Chương IV
Hải vừa ở chợ về, nàng định cởi áo để vào tắm mát một cái trước khi ăn cơm, sau đó sẽ vào phòng nằm ngủ một giấc, rồi mới dậy đi ra đường Lê Thánh Tôn để xem chiếc vòng kim cương người ta muốn bán.
Từ độ đọc nhật ký của Tân xong, Hải không còn ngờ nghệch như trước, hai chị em rất ít khi trò chuyện với nhau, Hải chấp thuận cuộc đời như thế, nàng cũng không cần biết ngày mai ra sao. Ông thầy bói bảo số nàng cao lắm, có lấy chồng thì chồng cũng phản lại, hoặc là góa bụa, thà cứ sống như thế và Hải cũng thấy có lý. Đến đâu hay đó, thế nào rồi một ngày kia Tân cũng sẽ trở lại với mình.
Thay xong bộ áo mát, mới ngồi vào bàn chưa kịp so đũa ăn thì Tân ở đâu xồng xộc về, hãm xe trước nhà rít dài nghe giật cả mình, tưởng chừng như cái máy hãm sắp kẹp nát bánh xe. Mặt mày Tân hốt hoảng, giọng nói hổn hển khi thấy Hải:
– Chị ơi, Lợi, Lợi, em chắc Lợi chết mất, chị vào nhà thương ngay, mặc áo vào, em chở đi.
Hải ngơ ngác đứng lên:
– Sao thế, cái gì mà kinh thế?
– Lợi sinh ngược, bà mụ tồi quá, chở vào nhà thương nhưng muộn rồi.
Hải tái mặt chạy vội vào phòng vớ tấm áo dài còn chưa ráo mồ hôi, tròng vội vào người rồi gọi u già cất cơm chờ đấy đã.
Suốt trên đường từ nhà đến bệnh viện hai chị em không nói với nhau một câu, nhưng chẳng cần có sự giải thích của Tân, Hải cũng hiểu. Hải và Tân bước vào phòng sinh thì cô đỡ đã lắc đầu.
– Con gái hay con trai? Tân thì thầm hỏi.
– Con gái.
Lợi đẻ con gái nhưng vì đưa đến muộn nên Lợi không đủ sức, người ta phải mổ bụng mang đứa bé ra. Cứu được đứa bé nhưng Lợi thì chết ngay trong phòng mổ. Nghĩa là trong lúc Tân về nhà gọi Hải.
Một cô đỡ khác vừa tắm rửa cho đứa bé bọc vào tả xong, thấy hai chị em Tân vào, cô đỡ trao đứa bé con cho Tân nhưng Tân vụng về quá, hắn trao lại cho Hải. Mắt hắn không rời đứa bé, muốn tìm xem có những nét nào của Lợi.
– Ông định đặt cô bé tên gì để còn khai vào sổ.
Hải đưa mắt nhìn Tân, thằng con trai mới có mấy tiếng đồng hồ mà già hẳn như thêm đến mười tuổi, Tân cắn môi suy nghĩ rồi chậm rãi nói:
– Trần thị… Sám Hối, cha là Trần Ngọc Tân và mẹ là Lê thị Lợi.
Cả cô đỡ lẫn Hải đều trợn mắt lớn ngạc nhiên, Tân gật đầu nhắc lại cái tên mà hắn vừa nghĩ ra trong giờ phút ấy.
Tân nhất định gọi con bé như thế để sau này nó lớn, nó biết rằng nó là đứa con của tội lỗi, đứa con ra đời đã phải trả giá bằng sinh mệnh của người mẹ. Nhìn nó, Tân sẽ nhớ luôn đến cuộc tình duyên táo bạo ẩu tả của hắn. Lợi là người đàn bà thứ nhất đã dạy cho Tân biết cái nghệ thuật yêu đương vật chất, Lợi đã cho phép Tân được ngắm cái thân hình của một người đàn bà.
Bên cạnh Lợi hắn được sống những giây phút trọn vẹn mà hắn tin chắc sau nầy, không một người đàn bà nào còn có thể cho hắn hưởng lại một lần nữa. Mỗi người đàn bà là một giáo sư của mỗi người đàn ông, Lợi là giáo sư mà lại là giáo sư vỡ lòng của hắn.
Chỉ có một điểm làm cho hắn bớt thắc mắc khi nghĩ đến cái chết của Lợi là Sám Hối, đứa con gái của hắn nhưng không phải do sự điên cuồng của hắn. Không phải do sáng kiến của hắn, đấy là do Lợi. Hắn còn nhớ rõ như mới hôm qua hôm kia, hắn tới nhà Lợi, và được Lợi dọn sẵn một bàn đủ chất béo bổ. Lợi muốn có một đứa con. Lợi muốn có một đứa con để giữ chân hắn, để cho bớt cô đơn lạnh lẽo.
Nếu hắn biết rằng Sám Hối đã dành mất chỗ của mẹ trong đời hắn thì không bao giờ hắn chịu cho Sám Hối ra đời. Nhưng Lợi và hắn đều có những phút tuyệt đỉnh thần tiên, cả vật chất lẫn tinh thần. Tất cả quần áo của Sám Hối đều do tay Lợi khâu lấy, thêu lấy, có thể đủ mặc đến ba bốn tuổi. Lợi may cả hai màu xanh với hồng, nhưng may mầu hồng nhiều hơn vì Lợi nằm mơ thấy đẻ con gái.
Tân cúi nhìn đứa con đỏ như nhuộm, đôi mắt nhắm nghiền không thèm hay biết gì đến mọi vật chung quanh. Thấy cô đỡ và Hải vẫn nhìn mình kinh ngạc như đợi mình thay đổi ý kiến, hắn nói lại một lần nữa:
– Cô cứ khai như thế cho chúng tôi.
Rồi hắn quay sang phía Hải để phân trần:
– Lợi định đặt là Anh Nga nhưng em thấy tên nào cũng không đúng.
Rồi hắn dằn đứa con, trao lại cho cô đỡ nói tiếp:
– Chúng ta vào thăm Lợi.
Xác Lợi đã được đậy kín từ mặt xuống chân bằng một tấm khăn trắng, u già ngồi dưới chân khóc tức tưởi:
– Cô ơi, ai bảo cô nghe lời đường mật của người ta, bây giờ cô chết cô bỏ tôi già nua, cô bỏ con cô mồ côi mồ cút. Hơ hơ cô ơi, đàn ông là cái giống đểu giả, vài hôm nữa thì nó lấy vợ khác, nó đâu có trung thành với cô.
– Này u già thôi chứ, đạp cho một cái rơi xuống gầm giường bây giờ.
Giọng Tân bực tức, Hải phải đến vỗ vai u già rồi nói khẽ để vớt vát lại câu nói của Tân.
– U về ở với tôi, u giữ em, thế là u thương cô Lợi rồi đó.
U già nghe giọng nói chân thành của Hải nên có vẻ yên chí, u không còn gào lên kể lể mà chỉ ngồi thút thít. Người già nào cũng chỉ mong có chỗ nương tựa, u già thấy Lợi chết tưởng mình bị vất vưởng, không ngờ lại có người hứng ngay. Đã thế còn được Hải hứa cho ở giữ con của Lợi, u già cảm thấy đỡ tủi, con của Lợi, máu huyết của Lợi còn lại đấy cũng như là có mặt Lợi rồi. Hai chị em Hải chia nhau lo việc khai báo, vừa khai sinh cho con lại vừa khai tử cho mẹ. Một mặt còn phải lo mua hòm làm đám chôn cất.
*Thanh và Tân lâu ngày không gặp nhau, hôm nay trông Tân sao như già hẳn. Thanh ngạc nhiên vì nàng tưởng chỉ có mình Thanh phải sống những phút đau khổ vừa qua mà thôi. Không ngờ Tân cũng cằn cỗi như có một sự thần giao cách cảm.
— Tân sao thế? Em thấy Tân phờ đi.
– Thanh cũng vậy.
Rồi hai người lại nhìn nhau, Thanh ngơ ngác sao Tân không dí dỏm như mấy kỳ trước để chiếm đoạt lại mình, có phải Thanh sẽ thấy sự đau khổ thắc mắc của mình mấy hôm nay là có lý không?
Tân thở dài nói với Thanh, giọng hắn rất khẽ:
– Lợi chết rồi, đẻ ngược.
Thanh cau mặt ngạc nhiên nhìn Tân:
– Ai vậy, Lợi nào thế?
Tân thấy không cần phải dấu diếm làm gì, Tân kể cho Thanh nghe về cái chết bi đát của Lợi, người yêu thứ nhất trong đời thằng con trai.
– Thế đứa con? Trai hay gái?
– Con gái, giao cho vú già nuôi với chị Hải chứ anh gà trống nuôi con sao được.
Thanh thở dài ngao ngán, thì ra Tân chẳng bao giờ trung thành với mình cả. Chỉ có mình là ngu ngốc, lừa chồng, thả mồi bắt bóng.
– Đứa con gái Tân đặt tên gì?
– Trần thị Sám Hối.
– Trần thị Sám Hối!
Thanh nhắc lại bằng một giọng chua xót cái tên của đứa con gái. Như thế tức là Tân đã hối hận về cái hành động của mình? Thanh cảm thấy như có ai cầm cái đầu mình dúi vào hồ nước lạnh. Thế nghĩa là sao, có phải định mệnh đã xếp đặt giùm cho hai người chăng. Mấy đêm nay Quân về, Quân đã biết hết sự thật do một bức thư nặc danh gửi đến. Thế mà Quân không giận hờn, còn làm đủ mọi cách để chiếm lại vợ. Quân ăn ở thật là dễ thương, lúc vào giường Quân tỏ ra đam mê không kém Tân. Quân hỏi Thanh về tất cả những hành động của thằng nhân tình trẻ. Thanh đã lợi dụng để tả tỉ mỉ cho chồng nghe tất cả, từng cử chỉ, từng cái vuốt, từng nụ hôn, nhân tiện dạy cho chồng một bài học và Quân đã tỏ ra rất thông minh, chóng hiểu. Chàng thực hành ngay những lời vợ dạy, và Thanh phải thú nhận là chồng mình không đến nỗi đần như mình tưởng.
Mang ra so sánh lại thì Tân chỉ mới là một chú oắt con, xì mũi chưa sạch, bên cạnh Quân là một Đại úy có tương lai lên tá, lên tướng. Còn Tân, nếu có vào Quân đội thì cũng chỉ mới là một tên binh nhì mà thôi.
Quân càng tỏ ra cao thượng hơn, trước khi ra đi chàng bảo vợ gặp lại thằng nhân tình một lần nữa, để cho Thanh tự dàn xếp lấy. Nghĩa là như đối với anh kẻ trộm mà mình còn đưa tiền cho anh ấy giữ để thử cái đòn lương tâm.
– Tân nghĩ sao?
– Tùy Thanh, chắc kỳ nầy nếu thi rớt anh sẽ xin vào Quân đội, làm thằng binh nhì. Có lẽ Thanh nên về với chồng… Đại úy.
Câu nói cuối cùng của Tân chẳng khác ai nhét cục nước đá vào cổ áo, Thanh rùng mình. Giá Tân khóc, Thanh muốn Tân quỳ dưới chân khóc một trận để cho Thanh khóc theo rồi Tân sẽ bế Thanh vào giường như mọi khi. Rồi Tân sẽ cho Thanh sống những phút cuồng loạn, Tân sẽ bắt Thanh mệt mỏi đau đớn, nhưng là một thứ mệt mỏi của người sung sướng, của người có diễm phúc.
Đằng này Tân lại bảo tùy Thanh, có lẽ Thanh nên trở lại với chồng. Thế là cái gì nếu không là một bài ca tạ từ.
Tự nhiên Thanh cảm thấy chán ghét Tân, tức giận Tân, và mừng cho mình. Thế là từ nay Thanh khỏi phải đi nhà thờ đọc kinh sám hối, Thanh có thể ngước mắt lên nhìn Chúa, nhìn Đức Mẹ mà không lo sợ, mặc cảm.
Hai người từ giã nhau trong một cái bắt tay lỏng lẻo, Tân thẫn thờ bước ra cửa, hai chân như không muốn chở nổi cái xác quá nặng trĩu vì ưu tư.
Giá Thanh để cho Tân một thời gian, cho Tân quên bớt đi cái khuôn mặt nhợt nhạt trong như bằng nến sáp, không còn chút máu của Lợi, lúc Hải mở cái khăn trắng. Giá Tân có đủ thời gian để quên cái thân hình lạnh ngắt mới hôm nào còn cử động, đi đứng, cười đùa.
Giá ở nhà đêm đêm không có tiếng khóc của đứa con gái, con Sám Hối thức giấc đòi sữa, giá không có giọng ru ngái ngủ lè nhè của u già nhớ chủ ấy, thì chắc Tân có thể hành động như Thanh mong muốn.
Thanh nhìn theo Tân bước đi và nói thì thầm một mình…
— Ái tình! chóng thế sao? Đến và đi cũng nhẹ nhàng như thế sao?
Rồi Thanh gục đầu vào tay thổn thức không thành tiếng. Muốn gọi Tân lại nhưng hình như có gì nghẹn ngào, có bàn tay ai chặn lấy cổ. Thanh cảm thấy thương mình, thương Tân, thương Quân… Nhưng rồi bỗng chợt nhớ đến cái tên mà Tân đã chọn để đặt cho con gái, Trần thị Sám Hối, làm Thanh rùng mình.
Thanh đứng dậy đi vào tắm rửa để đến nhà thờ xin lễ. Thanh cũng đang cần phải sám hối.
*Bà giáo Ảnh cầm bức thư trong tay, hai mắt đỏ ngầu, bà đọc lại một lần nữa, một lần nữa. Mỗi lần đọc là nước mắt trào ra, như cái mạch nước vừa được ai cầm cái que mà khươi khươi bắt chảy thêm chút nữa. Nước mắt làm nhòe rất nhiều chữ, tuy vậy người mẹ hầu như đã thuộc làu nên vẫn có thể đọc được.
«Mẹ,
« Chắc mẹ ngạc nhiên khi nhận được thư nầy, mẹ không đăng báo tìm con nữa. Không phải là mẹ hết có ý định tìm con, nhưng vì mẹ biết là con đã đi vào một con đường khác hẳn với sự mong đợi của mẹ. Phải thế không mẹ? »
Rồi Uyển kể lể hết từ đầu cho mẹ nghe tại sao nàng sa ngã, tại sao nàng đi trái với ý mẹ, Uyển viết:
« Mẹ biết không, con với mẹ là hai thái cực, con cũng tự hỏi không biết con giống ai. Người ta bảo cây ngọt sinh trái đắng, câu ấy rất đúng ở trong gia đình ta. Mẹ dịu dàng và dễ thương như một tu nữ mà con thì lẳng lơ khiêu khích như một con điếm chuyên nghiệp.
« Tại sao thế mẹ? Người ta đổ thừa cho thời đại, cho chiến tranh. Tội nghiệp thời đại và tội nghiệp chiến tranh, con không tin như thế đâu mẹ ơi. Thời đại nào có xúi dục con gái đi làm điếm, còn chiến tranh, đối với con tuy miệng gào lên là con đẻ của chiến tranh, nhưng sự thực nào con đã biết gì về chiến tranh đâu mẹ. Từ thuở bé mẹ bảo bọc con như con chim cu cu được chim sơn ca nuôi nấng.»
« Mẹ có muốn biết tại sao con hư? Tại con còn nông cạn, con đã hiểu lầm hai chữ văn minh. Ngỡ rằng văn minh thì phải có những điệu bộ khiêu khích, phải có cái nhìn nẩy đom đóm, phải có thái độ «vamp». Một phần nữa tại mẹ cho con tự do, mẹ ham đi dạy học, về mẹ lo chấm bài. Mẹ không theo dõi con, trong khi ấy thì lũ đàn ông nó bu theo con như ruồi xanh bu theo đống phân người.»
Bà giáo Ảnh đọc đến đây lần nào nhăn mũi không bằng lòng cái hình ảnh ví von bẩn thỉu của con gái. Lần đầu tiên bà chắc lưỡi trách sao Uyển không nói là đống rác, có phải nghe nó thanh nhã hơn không. Bà giáo Ảnh không ngờ mình đã bị cái méo mó của nghề nghiệp ảnh hưởng đến như thế. Có lúc người mẹ quên rằng đang đọc bức thư tâm sự của đứa con gái mà ngờ là đang đọc một áng luận văn.
« Mẹ biết không, do những sự tò mò, tính hiếu thắng, ưa khen ngợi, ưa nịnh hót nên con mới đi vào vòng sa đọa. Mẹ gặp con giờ nầy chắc mẹ không thể nào nhận ra, và có nhiều kinh nghiệm dơ bẩn ở đời con dám chắc rằng con còn biết nhiều hơn mẹ.
Con theo Martin sang Hoa Kỳ có mấy tháng, ở gần nhau mới thấy rằng Thượng Đế tính đúng và con người tính sai. Con người đặt ra sự cưới hỏi để cột chân nhau, bắt đàn ông và đàn bà phải chôn vùi cuộc đời bên nhau. Trong khi thiên nhiên thì hoa lá cũng phải thay đổi theo thời tiết. Con thú vật đi tìm nhau để thỏa thích trong chốc lát theo mùa, hết mùa thì thôi, ai có tự do của người ấy. Tại sao lại bắt con người phải chịu đựng nhau ngày nầy qua tháng khác. Nói thế chứ con chắc chắn rằng mẹ không thể nào đồng ý với con đâu, đầu óc mẹ khuôn khổ, mẹ làm sao dám vượt ra ngoài cái khuôn khổ ấy. Nhưng để con kể nốt cho mẹ nghe, người Hoa Kỳ là những cái máy, người nào cũng vậy. Họ không làm chính trị, Pentagone làm cho họ. Suy nghĩ ư? Cả nước chỉ có độ vài chục bộ óc để suy nghĩ, còn thì chỉ việc nghe theo. Ra đường họ không bước, máy bước giùm cho họ, ra trận họ không bắn, súng bắn giùm cho họ. Ngay cả lúc họ rung động trước một cảnh đẹp, một bản nhạc, hoặc một lần yêu đương của hai xác thịt, họ cũng như được ai bấm vào cái nút điện. (Con nói cho thanh tao để mẹ khỏi gớm, chứ tụi con gái ở đây nó dùng chữ dơ dáy hơn nhiều.) »
«Đã thế con còn ít tuổi, từ trước đến nay chưa hề biết gì hơn ngoài sự ăn ngủ, đi học với yêu đương. Sang đây con phải vào khuôn khổ, phải hút bụi, làm giường, phải đi chợ, phải nấu ăn. Đến đây con lại mở vòng ngoặc để nhắn với những ai trước khi muốn sang Hoa Kỳ. Họ phải tiện một con cá gỗ cho ngâm mấy tháng trong nước mắm, để sang bên ấy mỗi khi nhớ thì mang con cá gỗ đó ra mà gặm, mà liếm cho đỡ ghiền. Người Việt với nhau không mấy khi gần gũi mà với người Hoa Kỳ thì mình phải là một cái máy mới có thể thông cảm với một cái máy khác.»
« May quá con không đến nỗi ngốc mà làm đám cưới với Martin mặc dầu hắn là người con đã chờ đợi trong mấy tháng. »
« Trở về với quê hương, con muốn tìm mẹ nhưng con biết chắc rằng tìm hôm nay rồi ngày mai con sẽ lại từ giã mẹ để đi nữa. Vô ích, chỉ làm cho mẹ buồn thêm. Con chắc rằng bây giờ mẹ đã quen thuộc với nỗi buồn mất con rồi. Sự đau đớn của mẹ chắc đã thành sẹo, bây giờ con về như lấy mũi dao nhọn cời ra cho chảy máu. »
«Mẹ biết con làm gì không? Gái nhảy. Hà hà cái nghề mới thật là danh giá mẹ nhỉ. Con gái bà giáo Ảnh, một bậc mô phạm đạo đức có tiếng trong giáo giới lại là một con ca ve. Nhưng là thứ ca ve thượng hạng vì con nhảy đẹp lắm mà con lại trẻ, xinh, hấp dẫn, biết nói thạo tiếng Mỹ, biết nói ít tiếng Pháp. Con hát khá nên khi nào nhảy gặp bản con biết, con thường hát khẽ vào tai mấy thằng đàn ông. Chúng nó chết đứng chết ngồi, con là con mồi câu hấp dẫn nhất. Hiện giờ con làm ra tiền nhiều, nhiều hơn ngày xưa mẹ cho ăn quà, nhiều hơn cả số tiền thằng nhân tình nó phát cho hằng tuần ở Hoa Kỳ để chi tiêu trong nhà. Nhưng tiền để làm gì mẹ nhỉ.»
« Hình như Thượng Đế cũng có đặt câu hỏi ấy và đã giải quyết hộ cho con, nên con đã dùng cái số tiền dễ kiếm đó ra để đánh bạc.»
« Mẹ biết có ngày con thua bao nhiêu không? Lần thua nặng nhất là bốn trăm nghìn. Con chỉ đánh chắn, đánh xì, đánh phé thôi mà đã vậy đó. Nhưng « on dépense comme on gagne » mà mẹ nhỉ, con làm tiền dễ dàng thì cũng phải cho nó có một cái lỗ cống để nó lưu thông chứ? Nói cho đúng, đồng tiền cũng hệt như cái thứ bùn sình đen sì sì trong lỗ cống. Mẹ đã bao giờ cúi nhòm mấy cái lỗ cống chưa hở mẹ? Nó đen như thuốc dán bà lang trọc và nó thổi xông vào mũi đến lợm giọng. Ấy vậy mà ở đó là nơi chiến trường xông xáo, lý tưởng của con người. Chưa hết đâu mẹ, con còn biết cả hút thuốc phiện, lần đầu tiên ngửi cái khói thôi mà con đã buồn nôn rồi, nhưng sau đó con tập dần, bây giờ có những ngày buồn, con có thể kéo một hơi 50 điếu. Dưới ánh sáng mặt trời có gì lạ đâu mẹ, con đã nói rồi, con là hình ảnh của trụy lạc, của thác loạn mà. Thuốc phiện lạ lắm cơ mẹ ạ, nó làm cho người mình tơ lơ mơ hay lắm, sau đó thì mình sáng suốt vô cùng và sự cần dùng của xác thịt gào thét trong thân thể. Nhất định đòi phải thỏa mãn.»
« Còn gì kể cho mẹ nghe nữa, tứ đổ tường con đã kể cho mẹ nghe hết rồi, đệ tứ của cái sự đổ tường đó là rượu. Con có thể uống hết một chai uých ky trong hai mươi bốn tiếng đồng hồ. Quên đi mẹ ạ, nước lạnh nhạt nhẽo chỉ nên để dành cho ếch nhái.
« Mẹ đã ê chề con chưa? Mẹ đã thấy mình rơi xuống dưới đáy của cái cầu tiêu nhà nước chưa? »
«Vì mẹ là bà giáo Ảnh, mẹ của một con điếm thượng lưu. Không phải thứ điếm hạ lưu vì loại hạ lưu còn chân thật, cái tụi thượng lưu mới là tụi đánh lừa xã hội. Lấy tiền che vết sẹo, vết ung thối của cuộc đời. Mẹ biết tại sao con viết bức thư nầy cho mẹ không? Vì con muốn dí mắt mẹ vào sự thật cho mẹ mở con mắt ra, cho mẹ thấy rằng thời đại nầy nó vậy đó. Ấy vậy mà con đi ra sang trọng, lái chiếc xe sport của một thằng trọc phú ngốc, xuất thân làm bồi sau nhờ gian lận, nịnh bợ, đã trở nên giàu có. Thằng ấy nó mua chiếc xe đó về quỳ dâng dưới chân con, thiếu điều lạy con đến mười lạy con mới thèm lấy. Mỗi khi con lái xe gặp trời mưa con cố ý cho nước bùn dơ bắn vào quần áo mọi người, và mọi người vẫn nhìn theo con với đôi mắt thèm khát. Đời mà mẹ, nó như vậy đó, con là một con điếm hạ cấp nhất trong xã hội, nhưng vì người con trát cái thứ bùn sình đó vào nên con được trọng vọng hơn ai cả.
«Chắc mẹ sẽ đặt câu hỏi, con ăn chơi thế rồi có hối hận không? Đấy là một thứ tình cảm mà con chưa hề biết. Ngày xưa lúc còn ở với mẹ thì thỉnh thoảng có một vài phút rồi qua ngay, bây giờ thì con trở nên một triết nhân mẹ ạ, triết nhân của sình lầy. Thằng Tân mẹ biết không, cái thằng mà con đã kể ở đoạn trên, hắn là kẻ thứ nhất đưa tay bẻ hoa. Bây giờ đem so với con ngày nay thật hắn không đáng xách dép, ai lại đàn ông mà bần tiện. Nghe bảo từ khi con nhân tình của hắn đẻ mà chết, thì hắn đặt tên cho đứa con gái của hắn là con Sám Hối. Cái tên cũng ngộ nghĩnh chứ mẹ nhỉ, hoài của, con phá mất cái thai chứ nếu còn thì đứa bé được một tuổi rồi, và con sẽ đặt nó là Sa Đọa. Tên nghe còn kêu hơn cái tên Sám Hối cổ lỗ sĩ, chứng tỏ một tâm hồn yếu hèn, sợ định mệnh, tin vào sự có mặt của thần linh. Tin vào sự trừng phạt của những ông bà thần linh ấy.
« Con không tin, con không sám hối, con làm cái gì thì con chấp nhận cái đó. Rốt cuộc thằng ấy nó kéo một cuộc sống cũng tầm thường mẹ ạ. Giao con cho bà chị nuôi, còn mình thì tiếp tục lang thang như đồ thất tình, thất nghiệp, thất lung tung. Chắc nó sẽ vào lính, may mà có quân đội để cho những thằng con trai vô phương ấy còn một phương để giải tỏa. Chưa chắc quân đội thèm nhận nó.
«Mẹ đừng tìm gặp con, gặp làm gì, mẹ sẽ không chịu nổi con nữa đâu. Con không còn là một con người nữa, con là một cái gì ấy, nói một con vật thì không đúng tí nào, nhưng nói là một con người cũng sai. Đọc thơ con từ nãy đến giờ mẹ thấy thế nào? Có chịu nổi không? Nếu có một sự tình cờ nào mẹ con mình gặp nhau, xin mẹ hãy quay lưng đi vì con quá đẹp, quá xa hoa, quá khiêu gợi, quá thơm tho. Thơm thật đấy, nước hoa thượng hảo hạng chứ không phải mùi sình lầy, thuốc dán bà lang trọc như con nói ở đoạn trên đâu. Mẹ sẽ bị khắc khảm một hình ảnh con Uyển gái điếm mà mẹ sẽ khó quên. Con nói thật, con có thể khai rõ địa chỉ của con với mẹ, nhưng khai làm gì. Mẹ con mình chỉ là một sự lầm lẫn của Thượng Đế, một sự ngủ gật của tạo hóa, con phải là con của một con điếm già xuất thân ở ngã ba chuồng chó. Mẹ phải là mẹ của một cô gái gương mẫu, đức hạnh, đạo vị, một bà phu nhân trẻ như những bà phu nhân của thời đại ngày nay. »
« Ha ha thế mà định mệnh đúng là đùa dai mẹ nhỉ, bắt con phải là con bà giáo Ảnh và bắt bà giáo ấy phải là mẹ của con Thanh Uyển, đệ nhất điếm đàng ở Saigon thủ đô.
« Đấy là chức vị con tự phong tặng cho con, mẹ nghe có xôm trò không? Mẹ đã mệt chưa, cả năm cả đời không có tin về, lúc có tin thì đọc hụt hơi, đọc ngạt thở và sự thật còn hơn bom nguyên tử nổ bên tai phải không mẹ. Làm sao bây giờ, « Such is life » mà mẹ, mẹ đừng có buồn phiền oán trách ai cả, hãy học cái triết lý rất thiền của con gái mẹ, chấp nhận mọi sự kiện đến với mình. Mẹ nghe con, mẹ sẽ thấy đời không đến nỗi xấu xa. »
«Có khối những đứa con nhà tử tế nó nhìn con đi ngoài đường bằng đôi mắt bái phục đó mẹ ạ, sẵn sàng quỳ gối xin tôn làm sư tổ. Kể ra con tuy còn trẻ nhưng cũng đáng bậc thầy nhiều đứa lắm chứ mẹ nhỉ. »
Bà giáo Ảnh đọc một hồi đến đây mời ngừng, bà lắc đầu nói một mình:
– Tính vẫn còn bộp chộp trẻ con lắm, cứ khoe mãi là sư.
Uyển lại viết tiếp:
«Lắm khi buồn quá mẹ ạ, con đã nghĩ đến cái chết. Chắc mẹ trách con sao buồn mà không nghĩ tới mẹ, nhưng con đã giảng cho mẹ nghe rồi, về với mẹ cuộc đời sẽ phẳng lì như tấm ván gỗ. Con chỉ sợ đó cũng là một hình thức tự tử lâu hơn mà thôi. »
« Không phải con muốn chết vì hối hận, chết để sám hối như có người tưởng đâu. Lầm, con là đứa không hề hối hận, con đã nói với mẹ rồi, nếu con có chết là chỉ vì con thấy đời có bao nhiêu cái, thì con đã hiểu biết, xài qua hết rồi. Con tìm đến cái chết để xem sau đấy còn có những cảm giác gì? Chết rồi con sẽ đi về đâu? Nhưng mà nghĩ thế thôi mẹ ạ, con chưa bao giờ thực hiện, vì lần nào con cũng đặt vấn đề lên bàn, rồi con đặt câu hỏi «et après»? Có gì nữa không, biết đâu cái chết lại chẳng là một sự trống rỗng kinh khủng hơn. Chết rồi con sẽ tìm đâu ra rượu, để tự dâng cho mình những trận say sưa quên trời đất. Làm gì có thuốc phiện thứ thượng hạng, nhìn vào như gặp cái vực thẳm của sự sa đọa bí hiểm âm u. Và làm gì ở dưới mồ mà còn có những cánh tay rắn chắc, ghì chặt lấy thân con. Đưa con vào một thế giới kỳ diệu khác. »
Bà giáo Ảnh đặt bức thư xuống đùi thở dài, bà không dám tin là những lời nóí chán chường khinh bạc nầy lại có thể thốt ra ở miệng đứa con gái trong trắng của mình. Người mẹ cau mặt lắc đầu, đưa vạt áo lên chùi nước mắt rồi cúi xuống đọc tiếp:
« Mẹ sợ rồi phải không mẹ, nhưng mẹ đừng sợ, đời mà mẹ, và đời bây giờ là thế cả. Từ ngày có cái mà người ta mệnh danh là cách mạng thì con người đã làm đảo lộn hết mọi sự, ngày ấy mẹ và cha con chắc mới gặp nhau, tiếc rằng cha con không còn sống để chăn dắt con. »
« Nếu cha con gặp con ngày nay chắc cha con sẽ nể con lắm, chắc là ông ta sẽ ôm mặt mà chạy trốn luôn. Nhưng mà như thế là lầm, cả mẹ cả cha con đều lầm luôn. Chiến tranh đã hun đúc nên một thế hệ mới, con như thế nầy có gì lạ đâu.»
« Mẹ đừng tỏ ra bảo cổ, thủ cựu quá, con không muốn mẹ nghĩ rằng sao con là trứng mà lại được khôn hơn rận, nhưng trứng nầy là thứ trứng đặc biệt. Mẹ nên nghe con, giải tỏa cho cuộc sống của mẹ, đừng có kìm hãm mình vào trong hai chữ luân lý, hai chữ đạo đức. Mẹ biết rồi chứ, ông Khổng Tử đặt ra những cái chữ rỗng tuếch ấy là vì ông ta lập dị muốn lưu danh muôn thuở, muốn khác đời. Con cũng khen và nhận rằng ông ta đã thành công như Họa sĩ Van Gogh đã thành công trong cái mầu ráng vàng trên bức tranh của mình, họa sĩ Buffet thành công trên những thằng hề dài lòng thòng của mình đó thôi.»
« Con khuyên mẹ, đời không bao nhiêu chục, bao nhiêu trăm năm. Ngày mẹ chết thì mẹ, đạo đức mô phạm gương mẫu hay là con, điếm đàng trụy lạc cũng chỉ có ba tấc đất, làm món ăn cho lũ sâu bọ mà thôi. Chưa chắc gì chúng đã khoái chí lúc gặm cái thứ thịt xương đạo đức của mẹ bằng lúc nó nhấm nháp cái thứ thịt có tẩm rượu, có xông thuốc phiện của con. Mẹ nên trổ cái cửa sổ vào cuộc đời, để thỉnh thoảng trèo ra đi ăn vụng nếu mẹ muốn giữ trọn cái tiếng đạo đức, nhưng với tự mình thì chịu mang cái tiếng giả dối.»
«Hoặc là mẹ muốn chân thành sống cuộc sống của con người tự do, sống như con gái của mẹ. Ồ không, con chẳng khuyên mẹ bỏ cái nghề mô phạm đáng quý đáng trọng ấy để đi làm ca ve như con. Nhưng thỉnh thoảng ai cấm mẹ có một linh hồn bạn để rồi thỉnh thoảng đưa linh hồn ấy, hay là bảo linh hồn ấy đưa mình đi Thủ Đức ăn nem, đi Con Gà quay hay là Con Nai vàng. Để rồi về nhà, cả hai đều ngà ngà hơi rượu, mẹ hãy thả mình cho nó ngả vào tay của linh hồn ấy rồi mẹ coi, sáng ngày ra lúc mở mắt dậy mẹ sẽ có cảm tưởng rằng vừa đọc một trang sách thần tiên. Mẹ vừa xấu hổ vừa sung sướng, và mẹ sẽ thấy đời không tẻ nhạt và đáng ngủ gật như bản nhạc ru em. Tẻ nhạt đến chính người hát ru, vừa hát mà vừa ngủ trước tất cả mọi người ».
« Chắc mẹ đang nghiến răng sỉ vả con, thôi con ngừng vậy, nhưng mà trước khi ngừng để con cũng nói một câu, mà lắm khi con có nghĩ đến nhưng lắm khi con lại quên béng nó đi mất. Câu ấy là: « Con vẫn thương mẹ » Đố mẹ biết khi nào con nghĩ đến và khi nào con quên?
« Thôi con ngừng, lần nầy thì ngừng thật cho mẹ đi lau mồ hôi và đi đọc kinh cầu nguyện Chúa cầu nguyện Phật đi. »
« Uyển vẫn của mẹ. »
Đọc đến bốn chữ cuối cùng bà giáo Ảnh lắc đầu:
– Không, không, không.
Người mẹ nói một mình, từ chối cái sự thực đến với mình một cách mọi rợ tàn nhẫn, phi lý như vậy. Đây là ai đùa, muốn bắt người mẹ phải chịu một cơn thử thách khác đó thôi, chứ Uyển không viết những lời ấy. Uyển là con của chính mình đẻ ra, chính mình nuôi dạy, đút từng miếng ăn, thay từng cái tả lót, cầm tay tập viết từng chữ, dạy cho uốn lưỡi nói từng tiếng.
– Không, không, không, nhất định là không.
Giọng người mẹ thều thào nhớ lại từng giòng. Sao có mấy năm trời mà Uyển thay đổi đến thế. Có một sự gì ma quái đang xông xáo vào nhà bà để đạp đổ, phá vỡ.
Lạ nhất là Uyển có một thứ giọng văn triết lý sa đọa chán chường làm người mẹ phải khiếp sợ. Nhớ lại những lời táo bạo của con gái dám khuyên mình, người mẹ khẽ mỉm cười, nụ cười đau thương khô héo.
Bà giáo Ảnh mở mắt nhìn vào quãng trống, lắc đầu như cái máy được bấm vào nút điện. Không biết ai là người có tội, ai là người cần phải sám hối, mình hay Uyển. Trời đang phạt ai đây, có lẽ chính mình là người tội lỗi từ mấy kiếp nay dồn về đây chăng…
HẾT