Chuyện thứ ba Một nhóm kỳ quặc

Khi viết những dòng này - một buổi tối thứ Tư đẹp trời - tôi đã sống ở Oklahoma ngày thứ ba. Chính xác hơn là ở Sahutka (1) , một trị trấn nhỏ, vắng người, đồng thời là khu tự trị của bộ lạc da đỏ Ogsie. Tôi ở cùng gia đình Connor: gồm ông Joe, bà Jude, cô Jennifer và David.

Chúng tôi có lẽ là một nhóm kỳ quặc.

Ông Tom Connor là một người da đỏ thuần chủng (mặc dù da ông bây giờ chủ yếu đỏ vì rượu bia), một trong những người đứng đầu bộ lạc Ogsie, tiếng Mỹ gọi là councilman, một chức tương đương với bộ trưởng trong các thể chế chính trị khác. Khi mà tổng thống Bush tổ chức tiệc nhậm chức Tổng thống năm 2000, gia đình Connor cũng là khách mời.

Bà Jude Connor là người da trắng hoàn toàn, gốc châu Âu, không hề có chút pha tạp nào của người da đỏ - một phụ nữ rất lịch lãm, khả kính và ân cần.

Cô Jennifer - năm nay 40 tuổi - mang dòng máu lai giữa người da đỏ với da trắng. Cô đã lấy một người Nhật Bản - con trai một gia đình hết sức giàu có, danh giá; có ngân hàng, công ty tài chính và các loại tài sản khác. Họ chung sống một vài năm rồi li dị. Trong cả bộ lạc những người da đỏ Ogsie cũng như đối với người da đỏ Mỹ nói chung, người như cô Jennifer không nhiều. Trên nước Mỹ rộng lớn này người da đỏ vẫn là chủng tộc nghèo nhất; tỷ lệ thất học cao nhất, tỷ lệ nghiện rượu cao nhất; v.v và v.v... nhiều thứ nhất khác nữa mà chắc họ không mấy tự hào. Cô Jennifer là tiến sĩ và giáo sư tại trường đại học - đối với hầu hết người da đỏ thì đó là một ngoại lệ.

David Myiasaki; con trai cô Jennifer - mới có 10 tuổi. Dĩ nhiên là David mang trong mình cả ba dòng máu: da đỏ của thổ dân Mỹ gốc; da trắng châu Âu và da vàng của châu Á. David thuộc về nước Mỹ vì em sinh ra và lớn lên ở đây chịu ảnh hưởng từ những người bạn Mỹ. David thuộc về một thế hệ nữa của nước Mỹ - thế hệ của thế kỷ 21, không biết đến chiến tranh vệ quốc mà biết đến các cuộc khủng bố kiểu mới của loài người. Nhưng tôi biết David - có lẽ do những đặc điểm di truyền - tuy còn nhỏ mà đã biểu hiện những đặc điểm pha trộn đáng kinh ngạc giữa tính cách Mỹ; tính cách người da đỏ và cả tính cách Á Đông, nhất là sự kín đáo kiểu người Nhật.

Tôi, một cô gái 23 tuổi; là một người châu Á thuần chủng, nói chính xác là Việt Nam. Tôi là một người da vàng. Tổ tiên 18 đời của tôi đã sinh sống ở vùng Kinh Bắc qua rất nhiều đời, đã sinh con đẻ cái nhờ vào làm ruộng và các nghề thủ công; đã có người đỗ tiến sĩ và được tạc tên trong Quốc Tử Giám cũng như có những kẻ giết người, trộm cắp, đàng điếm, làm gia phả trở nên tối tăm.

Chúng tôi chỉ cần thêm một người châu Phi nữa là có thể có cả thế giới trong một mái nhà.

(Thực ra - nếu nói cho đầy đủ, với một thái độ không phân biệt chủng tộc - thì còn một nhân vật nữa trong gia đình. Nhân vật này có tình cảm khá đặc biệt với tôi. Ví như lúc tôi đang ngồi gõ những dòng viết này bằng chiếc laptop của cô Jennifer thì hắn đứng nhìn chăm chú vào mặt tôi với một vẻ ngưỡng mộ đủ khiến tôi xấu hổ và một ánh nhìn trong sáng đến mức đáng ghen tức. Không muốn bị xấu hổ thêm, tôi cầm cái cổ để lôi hắn - à, tên hắn là Bill - ra khỏi phòng khách. Hắn quẫy đuôi đầy bất bình).

Xin quay lại với câu chuyện các chủng tộc. Một hệ quả - tuy không nhất thiết là tất yếu, nhưng khá dễ dàng nhận thấy từ sự đa dạng về chủng tộc mà tôi nói trên - là sự đa dạng về các niềm tin, các hệ thống giá trị trong xã hội. Nước Mỹ ngày nay là sự tổng hòa của rất nhiều thứ: vừa hấp thụ những tinh hoa của lục địa cũ - tức châu Âu - lại vừa phát triển từ trong lòng nó những nét tinh hoa riêng của một mảnh đất trẻ với những con người mới. Xét theo một cách nào đó: nước Mỹ lớn mạnh chính nhờ ở sự hòa trộn các giá trị nói trên. Nó giống như một vòng tròn xoáy trôn ốc: sự đa dạng và dễ dãi của nước Mỹ hấp thụ thêm nhiều người từ các nước - rất nhiều trong số họ là những người mang sẵn trong mình những điểm khác biệt và những giá trị phá cách, vốn không được chấp nhận hoặc là rất xuất sắc ở nước cũ. Những người này lại tạo ra thêm những sự đa dạng mới, giống như thêm gia vị vào nồi súp gà... và vì thế nước Mỹ càng mở rộng biên độ dao động của nó. Khi biên độ dao động lớn, người ta có thể tụt xuống rất sâu hoặc thăng hoa lên rất cao. Nước Mỹ, vì thế, là đất của những sự đồi bại đáng kinh tởm, những sự nực cười; đồng thời là đất của những đỉnh cao và sự khai phá lớn.

Năm người và một chó: chúng tôi chẳng ai giống ai cả!

☆☆☆