Chương 10

Cơ quan Trọng có tới mười lăm cô gái ế chồng. Cô ít tuổi nhất cũng hai mươi sáu, cô nhiều nhất...ngót nghét năm mươi. Trước đây, anh ít quan tâm tới họ. Anh tự coi mình như con thuyền đã đóng ván. Vả chăng, anh thấy những người đàn bà thường lắm chuyện, nhất là những cô quá thì. Tính khí họ bất thường như thời tiết tháng năm, vừa nắng gắt đã lại mưa ào ào. Chiếu cố tới cô này, thì dăm bảy cô khác lại hờn mát, róc rỉa. Nào nói cạnh khóe, nào lườm nguýt, nào bày đặt ra những trò đùa oái oăm. Cả đến những lối trả thù vặt rất đàn bà: Họ có thể phát cho anh thứ giấy than khô mực, không rõ chữ. Họ có thể phát cho anh loại bút bi nội hạng bét, không viết nổi. Họ có thể chờ lúc anh cần giải quyết một khâu việc tối quan trọng nào đó mà ngoe nguẩy bỏ đi với cái lý do trời cũng không dám cản: “Anh chờ đấy nhé, tôi đau bụng hành kinh...” Chao ơi, cái thế giới của các bà cô già...xin chắp tay vái. Tốt hơn cả là hãy đứng xa xa mà nhìn. Muốn gần họ thì phải bỏ công thân thiết hết loạt, phải sắm cân tiểu ly ra mà đong các thứ tình cảm anh ban phát ngày ngày: Buổi sáng đã trót đùa với cô Hồng thì buổi chiều phải nặn ra một câu pha trò với cô Nụ. Hôm nay tặng cô Hòe một quả cam thì hôm sau phải nhớ tặng cô Ngâu một quả quýt. Nếu không, bọn họ sẽ mọc gai lên với anh ngay...

Nói cho đúng, ma cũng chỉ bắt nạt từng người. Giá như anh đàn ông khác mà rơi vào cái tổ kiến như thế thì chết đứng. Nhưng Trọng có vóc dáng cao lớn, đĩnh đạc. Gương mặt anh hồn hậu, nghiêm, vả lại, anh là con thuyền đã neo bến, anh đặt mình ngoài vòng kiểm soát của các cô. Anh đối xử rất nhã nhặn nhưng lại hờ hững, cô nào cũng như cô nào, đẹp xấu, già trẻ... Ai cần nhờ cậy việc gì anh giúp việc nấy, với mọi nhiệt tình vừa đủ. Không bao giờ anh tọc mạch chuyện đời riêng tư của họ, nhất là không bao giờ buông lời cợt nhả. Sau cùng, những người phụ nữ trong cơ quan, kể cả dám các cô chưa chồng đều phải có một nhận định như nhau:

- Anh ấy tử tế thực, nhưng khô như ngói.

Bà trường cửa hàng vừa lớn tuổi, vừa tự cho mình được quyền suồng sã với tất cả đám nhân viên có lần ôm vai Trọng bảo rằng:

- Người đàn bà có hồng phúc thì vớ được cậu... Tiếc quá, tôi chẳng có đứa em gái nào.

Trọng đáp lại bà bằng nụ cười ngượng nghịu. Sau đó anh mải mốt lao vào công việc.

Anh không phải thứ người thích ve vuốt. Đám đàn bà hiểu được điều ấy họ cũng không sáp tới gần anh... Dạo này, họ thấy anh buồn. Anh thường thơ thẩn đi quanh mảnh sân cơ quan, vòng qua khu nhà kho, đứng ngắm nghía hàng giờ những luống hoa cúc, hoa mào gà lẫn với các luống rau thơm của khu tập thể. Thoạt tiên, họ ngỡ anh xem xét để lựa giống cây trồng. Ngôi nhà hai tầng của anh có vườn chạy quanh tứ phía. Trọng đã trồng vài loại cây ăn trái, hai gốc hoàng lan, một cụm hoa giấy và mấy bụi nhài. Còn dư đất trồng rau thơm hoặc cây cảnh. Các bà các cô trong khu đon đả:

- Chú Trọng có thích giống cúc đại đóa này tôi cho cả khóm. Chịu khó tưới nước giải hoa nó to bằng cái bát sứ Hải Dương ấy... Còn cái giàn hoa nhà chú cứ dâm lấy một đoạn gấc bên cô Bồng cho nó leo. Gấc nhà ấy là gấc Ấn độ, trái đỏ như son mà thưa hạt lắm. Cứ nghe tôi, vườn nhà chú sẽ đẹp nhất thị trấn này.

- Anh Trọng có muốn xin hồng em cho vài cành chiết. Nhưng nhà em chỉ có hồng bạch thôi. Chị ấy tên là Thanh Hường, anh phải lên Đà Lạt mà tìm giống hồng xanh.

Anh mỉm cười cảm ơn nhưng lờ lững đi qua. Mắt anh không còn ánh lên niềm tha thiết, một thứ bóng tối tù đọng bên trong. Các bà các cô đoán già đoán non mọi nhẽ sau lưng Trọng. Trước mặt anh, họ giữ vẻ kiêng dè. Người đang hạnh phúc dễ bị kẻ khác ghen tị, còn kẻ đang ưu tư, đau khổ sẽ được mọi người xung quanh nương nhẹ, sợ hãi một thứ sợ hãi không cắt nghĩa được căn nguyên. Riêng bà trưởng cửa hàng biết chuyện. Nhưng trái với tất cả những người đàn bà nhẹ dạ khác, bao giờ bà cũng giữ kín như bưng mọi điều bà biết và tạo ra vẻ mặt vô tư nhất trần đời.

Đột nhiên, huyện đoàn thanh niên nổi hứng lên, rủ các cơ quan xung quanh tổ chức đi cắm trại. Không khí tẻ nhạt của thị trấn rộn lên được một tuần. Đi cắm trại thôi, nhưng đối với các cô gái các chàng trai ở đây cũng được coi như một chuyến đi du lịch trọng đại. Các cô thầm kín chuẩn bị quần áo, dù che mưa, giày dép đi đường và leo núi. Các chàng kháo nhau mượn súng săn, mua ít đạn chì đạn ghém, quyết chí làm Giô-bin-sơn giả hiệu trong vài ngày. Cuộc sống ơ hờ nơi phố nhỏ làm cho con người trì đọng, cái chất trầm lặng và nhàm chán ấy phản ánh lên mọi gương mặt nét nhìn, cách giao tiếp. Những cuộc đi dù dài dù ngắn đều làm được phép cải hóa của một cơn giông đổi thay bầu không khí tù đọng, của một hải lưu cuốn đi dòng nước cũ. Tự dưng, hai hiệu thợ may khá nhất phố huyện vớ được món hời. Đám thiếu nữ rủ nhau mua một mảnh vải si-mi-li giấy (các cô gọi là si-giấy) một loại si-mi-li mỏng và sợi nhỏ có màu thật sặc sỡ để may kiểu áo leo núi đang thịnh hành. Trên túi áo, thế nào cũng có cái tem thêu hình con gấu ôm quả bóng. Áo mới, lại phải có một cái túi xách mới kèm theo, bằng loại vải cùng màu đáy tròn, miệng rút giây. Trong túi các cô có thể bỏ cả phấn son lẫn mía tấm, cơm nắm, bánh dầy bánh giò...

Cuộc đi được tổ chức vào sáng thứ bảy qua ngày chủ nhật và thứ hai. Bảy giờ tối thứ hai họ sẽ lên xe và trở về thị trấn lúc nửa đêm. Nơi cắm trại là một thắng cảnh của tỉnh, cách thị trấn tám mươi tư cây số về phía Tây, có tên Thác Đen. Ở đấy, có một con thác rộng, chìm giữa tầng cây trùng điệp của rừng già. Màu nước nhuốm bóng cây không trắng xóa như những con thác khác mà âm u như nhuộm mực. Dân địa phương đặt cho nó cái tên nôm na: Thác Đen. Thác không cao nhưng nghe chừng rộng tới nửa cây số. Ngoài ra, còn những dòng suối nhỏ dưới chân núi đá, có suối nước nóng nhúng tuột lông gà. Tỉnh đã làm tại chân Thác Đen một trạm đón tiếp khách du lịch, nghe đâu tốn kém lắm. Ngoài ra, dân các bản xung quanh đấy cũng đến trao đổi mua bán hàng hóa, đặc biệt là thi thoảng họ săn lợn rừng đem tới...Những điều mô tả chỉ nghe đã hấp dẫn. Gần như toàn bộ số cơ quan trong huyện đăng ký xin đi hết. Không chỉ nam thanh nữ tú mà cả những cặp vợ chồng son rỗi, hoặc con đã lớn hoặc các ông bà sắp sửa về hưu rủ nhau chơi dối già. Cơ quan Trọng cũng thế. Cuối cùng, chỉ còn những anh chị chàng mắc con nhỏ là phải ở nhà.

Bà trưởng cửa hàng bảo Trọng:

- Cậu sống trên rừng bao nhiêu năm, chán quá rồi phải không?... Mai ở nhà làm cho chị nốt số liệu thống kê quý ba nhé.

Nói xong, bà tong tả đi luôn. Sáng hôm sau, lúc sáu giờ bà lại thấy anh ngồi ngay hàng ghế phía trước. Bà bấm vai Trọng:

- Sao thế?

Anh quay lại:

- Chị yên tâm, em làm xong số liệu quý ba rồi.

Nhìn trước nhìn sau, bà ghé tai anh hỏi nhỏ:

- Còn cô Bích?

- Cô ấy ở nhà.

Anh đáp và quay lên ngay. Bà không hỏi thêm lời nào nữa. Quả tình, việc anh đi Thác Đen không chỉ làm một mình bà trưởng cửa hàng mà làm toàn bộ số nhân viên thắc mắc. Nhưng họ lặng im. Phần Trọng, anh không chú ý tới những ánh mắt tò mò của họ.

Chiều qua, Bích đã hớn hở trở về, đầy làn thực phẩm và bánh trái, một bộ đồ lụa mới của Mỹ làm thân thể cô thon gọn lại. Cô sửa lại mái tóc và kẻ môi.

- Em vừa xuống một huyện ven biển, kiểm tra các mặt hàng.

Cô nói với anh từ lúc còn ngồi trên xe. Anh mỉm cười:

- Anh có phải là thủ trưởng của em đâu?

Cô nói:

- Anh mới là người có quyền lực cao nhất đối với em.

Mắt cô ngước nhìn anh, giống mắt của một con vật đã được thuần phục. Giá cô là một con thỏ, một con sóc, một con mèo...thì dễ chịu bao nhiêu. Anh sẽ vuốt ve bộ lông êm mượt của chúng, xoa cái đầu tròn trĩnh của chúng, nhìn đôi mắt nhỏ lấp lánh như những hạt cườm... Điệu bộ của một con vật trung thành bao giờ cũng đem cho ta miềm sung sướng tin cậy và được tin cậy. Trước kia, anh không bao giờ phân tích được mắt cô hình gì, màu sắc gì, chứa đựng thứ ánh sáng nào?... Khi yêu, người ta nhìn vào nhau, và cả hai bên cùng bị mù ngay trong khoảnh khắc đó. Giờ, anh mới kịp nhìn ngắm kỹ càng. Đường viền hẹp, những sợi mi thưa và ngắn, đồng tử màu thau.

Cô ngạc nhiên hỏi:

- Sao anh kỳ quặc thế?... Cứ nhìn chòng chọc vào mắt em?

Anh đáp:

- Vì hôm nay anh thấy rất khác thường.

Cô gặng:

- Khác thế nào cơ?

Anh bảo:

- Đẹp lắm.

Cô lườm anh:

- Rõ anh khéo chuyện.

Nhưng hai má cô đỏ lên vì sung sướng. Trời đất ạ, ngay chính trong cuộc sống giả trá, người ta cũng có thể có những khoảnh khắc thực thà.

Sự xúc động rất đàn bà của cô làm anh đau xót. Anh quay lưng, bước lên thềm. Nhưng Bích muốn kéo dài những giờ phút viên mãn nên cô gọi anh, đòi anh giúp cô tháo gỡ làn thực phẩm và những túi lớn túi nhỏ đựng hoa quả, bánh trái.

Cô bảo:

- Anh xem mùi thuốc gội đầu của Mỹ có thơm không? Anh cúi xuống đầu cô, đáp:

- Thơm tuyệt.

Nhưng những sợi tóc thơm nức của cô chạm vào mũi anh, khiến anh ngột ngạt. Anh nghĩ: “Giá trên xe buýt, mình có phải ngửi mái đầu hôi khú của một thằng bé cầu bơ cầu bất còn dễ chịu hơn”. Người đàn bà cúi xuống, cố ý để lộ một phần ngực trong chiếc cổ áo có những đường đăng ten. Cô xách túi hoa quả lên, khẽ hất mái tóc vừa được chải gội còn nguyên nếp sấy.

- Anh xem này...

Cô nói với anh: Quả đầu mùa đấy, đắt kinh khủng. Nhưng rất ngon, đúng không?

- Ừ rất ngon.

Anh trả lời như cái máy và nghĩ: “Cái cách cúi xuống trễ tràng ấy, cái cách lắc mái đầu làm duyên ấy, sao tận giờ cô ấy còn dùng?... Phải, vì trước mắt cô ấy, ta là một thằng bé ngu ngốc. Nhưng cuộc sống thật lạ, cũng những cử chỉ ấy, trước kia tuyệt diệu bao nhiêu, bây giờ khả ố bấy nhiêu...” Anh nhìn vào gáy cô, vào vai cô thấy chúng đầy những thịt, dưới lớp lụa mỏng, càng dâm đãng và dơ dáy... Tại sao ta còn tiếp tục cuộc sống này, hãy hạ màn ngay hôm nay... Anh nghĩ và châm điếu thuốc mới, lẩn ra vườn hút. Hai cây hoàng lan lên chới với tầm tay, lá rất xanh nhưng chưa trổ hoa. Còn những khóm nhài càng ngày càng xum xuê hơn và hoa trổ chi chít như ai vãi bỏng rang xuống. Vào chiều, hương thơm của chúng nông lên, ngây ngất. Trọng vẩy tàn thuốc vào một bông nhài, thấy những cánh hoa trắng muốt lấm tàn tro, trở nên nhem nhuốc như một bộ mặt bị rỗ thủy đậu. Anh cúi xuống, ghé sát miệng thổi đám tàn thuốc nhưng chúng chỉ bay đi một phần những chấm tàn đã bám chắc vào cánh nhài vẫn in những vết đen không xóa được. Tâm hồn con người cũng thế chăng, hễ một lần nhiễm bẩn thì không sao tẩy xóa hết?... Anh có thể từ bỏ cô, quên cô đi, tìm kiếm một người phụ nữ mới và giữ cho toàn vẹn niềm tha thiết với hạnh phúc?. Anh còn trẻ, còn khả năng để làm lại tất cả. Anh dư thừa điều kiện để thành một người chồng, người cha hạnh phúc trong xã hội. Tại sao không? Trọng thấy tim anh như một khối đá cứng đè trĩu lồng ngực. Anh đứng dậy, ném mẩu thuốc đi và thở hít mùi cây lá. Ngay tối hôm nay, anh có thể nói hết mọi nhẽ, thanh toán mọi uất ức, đau khổ để ngày mai, tâm hồn anh nhẹ nhõm như cây vườn sau cơn mưa, tươi tắn không chút bụi. Anh sẽ hòa nhập vào cuộc đời và tìm cho mình một tấm áo vừa lưng... Điều đó thật nhẹ nhàng... Hãy giã từ quá khứ... Mà có lẽ, anh cũng chẳng cần giãi bầy. Nếu anh nói, cô sẽ viện đủ lý, cô sẽ thề thốt, sẽ khất hẹn, sẽ van vỉ...và sau cùng, cô sẽ tuôn ra một nửa chén nước mắt... Đó là món tráng miệng quen thuộc trong những lần họ cãi cọ trước kia. Giờ, anh không còn gì để nói... Hãy chia tay êm ả, không lý giải, không cần cãi cọ đôi co.

- Anh ơi.

Bích đã tới sau lưng anh, áp tấm thân nóng rực của cô vào anh.

- Vào ăn cơm đi anh. Xong cả rồi.

Họ vào nhà, cùng ăn cơm. Bữa cơm vẫn diễn ra như thường lệ. Cơm xong, Trọng dọn mâm bát cho Bích để cô pha trà. Lúc từ bếp lên, anh thấy cô đang rót nước sôi từ phích vào ấm. Làn hơi nước bay lên, vấn vít như khói. Cái đầu nghiêng xuống của người đàn bà. Chiếc ống tay áo mặc có đường thêu. Hình ảnh anh đã nhìn hàng nghìn lần trong ngôi nhà này. Một góc nhỏ trong cái hạnh phúc mà anh dày công xây đắp. Lòng anh bỗng trào lên niềm hận thù: Không thể, không bao giờ anh tha thứ cho cô... không bao giờ.

Đêm đó. Bích nói với anh rằng cô vừa đi miền biển về nên được nghỉ bù. Họ sẽ có ba ngày hoàn toàn tự do, rảnh rỗi cho nhau. “Chắc cô ấy đã sắm bộ đồ mới kia, gội sấy lại tóc, mua ống son tô môi đắt tiền để chuẩn bị cho ba ngày này. Thật là một người đàn bà chu đáo. Sau cả tuần lăn lộn, xuôi ngược lo cho việc bầu cử Đảng ủy sắp tới, cô đã thu xếp được một khoảng thời gian nho nhỏ để dành cho người đàn ông mà cô yêu...”

Trọng thầm nghĩ, và bảo cô:

- Ngày mai anh phải đi Thác Đen với cơ quan. Đã ghi tên rồi không tiện xóa. Sáng mai, anh sẽ phải dậy từ ba giờ để lo chuẩn bị đồ ăn.

Nói rồi, anh quay mặt vào tường.

Xe vẫn chạy với tốc độ nhanh. Thi thoảng, khúc đường cong đột ngột khiến tay lái xe phải phanh lại. Đám thanh nữ cười ré lên, ngã nghiêng ngửa. Dăm ba cô nhân dịp đó xô đẩy nhau vào các chàng trai, chế nhạo, ghép đôi một cách láo tợn. Mấy bà lão sắp tới tuổi nghỉ hưu liếc nhìn tủm tỉm cười. Còn mấy cô chưa chồng đã ngoại bốn mươi thì nghiêm mặt nhìn thẳng về phía trước, tuồng như đó là những trò xấu xa, những trái cấm không được phép biết. Họ đã rời thị trấn chừng mười lăm cây số. Hai bên đường là những mảnh đồng nhỏ xen những cụm đồi trồng toàn một loài cây họ trẩu, lá rộng và dầy, hoa trắng như hoa phù dung. Mặt trời phía bên kia giải đồi, nắng hắt lên nhuốm màu hoa trắng, cả một vùng mây ánh trắng. Đến những mái nhà, những bức tường rêu phong, những vòm lá xanh cũng như tan biến trong biển trắng của loài hoa...

- Gớm, ông anh hơi tự nhiên đấy nhé.

Một bàn tay vỗ đét vào vai anh khiến Trọng giật mình. Anh quay lại. Một gương mặt rất xinh với đôi mắt đuôi lá khoai đang cười:

- Anh to như ông hộ pháp, che hết cả cửa xe của em.

Trọng nói:

- Tôi xin lỗi... Tôi sơ ý quá.

Cô gái ngồi cạnh bà trưởng cửa hàng. Nghe anh nói, cô quay sang bảo bà:

- Lính của cô lịch sự quá nhỉ... Sao cháu chưa bao giờ gặp anh ấy?

Bà trưởng cửa hàng đáp:

- Lính cửa tôi là người nghiêm chỉnh, tám giờ ngồi làm việc chứ có nhẩy cẫng lên ngoài phố đâu mà cô gặp được... Cô gái không hề phật ý, tươi cười nhìn Trọng:

- Thế à?... Anh là người mẫu của thời đại phải không?.

Trọng bật cười, lắc đầu:

- Không. Cô hiểu thế nào là người mẫu?

Cô đáp luôn:

- Giảng giải cho anh thì quá mất thời giờ. Nhưng đại để xã hội nào, thời đại nào cũng có người mẫu. Không chỉ một mẫu mà nhiều mẫu khác nhau, thậm chí đối nghịch nhau.

Trọng nhìn bà trưởng cửa hàng đầy ngụ ý, và hỏi cô:

- Vậy như tôi, cô cho là thứ mẫu gì?

Cô đáp:

- Một mẫu hâm, nhìn qua là biết ngay. Người mẫu cũng như giầy mẫu, nhiều kiểu. Kiểu như anh là đã đề-mốt-đê... Tức là lỗi thời, anh hiểu không?

Bà trưởng cửa hàng cau mày:

- Ăn nói gì mà sỗ sàng thế?

Nhưng Trọng không giận mà trái lại anh thấy vẻ ngổ ngáo của cô hay hay - nó hấp dẫn người ta như một cây kẹo mút lôi cuốn đứa bé.

Anh vẫn cười, bảo cô:

- Cảm ơn cô. Cô không nói thì tôi không biết rõ về mình đâu. Khi nào tới Thác Đen, ta sẽ tiếp tục câu chuyện. Giờ tôi phải quay lên, kẻo gãy mất cổ.

Nói đoạn, anh quay lên. Trong ánh mắt của bà trưởng cửa hàng lẫn đám các cô gái quá thì ở cơ quan anh hiển hiện lên nỗi kinh hoàng.

Xưa nay, chưa có ai được anh trò chuyện vui vẻ thế. Mà lại là một đứa con gái lấc cấc, ăn mặc hở hang nhăng nhố, một thứ con gái mà cả đến những người chưa được chỉn chu đứng đắn như anh cũng phải tránh xa...

Từ đoạn đường ấy cho tới Thác Đen, Trọng không trò chuyện với cô gái lần nào. Anh hút thuốc, nhưng thi thoảng anh vẫn nghe tiếng cô cười đùa, châm chọc đám bạn gái, cợt nhả với lũ thanh niên. Người hưởng ứng người mỉa mai, nhưng ngay cả với những người ấy, cô vẫn đối đáp hồn nhiên không chút mặc cảm:

- Cái gì hở cô?

Cô hỏi lại bà trưởng cửa hàng.

Bà này gắt:

- Cô còn vờ vịt... Con gái ăn nói phải đứng đắn một chút chứ.

Cô đáp, giọng thành thực:

- Nhưng cháu chỉ quen ngồi đắn, chứ không đứng đắn bao giờ.

Bà trưởng cửa hàng quát:

- Mất dạy.

Cô gái hỏi:

- Thế ai có dậy bây giờ ạ?... Cô chỉ cháu xem nào?

Bà trưởng cửa hàng nói:

- Không ai có thể tử tế với cô được. Dù Bụt cũng phải nhảy từ trên tòa xuống.

- Bụt nhảy xuống để làm gì hở cô?

- Để trừng trị những đứa con gái cấc láo, trơn trạo như cô ấy.

- Thế thì cô nhầm. Cháu chưa thấy Bụt trừng trị cháu bao giờ. Bụt toàn ban cho cháu tài lộc và may mắn. Này nhé, ăn được ngủ được là tiên, cháu đặt lưng xuống là ngủ liền, ngày ăn bốn bữa vẫn thèm ăn thêm bánh kẹo. Làm thân con gái, điều lo ngại số một là nhan sắc. Bụt cho cháu một tấm chứng chỉ trên loại khá, xấp xỉ loại xuất sắc. Cô xem, da cháu không trắng lắm nhưng cũng coi được, đúng không?... Dáng người, tự chấm cũng phải cho điểm bốn cộng. Răng cháu hai hàm ba mươi hai chiếc nguyên vẹn, không hà không sứt không có cao bám. Môi không sẻ trái tim nhưng cũng tròn trặn, cân đối, không thâm không dầy không mỏng. Còn mắt cháu thì...

- Báu lắm đấy cô ả... Mắt cô là mắt có đuôi lá khoai.

- Vâng, hồi lên sáu, cháu đã nghe câu này:

Những người đuôi mắt lá khoai

Liếc chồng thì ít liếc trai thì nhiều.

Liếc được trai là cao thủ phải không cô. Chứ đàn bà thường mà có chồng rồi thì chỉ liếc vào đống tã con, rồi liếc cái chuồng gà, chuồng lợn... Ha ha ha...

Cô cất tiếng cười ròn tan, tự tán thưởng. Tiếng cười của cô như kim khí cọ vào nhau, lanh canh. Giọng nói lanh lảnh như đồng... “Thị trấn này có được cô gái như thế kể cũng lạ. Tại sao mình chưa hề gặp cô ta?...” Trọng thầm nghĩ. Khi đoàn xe tới Thác Đen, vừa đặt chân xuống đất anh đã hỏi:

- Cùng một thị trấn mà tôi chưa hề gặp cô?... Cô ở cơ quan nào?

- Em đánh máy trong văn phòng huyện ủy.

Trọng gật đầu:

- Thế thì lạ thật.

Cô gái rất nhanh, quắc mắc nhìn anh:

- Tại sao?... vì huyện ủy đáng ra không nên có loại người như em, đúng không?...

Phản ứng của cô mau lẹ, và gay gắt. Trọng đâm lúng túng:

- Tôi không định nói cô là người... Nhưng thường thường, ở các cơ quan như vậy...

Cô nhếch môi cười khẩy, mặt vênh lên rất đanh đá:

- Thường thường những cơ quan đứng đắn như vậy, chỉ nên nhận các chị phụ nữ bên huyện hội chuyển sang. Chị nào cũng đi đứng rất mực nghiêm chỉnh, nói năng rất mực chỉn chu. Còn thứ nhân viên như em thì nhăng nhít, làm mất uy tín của tổ chức, của cơ quan, của các bậc đàn chú đàn anh đáng kính.

Nói xong, cô nghếch mắt nhìn anh, nửa như thách thức, nửa như đợi một câu trả lời. Lúc ấy, Trọng chợt thấy mọi đường nét trên gương mặt tươi trẻ của cô rất cân xứng, hoàn chỉnh. Thêm nữa, cặp mắt tinh anh luôn biến động, lúc cười cợt, lúc giận dữ, lúc nhạo báng, lúc khiêu khích...tựa hồ trong đó thường trực một ngọn lửa bùng cháy, và nguồn sáng linh động ấy phản ánh các biến thiên tình cảm trong tâm hồn cô như một tấm gương. Bất chợt, anh nảy ra ý nghĩ so sánh cặp mắt cô với cặp mắt người đàn bà anh đã từng yêu say đắm. Một đôi mắt hẹp, lúc nào cũng như lờ đờ, lúc nào cũng như mất hết khả năng thụ cảm và suy nghĩ. Tựa mặt ao tối, giấu kín dưới đáy nước những bùn lầy và rêu rong.

- Sao, anh im lặng lâu thế?

Cô gái cất tiếng, vẫn căng thẳng như một đường gươm chém giáo đầu để chờ đợi đường gươm ném trả trong trận đấu. Trọng chợt nhớ câu hỏi của cô, anh cười dàn hòa:

- Sao tấn công tôi ghê gớm vậy?... Tôi có là địch thủ của cô đâu?.

Những nếp nhăn trên vầng trán cô dãn ra. Cô cười. Hai hàm răng xinh đẹp. Khóe môi nữa, cũng rất đẹp, vẻ đẹp thanh tú. Người đàn ông rùng mình. Anh chợt hiểu rằng thế gian bao la, vẻ đẹp của con người cũng muôn ngàn thứ. Bấy lâu nay, anh bị cầm tù bởi một gương mặt, một nụ cười... Anh hỏi cô:

- Cô đã xây dựng gia đình chưa?

Lúc ấy, họ đang men theo bờ con thác. Đoàn người cắm trại đã vượt lên một quãng xa. Nghe anh hỏi, cô nghếch mắt nhìn và sảy chân chút nữa lao xuống nước. Trọng vội vã nắm cánh tay cô, kéo cô về phía mình. Động tác của anh quá mạnh, cô gái gần như ngã vào ngực anh. Cô nhón chân, đứng thẳng lên:

- Khiếp, anh khỏe như vâm ấy.

Anh cười. Cô hỏi tiếp:

- Lúc nãy anh bảo gì nhỉ?... Xây dựng gia đình... Lấy chồng hả?... Ai lấy em? Mà em cũng chẳng muốn lấy người nào... Chồng vợ...nợ đời. Giống như đàn cá lượn quanh cái hom. Cá trong hom muốn thoát ra không thoát được. Cá ngoài hom hăm hở chui vào.

- Tại sao?... Cô có kinh nghiệm rồi chăng?

- Kinh nghiệm hả?... Em chưa đăng ký kết hôn lần nào, nhưng kinh nghiệm cũng đã dư thừa. Còn anh?

- Tôi cũng chưa được tới ủy ban nhân dân làm đăng ký.

- Vậy thì anh là một con cá trong lũ cá đang lượn lờ quanh cái hom và cố tìm cách chui vào.

- Còn cô?

- Không đời nào... Chưa kịp lấy chồng đã chán chồng như chán cơm nếp nát. Anh đã ăn cơm nếp nát bao giờ chưa? Nếu chưa thì cố ăn đi một lần cho biết. Em không phải nhà văn nên không thể mô tả cho anh nghe. Hồi đi học, em luôn luôn bị điểm ba văn. Thậm chí có cả điểm hai nữa... Bà ngoại em vẫn bảo: “Ông ngoại mày ngày xưa cầm, kỳ, thi, họa đủ mùi, khắp vùng nức tài ứng thi và tài viết phú. Ngày Tết, người ta kéo đến sân chờ xin câu đối như trảy hội... Thế mà mày dốt đặc cán mai...”

- Cô định sống mãi thế này?

- Có làm sao?

- Tôi chắc là buồn, nếu cứ suốt giao thừa này qua giao thừa khác chỉ đốt pháo và bóc bánh chưng một mình.

- Vâng, nhưng một năm ba trăm sáu mươi nhăm ngày chỉ có ba ngày Tết. Còn lại ba trăm sáu mươi hai ngày bình thường. Đoạn đời bình thường ấy đáng sợ hơn. Nếu chỉ vì muốn khỏi cô đơn ba ngày Tết mà đi lấy chồng thì không gì ngu xuẩn hơn... Em cứ sống vui vẻ thế này thôi. Nhiều người yêu em, thích ai em vời người ấy tới. Nhưng chẳng tùy thuộc một gã đàn ông nào. Không có xếp hàng mua cá biển, thịt tươi, giặt tã lót. Không có cái chuyện ỉ eo: “Tháng này tôi đưa tiền rồi, cô còn hạch sách gì?...” và lại: “Sắp sửa có giỗ ông cụ bên tôi, cô đã chuẩn bị chưa... Thằng cháu dưới quê gặp bọn phường buôn lừa hết vốn, cô xem có vay được ai vài chỉ vàng đưa cho nó không?...” có thì tốt đẹp. Không, mặt nặng như chì. Rồi bao nhiêu thứ phiền toái khác: Mình muốn đi xem phim, họ chỉ ưng ngồi nhà đánh tu-lơ-khơ hoặc xem vô tuyến. Mình thích sống vui vẻ với bạn bè, họ chỉ lo tích cóp chúi xu thành một hào, chúi hào thành một đồng bỏ vào túi quần cho nặng... Chao ôi, chả bõ...chả bõ.

Cô nói một mạch, không ngắt lời, không suy nghĩ, cứ như một cuộn băng tự động quay. Anh nhìn cô, không khỏi ngạc nhiên, không khỏi bị lôi cuốn. Có một cái gì đó, rất khó cắt nghĩa, vẻ trẻ trung, nhan sắc xinh đẹp, hay sự trung thực ngay cả trong những hành vi ngược ngạo, ngay cả trong cách bộc lộ những quan niệm sống lầm lạc và phiến diện?

Con thác đã ở ngay trước mặt họ. Như một tấm màn nước trải rộng, trút êm đềm xuống con vực cũng bao la như thế, không tung bọt trắng, không gào réo ồn ĩ, mà chỉ lặng lờ phản chiếu những giải rừng già.

- Cô có muốn sang bên kia không?

Anh hỏi cô.

Mắt cô sáng lên:

- Có, có chứ, em muốn lắm.

Đoàn khách du lịch đã men theo cây cầu gỗ sang bờ bên kia trước họ.

Cây cầu cheo leo, người đi phải vin vào lan can bằng các cây tre già nối lại, người nào người nấy dò dẫm đặt từng bước chân. Toàn trai tráng, không một cô gái nào dám lên cầu.

Trọng bảo:

- Cô thấy không? Rất nguy hiểm... Cô nên ở lại với đám các bà các cô.

- Không, không.

Cô kêu lên hăm hở:

- Em cứ đi...em cứ đi cơ.

Trọng mỉm cười, anh đưa tay cho cô. Lúc ấy, anh thấy cô như một chàng niên thiếu vừa mọc lớp ria mỏng trên môi.