BẢY

Đường phố Sài Gòn sáng ngày thứ ba 11 tháng 6 năm 1963 ngập tràn ánh nắng chói chang. Các ngả đường rợp bóng cây, dù đã tuế nguyệt cùng thời gian, nhưng vẫn còn đượm đầy vẻ rực rỡ của nó. Những cao ốc, dinh thự của người Hoa Kỳ đó đây được xây cất lên cao và càng ngày càng nhiều, trong khi đó các xóm bình dân chen chúc, dọc theo các xóm lao động cùng những con kinh, ngã rạch chật hẹp càng lúc càng đông đảo. Mọi sự tương phản này đều vươn mình trong ánh nắng đầy ắp của buổi ban mai.

Đặc biệt hôm nay đoàn biểu tình của Phật giáo lại làm cho đường phố Sài Gòn càng thêm rực rỡ với các sư sãi trong những bộ áo vàng chói óng ánh. Bây giờ mới chín giờ sáng, nhiều đoàn người đi biểu tình hợp cùng các sư sãi bước đi giữa đường với thái độ thật bình tĩnh và đầy tự tin, hiên ngang trên đường phố Sài Gòn. Họ tuần hành vô cùng lặng lẽ nên đã thành công trong việc xuất phát từng nhóm từ các ngôi chùa chung quanh khu vực để tiến về phía đường Phan Đình Phùng, trung tâm của vùng Nam Bắc thành phố.

Con đường này hồi Pháp thuộc mang tên là đường Richaud.

Đi hàng tư, đoàn biểu tình mang theo nhiều biểu ngữ chống lại chính quyền thân Công Giáo của Tổng Thống Ngô Đình Diệm. Tất cả các nhóm nhỏ giờ này đã tụ họp lại thành một khối khá đông đảo. Mặc dù phải đi qua các ngả đường đầy ắp xe cộ, nhưng đoàn biểu tình vẫn không làm khách qua đường chú ý cho lắm. Các cuộc biểu tình như thế này mấy dạo gần đây đã xảy ra hàng ngày kể từ khi có biến cố xảy ra tại Huế hồi tháng năm vừa qua. Binh sĩ của chính quyền đã bắn chết một vài Phật tử phản đối việc chính phủ cấm chỉ việc treo cờ Phật giáo. Từ đó sự nhục mạ này đã lặng lẽ phát động sâu rộng khắp cả miền Nam. Một điều làm cho cuộc biểu tình ngày hôm nay khác biệt với các cuộc biểu tình trước đây là các vị sư có tuổi đã không dẫn đầu đoàn biểu tình như thường lệ. Hôm nay họ ngồi trên một chiếc xe Austin cũ. Bên băng sau của chiếc xe cũ kỹ này có Thượng tọa Thích Quảng Đức, một vị thượng tọa tu khổ với số tuổi vừa quá bảy mươi.

Thượng tọa Thích Quảng Đức ngồi bất động bên sau xe, mắt đăm đắm nhìn thẳng về phía trước, gương mặt đó không lộ vẻ gì khác thường vì ngài đang dốc tâm tĩnh tọa. Đối vơi một vài người qua đường tò mò đứng lại nhìn xem thì họ cũng không phân biệt được gì khác lạ giữa Thượng tọa Thích Quảng Đức và các tăng già khác ngồi chung quanh ngài, nhưng chính trong lúc này, đầu óc của Thượng tọa Thích Quảng Đức đang chuẩn bị tình nguyện bỏ quên sự đau đớn của thân xác mình. Sự đau đớn đó chỉ có thể giải thoát được bằng cái chết mà thôi.

Đoàn biểu tình từ từ tiến bước trên đường Phan Đình Phùng. Thượng Tọa Thích Quảng Đức tự trấn tĩnh cơn xáo trộn bên trong lòng, Ngài đang nghĩ đến Thiền mà Ngài đã từng bỏ công suốt cuộc đời để tu luyện.

Thiền là một phương thức, một triết lý của cuộc đời, nếu được luyện đến mức thành công thì người biết Thiền sẽ có được đầy đủ bản năng để kiểm soát nội tâm và ý chí. Không bị ràng buộc gì với các giáo điều, Thiền chỉ đòi hỏi một kỷ luật thật vô cùng chặt chẽ để giữ mình trong việc ăn uống, thở, luyện tâm và tập trung tư tưởng. Thượng tọa Thích Quảng Đức là một người dốc tâm tu hành và là một Thiền sư, nên trong lúc này đây chính Thượng tọa đã gần như đã đạt tới mức chính đạo. Một sự nhập hội vào vũ trụ quan, mục tiêu cuối cùng của đạo Phật. Phải chăng đây là kết quả mà ngay từ khi còn nhỏ Ngài đã có ý định và quyết tâm để đạt được tới thành quả này? Phải chăng trong mỗi hành động đầy nhiệt tâm của Ngài đều được đưa gần thêm vào con đường dẫn tới mục tiêu thành chính quả được định sẵn từ trước?

Tập trung hết vào ý chí, Thượng tọa cố dồn hết nỗ lực vào công cuộc sắp sửa thực hiện. Tay lần chuỗi tràng hạt, năm mươi hột Bồ đề, Thượng tọa thì thầm lặp đi lặp lại lời tụng niệm Nam Mô. Tiếng cầu kinh thoát ra từ cửa miệng của vị Thượng tọa càng lúc càng đưa lại trong lòng ông một niềm thanh thản vô biên và tình trạng này càng lúc càng tăng trưởng cho đến lúc Ngài không còn biết việc gì đang xảy ra chung quanh nữa. Đối với những người bàng quan dừng lại bên đường vào buổi sáng hôm nay thì Thượng tọa Thích Quảng Đức vẫn không làm cho họ phải quan tâm đến sự có mặt của Ngài và cũng không buồn để ý đến việc Ngài đang có mặt trên chiếc xe cũ kỹ nàý nữa, dù chiếc xe dẫn đoàn biểu tình ngà-y hôm nay có thu hút ít nhiều sự chú ý của họ.

Thoạt tiên, người cầm máy quay phim làm việc với Naomi Boyce Lewis cũng không bận tâm gì đến chiếc xe dẫn đầu đoàn biểu tình hết cả. Mặt hướng về đoàn biểu tình, người chuyên viên thu hình vừa bước lui từng bước với sự khập khểnh do vết thương mà anh bị thương trong trận đánh ở làng Mộc Linh ngày xưa. Anh đưa ống kính nhắm vào đám sư sãi đang tiến bước cho đến khi đoàn người tới ngã tư Lê Văn Duyệt và Phan Đình Phùng thì anh ngừng tay thu hình, để chiếc máy quay phim xuống đất và nghỉ mệt. Trong lúc đang nạp lại phim, thì Naomi từ đàng xa bước đến bên cạnh anh thì thầm.

- Nhớ cẩn thận nghe Jock, hãy nhắm vào chiếc xe đến ngã tư đường đó cho thật kỹ nghe.

Người chuyên viên thu hình quay gương mặt đẫm mồ hôi nhìn Naomi rồi đưa mắt nhìn vào đoàn người đang bước tới.

- Cái xe? Nãy giờ tôi có quay tới cái xe đó chút nào đâu? Chẳng lẽ cái xe cà khổ của Ăng lê như thế đó lại góp phần vào cho cuộc đấu tranh của Phật giáo ở đây sao? Thật tình thì tôi không hiểu tại sao mình lại phải quay làm gì cái đám biểu tình này. Thì nó có khác gì với các cuộc biểu tình khác của Phật giáo đã xảy ra hà rầm mấy ngày gần đây đâu?

Naomi thở dài lắc đầu:

- Jock, đâu phải chuyện mỗi ngày đều có việc mới bét mắt ra đã có một nhà sư tới tận phòng ngủ của mình trên khách sạn, gõ cửa để báo cho mình biết là có chuyện quan trọng sẽ xảy ra đâu? Cứ tin ông ta đi. cẩn thận quay hết mọi sự việc nghe Jock. Trong cái xe đó cũng có mấy ông sư mà.

- Được rồi Naomi, biết được vậy thì tôi sẽ không làm phí đi thước phim nào đâu.

Nói xong người chuyên viên thu hình đưa mắt nhìn qua người bạn đang bận bịu chuẩn bị các dụng cụ âm thanh để thu các tiếng động chung quanh nơi này. Jock thoáng nhíu mày tỏ ý không bằng lòng, nhưng vẫn đứng lên lo vác máy thu hình đoàn biểu tình. Lần này, anh cẩn thận đưa ống kính quay về phía chiếc xe Austin.

Một số người tò mò dừng lại tại ngã tư để nhìn đoàn biểu tình. Hầu hết họ là người Việt Nam, nhưng Naomi cũng thấy rải rác chung quanh đây lúc này cũng có mặt một vài thông tín viên và ký giả người ngoại quốc. Điều này cho nàng biết, không phải chỉ có mình nàng đã được nhà sư trẻ thông báo cho biết sự việc quan trọng sắp xảy ra vào buổi sáng ngày hôm nay mà thôi. Một việc làm cho Naomi thích thú là nàng không thấy có một hãng truyền hình nào khác có mặt tại đây trong lúc này, cho nên dù cho sự tình sẽ xảy ra như thế nào đi nữa, thì công việc của nàng hôm nay nhất định cũng sẽ đặc biệt hơn tất cả mọi người khác cùng chung nghề nghiệp với nàng. Thâm tâm Naomi bùng lên một chút tự hào, vì chính nàng đã có dịp tiếp xúc với một vài nhà sư tại chùa Xá Lợi, một ngôi chùa chính yếu tại Sài Gòn đang phát động cuộc đấu tranh đương thời.

Để thúc đẩy Jock làm việc, Naomi bước đến gần bên cạnh anh ta để cho người chuyên viên thu hình này biết là hiện tại chỉ có một mình toán của anh là toán truyền hình duy nhứt có mặt tại nơi này hôm nay mà thôi. Nói chuyện xong với Jock, Naomi rảo bước trở lại lề đường thì cùng lúc đó nàng nghe có người đặt tay lên vai. Naomi quay người lại thì thấy trước mặt một người Hoa Kỳ tóc sậm đang mỉm cười chìa tay cho nàng bắt lấy.

- Tôi là Guy Sherman, sĩ quan ngoại vụ của Tòa Đại sứ Hoa Kỳ. Cô chắc là cô Naomi Boyce Lewis, một ký giả truyền hình đã thoát chết trong trận Mộc Linh vừa qua?

Naomi chăm chú quan sát người đối diện trước mặt. Với vóc dáng cao ráo, da sạm nắng, miệng đầy vẻ cương nghị. Khuôn mặt người đàn ông trước mặt cho thấy y đang ở vào lớp tuổi trên ba mươi, vẻ thư thái của người đàn ông cho thấy là một người đầy tự tin. Riêng đối với Naomi, nàng nghĩ ngay đến đến việc người đàn ông trước mặt chắc phải giữ một vai trò quan trọng tại Tòa Đại sứ, và y có thể biết được nhiều điều liên quan đến tình hình chính.trị tại đây, rất thuận tiện cho nghề nghiệp của mình. Naomi tươi cười đáp lễ và đưa tay cho Guy bắt lấy.

- Tôi vô cùng ngạc nhiên là sự an toàn của một phóng viên truyền hình Anh quốc mà cũng được một người Hoa Kỳ như ông để ý tới. Tôi cứ tưởng đáng lẽ ông phải có nhiều công việc để làm hầu lo cho cuộc chiến tranh này, và còn phải đương đầu với Tổng Thống Diệm bạn của mình nữa chứ?

- Cô nói đúng, công việc nhiều đâu có làm người ta chết được. Có lẽ cô còn nhớ Trung úy Gary Sherman? Nó là cháu của tôi. Nó có nói với tôi nhiều về người đàn bà tóc vàng liều lĩnh, đã vô cùng lạnh lùng trước những người chết liệt địa chung quanh mình ở trận Mộc Linh.

Guy vừa nói, vừa đưa mắt nhìn thẳng vào mặt Naomi, và với chủ tâm lôi cuốn người đối diện, Guy cất tiếng tiếp tục.

- Để tôi lặp lại nguyên văn lời nói của Gary nó đã tả về cô cho cô nghe.

Naomi vẫn lạnh lùng trước thái độ sống sượng của Guy, nàng gật đầu một chút như sẵn sàng đón nhận sự ngợi khen này.

- Gary đã không có nói cho tôi biết về các chú và các cậu của anh ấy, mà chúng tôi cũng không có thì giờ đâu để nói những chuyện đó, nếu như có nói, thì chắc tôi cũng nghĩ rằng chú của anh ấy phải lớn tuổi lắm.

Gương mặt của Guy lại điểm một nụ cười.

- Lúc Gary sinh ra thì tôi mới có mười hai tuổi. Tôi là một ngôi sao muộn dưới mắt của cha tôi. Tôi nghĩ vậy, nhưng thôi chuyện này để có dịp chúng ta sẽ nói sau… Tôi tình cờ nghe được cô nói chuyện với người chuyên viên thu hình của cô, là các ông sư đã dành cho quý vị báo chí biết là họ sẽ bật đèn xanh hôm nay trong cuộc biểu tình này. Tôi xin đãi cô một chầu nước để được cô cho biết thêm tin tức này, nếu như cô thấy tiện.

- Vậy ông quan tâm đến điều gì trong vấn đề này?

Miệng vẫn tươi cười, Guy Sherman đưa hai tay khoát một cử chỉ hòa hoãn.

- Cô có tin rằng, chúng tôi ở Tòa Đại sứ rất khó mà liên lạc được với Phật giáo lắm không? Chúng tôi không thể công khai gặp họ được, vì Tổng Thống Ngô Đình Diệm và gia đình ông ta đều cho rằng nếu chúng tôi làm như vậy thì có nghĩa là chúng tôi hợp tác với kẻ thù.

Nói tới đây, Guy đưa mắt nhìn chung quanh như ngầm quan sát xem có ai đang nghe được cuộc đối thoại này hay không. Guy đặt tay mình lên tay Naomi nói tiếp.

- Đây không phải là một cuộc trao đổi một chiều mà thôi đâu. Có thể tôi cho cô biết một vài nguồn tin để cô dễ dàng hoàn thành công việc hơn.

Đôi môi của người nữ phóng viên vụt điểm một nụ cười đồng ý.

- Cuộc đổi chác này xem chừng công bằng lắm.

- Được rồi, vậy tám giờ tối nay được không? Mình sẽ gặp nhau tại lầu nhứt khách sạn Continental được chứ? Và xin cô hãy gọi tôi là Guy.

Cũng vừa lúc đó người chuyên viên âm thanh vụt chạy đến, khều tay Naomi chen vào giữa chuyện của hai người.

- Hãy nhìn kia, Naomi, xem chừng có chuyện kỳ lạ lắm đang xảy ra kia kìa.

Naomi quay người lại thì vừa kịp thấy chiếc xe Austin cũ kỹ chở các nhà sư thình lình dừng lại giữa ngã tư Lê Văn Duyệt và Phan Đình Phùng. Đoàn biểu tình đang vượt nhanh qua chiếc xe một cách vội vã khác thường rồi cùng vây quanh chiếc xe lại chính giữa thành một vòng rào người. Chiếc xe đã ngừng hẳn lại, các vị hòa thượng từ trong xe lần lượt bước xuống. Một người trong đám đông đi vòng ra sau cóp xe, nhấc ra rõ ràng một thùng đựng đầy xăng màu tím thẫm bằng nhựa rồi bước ra giữa khoảng trống bên cạnh Thượng toạ Thích Quảng Đức. Một vị sư khác mang đến một chiếc gối. Khi mọi người đã đến nơi định sẵn, nhà sư cầm chiếc gối cung kính đặt xuống mặt đường.

Thượng Tọa Thích Quảng Đức từ từ ngồi xuống chiếc gối bên dưới trong tư thế tĩnh tọa, và khi hai chân đã xếp bằng đúng theo vị thế thiền tu, ngài đưa hai tay chắp ngược chiều lòng bàn tay đoạn từ từ đặt xuống vế. Thượng Tọa Thích Quảng Đức ngồi bất động một lúc lâu, tâm tư Ngài chìm sâu vào tĩnh trí, vài giây sau đó ngài mở mắt ra khẽ gật đầu ra hiệu cho những người đứng cạnh. Vị Hòa thượng cầm thùng xăng vội vàng bước đến bên Ngài, đưa cao bình xăng, mở nắp và đổ chất lỏng dễ cháy đó xuống từ trên đỉnh đầu Thượng Tọa Thích Quảng Đức. Xăng từ trên cao chảy xuống đầu, xuống cổ, áo quần. Toàn thân người chân tu ướt đẫm xăng và sau cùng xăng chảy lai láng trên mặt đường chung quanh đó. Một làn gió thoảng của buổi mai đưa mùi xăng nồng nặc xông vào mũi những người đứng chung quanh đây cùng những người tồ mò đang đứng bên các lề đường. Ngay lúc bây giờ thì ai nấy đều biết sự tình sẽ xảy ra như thế nào, một vài tiếng kêu hốt hoảng vụt lên đó đây. Người chuyên viên thu hình thì thầm:

- Xin các thánh phù hộ cho chúng con.

Nói xong anh tiếp tục đưa máy thu hình lên bên cạnh Naomi.

- Lần này thì họ làm thiệt rồi.

Trong một thoáng im lặng, người chế xăng lên thân thể Thích Quảng Đức đem đặt chiếc thùng không vào một nơi cách đó không xa rồi bước đến nhập chung vào những người đang đứng chung quanh đây.

Thượng tọa Thích Quảng Đức vẫn ngồi yên bất động, đám người biểu tình thấy vị chân tu vẫn tiếp tục tụng niệm, một thôi sau đó hai tay của ngài bắt đầu cử động dấu hiệu nhẹ.

Một tiếng phụp nhỏ vang lên giữa bầu không khí buổi sáng khi một que diêm được bật lên. Ngọn lửa cứ như nhảy múa trên đầu, trên vai của nhà sư tưởng chừng như không ảnh hưởng gì đến thân thể của người ngồi đó hết cả, nhưng sau đó gương mặt và bộ áo cà sa bắt đầu cháy xém và ngọn lửa vàng rực bắt đầu có những quầng đen chen chúc. Mãi cho đến lúc này, vẫn không có một ai nghe được bất cứ tiếng kêu nào thoát ra từ đôi môi đang cháy đen của nhà tu. Ngọn lửa vẫn ra sức hoành hành và vị chân tu vẫn ngồi xếp bằng yên tĩnh trên mặt đường.

Toàn thể đám đông cũng như các vị chân tu hiện đang có mặt chung quanh nơi này ai nấy đều cùng chắp tay niệm Phật, mặt chăm chú nhìn vào ngọn lửa đang thiêu đốt thân người. Thỉnh thoảng giữa đám đông, đó đây một vài tiếng nấc đau đớn và uất ức chợt vang lên, rồi trong bầu không khí bắt đầu quyện mùi khét của thịt người lẫn với mùi ét xăng thật khó thở vô cùng. Bây giờ trong đám đông có tiếng bật khóc nức nở. Một vài người cảnh sát trong đồng phục trắng cũng ràn rụa nước mắt, từ bên ngoài cố chen vào bên trong với dụng tâm dập tắt ngọn lửa, nhưng họ đã bị chận lại ngay từ bên vòng ngoài. Jock quay người lại nói với Naomi trong khi anh vội lắp một cuộn phim mới vào máy.

- Cô muốn nói gì trước máy quay với ngọn lửa đằng sau phông không? Các cảnh này rồi đây chắc sẽ được chiếu đi khắp thế giới đó.

Thoạt tiên, Naomi đưa cặp mắt đầy kinh hoàng nhìn Jock, các cảnh tượng trước mặt hiện đang làm cho Naomi lượm giọng, đầy hoang mang. Lúc này mùi khét lẹt của thịt người cháy quyện vào khứu giác của mọi người càng làm cho Naomi muốn nôn mửa.

- Tôi không làm được đâu Jock, thật ghê quá chừng. Cứ ráng quay cho thật kỹ đi rồi tôi sẽ dậm lời bình luận của mình sau.

Jock run run đưa tay điều chỉnh lại fin g kính, miệng vẫn nói:

- Nhưng từ hồi nào cho tới bây giờ mình chưa có dịp nào tốt như thế này đâu? Đây là một cơ hội để khắp năm châu, ai cũng sẽ biết đến tên cô đó.

Naomi quay lại, đưa mắt đau khổ nhìn vào bóng vị Thượng tọa đang ngồi bên dưới mặt đường. Vệt xăng bên dưới mặt đường bây giờ đã chụm lại cháy thành một gộp lửa lớn bốc lên cao, tụm nhọn, và bao trùm hết thân thể vị chân tu. Bên giữa ngọn lửa, đầu của vị hòa thượng đã cháy đen trông như dáng của một người tiền sử, nhưng với sự tự chế của nội tâm mà ngài đã luyện tập được, Thượng tọa Thích Quảng Đức với thân thể đang bị tàn phá vì ngọn lửa vẫn trơ trơ ngồi thẳng.

Giọng nói của người chuyên viên thu hình lại cất lên thúc hối khác thường.

- Cô đừng quan tâm đến việc mình sẽ ra sao, cũng đừng quan tâm đến giọng nói của mình nữa. Có bị xúc động một chút cũng không hề hấn gì mà, vấn đề chính yếu là cái cảnh mình đang chứng kiến tại đây mà thôi.

- Anh nói phải đó Jock.

Nói xong Naomi hất đầu cho ngươi chuyên viên âm thanh đưa chiếc vi âm cho mình rồi bước nhanh đến vị trí mà ngọn lửa thiêu người có thể nhìn thấy được trong ống kính máy quay phim. Naomi khẽ nhắm mắt để tập trung tư tưởng, nàng đứng yên chờ nghe tiếng máy quay phim bắt đầu chạy. Naomi mở mắt ra nhìn thẳng vào ống kính.

- Phải nhìn một người tự thiêu trước mặt công chúng, thật là một kinh nghiệm đầy kinh hoàng để diễn tả cho xác thực bằng lời nói.

Giọng nói của Naomi đầy rúng động.

- Tôi không có thì giờ để tìm những lời chính xác để diễn ta cho quý vị, nhưng ngay lúc này đây, Phật Giáo miền Nam Việt Nam không còn cách nào thê thảm hơn để chọn lựa một phương cách chứng tỏ sự chống đối lại chính quyền của Tổng Thống Ngô Đình Diệm, mà theo họ thì chính quyền này quá áp bức và tham nhũng. Nhà sư này đã chọn lấy cái chết bằng cách tự thiêu tại Sài Gòn, bởi vì Phật Giáo ở đây tin chắc rằng đất nước của họ sẽ tốt đẹp hơn nếu được thay thế bằng một chính phủ khác, cảnh tượng kinh hoàng mà quý vị đang chứng kiến đây sẽ làm cho Hoa Kỳ và các quốc gia Tây Phương phải suy nghĩ lại, bởi vì hiện tại Haa Kỳ là quốc gia đang giúp đỡ viện trợ kinh tế và quân sự cho đất nước này để mở rộng chiến tranh chống Cộng Sản.

Naomi Boyce Lewis ngừng nói, đưa mắt nhìn về hướng Thượng tọa Thích Quảng Đức, lúc này đang chịu đựng cơn tàn phá tột đỉnh của ngọn lửa. Thân thể của vị chân tu thỉnh thoảng bắt đầu giật giật, nhưng toàn thân vẫn còn giữ vững ở tư thế tĩnh tọa, cũng ngay lúc này ở giữa đám đông đứng vây chung quanh nơi này có một người bước ra khoảng trống, dùng một chiếc loa phóng thanh mang tay, hô to:

- Phật Giáo vì thánh tử đạo.

Các biểu ngữ giữa đám biểu tình bỗng cùng vụt trương lên cao với nội dung tương tự, được viết bằng tiếng Việt, Anh và Pháp ngữ. Naomi đọc vội nội dung của các biểu ngữ đó rồi quay lại trước ống kính.

- Đối với chúng ta, việc tự thiêu để thực hiện một cuộc chống đối chính trị thì điều này có vẻ quá dã man và tàn bạo, nhưng chúng ta phải nên nghĩ rằng Phật Giáo miền Nam Việt Nam ở đây đã không biết làm cách nào để nói lên cho thế giới hiện tại biết đến ý nguyện của họ. Họ đã cẩn thận chọn một số phóng viên và ký giả Tây phương để góp mặt tại nơi này. Ngày hôm nay, trong số đó có tôi, và với những biểu ngữ cùng các lời kêu gọi bằng Anh và Pháp ngữ đã chứng minh rõ ràng là sự chống đối của họ muốn chuyển thẳng tới tai mắt tại Hoa Thịnh Đốn và chính quyền ở đó. Nhưng ngoài tất cả những điều đã hiển nhiên xảy ra tại nơi mà quý vị đang nhìn thấy, tôi đứng đây, cố nén cảm tưởng đầy trắc ẩn và kinh hoàng của lòng mình để tường trình cùng quý vị diễn biến này.

Nói xong, Naomi cẩn thận với một động tác chuyên nghiệp, quay người lại nhìn vào vị Thượng tọa sắp chết trong khi đó người chuyên viên thu hình đưa ống kính thu hình người tự thiêu cận chiếu. Kể từ khi ngọn lửa bốc lên cho tới lúc này thì lửa đã cháy được mười phút. Bây giờ thì thân thể nhà sư bắt đầu quờ quạng. Trong đám đông có nhiều tiếng nức nở bật lên ai oán, thình lình toàn thân của vị chân tu ngã ngửa ra bên sau giữa đám lửa vẫn còn ngùn ngụt, sau đó thì chân tay của Ngài co rút lại từng hồi, các ngón tay khẳng khiu và cháy đen từ từ chĩa thẳng ra bên ngoài, vùng lửa cháy vẫn bao trùm chung quanh thân thể người tử đạo. Ngay lúc này thì hai cánh tay của Thượng tọa Thích Quảng Đức vụt dang rộng ra như làm một cử chỉ kêu gọi điều gì sau cùng và thân thể bắt đầu giật mạnh liên hồi và mãnh liệt, trước khi khối thân thể cháy đen đó nằm yên bất động. Khi ngọn lửa cuối cùng đã tắt hẳn thì một chiếc xe từ đâu chở đến một chiếc áo quan bình thường, nhưng thân thể cháy đen và chân tay co quắp, cứng đơ của người tự thiêu trong cảnh tình hiện tại đã khiến người ta không làm sao để gọn cái xác cháy đen của vị Thượng tọa quá cố đó vào bên trong chiếc quan tài bình thường đó được. Sau cùng, một cuộc hội ý vội vã giữa các tăng sư đang có mặt tại đây được thực hiện nhanh chóng. Sáu vị tăng già vội vã cởi bỏ lớp áo vàng đang mặc trên người, đem choàng lên xác chết rồi cùng nhau khiêng đem về Chùa Xá Lợi cách nơi này non một cây số. Đoàn biểu tình mở lối cho người ta khiêng xác Thượng Tọa Thích Quảng Đức đem đi. Từ đàng xa, chuông chùa báo tử từ một ngôi chùa nào đó vang lên giữa thành phố Sài Gòn buổi sáng đầy xe cộ, và đám người tụ tập tại ngã tư đường cũng tuần tự bỏ đi, miệng thầm thì bàn tán cảnh tượng mà họ vừa chứng kiến. Guy Sherman cũng quay người bước đến chiếc xe của Tòa Đại Sứ, anh dừng lại bên cạnh Naomi, đứng sát vào người nàng đoạn cất tiếng nói nhỏ.

- Thật là một màn vô cùng cảm động.

Naomi đưa mắt nhìn với vẻ khó hiểu trước thái độ của người đàn ông, nàng thật sự không hiểu Guy muốn nói gì.

- Anh muốn nói đến vị Thượng tọa, hay nói tôi?

Guy nhíu mày một thoáng.

- Cả hai. Tôi rất mong được gặp cô chiều nay để có thể nói chuyện nhiều hơn.