Ulma

Trước kia, tôi thích buổi chiều tà. Ấy là lúc tôi rình chờ Văn đến. Tôi gần như luôn mặc váy đen, bởi bản thân anh cũng thường bận cả bộ đen. Đôi lần, tôi tắt đèn và thắp nến để căn hộ chìm trong ánh mờ tỏ thật đẹp. Những lần khác, tôi bật mấy đĩa Carlos Gardel Văn tặng. Khi anh đến muộn, tôi lập tức bảo mình anh hết muốn gặp tôi rồi. Tôi căng ra, không để tâm được vào đâu nữa, tôi dỏng tai, mong nghe tiếng chân anh. Nếu điện thoại reo đúng phút ấy, tôi sợ anh là người gọi hủy hẹn. Khi cuối cùng anh cũng đến, tôi hớn hở như đứa trẻ được dỗ dành. Tôi không nói mấy, mà nghe anh đầy sùng kính, kể cả lúc anh chẳng nói gì đáng kể. Anh mang sách du ký cho tôi, đọc tôi nghe những thứ thơ ca lạ lẫm với tôi. Anh đưa tôi đi xem phim, xem kịch. Nhờ anh, tôi khám phá phim Sokurov, kịch Lars Norén. Thường khi, chúng tôi tản bộ những chặng dài dẫn chúng tôi đi từ nhà tôi đến tận cửa ô Lilas. Chúng tôi đưa bước gần như không trao đổi một lời, hạnh phúc, hơn cả hạnh phúc, được bên nhau. Chúng tôi tâm đầu ý hợp, anh đón các ước muốn của tôi, tôi đoán các ước muốn của anh, chúng tôi nhắn tin cho nhau cả ngày, chỉ còn sống để mà ngóng hẹn. Chúng tôi gặp nhau ở những khu xa trung tâm, đi đến tận Billancourt, đổi hành trình khi rời quận sáu và dong về những khu vườn ở cảng thuyền Arsenal, càn quét các hiệu sách, ra khỏi đó khệ nệ sách mới. Văn hay mua tác phẩm kinh điển tái bản hơn là tiểu thuyết mới ấn hành. Anh ít hứng thú với hư cấu đương đại, có lẽ vì phải biên tập những bản thảo nghèo nàn và phải nương tay với những tác giả da dễ kích ứng. Anh mệt mỏi vì phải nâng hứng các văn nhân ấy chứ không phải vì phải sửa bản thảo đến khuya, nhiều người như chó cắn càn khi anh trả bản thảo chi chít nhận xét, những người khác ra chiều trịch thượng khi anh lưu ý họ lộn ngữ pháp. “Đúng là mấy cái ách!” Văn bảo, mặc dầu anh có vài ba tác giả không đến nỗi khó thương. Làm việc với họ anh thấy thú, dù cho, vài năm trở lại đây, anh chẳng còn buồn vui với nghề nữa. Anh đã xuội đến nỗi không chú tâm vào việc đang làm. Những con hẫng của anh kéo dài hàng tuần, tất tật khi ấy hoặc nặng nề hoặc nhạt thếch.

Mẹ tôi cho rằng anh đang ở tuổi xới lật mọi chuyện. Anh sẽ bạ ai cũng mết. Vậy sao không phải là tôi? Tôi đi ngang qua, tôi chẳng đắng nước đắng cái, tôi có chất xịn, anh không biết tôi dở dại, mà có lẽ, biết thế trước khi gặp tôi, anh lại càng bị dụ khị cũng nên. Anh thuộc loại tự quấy đời rối tinh còn gì. Đàn ông tạng anh, khi đã yên bề gia thất, thấy mình như bị giam lỏng trong nếp sinh hoạt nên chớp từng cơ hội để tẩu thoát. Tôi chỉ là viên kẹo nhỏ với anh thôi, lâu dần anh sẽ chán, khi nào đã biết rõ tôi và duyên đã hết mộng đã tàn. Tôi sẽ không còn là cồ ả đầy ma lực nữa.

Justine không hiểu anh thấy gì ở tôi. Với mẹ, tôi chẳng đáng thèm muốn. Tôi làm gì có, như mẹ hồi trẻ, vẻ hấp dẫn nhục cảm đâu. Tôi, theo mẹ, lý trí đến giá băng. Tôi phân tích tuốt luốt, tôi thiếu tự nhiên, tôi làm nhụt cả các thiện chí cao nhất, tôi hay nhìn mọi việc theo chiều tồi tệ, đặc biệt khi mẹ là người kháy tôi. Con nhà tông thì có chạy đằng trời: cha tôi cũng khó gần y hệt. Cha không mang mặc cảm dân bị đồ hộ, song đố có tha kẻ nào tự do quá trớn với mình. Cha ghét đám bông phèng vỗ vai ta hoặc hích cùi chỏ vào ta nhăn nhở cười. Trông cha lúc nào cũng như đang kìm mình để khỏi bảo đám ấy: “Ta không phải là bạn chăn lợn đâu đấy nhé.” Cha không thuần tính và nổi quạu mỗi lần ai đối đáp kiểu suồng sã. Rất khó xử khi làm người thân của cha, mẹ đi nhẹ nói khẽ, giữ ý giữ tứ, mà bình thường vốn ruột để ngoài da. Cha không cố làm người khác thoải mái, không bao giờ ăn nói cợt nhả, ngược hẳn với Fred. Cha nghiêm trang đến oai vệ, mà không có lối chủ nhân ông, cha khiến mình được vì nể mà không tỏ vẻ trịch thượng, cha xuất hiện thôi là ai nấy đều đã bị choáng ngợp, cha có cung cách cao ngạo giống tôi, có điều cha không lên mặt. Tôi là bức biếm họa của những gì hay nhất ở cha. Cha truyền lại cho tôi toàn cái lỏm. Tôi dễ chạm nọc, ai động nói trái ý cái thôi là lì ra tức tối, tôi chẳng có tí khả năng xã giao nào, thế mà vây quanh tôi lại là dàn người mẫu vui đâu âu đấy. Tôi đã trở thành cộng sự đắc lực nhất của một nhà tạo mẫu danh tiếng, tôi kiếm tiền ác liệt, xống áo đẹp kinh hồn, trong khi mẹ vẫn đi gõ cửa các tổ chức xã hội nhận trợ cấp. Chúng tôi không cùng giới nữa. Tôi giao du với dân mũ cao áo rộng, mẹ tán gẫu với đám bảo vệ lao công xoi cá trích hộp. Căn hộ phố Rouvet của mẹ ngày càng xập xệ, Fred bỏ đi đã lâu, hắn dông thẳng chẳng để lại lấy vài dòng giải thích lý do. Một ngày đẹp trời mẹ tỉnh dậy không chồng, đìa nợ. Mẹ cũng có vài cuộc phiêu lưu, mau chấm dứt. Mà mấy lão khọm chui vào giường mẹ cũng rặt phường thất phu. Giữa tuổi bốn mươi và năm mươi, mẹ chẳng có tí gì ân hưởng. Thê mà mụ thầy bói cứ cam đoan qua tứ tuần mẹ sẽ hết bị số phận đọa đày. Mẹ đã tin mụ ta cho đến ngày Fred hê mẹ. Đúng là khốn cùng gặp khốn kiếp. Giở trò ấy ra với mẹ! Sau năm năm mẹ hầu hắn tận miệng, vất vả vì hắn trên cả mức hắn đòi hỏi, tiêu lạm chút vốn liếng ít ỏi mẹ tích cóp được, và thậm chí còn cõng nợ, dù đã tự hứa sẽ không vay mượn gì nữa. Mẹ mong sao có mái nhà như vẫn thấy trong các tạp chí nhà đẹp, có bạn đời như vẫn thấy trên phim lãng mạn, mẹ đâu còn tuổi sống kiểu chắt bóp từng hào, cạnh một kẻ kệ đời, và mẹ đã tưởng Fred, tuy cục mịch, đáng tin và đời nào lại hất mẹ. Chẳng phải nhờ mẹ mà hắn có gia đình à, khi ba mươi tư tuổi đầu còn ở với bà bô và chịu chết không mời bạn về nhà được, toàn đi peep-show(33) và thỉnh thoảng xì tiền xem vũ nữ thoát y? Chẳng phải nhờ mẹ mà hắn gột được chất lỗ mãng à? Mà hết run như cầy sấy trước chủ, vì được mẹ bày cách nửa liếm gót nửa cáo già như thế nào à? Hắn chẳng nhớ mẹ đã làm những gì cho hắn.

“Hắn bỏ của tháo thân”, Justine bảo. Bình thường ra, hắn về nhà tầm tám giờ sáng. Và cái ngày thứ Sáu quỷ tha ấy, rồi những ngày sau, mẹ ra ngóng vào trông… Mẹ gọi cho cảnh sát, bệnh viện trước khi chấp nhận việc mười mươi: hắn quả đã lặn mất tăm mất tích. Không dấu hiệu nào báo trước vụ đào tẩu. Hắn vẫn như mọi khi, con gấu bông cồ cộ hớn hở được ăn no, mặc ấm, tập tạ. Thỉnh thoảng hắn có khùng lên, nhưng rồi lại xẹp ngay. Nhìn ngoài vào, mẹ mới là người chịu hết nổi, mẹ mới là kẻ đá hắn đến noi. Dẫu vậy mẹ ở lại, sợ cảnh già đi cô chiếc. Một Fred, có thộn tí, còn hơn không. Ai mà nói trước được hắn sẽ chơi mẹ một vô đau khi cho mẹ de? Mẹ lại cứ cầm chắc Fred là gã tử tế, đã ký hợp đồng dài hạn với mẹ. Mẹ quả đã bị chơi đểu!

Mẹ nhét Fred và đám bồ cũ vào cùng giuộc. Lũ dối trá, chuê lọ. Trên đời chẳng có hiệp sĩ hào hoa nào sao? Mẹ thấy mình, bốn mươi sáu tuổi đời, rơi vào cảnh không người kề cạnh đặng tìm chút nguồn an ủi. Mẹ sẽ chỉ còn là một trong những kẻ mới nghèo phải ki cóp từng xu. Mẹ có thể lại đi làm kiểu vụ việc. Nhưng ở tuổi mẹ, ai còn tuyển nữa? Mẹ chẳng rõ món tiền mình có khi Lily mất biến đi đâu hết. Mẹ nào ăn to xài lớn, mẹ còn tằn tiện ấy chứ. Cố nhiên, mẹ có mua hàng nhưng vụ ấy thì may mấy vị đức cao vọng trọng mới công kích mẹ. Những thứ ngây ngất đời mẹ nào có nhiều nhặn gì cho cam. Và mẹ đâu như tôi, lấy đọc sách thay hết các loại thuốc phiện. Mẹ chỉ mở sách khi nào vô tình rớ được truyện trinh thám cũ của Wilkie Collins, kể những câu chuyện rùng rợn, khéo dàn dựng hiệu ứng giữ cho độc giả hồi hộp. Còn đâu, mẹ chẳng đọc gì sất, đến cả báo cũng không. Mẹ được cái gì chứ, khi biết sàn chứng khoán đảo chiều, bão bùng đe dọa Indonesia, Iran có vũ khí hạt nhân, nhân quyền bị nhạo báng ở Trung Quốc, máu chảy ở Soudan, đảng Cộng hòa Mỹ bị tát lệch mặt ở bầu cử, bọn giàu ngày càng sụ, còn người thất nghiệp ngày càng như kiến cỏ?

Cho đến tuổi ba nhăm, ừ đúng, để khỏi như vịt nghe sấm trước chúng bạn, mẹ tìm hiểu, nghe tin ngóng tức trên đài, soi kỹ các báo chống Giscard d’Estaing. Mẹ có mặt tại mọi cuộc biểu tình, tranh luận về địa chính trị, phát biểu về những thượng nghị sĩ ít tiếng tăm nhất, cảm thấy trên cả mức liên đới vì đảng thiên tả xoay sang hữu, phẫn nộ trước bất công, tôn sùng các hiệp sĩ cứu khổ cứu nạn… Nào phải tim mẹ giờ chai sạn hay mẹ không quan tâm gì nữa, mà mẹ nghĩ đến lợi thân trước đã. Qua hẳn rồi cái thời mẹ chuyên cho tiền người ăn xin, khóc ròng vì Ethiopia bị châu chấu tàn phá, dễ bị đánh vào tình cảm. Mẹ đã mục sở thị quá nhiều nên chẳng còn tin vào thế giới đại đồng. Mẹ bị vứt lại bên lề đường, mà chẳng ma nào chìa tay ra, thế nên mẹ khỏi làm việc thiện vì tốt nữa. Kẻ nào không cá nhân chủ nghĩa cứ việc ném vào mẹ hòn đá đầu tiên! Triết lý của mẹ từ giờ là vợt được gì thì vợt, còn thương vay, thôi xin! Từ thiện đúng chỗ bắt đầu từ chính mình. Mẹ không thừa tiền vãi thóc đãi gà rừng, mẹ còn trẻ trung gì đâu, mẹ lẳng các lý tưởng cao quý vào xó rồi. Nhà hảo tâm nào đã đoái thương lúc mẹ túi nhẵn như chùi nào? Tôi có đỡ mẹ đấy, nhưng phận mẹ mà nhận bố thí của con thì nhục mặt quá. Mẹ, kiêu hãnh thế, lẽ ra đừng hạ mình kiểu ấy. Lẽ ra mẹ đi ăn mày ngoài phố còn hơn.

Còn bây giờ, mẹ sẽ phải bán căn hộ đi. Nó ở trong tình trạng quá tồi tàn nên chẳng mong thu được món to. Trần nứt nẻ, tường ẩm mốc loang lổ, cửa sổ đóng không được, lớp lót sàn cong vênh, bình nước nóng hỏng, vời nước rỉ, giật nước bồn cầu lúc được lúc không. Nhượng được căn hộ với giá thấp xong, mẹ sẽ chỉ có vừa xoẳn để trang trải những món nợ đang siết cổ và thuê một buồng nhép mà sống cho đến khi vận đổi. Mẹ đăng ký một hãng môi giới hôn nhân rồi. Ai biết được? Mẹ sẽ gặp lão hưu trí nào vừa trẻ vừa giàu thì sao. Mẹ sáu mươi, nhưng hàng họ còn tươm chán. Mẹ chẳng đời cung trăng, chỉ cần chia đời với kẻ nào không cà rờn chuyện yêu đương thôi. Mười năm đổ lại đây, bồ mẹ toàn không già khú đế thì trên răng dưới cọc. Và tịnh chẳng mống nào bảo sẽ góp gạo thổi cơm chung với mẹ. Bọn họ lợi dụng mẹ, đào của mẹ vài tờ, lắm lão còn bảo mẹ héo rồi hoặc mẹ cứ huyên thuyên xích để làm họ ung đầu. Thỉnh thoảng họ dẫn xác đến, khi rảnh vài giờ hoặc muốn được mời ăn hàng. Một bữa bù khú, một trận quất nhau, rồi họ biến, có khi giữa lúc đêm hôm, lấy cớ ngủ một mình ngon giấc hơn. Số ruồi bâu cứ dính đít mẹ mãi. Đời mẹ chó má thế! Mẹ đáng lĩnh huy chương vì đã hứng đủ mà không phát rồ. Mẹ tiến về tuổi già chẳng có khỉ khô(34) gì, ngoài tình đau tiền khó. Đen đủi thế, thật quá vô nhân! Mẹ ngán ngẩm các vụ hỏng ăn lắm rồi. Thêm vụ nữa là mẹ tặng mình lễ hara-kiri. Sáu mươi tuổi đầu mà mẹ ra đường đến nơi, vì trả nợ xong, mẹ hầu như sẽ chẳng còn xu nào trong tài khoản. Một buồng có sẵn đồ thôi, ai sẽ cho mẹ thuê đây? Lão nào trong đám bồ sẽ chịu bảo lãnh cho mẹ đây? Bọn họ đô ai bù được cho ai nước gì.

Tôi nắm bài đẹp trong tay thì phán xét mẹ hà khắc sao chẳng được, tôi cần gì có nấy mà. Văn sẵn sàng nhảy vào lửa vì tôi, đàn ông thượng lưu lượn lờ quanh tôi. Tôi còn xa xỉ có cả bác sĩ tâm lý. Cô nhiên mẹ nhận lỗi việc tuổi thơ tôi không mấy ngọt hồng. Nhưng Lily o bê tôi, tôi cần gì phải đời thêm cả một bà mẹ tận tụy nữa. Bác sĩ Sullivan của tôi chẳng bảo đừng trút hết tội lỗi lên mẹ đấy thôi? Mẹ bầm giập vì số phận thế, tha thứ được mà.

Chung cuộc, cả tôi nữa, tôi cũng nào có thứ mình mong ước. Một năm với Văn và mọi chuyện khép lại bằng bi kịch. Mẹ đã khô mồm mỏi lưỡi nhắc tôi chớ bắt quan hệ với anh cùng cha rồi. Tôi có đếm xỉa đến cảnh báo của mẹ đâu. Tôi đã chà đạp sự yên ấm của một gia đình. Văn chết là tại tôi. Mẹ thương vợ anh, hẳn đã trải qua những thời điểm nặng nề. Tôi là kẻ phá hoại hạnh phúc gia đình. Mẹ, ít ra, chưa từng gieo mầm chia cắt vợ chồng nhà ai. Tôi đã phạm tội loạn luân mà chắc sẽ làm cha tôi sùng nộ. Cha đã sinh ra hai quái vật. Tôi không còn trẻ ranh, Văn đã đủ tuổi biết phải quấy. Thế mà chúng tôi chẳng còn tí đạo lý nào. Phải mà tôi ngăn mình viết cho Văn, anh sẽ vẫn chung tình với vợ. Tôi đã gây bao tổn thất! Vì ích kỷ, vì điên phải xích lại và vì không bứt được tâm trí khỏi hoàn cảnh mình ra đời. Ở địa vị tôi, mẹ sẽ xức tro lên đầu, đi chân đất đến quỳ lạy trước bàn thờ, đặng tỏ lòng sám hối. Ông bác sĩ Sullivan của tôi xá tội cho tôi dễ quá. Tôi cam đoan mình vô tội, nhưng mẹ lại đảm lĩnh việc hạch tội tôi. Tôi đã dụ Văn sa lưới mình, đã rắp tâm đẩy Lou ra rìa. Văn và tôi đã nhượng bộ bản nàng thấp hèn. Chúng tôi ý thức được tình yêu của mình phản tự nhiên, mà cứ khơi khơi vi phạm luân thường, chúng tôi cả hai cứ rúc vào tháp riêng, đố có gì lôi được ra. Mà mẹ đã bảo tôi chỗ đó dễ sảy chân rồi. Thấy trước được là vợ Văn đời nào lại ngậm bồ hòn làm ngọt. Cô ta chặn đứng các vụ đi ngang về tắt nhơ nhuốc ấy là đúng quá rồi. Con cô ta chắc hình dung về tôi chẳng ra gì. Tôi đã khéo ra tay đưa cha nó vào vòng cương tỏa. Ngay tù đầu, mẹ đã thấy tôi gieo nhân nào sẽ gặt quả nấy, mẹ đã gióng chuông báo động, thế mà tôi cứ lao xuống con dốc chuồi tôi về phía cái ác. Tôi là kiểu tiên cá lôi đàn ông đến chỗ diệt vong. Kẻ đáng bị xét tội không phải Lou, mà là tôi. Tôi đã hành xử kiểu cướp chồng người, đã vờn dụ Văn. Tôi sẽ bảo là không, chính anh mới làm quan hệ chúng tôi đổi hướng. Tôi đừng hòng chuồn êm kiểu ấy. Văn và tôi đã có thể yêu thương nhau bằng tình yêu trong sáng chứ. Tôi đã không khơi máu ghen của Lou dậy, anh đã chỉ làm người anh trìu mến thôi. Nhưng tôi lại đòi hỏi tình cảm tham lam vô độ cơ. Tôi lại biến anh thành của mình cơ. Vợ anh tử tế mới mời tôi đến đám tang. Cô ta xử giảo tôi ngay và luôn mới đúng.

Justine đay nghiến tôi miết không chán: tôi là baby doll bị giày vò vì ham muốn có mọi con đực dưới chân mình. Nhưng tôi lại gặp nghịch vận. Văn mất mạng, tôi thua bài. Giờ tôi cũng thui thủi như mẹ. Và tôi, hơn thế, còn mang gánh nặng lương tâm. Mẹ đã bảo tôi chớ vuốt râu hùm rồi. Tôi lại cứ trái lời. Tôi lại cứ khăng khăng ý mình mình làm, chẳng nghĩ lấy một khắc rằng mình sẽ xáo trộn cái gia đình cho đến khi ấy vẫn vô sự. Dưới vẻ giả nai, hòng gài bẫy Văn dễ hơn, tôi mới lại càng dã man. Mẹ ấy à, chẳng bắt bài tôi ngay từ đầu. Tôi muốn Văn cho mình tôi thôi. Như thế tôi trả thù ông bố trong mắt chẳng có tôi. Lòng kiêu hãnh tổn thương mà xía vào, cứ liệu thần hồn. Tôi, sinh ra từ một cuộc dan díu chớp nhoáng, nung nấu bao oán hận nên như con bọ cạp phản trắc chích càn(35). Tôi chỉ nghe theo bản năng đồi bại của mình. Tội nghiệp Văn! Lá thư của tôi đáng lý phải làm anh dè chừng. Như mẹ biết tôi, tôi đã viết một bức thư làm người nhận thắt ruột thắt gan. Tôi đã rung sợi dây phụ tử ở anh bằng cách chường mình như một baby woman. Tôi tuyệt không phải là con bé thiếu thốn âu yếm lao ra bám lấy anh trai như phao cứu đuối. Tôi chẳng mong manh như tôi làm người khác nhầm tưởng. Tôi đã lấy vẻ mong manh ra làm Văn động lòng. Tình thực, tôi chắc hơn thép đã luyện. Bằng cớ là, cái chết của Văn có làm tôi suy sụp đâu. Tôi có rút được bài học nào khiến tôi bớt tự mãn đi đâu. Thế mà tôi gánh trách nhiệm nặng nề trong toàn bộ vụ này chứ. Tình yêu, nếu đúng thế, mà tôi dâng lên Văn, là nguồn tai họa cho anh. Anh đã trả bằng mạng sống những giờ khoái lạc có được với tôi. Chúng tôi yêu nhau, giấu nhẹm sự gần gũi của mình, nhưng Lou đã không để bị qua mặt.

Bác sĩ Sullivan, tôi có cần thuật lại hết với ông những gì mẹ tôi nói không? Mẹ không tha cho tôi một chỉ trích cay độc nào. Thêm một lần, đúng lúc tôi cần một hiện diện bạn bầu, mẹ lại chỉ càng ra sức nhận đầu tôi xuống nước. Mẹ hung tợn đến mức tôi bàng hoàng. Tôi không tìm được cách chống đỡ những cú cắn xé ấy. Nếu Lily còn sống, tôi đã náu mình bên ngoại, ngoại đã không để tôi đơn thương độc mã đối mặt với nỗi tạp loạn của mình. Có thể tôi không suy sụp, nhưng tôi gần như gục ngã. Đêm của tôi ken đầy những giấc mơ náo loạn trong ấy Văn, trước ba thần địa ngục, nói, y như Justine, rằng tôi đã biến anh thành món đồ chơi, trong ấy Lou quật xác anh lên và lột cái nhẫn cưới anh đang đeo, trong ấy cha tôi, từ trên khán đài, xỉ vả tôi tới tấp đồng thời nhắc là tôi chẳng hơn gì mẹ mình, trong ấy, ông, bác sĩ Sullivan, hùa giọng với cha tôi, lôi những điều tôi kể ra để lên án tôi.

Từ một tháng nay, tôi không sống nữa, tôi đã nhiều lần quay lại Bobigny. Trong sự trầm mặc của nghĩa trang, tôi thấy mình đỡ khốn khổ. Còn đâu, tôi náu mình trong nhà, sắp xếp chỗ sách và đĩa Văn tặng. Tôi không đọc, không nghe nhạc, vắng anh tôi, cái thường nhật như vô vị vô nghĩa vô lý. Sau một năm đã mang cho tôi những điều ngọt ngào, tôi chẳng còn là gì nữa. Tôi không coi Lou là ác phụ đã đoạt mất Văn của tôi, chị ấy khổ sở chắc chẳng kém gì tôi, lại còn có nguy cơ vướng vòng lao lý. Tôi tự nhủ Justine có lẽ không sai khi quy lỗi cho tôi về cớ sự xảy ra. Tôi tự nhủ Văn và tôi đằng nào cũng không thể giấu kín dục vọng bị cấm đoán của mình lâu hơn nữa. Tôi tự nhủ không hôm này thì hôm khác chúng tôi sẽ phải tính sổ, vì đã thách thức dư luận. Tôi tự nhủ mình đã bị lấy lại mọi thứ và bị trừng phạt thật bất công. Tôi tự nhủ mình cần vời đến cái mà ông, bác sĩ Sullivan, gọi là khả năng chống chọi, cái động lực cho phép đương đầu đầy quả cảm. Tôi có nó tí nào không? Thảng hoặc, dường như tôi nghe được tiếng Văn, thảng hoặc dường như tôi thấy anh khi dạo bộ dọc các lối đi vườn hoa Luxembourg, dường như anh ngồi cạnh tôi khi, vài tối Chủ nhật, tôi ép mình ra ngoài xem phim, dường như, dường như… Nhưng Vàn không còn ở chốn này nữa. Anh mất rồi, căn hộ tôi trống trải làm sao. Các tác phẩm anh để lại nhà tôi, các bao thuốc Camel của anh, váy tôi mặc những ngày anh đến, những tấm ga chúng tôi đã nằm lên… Mắt tôi nhỏ lệ máu khi tôi chạm vào những vật ấy, những vật gợi nhớ bao khoảnh khắc chúng tôi đã cùng chia sẻ.

Tôi không tìm ở Văn bản sao hoàn bích, nhưng chúng tôi giống nhau ở những khuyết thiếu, nhược điểm của mình, và cả ở sự cưỡng lại các ảnh hưởng, nơi mình. Chúng tôi không phải đôi tình nhân người đời vẫn bảo là yêu thì bốc lên trời, cũng không phải anh trai em gái có tình yêu chỉ là trao đổi hai ảo mộng. Tôi không đui mù trước những lảng tránh của anh, anh biết rõ tôi không phái ngọc hiếm, dù cứ cam đoan với tôi điều ngược lại. Còn lại gì từ cái năm chắp cánh liền cành của chúng tôi? Văn đã thắp sáng đời tôi khi lướt qua đó tựa sao băng. Có phải chúng tôi là những kẻ biết mỗi thân mình, không đếm xỉa gì đến nỗi đau mình sẽ gây ra? Hay chúng tôi phục tùng điều không cưỡng nổi? Có phải tình yêu của chúng tôi đê hèn, vì chúng tôi vi phạm đạo lý? Có phải tôi là yêu tinh, như mẹ tôi nghĩ? Có phải tôi đã tìm mọi cách mê dụ Văn, đến mức anh bẵng quên nghĩa vụ làm chồng làm cha?

Tôi đang ở trong một hố đen. Tôi chẳng còn biết bám víu vào đâu. Tôi như con thuyền nhỏ bị phong ba dập nhồi. Ngày mai, tôi sẽ không bớt thảm trạng này, nhưng tôi sẽ không trải lòng với ông nữa, bác sĩ Sullivan. Cần nói gì tôi đã nói cả. Thêm nữa cũng chẳng làm Văn sống dậy. Vậy thì, tốt nhất hãy vùi tận đáy lòng tôi những gì còn lại của những tháng gần đây. Có thể tôi sẽ ngày càng khốn đốn, có thể mẹ tôi cuối cùng sẽ làm tôi mất hướng khi tròng cổ tôi hết mọi tội lỗi, có thể tôi sẽ chỉ còn sống để mà bấu vào quá khứ, có thể Văn sẽ vẫn là người đàn ông đã dạy tôi ý nghĩa của một dam mê không gì sánh nổi, có thể sau anh sẽ không còn ai đến hồi lại cho tôi sức mạnh mở lòng với những cảm xúc mới, có thể mọi thứ đã ngưng lại cùng cái chết của anh, có thể tôi, những tháng tới, sẽ như một bè mảng dập dềnh theo dòng nước, nhưng tôi sẽ không phó thác mình cho ông như cho vị thầy thuốc có quyền năng cứu tôi nữa. Khép màn! Ông sẽ không bao giờ có những thú nhận này, tôi sẽ chỉ nói với mình thôi. Thế là tôi đã vượt qua thứ đang gặm mòn tôi rồi. Thế đã là một bước tiến lên, một bước sải rồi. Không có Văn, tôi đã chẳng thoát được tình trạng lệ thuộc vào ông. Tôi cần phải kiên định trên con đường ấy. Tôi hy vọng nơi cuối đường sẽ lấp lánh một tia sáng nhỏ.