Chương 14 Thứ Tư ngày 27 tháng Năm

Một sáng khi tỉnh dậy, Maia nói: "Nhưng em chẳng thích hắn chút nào."

Giờ tôi đã quen với trò đoán chữ của cô nàng rồi. Tôi đoán: "Em nói tới Braggadocio phải không."

"Đương nhiên rồi, còn ai vào đây nữa." Rồi như nghĩ lại, Maia hỏi: "Sao anh đoán ra được?"

"Fresia thân mến ơi (Simei sẽ nói thế), có sáu người mà cả hai ta đều biết, anh chỉ cần nghĩ tới kẻ nào thô lỗ với em nhất thôi, nên anh chọn Braggadocio."

"Nhưng em cũng có thể nghĩ tới Tổng thống Cossiga thì sao."

"Nhưng không, em nghĩ tới Braggadocio. Mà nếu chỉ có lần này anh đoán trúng được điều em nghĩ, thì tại sao em lại muốn phức tạp hóa vấn đề lên như vậy?"

"Thấy chưa, giờ anh bắt đầu nghĩ cái mà em nghĩ rồi nhé."

Khỉ thật, cô nàng quả có lý.

Sáng hôm ấy tại buổi họp thường nhật, Simei nói: "Pê đê! Những gã pê đê là một chủ đề lúc nào cũng gây chú ý."

Maia đánh bạo nói: "Người ta không dùng từ pê đê nữa rồi. Giờ phải nói là 'gay' chứ, đúng không?"

Simei tỏ vẻ khó chịu: "Biết rồi, biết rồi, Fresia thân mến. Nhưng độc giả của chúng ta vẫn dùng từ pê đê, hay ít nhất là họ vẫn nghĩ thế, bởi nói ra họ vẫn thấy ghê. Tôi biết người ta không nói 'da đen' nữa, mà là 'da màu'. Tôi biết người ta không nói 'người mù' nữa, mà là 'người khiếm thị'. Nhưng một người da đen thì vẫn mãi da đen, người khiếm thị thì vẫn cứ mù tịt chẳng thấy gì, thật tội nghiệp. Tôi chẳng có gì chống lại pê đê cả, người da đen cũng thế, miễn là họ ở đúng chỗ của mình."

"Vậy tại sao ta phải nói tới họ, nếu độc giả của chúng ta thấy ghê?"

"Tôi không định nói tới pê đê chung chung, Fresia thân mến ạ, tôi ủng hộ tự do, ai thích làm gì thì làm. Tôi đang nói tới những kẻ làm chính trị, trong nghị viện hay thậm chí là trong chính phủ kia. Người ta cứ nghĩ rằng lũ pê đê chỉ làm những nghề như nhà văn hay vũ công nam mà thôi, nhưng thực tế thì một vài người trong số họ lại ở những vị trí quyền lực mà ta đâu có biết. Họ giúp đỡ lẫn nhau, chẳng khác gì Mafia. Và đó là điều mà có lẽ độc giả của ta muốn biết."

Maia vẫn không chịu thôi: "Nhưng mọi thứ đều đang thay đổi. Có lẽ chục năm nữa một người gay có thể nói mình gay mà chẳng khiến ai chớp mắt."

"Mọi thứ đều có thể xảy ra trong vòng chục năm nữa. Ta đều biết rằng luân thường đạo lý ngày càng đi xuống. Nhưng giờ thì đó là một vấn đề nhạy cảm với độc giả. Lucidi, anh vốn có nhiều nguồn hay ho, hãy nói vài điều về lũ pê đê trong chính trị xem nào. Nhưng đừng có nêu tên đấy nhé, chẳng ai trong chúng ta muốn phải ra tòa đâu. Chỉ cần bóng gió này nọ, để bọn họ phải rùng mình, để cảm thấy bất an thôi..."

Lucidi đáp: "Nếu muốn, tôi có thể cung cấp rất nhiều cái tên. Còn nếu chỉ cần khiến ai đó thấy rùng mình, thì tôi đã được nghe nói về một cửa hàng sách ở Roma, nơi những người đồng tính thuộc tầng lớp xã hội cao gặp gỡ nhau mà chẳng ai để ý. Chốn đó được nhiều người bình thường qua lại mà. Đó còn là nơi có thể tới để tìm ít ma túy nữa. Chỉ cần lấy một cuốn sách, mang lại quầy, và nhân viên sẽ bọc chúng lại cùng nhau. Người ta biết rằng chính... Nhưng thôi, không nói tên ra thì thôi, chỉ cần biết có một vị bộ trưởng cũng qua lại đây, đồng tính và hút hít. Ai cũng biết, ít nhất thì những người vai vế biết điều đó. Đó không phải là chốn bình thường mà một vũ công, một kẻ ái nam ái nữ quèn có thể lui tới và gây chú ý được."

"Nói bóng nói gió cũng tốt thôi, nhưng ta có thể thêm vài chi tiết nóng bỏng vào, như thể tô thêm màu vậy. Ngoài ra cũng có cách để nêu tên. Ví dụ như nói đó là một chốn hoàn toàn đáng kính, bởi có nhiều nhân vật nổi tiếng đức cao vọng trọng lui lại, rồi liệt kê ra bảy, tám nhà văn, nhà báo, thượng nghị sĩ, toàn những người danh tiếng không thể nghi ngờ gì. Mỗi tội là trong số đó ta lồng vào một, hai gã pê đê. Như thế không thể nói ta đang bôi nhọ ai cả, bởi mấy cái tên đó được nêu ra để ví dụ cho những nhân vật chuẩn mực kia mà. Thậm chí ta cứ đưa hẳn vào tên của một kẻ rõ là 'bóng lộ' đi (tên tình nhân của hắn mà ai ai cũng biết). Vậy là ta đã gửi một cái tin được mã hóa tới những ai muốn nghe rồi, và ai đó hẳn sẽ hiểu ra chúng ta còn có thể nói nhiều hơn thế nếu muốn."

Maia trông lộ rõ vẻ kinh hoàng. Nhưng tất cả những người còn lại đều hứng thú với ý tưởng ấy. Và vì biết rõ Lucidi rồi, nên chúng tôi biết có thể đón đọc một bài tẩm độc.

Maia là người đầu tiên hôm đó rời khỏi văn phòng. Cô ra hiệu cho tôi, tỏ ý rất tiếc, tối nay em muốn ở một mình, em sẽ uống thuốc ngủ rồi đi ngủ luôn. Thế là tôi bị Braggadocio tóm để tiếp tục huyên thuyên về mấy câu chuyện của hắn trong khi chúng tôi đi dạo sau giờ tan sở. Tình cờ, chúng tôi lại tới đường Bagnera, dường như cái vẻ âm u ma quái của chốn này phù hợp với bản chất chết chóc trong đống chuyện của hắn.

"Anh nghe nhé, giờ tôi sẽ kể cho anh một loạt sự kiện mà mới nghe thì tưởng chúng phản lại giả thiết của tôi, nhưng anh sẽ thấy không phải thế. Như vậy là cái xác giập nát của Mussolini được khâu lại qua loa, rồi chôn cùng với xác của Claretta và đồng bọn tại nghĩa địa Musocco, nhưng dưới một nấm mồ vô danh, để những kẻ vẫn còn sùng bái phát xít luyến tiếc quá khứ không thể lấy đó làm địa điểm hành hương. Đó hẳn phải là điều mà người chịu trách nhiệm để Mussolini thực sự trốn thoát mong muốn: tức là để sau đó người ta không nhắc nhiều tới cái chết của hắn nữa. Đương nhiên là chúng không thể tạo ra được truyền thuyết về vị Hoàng đê Frédéric I Râu đỏ không chết mà chỉ ẩn náu để khi quay lại đối mặt kẻ thù sẽ trở nên lợi hại gấp trăm lần (cho dù kể ra cũng có thể áp dụng cho trường hợp của Hitler, bởi chẳng ai biết điều gì đã thật sự xảy ra với cái xác của hắn, cũng như việc hắn đã chết thật hay chưa). Nhưng một khi để cho tất cả tin rằng Mussolini đã chết (và toàn bộ quân du kích vẫn tiếp tục tưng bừng nhảy múa trên quảng trường Loreto như thể đó là thời điểm tuyệt diệu nhất của cuộc giải phóng vậy), thì cần phải chuẩn bị sẵn sàng cho ý tuởng là một ngày nào đó kẻ đã chết sẽ xuất hiện trở lại 'nguyên vẹn sáng ngời' - như lời của một bài hát. Mà lại không có cách nào để một cái xác tan tác tả tơi vá chằng vá đụp có thể sống lại được. Và thế là tên phá đám Domenico Leccisi bước lên sân khấu."

"Đó chẳng phải là kẻ đã đào xác quốc trưởng lên đó ư?"

"Chính xác. Một kẻ nhãi ranh tự mãn hai mươi sáu tuổi, kẻ cuồng tín cuối cùng còn sót lại của vùng Salò, một kẻ đầu óc hoang tưởng, nhưng lại chẳng có lấy một ý tưởng nào. Hắn muốn dựng cho thần tượng của mình một ngôi mộ đàng hoàng, hoặc ít ra là để đánh tiếng quảng bá cho sự trỗi dậy của chủ nghĩa phát xít mới. Hắn tụ tập một nhóm những kẻ rỗng não như mình tới nghĩa địa vào một đêm tháng Tư năm 1946. Những người trông coi nghĩa địa ban đêm (vốn ít ỏi) thì ngủ gật. Có vẻ như hắn đã tới thẳng nơi cần đến, hẳn là hắn có thông tin nội bộ. Hắn đào cái xác lên, bấy giờ nó còn ở trong tình trạng tệ hại hơn nhiều so với lúc được đặt vào quan tài: thì cũng đã một năm trôi qua rồi còn gì. Tôi để anh tưởng tượng xem hắn thấy những gì trong quan tài! Rồi nhanh nhanh chóng chóng hắn mang những gì có thể đi, để rơi rớt lại vài mảnh đang phân rữa, thậm chí hai mảnh xương, dọc đường nghĩa địa. Đúng cái giống đần độn đến thế là cùng!"

Tôi có cảm tưởng hẳn Braggadocio sẽ lấy làm hứng thú lắm nếu được tham dự vào đám rước rùng rọn ấy: tới giờ thì tôi đã chuẩn bị tinh thần sẵn sàng đón nhận bất kỳ điều gì từ căn bệnh ái tử thi của hắn. Tôi để hắn tiếp tục:

"Sốc, giận dữ, và các tiêu đề báo chí ra ngay sau đó. Cảnh sát đổ đi tìm kiếm cả trăm ngày mà không thấy dấu vết của cái thây đâu, cho dù mùi của nó hẳn phải vương vất trên khắp các ngả đường mà nó đi qua. Dù gì thì một vài hôm sau đó, kẻ đồng bọn đầu tiên đã bị tóm, rồi lần lượt hết kẻ này tới kẻ khác, cho tới khi chính Leccisi bị bắt vào tháng Bảy. Người ta lần ra được cái xác ban đầu được đem giấu tại nhà của Rana ở Valtellina, sau đó tới tháng Năm nó được giao cho cha Zucca, tu viện trưởng dòng Thánh Francesco tại tu viện Sant' Angelo ở Milano, người đã chôn cái xác trong bức tường bên phải giáo đường của nhà thờ. Cha Zucca và trợ lý của ông ta, cha Parini, lại là vấn đề khác mà ta không bàn tới. Có người thấy họ chẳng khác nào các giáo sĩ thuộc tầng lớp thượng lưu phản động của Milano, thậm chí lại còn có liên quan tới các đường dây vận chuyển tiền giả và ma túy; trong khi với những người khác thì đó là hai thầy tu có tấm lòng nhân ái, không thể không thực hiện nghĩa vụ của một con chiên ngoan đạo là tha thứ cho kẻ đã khuất - parce sepulto. Nhưng tôi cũng chẳng bận tâm tới việc này. Cái tôi quan tâm là việc chính phủ, với sự đồng ý của Hồng y giáo chủ Schuster, cho phép mai táng cái xác trong tu viện dòng Francesco tại Cerro Maggiore, và nó nằm ở đó từ năm 1946 cho tới năm 1957: suốt mười một năm mà bí mật này không hề bị lộ ra. Anh có hiểu đây là điểm cốt yếu của câu chuyện không? Thằng khùng Leccisi đã mạo hiểm đào cái xác kẻ đóng thế, đương nhiên là cái xác ở trong trạng thái không thể kiểm tra lại một cách kỹ lưỡng được, nhưng dù gì, với những người đứng đằng sau giật dây vụ Mussolini thì tốt hơn cả là ỉm mọi chuyện đi, để người ta càng ít nói về nó càng tốt. Trong thời gian đó, Leccisi (sau hai mươi mốt tháng ngồi tù) lại đang hết sức thăng tiến trong sự nghiệp nghị trường. Tổng thống mới nhậm chức Adone Zoli thành lập được chính phủ cũng là nhờ tới lá phiếu của những kẻ theo chủ nghĩa phát xít mới, nên đáp lại bằng cách cho phép giao lại hài cốt cho gia đình. Nó được đem chôn cất tại quê nhà của Mussolini tại Predappio, trong một lăng mộ mà tới giờ vẫn còn là điểm hành hương của những kẻ cuồng tín hay hoài cổ, mặc áo đen và giơ tay chào kiểu Quốc xã. Tôi nghĩ Zoli chẳng biết gì về sự tồn tại của Mussolini thật, cho nên chẳng bận tâm tới sự sùng bái cái xác thế mạng. Nếu biết, mọi việc có thể sẽ khác đi, chẳng rõ nữa. Có lẽ toàn bộ sự việc không nằm trong tay của lũ phát xít mới, mà trong tay của kẻ nào đó khác, quyền lực hơn."

"Nhưng gia đình của Mussolini đóng vai trò gì trong sự việc này? Hoặc là họ không biết hắn còn sống - điều tôi nghĩ là không thể, hoặc họ chấp nhận đem về nhà một cái xác giả."

"Gượm đã, tôi còn chưa nắm rõ được tình hình của cái gia đình ấy. Theo tôi, họ biết rằng chồng và cha mình còn sống ẩn nấp ở một nơi nào đó. Nếu hắn ẩn trong Tòa thánh Vatican thì sẽ khó gặp được, bởi một thành viên gia đình Mưssolini bước vào Vatican thì không thể không gây chú ý. Giả thiết ở Argentina thuyết phục hơn. Manh mối ư? Vittorio Mussolini, sau khi thoát khỏi cuộc thanh trừng, chuyển sang làm biên kịch và tới sống tại Argentina suốt một thời gian dài sau chiến tranh. Tại Argentina, anh hiểu không? Để ở gần cha mình ư? Chẳng ai chắc được, nhưng tại sao lại là Argentina? Có nhiều bức ảnh lưu lại thời điểm Romano Mussolini và những người khác tới sân bay Ciampino tại Roma tiễn Vittorio khi hắn bay sang Buenos Aires. Tại sao một chuyến đi của người em, kẻ vốn từ trước thế chiến đã bay sang tận Hoa Kỳ rồi, lại quan trọng tới vậy? Romano thì sao? Sau chiến tranh, hắn trở thành nghệ sĩ dương cầm jazz nổi tiếng, có nhiều buổi biểu diễn ở nước ngoài. Đương nhiên lịch sử chẳng bận tâm tới những chuyến đi biểu diễn nghệ thuật của Romano làm gì, nhưng liệu hắn có sang cả Argentina không? Còn vợ của Mussolini thì sao? Rachele được tự do đi lại, chẳng ai có thể cấm bà ta đi nghỉ ở đâu đó, chẳng hạn để không gây chú ý, bà ta có thể tới Paris hoặc Genève, rồi từ đó sang Buenos Aires. Ai biết được. Khi Leccisi và Zoli gây ra mớ bòng bong mà chúng ta vừa kể trên rồi giao cho bà ta phần còn lại của cái thây, hẳn bà ta chẳng thể nói ra nó thuộc về một kẻ khác. Bà ta buộc phải ngậm bồ hòn làm ngọt, biến nó thành nơi để những kẻ luyến tiếc quá khứ giữ lửa nhiệt huyết cho chủ nghĩa phát xít mới, đợi cho tới khi vị quốc trưởng thực sự quay trở lại. Tuy nhiên, tôi chẳng bận tâm lắm tới chuyện gia đình họ, bởi đây chính là nơi phần thứ hai trong cuộc điều tra của tôi bắt đầu."

"Chuyện gì xảy ra sau đó?"

"Đã quá giờ bữa tối rồi, tôi vẫn thiếu một vài mảnh để ghép bức tranh hoàn chỉnh. Chúng ta sẽ nói lại chuyện này lần tới."

Chẳng thể biết được Braggadocio là một kẻ kể chuyện tài tình, rót vào tai tôi từng chương hồi một, rồi dừng ở những thời điểm gay cấn nhất với tấm biển "còn tiếp, xem hồi sau sẽ rõ", hay thực sự hắn còn đang phải lục tìm các mẩu ghép cho cốt truyện. Tôi cũng chẳng màng nài nỉ làm gì, bởi tất cả những chi tiết về thi hài nặng mùi đã khiến tôi thấy ruột gan lộn tùng phèo rồi. Tôi về nhà uống một liều thuốc ngủ.