Truyện thứ 3 TRO TÀN CỦA CHIẾC BÓNG

Ngọn lửa nhanh chóng bốc lên. Thành Vũ và Tô Nhã đứng trước ngọn lửa, lặng lẽ nhìn thi thể Tô Khải bị nó nuốt chửng. Mùi cháy khét nhức mũi lan tỏa khắp nhà kho. Thành Vũ quay người, nhìn Tô Nhã chăm chú, dưới sự phản chiếu của ánh sáng ngọn lửa, gương mặt cậu hiện rõ hình khối, đẹp đẽ như một bức điêu khắc.

***

Tôi nhìn chăm chăm vào chiếc ghế ngồi trống trải đó, khẽ thở dài.

Tôi không hiểu vì sao trên thế giới này lại phải có họp lớp, càng không hiểu vì sao lại phải đến căn phòng học cũ để tiến hành buổi họp lớp. Mỗi người đều ngồi đúng vị trí ghế mà mình đã từng ngồi, tranh nhau trò chuyện rôm rả. Cô giáo chủ nhiệm ngồi ở bàn trên bục giảng, nước mắt lưng tròng nhìn những gương mặt lạ lẫm bên dưới. Tôi tin rằng cô đã không còn nhận ra phần lớn chúng tôi, cũng giống như tôi, đã khó có thể tìm lại được nét mặt 20 năm trước của các bạn.

Giữa những bàn ghế rõ ràng đã trở nên chật chội, chiếc ghế ngồi trống trải đó giống như thể một vết thương không thể nào che giấu được.

***

Tôi nhìn về cô ấy, đôi mắt đó lại vội vàng né tránh. Trong buổi tối này, chúng tôi đều né tránh nhau nhưng lại không ngừng tìm kiếm ánh mắt của đối phương.

Cô ấy dường như có điều cần nói với tôi, tôi cũng vậy.

Từ nhỏ tôi đã là một người rất kiệm lời, khi học cấp II ở ngôi trường này, tôi rất ít bạn. Mọi người đều thích những cậu nam sinh vui vẻ hay nói chuyện, rất ít người bằng lòng tiêu phí cả một buổi chiều với một người dường như không nói câu nào.

Chỉ có Thành Vũ là ngoại lệ. Cậu ấy nói, cậu ấy thích sự trầm mặc của tôi. Thực tế là, khi tôi và Thành Vũ ở cạnh nhau, cậu ấy cũng không nói nhiều. Khi các bạn học của tôi đang túm tụm thành nhóm dưới ánh mặt trời trêu đùa huyện náo, bám theo những nữ sinh xinh đẹp cùng trường hoặc khác trường ở trên đường, tôi và Thành Vũ thường xuyên trốn trên căn gác xép nhà tôi, lôi những cuốn sách trên giá sách đã bám đầy bụi ra xem. Tốc độ đọc sách của Thành Vũ rất nhanh, hoặc có thể nói cậu vốn không có đủ sự kiện nhẫn đọc từ đầu đến cuối hết trọn một cuốn sách. Cho nên, khi ánh sáng trong căn gác xép càng lúc càng mờ tối, bên cạnh Thành Vũ luôn chất đầy các loại sách báo. Cậu có thói quen vươn vai, sau đó ngồi ngẩn người trước cửa sổ một hồi. Tiếp đến cậu sẽ bước nhanh về phía tôi, giành lấy cuốn sách mà tôi đang đọc, nói, ha ha ha, cậu lại đọc cái này à.

Một cậu nam sinh 15 tuổi dùng thời gian của cả một buổi chiều đọc Nghiên cứu án hình sự, đúng là một chuyện khiến người ta cảm thấy khó có thể tin nổi. Thế nhưng tôi không có sự lựa chọn nào khác, bố tôi là thẩm phán của Tòa án tối cao tỉnh. Cuốn sách vỡ lòng ông đưa cho tôi đọc chính là Những vụ án hình sự của nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa. Khi những bạn nhỏ khác mới bắt đầu học “nhân, khẩu, đao, thủ”, tôi đã biết được ý nghĩa của từ sát nhân, lừa đảo và tổng tiền. Bố tôi có lẽ là người gặp nhiều kẻ tội phạm nhất mà tôi từng biết. Theo như lời ông nói, những người bị ông định tội tử hình đã hơn 100 người. Bố tôi rất vui vẻ nói cho tôi biết những điều này. Trên thực tế, cuối cùng trước khi ông trở thành một bệnh nhân mắc chứng đãng trí tuổi già, ông vẫn luôn cho rằng thẩm phán là một nghề tốt nhất trên thế giới này. Chỉ là ông cố gắng hết sức tránh để người khác biết tôi là con trai của ông, cũng không cho phép tôi tiết lộ thân phận của ông với các bạn cùng lớp. Tôi nghĩ, thực ra là ông sợ hãi. Mấy chục năm qua, ông lúc nào cũng đều lo lắng tôi sẽ bị kẻ đồng lõa hoặc bạn bè thân thích của những kẻ bị xử tử hình báo thù, cho đến khi ông hoàn toàn mất đi ý thức.

***

Cuộc họp lớp tiến hành đến một nửa, hồi ức tập thể đã chuyển thành từng đôi ríu rít, mọi người ai nấy đều tự đi tìm kiếm người bạn thân thiết năm đó để trò chuyện rôm rả. Các bạn cán bộ lớp thì lại vây quanh cô giáo chủ nhiệm, nóng lòng muốn khoe khoang thành tựu những năm qua của mình để chứng minh tuệ nhãn sáng suốt của cô giáo chủ nhiệm năm đó. Tất cả đều vui mừng hớn hở. Tôi lặng lẽ đi ra hành lang, tôi không có người bạn nào để trao đổi ký ức. Cho dù bây giờ tôi rời đi, cũng không có ai nhận ra lại có thêm một chiếc ghế trống nữa. Nghĩ đến đây, tôi không hề cảm thấy một chút bi thương nào, ngược lại, lại có chút cảm giác thoải mái nhẹ nhàng.

Đây là một trường cấp II vô cùng bình thường, không giống như những trường cấp II trọng điểm danh tiếng đó, 20 năm qua, những người quản lý hình như chẳng có tâm tư và cũng không có tiền để tu bổ trường học. Những bức tranh lớn treo ở hành lang vẫn là Lôi Phong, Einstein. Tôi châm một điếu thuốc, nhìn qua cửa sổ xuống sân vận động ở dưới lầu. Lúc này đã gần hoàng hôn, những chiếc xà đơn và xích đu cũ nát đó đều được bao phủ bởi một lớp ánh vàng nhàn nhạt. Tôi biết cái nhà kho đó vẫn nằm ở góc đông nam của sân vận động, tôi vẫn nhớ được dáng vẻ của nó lúc trước. Hai mươi năm qua, tôi vẫn thường mơ thấy nó.

“Đang nghĩ gì vậy?”

Không biết lúc nào, cô ấy đến bên cạnh tôi, nhưng không nhìn tôi, mà nhìn ra bên ngoài cửa sổ.

“Chẳng nghĩ gì cả.” Cuộc gặp gỡ riêng đầy bất ngờ khiến tôi hơi hoảng loạn, “Ở trong lớp ồn quá.”

“Đúng vậy.” Cô nhìn xuống sân vận động đang dần bị bóng tối nuốt chửng, dường như đang lẩm nhẩm với chính mình, “Trở về thành phố C từ khi nào vậy?”

“Tháng trước.” Tôi không biết những bạn học cũ khi gặp nhau thì nên nói những chuyện gì, đặc biệt là khi đối diện với cô. Nghĩ một lát, chỉ có thể bắt đầu từ những lời hỏi hạn cơ bản.

“Kết hôn rồi chứ?”

Cô quay người lại, lần đầu tiên nhìn thẳng vào tôi. Thời gian của 20 năm hình như đã lưu lại nhiều dấu vết trên gương mặt của Tô Nhã, trông cô già nua hơn những cô bạn cùng lớp một chút, có lẽ điều duy nhất có thể khiến họ đố kỵ chính là Tô Nhã vẫn giữ được thân hình thon thả.

“Cậu xem.” Cô giơ hai tay lên, ngón tay đeo nhẫn thon dài vẫn trống không. Trong khoảnh khắc nụ cười nở rạng rỡ trên khuôn mặt cô, tôi lại nhìn thấy cô gái thanh tú vui vẻ đó.

Chúng tôi đứng bên cửa sổ nói chuyện. Tôi biết cô chưa bao giờ rời khỏi thành phố này, sau khi tốt nghiệp đại học thì làm việc trong một nhà xuất bản. Cô biết tôi đến Thâm Quyến mấy năm nhưng vẫn chẳng làm nên trò trống gì, cuối cùng lặng lẽ trở về quê để chăm sóc người bố mắc bệnh đãng trí tuổi già. Trong lúc trò chuyện, tôi cảm thấy hơi hoang mang, như thể tất cả mọi thứ xung quanh đã bị phai màu. Lần trước, khi nói chuyện với Tô Nhã như thế này, chúng tôi chỉ mới 15 tuổi, đang nghiêm túc thảo luận xem tác giả của tác phẩm Tái hạ khúc là Lý Bạch hay Đỗ Phủ.

Lúc này trong phòng học đèn điện sáng trưng vẫn rất ồn ào huyện náo. Tôi và Tô Nhã đứng ở hai bên tường của hành lang, để cho đối phương lại một lần nữa thân thuộc với mình. Cuộc trò chuyện thế này đã được định sẵn sẽ ngắn ngủi, huống hồ, trong lòng chúng tôi đều ngầm né tránh cái tên đó. Chẳng mấy chốc, tôi và Tô Nhã đã không còn gì để nói nữa. Trong lúc tôi đang căng óc suy nghĩ để tìm kiếm đề tài, phía bên kia hành lang truyền tới tiếng bước chân khe khẽ.

Tôi quay đầu nhìn về hướng đó, một bóng người thấp thoáng ẩn hiện trong màn đêm. Cậu ta cũng phát hiện ra chúng tôi, bước chân gần như chậm lại. Khi gương mặt của cậu ta lộ ra dưới ánh đèn được hắt ra từ trong ô cửa sổ phòng học, điếu thuốc lá tôi cầm trong tay liền rơi xuống đất.

Không có môi, không có mũi, thậm chí còn khuyết thiếu cả nửa khuôn mặt. Da trên mặt dường như là vỏ quýt lồi lõm.

Cậu ta đứng ở vị trí cách chúng tôi chừng ba mét, lặng lẽ nhìn chúng tôi.

Tô Nhã cười cười, khẽ nói với cậu ta: “Không quen à? Là Giang Á.”

Cơ thể cậu ta khẽ lay động, sau đó gật đầu. Tiếp đến, cậu ta quay người, qua ô cửa sổ, nhìn vào trong lớp học đang ồn ào huyên náo

Tô Nhã nhìn tôi đang trợn tròn mắt kinh ngạc, nở nụ cười vẻ ái ngại.

“Chắc là cậu không nhận ra nó nữa.” Cô ngừng một lát, “Đó là em trai tớ, Tô Khải.”

Tôi ồ một tiếng, ngoài ra cũng không biết nên nói gì.

“Nó đến để đón tớ về nhà.” Tô Nhã nhìn vào mắt tôi, giọng nói càng lúc càng thấp, “Thật sự xin lỗi, tớ phải về trước đây - tớ không muốn để cho các bạn cùng lớp nhìn thấy bộ dạng của em mình.”

Tôi gật đầu, “Tạm biệt.”

“Có thể được gặp lại cậu, tớ rất vui.” Tô Nhã cụp mắt, đột nhiên lại nói thêm một câu, “Nếu không, tớ cũng sẽ không đến tham gia buổi họp lớp này đâu.”

Nói xong, cô liền đi đến cạnh cửa sổ, khoác tay Tô Khải. Tô Khải nhìn tôi, dường như thoáng gật đầu, tiếp đó, cùng với Tô Nhã biến mất trong màn đêm đen.

***

Buổi chiều hôm đó, Thành Vũ hiếm hoi chỉ cầm một cuốn sách để đọc. Cậu ngồi yên tĩnh suốt mấy tiếng đồng hồ, thậm chí tôi phải ngẩng đầu lên xem có phải cậu đang ngủ hay không. Chỉ cần nhìn lướt qua trang bìa, tôi đã biết trong tay cậu đang cầm cuốn sách Giải phẫu học cơ thể người đó. Cuốn sách này tôi rất quen thuộc, cũng nhớ rất rõ số trang của chương “Hệ sinh dục nữ” đó. Tôi hơi lo lắng, bởi vì tôi không muốn để cho Thành Vũ phát hiện ra cái trang đó đã bị ma sát đến độ quá cũ kĩ. Thành Vũ rõ ràng không nhận ra được điều này, cậu xem một cách lơ đễnh cuốn Giải phẫu học cơ thể người mà tôi cảm thấy vô cùng kích thích. Cho dù sau khi nhìn chăm chú trong một khoảng thời gian dài một bức tranh màu, cậu cũng sẽ ngẩng đầu lên, nhìn vào chiếc giá sách bám đầy bụi bặm đó. Tôi biết không phải là cậu đang tìm kiếm cuốn sách tiếp theo, thế nên tôi cảm thấy càng lúc càng thích Thành Vũ, bởi vì khi tôi xem cái trang đó, cũng có bộ dạng như thế này.

Khi tôi đặt cuốn sách số 5 trong bộ Nghiên cứu án hình sự xuống, đứng dậy đi đến giá sách tìm cuốn thứ 6, tôi nghe thấy Thành Vũ khẽ bật cười một tiếng. Tôi nhìn về phía cậu, phát hiện không phải là cậu đang chế giễu tôi, mà là hơi ngẩng đầu nhìn vào một góc nào đó của căn gác xép, nét mặt như thể đang ở trong cõi mộng. Tôi quay đầu lại, giơ tay lấy cuốn thứ 6 của Nghiên cứu án hình sự đang bị nhét chặt trên giá sách.

“Cậu sao vậy?”

“Ha ha.” Thành Vũ vẫn giữ nguyên dáng vẻ khi nãy không hề thay đổi, “Tớ nghĩ, tớ đã yêu cô ấy rồi.”

Tôi ồ một tiếng, cánh tay đột nhiên dồn lực, cuốn sách đó và cả giá sách treo trên tường cùng sầm sập đổ xuống.

***

Rất nhiều năm sau, tôi vẫn nhớ rõ nét mặt của Thành Vũ lúc đó. Tôi nghĩ, có lẽ cậu ấy đang tưởng tượng các cơ quan trên trang ảnh màu đó chính là thuộc về cô gái đó. Thế nhưng, Thành Vũ không còn cơ hội để tận mắt chứng kiến diện mạo thực sự của vùng thần bí đó nữa rồi. Khi nghĩ đến những điều này, tôi đang ngồi trong viện dưỡng lão, nhìn chằm chằm vào phần mông tròn trịa của cô hộ lý trung niên đó. Cô ta đang vừa chửi bới vừa dọn dẹp phân trong quần của bố tôi ra. Bố tôi không chút xấu hổ cứ thể để lộ phần dưới và đôi chân khẳng khiu của ông, đồng thời còn toét miệng cười ha ha.

Thực ra, người bố như thế này lại càng khiến tôi cảm thấy thân thiết. Trong ấn tượng của tôi, cụm từ “người bố” này chỉ có nghĩa đến đêm tiếng cửa vang lên cót két một tiếng, những bộ sắc phục phẳng phiu trong tủ quần áo và cả mùi thuốc lá thoang thoảng nơi phòng khách. Ông dường như luôn du đãng bên ngoài cuộc sống của tôi, ngoan cố ép tôi trở thành một bộ phận trong bộ máy cơ quan nhà nước to lớn đó. Khi ông đã bắt đầu già nua tàn tạ, cuối cùng trở nên vô dụng, khái niệm của tôi về bố lại dần dần trở nên rõ nét. Ông trở về bên cạnh tôi, 35 năm kể từ khi ông tạo ra tôi, bắt đầu trở lại tiến vào cuộc sống của tôi.

Cô hộ lý ném chiếc ga giường và quần áo bẩn thỉu vào trong một chiếc thùng nhựa, tiếp đó nhanh nhẹn lấy từ trên kệ đầu giường ra quần lót và ga giường sạch sẽ, ra hiệu cho tôi giúp bố thay đồ. Ông lão ngoan ngoãn giơ hai chân lên, đồng thời cầm lấy một quả táo hôm qua ăn dở, gặm sột soạt.

Tôi mặc quần giúp ông, rồi lại kéo chăn đắp lên, đứng nhìn ông ăn táo. Ông lão chú ý thấy ánh mắt của tôi, tăng tốc nhai đồ ăn, cuối cùng giơ ra cái lõi táo, tươi cười ra hiệu với tôi: “Hết rồi.”

Tôi cười cười, giơ tay ra đón lấy lõi táo, ném vào trong thùng rác, quay người bước ra khỏi phòng.

Đây là một viện dưỡng lão tên gọi “Tịch Dương”, nằm ở khu vực ngoại ô. Trong tòa nhà nhỏ ba tầng này, đâu đâu cũng tràn ngập thứ không khí già nua, mục nát. Tôi đứng ở hành lang, châm một điếu thuốc, nhìn bức tường loang lổ và khung cửa bằng gỗ đã bung toác. Liên tục có người già loạng choạng bước qua hành lang, đều mặc thống nhất một loại trang phục rất kỳ lạ như thể của người bệnh. Anh mắt họ đờ đẫn, mơ màng, hình như có sự thù địch kỳ lạ đối với tôi. Tôi biết mình không hòa nhập chút nào với nơi này, thậm chí còn hơi chướng mắt. Còn tôi, cũng không thích bị bao vây bởi bầu không khí tàn lụi leo lét này. Đúng lúc tôi giẫm tắt đầu thuốc lá, chuẩn bị rời khỏi đó, đột nhiên nghe thấy có người gọi tên tôi.

Là Tô Nhã, bên cạnh cô là Tô Khải đang xách túi lớn túi nhỏ.

Nét mặt của Tô Nhã khá kinh ngạc: “Sao cậu lại ở đây?”

Tôi hất cằm về phía căn phòng bên cạnh: “Bố tôi sống ở đây.”

“Ồ.” Tô Nhã quay đầu lại, khẽ nói với Tô Khải: “Em đi qua đó trước nhé, chị đi thăm bố Giang Á.

Tô Khải nhìn tôi cúi đầu, không nói gì đi lướt qua người tôi.

***

Bố tôi lặng lẽ nằm trên giường, thất thần nhìn chăm chăm ra bên ngoài cửa sổ, như thể không hề cảm nhận được sự có mặt của chúng tôi. Mỗi lần sau khi ông ăn no uống đủ, dọn dẹp vệ sinh đại tiểu tiện sạch sẽ, thì đều có bộ dạng không tranh với thế tục như thế này.

Tô Nhã đi đến trước giường, cúi người xuống, khế nói: “Cháu chào chú Giang.”

Bố tôi chậm rãi quay đầu lại, ánh mắt đờ đẫn có vẻ như linh hoạt hơn một chút. Ông nhìn Tô Nhã với vẻ khá nghiêm nghị, nhìn từ trên xuống dưới một lượt, khẽ thở dài.

Tiếp đến, ông hàm hồ thốt ra hai chữ, rồi lại quay đầu đi, nhìn ra ngoài cửa sổ.

“Ông nói gì vậy?” Tô Nhã thận trọng hạ giọng hỏi tôi. “Không biết.” Tôi so vai, “Dù sao thì cũng kệ thôi.”

Tôi chỉ vào đầu của mình: “Chỗ này của ông đã không còn tỉnh táo nữa rồi.”

Tô Nhã “ô” một tiếng, như thể nảy sinh sự cảm khái vô hạn.

“Tớ vẫn nhớ dáng vẻ của chú Giang năm đó, oai vệ uy nghiêm.”

Tôi cười cười, không bình luận thêm. Tôi chưa bao giờ thấy dáng vẻ của bố tôi ở trên tòa, thậm chí ông có oai phong uy nghi hay không thì cũng chẳng có gì để kiểm chứng. Trong cuộc sống của tôi, ông chỉ là một biểu tượng hoặc là tượng trưng mà thôi. Còn ông lão trước mắt đây, rõ ràng thú vị hơn nhiều so với người bố trong ký ức của tôi.

Nghĩ đến đây, tôi đột nhiên nhớ ra một vấn đề.

“Tại sao cậu lại có mặt ở đây vậy?”

Theo như tôi biết, sau khi xảy ra sự việc đó, bố của Tô Nhã đã tử vong vì ngộ độc rượu do say xỉn trong một khoảng thời gian dài. Mẹ của cô cũng đã mất trước đây không lâu - cô ấy đến đây thăm ai nhỉ?

“Ồ, mẹ của Thành Vũ cũng sống ở đây.” Tô Nhã nhìn tôi, muốn nói gì đó nhưng lại thôi, “Tớ và Tô Khải... cậu biết đó.”

Tôi cụp mắt, gật đầu, nhưng lại không biết nên nói tiếp như thế nào.

Đúng lúc này, cửa phòng bị đẩy ra.

Tô Khải bước vào, đến thẳng trước giường, thoạt tiên gật đầu với tôi, sau đó nói với Tô Nhã: “Bà ấy phải tắm rồi.”

Đây là lần đầu tiên tôi nghe thấy giọng nói của Tô Khải trong suốt 20 năm qua. Khản đặc, không rõ ràng. Tôi biết, điều này là do dây thanh đã bị tổn thương.

Tô Nhã “ừm” một tiếng, sau đó cười với tôi vẻ ái ngại, quay người bước ra khỏi phòng.

Tô Khải quay về phía tôi, tôi cố gắng không để cho ánh mắt mình rời khỏi khuôn mặt đáng sợ đó, cố ép mình nhìn thẳng vào cậu ta.

Hồi lâu sau, ở đám vỏ quýt đó xuất hiện mấy vết nhăn nhúm - tôi cảm thấy cậu ta đang cười với tôi.

“Quay về bao lâu rồi?”

“Khoảng 1 tháng.”

“Thế nào?”

“Cũng được.”

“Còn đi nữa không?”

“Không đi nữa.” Tôi quay người chỉ vào bố đang nằm trên giường bệnh, nhân cơ hội nén một cái thở phào, “Tôi phải chăm bố tôi.”

Lúc này tôi phát hiện ra bố đã quay đầu lại, đang nhìn chăm chăm vào Tô Khải. Trên mặt ông đã không còn vẻ ngớ ngẩn thường thấy mọi khi nữa, mà nhíu chặt đôi lông mày, ánh mắt sáng rực, cánh mũi phập phồng do thở gấp, như thể nhìn thấy một thứ gì đó vừa quen thuộc vừa khiến ông sợ hãi.

Tôi rất kinh ngạc, ngay sau đó liền hiểu ra.

“Xin lỗi Tô Khải.” Tôi cố gắng đứng chặn ở giữa cậu ta với bố tôi, “Bố tôi, ông ấy...”

Lời nói vẫn chưa dứt, bố tôi giống như thể một con báo đứng bật dậy ở trên giường, giơ tay ra muốn túm lấy Tô Khải. Thế nhưng động tác này ông chỉ mới thực hiện được một nửa đã tiêu hao toàn bộ sức lực trong cơ thể mình, chỉ có thể ủ rũ ngã xuống bên giường, một bàn tay khô gầy vẫn còn cố túm vào khoảng không.

“Tôi biết, tôi biết.” Tô Khải lùi lại mấy bước, sự nhăn

nhúm trong vỏ quýt lại càng sâu thêm, “Ha ha, tôi đã làm cho ông ấy sợ hãi rồi, tôi xin lỗi.”

Nói rồi, cậu ta vẫy tay về phía tôi, quay người bước ra khỏi phòng.

Tô Khải đã từng là một cậu con trai anh tuấn và thông minh nhất chỗ chúng tôi, mặc dù học sau tôi hai lớp, nhưng gần như cao lớn cường tráng bằng Thành Vũ - lớp phó thể dục của lớp chúng tôi. Chỉ có điều cậu ta thường dùng những ưu điểm này để ức hiếp cô chị cùng mẹ khác cha của mình, cho nên tôi vẫn luôn rất ghét cậu ta. Điều kỳ lạ là, Tô Nhã chưa bao giờ oán thán về việc này, mỗi lần khi cô mang theo khuôn mặt bầm tím đến lớp học, nét mặt vẫn rất điềm tĩnh ôn hòa không tỏ thái độ gì. Người lớn thì lại rất thấu hiểu những việc này, họ nói, một người quả phụ, dẫn theo đứa con gái 2 tuổi, có thể tìm được một người bằng lòng nuôi cô ấy, đã là rất đáng mừng rồi. Nhưng điều này không hề làm giảm bớt sự căm ghét của tôi đối với Tô Khải. Thành Vũ là bạn tôi cũng có cùng sự cảm nhận với tôi, thậm chí càng mãnh liệt hơn. Có một lần, trên đường đi học về, tôi và Thành Vũ nhìn thấy Tô Khải vung vẩy một cành cây, liên tục quất vào người Tô Nhã đang phải đeo hai chiếc cặp sách, miệng còn liên tục hét “gia”, “gia”. Thành Vũ lúc đó đã nổi đóa lên, xắn ống tay áo định đi đến đánh cho Tô Khải một trận. Nhưng khi lao đến trước mặt họ, Thành Vũ lại buông nắm đấm xuống, cúi đầu quay trở lại. Tôi hỏi tại sao cậu lại không ra tay, Thành Vũ lúc đó không chịu nói. Mấy hôm sau, cậu nói cho tôi biết, cậu nhìn thấy ánh mắt của Tô Nhã. Ánh mắt đó rõ ràng đang nói, không.

Bắt đầu từ hôm đó, tôi tin rằng mắt của người ta thực sự biết nói. Cho nên, 20 năm sau, tôi biết Tô Nhã chắc chắn là đọc được ánh mắt tôi. Còn tôi, cũng thấu hiểu cô ấy.

Hành động của bố tôi đã khiến người hộ lý trung niên đó bước tới, sau một hồi vừa dọa nạt kèm theo an ủi của cô ta, cuối cùng bố tôi cũng khôi phục lại sự bình tĩnh. Cô ta cảm thấy kỳ lạ vì trước nay bố tôi vẫn luôn ngoan ngoãn nghe lời, vì sao lại đột nhiên nóng nảy như vậy. Thực ra tôi cũng cảm thấy rất kỳ quặc, trong cả cuộc đời làm nghề chấp pháp của bố, từ lâu đã quá quen với đủ loại tội ác, không đến nỗi bị một khuôn mặt tàn khuyết dọa cho sợ hãi thành như vậy chứ. Ông đã đọc rất nhiều hồ sơ các vụ án hình sự, rút ra bất kỳ một bức ảnh hiện trường nào cũng đều đáng sợ hơn khuôn mặt đó.

Lúc này đây, tôi phát hiện ra mình thực sự không hiểu về bố, cũng giống như ông không hiểu về tôi vậy.

Trước khi phát bệnh, ông vẫn luôn không lý giải nổi vì sao tôi lại không học ngành luật, sau đó làm một vị thẩm phán đầy vinh quang giống như ông. Ông càng không thể hiểu nổi vì sao năm tôi 15 tuổi lại kiên quyết muốn chuyển trường, thậm chí còn không ngần ngại dùng tuyệt thực để ép buộc.

***

Vào buổi chiều ngày hôm sau, tôi đột nhiên nhận được cuộc điện thoại của Tô Nhã, hỏi liệu tôi có thể đi cùng với cô đến quét mộ cho mẹ hay không. Tôi do dự một lát, rồi vẫn cứ đồng ý với cô, bởi vì tôi cũng muốn đến nơi đó.

Khi nhìn thấy Tô Nhã, tôi thoáng chút bất ngờ. Từ sau khi trở về thành phố C, tôi gặp Tô Nhã hai lần, lần nào cũng đều có Tô Khải đi bên cạnh cô. Hôm nay đi thắp hương cho mẹ của họ thì lại chỉ có một mình Tô Nhã đang đợi tôi.

Hôm nay Tô Nhã trang điểm nhẹ, sự buồn phiền nơi hai đầu lông mày cũng không còn thấy dấu vết nữa. Cô nhanh nhẹn nhảy lên xe, vỗ vào vai tôi.

“Xuất phát!”

Thời tiết âm u, nhưng Tô Nhã lại rất hào hứng, liên tục nói chuyện với tôi. Tôi vốn cảm thấy, mình cần phải thể hiện sự trang trọng, nhưng lại bất giác cũng bị ảnh hưởng bởi cô ấy, tâm trạng cũng dần dần phấn chấn.

Trong mấy năm tôi rời khỏi nhà, thành phố C thay đổi rất nhiều. Xe ô tô đi lại trên những con đường mới mở, tôi hoàn toàn không cảm nhận được mùi vị của chốn xưa. Tô Nhã chỉ cho tôi thấy những đồ vật xưa cũ vẫn còn lưu giữ, khiến tôi thấp thoáng còn có thể nhớ lại được từng chút ký ức.

Bánh nhân thịt lợn của cửa hàng Hưng Công. Kem trên đường Trùng Khánh. Sân trượt patin của công viên Thắng Lợi. Cửa hàng bán truyện tranh ở quảng trường Văn hóa.

Và cả tuổi thanh xuân đột ngột bị dừng lại vào 20 năm trước.

***

Khu nghĩa trang Tinh Long là khu nghĩa trang duy nhất của thành phố C. Điều thuận lợi nhất của “duy nhất” này chính là mọi người lúc còn sống là hàng xóm, sau khi chết vẫn có thể được nhìn thấy nhau. So với trong thành phố, nơi này cũng vô cùng chật chội, chỉ có điều yên tĩnh hơn nhiều.

Từ khoảnh khắc bước vào trong khu nghĩa trang, nụ cười trên mặt Tô Nhã đã hoàn toàn biến mất. Điều này cũng nhắc nhở tôi mục đích của chuyến đi lần này không phải là ôn lại kỷ niệm xưa mà là để thắp hương.

Tô Nhã nhanh chóng tìm thấy bia mộ của mẹ cô, bắt đầu tỉ mỉ dọn dẹp xung quanh. Tôi muốn giúp đỡ nhưng lại bị cô lặng lẽ từ chối. Tôi chỉ có thể nhàn rỗi đứng nguyên vị trí, nhìn ngắm bến đỗ cuối cùng của người phụ nữ có số phận bi thương đó. Bức ảnh thờ của bà chắc là chụp trước khi qua đời không lâu, khuôn mặt khô gầy tiều tụy, sự bi thương đau khổ trên khuôn mặt càng hằn rõ hơn so với 20 năm trước. Điều này cũng khó tránh, ngay từ lúc trẻ chồng đã qua đời, đến khi trung tuổi thì lại gặp phải cảnh con trai bị hủy hoại dung mạo, chồng sau vì nát rượu mà chết. E rằng trước khi bà rời khỏi thế giới này vẫn còn cảm thán số phận trắc trở của mình.

Tô Nhã đã quét sạch sẽ mộ phần, đồ đem đến thắp hương lần lượt bày ra, tiếp đến bắt đầu đốt tiền giấy trước tấm bia mộ. Nét mặt cô yên tĩnh điềm đạm, không nhìn thấy có quá nhiều sự bi thương. Hòa cùng với từng tập tiền giấy bị đốt thành tro, cô cũng khẽ lẩm nhẩm gì đó. Thiết nghĩ, chắc là sự thương nhớ và bày tỏ của cô con gái với mẹ mình. Tôi cảm thấy mình thực sự đã trở thành một người ngoài. Tôi nghĩ một lát, cầm chiếc chổi mang đến, quay người rời khỏi đó.

Khu nghĩa trang không hề rộng, cộng thêm những tấm bia mộ dày đặc, cho nên ở cách đó không xa, tôi đã tìm thấy được bia mộ của cậu ấy. 20 năm qua, người chưa từng thay đổi chỉ có cậu ấy mà thôi. Điều khiến tôi bất ngờ chính là phần mộ cũng được dọn dẹp rất sạch sẽ, không hề có sự hoang vu bừa bộn không ai quét dọn trong một thời gian dài như trong tưởng tượng. Tôi ngẩng đầu nhìn Tô Nhã, cô vẫn dựa vào trước tấm bia mộ của mẹ, thất thần nhìn về phía xa. Tôi cúi đầu, chăm chú nhìn vào bức ảnh nho nhỏ trên bia mộ. Nụ cười phóng khoáng đó, đã từng luôn nở với tôi trong vô số những buổi trưa ánh nắng chói chang. Lúc này đây, lại chỉ có thể vĩnh viễn ngưng tụ lại trên tấm bia đá lạnh lùng đó. Nhưng tôi rất ngưỡng mộ cậu ấy, chết ở tuổi thanh xuân, dù sao cũng tốt hơn nhiều so với tôi cứ mãi giãy giụa trong vòng xoáy của ký ức thế này.

Ngày hôm đó, cậu ấy chắc chắn là rất đau, chắc chắn rất sợ hãi. Chỉ là tôi không biết, cậu ấy có nghĩ đến tôi hay không. Thành Vũ, hãy tha thứ cho tớ.

Phía sau truyền tới tiếng bước chân khe khẽ, tôi không quay đầu lại, chỉ cảm thấy có một cơ thể mềm mại đang dựa vào.

Chúng tôi cứ thế đứng dựa vào nhau, lặng lẽ chăm chú nhìn vào tấm bia mộ của Thành Vũ. Hồi lâu sau, Tô Nhã khẽ thở dài một tiếng.

“Hồi đó, cậu ấy thật đẹp trai.”

Nói xong, cô kéo góc vạt áo của tôi, “Phải đi rồi.”

***

Thời tiết của ngày đầu xuân giống như khuôn mặt của đứa bé thay đổi khôn lường, thời gian cứ thế trôi đi, bất giác bầu trời đầy mây âm u đã dần chuyển sang nắng ráo. Giữa luồng ánh sáng mặt trời càng lúc càng sáng rực, lá xanh càng xanh hơn, hoa tươi càng thắm hơn, những tấm bia mộ xếp chen chúc đó cũng không còn xám xịt nữa. Tô Nhã đi trước, tôi đi phía sau, xuyên qua những hàng mộ trong khu nghĩa trang. Ánh sáng mặt trời ngả bóng người tôi về phía trước, che phủ lên người Tô Nhã. Tôi bất giác bước nhanh hơn, muốn cố gắng để che phủ được nhiều hơn.

Đột nhiên, Tô Nhã dừng bước, tiếp đến cô quay người lại.

“Sao thế?” Trong mắt cô hiện ra ý cười, “Đã bao năm nay, cậu vẫn như vậy à?”

Thành Vũ kinh ngạc nhìn vào giá sách bị đổ và đống sách rơi đầy dưới đất, cười mắng: “Mẹ kiếp, cậu muốn tạo phản à?”

Tôi không nói gì, nhìn cậu bận rộn sửa lại giá sách, nửa phút sau, tôi quỳ xổm xuống, nhặt từng cuốn sách lên. Thành Vũ, bạn của tôi, tôi biết bí mật của cậu. Nhưng cậu lại không biết bí mật của tôi.

Chỗ ngồi của tôi ở ngay bên cạnh ô cửa sổ hướng về phía nam, ngày hè thì rất nắng, ngày đông thì lại phải chịu đựng cơn gió lạnh luồn qua khe cửa bay vào. Thành Vũ đã từng đề nghị tôi chuyển xuống dãy ghế sau, có thể lén chơi cờ ca rô với cậu. Tôi từ chối, lý do là ngồi đây có thể nhìn được phong cảnh bên ngoài cửa sổ. Thực ra nhìn từ ô cửa sổ đó ra bên ngoài chỉ thấy có sân vận động trơ trọi và khu nhà thấp tầng u ám. Tôi thích chỗ ngồi này, là bởi vì vào ngày trời nắng, ánh sáng có thể ngả bóng của tôi nghiêng về phía trước.

Đó là một con người khác của tôi, cao lớn, dài mảnh, còn có thứ cảm giác thần bí vì không trông rõ khuôn mặt. Điều quan trọng nhất chính là, “cậu ấy” có thể chạm tới được cô gái buộc tóc đuôi gà ngồi cách tôi một hàng ghế.

Vào tiết học đầu tiên, “cậu ấy” có thể dựa vào đầu cô gái, nếu may mắn, còn có thể khẽ thơm lên khuôn mặt của cô gái; vào tiết học thứ hai, “cậu ấy” có thể phủ phục lên lưng của cô ấy mà nghỉ ngơi, điều chỉnh tư thế ngồi còn có thể cố gắng ngửi được mùi thơm trên tóc cô ấy; đến tiết thứ ba, “cậu ấy” đã bị tụt lại phía sau, nhưng, giơ “tay” ra vẫn có thể khẽ khàng vuốt ve phần lưng và bím tóc của cô ấy. Đến gần giữa trưa, thì một ngày này đã kết thúc rồi. “Cậu ấy” cũng giống như tôi, mềm oặt cuộn mình vào một góc, nhỏ bé, ủ dột, tuyệt vọng.

20 năm trước, tôi căm hận những ngày nào không có ánh nắng mặt trời.

***

“Thực ra, tớ đều biết.”

Tô Nhã và tôi ngồi trong một quán ăn, cô uống một chút rượu, sắc mặt ửng hồng, tay phải chống cằm, ánh mắt mơ màng.

“Đừng coi thường trực giác của nữ giới.” Cô bật cười hạ ha, “Không cần quay đầu tớ cũng biết cậu đang làm gì.”

Tôi không thể nào nhìn trực diện vào cô, cho dù đã trải qua rất nhiều người, rất nhiều việc, tự cho rằng tôi của ngày hôm nay đã trưởng thành, tôi cũng vẫn như vậy. Tôi đành phải châm một điếu thuốc, cố gắng để cho cả hai trở nên mơ hồ hơn một chút.

Luồng khói vần vũ bay lên, cũng giống như những chuyện cũ không thể nào nắm bắt được. Tôi và cô, cách khoảng thời gian 20 năm cùng chăm chú nhìn nhau. Không có quá nhiều lời đối thoại. Những hồi ức chung của chúng tôi thực sự quá ngắn ngủi, huống hồ, có một phần ký ức quá lớn chúng tôi đều không muốn chạm tới.

“Hồi đó, tớ không tin là có người bằng lòng thích mình.” Tô Nhã xoay xoay chiếc cốc trong tay mình, viên đá trong cốc bia kêu leng keng, “Tớ u ám như vậy, giống như là một miếng giẻ lau. Ngoài việc hết sức thận trọng để sinh tồn, không còn bất cứ một mong ước xa xỉ nào nữa cả.”

Tôi nhìn ra bên ngoài cửa sổ, trên ô cửa kính hiện ra một khuôn mặt đầy vết hằn năm tháng, tôi đột nhiên không nhớ được bộ dạng của mình 20 năm trước nữa. Đúng lúc này, sắc đêm đang dần dần nuốt chửng lấy trái đất. Đã không còn bóng hình bầu bạn cùng tôi nữa.

“Tớ luôn cảm thấy lạnh, như thể trong cơ thể mình có một viên đá rất lớn vậy. Ăn nhiều đồ hơn nữa, mặc nhiều quần áo hơn nữa cũng không có tác dụng gì cả.” Tô Nhã như thể tự nói với chính mình, “Cho đến một hôm, tớ đột nhiên cảm thấy rất ngứa, rất tê, cũng rất ấm, tớ nghiêng đầu, phát hiện ra cái bóng của cậu đang vuốt ve hình dáng tớ...”

Cô mỉm cười, “... Thế nhưng chiếc bóng của cậu lại nhanh chóng trốn tránh - lúc đó tại sao cậu lại không chịu thổ lộ với tớ chứ.”

Tôi không quay đầu, cũng không trả lời câu hỏi của cô.

“Từ ngày hôm đó, tớ rất mong ngóng chiếc bóng của cậu. Nó khiến tớ cảm thấy được người khác cần tới, khiến tớ cảm thấy có một nơi có thể ẩn nấp. Điều quan trọng nhất là, nó khiến tớ cảm thấy rất ấm áp...”

Tô Nhã đột nhiên nắm lấy tay tôi, khẽ áp vào má mình.

“... Giống như là lúc này vậy.”

***

Thành Vũ ngày càng trở nên không chút kiêng dè gì. Cậu thường xuyên tìm gặp Tô Nhã để nói những lời vô ích, còn đưa cho Tô Nhã mấy quả táo hoặc mấy cái kẹo trước mặt các bạn cùng lớp. Tô Nhã rất ít khi đáp lại, vẫn thản nhiên trước tràng cười rộ trêu chọc của các bạn. Còn về những món quà nhỏ đó, hoặc là bị Tô Khải chiếm dụng hoặc là bị khô quắt, tan rữa trên bàn học. Thế nhưng tôi biết việc cần xảy ra chắc chắn cũng sẽ xảy ra. Vào buổi trưa một ngày nào đó, tôi thấy Thành Vũ và Tô Nhã đang đứng bên cạnh kho nói chuyện, cậu đứng vắt tréo chân, tay dựa vào bức tường gỗ của nhà kho, trên mặt thể hiện sự hưng phấn mà tôi chưa từng nhìn thấy. Tô Nhã thì cúi đầu, nghịch ngợm chiếc khóa của cặp sách, thỉnh thoảng ngẩng đầu lên, trong ánh mắt có một sự mềm mại nhưng lại không thể nào cắt nghĩa được.

Hôm đó, tôi trở về nhà một mình. Cũng giống như mọi khi, tôi trèo lên gác xép, lật giở cuốn thứ 8 Nghiên cứu án hình sự. Tôi nhớ rõ tôi bắt đầu lật ra xem từ trang 19, bởi vì lúc tôi gập cuốn sách này lại thì vẫn đang ở trang 19. Lúc đó đã gần hoàng hôn rồi, ánh chiều tà phản chiếu chiếc bóng của tôi lên tường. Tôi cố gắng giơ ngón tay ra, để nó biến ra đủ các loại hình dạng trên tường. Trong khoảng thời gian đó, có một con gián bò qua tường. Tôi cố để cho mảng bóng đen đó bao phủ lấy nó. Ban đầu nó tỏ ra rất hoảng loạn, nhưng sau đó nhanh chóng phát hiện ra bóng đen đó vốn không thể ngăn cản được nó. Cuối cùng, nó ung dung bỏ chạy. Trước khi biến mất vào khe nơi góc tường, còn không quên ngoe nguẩy hai cái râu về phía tôi như để thị uy.

Chiếc bóng chính là chiếc bóng, nó chẳng làm được gì cả, cho dù là tiêu diệt một con côn trùng bẩn thỉu.

Buổi hoàng hôn ngày hôm đó, lần đầu tiên tôi vừa nhìn ánh chiều tà vừa tự mình làm chuyện đó. Tinh dịch bắn dưới đất bị ánh hoàng hôn còn sót lại nhuộm thành màu máu nhạt, như thể cơ thể tôi bị rạch ra một vết thương sâu hoắm.

Kể từ ngày hôm đó, tôi không còn chơi trò chiếc bóng nữa.

***

Cơ thể con người là một thứ thật kỳ lạ, sự bền bỉ dẻo dai và kiên cường của nó luôn vượt qua sức tưởng tượng của chúng ta. Giống như bố tôi, mọi người đều nghĩ rằng, thời gian của ông không còn nhiều nữa. Nhưng ngoài việc trí lực ông bị thoái hóa toàn diện, tất cả các cơ quan khác hình như vẫn đang cố gắng hoạt động. Có lúc, tôi thậm chí có thể nghe thấy những tiếng bánh răng và vòng bi kêu ầm ĩ, thế nhưng ông vẫn sống. Hơn thế còn ăn rất ngon miệng chẳng lo lắng buồn bã gì cả.

Tô Nhã cũng rất quan tâm đến sức khỏe của bố tôi, mỗi lần gặp mặt, cô đều hỏi thăm tình hình dạo này của bố tôi ra sao. Thế nhưng bất luận câu trả lời của tôi là vui hay buồn, cô chỉ đều đáp lại một câu nhàn nhạt, “ô”.

Chúng tôi liên hệ thường xuyên, đến nỗi cô hộ lý trung niên đó còn tưởng rằng chúng tôi đang yêu nhau. Mỗi lần lau người cho bố tôi, cô ta đều làu bàu mấy câu kiểu “ông yên tâm đi, con trai ông sắp lập gia đình rồi đấy”. Bố tôi vẫn cứ nghe như thể vừa hiểu vừa không hiểu, nhưng không bao giờ nhìn tôi, như thể đó là việc chẳng liên quan gì đến ông cả.

Trên thực tế, tôi cũng không biết tôi và Tô Nhã rốt cuộc được tính là mối quan hệ gì. Nhưng, tôi không hề bài xích việc liên hệ với cô, cho dù mỗi lần hẹn, cảm xúc của tôi đều vô cùng phức tạp. Cô rất thích nghe tôi kể những chuyện sau năm 15 tuổi, bao gồm chuyện tôi học cấp III, học đại học, đi Thâm Quyến làm việc, từ chức để khởi nghiệp, khởi nghiệp thất bại và cả mấy lần yêu đương không thành. Theo tôi thấy, những trải nghiệm đó thật nhàm chán chẳng có gì đáng để kể, thế nhưng cô lại nghe rất hào hứng. Tô Nhã rất hiếm khi nhắc đến cuộc sống những năm qua của cô, tôi chỉ biết cô chưa bao giờ rời khỏi thành phố C. Tôi có thể thấu hiểu được sự vất vả của cô. Sau khi cha dượng qua đời, cô phải chăm sóc mẹ và người em trai khuyết tật, trở thành trụ cột trong gia đình.

“Cậu không biết đấy...”, Tô Nhã cụp mắt, xoa xoa vào bàn tay thiếu đi sự chăm sóc và đầy vết nhăn của mình, “... Tớ rất muốn rời khỏi đây, chạy trốn càng xa càng tốt.”

Câu nói này khiến cho cả hai chúng tôi rơi vào sự trầm mặc hồi lâu, bởi vì ở đây có một cái tên không thể nào vòng qua né tránh được: Thành Vũ.

***

Có một khoảng thời gian, trên gác xép của tôi thường chỉ có một mình tôi. Thành Vũ cũng giống như tất cả những cậu con trai đang yêu, không còn nhớ đến bạn bè gì nữa cả. Thế nhưng tôi không vì thế mà cảm thấy buồn lòng. Nếu như Thành Vũ khoe khoang với tôi về việc cậu và Tô Nhã ngọt ngào ra sao, thậm chí từng chi tiết họ thân mật thế nào, vậy thì mới khiến cho tôi buồn lòng.

Một hôm, sau buổi trưa Thành Vũ đến tìm tôi, đồng thời giống như trước đây chui vào căn gác xép để đọc sách. Điều khác biệt là lần này cậu trực tiếp cầm cuốn Bộ luật hình sự, trên mặt lúc thì mang theo sự hưng phấn lúc lại tỏ ra lo lắng bất an.

Tôi mặc kệ cậu, cũng không muốn quan tâm tới cậu. Nhưng Thành Vũ lại không ý thức được điều này, sau một hồi lật giở, cậu ghé lại bên cạnh, ấp úng hỏi tôi, người 15 tuổi phạm tội, liệu có bị bắt không?

Tôi cụp mắt, nói, vô ý phạm tội thì không sao. Cậu ồ một tiếng, lại hỏi: “Thế nào là vô ý phạm tội?”

Tôi ngẩng đầu lên, nhìn khuôn mặt cậu có sự nghiêm túc thậm chí lại còn tỏ ra nịnh nọt, bèn nhẫn nại giải thích thế nào là vô ý phạm tội. Nói hồi lâu, nhìn bộ dạng cậu vẫn không hiểu gì, tôi bèn nói thẳng luôn là những việc như gây ra hỏa hoạn hay sự cố giao thông thì chính là vô ý phạm tội.

Cậu lại ồ một tiếng, nghĩ một lát, lại hỏi tiếp: “Vậy người 15 tuổi phạm tội gì thì sẽ bị bắt?”

Tôi có hơi thiếu kiên nhẫn, nói một tràng như thể pháo nổ: “Giết người, phóng hỏa, cướp giật, cưỡng hiếp, nổ mìn...”

Nhưng cậu lại nghe rất chăm chú, sau đó bèn trầm mặc hồi lâu, hình như đang suy tính chuyện gì đó. Cuối cùng, cậu thận trọng hỏi tôi: “Vậy, dụ dỗ phụ nữ... à không phải, thiếu nữ thì sao?”

Cuốn sách trong tay tôi rơi “bộp” một tiếng xuống đất.

***

Từ ngày hôm đó, tôi bắt đầu đặc biệt lưu ý Thành Vũ và Tô Nhã. Phần lớn thời gian họ đều dính lấy nhau, ngay cả khi lên lớp cũng lén viết giấy chuyền cho nhau. Nhưng câu chuyện mà họ thảo luận chắc chắn không đơn giản chỉ là hẹn hò hay trốn học mà thôi, bởi vì qua nét mặt của họ là có thể nhận ra, sự việc này đã trải qua việc lên kế hoạch trong khoảng thời gian dài, thậm chí là phủ định rồi hủy bỏ rồi lại bàn bạc lại từ đầu. Tôi giống như là mật thám năm bắt nhất cử nhất động của họ, đã tưởng tượng ra vô số các khả năng cho bọn họ. Thế nhưng, cuối cùng chỉ có một kết luận khiến tôi tin tưởng chắc chắn.

Cùng bỏ nhà chạy trốn. Cụm từ đáng sợ này xuất hiện trong đầu tôi một cách rành rọt chưa từng có.

Cuối cùng vào một ngày, trên đường đi học về, Thành Vũ hiếm hoi đi cùng với tôi. Đó thật là một đoạn đường khiến người ta khó có thể quên được, trầm mặc, dài dằng dặc. Khi đi đến dưới tòa lầu nhà tôi, Thành Vũ đột nhiên nói với tôi: “Có thể cho tớ mượn chút tiền không?”

Tôi quay người lại, nhìn cậu chằm chằm, hỏi: “Cậu muốn mua gì?”

“Cậu đừng hỏi nữa. Chúng ta là anh em tốt, chẳng phải vậy sao?” Biểu hiện trên nét mặt cậu là sự cuồng nhiệt trước nay chưa từng có, “Tớ chắc chắn sẽ trả cho cậu.”

Tôi không nói gì, cũng chả có thứ tâm trạng nào cả, chỉ là trong khoảnh khắc đó, trong đầu tôi hoàn toàn trống rỗng.

Hồi lâu sau, tôi thốt ra hai chữ, “được rồi”.

“Cảm ơn!” Khuôn mặt Thành Vũ trong khoảnh khắc chợt sáng rực, “9 giờ tối nay, tớ đợi cậu ở nhà kho của trường - đừng nói cho bất cứ ai biết.”

Nói rồi, cậu lao tới, ôm thật chặt tôi một cái, quay người chạy đi.

Cách thể hiện nồng nhiệt quá mức này khiến người ta cảm thấy thật ái ngại, nhưng tôi lại cảm thấy một sự lạnh lẽo từ trong ra ngoài. Vào chập tối một ngày tháng 9, tôi ở trước bậc thềm nhà mình run rẩy giống như một chiếc lá bị gió thổi lay động.

Sự việc tiếp theo sau đó thì giống như vô số những buổi tối trước đây. Ăn cơm tối xong, làm bài tập, sau đó tôi trèo lên gác xép. Nhưng, tôi không đọc sách, chỉ lặng lẽ ngồi giữa màn đêm đen, nhìn chiếc đồng hồ điện tử nơi cổ tay, nhảy từng giây từng giây một.

Rốt cuộc thì tôi vẫn là kẻ yếu đuối, không có chút sức lực nào cả. Tôi không thể nắm giữ được bất cứ thứ gì, bất luận là người bạn duy nhất hay là cô gái mà mình thầm thương trộm nhớ.

Tám giờ rưỡi tối, tôi mở chiếc hộp sắt để trên giá sách, bên trong đó có tiền mừng tuổi mà tôi đã tích góp. Tôi giở ra đếm, có khoảng hơn 150 tệ. Trong đầu óc tôi, đã biến con số này thành khoảng cách. Có thể giúp họ chạy được bao xa? 500 ki-lô-mét, hay là còn xa hơn nữa.

Tôi nhét số tiền này vào trong túi, đứng dậy đi xuống lầu, ra khỏi nhà.

Vào khoảng thời gian này, trên đường đã không còn nhiều người qua lại nữa. Tôi bước đi một mình trên con đường vắng lạnh, đột nhiên cảm thấy mình vừa đáng thương lại vừa vĩ đại. Tôi rất muốn nói với người khác, có biết không, tôi đang đi đưa tang. Đưa tang tình bạn và tình yêu của tôi.

Tôi không đợi được người khác, nhưng lại gặp Tô Khải.

Tay trái cậu ta xách một thùng xăng, tay phải xách một cái lồng sắt, trong lồng là mấy con chuột đang luồn qua luồn lại. Nhìn thấy vẻ hưng phấn đầy tàn nhẫn trên khuôn mặt của cậu ta, tôi biết rằng cậu ta sắp đốt chuột để làm trò tiêu khiển rồi.

“Này, anh có nhìn thấy Tô Nhã không?” Cậu ta hỏi tôi vẻ tỉnh bơ, “Đã muộn thế này mà còn không về nhà, bố tôi sẽ tẩn cho chị ta một trận!”

Tôi không đáp lời cậu ta, định đi vòng qua. Chính trong lúc chúng tôi đi lướt qua nhau, tôi đột nhiên ý thức được đã xảy ra chuyện gì. Có một thứ sức mạnh nào đó đã hút rỗng tôi, sau một hồi nhào lộn giữa màn đêm đen như mực, lại nhét trở lại cơ thể tôi. Đó không phải là tôi. Cho dù trong nhiều năm sau, tôi vẫn tin rằng, con người tôi trong khoảnh khắc đó, không phải là tôi.

“Cô ấy sẽ không về đâu.” Tôi ngừng bước, nói rành rọt từng chữ, “Cậu đến nhà kho của trường học, thì sẽ hiểu thôi.”

Nói xong, tôi không kịp nhìn nét mặt kinh ngạc của cậu ta, quay người chạy về nhà.

Tối hôm đó, tôi hưng phấn đến độ khó có thể chìm vào giấc ngủ. Tôi tin rằng, nét mặt của tôi lúc đó chắc chắn rất giống với bộ dạng của Tô Khải tạt xăng lên người lũ chuột rồi châm lửa. Nhưng, khi sắp đến nửa đêm, tôi vẫn cứ ngủ say, ngủ rất sâu, thậm chí ánh lửa rực cháy trên bầu trời nơi xa và tiếng còi cảnh sát chói tai cũng không khiến tôi tỉnh giấc.

Sáng ngày hôm sau, tôi đến trường học từ rất sớm. Tôi nóng lòng muốn biết kết quả, muốn nhìn thấy bộ dạng nhếch nhác tột cùng của bọn họ khi bị bắt trở về.

Chỉ là, tôi không thể ngờ, thứ tôi nhìn thấy chính là một mảng hoang phế vẫn còn đang bốc khói đen. Các bạn cùng lớp nói cho tôi biết, tối hôm qua, nhà kho của trường đã xảy ra hỏa hoạn, có người bị chết cháy, có người bị thương nặng, còn có một bạn gái bị cảnh sát đưa đi để hỏi cung rồi.

Ngày hôm đó, tôi không vào học, mà chạy đến một cánh rừng ở khu ngoại thành ngồi liền suốt một ngày một đêm. Sáng sớm ngày hôm sau, khi quay về nhà, đối diện với con gào khóc của mẹ và cơn tức giận lôi đình của bố, tôi chỉ nói một câu: “Con muốn chuyển trường”

***

Khi mọi người chuyển thi thể của Thành Vũ từ trong đám hoang phế ra ngoài, cậu chỉ còn là những mẩu nhỏ. Mẹ của Thành Vũ chỉ có thể nhận ra cậu qua mảnh nhỏ quần áo ở dưới thân người cậu vẫn còn chưa bị cháy. Gương mặt Tô Khải bị bỏng vô cùng nghiêm trọng, không còn nhận diện được gì nữa cả. Tô Nhã nói với cảnh sát, họ đốt chuột trong nhà kho, không may gây nên trận hỏa hoạn. Cảnh sát nhận định đây là một vụ hỏa hoạn ngoài ý muốn, suy xét đến Tô Nhã và Tô Khải đều chưa tròn 16 tuổi, không truy cứu trách nhiệm hình sự.

Khi tôi nghe thấy những điều này, đã là chuyện xảy ra nửa năm sau rồi. Chỉ có tôi biết, tối hôm đó người mà Tô Khải đốt không phải là chuột mà là Thành Vũ.

Tôi hoàn toàn không hề có suy nghĩ báo thù cho Thành Vũ, bởi vì người có tội thực ra chính là tôi.

Một người có tội, thì không thể nào làm thẩm phán được.

***

Bố tôi không thể nào hiểu được điều này. Đương nhiên, hiện giờ ông cũng không quan tâm đến điều này. Trừng phạt kẻ có tội, đối với ông mà nói đã trở thành một sự việc quá xa vời rồi. Trong mắt ông, tất cả mọi sự vật trên thế giới này có lẽ chỉ chia thành hai loại: ăn được và không ăn được. Trên thực tế, tôi tin rằng trong khoảng thời gian dài đằng đẳng ý thức lẫn lộn, bố cũng từng có một khoảnh khắc ngắn ngủi tỉnh táo, đặc biệt là khi ông đột nhiên yên tĩnh, ánh mắt tản mạn dần dần tập trung lại. Có lúc tôi thậm chí còn nghi ngờ ông có thể tập được hết một bài tập hoàn chỉnh trên mục tập thể dục của đài phát thanh. Chỉ là, chuyện như vậy thực sự quá hiếm hoi.

Tôi không biết ông sẽ rời bỏ tôi lúc nào, đối với ngày đó, tôi không mong đợi nhưng cũng không bài xích. Nhưng bây giờ tôi bắt buộc phải ở cùng với ông, ngoài việc này, tôi đúng là cũng không có việc gì để làm nữa.

Tô Nhã vẫn thường xuyên hỏi thăm, chỉ có điều, sau buổi trò chuyện hôm đó, tôi không còn gặp cô nữa. Cho đến tận đêm khuya của một ngày.

Chiều ngày hôm đó bố thật không ra sao cả, liên tục hai lần đi ị ra quần. Tôi phải chạy đến phòng giặt đồ hết lần này đến lần khác. Sau khi quay trở lại, tôi phát hiện có cuộc gọi nhỡ trong di động, là Tô Nhã gọi tới. Khi tôi gọi lại, thì bị cô ấy từ chối cuộc gọi. Sau một giờ đồng hồ lại gọi tiếp, thì cô đã tắt máy rồi. Vào lúc chập tối, nhịp tim của bố đột ngột trở nên không ổn định, tôi không dám rời khỏi ông, cứ thế ngồi trông đến tận 10 giờ tối, khi ông hồi phục lại như bình thường rồi yên ổn chìm vào giấc ngủ. Đúng lúc tôi đang dự định ngồi trên ghế cho đến khi trời sáng, Tô Nhã xuất hiện.

Rõ ràng cô đã khóc, hơn nữa còn uống rượu, mái tóc xõa xượi khiến tôi cứ tưởng cô ấy đã gặp phải kẻ xấu. Cô không thèm chú ý đến lời truy hỏi của tôi, đứng ở trước giường, nhìn bố tôi đang ngủ say giấc một hồi, sau đó kéo tôi ra hành lang.

Đêm khuya ở viện dưỡng lão vô cùng tĩnh lặng, chỉ có thể thấp thoáng nghe thấy hơi thở yếu ớt phát ra từ những cánh cửa khép hờ. Ánh trăng lạnh lẽo lặng lẽ chiếu hắt vào trong hành lang, dưới ánh sáng phản chiếu của nó, đôi mắt Tô Nhã sáng lấp lánh. Cô cầm lấy tay tôi, không nói gì, cứ thế nhìn tôi với ánh mắt nồng nhiệt. Hồi lâu sau, cô ghé lại bên tại tôi, khẽ nói, hãy làm tình với em.

Tôi bị cô dắt đi giống như một con rối, khẽ tay nhón chân đi trong hành lang vào lúc đêm khuya tĩnh mịch, bước vào căn phòng thứ hai tính từ cuối lên. Khi vừa đóng cửa lại, Tô Nhã đã lao đến quấn chặt lấy tôi.

Giữa màn đêm đen, chúng tôi cùng cào cấu, quấn chặt lấy nhau giống như những con thú hoang, cuống quýt, nôn nóng lột bỏ quần áo của nhau. Cho dù là như vậy, nơi khóe mắt tôi vẫn nhìn thấy có một người nằm yên trên chiếc giường khác. Nghĩ đến dáng vẻ thông tỏ đường đi lối vào vừa rồi của Tô Nhã, tôi chợt hiểu ra đây là căn phòng của ai.

“Không, không phải ở đây!” Tôi giãy giụa đứng dậy, “Anh không thể..”

Tô Nhã lại kéo tôi ngã nhào lên người cô, hai tay ôm chặt cứng cổ tôi.

“Không sao đâu... không sao đâu, bà không biết gì cả đâu.”

Cơ thể tôi dần dần bị động tác của cô làm cho bùng cháy. Trên chiếc giường ngay cạnh giường của mẹ Thành Vũ, tôi và Tô Nhã đã ân ái cuồng nhiệt với nhau. Giữa hơi thở dồn dập và tiếng rên rỉ cố gắng kìm nén, tôi phân biệt được rõ ràng hơi thở ở một chiếc giường khác. Lúc thì chầm chậm, lúc lại dồn dập.

Thực ra, bà đã biết tất cả.

***

Tờ mờ sáng, Tô Nhã lặng lẽ rời đi. Tôi quay trở về căn phòng của bố, xung quanh im ắng tĩnh mịch như thường lệ, bố ngủ say không hề hay biết gì, như thể chưa từng xảy ra chuyện gì cả. Tôi ngồi trong bóng tối, chăm chú nhìn ông, nhìn cơ thể ông khẽ phập phồng dưới ánh trăng, nghe những tiếng lẩm bẩm vô thức phát ra trong cơn mơ.

Con còn có thể nhìn bố như thế này bao lâu nữa, bố của con?

***

Khi lên đỉnh, Tô Nhã rướn cổ, ngước đầu, phát ra tiếng rít vô thanh thật dài. Tôi sức cùng lực kiệt phủ rạp lên cơ thể cô, vuốt ve những vết bỏng vẫn chưa hết sưng phồng của cô. Đến khi tôi đã dần bình ổn trở lại sau cơn cao trào và mồ hôi cũng đã dần khô, Tô Nhã lại vẫn ở trong trạng thái thất thần. Hồi lâu sau, cô hạ giọng nói: “Bất luận thế nào, hãy đưa em đi!”

Sau bao năm, Tô Nhã lại một lần nữa trở thành người phụ nữ khao khát trốn chạy, hơn nữa, khát vọng này dường như chưa bao giờ bị gián đoạn trong suốt 20 năm qua.

Kỳ thực, tôi chẳng phải cũng như vậy sao? Chỉ có điều, thứ mà cô muốn trốn chạy là cuộc sống hứng đủ sự tàn phá, còn thứ mà tôi muốn trốn chạy chính là ký ức giống như cơn ác mộng.

Chúng tôi đều đã bị sự việc đó thay đổi một cách thô bạo, không thể nào lay chuyển được. Có thể, đưa cô đi thì còn có một cơ hội sinh tồn. Tô Nhã có thể có được hạnh phúc mà cô ấy mong muốn, tôi có thể có được sự cứu chuộc mà tôi mong cầu.

Đây là một tương lai tràn ngập sức mê hoặc. Giờ đây, cuối cùng tôi cũng có thể thấu hiểu được biểu hiện cuồng nhiệt đó trên gương mặt của Thành Vũ, nhưng người càng cuồng nhiệt hơn, chính là Tô Nhã.

Thậm chí cô đã hoạch định cho tương lai một cách hết sức rõ ràng: Sau khi tôi cầm cố căn nhà của bố tôi được một số tiền, sẽ cùng với cô chạy trốn đến Thâm Quyến. Tôi tiếp tục công việc làm ăn của mình, Tô Nhã tận dụng mối quan hệ tích lũy được trong thời gian làm ở nhà xuất bản để mở một cửa hàng sách. Sau khi ổn định một thời gian, sẽ lặng lẽ đón bố tôi đi. Đương nhiên, tất cả những việc này đều phải giấu một người - Tô Khải.

Tôi không phản đối điều này, bởi vì từ đó đến nay, tôi vẫn không có đủ dũng khí để đối diện với Tô Khải. Dù tôi biết những vết thương do bỏng trên người Tô Nhã là do cậu ta gây ra, tôi cũng vẫn nhu nhược đến độ không có nổi suy nghĩ báo thù. Xem ra, hình như cậu ta không hề tiết lộ với Tô Nhã về bí mật đó: kẻ đầu trò của vụ hỏa hoạn năm đó, thực ra là tôi.

Tôi nợ cậu ta, nợ tất cả mọi người. Lời đề nghị lúc này của Tô Nhã, biết đâu có thể bù đắp phần nào.

Chỉ có điều, tôi không thể nào yên tâm về bố được, nên đã khéo léo đề nghị với Tô Nhã, liệu có thể chờ bố tôi qua đời rồi hãy đi được không.

“Không không không!” Cô kêu lên thất thanh, hai tay vung loạn xạ, “Em đợi không nổi, em đợi không nổi nữa!”

Thế là tôi đã hiểu ra, lúc trước cô ấy quan tâm đến tình hình sức khỏe của bố tôi, là vì muốn hoạch định thời hạn cho việc ra đi của chúng tôi. Đồng thời, tôi cũng hiểu ra, trong quãng thời gian tôi trở về quê hương này, một số sự việc đã có sự thay đổi. Có lẽ, cô ấy đã gặp phải sự hủy hoại nghiêm trọng hơn nữa, đến nỗi khiến cô không thể chờ đợi thêm được giây phút nào nữa cả.

Tôi không có sự lựa chọn nào khác, tôi bắt buộc phải làm chút gì đó để chuộc lại lỗi làm gây ra năm đó.

***

Việc thế chấp nhà nhanh chóng xử lý xong xuôi. Sau đó, tôi đưa cho người hộ lý trung niên đó một số tiền, đủ để khiến cho một người phụ nữ có mức lương hạn hẹp cảm thấy đây là một niềm vui bất ngờ. Tôi nói tôi sẽ đi vắng một khoảng thời gian, dặn dò cô ta chăm sóc bố tôi chu đáo, đồng thời hứa chừng nửa năm sau sẽ quay về đón ông đi. Cô hộ lý là một người hơi thô lỗ nhưng tâm địa lương thiện, vui vẻ nhận lời.

***

Tối hôm đó, tôi đột nhiên bừng tỉnh giữa cơn mơ, nội dung giấc mơ rất mơ hồ không còn nhớ rõ, nhưng kỳ lạ thay, tôi dường như nhớ đến hai chữ hôm đó bố nói với Tô Nhã:

Đáng tiếc.

***

Ngày bỏ trốn được định vào một ngày cuối tuần, cũng vẫn là đêm muộn. Tôi đề nghị địa điểm hẹn gặp nhau khiến Tô Nhã hơi bất ngờ, nhưng do tôi vô cùng kiên quyết, nên cô đành phải miễn cưỡng đồng ý.

Mặc dù là nhà kho được xây dựng lại, nhưng đã trải qu