Năm Chiếc xe tải nhỏ màu vàng-
Đã tìm thấy Kafi và Briquet!... Ngày hôm sau, biết được tin tuyệt vời đó, ca nhóm nhảy cẫng lên vì vui sướng. Trong căn cứ dưới con dốc Kẻ Cướp, tôi cùng Gnafron kể lại câu chuyện tới Saint-Foy chiều hôm qua.
Song, khi những nỗi xúc động đã lắng xuống, một vấn đề được đặt ra. Làm sao giải thích cho ông mù về sự trở về của con chó đây?
- Chúng ta không thề nói với ông ấy rằng Briquel đã bị mọt tên nhặt giẻ rách trong sân ăn cắp. - Corget lên tiếng. - Như vậy sẽ thổi bùng nỗi lo lắng của ông.
- Vậy thì phải làm thế nào bây giờ? - Mady lo lắng.
Corget kết luận:
- Nếu chúng ta muốn làm sáng tỏ vụ này thì tốt hơn là không để gã nhặt giẻ cảm thấy bị nghi ngờ gì cả. Chúng ta phải làm rõ cái gì đang khiến "ông bạn già" của chúng ta lo lắng không yên.
Vào một buổi sáng thứ năm, một đồ vật nhỏ nhặt được đã làm rõ mối lo lắng của chúng tôi.
Ngày hôm trước đó, tôi cùng Mady tới bệnh viện Granga-Btanche. cả hai cùng phải cố hết sức làm vẻ bình thản như không có chuyện gì xảy ra, để giấu ông mù về việc Briquet trở về... chúng tôi càng khó khăn hơn nữa khi ông cứ vô tình nói chuyện rất lâu về chú chó của ông.
Để chuẩn bị cho chuyến ra viện, ông lại nhờ chúng tôi một việc nhỏ: nhờ bạn nào đến thăm ông vào ngày mai mang cho ông chiếc áo thun dày bằng len xếp ở tủ tường trong phòng, ống sợ ra khỏi bệnh viện sẽ bi lạnh.
Vậy là buổi sáng thứ năm đó tôi cùng Tondu lên đồi Fourvière. Trước tiên phải qua nhà bà Tazergue đã, bà sẽ cùng chúng tôi lên nhà ông mù.
Chúng tôi theo thói quen là nói tên mình ngay trong khi gõ cửa, bà sẽ mở cửa và rồi mỉm cười đón tiếp chúng tôi như mọi khi, chắc vậy. ô, nhưng sáng hôm đó, bà bắt tôi phải nói tên mình hai lần rồi mới nghe thấy tiếng xoay ồ khoá, cứ như là bà không nhận ra tôi vậy. Cuối cùng bà cũng he hé cửa, vẻ gần như hốt hoảng.
- Ôi các cháu tội nghiệp của ta! Đêm qua ta đã sợ hãi biết nhường nào!
- Đêm qua ư?
- Các cháu vào đi, ta sẽ kề cho nghe!
Bà chỉ cho chúng tôi hai chiếc ghế rồi cũng ngồi phịch xuống một chiếc khác.
- Bà nói nhanh lên, bà Tazergue, điều gì đã xảy ra? Có nghiêm trọng lắm không ạ?
- Lúc đó đã quá nửa đêm, tôi vừa tỉnh sau một lúc chợp mắt được tí tẹo. ở tuổi tôi, các cháu biết đấy, khó ngủ lắm.
Đột nhiên tôi nghe thấy tiếng bước chân lên cầu thang. Thế là tôi dậy để nghe ngóng qua cửa, không dám mở. Người lạ ở lại rất lâu trên đó, lâu lắm, tôi nghe thấy những tiếng động nhỏ, những tiếng động rất kỳ quặc.
- Tiếng mở cửa, mở ngăn kéo, tủ tường ư?
- Không, không phải như vậy, hình như là những tiếng cọt kẹt. Rồi một lúc có tiếng vật gì khá nặng rơi ầm xuống, búa hay sao ấy, những tiếng động im lặng mọt lát rồi lại tiếp lục. Cái đó phải kéo dài hơn nửa giờ. Cuối cùng, người lạ mặt len lén đi xuống. Tôi phải đợi cho chắc chắn hắn ta không trở lại nữa mới dám lên nhà ông Vauquelin. Khoá cửa mở dễ đàng, ổ khoá có vẻ không bị phá đập gì cả. Tôi xem xét căn phòng, tất cả có vẻ vẫn bình thường. Ngăn kéo bàn giấy mà tôi cũng cầm chìa của nó, không bị phá gì hết. Song tôi chắc chắn là có người đã lén ở đó đêm qua.
Người đàn bà khốn khổ vừa kề chuyện vừa run lên cầm cập. Tôi liếc mắt nhìn Tondu. Ngay cả bà Tazergue cũng không cảm thấy yên tâm trong ngôi nhà này. Liệu bà có thực sự nghe thấy tiếng đọng không? Hay đó chỉ là ác mộng thồi?
- Sáng nay tôi không dám trèo lại lên đó một mình đâu. - Bà thú nhận. - Các cháu hãy lên cùng tôi.
Bà trèo từng bậc một sau lưng chúng tôi. Chiếc chìa khoá run run trong tay ba, Tondu phải tự mở cửa. Bề ngoài có vẻ như chẳng hề có ai vào phòng cả. Giấy tờ sách vơ vẫn ở nguyên trên giá sách, không hề bị đảo lộn, giấy tờ trong ngăn kéo bàn giấy cũng vậy. Cũng chẳng có gì khác thường trong hai chiếc tủ tương mà hôm qua bà Tazergue quá khiếp hai đã không dám mở. Chẳng có một vết chân nào trên sàn nhà, bơi vì trời ẩm thì chắc chắn phải để lại vết. Tôi mở tấm vải phủ chiếc đàn, nhạc cụ mỹ miều ấy không hề bị ai đụng vào cả.
Tôi cùng Tondu xem xét kỹ lại một vòng nữa. Hiển nhiên là không có ai vào đây! Bà Tazergue đưa cho toi chiếc áo thun len của ong mù, rồi Tondu khoá cửa lại. TÔI vừa xuống được mấy bậc cầu thang, theo sau bà già, lúc quay ngay lại, tôi thấy Tondu đang cúi người xuống nhặt một vật gì đó dưới bậc thềm.
- Cái gì vậy?
Trước khi bà Tazergue có thời gian quay đầu lại, Tondu đưa ngón tay lên miệng ra hiệu cho tôi im lặng. Khi bà Tazergue vào nhà đóng cửa lại thì Tondu quay sang tôi nói: - Tidou ạ, ban nãy mình nhặt được cái này! Hắn lục túi rồi lấy ra một vật nhỏ đặt lên lòng bàn tay. - Cậu không thấy sao, một cái đai ốc, một cái đai ốc bằng đồng.
- Nó từ đâu vậy?
- Mình nghĩ là mình biết. Bọn mình quay lên gác ngay thôi.
Hắn lao lên cầu thang như một người điên, còn tôi thì cũng phải cố hết sức mới theo sau những sải chân dài của hắn được. Vừa lên được thềm trên,
hắn thở hắt ra.
- Đúng như điều mình nghĩ! Đây là một trong những chiếc đai ốc nhỏ vít thành cầu thang. Cậu xem này, cộ rất nhiều đai ốc đã bị lấy đi. Cái này chắc bị rơi xuống đất và lăn mất, mình đã tìm thấy nó ở đây, cạnh tường này này!
- Cậu cho rằng...
- Phải, chuyện đó đã xảy ra đêm qua, ở đây, trên thềm cầu thang này chứ không phải trong phòng.
Tôi lo lặng đặt tay lên tay vịn cầu thang. Nó oằn xuống. Tới chỗ thanh sắt được chôn vào tường, tôi thấy nó sắp rời hẳn ra. Tôi còn nhìn rõ ngay bên dưới từng đám mạt sắt. Lan can cầu thang đã bị cưa, rồi các thanh lan can bị tháo hết vít đã chẳng còn nâng đỡ nó được nữa, nó trở nên thật mong manh. Chỉ cần một áp lực nhỏ nhất tựa lên, nó sẽ đồ sụp.
Tôi bỗng lạnh toát người, tái mặt đi. Tondu nhìn tôi, mặt hắn cũng dúm lại:
- Loại bỏ ông... người ta đã muốn loại bỏ ông!
Tondu nói rõ:
- Mỗi khi ông mù ra khỏi nhà, ông đều phải mò mẫm lần theo lan can. Vậy thì chắc chắn nó sẽ đồ sụp và ông sẽ ngã xuống khoảng không bên dưới!
Rồi hắn lấy tay lau những giọt mồ hỏi trên trán:
- Ai có thề làm điều dã man này nhỉ? Gã nhặt giẻ rách, hay gã kia....
Sự tức tối cũng làm tôi nghẹn họng, nhưng thình lình, tôi nghĩ tới bà Tazergue, tới mối hiểm nguy có thể chính bà sẽ gặp phải. Phải khẩn trương sửa chữa lại lan can ngay thôi!
- Bọn mình hãy xuống gặp bà đi! Mình sẽ nói đã quên một thứ khác ông mù dặn lấy, và bọn mình sẽ trèo lên đây. RỒI cậu sẽ làm như vô tình phát hiện ra lan can đang trong tình trạng tồi tệ, sau để mình đi tìm cái gì đó sửa chữa nó!
***
Lần này nghiêm trọng rồi, thực sự nghiêm trọng lắm đây! về đến đồi Chữ Thập Hung là tôi nhảy vội đi báo cho Mady ngay, trong khi đó Tondu đi tìm báo cho những bạn khác.
Nửa giờ sau, ca nhóm đã tụ hợp đầy đủ trong căn cứ. Nhợt nhạt vì xúc động, Mady vẫn còn chưa thể tin nồi vào một hành động đáng sợ đến thế.
- Phải rồi, - Mady thở dài. - tất cả những bằng chứng ấy!... Thật ghê rợn! Lợi dụng sự mù loà của một con người khốn khổ để làm những điều như thế!
- Ai là thủ phạm nhỉ? - Corget nói. - Gã mặc áo khoác ghi hay gã nhặt giẻ rách?
Một cuộc bàn bạc sôi nổi diễn ra. Ngay cảm giác ban đầu, có vẻ như tên nhặt giẻ rách chính là thủ phạm, bởi có lẽ từ vụ bắt trộm Kafi và Briquet, chúng tôi đã coi hắn là một dạng người bất lương... Nhưng đâu là mối liên quan giữa vụ bắt trộm hai con chó và vụ phá hoại lan can cầu thang?
Mối Nên hệ đó, đột nhiên Corget đã tìm ra, và sự hiển nhiên của nó làm chúng tôi choáng váng. Tại sao không hiểu được nó sớm hơn nhỉ? Thủ phạm đã mong muốn có tai nạn bằng mọi giá, mà nạn nhân phải là ông Vauquelin. Cũng chính để gây ra tai nạn đó mà hắn đã bắt đi hai con chó, và tên khốn nạn đó đã nhìn đúng bởi vì mất chú chó dẫn đường, ông Vauquelin đã hai lần suýt bị xe cán.
Sự phát hiện khủng khiếp này đã khiến nỗi xúc động của chúng tôi dâng lên nghẹn ứ.
- Tóm lại, - Mady lên tiếng. - thủ phạm là tên nhạt giẻ rách? Vậy thì tại sao hắn làm vậy?... VI chiếc đàn ư? Như thế có nghĩa rằng gã Xoăn quen biết người đàn ông mạc áo khoác ghi. Điều này có vẻ không chắc lắm. Họ là hai thế giới hoàn toàn khác nhau. Một người trang nhã, trau chuốt, người kia thì bẩn thỉu, lôi thôi và thô lỗ.
- Đúng vậy, - Tondu tán đồng. - ông Vauquelin có những lý do chính đáng để nghi ngờ gã bán đàn, nhưng đó không phải là một kẻ giết người. Tên nguy hiểm là tên nhặt giẻ cơ... nhưng thật chán là chúng ta lại thiếu cái cốt yếu: động cơ của hắn.
- Dù động cơ gì cũng không quan trọng mấy, - Mady mở màn. - cái đầu tiên phải làm bây giờ là đi báo cảnh sát.
-...Và không được chậm trễ một giây! - Guille nôn nóng đồng tình. - Tính mạng ông Vauquelin đang bị đe doạ.
Song Corget vẫn nhăn trán ngẫm nghĩ:
- Đúng là nghiêm trọng đấy, nhưng hãy cần thận! Báo cho cảnh sát có nghĩa là ông mù cũng sẽ biết chuyện. Ông đã lo lắng không biết bao nhiêu vì gã mặc áo khoác ghi rồi, các cậu thử tưởng tượng xem phản ứng ông sẽ ra sao khi biết rằng chính gã nhặt giẻ cũng muốn gây khó dễ cho ông... mà điều khó để làm gì vậy? ôi, có quá nhiều cái đáng làm ông đến mất trí mất!
Những khoảnh khắc im lặng nặng nề bao trùm lên cả căn hầm. RỒI Gnafron nói:
- Thôi chúng ta đừng lo lắng quá. Nếu cảnh sát chịu bó tay, chúng ta co lẽ vẫn làm được một cái gì đó mà. Gã nhặt giẻ chưa nghi ngờ chúng ta đâu. Hãy lạp kế hoạch theo dõi gã và bảo vệ ông mù. Bọn mình sẽ thay nhau tới chỗ ông sau giờ học.
Buổi chiều, cả lũ lại tập hợp, nhưng không còn là lúc đặt giả thuyết nữa. Phải lập kế hoạch tác chiến thôi... nhưng vắng Guille và Bistèque, vì hai cậu này đến thăm ông mù lần cuối và mang cho ông chiếc áo thun len ông nhờ lấy.
- Hay chia ra thành ba nhóm. - Gnafron đề nghị - sáng đến tối, chúng ta sẽ thay phiên nhau lên dốc Saint- Barthélemy, sẵn sàng "săn" gã Xoắn. Cái chính là đừng để gã trông thấy. Chúng ta đang nghỉ lễ ma, còn khối thơi gian!
- Thế lúc vào học thì sao? - Tondu lo lắng.
- Tới lúc vào học, ta sẽ tính sau. - Corget trả lời. - Từ bây giờ đến lúc đó, tớ có cảm tưởng là có nhiều chuyện xảy ra lắm.
Quả thực là đã có chuyện xảy ra, chúng tôi chẳng phải chờ đợi lâu la gì.
Chuyện đó diễn ra vào ngày 31 tháng 12. ông mù khi ấy đã trở về nhà, vui sướng mở chiếc đàn dương cầm thân yêu để chơi những đoạn nhạc ông sáng tác lúc nằm trên giường bệnh viện, ông vô cùng hạnh phúc trước những quan tâm chúng tôi dành cho ông, và ông hoàn toàn không còn ngờ vực điều gì nữa, gần như ông đã quên biến nỗi âu lo trước đây của mình. Mady đưa ông đến nhà khách hàng hoặc ở đó cùng ông luôn. Phấn khởi vì những đoạn nhạc mới của ông, cô cứ nài ông đọc những bản nhạc để cô chép vào quyển nhạc.
- Con muốn làm gì với nó đây? - ông mù hỏi. - Vì sẽ chẳng bao giờ có ai chơi những giai điệu này đâu?
- Đề cho mình cháu thôi ạ, - Mady trả lời. - cháu muốn gìn giữ chúng.
Trong khi ấy, chúng tôi vẫn rình trên con dốc Saint-Barthèlemy mà ông mù không hay biết gi cả. Ngõ cụt có vẻ nguy hiềm vì lũ trẻ con trong sân hay tới đó chơi đùa. ở bên dưới một chút, giữa cửa hàng thuốc và hiệu bán than, chúng tôi đã phát hiện ra một ngách nhỏ và quyết định nấp vào đó, cùng với xe đạp.
Hàng ngày, cứ vào buổi trưa, lúc 12 giờ kém 15 phút, chúng tôi lại hẹn nhau ở căn cứ để tường thuật lại những chuyến theo đuôi này. Chúng tôi đã bắt đầu ngờ rằng chúng chỉ là vô ích thì bỗng một buổi sang, Bistèque và Gnafron đến, chúng nó thở hồn hển vì phải leo dốc bằng xe đạp. Nhìn vẻ mặt, tôi đoán ngay ra chúng nó vừa khám phá được một điều gì mơi.
Vừa lấy lại hơi thở, Gnafron vừa kể:
- Vậy đấy! Lúc đó là gần chín rưỡi sáng; mình và Bisteque đang nấp trong ngách giữa hiệu thuốc và hiệu bán than thì chiếc xe tải khởi động. Thế là bọn mình bám theo ngay. Chiếc xe đi theo con đường hướng về khu Perrache, rồi nó rẽ trái và dừng lại ở một phố nhỏ. Bọn mình tưởng rằng gã Xoăn sẽ xuống xe như bình thường, nhưng không. Hắn chỉ bấm hai hồi còi dài. Vài giây sau có một người bước ra từ một ngôi nhà, tới chỗ gã Xoăn. Vì phố gần như lặng ngắt không một bóng người nên bọn mình chẳng chần chừ gì cả, dựng xe vào vỉa hè rồi tiến gần ngay.
Gnafron ngừng lời, hắn bị đứt hơi vì đã kể câu chuyện liền một mạch mà không hề dừng lại lấy hơi. Bisteque tiếp ngay:
- Cửa sau xe khép hờ, có quàng xích. Bọn tớ sẽ không có nguy cơ bị trông thấy. Ba chiếc ba lô to tướng trong xe che lấp hai gã, nhưng thùng xe lại vang âm nên bọn tớ có thề nghe được thúng nói chuyện với nhau. Chúng nói như thế này này:
- Thế đấy, - Gã Xoăn giải thích. - đây là một vụ hơi đặc biệt. Tao gặp ông chủ đêm qua, ông ấy tin tưởng vào mày đấy.
- Loại áp phe gì thế?
- Một chiếc đàn pianô.
- Đàn pianô ư? Vì như thế mà mày rộn lên đấy à?
- Đây không phải là một cái đàn bình thường đâu, cái này đáng giá cả một gia tài đấy! Sẽ trúng quả rất đậm... ông chủ muốn gặp mày.
Gặp tao?... Nhưng ở đâu?
- Nhà ông ấy.
- Sao ông ấy không bảo mày?
- Tao bị quen mặt, mày hiểu chứ? Mày đến gặp ông ấy đi, ở phố Dragonne, mày sẽ nhận ra ngôi nhà dễ dàng thôi mà. Ở mỗi bên có một cái tháp nhỏ... và mày phải có nhiệm vụ ăn mặc sao cho phù hợp đấy. ông chủ vẫn là ông chủ. Nếu mọi người thấy mày vào nhà ông ấy thì không được mang vẻ mờ ám chút nào hết, không được gây ngờ vực.
- Mấy giờ phải lên trên đó?
- Cuối buổi chiều. Ông chủ sẽ ở nhà đấy.
- Thôi được.
Đến lượt Bisteque phải ngừng lời, Gnafron bấy giờ đã lấy lại được hơi, tiếp luôn:
- Thấy hai gã đó sắp chia tay nhau, bọn tớ rời chỗ rình ngay để đi láy xe đạp. Thằng bạn gã Xoăn nhảy xuống xe. Hắn chạy qua vỉa hè về nhà, nhà số 7 phố Con Lạch cồ. Rồi chiếc xe nồ máy nhằm hướng khu Guillotière, nơi gã Xoăn để những chiếc túi của hắn xuống một nhà kho. Sau đó, hắn trở về nhà. Thế là trong ngách hiệu thuốc, tớ rút ngay ra tám bản đồ. Tớ và Bisteque tìm suốt trong mười phút con phố có tên Dragonne ấy... Các cậu co biết cuối cùng chúng tớ đã tìm ra nó ở đâu không?
Tất cả mọi con mắt đều đổ dồn về phía Gnafron:
- Cậu nói nhanh lên đi!
- Ở Saint-Foy, chỗ mà Tidou đã tìm