Chương X
Thấm thoắt sáu năm qua…
Sáu năm, hai vợ chồng Nùng Trí-Cao sống trong một bầu không khí nồng-nàn của tình-yêu san sẻ.
Nùng thì thương mà yêu.
Tạ Vân-Anh, trái lại, yêu vì kính trọng, vì cảm phục.
Nàng quả đã thấy ở Nùng một vị thần, một người thực hiện đầy đủ cái mộng tưởng yêu-đương của nàng.
Hơn thế nữa, nàng còn kiêu-hãnh thấy rằng sự kính nể chẳng phải chỉ riêng nàng là có. Tình cảm ấy còn lan rộng tới các người quanh mình nàng mà Vân-Anh vẫn tôn thờ : song thân nàng và đấng Thiên-tử.
Những ngày nối nhau qua cuộc đời chung của đôi vợ chồng trẻ đều là những ngày thắm tươi, đầm ấm. Hôm nào cũng vậy, ngoài những giờ vào phủ Đô-thống thăm cha mẹ vợ, vào chầu vua, Nùng Trí-Cao thường cùng vợ đấu võ, đánh cờ, uống rượu hoặc ngồi nghe Vân-Anh gẩy đàn.
Quãng đời êm ái cứ như một khúc sông trôi qua giữa hai khoảng bờ hoa tươi đẹp. Và, nếu câu chuyện của hai người chỉ có thế thôi thì ta cũng chẳng cần biết thêm làm gì nữa. Cái lịch-sử của hạnh phúc nhân sinh vốn tầm thường bằng phẳng quá. Nó cung sao cho đủ tài liệu cho văn nhân để tạo nên được những cuốn tiểu-thuyết hay.
Cuộc đời bình-thản của vợ chồng Vân-Anh sở-dĩ còn để cho người sau phải nói tới, ấy chính vì một việc bất thần đã xẩy ra …
Nguyên hôm ấy, gặp ngày phiên chầu, Nùng Trí-Cao và trăm quan đều vào điện Thái-hòa để dự bàn việc nước.
Văn võ, sau khi làm việc tung hô, vừa phân ban ai đứng vào chỗ ấy thì Hoàng-môn quan chợt quỳ trước thềm rồng tâu :
– Tâu Thánh-thượng, có tin cấp báo ở biên giới Lạng-Sơn gửi về, sai-viên hiện còn đợi chiếu ngoài ngọ môn.
Thái-Tông Hoàng-đế bất giác liếc nhìn Nùng Trí-Cao trong khi Phiên-vương khẽ cau lông mày tỏ ý nghĩ-ngợi.
Sau cùng Hoàng-đế phán :
– Cho vào.
Sai-quan quỳ lạy và dâng biểu của trấn-thủ Lạng-Sơn.
Thái-Tông Hoàng-đế tiếp biểu xem song liền nổi trận lôi đình :
– Lũ mọi nào lại dám cả gan quấy rối biên-cương như vậy ?
Sai-quan nói :
– Tâu Bệ Hạ, chúng là một đồ vong mệnh tụ tập nhau tự bao giờ không rõ. Chúng hung dữ lắm và rất tài nghề chiến-trận ở miền rừng núi. Quan quân, vì vậy, chỉ kiên thành cố thủ, không làm gì nổi.
Thái-Tông hỏi trăm quan :
– Nay giặc cỏ phạm tới biên-cương, trấn- thủ Lạng-sơn dâng biểu cáo-cấp, vậy chư khanh ai vì Trẫm lĩnh binh phá giặc.
Nùng Trí-Cao ra ban quỳ tâu :
– Việc dẹp nghịch-đảng, Thánh-thượng bất tất phải quan-tâm và sai đến các đại-tướng. Hạ-thần nguyện xin đem tài hèn, sức mọn ra báo ơn Bệ Hạ.
Thái-Tông quay hỏi nhỏ Lý-thường-Kiệt:
– Nhời Phiên-vương tâu, hiền-khanh nghĩ thế nào ?
Kiệt đáp :
– Cử ngu ý hạ-thần, việc Phiên-vương lĩnh binh đi dẹp loạn cũng có thể y cho được. Miễn là Triều-đình cắt người đi kèm để giám-sát hành-vi của va là được.
– Sai ai bây giờ ?
– Lại sai Tạ Đô-thống là hơn cả.
Lý Nhân-Nghĩa nói :
– Tâu Bệ Hạ, sai Tạ Đô-thống đi kèm Trí- Cao, thần e bất tiện.
Thái-Tông hỏi :
– Khanh bảo bất tiện vì lẽ gì ?
– Vì lẽ Tạ Đô-thống đã có lần theo Cao sang dẹp giặc Lào, cầm ấn phó tướng, chịu quyền chỉ huy của Phiên-vương. Nhưng dẹp giặc Lào khác mà dẹp loạn ở vùng Lạng-sơn, gần kề ngay sào-huyệt của Cao, lại là khác. Theo ngu ý của thần, Bệ-hạ nên truyền Võ-Vệ tướng-quân Lê Phụng-Hiểu làm chính tuớng, cho Cao đi tiên phong. Như thế, Phiên-vương dù có dị chí đi nữa cũng không thể làm gì dược. Uy danh của Lê tướng-quân đủ trấn cả một vùng ấy rồi.
Thái-Tông Hoàng-đế gật đầu khen phải. Ngài truyền cho Phụng-Hiểu lên điện và nói rõ ý-định.
Hiểu nghĩ-ngợi một lát rồi tâu :
– Nhời bàn của Lý tướng-quân có chỗ phải mà lại cũng có chỗ không phải. Đã đành rằng nhân tâm nan trắc nhưng nếu mình làm thế tức là mình tỏ ý nghi ky người ta rồi. Nghi kỵ bao giờ cùng đẻ ra nghi kỵ. Phiên-vương thấy Bệ-hạ không tận tin va, va có thể vì tức mà làm ngang mặc dầu va không có ý-định ấy từ bây giờ. Chi bằng ta cứ giao cho y một cánh quân đi dẹp giặc, hạ-thần dám tin chắc rằng y sẽ không phụ Bệ-hạ. Vả lại, nếu ngựa quen lối cũ, Phiên-vương sẽ manh tâm kia khác thì một mình thần cam đoan cỏ đủ sức để chế ngự một vùng thượng du ấy.
Những lời khoái luận của viên danh-tướng làm cho mặt rồng hớn-hở. Thái-Tông Hoàng-đế vuốt râu cười mà rằng :
– Nhời khanh nói đủ tỏ là khanh là một khai quốc công-thần, khả-dĩ giúp vua mở vận hội mới cho trăm họ….Phải… phải lắm, lấy mưu cơ, uy-vũ khuất- phục người ta sao bằng lấy đức mà cảm hóa người ta! Trẫm sai Phiên-vương đi này, ví dù có bị y lừa dối chăng nữa, sư mắc lừa của trẫm chỉ càng tỏ rõ cái bất-nhân của y mà thôi.
Phán xong, Lý-Thái-Tông Hoàng-đế liền thảo chiếu phong cho Nùng Trí-Cao làm Quảng-Uyên mục, kiêm lĩnh soái ấn bình lân, quyền tiền trảm hậu tấu. Vua lại sắc cho binh-bộ điểm quân lương sẵn để Trí-Cao lên đường đẹp giặc.
Buồi chầu tan.
Văn võ cùng ra khỏi Hoàng-thành.
Nùng Trí-Cao lên ngựa, giong cuong cho đi bước một, bởi chàng đương nghĩ ngợi lung lắm.
Chàng nghĩ ngợi vì lòng chàng bị xúc động mãnh liệt bởi nhiều tình-cảm trái ngược hẳn nhau.
Thoạt đầu là cái tin loạn trị ngoài biên cương, ngay giáp giới khu cũ của chàng, do phi kỵ mang tới kinh-thành.. Tin ấy hình như nhóm một mồi lửa trong mạch máu chàng. Chàng sôi nổi, náo nức hẳn lên mà không hiểu tại sao.
Những cái mộng năm xưa, tưởng đã chết lại sống cả lại một lượt, diễn loang loáng qua óc chàng.
Nhưng mối thù bấy lâu như than vùi đáy bếp, lại bùng lên.
Cái chí ngang tàng lại quậy trong người chàng làm cho chàng không thể không tiếc thương ngày dĩ vãng.
Một đằng thì thế.
Một đằng là những cái trái ngược hẳn nhưng cũng sâu xa, cũng mãnh liệt không kém chút nào.
Ẩy là mối tình của chàng đối với Vân-Anh tiểu thư.
Dù sao, chàng cũng là một người. Những năm chung sống với Vân-Anh, những giờ ái-ân đằm thắm đều trở nên những lý lẽ rất êm đềm, những sợi tơ mềm muốn buộc chân chàng lại.
Người ta ở đời tranh bá, đồ vương, bôn danh, tẩu lợi để làm gì ? Có phải cốt để thực hiện cuộc sống của mình không ?
Hẳn phải là như thế.
Và, nếu như thế, chàng còn cần gi nữa, một khi mà đời chàng đã thực hiện được hoàn toàn, nghĩa là chàng đã cảm thấy mình sung sướng, mình đầy đủ cả về tinh thần lẫn vật chất.
Chàng còn có đòi gì hơn là cái cuộc sống của chàng hiện thời nữa ?
Chàng chỉ còn một băn khoăn, ấy là mẹ chàng. Đã sáu năm qua, chàng không được lần nào gần mẹ đến nỗi nhiều khi chợt nhớ đến người đã sinh ra, đã nuôi chàng, tình thâm mẫu tử khiến chàng quên ăn mất ngủ. Nhưng mà ai cấm chàng có thể đón mẹ chàng về kinh để mẹ con cùng sống với nhau ?
Còn mối thù cha, anh ?
Cho là thù, đã đành cái chết của cha, anh chàng, chàng phải báo. Nhưng người ta không lẽ sống ở đời chỉ là để mà thù quanh, oán quẩn nhau cho đến cái hơi thở cuối cùng ? Cha, anh chàng tranh quyền, cướp nước với nhà Lý. Hai người đã thua, đã chết. Phỏng thử vua nhà Lý thua thì cũng đến chết như cha, anh chàng đã chết chứ sao.
Thế thì, rút lại, cái chết của cha anh chàng cho là thù cũng được mà coi như một sự tự nhiên phải có cũng không đến nỗi là vô lý.
Huống hồ, Thái-Tông Hoàng-đế đã hết lòng sủng mộ chàng, hậu đãi chàng, gây hạnh phúc cho đời chàng và, đến nay, lại cho chàng được tự quyền lên dẹp loạn ở gần đất cũ của chàng mà không bó buộc một điều nào cả !
Nếu có thù thì kẻ thù của chàng cũng đã xử với chàng tử tế để chàng quên thù.
Và để đáp lại, chàng có cái nghĩa là trả lại những ân huệ, lòng tin yêu ấy bằng cách tận thành, tận tín với Lý Triều Hoàng-đế.
Nùng cứ vừa đi vừa nghĩ ngợi phân vân như vậy cho đến lúc về đến tư thất.
Vân-Anh thấy chồng có vẻ ưu tư liền đon đả.
– Chẳng hay phu quân có điều chi mà xem có vẻ không vui như vậy ?
Chàng nhìn vợ thì thấy xinh đẹp hơn bao giờ hết :
– Tôi sắp sửa phải đi đánh giặc.
Vân-Anh biến sắc :
– Phu quân phải đi đánh giặc?
Nùng gật đầu. Nàng hỏi:
– Giặc nào? Ở đâu ?
– Ở vùng Quảng-Uyên tràn sang.
– Gần nơi quê hương của phu quân thì phải ?
– Chính thế.
– Bao giờ phu quân lên đường ?
– Sớm ngày kia…
– Phép vua là trọng, phu quân nghĩ ngợi làm chi cho hao tổn tinh-thần.
Nùng Trí-Cao cười :
– Phu nhân hiểu lầm rồi! Thân làm vũ tướng, da ngựa bọc thây, tôi có sợ chi sự vào sinh ra tử. Tôi nghĩ ngợi là nghĩ ngợi những cái khác kia.
– Thiếp mong rằng phu quân cho thiếp cũng được dự biết những điều nó đương bận lòng phu quân.
Nùng Trí-Cao nhìn vợ giây lâu mới khẽ mỉm cười hỏi rằng.
– Tôi đi dẹp loạn phen này, phu-nhân không nhận thấy sự gi khác thường à ?
Vân-Anh ngơ ngẩn :
– Không ! Thiếp quả không thấy có gì là khác.
– Phu nhân hình như vừa hỏi tôi rằng nơi có giặc gần kề ngay…
– Quê hương của phu quân.
– Chính thế.
– Vâng.
– Đấy, tất cả sự khác thường là ở đấy !
– Chàng nói thế là thế nào, thiếp thành thực không hiểu !
– Có gì là khó hiểu ! . .. Thường tình cóc chết ba năm quay đầu về núi, con người ta ai là khỏi lưu-luyến quê-hương ?
– Chính vậy, phu-quân nói rất phải.
– Nay tôi đem quân đi dẹp giặc, tôi có thể đi một mạch về quê tôi. .
– Chàng về thăm mẫu-thân rồi chàng trở lại chứ sao. Sáu năm trời xa cách, con nào mà không thương nhớ mẹ. Không nói phu-quân, ngay thiếp cùng thường hoài-vọng được gặp mẫu-thân lắm lắm. À, hay là thế này …
Nùng Trí-Cao hỏi :
– Thế nào ?
– Hay là phu-quân cho thiếp đi theo để thiếp được bái-yết mẫu-thân luôn thể cho phải đạo làm dâu ?
Sự tin-cẩn thực-thà của Vân-Anh khiến Nùng hết sức cảm-động. Chàng cúi đầu một lát, đoạn từ từ ngẩng trông vợ :
– Phu-nhân lại nhầm cái ý của tôi rồi !
– Thiếp nhầm như thế nào?
– Tôi vừa hỏi nếu tôi nhân chuyến này về thẳng quê…
– Thì thiếp đã hiểu đúng như phu-quân nói chứ sao !
– Về thẳng đây có nghĩa là không bao giờ trở lại nữa !
Vân-Anh không thể tin hai tai nàng :
– Chàng nói sao ? Chàng về thẳng quê không trở lại đây nữa à ?
– Ví-dụ thế…
– Nghĩa là chàng sẽ bỏ em sống sầu-não một mình, chàng sẽ không đoái-hoài thương-nhớ chi hết, chàng sẽ quên rằng vợ chồng ta đã có những ngày chung sống với nhau…
Vân-Anh nói như một người mê sảng. Nàng tự-hồ phải cân nhắc đi nhắc lại một ý để cố nhận rõ một sự mà nàng không thể nào ngờ tới.
Nùng Trí-Cao thong-thả đáp:
– Ừ, ví-dụ như thế thì phu-nhân nghĩ sao ?
– Thiếp không nghĩ sao cả ! Thiếp chỉ sẽ chết mòn chết mỏi đi vì sầu-não mà thôi…
– Phu-nhân không oán-giận tôi sao.
– Oán-giận chàng ? … Ừ nhỉ… mà sao em lại oán giận chàng ? Chàng nếu làm như thế chẳng qua vì chàng có nhiều lẽ bắt buộc phải làm như thế, em sao lại oán chàng? Em chỉ muốn xin chàng có một điều…
– Điều gì ?
– Giá chàng cho em theo…
– Phu-nhân theo làm sao được ?
– Sao không được ? Thuyền theo lái, gái theo chồng, em phải luôn luôn ở bên mình phu-quân chứ !
– Nhưng nếu nàng cùng đi, việc của tôi sẽ hỏng vì vua sẽ nghi…
Vân-Anh nín lặng. Nàng im lặng để nhìn chồng bằng cái nhìn thăm-thẳm. Sau cùng, hai giọt nước mắt từ từ lăn xuống cặp má đào.
Nùng Trí-Cao cầm tay vợ :
– Ấy là tôi hỏi thử lòng phu nhân đấy thôi, chứ tôi khi nào lại lìa bỏ phu-nhân !
Nàng gục vào vai chồng, nức nở :
– Chàng mà bỏ thiếp trơ lại với muôn nghìn sầu tủi thì tội-nghiệp cho thiếp quá… Thiếp có tội gì đâu ! Và thiếp yêu chàng biết chừng nào…