❖ 2 ❖

Thầy Hanade luôn bất mãn với tôi cũng vì tôi kém hơn các bạn, chẳng hạn như tôi mập nên chạy chậm, không giỏi bóng đá, tính tình nhút nhát nên trong giờ học chẳng giơ tay. Tôi học khá hơn nhiều bạn nhưng điều đó cũng chẳng đáng được thầy yêu quý.

Vào giờ học Toán, thầy Haneda gọi tôi lên bảng giải bài như mọi khi. Tôi cảm giác trong thâm tâm thầy rất mong tôi không làm được bài. Bài thầy cho quả thực rất khó nhưng nhờ chuẩn bị kĩ từ trước nên tôi đã hoàn thành mà không mắc phải lỗi nào.

“Masao đang ra vẻ tinh tướng kìa. Làm như mình thông minh hơn mọi người đấy!”

Thầy ra vẻ nói đùa, thậm chí còn làm mặt hài khiến cả lớp cười nghiêng ngả. Cảm giác thành tựu vì giải được bài tập khó trong tôi lập tức trở nên nhạt nhòa.

Dù có học giỏi hơn nữa cũng chẳng ai vui lòng. Nhân vật chính trong truyện tranh luôn là một cậu bé tuy học không giỏi nhưng khỏe mạnh và giỏi tất cả các môn thể thao. Người trở thành tâm điểm của lớp không phải vì học giỏi mà là người có thể khiến cả lớp cười, người giỏi nắm thế chủ đạo. Cho đến giờ, những thầy cô đã dạy tôi cũng chỉ thích những đứa trẻ dù học hành có vấn đề nhưng khỏe mạnh, hiếu động chứ không phải đứa học giỏi nhưng không làm được cái gì khác.

Mặc dù vậy, tôi vẫn yêu mến mọi người. Cả Hashimoto - người đã nói dối chuyện vấp phải chân tôi trong giờ thể dục - cũng từng chơi chung với tôi. Có lần, tôi đã đến nhà cậu ấy chơi điện tử. Hashimoto tốt bụng mà. Tôi hiểu cảm giác của cậu ấy khi phải nói dối. Mọi người kì vọng rất nhiều mà mình không làm được, ai lâm vào tình huống này cũng sẽ muốn đổ lỗi cho người khác, cho rằng mình không sai. Vậy nên Hashimoto mới nói vậy ngay tắp lự. Cả những bạn khác, tuy không ai nói chuyện với tôi nhưng tôi biết mọi người đều tốt bụng.

Ninomiya ngồi cạnh không còn nói chuyện nhiều với tôi nữa. Tôi nghĩ không phải cậu ấy thực lòng mà vì tình thế xung quanh đã khiến Ninomiya làm vậy. Vì những người khác tránh xa tôi nên Ninomiya buộc phải làm theo. Nếu một mình cậu ấy thân thiết với tôi sẽ bị cả lớp cô lập mất nên Ninomiya mới phải giữ khoảng cách. Tôi biết Ninomiya rất tốt bụng. Năm ngoái, cậu ấy đã giúp tôi khi thấy tôi lủi thủi dọn chuồng thỏ một mình.

Tôi biết thực ra các bạn không hề đáng ghét chút nào. Vậy nên, dù bị họ ghét nhưng thâm tâm tôi vẫn không thể nào hận họ được.

Tại sao thầy Haneda chỉ canh chừng và mắng mỏ mỗi mình tôi? Tôi vốn nghĩ đơn thuần là vì thầy ghét mình nhưng vào giờ học lịch sử Nhật Bản, tôi đã nhận ra thêm một lý do khác.

Vào thời Edo, Nhật Bản có những người được gọi là “eta” và “hinin” [10] . Họ là những người có địa vị xã hội thấp cả tầng lớp sĩ - nông - công - thương, bị tước mất rất nhiều quyền lợi. Họ buộc phải sống trong sự phân biệt đối xử thậm tệ. Trước kia, cuộc sống của người nông dân lầm than, tích tụ nhiều bất mãn. Khi lòng bất mãn bột phát, tầng lớp này đã chuẩn bị vũ trang, tấn công dinh thự của các lãnh chúa. Tuy nhiên, từ việc tạo nên tầng lớp eta và hinin thấp hèn hơn cả nông dân, sự bất mãn không còn nhằm vào tầng lớp trên mà hướng xuống tầng lớp thấp hơn. Nói cách khác, người nông dân sẽ yên lòng hơn khi dưới họ còn có những người thấp kém hơn mình. Điều đó đồng nghĩa với việc eta và hinin là tầng lớp thấp kém nhất được tạo ra chỉ để thống trị dân chúng.

Khi nghe về điều này, tôi đã rất hãi hùng. Rồi tôi nghĩ về loài người - những kẻ không thể phủi bỏ nỗi bất an và bất mãn nếu không có những luật lệ như trên. Tại sao thế giới lại thành ra như này chứ? Chỉ biết sợ hãi đủ thứ trên đời, lo lắng và cố bảo vệ bản thân, biến kẻ khác thành trò cười chỉ để trấn an cảm xúc đang khiến mình run rẩy.

Tôi nghĩ mình thuộc “tầng lớp” thấp nhất trong lớp học này. Tất cả bất mãn của mọi người đều nhằm vào tôi nên thầy không sao hết. Thầy sẽ luôn được đánh giá tốt và không bị phàn nàn. Thầy chỉ mắng mỗi mình tôi nên mọi người sẽ không gặp chuyện, không bị la mắng nên không cần khóc lóc, trong lớp có đứa tệ hại hơn bất cứ ai nên lòng tự tôn cũng không bị tổn thương. Tuy không nói ra nhưng cả lớp đã ngầm hiểu rằng tôi là đứa có địa vị thấp nhất.

Trong giờ học môn xã hội, thầy giảng về vấn đề này và nói rằng phân biệt đối xử là không tốt. Mọi người nghe giảng, đọc về cuộc sống khốn khổ của tầng lớp thấp kém với vẻ mặt vô cùng nghiêm túc.

Đầu óc tôi trở nên trắng xóa, trong người khó chịu đến mức gần như không thở nổi. Tay tôi đang run. Khi tôi nhận ra thì đã thấy Ao đứng cạnh mình. Tôi đã coi sự xuất hiện của Ao như một điều hiển nhiên nên không bất ngờ cho lắm. Cậu ta ghé sát khuôn mặt đáng sợ, xanh lét đầy những vết thương về phía tôi. Khuôn miệng bị buộc dây nhưng vẫn còn vài khe hở khiến tôi nhìn thấy bên trong miệng cậu ta chẳng khác nào một hang động tối tăm. Cái “hang” ấy phát ra tiếng rên rỉ. Thứ âm thanh vô nghĩa, chỉ là tiếng thét đau đớn quằn quại. Một con mắt của cậu ta nhìn tôi như đang ẩn nhẫn nỗi buồn thương.

Ao là ảo ảnh của tôi. Tôi không nghĩ mình sai. Nhìn tôi đang ngồi ngẫm nghĩ về sự tồn tại của mình, kẻ không có thực như Ao đã khóc. Tôi thầm thấu hiểu được điều đó.

Mọi người coi tôi thuộc tầng lớp thấp nhất như điều hiển nhiên.

Trước giờ thể dục, thân là cán sự thể dục, tôi phải mang thảm ra.

“Masao làm đi.”

Bốn người khác cũng làm cán sự thể dục như tôi song ai cũng nghĩ tôi sẽ làm tất nên cứ thế bỏ đi chơi. Thế là tôi đành chuẩn bị dụng cụ thể dục một mình. Vì thảm quá nặng, tôi chỉ có thể kéo lê, tốn kha khá thời gian nên không kịp giờ học.

“Đồ đần này. Làm nhanh lên! Thầy lại mắng cho mà xem!”

Sugimoto - cũng là cán sự thể dục - nhìn tôi chưa chuẩn bị xong thảm với vẻ chán ngán. Dù chuẩn bị không kịp thì mọi người cũng đâu cần lo bị thầy mắng. Lúc nào thầy cũng chỉ quát tháo một mình tôi thôi mà. Họ yên tâm vì người bị mắng không phải họ và càng biết rõ Sasaki Masao là đứa tệ hại chẳng được tích sự gì.

Tôi ghét tình cảnh mà bản thân đang lâm vào lúc này. Ở nhà bị mẹ hỏi chuyện trường lớp, tôi đã rất khổ sở khi phải tưởng tượng, phải bịa ra những chuyện vui vẻ. Vậy nên, vào một buổi chiều nọ, khi giờ học đã kết thúc và học sinh về hết, tôi đã gọi thầy trên hành lang tầng 1 của tòa nhà học. Tuy sợ phải nói chuyện với thầy nhưng tôi cảm thấy mình vẫn phải nói.

“Thầy ơi...”

Tôi gọi thầy từ phía sau. Cơ thể gầy nhưng săn chắc của thầy cao lớn, tưởng như sắp đụng tới trần nhà. Mãi sau, thầy mới quay người lại. Trong lúc ấy, tôi cố gắng chịu đựng nỗi sợ khiến mình muốn quay đầu bỏ chạy.

Thầy dừng bước, chậm rãi quay người và nhìn chủ nhân của tiếng gọi vừa nãy là tôi.

“Ra là Masao à.”

Thầy cười, nói với vẻ tươi tỉnh.

Có nhóm nữ sinh lớp Một đeo cặp sách vừa chào cô giáo vừa đi ngang qua thầy và tôi. Nụ cười của họ tựa như bầu trời xanh trong vắt. Tôi biết nhóm ấy học lớp Một vì nhìn cặp của họ. Cặp sách mới mua được hai tháng, trông vuông vức như cái hộp. Khi những bước chân nho nhỏ nhưng ồn ào đi xa, xung quanh bỗng trở nên tĩnh lặng như tờ. Cô giáo cầm xấp giấy trên tay đi vào phòng giáo viên. Chỉ còn lại ánh nắng ráng chiều đã dịu bên ngoài, khung cửa sổ nối tiếp nhau hằn bóng lên hành lang mờ tối. Hôm nay, bầu không khí tịch mịch cũng kéo đến, bao phủ trường tiểu học đang dần thưa thớt người.

Tôi căng thẳng không nói được lời nào. Nơi khóe môi thầy Haneda vẫn là nụ cười như mọi khi, đôi mắt thầy vốn nheo lại đã trở về trạng thái bình thường. Ánh mắt thầy nhìn thẳng vào tôi như đang nhìn loài sâu bọ. Tôi tưởng như mình đang bị xiên qua người vậy.

“Em, em có chuyện muốn nói...”

“Nói luôn ở đây sao?”

Thầy hỏi. Tôi gật đầu, toan mở lời. Không biết phải bắt đầu từ đâu khiến tôi lúng túng. Cuối cùng, tôi đành nói ra điều mình đang nghĩ lúc bấy giờ.

“Em cảm thấy hình như thầy chỉ la mắng mỗi mình em...”

Rồi tôi nói cho thầy nghe nỗi khổ không thể chịu nổi mà mỗi ngày tôi đều phải trải qua. Tôi muốn thầy đối xử với tôi như với các bạn. Không phải tôi bảo thầy đừng mắng tôi nữa mà muốn thầy chỉ rầy la khi tôi làm sai. Đứng trước mặt thầy, tôi không thể nào nói ra hết được những gì mình đã nghĩ cho đến giờ nhưng tôi vẫn nói dù có bị ngắc ngứ.

Thầy Haneda lắng nghe như đang nghe chuyện hệ trọng, thỉnh thoảng đáp lại tôi. Dáng vẻ của thầy thân tình chẳng khác gì khi trao đổi với học sinh. Lúc tôi nói xong, thầy nhíu mày, vẻ mặt như nhìn thấy cái gì đáng thương lắm. Thầy hơi cúi người và tay đặt lên vai tôi.

“Tức là Masao muốn thầy không chỉ mắng một mình em mà mắng tất cả các bạn trong lớp phải không?”

Ban đầu, tôi không biết thầy muốn nói gì nhưng khi hiểu ra ý của câu nói ấy, tựa như bóng đèn tắt ngúm ngay khi ngắt công tắc, cánh cửa trái tim tôi bị bóng tối của tuyệt vọng đóng sầm lại.

“Em thấy không công bằng khi chỉ có mình em bị mắng chứ gì?”

Không phải. Tôi cuống cuồng lắc đầu, chực òa khóc. Tôi muốn phủi bỏ bàn tay thầy đang đặt trên vai mình rồi bỏ chạy nhưng bàn tay ấy gồng lên, những ngón tay bấu vào vai tôi như không cho phép tôi chạy thoát. Tôi ngước lên nhìn thầy, sợ xương mình gãy mất. Nét mặt thầy không khác gì bình thường, thậm chí như đang dịu dàng khuyên bảo tôi.

Thầy nhìn xung quanh. Lúc này, hành lang không còn ai ngoài hai thầy trò chúng tôi. Thầy vẫn nắm lấy vai tôi rồi đi đến phòng nấu ăn ở gần đó. Tôi có dự cảm không lành, không muốn vào đó chút nào nhưng bị thầy kéo đi theo.

Trong phòng nấu ăn không có ai, chỉ có bóng tối lờ mờ của buổi xế tà. Vài cái bàn có lắp bếp ga nằm cạnh nhau tạo nên khung cảnh tĩnh mịch. Trên tường có trang trí ảnh ve sầu thoát kén do một học sinh ưu tú của trường chụp vào kì nghỉ hè năm ngoái.

Sau khi vào phòng, thầy Haneda nhanh chóng khóa trái cửa. Trong đây kín mít, có thể nghe rõ cả những âm thanh nhỏ nhất. Tiếng giày của thầy và tôi cọ xát trên sàn linoleum [11] tạo nên âm thanh như tiếng chim non hót, vang vọng đến bên tai. Tôi đứng giữa phòng nấu ăn, nghĩ đến việc mình sắp bị thầy mắng, hai chân tôi như run lên. Để thầy nhận ra mình đang sợ thì xấu hổ lắm. Suy nghĩ ấy khiến mặt tôi ửng đỏ.

“Masao muốn các bạn khác bị mắng thay cho mình. Đúng là một cậu bé hư chỉ biết nghĩ đến bản thân.”

Thầy đứng trước mặt tôi, nói với giọng như đang giảng đạo lý cho trẻ con. Tôi đứng đó, sợ sệt nhìn lên mặt thầy thì thầy lên giọng.

“Mau trả lời ‘Vâng, đúng như thầy nói ạ’ đi chứ!”

Giọng nói dịu dàng từ nãy đến giờ hoàn toàn thay đổi, tưởng như đang đánh vào má tôi. Tôi lập tức rụt cổ, lặp lại những lời thầy nói.

“Vâng, đúng như thầy nói ạ...”

Thực lòng tôi muốn nói không phải nhưng trong phòng nấu ăn lúc này chỉ có tôi và thầy, hơn nữa tôi đang sợ nên chỉ còn cách như vậy.

“Thầy không mắng Masao vì ghét em đâu. Tại em là một đứa vô dụng, lúc nào cũng mắc lỗi nên thầy mới mắng mà!”

Thầy nói và tỏ vẻ như không ngờ tới. Tôi đành đáp “Vâng, đúng vậy ạ”.

“Lần đầu tiên thầy nhìn thấy một đứa trẻ tệ hại như em đấy. Thầy hơi bất ngờ nên có thể đã la mắng em vô lý. Nhưng tóm lại, tất cả cũng là vì em thôi.”

Thầy đặt tay lên vai tôi lần nữa. Lần này là cả hai tay, nắm thật chặt như muốn ngăn tôi chạy thoát. Thầy áp sát mặt mình lại gần mặt tôi và lườm tôi. Tôi không thể dời mắt khỏi ánh nhìn đó. Cảnh tượng chỉ cần hơi cử động là sẽ bị quật ngã hiện lên trong tâm trí tôi nên tôi không dám cử động dù chỉ một li.

“Nói ‘Em là đứa trẻ hư’ mau.”

Thầy nói.

“Em là đứa trẻ hư ạ...”

“Lặp lại.”

Tôi lặp lại lời này mấy lần để tự hạ nhục bản thân. Nếu tôi không làm vậy thì tâm trạng của thầy sẽ tồi tệ hơn. Tôi sợ chọc giận thầy nên nghĩ mình sẽ làm bất cứ điều gì khiến tâm trạng thầy trở tốt. Thầy là người lớn, thân hình cao to và mạnh mẽ. Giữa phòng nấu ăn chỉ có hai người, bóng dáng thầy đứng trước mặt, đang nhìn xuống áp bức cùng cực chiếu trong mắt tôi.

Em là đứa trẻ hư. Sau khi lặp lại câu này một lúc, tôi phải nghe theo thầy, lặp lại hết lời này đến lời khác.

Em là đứa tệ hại hơn mọi người. Chẳng khác gì con sên. Đần hơn cả giun đất. Lại còn béo phệ. Em là lợn. Em thấp kém hơn mọi người. Em sống mà chẳng có giá trị. Em là dồ đần. Chết đi còn hơn. Một đứa u ám chẳng biết chơi thể thao cũng chẳng có bạn. Vì quá tệ hại nên em không thể sống như người khác. Tôi buộc phải lặp lại mỗi câu như thế hai mươi lần theo lệnh thầy.

Lặp đi lặp lại như đang luyện phát âm dần khiến ý nghĩ mình tệ hại hơn mọi người khảm sâu vào trong tôi. Tôi bắt đầu thấy mình là một đứa vô dụng thật. Đầu óc tê liệt, gợi lại tất cả kí ức về những sai lầm đáng xấu hổ mà tôi đã gây ra. Và rồi, tôi thấy thầy mắng mình là đương nhiên. Tại tôi là một đứa xấu xa, thỉnh thoảng trộm tiền từ ví của mẹ để mua kẹo bikkuriman. Tôi làm vậy vì muốn có những hình dán hiếm như của bạn. Chỉ cần có được chúng thì các bạn sẽ chú ý đến tôi và tôi sẽ cảm thấy rất tuyệt. Chỉ vì cái cảm giác hơn người ấy mà tôi đã trộm tiền từ chiếc ví mà mẹ cất trong túi xách để trên ghế bếp. Có lẽ mẹ đã nhận ra rồi. Nếu mẹ đã biết tất cả nghĩa là mẹ đã tha thứ cho tôi chăng? Tôi đúng là một đứa con xấu xa đáng hổ thẹn mà.

Cảm giác tội lỗi rằng bản thân không được phép sống như mọi người tràn ngập lồng ngực tôi. Tất cả họ xa lánh tôi cũng là đương nhiên thôi. Chẳng biết tự lúc nào, tôi đã bắt đầu có ý nghĩ như vậy.

Thầy Haneda bắt tôi tiếp tục lặp lại những lời đó rồi thầy rời khỏi phòng nấu ăn.

Khi chỉ còn lại một mình, tôi vẫn tưởng mình đang bị thầy theo dõi nên không ngừng lặp lại. Thời gian trôi đi, mặt trời dần lặn. Phòng nấu ăn không bật đèn nên tối mịt. Đứng giữa căn phòng, tôi hằng tưởng mình là sinh vật duy nhất, đơn độc trên thế gian này; tưởng như khi học sinh đã về gần hết, trường tiểu học sẽ trở thành một sinh vật khổng lồ đang nhẫn nhịn hơi thở của nó. Và tôi đang ở bên trong nó, tiếp tục lặp lại những lời hạ nhục bản thân. Mãi sau, tôi mới nhận ra nước mắt mình đã rơi tự bao giờ.