Bệnh nghiện quyền lực

Câu chuyện của em khiến anh nhớ nhiều về thời thơ ấu. Trên sân chơi với những đứa trẻ hiếu động, mạnh mẽ... Anh luôn là đứa bị tụt lại trong tất cả trò chơi, luôn bị hầm và rất nhiều hình phạt khác nữa từ phía tụi bạn. Vì thế, lúc nào anh cũng ước ao, khi lớn lên, mình sẽ là đại ca. Nghe thật ngốc phải không nào? Nhưng trong tiềm thức của anhlúc- còn-là-một-đứa-trẻ, làm đại ca đồng nghĩa với có sức mạnh, để mình không còn bị bắt nạt nữa.

Với những gì em kể, anh có thể “chẩn đoán” là em chưa đến nỗi bị mắc bệnh “nghiện” quyền đâu. Bởi triệu chứng của căn bệnh này đáng sợ hơn rất nhiều. Đó là những người mất ăn mất ngủ, tìm đủ mọi cách để leo lên các nấc thang khác nhau trong cuộc đời mình. Và tất nhiên, như anh nói, đủ mọi cách bao hàm cả việc cạnh tranh không công bằng nữa. Nếu em để ý kĩ, rất nhiều cuộc chiến nổ ra, chỉ đơn giản từ sự ham mê quá lố quyền lực của một số ít người.

Anh tin rằng, trong nhận thức của họ, có một đôi chỗ sai lệch. Quyền lực không đồng nghĩa với “sức mạnh”. Anh luôn tin quyền lực chỉ là một thứ công cụ, được trao vào tay những người xuất sắc hơn những người khác, trong một vài lĩnh vực cụ thể. Bạn bè anh là một ví dụ. Anh có những người bạn, họ rất tài năng trong công việc của mình, tuy chưa phải xuất chúng. Nhưng bù lại, họ có được năng lực của một leader. Nhờ đó, họ luôn có được các vị trí dẫn đầu, trưởng nhóm, trưởng bộ phận... không phải vì họ giỏi chuyên môn nhất, mà vì họ biết cách lãnh đạo, quản lý, và thúc đẩy tinh thần của mọi người nhất.

Cảm giác ở trên đỉnh cao là cảm giác mà rất nhiều người trong chúng ta ao ước. Tuy nhiên, nếu em để ý thật kĩ, sẽ thấy đó là một cảm giác cô độc. Nếu như đã ở đỉnh cao rồi, làm thế nào để ta nhìn rõ phía dưới. Và có ai đứng nổi cùng mình trên đó? Như trong các tiểu thuyết võ hiệp của Kim Dung, có một nhân vật được nhắc tới rất nhiều là “Độc cô cầu bại”. Con người này quán tuyệt cả võ lâm, cả cuộc đời chỉ mong tìm được người giỏi hơn mình mà không được. Nên cũng chính vì thế, đó là người cô độc nhất mà anh từng biết.

Khi G.Washington - tổng thống đầu tiên của nước Mĩ chuẩn bị nghỉ hưu, có rất nhiều lời đề nghị yêu cầu ông ở lại thêm một nhiệm kì nữa. Người ta cũng sẵn lòng dành cho “người cha của nước Mĩ” này một đặc ân, là sẽ được tại vị tới tận cuối đời. Nhưng ông từ chối. Bởi là một người khôn ngoan, ông hiểu được rằng quyền lực dễ biến mình thành một kẻ độc đoán và chuyên quyền. Ông dùng quyền lực, đơn giản chỉ để mang lại cho đồng bào mình độc lập tự do, mang lại hạnh phúc cho họ mà thôi.

Gandhi đã từng nói: “Có hai dạng quyền lực, một xuất phát từ nỗi sợ hãi bị áp bức, một xuất phát từ sự thương yêu.” Mà thương yêu thì mang tới quyền lực gấp nghìn lần nỗi sợ.

Em gái ạ, anh trân trọng nỗ lực khẳng định mình của em. Lúc nào cũng cần những người như thế trong cuộc sống này. Tuy thế, anh không mong đợi em sẽ quá ham thích quyền lực. Mà anh mong, em sẽ có được sức mạnh. Từ chính bản thân em. Khi tiếng nói của em được bạn bè trân trọng, việc làm của em được đánh giá cao, đó là thứ “quyền lực” vô hình mà không dễ nhận ra được.

Anh đang nghe lại một bài hát rất cũ của The Carpenters, có tên là “Top of the world”. Cảm giác trên đỉnh thế giới là một cảm giác tuyệt vời. Nhưng cảm giác đấy lại có được bởi sự thương yêu, chứ không phải bởi quyền lực hay bất cứ gì khác.

Và anh mong em, lúc nào cũng sẽ sống trong cảm giác của một thứ quyền lực lớn lao nhất, quyền được yêu thương và thương yêu.

Chiều nay, anh bắt gặp hình ảnh cậu em họ đang “tự ái” vì khi đã lớn rồi mà vẫn bị bố mẹ quản lý thời gian. Một phần nào đấy, anh nhìn thấy mình của những năm ở giữa tuổi mười bảy và mười tám. Cảm giác muốn được trưởng thành và được thừa nhận. Em biết không, khi ấy, anh luôn giữ một suy nghĩ rằng: “Mình đã lớn và mình có quyền quyết định cuộc sống bản thân, theo cách riêng nhất mà không ai can thiệp.” Anh đã chuẩn bị cho mình một kế hoạch “trưởng thành” thật hoành tráng. Anh mua một tấm bản đồ, chọn vài bộ quần áo, rút toàn bộ số tiền tiết kiệm và chuẩn bị lên đường, với ý định sẽ làm một chuyến “phượt” Tây Bắc, dĩ nhiên là đi một mình. Anh luôn nghĩ, sau chuyến đi, mình sẽ trưởng thành hơn và tìm ra một vài giá trị sống nào đó mà mình đã luôn chờ đợi.

Nhưng chuyến đi của tuổi mười tám ấy đã không thực hiện được. Không phải vì những lí do từ bên ngoài, mà vì anh đã thay đổi quyết định vào phút chót. Chắc em rất tò mò về nguyên nhân phải không?

Đó là vào một chiều cuối tháng Bảy, Hà Nội mưa tầm tã. Anh ngồi trong quán café quen, đọc một cuốn sách, có tên là “Bắt trẻ đồng xanh” của J.D.Salinger, một nhà văn Mĩ. Câu chuyện kể về chàng trai mười bảy tuổi, Holden Caulfield, bị đuổi khỏi trường dự bị Pencey vì thi lại quá nhiều môn. Chán chường với mọi thứ, lũ bạn kiểu cách, chương trình học khô cứng và sáo mòn, những định kiến rỗng tuếch, Holden đã thực-sự-nổi-loạn. Trên đường trở về nhà ở New York, cậu ấy đã có nhiều trải nghiệm khó quên. Say xỉn ở một quán bar, đụng độ gã lưu manh chuyên nghiệp, hay thậm chí suýt “qua đêm” cùng một cô gái gọi... Nhưng Holden đã không làm vậy. Bởi cậu ấy biết rõ rằng, điều mà cậu ấy muốn thử, khác xa điều mà cậu ấy “mong muốn nhận lại được”. Đó là một trong không nhiều chàng trai mười bảy tuổi mà anh thực sự ngưỡng mộ.

Để nói với em vài điều rằng, chứng minh sự trưởng thành, trước hết phải là hành trình tự khám phá các giá trị của bản thân cái đã. Em thực sự mong muốn điều gì? Em nghĩ mình sẽ là ai sau vài ba năm nữa? Anh không chắc mình đủ khả năng khuyên em “nên” hay “không nên” với các lựa chọn của mình. Nhưng anh có thể chắc chắn, đi bar, hút thuốc, hay làm điều gì đó phá phách... không phải là tấm thẻ thông hành tới với sự trưởng thành. Em sẽ khôn lớn lên, một khi em hiểu rõ được điểm mạnh và yếu của bản thân mình. Cũng như Holden, cậu ấy không phải một chàng trai quá xuất sắc. Nhưng cậu ấy biết cách vượt qua những khó khăn của bản thân, biết tránh những hiểm nguy trong đời sống, và quan trọng nhất, là luôn giữ được sợi dây gắn chặt mình với các suy nghĩ tích cực, đó là tình yêu với cô em gái Phoebe, với gia đình.

Chuyến đi theo dự định đã không thực hiện được, nhưng anh không tiếc nuối. Bởi giấc mơ của Holden Caulfield lúc nào với anh cũng là ám ảnh. Cậu ấy đã ước được ở giữa một cánh đồng cỏ xanh, trên đó có những đứa trẻ chơi đùa. Holden sẽ đứng trên vực đá, trông chừng chúng. Khi có đứa nào vượt qua đồng cỏ để ra bờ đá, cậu ấy sẽ tóm chúng lại, để chúng không rơi xuống vực. Và chỉ thế thôi.

Em ạ, khi em nhận ra, yêu thương và sẻ chia, cảm thông và trách nhiệm mới là tấm hộ chiếu khôn lớn, lúc đó, hành trình tới sự trưởng thành mới thực sự bắt đầu.