Tấm áo của sự kỳ vọng

Có một câu chuyện rất thú vị thế này. Ở một vùng nọ, có con quái thú rất hung ác. Dân làng không cách nào khuất phục được nó, bèn nhờ cậy một vị dũng sĩ. Chỉ bằng vài nhát gươm, chàng kết liễu đời con quái vật. Tiếng lành đồn xa, bất kì nơi đâu có quái vật, chàng dũng sĩ đều được cậy nhờ. Ban đầu, chàng vui vẻ nhận lời, không giấu được sự hãnh diện. Tuy nhiên, càng về sau, chàng nhận ra sức mình có hạn, và càng lúc chàng càng cảm thấy mệt mỏi với công việc của mình. Tới con quái thú thứ n, chàng thất bại, bị nó ăn thịt. Và dân làng tặc lưỡi bảo nhau: “Thì ra gã đó chỉ có vậy.”

Em ạ, sự kì vọng giống như một “tấm áo ma thuật”. Phần nào đó, nó tặng con người ta sự phấn khích, niềm tin tưởng để hoàn thành công việc. Nhưng ở chiều ngược lại, nó cũng có thể làm hại con người bởi sự áp lực, cả tin mù quáng. Điều tai quái ở chỗ, tấm áo ấy chẳng bao giờ vừa cả. Hay nói chính xác hơn, sự kì vọng luôn là một tấm áo thùng thình mà ta cố to lớn cũng không sao vừa với nó.

Với câu chuyện của em, anh nhận ra em đã bước đầu “cài khuy” cho chiếc áo ấy bằng việc tự thỏa hiệp với bản thân mình, với bố mẹ. Bản thân em cũng nhận thấy việc đỗ vào một trường chuyên đã là điều khó khăn với năng lực của mình. Nhưng ánh sáng lấp lánh từ “niềm tự hào” của ba mẹ, “sự thán phục” của bạn bè... vô tình làm cho mình lóa mắt. Để đến một lúc em nhận ra mình đang ở trong một mớ rắc rối thì mọi chuyện hẳn đã muộn rồi.

Rất nhiều người trong chúng ta hẳn cũng đã, hoặc đang “ngồi nhầm chỗ” trong cuộc đời của mình. Một vị trí trong lớp học ngon lành của tỉnh? Một công việc không đúng với khả năng nhưng được nhiều người vị nể? Hoặc một chỗ ngồi trong giảng đường và loay hoay với ý nghĩ mình đã lựa chọn sai hoàn toàn nghề nghiệp của mình? Đa phần, chúng ta thường “đổ lỗi” cho cha mẹ, cho những người định hướng chúng ta tới các công việc không như mong muốn, chỉ vì những lý do muôn thuở dạng “có người quen” hoặc “dễ xin việc”. Nhưng anh nghĩ vấn đề trước hết nằm ở mỗi người. Khi chấp nhận “thỏa hiệp” với bản thân, đánh đổi sự mạo hiểm, tự thân, và thậm chí cả tuổi trẻ... để đổi lấy sự ổn định, thói quen dựa dẫm vào người khác.

Em có để ý không, trước các kì thi đấu thể thao trong khu vực hoặc quốc tế, báo chí và thậm chí cả ngành thể thao đặt rất nhiều kì vọng vào một số môn thi đấu nhất định. Những dự báo huy chương, niềm hi vọng của người hâm mộ nước nhà vô tình lại là rào cản để vận động viên nước mình chẳng dễ vượt qua. Hoặc như trước đây, đội tuyển bóng đá Việt Nam với khao khát chinh phục tấm huy chương vàng Seagames, và luôn thất bại dù có lúc đã ở trước ngưỡng cửa thiên đường. Vậy mà với một giải đấu ít được kì vọng và với tâm lý thoải mái hơn, đội tuyển của chúng ta vô địch AFF Cup. Đôi khi, sự kì vọng mới chính là rào cản lớn nhất ngăn chúng ta tới thành công.

Anh nghĩ, vấn đề của em bây giờ, là một cuộc nói chuyện thẳng thắn với bố mẹ mình. Anh tin sự tự tôn và sĩ diện của mỗi gia đình là có thực. Nhưng hẳn nó không quan trọng bằng việc để con cái mình cảm thấy thoải mái và có niềm tin cho tương lai. Xét cho cùng, chính em, trước hết là người phải chịu trách nhiệm với chính bản thân mình, đúng không nào?

Vừa rồi, dư luận xôn xao vì sự kiện, tay đua xe đạp huyền thoại người Mỹ Lance Amstrong bị tước bảy danh hiệu vô địch Tour de France vì bị phát hiện sử dụng doping. Thông tin này gây nên cú sốc lớn với người hâm mộ, nhất là những người từng thần tượng tay đua này. Hàng loạt chiếc vòng livestrong mà Lance hay đeo bị tẩy chay. Cả thế giới nghĩ mình bị lừa dối. Nhưng riêng với anh, Lance Amstrong vẫn là một thần tượng. Bởi chính cuộc chiến chống lại căn bệnh ung thư của anh ấy để quay lại với thi đấu thể thao đỉnh cao mới là điều ghi dấu ấn nhất. Nó cổ vũ cho hàng triệu người khác trên thế giới về niềm hi vọng, với nghị lực con người có thể chiến thắng được bệnh tật. Giải thưởng chỉ là thứ ghi thêm dấu ấn. Chứ lý do để Lance thành huyền thoại, lại là một lý do hết sức “con người” như vậy.

Trở lại với câu chuyện của em, thần tượng trước hết vẫn là một con người. Mà con người, ai cũng có thể mắc sai lầm, có thể yếu lòng và không hoàn hảo. Điều quan trọng không phải là phủ nhận mọi nỗ lực của họ khi họ khiến mình thất vọng, mà quan trọng nhất là nhìn nhận quá trình họ đứng dậy sau cú ngã như thế nào. Trước đây, cô nàng Drew Barrymore (trong loạt phim Những thiên thần của Charlie), trở thành ngôi sao điện ảnh nhí từ khi còn rất sớm. Sau đó, cô rơi vào quãng thời gian khủng hoảng, lạm dụng rượu và ma túy... Bằng rất nhiều nỗ lực, Drew mới có thể quay trở lại, giành lại các vai diễn, và giờ trở thành diễn viên hạng A ở Hollywood, là Đại sứ chống đói nghèo cho Liên hợp quốc. Ngược lại, có những ngôi sao trượt dài trong thất bại và không sao tìm lại bản thân mình như Macaulay Culkin, Lindsay Lohan...

Anh nghĩ em cũng đang rất cần được mọi người “nhìn bằng ánh mắt khác hẳn”. Để mọi người thấy em sẽ đứng dậy sau thất bại này như thế nào. Để mọi người thấy em không hoàn hảo. Để họ nhận ra, em thực sự gần gũi chứ không phải chỉ là một kiểu “thần tượng” có thể ngưỡng vọng từ xa. Đó là cả một quá trình, em ạ!

Napoleon vĩ đại từng nói: “Tôi thua một trận đánh, nhưng thắng cả cuộc chiến.” Anh thì nghĩ thắng lợi sẽ tạo nên từ sự tích lũy kinh nghiệm từ những “trận đánh” nhỏ, dù đó là kinh nghiệm chiến thắng ngọt ngào hay thất bại cay đắng. Em biết không, có một thần tượng vĩ đại mà anh nghĩ ai cũng sẽ gặp một lần trong đời. Đó là chính em, trong cuộc hành trình chiến thắng chính bản thân mình. Đôi khi, kết cấu của thần tượng lại thuộc về những vấn đề rất con người như thế, em ạ!