm trong âm thanh.
Cuộc thi là một dạng sự kiện kỳ lạ, nhưng khá thú vị. Đắm chìm trong bằng đấy âm thanh có khác nào mơ đâu.
Đắm chìm trong âm thanh - hít vào, thở ra thứ âm nhạc đang thấm vào thân thể, thêm vào cái gì đó rồi đẩy khỏi thân thể - Những lúc thế này, trái tim cậu như bay đi đâu mất, quên cả cảm giác thời gian.
Trình độ các màn biểu diễn trong ngày đầu tiên của vòng Hai cao thật, cậu có thể hít thở âm thanh thoải mái hơn nhiều so với vòng Một. Tuy vẫn có lúc cảm thấy nghẹt, không thể thở được nhưng đại khái là rất vui.
Cậu nghe thấy giọng của thầy mình.
Chắc chắn biết được cấu trúc và nền tảng của ca khúc trong lúc đó là điều trọng yếu. Quan trọng là phải biết được âm thanh đó chơi như thế nào, nghe ra sao. Tuy nhiên, chẳng ai biết được giai điệu khi đó có phải chính là giai điệu nhà soạn nhạc muốn nghe không. Họ không thể chắc được mình có nghe được thứ âm nhạc lý tưởng không.
Âm sắc của nhạc cụ cũng thay đổi khi sử dụng quá nhiều. Thời đại thay đổi, chúng cũng thay đổi theo. Ý thức của người biểu diễn chắc cũng như vậy thôi.
Âm nhạc phải luôn giữ mình ở “hiện tại”. Nó không phải là thứ được lôi ra từ viện bảo tàng, nếu nó không “sống” cùng “hiện tại” thì chẳng còn nghĩa lý gì nữa. Giống như bạn thỏa mãn vì đào lên được một hóa thạch tuyệt đẹp, nhưng nó cũng chỉ là một mẫu vật mà thôi.
Cậu bé cảm thấy gió đang mơn man trên má.
Đúng rồi, màn trình diễn của anh Takashima Akashi khi nãy thú vị ghê. Cậu cảm thấy được những con sóng dập vào bờ biển, gió thổi lồng lộng và cả vũ trụ đen mịt mờ. Anh ấy chắc cũng đang sống trong âm nhạc của chính mình nhỉ.
Cậu cảm thấy như đang nhìn thấy một khu ruộng màu xanh, nhưng là ruộng gì thế nhỉ. Nguyên một khu ruộng rộng lớn đang xào xạc trong gió chẳng khác gì sinh vật sống.
Ame yuju tote chite kenja.
Đáng ngạc nhiên thay, cậu thiếu niên thậm chí còn nghe thấy cả phần phát âm lời thơ của Miyazawa Kenji mà Takashima Akashi đã đưa vào.
Khi nhắm mắt lại thế này, cậu liền nhớ tới lần chơi cây đàn piano điện tử cùng giáo viên của mình trên thùng xe tải lắc lư.
Đó là màn ngẫu hứng không dứt, di chuyển xen kẽ trên bàn phím những giai điệu họ nghe được.
Hai thầy trò đã lặp đi lặp lại trò đó đến vài giờ liền không mệt mỏi.
Thùng xe lắc lư lắc lư. Phong cảnh thay đổi từng khoảnh khắc. Làn gió thổi qua khu rừng và sườn đồi, lùa qua tóc hai thầy trò, qua chiếc mũ mềm và tinh nghịch đùa cợt họ.
Cậu thực lòng ước mình có thể làm điều đó ở đây. Cậu ước có thể tái hiện lại tiếng đàn piano tuyệt vời đó trên sân khấu kia.
Thiếu niên thấy tiếc.
Ban đầu, cậu vô cùng xúc động trước hội trường dội âm tuyệt vời thế này. Sao lại nghe thấy tiếng piano rõ thế chứ. Âm thanh của đàn piano giống như một món quà được cho vào trong hộp trang điểm đẹp đẽ, gắn dải ruy băng xinh xắn, rồi đem tặng đi.
Tuy nhiên, sau vài ngày, cậu dần thấy mình bị ngạt thở.
Cậu biết rõ tập trung nghe nhạc thế này tuyệt vời tới mức nào, nhưng cậu dần cảm thấy âm nhạc đáng thương quá. Cậu tự dưng muốn được giải phóng âm nhạc ra khỏi nhà kính tối tăm chẳng khác gì ngục tù với những bức tường dày cui đang nhốt âm nhạc lại trong vòng bảo bọc của nó.
Cậu muốn đưa những nốt nhạc kia đến một nơi thật rộng lớn.
Cậu thiếu niên tưởng tượng tới cảnh mình giống anh chàng thổi sáo ở Hameln [82] , đưa những nốt nhạc ra bên ngoài.
Tất nhiên, âm thanh sẽ bị hấp thụ, khuếch tán, chặn lại ở nhiều chỗ và rất khó tập trung nghe được, nhưng ta hoàn toàn có thể cùng chơi đùa với âm nhạc trong tự nhiên cơ mà.
Tuy nhiên, thêm vài ngày nữa thì nhận thức của cậu bé lại có sự thay đổi.
Rằng, biết đâu chừng tự nhiên cũng có ở chốn này.
Trong lòng mỗi nghệ sĩ đều có sự tự nhiên đó. Hình ảnh quê hương và cảnh sắc trong tâm tưởng của họ được tích lũy trong não bộ, thị giác, ở mười đầu ngón tay, trên môi và mọi cơ quan nội tạng. Họ vừa biểu diễn, vừa vô thức lục lọi trong ký ức, ra được thứ tự nhiên phong phú trong mỗi người.
Ra vậy, chúng ta kết nối với nhau ở nơi đó.
Trong hình tượng đó, cậu có thể hít thở đến cả vũ trụ. Màn trình diễn của Takashima Akashi khiến cậu cảm nhận chân thật được điều đó đến mức cậu phải ngỡ ngàng.
Tuy nhiên, do những bản nhạc phải chơi đã được định sẵn, nên không thể trình diễn ngẫu hứng như lúc tập cùng thầy mình được. Riêng điều đó khiến cậu thiếu niên rất bất mãn.
Những bản nhạc đình đám tuyệt vời, nghe đi nghe lại không biết chán. Chúng tuyệt vời thật đấy, nhưng đôi lúc chật chội quá. Đương nhiên chúng gom lại trên bản nhạc như vậy, nhưng vẫn có tự do riêng, với vô vàn cách lý giải.
Đúng rồi, giờ thế giới cũng hơi chật chội mà.
Cậu lại nghe thấy giọng thầy mình.
Thiếu niên mơ màng ngụp lặn trong biển âm thanh, đào sâu vào ký ức.
Hình như, thầy từng nói điều gì tương tự thì phải...
Chuyện xảy ra trong lần đầu tiên cậu tới Nhạc viện Cao học Quốc gia ở Paris.
Trong tòa nhà đẹp đẽ đó, thầy giáo đã khẽ cười khi Jin lẩm bẩm rằng muốn đưa âm nhạc bị lèn vào trong những bộ cánh khó thở, rọi đầy ánh sáng ra bên ngoài.
Thế rồi, thầy ngẩng phắt lên như nghĩ ra điều gì đó, rồi quay sang Jin.
Vậy thì, Jin, con hãy mang chúng đi đi.
Thiếu niên ngẩn ra.
Thầy giáo nhìn cậu bằng ánh mắt đáng sợ như một vực sâu không thấy đáy.
Tuy nhiên, khó đấy con. Thật sự rất khó để đưa âm nhạc ra ngoài theo đúng nghĩa. Chắc con hiểu ý thầy nói chứ? Không phải hội trường hay nhà thờ giam giữ âm nhạc. Đó là ý thức của bao người. Con mang nó ra ngoài trời giữa cảnh thiên nhiên đẹp đẽ không có nghĩa là con “thực sự” đưa được âm nhạc đi đâu. Đó không phải là giải phóng.
Thú thực, thiếu niên không hiểu được ý thầy muốn nói gì.
Nhưng cậu hiểu thầy mình đang nói rất chân thành.
Lúc đó, thầy đang định giao phó cho cậu một điều gì đó rất nặng nề...
Thầy nhắc đến vụ tham dự cuộc thi vào khá lâu sau đó.
Khoảng thời gian trước và sau đó, thầy mắc bệnh và thường phải ở nhà tĩnh dưỡng.
Khi hay tin thầy lâm bệnh, các nghệ sĩ từ khắp nơi trên thế giới tìm đến thăm, nhưng thầy chẳng gặp mấy người. Có lẽ thầy không muốn phô bày ra dáng vẻ yếu ớt của mình.
Thiếu niên không khỏi lo lắng. Ông là người thầy duy nhất, là người nắm trọn thứ âm nhạc vĩ đại chiếm lĩnh hầu hết thế giới của cậu.
Mặc dù vậy, cậu vẫn phải theo cha mình đi khắp thập phương, mãi chẳng về thăm thầy được. Đã hai tuần trôi qua kể từ lần ghé thăm trước. Cuối cùng, cậu mới có cơ hội ghé qua nhà thầy sau một thời gian dài vắng bóng, cậu nhấn chuông cửa khá nhiều lần nhưng nhà chẳng có ai. Căn nhà tối thui. Toàn thân cậu không ngừng run lên.
Bác gái cũng không có nhà là sao!
Lồng ngực cậu thiếu niên bị vò xé bởi dự cảm không lành. Cậu không biết tìm hai vợ chồng thầy bằng cách nào nữa, đành ngồi chồm hỗm như một chú cún con chờ đợi.
Jin!
May thay, hai vợ chồng thầy quay về nhà vào hôm sau. Hai người nhìn thấy cậu bé đang ở trước cửa, kêu ầm lên như nhìn thấy ma, mau miệng hỏi han: Sao con lại đợi ở chỗ này, lỡ cảm thì sao.
Bởi vì, bởi vì, con không thấy bác Daphne ở nhà. Lỡ như.
Thiếu niên mếu máo khóc như một đứa trẻ.
Bác Daphne bảo là sẽ pha cho cậu cốc cacao rồi đi vào trong bếp.
À, may mà thầy chỉ nhập viện ngắn hạn để kiểm tra thôi, thầy giáo thở dài.
Thầy không sợ gì đâu, Jin.
Ánh mắt thầy sáng lên tinh nghịch, còn vỗ vai Jin đang khóc thút thít.
Thầy đã đưa được âm nhạc “ra ngoài” được một bước rồi đó.
Thầy nói vậy rồi chỉ lên trần nhà.
Jin là món quà thầy để lại. Là món quà đẹp đẽ với thế giới này.
Không đâu, thầy đừng bỏ em.
Jin nói vậy rồi lại khóc tu tu, thầy liền cười nhạt, “Chưa giết được thầy đâu” rồi lại phì cười sảng khoái.
Lúc bấy giờ, thầy vui vẻ lắm. Gương mặt tự đắc cứ tủm tỉm cười như vừa nghĩ ra ý tưởng tinh ranh gì đó.
Nụ cười đó đã tan vào trong biển âm thanh.
Thầy ơi, em nên làm thế nào đây? Em nên làm thế nào để đem âm nhạc ra một chốn rộng rãi hả thầy?
Nước mắt đã dâng lên mắt cậu tự lúc nào.
Trong cơn mơ màng, cậu khẽ thì thầm với thầy mình.
Nhưng, nhất định có ngày em giữ được lời hứa với thầy, mang âm nhạc ra bên ngoài thầy ạ.