- 11 - VOLGOGRAD - NGƯỜI THEO DÕI VRONXKI ĐI TÌM DẤU VẾT

Mikhailo gọi Xergei đang ngồi trên bậc thềm và cắn hạt hướng dương. Chúng đi vào trong nhà nơi ở dưới một cái hố mới đào có những cái bao đang nằm, phồng căng như những con lợn được cho ăn no phình bụng.

- Chuyển chúng vào trong góc! - Mikhailo nói.

Khi chuyển xong bốn cái bao vào trong nhà, Mikhailo đuổi gã thanh niên ra ngoài đi dạo.

- Đừng đi xa quá, tao cần mày ngay đấy.

- Thế thì cho tôi đôi ba tiếng, còn không chỉ đi lang thang trên phố như thế thì buồn lắm.

Mikhailo móc trong túi áo ra và bỏ đầy vào lòng bàn tay Xergei một vốc hướng dương.

- Tao thấy tiếc cho mày, đồ gàn ạ, mày đi lại trông thật khó khăn, cứ như bôi mỡ vào chân.

- Đấy là dáng đi của tôi, ông tôi cũng đi như vậy.

- Còn ông tao đã bị bọn lính chúng mày bắn. Cả ba người anh em và cô còn dâu.

- Và bây giờ anh trả thù cho họ à?

- Tao thuộc về cuộc chiến này và chính vì thế tao không trả thù ai cả. Mày biến ra ngoài phố đi, không được hút thuốc ở đây.

Xergei bước ra và đi thẳng ra vườn. Khi đi ra gã tiện tay cầm vài quả lê, gã bước vào dưới cái lều vải... và nằm xuống. Gã cảm thấy thật dễ chịu Thậm chí cực dễ chịu. Gã hút thuốc, chất nicotin ngấm vào trong người, còn gã ngước mắt lên nhìn trời, trên trời chỉ có một màu xanh. Đầu gã phác rất nhanh những bức tranh liên tục biến đổi một cách hỗn loạn, những bức tranh... Dường như gã không bận tâm lắm tới những gì Mikhailo làm mặc dù một kẻ ngốc nghếch cũng hiểu rằng gã đó sắp gây ra chuyện gì. Nhưng với gã thì thế nào cũng được, vì cuộc sống ở khía cạnh này hay khác bày ra trước mặt gã ít nhất cũng gợi ra trong gã sự thông cảm. Còn những người đang sống, vận động không có gã thì đối với gã chỉ là những sinh vật trừu tượng và vô học thế nào ấy không hơn không kém.

Xergei mơ màng và đem theo hứng khởi vào trong mơ, và điều này quả dễ chịu hơn, lung linh hơn tất cả những điều khác gấp nghìn lẩn. Có những cánh bướm xanh xanh vàng vàng trông đẹp đến lạ lùng trôi lững lờ trong nhận thức mơ màng của gã, khoảng trời đầy nắng trước buổi hoàng hôn hòa quyện với những bụi cây rậm xanh rì, tạo thành bầu trời đầy cây xanh.

Trong lúc đang tận hưởng cảnh đẹp tráng lệ thì một giọng nói the thé vẳng đến tai gã: “Dậy ngay thằng kia, đã đến lúc làm việc rồi đấy”. Gã mở mắt, Mikhailo đang đứng lù lù như một cây cột. Gã đang cắn hạt dưa và thả vỏ hạt vào giữa mặt Xergei đang nằm và đến giờ vẫn chưa hiểu ra điều gì cả.

- Ngủ đủ rồi đấy, dậy đi! - Mikhailo nói và quay người bước vào nhà. Khi Xergei vào, Mikhailo đang đứng cạnh những cái bao đã được xếp và nói:

- Mày đi lo chuyện xe cộ đi! - Gã quẳng lên bàn vài tờ một nghìn rúp. - Đi vào thành phố và thuê một chiếc xe đẩy. Sau đó đến cơ sở bán buôn mua mười gói đường...

- Anh cần nhiều đường thế để làm gì? Anh có điên không? - Gã kêu to. - Mà trên bàn thì không có một cái cân nào, không một quả lựu đạn nào. Xergei nhìn thấy bên cạnh một cái bao có cái gì đó nhô ra có vẻ là lạ và hình dáng của cái vật nhô ra này giống viên gạch và có ghi gì đó bằng tiếng nước ngoài. Gã cố liếc nhìn cái bao thật nhanh trước khi Mikhailo nhận ra. Lúc này hắn đang bận lôi từ trong áo một tấm bản đồ Volgograd trông rất phức tạp và to gấp bốn lần bình thường.

Xergei đang đứng ở ngưỡng cửa khi gã người Ukraina gọi gã:

- Đi thuê một thằng lái xe trẻ và bảo nó thay biển số xe thành biển của chúng ta... Hãy giải thích cho nó hiểu và nói với nó rằng chúng ta sợ bọn thuế quan.

- Thế anh yêu cầu tuổi làm gì?

- Bọn già rồi hay tò mò, thanh niên dễ nói chuyện hơn.

- Anh có ý nói cả tôi đấy à?

- Mày chẳng được cái tích sự gì trên đời này ngoài rượu và thuốc phiện. Không ai cần mày hết. Nhưng đối với chúng tao cả hai tiêu chuẩn này đều tối ưu.

Xergei xì mũi, dường như người ta vừa búng mạnh vào mũi gã.

- Thôi anh binh nhì ạ, đừng nhạo báng tôi nữa và đưa tiền đây. Tôi không hiểu nổi anh. Anh lúc nào trông cũng tăm tối...

- Mày đi lùa xe về khu vườn ngay.

- Trong vườn đầy hoa đang nở. Tốt hơn là tôi cho xe đến gần ngôi nhà từ phía cánh đồng.

Mikhailo đưa ánh mắt nặng nề u ám lướt lên người Xergei, và gã thanh niên hiểu rằng không được bàn tán gì nữa.

Gã thanh niên buộc tấm biển số xe được bọc trong tờ báo vào khung xe đạp và xắn quần để gấu quần không bị bám vào dây xích, gã đạp xe vào thành phố.

Những cảm giác dễ chịu ban đầu của thuốc phiện đã tan biến, gã cảm thấy lòng trống rỗng và cô độc, chính vì thế gã uể oải nhấn pê đan và lắng nghe tiếng ve sầu kêu não nề.

Thế nhưng gã thậm chí không nghe thấy tiếng ve kêu điếc tai vì dù không có âm thanh ấy thì trong đầu óc gã cũng đủ rối loạn lắm rồi. Gã nghĩ đến mùa đông đang đến, mùa đông luôn là một cực hình đối với gã. Tuy vậy, những suy nghĩ này không lưu lại quá lâu trong đầu gã, hơn nữa gã nhìn thấy một chiếc xe tải đang đi đến. Không dừng xe lại, gã vẫy tay gọi người lái xe ra hiệu có việc cần nhờ. Chiếc xe đỗ lại sau khi phì ra một đám bụi khói, và Xergei bước đến gần cabin. Gã ghếch một chân vào bậc lên xe và nói chuyện với người lái xe qua cửa thông hơi. Đấy là một người đàn ông trung niên đội mũ bê rê màu xanh nước biển và môi đang ngậm điếu thuốc lá.

- Nói ngắn gọn thôi - người lái xe nói - đi đâu và chở gì?

- Đầu tiên đi đến cửa hàng để... mua đường, sau đó chúng ta chở đường đến ấp Xolominxki.

Người lái xe suy nghĩ, khuôn mặt gã không biểu lộ điều gì.

- Mất nửa ngày để đi đến đó, mà tôi còn phải đi làm thêm... - Người lái xe có vẻ làm ăn rất rõ ràng.

- Anh nói đi, hết bao nhiêu? - Xergei hỏi.

- Hai trăm rúp không hơn không kém. - Người lái xe đưa mắt nhìn đồng hồ. - Đã 6 giờ rồi, đến cửa hàng nào đây?

- Cách đây 7 mét, chúng ta phải đi nhanh lên.

Xergei lôi tiền trong túi ra và đếm đủ 200 rúp. Thanh toán nhanh gọn xong gã thở dài, hơn nữa gã nghĩ rằng gã có thể mua cho mình hai chai rượu bằng những đồng rúp vừa phải trả. Xergei tháo biển số ra khỏi khung xe đạp và đặt tạm nó lên bánh xe sau rồi bỏ xe đạp vào thùng xe ôtô, còn gã cầm biển số leo lên cabin. Nhưng khi gã bảo người lái xe thay biển số thì người này khoát tay thật mạnh sang phía Xergei ngồi, và nói to:

- Anh thay nhanh lên, ở đây tôi chỉ chưa phải chịu tội hình sự...

Xergei nhảy nhanh xuống đất, đám bụi khói dày đặc phủ quanh chỗ gã và cabin. Gã đi vòng quanh đầu nắp xe, đến gần người lái xe và kể cho người này nghe câu chuyện bịa đặt về việc bị thuế quan truy bắt, các khoản thuế, và hứa sẽ trả thêm cho người lái xe 100 rúp nữa. Người lái xe nói rin rít qua kẽ răng:

- Nếu chúng ta đụng đầu bọn rác rưởi đó, anh đi mà trả tiền cho cái vỏ bọc của mình... - Anh ta lôi ra một cái túi đồ nghề ở ghế sau ra và Xergei liền cầm lấy, người lái xe bước xuống khỏi cabin.

Hiệu bán buôn lúc đó vẫn còn mở cửa. Bị mất một ít thời gian để xếp hàng. Cô bán hàng còn trẻ im lặng nhìn và chỉ hỏi một câu: “Các anh sẽ thanh toán bằng tiền mặt hay chuyển khoản?”. Và khi tiền được đặt lên bàn cô ta ghi nhanh vào phiếu xuất hàng và lôi bỏ tiền vào ngăn kéo.

Họ quay xe và đến Xolominxki lúc bảy rưỡi. Bánh xe Zil lăn chầm chậm vào khu vườn nhỏ, thùng xe tì vào đòn bẩy chống cửa sổ. Cú phanh kít lại làm cả ngôi nhà rung lên và một lớp vữa bung ra khỏi tường.

Họ vác các bao đường vào thẳng trong phòng qua cửa sổ. Và khi chỉ còn lại mình Xergei và Mikhailo, hắn hỏi Xergei xem có gặp ai gần khu ấp không, Xergei trả lời chỉ nhìn thấy một đàn dê đang gặm cỏ trong khe núi, nhưng cách đây 2 cây số.

- Mày cứ ở đây đợi tao? - Mikhailo nói và bước ra đi về phía người lái xe.

Xergei ngồi xuống ghế đẩu, gã cảm thấy khổ sở nên lấy thuốc ra hút. Qua cửa sổ gã nhìn thấy Mikhailo đang nói gì đó với người lái xe... và chuyện xảy ra tiếp theo đó như trong phim: Mikhailo đấm mạnh vào mặt người lái xe đến nỗi chiếc mũ bê rê bay xuống khỏi đầu anh ta khiến anh ta ngã xuống như một đống thịt.

Xergei nhẩy dựng lên khỏi ghế như một con lật đật và đến bên cửa sổ. Anh ta nhìn thấy Mikhailo nhặt một hòn đá từ dưới đất và đập vào đầu người lái xe. Nhưng rõ ràng là người lái xe không chết một cách đơn giản như thế, anh ta cố hết sức phản kháng lại. Một tay anh ta cố che chắn người khỏi những đòn đánh. Thậm chí anh ta còn có thể túm lấy cổ áo của Mikhailo kéo về phía mình. Người lái xe muốn trụ chân thật vững, nhưng lại bị bất động và bị đánh bay ra các phía.

Xergei buồn nôn đến tận cổ. Gã thấy ngộp thở và vùng chạy vào trong bóng tối, nơi để mấy xô nước. Gã vục đầu vào một xô nước. Dường như nước làm gã hoàn hồn trở lại... Và không cảm thấy buồn nôn nữa. Mikhailo cũng bước vào chỗ gã đang ngồi, và Xergei lạnh người khi nhìn thấy khuôn mặt hết sức bình thản của kẻ giết người. Duy chỉ có hơi thở của hắn sau khi giết người là có vẻ gấp gáp đôi chút.

- Mày đi vào trong nhà và đào một cái hố! - Mikhailo ra lệnh. - Xẻng ở trong vườn sau.

- Ngay bây giờ à? - Tay Xergei run bắn lên, mái tóc ướt phủ xuống mắt. Hay bây giờ hắn không cần gã nữa vì gã không có ích với cả thế giới này. - Bây giờ à? - Gã hỏi lại - Tôi cho là tôi đang hút thuốc...

- Mày đúng là thằng ngu, mày muốn chúng gô cổ cả lũ lại à?

- Nhưng anh ta..., anh ta sẽ giữ mồm, vì tôi đã trả tiền cho sự im lặng cửa anh ta.

- Đi làm đi, tao nói rồi đấy!

Khi Xergei bước đến bên xác người lái xe đang nằm dưới đất, gã lại cảm thấy buồn nôn... Cơn buồn nôn lên đến tận cổ. Gã cố gắng không nhìn lên quá đầu gối người chết, gã tháo đôi ủng ra khỏi chân người lái xe và quẳng chúng vào góc nhà. Tử thi bốc mùi trong rãnh đất, còn vũng máu thì bốc lên tanh ngòm.

Gã bới đống cỏ khô, cào sạch phần đất định đào mộ. Tuy nhiên chỗ đất này được đầm chắc đến tận lớp xi măng cứng đã nhiều năm và vì thế gã phải đào cật lực. Gã quyết định chỉ đào một cái huyệt nông nhưng Mikhailo đi đến cản trở gã. Mikhailo rất tức giận và ra lệnh cho Xergei phải đào một cái huyệt sâu hai mét. Khi đầu Xergei nhấp nhô dưới gờ huyệt, Mikhailo quát gã dừng tay lại. Cả hai khênh tử thi quẳng vào trong hố kể cả cái mũ bê rê và những vật dụng của người lái xe để trong ô tô: thuốc lá, bao diêm, vở viết, miếng giẻ, và một mẩu bánh mì đã khô.

Nhưng khi Xergei định tiếp tục đào thì Mikhailo lại kêu lên:

- Đợi chút, mày cứ giữ cái xác này ở đó đã... - Và Mikhailo lấy chân dồn cỏ khô được xếp thành đống dọc theo chân tường. Khi Xergei đi đến lấy tay lật lớp cỏ khô lên, gã rùng mình vì kinh sợ, gã nhìn thấy một cái chân người còn nguyên đôi dép ở nhà dưới lớp cỏ. Ngay cạnh đó là hai cái chân trần khác của đàn ông, máu trong tĩnh mạch đã đen sì, trương phềnh lên. Đây chính là đôi chân của ông già Chebvesov đứng tuổi mà Mikhailo giết đêm hôm trước. Gã không muốn để nhân chứng sống nên bằng mọi cách giết chết họ...

Xergei không dám nhìn các bộ phận xác chết đó nữa, gã kéo chúng đến mép hố rồi dùng chân đá từng cái một xuống cái hố đã có sẵn một xác người... Gã sửng sốt khi nghe thấy tiếng âm thanh khô khốc, và những cơ thể đã bị biến thành cái gì đó gợi ra không khí âm hồn.

Xergei đào hố một mình. Lúc này gã đang nghĩ đến thân phận mình, khi hiểu rằng gã cũng là một nhân chứng sống và tất nhiên cái chết tương tự đang chờ đón gã. Gã hì hục đào, và những cái chân biến mất một cách bí mật.

Sau khi san bằng đất trên hố chôn người, gã dồn đống cỏ khô lại, lấy chổi quét sạch đất bám ở cạnh cửa ra vào và xóa dấu vết chỗ cái rãnh đã để tử thi người lái xe. Sau đó gã và Mikhailo lấy những cành cây tầm xuân bị chặt gẫy để trong chiếc xe Zil xuống để ngồi, chúng chuẩn bị ăn tối.

Chúng nghỉ ngơi dưới một gốc lê già giống như những người nông dân chất phác sau một ngày làm việc vất vả. Mikhailo lấy dao xén miếng thịt bò hầm nhừ đưa lên miệng ăn và uống nước khoáng. Xergei sau khi ăn xong chiếc bánh sandwich kẹp phomat đã để lâu ngày liền lấy thuốc phiện Mikhailo cho ra hút. Không ai trong hai người bọn chúng mở mồm ra nói, chúng giống như những thằng câm đần độn, và chỉ tiếng ve sầu kêu sa sả đánh động thế giới rằng cuộc sống vẫn đang tiếp tục.

*

Người đầu tiên bị tra hỏi là ông già canh gác cầu tàu. Vronxki là người kĩ lưỡng và thiên biến, anh tới tấp đưa ra chỉ một loại câu hỏi đó là “người câu cá đi xe đạp mặc quần áo gì, mầu mắt anh ta và chân trông thế nào, màu quần và áo khoác của anh ta, cái cần câu, nhãn hiệu máy ảnh, vân vân và vân vân”. Ông già canh gác đã quên mất nhiều chi tiết, vì ông ta luôn trong tình trạng say xỉn. Nhưng Vronxki lại hỏi cung theo kiểu khác, mắt người đi xe đạp màu gì và có bất cứ dấu hiệu đặc biệt nào trên khuôn mặt anh ta không, anh ta mặc gì, cả đi bộ cả đi bằng phương tiện đúng không. Cuối cùng ông già canh gác tỏ ra mệt mỏi và dứt khoát từ chối trả lời. Vronxki liền lôi ra một bộ luật hình sự để trong ngăn kéo bàn, lật trang và chỉ cho người đối diện một điều luật trong đó nói về tội tòng phạm với bọn khủng bố. Anh lấy móng tay gạch dưới một dòng “phạt tù từ 3 đến 12 năm...”. Thấy thế, người bị hỏi cung tỉnh ngay lập tức và đột ngột tuôn ra rất rành rọt tất cả những gì ông ta nhớ: chiếc máy ảnh hiệu “Thiên Đỉnh”, còn bên trái chiếc mũ lưỡi trai có in một biểu tượng Olimpic để trang trí, biểu tượng đó là chiếc Bumerang. Và thậm chí ông ta còn nhớ đến những chi tiết mà nếu trong hoàn cảnh của ông ta chắc gì Vronxki đã nhớ được. Đó là mí mắt phải của người đi xe đạp sụp sâu hơn so với mắt trái.

Vronxki ghi lại toàn bộ lời khai, chăm chú quan sát ông già canh gác và khéo léo khen ông ta.

- Còn gì qua nổi mắt của ông nữa không? - Anh hỏi để kết thúc buổi thẩm vấn.

Ông già canh gác đăm chiêu suy nghĩ và nghĩ rất lung, bỗng nhiên trong đầu ông ta lóe lên một điều gì đó rồi ông ta thốt lên:

- Đồ quỷ quái, anh ta uống rượu bằng tay trái, nghĩa là anh ta thuận tay trái.

Trong hành lang, gần phòng làm việc của người theo dõi rất nhiều người đi xe đạp do công an khu vực và công an đồn trú dẫn về từ khắp các phố xếp thành một hàng dài. Ở hai phòng bên cạnh, hai thực tập sinh của trường cảnh sát đang làm việc. Tuy nhiên mọi nỗ lực dùng ảnh để nhận dạng người cần tìm xem ra đều vô ích.

Sau đó việc theo dõi chuyển hướng sang những kẻ vô gia cư. Việc truy bắt chúng để đưa về Cục được tiến hành ở tất cả các ổ lưu manh trong thành phố và kể cả vườn hoa trung tâm là nơi đặc biệt đông hạng người này. Một mình Vronxki hỏi cung không dưới 500 người, còn cả thảy là hơn 220 dân ngụ cư được giải về trước cửa các phòng làm việc của Cục Nội vụ. Nhưng cuối cùng cũng tìm được một người chuyên nhặt đổ phế thải kim loại trong vườn hoa thành phố. Đây là một kẻ lang thang cực bấn thỉu, mặt trông như lưỡi cày, màu da như màu viên mỡ bò bị dẫm bẹp trên đường.

- Người này à? - Griski hỏi khi nhìn bức ảnh. - Ai mà không biết nó... Thằng cha này? Thế cơ đấy... Đây là...

Vronxki khi nghe những lời lấp lửng đó, tóc gáy anh dựng đứng hết cả lên.

- Mày làm sao mà như thằng ngốc thế? - Anh nhấn mạnh - “Thằng này, thằng này?” phải chính là thằng trong ảnh. Mày chỉ cần nói cho tao biết nó là ai và tên là gì?

- Thằng cha này à? Thế cơ đấy...

Rõ ràng là Griski không muốn bị đánh và làm bộ làm tịch như một kẻ khốn khổ.

Vronxki đặt cái chặn giấy hình “quả cầu nhỏ” lên trên tờ biên bản và khoanh hai tay trước ngực, anh nói khẽ:

- Griski, nếu mày không muốn sống nữa, thì quên ngay việc làm ăn trong công viên đi. Tao không muốn tranh cãi với mày, nhưng mày, đồ hôi thối, chính mày sẽ phải chạm trán với việc này.

- Chuyện này, tôi sẽ phải chạm trán...

- Rất đơn giản, mày đang ở đâu?

- Ở tất cả các cơ quan Bộ Nội vụ. Vì đang tiến hành thẩm vấn, nên tôi đến cộng tác để theo dõi.

- Cộng tác viên cơ đấy, mày đừng uốn lưỡi ở đây. Tao hỏi một lần nữa: kẻ trong ảnh là ai?

- Là ai - đây đích thị Xengo Orjonnikizo. Tôi vào phòng sấy cùng nó hai lần. Thằng cha này là Xergei Mukhotov...

- Đã vào việc rồi đấy! - Vronxki khuyến khích Griski.

Nửa tiếng sau, tất cả các đồn cảnh sát khu vực đều nhận được bức điện có nội dung: “Bắt khẩn cấp và giao ngay lên Cục Nội vụ gã lang thang Xergei Mukhotov, còn có biệt danh là Xengo Orjonnikizo”.

Tất cả các dấu hiệu nhận dạng được miêu tả chi tiết sát đến tận mí mắt bên phải sụp hơn so với mí trái, và một vết sẹo rất to trên ngón cái bàn tay trái...

30 phút sau trên bàn của Vronxki đã có bản điều tra của trung tâm thông tin gửi đến: “Xergei Iakovlevich Mukhotov, sinh năm 1972, đã có ba tiền án, rất nhiều lần bị phạt hành chính, giam năm ngày đêm vì những hành động côn đồ và liên tục bị giải về đồn cảnh sát, anh ta bị đuổi khỏi nơi ở (địa chỉ nơi ở đã ghi) vì hành vi chống phá xã hội. Trong đó đề cập cả việc gã ở trong tình trạng đêpaxin, giống như người nghiện ma túy”.