Chương VIII
Việc loạn Nùng Trí-Cao vừa xong được chừng ba tháng thì cái tin giặc Lào quấy nhiễu lại từ biên giới phía Tây bay tới kinh-thành.
Thái-Tông Hoàng-đế giận lắm, tức khắc thiết đại triều để bàn việc phái tướng, quân đi dẹp loạn.
Nùng Trí-Cao quỳ tâu:
– Ai-lao tự-nhiên khởi hấn, nghĩ thực đáng giận. Có điều xứ ấy nhỏ, và còn mọi-rợ lắm, việc đánh dẹp không cần chi đến đại-tướng. Hạ thần, từ khi mang ân Bệ-hạ tha chết lại phong quan chức cho hưởng vinh hoa, vẫn ngày đêm nghĩ đến sự báo đền quân-thượng. Vậy dám mong Bệ-hạ cho hạ thần lĩnh một toán quân đi đánh Ai-lao. Thần cam đoan chỉ một trận sẽ thu được toàn thắng, đem sự thái-bình cho dân cư miền biên giới và làm cho bọn ấy phải khiếp uy của Bệ-hạ.
Thái-Tông Hoàng-đế nghe tâu cả mừng. Ngài đương muốn thử tài Phiên-vương, trước khi giao phó cho chàng một trọng trách:
– Hiền vương đã có lòng như vậy, Trẫm chuẩn tấu.
Lập tức, Nùng Trí-Cao được lĩnh ấn Chinh Tây đại tướng-quân. Vua lại vời Tạ Đô-thống cho đi theo Nùng để giúp đỡ, kỳ thực để quan-sát mọi hành-vi và xem cái tài dụng binh của Phiên-vương.
Các việc xong, Thái-Tông bãi chầu.
Và, ngay sáng hôm sau, Nùng Trí-Cao cùng Tạ Đô-thống lên đường đi dẹp giặc.
Ngày lại ngày nối nhau qua…
Ngoảnh đi ngoảnh lại vừa chẵn bốn tháng tròn.
Buổi chiều hôm ấy, Thái-Tông Hoàng-đế đương cùng các Thượng-tướng như Lý Thường Kiệt, Lê Phụng-Hiểu, Lý Nhân-Nghĩa và mấy vị văn thần đàm luận quốc sự, chợt có Hoàng môn quan vào báo :
– Tâu thánh-thượng, có Tạ Đô-thống từ ngoài biên về báo tin thắng trận.
Thái-Tông Hoàng-đế tức khắc truyền cho Tạ Đô-thống vào chầu.
Vị đại thần thi lễ xong, vua truyền cho ngồi và hỏi :
– Thế nào, trẫm không ngờ Phiên-vương và hiền khanh định loạn một cách mau chóng như vậy !
Tạ Đô-thống chắp tay nói :
– Tâu Bệ-hạ, Nùng Trí-Cao thực là một bực tướng tài ! Va chỉ đánh có một trận mà quân Lào đã hoàn-toàn tan vỡ.
Vua cười :
– Trận thất bại nhanh trong nháy mắt khi xưa hắn cùng làm cho người ta thêm kinh nghiệm và từng trải chứ !
– Tâu Bệ bạ, Nùng khi trước bị thua mau như vậy là vì cái khách khí của tuổi trẻ, chứ thực ra y dùng binh lạ và tài tình lắm.
– Hiền khanh thử thuật cái trận đánh Ai-lao trẫm nghe.
– Tâu Bệ-hạ, thực là một trận ra ngoài cả phép tắc của các binh gia cổ, kim. Nguyên hôm ấy, quân ta vừa qua khỏi Trường-sơn thì gặp đại binh của giặc từ phía Tây-bắc kéo lại.
Nùng Trí-Cao dừng ngựa hỏi hạ thần :
« — Giặc sắp đến, số đông gấp mười quân ta, quan Đô-thống nghĩ nên dồn binh dàn trận ở đâu ?
Hạ thần trỏ một dải đồi trước mặt:
– Binh pháp nói bao giờ cũng nên tranh chỗ cao mà đứng. Ta nên dàn trận ở dải đồi kia chờ giặc đến.
Nùng Trí-Cao lắc đầu mỉm cười :
– Tôi nghĩ khác. Tôi nhất định dàn trận ở cái bãi đất rộng bên trái quả gò nọ.
Thần nghe nói sợ hãi biến sắc :
– Ngài nói thực hay nói dùa ?
Nùng Trí-Cao đáp :
– Đánh giặc mà quan Đô-thống lại bảo là chuyện nói đùa ư ?
– Nếu ngài không nói đùa thì một là ngài không hiểu gì về binh-pháp cả !
– Sao vậy?
– Này nhé : bãi hoang kia bên phải giáp đồi cao, bến trái là núi đá bích-lập bao phủ ba mặt. Nếu giặc đến và chiếm dải đồi này, một đằng phái quân tiên-phong cắt đứt con đường về của ta đây rồi đánh vòng lại theo thế cánh cung thì bao nhiêu quân, tướng của ta sẽ bị chết hết ở trận-địa mất.
– Ngài nhầm đấy ! Nếu giặc làm đúng như lời ngài nói — và tôi chỉ mong có thế — thì ta sẽ đánh cho chúng thua không còn mảnh giáp.
– Tôi không thể vâng theo ngài được.
Vừa nghe thần nói vậy, Trí-Cao rút ngay gươm lệnh mà thét to :
– Ta vâng mạng Hoàng-đế, các người nếu sai nhời ta tức là bất tuân thánh-chỉ, ta sẽ chém đầu không tha.
Sĩ-tốt nghe răm rắp, thần vô thế đành bó tay.
Trí-Cao dàn trận xong, bắt quân căng trướng rồi lui vào ngồi nghỉ, ung-dung một cách quái lạ.
Thần lo quá mà không sao được đành cũng đem cái chết mà đền ơn vua nợ nước một lần cho xong.
Giữa khi ấy thì giặc đến.
Tiếng chân ngựa, tiếng loa, tiếng trống, tiếng hò reo như bão táp.
Nùng Trí-Cao vẫn ung dung.
Hồi lâu, va chợt ra lệnh cho quân hầu :
– Bay xem giặc đã kéo lên đồi hết chưa ?
Quân hầu ra một lát lại vào :
– Bẩm đã !
Trí-Cao điềm nhiên nói:
– Xem bề tiền quân giặc xuống đồi thì báo cho ta biết ! .
Một lát sau, tiền quân giặc quả kéo xuống đồi, tiến về con đường quân ta vừa do đày tới.
Trí-Cao lại truyền :
– Hễ trung-quân nó xuống xong thì vào báo.
Lệnh ấy phát ra chưa đầy nửa trống canh, quân giặc đã xuống nốt thực.
Thần bắt đầu nghi-ngờ, hai mắt luôn luôn nhìn Trí-Cao
Y chợt hỏi :
– Tiền-quân, trung-quân giặc đi đã khuất rồi chứ ?
Lính hầu bẩm :
– Đã khuất.
Cao liền tuốt gươm bảo các tướng:
– Giờ, ta đem toàn lực lên phá tan hậu quân giặc để chiếm lấy dải đồi. Số hậu quân nó kém ta, các ngươi phải đánh cho gấp, kẻ nào rụt rè là ta chém.
Quân ta tức-khắc mở cuộc công-kích dữ-dội.
Hậu quân của giặc bị cô thế, quả nhiên thua tán-loạn. Trí-Cao phất cờ, cho lệnh tha hồ chém giết. Giặc tan-tành, và dải đồi về ta chiếm được .
Lúc này, Trí-Cao mới cười và bảo hạ-thần:
– Quan Đô-thống xem, mình vào chỗ chết để rồi đi tới chỗ sống đấy, ngài nghe chưa. Trước, sau mình vẫn tranh được chỗ cao. Mình lại cắt được đường về của giặc, vì hiện thời chúng bị đoạn-tuyệt với hậu phương, một điều mà ngài lo ta sẽ mắc phải. Hơn thế nữa, ta chia lẻ nó ra mà đánh để số quân bớt chênh nhau mới mong thắng lợi.
Thần bái phục Phiên-vương là bậc Tôn-Ngô hiện thời.
Và, chính nhờ cái trận tài-tình ấy quân ta khuất-phục quân Ai-Iao dễ như bỡn. Hiện thời đoàn tướng-sĩ khải-hoàn đã gần tới kinh-sư. Phiên-vương sai thần về trước để dâng tin báo tiệp lên thánh-thượng.
Thái-Tông Hoàng-đế tươi cười hớn-hở :
– Trận đánh của Trí-Cao giỏi thật ! Nó tỏ ra một tinh-thần mạo-hiểm ghê-gớm. Ấy, các bậc danh tướng cổ kim dùng binh hay có những thuật cảm-tử như thế! Trẫm sẽ cho đón tiếp Phiên-vương xứng đáng với tài-năng của hắn.
Tạ Đô-thống tiếp:
– Người ấy thực là người mà Bệ-hạ có thể giao cái trọng trách ở biên-thùy phía Bắc cho được lắm.
Lê Phụng-Hiểu nói :
– Tôi cũng đồng ý với quan Đô-thống. Nhưng còn điều này tôi muốn hỏi ngài…
Tạ Đô-thống chắp tay :
– Xin lão tướng quân cứ dạy.
– Ngài đã cùng Phiên-vương gần-gụi nhau luôn, vậy ngài xem tình ý va thế nào ? Và có thực chịu làm tôi Triều-đình chưa hay còn manh tâm kia khác ?
– Thưa, lão tướng, sách thánh có câu : Tri nhân, tri diện, bất tri tâm. Hạ quan tuy gần-gụi Phiên-vương thực, nhưng biết người, biết mặt, biết lòng làm sao! Tâm địa Phiên-vương thế nào, hạ quan thực không dám nói chắc. Nhưng, cứ bề ngoài mà nói thì Phiên-vương thực là người nhất tâm quy thuận Triều-đình vậy.
Tạ Đô-thống ngừng một lát :
– Vả lại, thưa lão tướng, dù va có không thành thực, dù va có manh lâm kia nọ đi nữa thì ta cũng không lo. Thiếu gì cách bó buộc một người ?
Thái-Tông Hoàng-đế khen phải :
– Tạ Đô-thống nói nhời ấy thực là nhời xác luận. Ta thực quả không thiếu gì cách để mua lấy lòng trung-thành của người thanh-niên anh-dũng ấy. Và, trong mọi cách nó ràng buộc con người, còn gì hơn là danh, lợi, tình? Nhất là tình ! Nước mắt anh hùng, tấm lòng nhi nữ, xưa nay ai còn lạ gì nữa.
Tạ Đô-thống chắp tay :
– Thánh-thượng dạy thực đúng lẽ.
Vua nhìn Đô-thống:
– Ta hiềm chưa có công chúa! Nếu ta có công chúa, ta quyết lấy Nùng Trí-Cao làm phò- mã.
Tạ Đô-thống vô tình đáp:
– Tâu Bệ-hạ, ví phỏng như vậy, Phiên-vương cũng xứng đáng lắm.
– Xứng đáng lắm chứ ! Va là người anh-hùng cái thế. Va lại là một quan chức lớn của Triều-đình. Hon thế, va sẽ có thể còn là một trong các trụ thạch quý báu của nước nhà nữa.
Vua liếc nhìn trăm quan một lượt rồi lại trông thẳng vào Tạ Đô-thống:
– Hiền khanh?
– Bệ-hạ truyền?…
– Hiền khanh có vui lòng giúp Trẫm một việc chăng ?
– Tâu Bệ-hạ, vua sai, dù nhảy vào lửa cũng không dám từ. Hạ thần chỉ mong được có dịp tỏ lòng trung quân, ái quốc mà thôi .
– Nếu vậy tốt lắm. Trẫm hỏi Khanh như vậy là vì bấy lâu Trẫm thường nghe thiên hạ huyên chuyển nhiều về Vân-Anh tiểu-thư. Cứ theo những nhời ấy thì lệnh-ái quả là một bậc kỳ-nữ tử đương thời. Anh-hùng sánh với thuyền-quyên, ý Trẫm muốn đứng chủ hôn cho Phiên-vương và lệnh ái, hiền khanh nghĩ sao ?
Tạ Đô-thống vội phủ phục trước bệ rồng :
– Tâu Bệ-hạ, thần chỉn e nhà thần phúc bạc, không đáng được Bệ-hạ ban ân cho như vậy, chứ nếu mà được như nhời thánh dụ, thần khi nào còn dám có ý gì khác !
– Sự vâng lời của khanh thực làm cho trẫm vui mừng khôn xiết, vui hơn là nếu hiền khanh đem dâng trẫm cả một dải thành liền. Bây giờ khanh hãy lui về nghỉ ngơi, nhân tiện báo tin để phu-nhân và lệnh-ái biết.
Tạ Đô-thống lạy vua rồi trở ra.
Ngài về thẳng Đô-thống phủ.
Lúc ấy, phu-nhân và Vân-Anh đương ngồi chuyện vãn. Chợt thấy chồng về, phu nhân mừng rỡ :
– Ồ, tướng-công về lúc nào mà không tin cho tiện thiếp biết.
– Tôi vừa tới nơi, vào chầu Hoàng-đế rồi về ngay đây.
– Phép công đã đành là trọng nhưng từ hôm tướng-công vâng chiếu đi chinh Tây, thiếp và con ở nhà lo sợ không biết chừng nào.
– Chính tôi cũng biết phu-nhân và con ở nhà lo ngại lắm, nhưng làm thế nào được. Ơn vua lộc nước, làm thân người nam-nhi thì chỉ có da ngựa bọc thây mà thôi. Cũng may lần này, nhờ có cái tài đánh trận của Phiên-vương nên tôi mới được vô sự về đây, như thế kể nhà đã đầy hồng-phúc lắm.
Vân-Anh dỏng tai.
Phu-nhân hỏi chồng :
– Phiên-vương quả là một bậc kỳ tài thực à ?
– Phải, một vi thanh-niên anh-hùng đáng quý-trọng. Vương sẽ là một trụ thạch của quốc gia nữa.
Trời, những câu khen ngợi do chính miệng phụ-thân nàng nói ra, Vân-Anh nghĩ sao mà êm-đềm thế !
– Người như thế thực hiếm có.
Tạ Đô-thống náo nức :
– Phu-nhân nói phải, thực là hiếm có.
Đô-thống vừa nói vừa nhìn tiểu-thư mà cười :
– Tôi còn có một câu chuyện vui này nữa cần phải nói để phu-nhân rõ.
– Chuyện chi, xin tướng-công cứ dạy cho tiện-thiếp biết.
– Đức Hoàng-đế cần dùng Phiên-vương để thực-hành cái chí chiếm thâu Lưỡng-Quảng.
– Điều ấy, tướng-công đã nhiều lần nói cho thiếp nghe rồi.
– Hoàng-thượng không những chỉ cần dùng Phiên-vương mà thôi. Ngài còn yêu quý Phiên-vương rất mực nữa,
– Điều này lại càng dễ hiểu lắm ! Một người như Phiên-vương, ai mà không yêu mến cho được.
– Ngài vừa truyền rằng ngài tiếc không có vị công-chúa nào để kén Phiên-vương làm phò-mã.
– Ừ nhỉ, ông phò-mã ấy thì còn ai hơn được.
– Bây giờ ngài muốn ban cái vinh diệu ấy cho nhà ta.
– Ồ!
– Ngài sẽ đứng chủ-hôn cho Phiên-vương kết duyên với con Vân-Anh, phu-nhân nghĩ thế nào ?
Vân-Anh không nghe thêm nữa. Nàng chạy tọt vào khuê-phòng. Toàn thân nàng run lên. Cái tin ấy thực là một tiếng sét đánh xuống hồn nàng, một tiếng sét êm-đềm. Sự xúc-cảm mạnh đến nỗi Vân-Anh ứa nước mắt khóc…