Sự im lặng của lòng tốt

Không biết em còn nhớ, trong “Thám tử lừng danh Conan”, có một câu nói mà anh luôn tâm đắc. Đó là “sự thật chỉ có một, và duy nhất mà thôi”. Bất kể người đó là người mình yêu quý, hay ghét bỏ... thì mọi người đều bình đẳng với nhau trước sự thật. Nên trong câu chuyện, có rất nhiều lúc các nhân vật bị đưa vào những tình thế rất khó xử, phải chỉ ra người họ vô cùng kính trọng, yêu quý là thủ phạm.

Trở về với câu chuyện của em. Anh không tin rằng sự lặng im trong thời điểm đó là cần thiết. Để tránh làm tổn thương bạn mình, để cùng nhìn lại việc chúng ta có thực sự đối xử công bằng với nhau hay chưa? Bởi chắc em không biết, rất nhiều người lớn lên với những kinh nghiệm không mấy dễ chịu khi còn đi học: bị tẩy chay, vu oan, hiểu nhầm... Và đó gần như những vết sẹo không dễ phai trong cuộc đời họ.

Một trong những đặc tính của sự thật, đó là việc luôn tìm được đích về với số đông. Như trong câu chuyện thần thoại, nhà vua bị trừng phạt với đôi tai lừa. Một người dân thường biết được nhưng cực kì đau khổ vì phải giữ kín bí mật này. Anh ta đi đến nơi xa thật là xa, thủ thỉ bí mật này vào trong một thân cây. Chẳng ngờ cái cây được đốn để làm vật dụng, và sự thật cuối cùng cũng bị phơi bày trước đám đông. Đó là một chân lý, rồi sự thật nào cũng sẽ được mang ra ánh sáng.

Câu chuyện của em, làm anh chợt nghĩ đến một vấn đề anh hay tự hỏi: Thế nào là một người tốt? Từ bé chúng ta được dạy dỗ rất nhiều để thành người. Nhưng trở thành “người tốt” lại là bài tập lớn nhất mà chúng ta phải thực hành trong cuộc sống. Chúng ta vẫn được dạy phải tránh xa những đám đông ồn ào, đừng xía vào những chuyện của người khác. Nhưng thực tế, ở khía cạnh nào đó, nó gần với việc mỗi người chỉ lo sống cho bản thân mình nhiều hơn. Như phớt lờ người bị nạn trong một vụ quệt xe, lặng im khi thấy người bạn thân của mình mắc lỗi, thỏa hệp để hòng đảm bảo lợi ích của đám đông. Thâm tâm chúng ta vẫn mách bảo, đó là cách không những chỉ bảo vệ mình mà còn bảo vệ cả những người khác. Nhưng thực sự, đó chỉ là cách bản thân tự bao bọc mình để tránh những thứ mà mình tự đánh giá là rắc rối hoặc phiền toái mà thôi.

Luật sư da màu người Mỹ M.L.King, người nổi tiếng với bài phát biểu “I have a dream”, từng nói rằng: “Lời nói và hành động của một số kẻ xấu lại không đáng sợ bằng sự lặng im của những người tốt”. Điều này có ý nhắc nhở chúng ta đừng là “những người tốt lặng im”, mà hãy là “những người tốt hành động”.

Trước khi quay trở về với đề tài sự giáo dục của các ông bố, anh muốn kể cho em nghe câu chuyện này. Anh có một người bạn. Tuổi thơ của người bạn ấy gắn bó với mẹ rất nhiều. Cậu ấy sợ bố khủng khiếp. Mỗi khi cậu ấy tham gia hoạt động nào đó ở trường, bố cậu ấy lại xuất hiện nhưng không cổ vũ khích lệ như mọi phụ huynh khác, mà chỉ kín đáo quan sát. Thậm chí ông còn ném cho cậu vài nụ cười mỉa mai khi cậu thất bại. Tới khi bạn anh trưởng thành, đi làm, lập gia đình, cậu ấy chăm con mình khác hẳn. Cậu ấy luôn ở cạnh con trai, hướng dẫn nó đủ điều, bảo bọc nó trước mọi mối đe dọa từ xung quanh. Hơi tiếc là cậu bé lớn lên yếu đuối và phụ thuộc nhiều vào người khác. Câu chuyện ấy cũng khiến anh suy nghĩ...

Có một điều anh tin chắc, cha mẹ luôn nhìn thấy một tương lai sẽ không có bóng dáng mình đi bên cạnh những đứa con nữa. Sẽ có một ngày những đứa bé con năm nào khôn lớn và vươn khỏi vòng tay của họ. Sẽ có một ngày mọi nguy hiểm, đe dọa, thử thách, khó khăn của cuộc sống biến một cậu con trai thành một người đàn ông. Trước ranh giới trưởng thành ấy, họ nhận ra cần phải cho con mình tập làm quen với cuộc sống, với những khó khăn để cứng cáp hơn, và trở thành người có ích. Cũng như câu chuyện ngụ ngôn về câu cá vậy. Thay vì tặng cho đứa con những chú cá, người cha tặng cho cậu chiếc cần và cách câu, để cậu có thể độc lập trong cuộc đời này.

Đa phần, người bố nhìn thấy tương lai của mình qua hình ảnh những cậu con trai, người sẽ giúp họ thực hiện nốt các ước mơ còn dang dở, viết nên những ước mơ khác, chinh phục những miền xa, sống tiếp cuộc đời của họ... Niềm hi vọng to lớn mang theo những kì vọng cũng không hề nhỏ bé chút nào. Chính vì vậy, anh nghĩ đặt ra các yêu cầu cao hơn để giáo dục con mình, cũng là một điều có thể hiểu được.

Tuy nhiên, có lẽ cần phải có một cuộc đối thoại giữa em và bố em, để nhận ra có sự khác biệt giữa những thứ “em muốn” và những thứ “bố muốn”. Thẳng thắn bày tỏ quan điểm cũng là biểu hiện của một chàng trai đang lớn. Nếu em sợ hãi cả những việc như thế, em sẽ không thể nào làm những việc lớn hơn được.

Anh nhớ lại một câu chuyện mình từng đọc. Trong một trò chơi thời bé ở trường, có cậu nhóc và bố cậu cùng chơi trò “hai người ba chân”. Lớn lên, cậu luôn nghĩ bố không yêu thương và ghét bỏ mình. Cậu gia nhập một băng đảng, làm mọi điều xấu xa, trong đó có cả việc đặt bom khu nhà của chính bố cậu. Rồi chừng như nghĩ lại, cậu quay về để thông báo cho mọi người thì quả bom đã phát nổ. Cậu bị giập nát hai chân. Nhờ tài năng của một bác sĩ, cậu được ghép chân của chính bố mình. Đó cũng là lúc cậu đọc được lá thư của bố, về lí do ông nghiêm khắc với cậu. Ông cũng khuyên cậu sống là phải nương tựa lẫn nhau, giống như ngày xưa ông cùng cậu chơi trò “hai người ba chân” vậy.

Nên anh tin sự nghiêm khắc của bố em cũng tựa như trò “hai người ba chân” trong câu chuyện trên. Chỉ có điều là em cần thời gian để cảm nhận được điều đó, cần rất nhiều thời gian.