NGÃ TƯ HÀNG XANH
Hồi nhỏ nghe Ngã Tư Hàng Xanh tôi chẳng biết nơi đâu dù đi Cấp (Vũng Tàu), Đà Lạt, Nha Trang…nghỉ hè cùng gia đình phải ngang qua ngã tư Hàng Xanh. Với tôi ngã tư này xa lắm, vùng ngoại ô chứ chẳng chơi…
Những ngày đầu giải phóng, tôi và chị Tư đi xe buýt đến Xa Cảng xin việc làm. Xe ngang Hàng Xanh với chúng tôi là rất xa rồi. Chẳng ngờ chúng tôi bị “chê” vì tôi là “thành phần học sinh” còn chị Tư thành phần “ngụy quân ngụy quyền”. Hai chị em tiu nghỉu đi về, lòng buồn vô hạn.
Rồi chị Tư cũng xin được việc làm tại hợp tác xã nước tương, tôi trở về giảng đường đại học, sống nơi ký túc xá. Mỗi tuần về thăm nhà, xe Thủ Đức đi ngang Xa Cảng, dĩ nhiên ngang ngã tư Hàng Xanh, bấy giờ không còn là một địa danh xa lạ cùng tôi nữa. Ngồi trên xe buýt, ngang ngã tư lúc chiều xuống tâm trạng buồn vui lẫn lộn, đầu óc bồng bềnh với những ước mơ dường như bình thường nhưng cũng thật xa vời!
Tốt nghiệp đại học, phải công tác xa nhà, mỗi lần về phép, ngang ngã tư Hàng Xanh nhớ lại thời sinh viên, hồi tưởng lại ước mơ ngày nào mà thấy lòng mình thật trống trãi, cảm thấy thật thương cho số phận tôi, một con người nhỏ bé, vào đời với hai bàn tay trắng, không ô dù hay thế đứng chính trị, như con thú nhỏ cô đơn lạc lõng giữa hoang mạc mênh mông.
Ngày tôi bỏ việc về lại Sài Gòn, vào 23 tháng 12, những người trẻ “đèo” nhau trên những chiếc xe đạp (thập niên 80 thế kỷ 20) lũ lượt vào nội thành, ngang qua ngã tư Hàng Xanh, tôi tự hỏi cùng là người mà họ vô tư vậy, hạnh phúc đến vậy sao, trong khi bản thân tôi đang rối bời cho viễn cảnh thất nghiệp ngay chính trên đất Sài Gòn, quê hương của mình!
Rồi tôi cũng có việc làm, một công việc tự làm chủ chính mình: dạy Anh văn. Sau ngày đất nước mở cửa, tôi làm việc và kết bạn cùng những người nước ngoài như Anh, Mỹ, Úc…Mỗi lần đi làm từ thiện hay đi cắm trại xa đều đi xe ngang ngã tư Hàng Xanh. Chúng tôi mỗi người chiếc xe gắn máy, có khi cùng đèo nhau trên một chiếc gắn máy vui vẻ nói cười ngang ngã tư Hàng Xanh, thở phào vì biết gần về đến nhà mình, sắp được ngơi nghỉ sau một ngày dài. Thật lạ, ngang ngã tư Hàng Xanh lúc bấy giờ, nhớ lại vài chục năm trước, trong không khí Giáng Sinh, tâm trạng tôi chán chường bao nhiêu. Thì hôm ấy, có thể trong không khí Giáng sinh hoặc một ngày cuối tuần bình thường, cũng nơi ngã tư này, tâm hồn tôi thơ thới, yêu đời bấy nhiêu. Ông bà mình nói đúng thật:_“Người buồn cảnh có vui đâu”. Ngã tư Hàng Xanh vẫn vậy nhưng tôi với hai con người, hai tâm trạng và hai nỗi niềm khác nhau khi vị trí của người trí thức đã được trả về đúng chỗ.
Hàng năm đi du lịch trong nước, bận đi ngang ngã tư Hàng Xanh, tôi biết mình đã tạm xa Sài Gòn, lòng nô nức cho chuyến du lịch còn ở phía trước. bận về cũng ngang ngã tư Hàng Xanh, tôi biết ngay mình đã về nhà, chỉ còn vài phút nữa thôi, tôi trở về căn phòng nhỏ, trở lại cuộc sống thường ngày của mình. Tôi bỗng thấy Ngã Tư Hàng Xanh như một người bạn vùng ven, chứng kiến bao thăng trầm của Sài Gòn, đồng thời cũng là “chứng nhân” cho một cuộc đổi thay của chính đời mình.
Như sự “đổi đời” của Sài Gòn và tôi, ngã tư Hàng Xanh cũng “thay da đổi thịt” khá nhiều để bây giờ nhìn lại, so sánh với ảnh chụp ngày trước hoặc những “thước phim” còn lưu lại trong ký ức, tôi rất khó nhận ra đó là Ngã Tư Hàng Xanh của mình ngày xưa. Những con đường đã rộng mở, hàng quán đông hơn. Các cửa hàng, cửa tiệm mang tính thủ công hoặc công nghiệp như xưởng sắt, hãng nhôm, xưởng sửa chữa ô tô…hầu như biến mất. Chiếc cầu vượt sừng sững đã khiến không ít người nếu lâu rồi không ngang ngã tư Hàng Xanh, khó mà nhận ra cảnh cũ. Nhiều người nói giờ đây có còn đâu dấu vết của một Ngã Tư Hàng Xanh. Tuy nhiên, trong tâm trí tôi, ít ra từ trong ký ức tôi, đó vẫn là Ngã Tư Hàng Xanh của tôi, một địa danh tôi từng đi qua khi tôi như rơi xuống vũng bùn của nghèo khó, đau đớn và thất nghiệp. Rồi cũng nơi này tôi ngang qua với vị trí của một người đã có thể đứng vững bằng chính đôi chân mình. Vì vậy, dù một ngày do nhu cầu phát triển đô thị, ngã tư thành ngã năm ngã sáu Hàng Xanh với năm sáu cầu vượt như ngoại ô Bangkok thì với tôi nơi này vẫn là Ngã Tư Hàng Xanh…
.