BỐN

Bên trong pháo đài được xây sâu trong lòng đất bằng những đà cây và bao cát, bản doanh của Tham Mưu Trưởng cho Đại Tá De Castrie. Joseph và Paul Devraux ngồi đối diện với nhau trên hai chiếc ghế bố nhà binh, trong khi đó bên ngoài vang vang tiếng động cơ chiếc Dakota uể oải cất cánh đi thả trái sáng trên các vùng đồi núi dầy đặc đêm đen. Toàn thể gian hầm rung lên khi chiếc phi cơ bên ngoài đang lướt mình khỏi phi đạo. Paul vội đưa tay lên che chiếc ca sắt của mình, đồng thời chồm người tới đưa bàn tay còn lại che lên chiếc ca sắt của Joseph trên tay, trước khi hàng vụn đất cát từ bên trên rớt xuống mù mịt.

- Joseph, nếu như toa muốn sống như một con mối thì toa phải tìm cách học hỏi một vài điều xoay xở để sống cho nó đỡ khổ hơn một chút mới được.

Paul cười nhũn nhặn đưa ca rượu lên môi.

- Courvoisier Champagne thượng hạng mà phải uống bằng chiếc ca sắt như thế này đã nghe nó chẳng ra làm sao rồi, vậy mà còn đế pha thêm đất đỏ dưới lòng Điện Biên Phủ này nữa thì bệ rạc hết đường chê. “Salut”.

- Salut.

Joseph mỉm cười đáp lễ rồi đưa cao ca rượu lên trước khi uống một ngụm rồi chống cùi chỏ ngả người ra sau ghế bố. Suốt ngày nay người ta đã đưa anh thăm các ngọn đồi, các nơi phòng thủ trong vòng đai của căn cứ. Bộ quần áo phóng viên màu xanh lá cây rừng mà anh từng mặc khi đi theo trên các chiến trường Trung Hoa và Triều Tiên giờ đây đã lấm tấm bụi đỏ. Cuốn sổ tay trong túi áo cũng được ghi chằng chịt các chi tiết về các cuộc nói chuyện của anh với các sĩ quan và binh sĩ nơi này, trong khi đó thì chiếc máy ảnh trước ngực cũng đã chụp hết một vài cuộn phim. Paul đã cho đặt thêm một chiếc ghế bố tại căn hầm của mình dành cho Joseph, và trong suốt nửa giờ qua Joseph đã chứng kiến Paul lăng xăng với công việc tham mưu của mình một cách tận tụy bên cạnh các sĩ quan phụ tá. Các chiếc điện thoại dã chiến trên bàn thi nhau đổ chuông liên hồi, hàng đống giấy tờ được đưa tới rồi đưa đi. Paul phải đứng lên cập nhựt hóa các bản đồ có bao giấy kiếng và sửa lại các sơ đồ bằng phấn màu. Mỗi lần bên ngoài có tiếng đạn nổ gần đâu đó thì bên trong pháo đài này, bụi cát từ trên nắp hầm rơi xuống mù mịt. Chung quanh các vách hầm, những tấm đệm bằng rơm ẩm nghe nặng mùi cũng rào rào tiếng rơi của cát bụi. Khi những người phụ tá của Paul rời hết căn phòng này, Paul đưa tay chỉ chung quanh đây nói.

- Moa không cần nói thì toa cũng đã biết, tất cả chung quanh đây đều không phải là ý của moa. Từ khi đến đây, mỗi ngày moa phải đi tuần tiểu trong các dãy núi chung quanh đây nửa giờ, nhưng gần đây moa không đi nữa.

Paul ngừng nói, đưa ca rượu lên uống một ngụm rồi tiếp.

- Moa rất mừng về sự có mặt của toa, vì có toa, moa mới biết và nhớ lại là đã lâu lắm moa không đi ra ngoài đó, cho nên moa mới xin Đại Tá De Castrie sáng mai sẽ dẫn một toán tuần tiểu và đưa toa cùng đi vào các ngọn đồi bên ngoài đó một chuyến.

Joseph cười nhẹ.

- Vậy thì hay lắm.

- Phải như vậy để moa có thể trông chừng toa, kẻo không thôi toa lại tấp vô các nhà chòi nào đó của dân ở đây thì mệt.

Paul cất tiếng cười sảng khoái với bạn. Ở vào lứa tuổi trên bốn mươi, nhưng Paul vẫn còn giữ được vẻ ân cần, nồng ấm như ngày xưa, tạo nên một tình bạn vững bền như thuở hai người mới gặp nhau lần đầu cách đây gần ba mươi năm. Mái tóc vàng mướt của Paul giờ đã ngả màu, xõa trên vầng trán, nhưng thân thể của anh vẫn còn giữ được vẻ hiên ngang dễ nhìn, mặc dù trong vóc dáng đó có ánh một chút bất mãn, nhưng nhờ vậy ở vào lớp tuổi này Paul càng giống cha mình nhiều hơn lúc anh còn nhỏ.

- Liệu mình có nhờ vả gì vào các bộ lạc ở gần đây không?

Joseph vừa hỏi vừa nhe răng cười, trong khi đó Paul ngao ngán lắc đầu.

- Không, không còn các vụ các tù trưởng Mọi dành cho chúng ta rượu cần nữa đâu. Cái thời đó vĩnh viễn qua rồi.

Mặc dù chứng kiến từng lời ăn tiếng nói của Paul, tất cả đều thoáng nghe vui nhộn, nhưng Joseph tưởng chừng như mình khám phá ra được trong những nỗi hân hoan đó của Paul có pha một chút gì buồn thảm và chán chường. Chính điều khám phá này đã làm Joseph nghe bùng lên trong người mình nỗi mặc cảm phạm tội và tự nghe hối hận dâng tràn.

Trong vòng vài năm qua, Joseph đã trở lại Đông Dương hơn chục lần, nhưng những lần trở lại trước đây của anh thì lúc nào Paul cũng bận đi công tác xa với đoàn quân viễn chinh. Những lần ghé Đông Dương này, Joseph đều định tâm sẽ ghé thăm Paul, nhưng cảnh tình lại trớ trêu, xui khiến thế nào mà cứ mỗi chuyến thăm của anh đều bị đẩy đưa vào cái thế cứ như mình đã dự tính kỹ càng để mỗi lần anh đến nhà là mỗi lần Paul lại đi vắng. Thật ra giữa anh và Lan, hai người không hiểu vì vô tình hay cố ý, cả hai đều đồng ý áp dụng cái quyết định mà họ đã đồng ý từ hồi 1945 là cả hai sẽ không để ai sẽ liên lụy đến ai hết. Sau lần hai người khổ công đi tìm kiếm Tuyết, cả hai đều bị đưa vào cái thế mà hai người đều phải nhìn nhận sự thật hiển nhiên là khi chiến tranh chấm dứt thì hai người phải mỗi người một ngả để còn lo cho gia đình riêng của từng người. Để giải quyết vấn đề đứa con chung của hai người, Joseph nài nỉ để anh được giúp đỡ tài chánh trong việc nuôi dưỡng Tuyết đến khôn lớn, trong khi đó Lan đề nghị đem gửi Tuyết cho anh Tâm của mình nuôi hộ, ngoài ra hai người cũng đã đồng ý sẽ không gặp lại nhau nữa.

Lần đầu tiên trở lại Sài Gòn với tư cách một phóng viên cho tờ Gazette cách đây năm năm. Joseph đã không cầm lòng được để giữ lời hứa, và anh đã đến thăm Lan. Trong khi đó Lan cũng không được yên ổn gì với sự hành hạ của cõi lòng trước việc thủy chung với chồng cùng những cảm nghĩ về Joseph. Lan đã từng nói rõ là tình chồng vợ giữa nàng và Paul không được thiết tha cho lắm, và trong những lần Joseph đến thăm nàng, Lan đã cố gắng tránh những điều phản bội lại với chồng, nhưng chính nàng cũng phải chịu thua trước những tình cảm riêng tư khó hiểu của mình, để rồi nàng vẫn lén lút gặp Joseph. Nội sự việc này không thôi, cũng gây cho Joseph đầy những mặc cảm phạm tội và chính cứ mỗi lần lén lút gặp Lan thì Joseph cứ vỗ về với chính mình là Paul sẽ không hay biết gì về các cuộc gặp gỡ này và Paul cũng không hay biết gì về sự kiện có mặt của Tuyết với những liên hệ của hai người. Một vài ngày trước khi ra đây, Joseph đã được tin Paul được bổ nhiệm làm Tham mưu Trưởng cho căn cứ này, Joseph biết rằng rồi đây, tại cái căn cứ đang bị bao vây này, trước sau gì anh cũng phải gặp lại Paul. Joseph tự hứa là khi gặp Paul, anh sẽ kể hết sự thật cho Paul biết về những điều mà anh giấu giếm lâu nay, và cho tới giờ phút này, khi hai người ngồi đối diện với nhau bên dưới căn hầm này, Joseph biết, mình sẽ không thể nào thực hiện điều mình tự hứa, nhứt là khi chứng kiến cảnh Paul cười nói vui vẻ, dửng dưng trước các hiểm nguy cùng cực tại nơi này, cũng như trước những bất mãn mà anh phải chịu đựng. Các giải pháp mà Joseph dự định đều tiêu tan đi, mất hẳn trong lòng mình. Anh cất giọng hững hờ.

- Vết thương mà toa bị kỳ ở Sài Gòn có còn hành toa không?

Paul lắc đầu:

- Làm sao mà hại được dân nhảy dù. Mấy viên đạn lại đi cao, hai viên ghim thẳng vào người moa, nhưng số moa hên thiệt.

Paul nhìn Joseph và nheo mắt lại, không khác gì thái độ giễu cợt mà Joseph còn nhớ ở lần gặp Paul tại dinh Thống Đốc Nam Kỳ ngày xưa. Một chập sau, vẻ chán chường lại hiện lên trên mặt Paul, anh trịnh trọng nói.

- Nhưng có nhiều điều khác nó hành hạ moa nhiều hơn cơn hành hạ thể xác này. Moa không bao giờ quên được cái nhìn trên mặt Ngô Văn Lộc khi anh ta hét để ra lệnh cho thuộc hạ của anh ta bắn moa. Từ ngày đó cho tơi bây giờ, moa không biết làm cách nào để gột rửa được trong ký ức những điều mà thế hệ của ông cha moa đã thực hiện trên đất nước này. Sự đau khổ đã ăn quá sâu vào thâm tâm của moa rồi.

- Vậy toa đã áp dụng giải pháp gì để đối phó với cảnh này?

- Bằng cách không suy nghĩ gì nhiều và cố giữ mình là một quân nhân tốt. Toa nên nhớ, một quân nhân không cần phải nêu lý do tại sao thế này, thế nọ, chỉ có giết và bị giết.

- Nhưng với vai trò hiện đại của toa thì chuyện đó đâu phải dễ? Đâu có bao nhiêu người trong đoàn viễn chinh ở đây có sự liên hệ lâu dài với đất nước này?

- Không, không dễ dàng gì đâu, bởi nó cũng không làm sao ngăn chặn được mối độc hại này lan vào ngay cả trong đời sống của chính gia đình moa nữa kia.

Joseph nhìn thẳng vào mặt bạn. Lan lúc nào cũng giữ được sự trung thành, từ chối không khi nào nói rõ sự liên hệ giữa tình chồng vợ của mình và Paul, cho nên khi nghe Paul đề cập đến việc này, Joseph chợt hiểu ngay là lâu nay họ không được hạnh phúc với nhau cho lắm, anh nghe căng thẳng cùng người, nhưng anh lại hững hờ hỏi.

- Toa nói như vậy nghĩa là thế nào?

- Phải mất một thời gian khá lâu, moa mới nhận thức được rằng, có lẽ moa đã lấy Lan để chứng minh rằng không phải tất cả người Pháp đều là những chủ nhân ông thực dân tàn ác. Moa nghĩ rằng, moa đã quá thực tế hơn moa biết chính moa. Moa đã lấy Lan trong vô thức để chứng minh lòng moa dành cho người Việt Nam ở đây. Nếu toa đồng ý thì moa có thể nói đó là ý chỉ muốn làm thay đổi cục diện ở đây mà thôi.

Paul nói tới đây thì anh khẽ nhún vai rồi đưa tay với lấy chai Cognac châm thêm cho hai người, đoạn nói tiếp.

- Chính vì chỗ đó nên giữa vợ chồng moa lúc nào cũng như thiếu mất một cái gì. Tụi moa rất yêu thương con của tụi moa, nhưng điều moa nghĩ, là tình yêu lại bị chi phối rất nhiều điều cần phải suy nghĩ lại. Đối với Lan, bây giờ thì moa biết nàng lúc nào cũng chừng như thiếu vắng một điều gì vậy.

Một loạt đạn nổ rền ở ngoài xa, làm rúng động cả căn hầm và làm tung xuống một đám bụi mờ. Joseph ngồi yên trên ghế bố, mặt chăm chú nhìn vào ca rượu cố quên đi nỗi hy vọng vừa mới nhóm lên trong lòng mình.

- Nghĩ cũng tức cười, thì ra đã từ lâu nay, tình chồng vợ của vợ chồng moa có chuyện chính trị chen vào ở giữa mà moa đâu có hay biết gì.

Paul cố tình nói phớt qua vấn đề, nhưng qua giọng nói của Paul, Joseph nghe đầy vẻ ân hận.

- Nói chung thì đây chỉ là một thuận đề quá cay độc mà thôi.

Hai người cùng ngồi yên một lúc lâu, không một ai lên tiếng, cùng lắng nghe tiếng phi cơ đánh bom napalm của các phóng pháo cơ B26 tại các vùng đồi núi bên ngoài. Chừng Joseph ngẩng đầu lên, anh bắt gặp Paul đang nhìn mình mỉm cười với vẻ thân mật tràn lên khuôn mặt. Paul cất tiếng thật nhỏ.

- Toa biết không, Joseph? Ít ra moa cũng tâm sự được với toa một vài điều về những chuyện mà moa không thể nào nói được với các sĩ quan thân cận của moa, dù chỉ hỏi sơ qua mà thôi.

- Moa cũng thấy vậy.

Joseph chợt lúng túng, đến đỗi anh không dám ngẩng đầu lên nhìn Paul. Để che giấu sự mất bình tĩnh này, Joseph vội đưa ca rượu lên miệng.

- Còn toa thì sao, Joseph? Về mặt gia đình thì thế nào?

- Cũng thường thôi, moa đã có hai đứa con trai, bây giờ chúng đều lớn đại. Moa và bà nhà moa vẫn thường.

Joseph ngẩng đầu lên, bắt gặp Paul đang nhìn mình chăm chú, anh cố tạo một nụ cười nói.

- Theo moa thì không có cuộc lấy nhau nào vui được trọn hết cả.

Paul không trả lời, nhìn Joseph với vẻ giễu cợt.

- Toa còn chắc là toa vẫn còn giữ được qui luật cũ của chúng ta, là hai đứa phải thành thật với nhau như ngày xưa nữa không, Joseph? Toa có vẻ nửa vời quá, không giống thật là toa chút nào.

- Không, không có gì đâu Paul, moa vẫn thường.

Joseph lại lúng túng đưa ca rượu lên miệng.

- Chỉ có toa làm cho moa lo lắng. Có khi nào toa nghĩ đến việc từ dịch, rồi đi ra khỏi cái chỗ này trước khi quá muộn màng hay không? Toa hãy đem con toa và Lan về Pháp được không?

Joseph nhìn Paul, chờ đợi phản ứng của bạn, Joseph lo lắng sự việc anh thay đổi đề tài bất thình lình như thế này không biết có làm tan đi cái cơ hội mà anh hy vọng sẽ làm cho Lan sẽ nghe lời anh về một tương lai theo anh dự tính, nhưng Joseph chợt nghe nhẹ người khi thấy Paul từ từ lắc đầu đi, lắc đầu lại mấy lượt.

- Ông bạn vàng ơi! Moa nói ra thì nghe có vẻ kỳ quái một chút, nhưng quả tình moa khó lòng nghĩ được nước Pháp là quê hương của moa trong lúc này. Có lẽ, moa bây giờ giống như những người lính Lê Dương bên ngoài các chiến hào kia. Có lẽ, moa không có chỗ nào là quê hương nữa cả. Moa có cảm tưởng mình sẽ không khác gì một con cá bị mắc cạn ở Pháp. Cả đời moa, moa sống ở Việt Nam này nhiều hơn ở bất cứ nơi nào khác. Moa chưa bao giờ định làm gì trừ việc chờ xem sự thể rồi sẽ ra sao mà thôi.

- Nhưng như vậy để làm gì? Trong khi các tay có cổ phần ở Paris lúc nào cũng chực chờ bóc lột lợi tức từ các vụ buôn bán cao su, các quặng mỏ, các dịch vụ chuyển vận và các khoản tiền lời qua các dịch vụ ngân hàng thì toa chờ cái gì?

Lần này Paul lắc đầu quyết liệt.

- Không, không phải như vậy đâu, moa muốn nói đến việc có cùng một lý do mà Hoa Kỳ của toa đã bỏ ra hàng tỷ mỹ kim vào cuộc chiến tranh nửa chừng ở Đông Dương này của chúng tôi để nhằm ngăn chặn không cho Mạc Tư Khoa và Bắc Kinh xâm chiếm nơi này mà thôi. Bây giờ chúng tôi đương đầu với vũ khí và sự huấn luyện của Trung Cộng. Nếu như chúng ta cầm cự được với Cộng Sản, cho tơi khi một nhóm người Việt Quốc gia khác có thể thiết lập được một chính quyền vững mạnh, chừng đó họ có thể tự tạo cho họ một tương lai mà moa luôn luôn hy vọng và trông chờ.

Joseph vụt đứng lên khỏi ghế bố, bước tới, bước lui trong căn hầm.

- Moa không bao giờ tin chúng ta phải nghĩ Việt Nam là một nước Đại Hàn thứ hai được, cả hai đều có hai vấn đề hoàn toàn khác biệt với nhau. Chín năm về trước, chúng ta đã bỏ đi cái cơ hội để thân thiện với Hồ Chí Minh.

Joseph dừng bước, nhìn Paul như có ý xin lỗi.

- Moa xin lỗi toa, moa không có ý tỏ ra mình thiếu chân thành với lý tưởng của toa, nhưng đù mẹ nó, cái căn cứ này không khác gì một cứ điểm quân sự để tự sát tập thể mà moa chưa từng thấy được lần nào trong đời moa.

Paul nhún vai.

- Dĩ nhiên moa đã tự chuẩn bị cho mình một số dự phòng riêng biệt rồi, nhưng ở đây ngày nào toa cũng nghe các sĩ quan bàn tán với nhau, là họ chỉ sợ có mỗi một điều, là Cộng Sản vào giờ chót sẽ quyết định không chịu xuống núi để tấn công tụi moa. Cho đến lúc này, tụi moa vẫn chưa có thể làm cho họ điều động quân chính quy của họ vào vị trì để tạo thành một mục tiêu ém quân. Tình thế cứ như săn ruồi, toa cũng biết rõ như vậy… Tướng Navarre rất lự tin, De Castrie cũng tự tin, Piroth thì cho rằng hàng phòng thủ của tụi moa rất vững chắc.

Paul lại nhún vai nói tiếp.

- Bây giờ thì còn cách nào khác hơn đâu? Tụi moa chỉ còn nước kề vai vào bánh xe và cố sức đẩy mà thôi.

Joseph cãi lại.

- Nhưng các phi công của các toa không tự tin, mà họ lại là cứu cánh sống còn của các toa. Mùa mưa sẽ đến không bao lâu nữa, và nếu như các cuộc không yểm của các toa không thực hiện được…

Joseph ngần ngừ bỏ dở nửa chừng, chứng tỏ những điều anh muốn nói khó lòng mà diễn tả được. Paul cũng đứng bật dậy khỏi ghế bố, tay cầm theo chai Cognac, tay kia quàng qua vai Joseph, dìu ra miệng hầm.

- Thôi, trèo ra ngoài cho nó thoải mái một chút rồi hãy vào lại. Ngồi mãi trong này tù túng quá.

Bên ngoài miệng hầm, hai người nhìn theo chiếc Dakota bao vùng đang quần trên các chóp núi, thả từng loạt trái sáng. Thỉnh thoảng một vài khẩu đại bác của Đại Tá Piroth khai hỏa, các viên đạn nổ lòe một vùng ánh sáng trên các triền núi xa xa. Paul đứng bên cạnh bạn, rướn người hít mạnh không khí vào phổi, sau cùng anh thở dài, nói với Joseph.

- Toa biết không Joseph, không phải chỉ có người Pháp mới làm những chuyện điên khùng tại Việt Nam đâu. Nếu như anh chàng Mỹ đa tình giờ này lại đi tìm cô công chúa Mọi ngày xưa nữa thì toa biết lui sẽ tìm được cái gì không?

Joseph lắc đầu.

— Lui sẽ không còn thấy được nàng hãnh diện phơi bày bộ ngực ngon lành của mình cho thiên hạ nữa đâu. Những cảnh như vậy đã làm phật lòng nhiều nhà truyền giáo của toa và một số ngân khoản do phái bộ viện trợ kinh tế của các toa đã được đem dùng để mua ba cái nịt vú rồi đem phát không cho hết thảy dân Mọi. Cả một phái bộ phát triển văn minh đang được thành hình. Lối sống được nâng cao theo kiểu Hoa Kỳ đang bắt đầu xâm nhập Việt Nam rồi đó.

Joseph chặc lưỡi.

- Toa nói chơi đó phải không Paul?

- Không đâu ông bạn vàng ơi, moa nói thiệt đó. Còn nữa, dân của toa còn dạy mọi và dân quê Việt Nam về vấn đề vệ sinh và cả vấn đề ẩm thực theo kiểu Âu Tây. Người ta đem phân phát pho mát đựng trong bao ny lông cho dân quê, nhưng mà dân quê họ đâu có biết những thứ đó là cái giống gì. Người ta đem nó thử xài cho hết mọi công việc, kể cả việc đem dùng để tắm giặt vì họ tưởng đó là xà phòng. Cho nên toa thấy không? Nếu bây giờ toa tìm lại được nàng công chúa Mọi của toa ngày trước, thì có lẽ nàng đang nức nở đau lòng rút trong một góc phòng vì đôi gò hồng bảo của mình trước kia từng ngạo nghễ thả lỏng, bây giờ lạỉ bị buộc chặt bên dưới các chiếc nịt vú có lót kẽm của Hoa Kỳ. Còn nữa, thân thể của nàng cũng nặng mùi phó mát Wisconsin vì nàng đã tưởng đó là xà phòng nên đã dùng để chà lên thân thể của mình.

Tiếng đại bác thình lình ngưng hẳn lại. Các đóm hỏa châu trên trời lần lượt tắt ngấm ở giữa rừng, toàn thể bầu trời Điện Biên Phủ ngập đầy ánh sao đêm. Bây giờ chỉ còn có tiếng cười của Joseph và Paul thỉnh thoảng vang lên, xé tan màn đêm tĩnh mịch mà thôi.

Paul đưa tay quàng lấy vai Joseph thân mật và chồm qua rót thêm rượu cho bạn.

- Nhưng mà tất cả đều không ăn thua gì hết cả. Điều làm moa thấy ưng ý nhứt, là được gặp lại toa.