CUỘC ẨU ĐẢ

THEO ĐỒNG HỒ CỦA TÔI THÌ CHÚNG TÔI ĐÃ vắng mặt hơn một phút thời gian bình thường “của loài người”. Trong làng hầu như chẳng có gì thay đổi kể từ lúc chúng tôi ra đi.

Tại nhà Mô-khốp, rèm cửa sổ phòng làm việc của anh đã kéo lên, và chính An-đrây An-đrê-ê-vích đang ngồi ở bàn giấy. (Anh có vẻ cách biệt và xa lạ khủng khiếp đối với tôi khi tôi tập tễnh lê bước tới bên anh!) Chị giúp việc nhà I-u-scốp, chị Ma-sa vạm vỡ mặt đầy tàn nhang đứng đờ ra bên sợi dây phơi với tã lót trong tay, sau hàng rào phía trước. Một gã tóc hung mặc quần gôn, người vạm vỡ; tôi không quen, đứng tại chỗ ở gần cửa hàng. Mặt trời bất động treo cao trên đầu họ, còn các cành cây thì cong xuống vì gió mà tôi không cảm thấy.

Quá mệt mỏi, tôi ngồi phịch xuống chiếc ghế trong phòng ăn. Quỷ thật! Cần phải tập trung suy nghĩ xem mọi việc lạ lùng này là do đâu. Nhưng tôi lại buồn bã vì cảm thấy mình hoàn toàn bất lực để có bất kỳ sự đánh giá khách quan nào.

Cả tôi lẫn Giô-ra đều muốn ăn.

Tôi đứng dậy đến tủ lạnh và bếp ga lấy đồ ăn bày lên bàn.

– Tôi đi kiếm nửa lít... – Giô-ra đề nghị.

– Ta cùng đi, – tôi đáp. Tôi không muốn để hắn đi một mình vào làng.

Hắn cau có đồng ý, nhưng đã chán cái trò giám hộ của người bạn đồng hành và sẵn lòng “chia tay”, nếu có thể.

Chúng tôi ngồi ăn trưa tới hai ba tiếng đồng hồ.

Có nhiều chuyện đáng ngạc nhiên. Cái dĩa bị rơi treo lơ lửng trong không khí và tới một phút rưỡi sau mới lười nhác hạ xuống mặt sàn. Rượu vốt-ca hoàn toàn không muốn chảy vào cốc, Giô-ra đành phải tớp luôn ở miệng chai.

Mọi chuyện xảy ra giống như cảnh trong một cuốn phim quay hết sức chậm, và chỉ bằng sự nỗ lực của ý chí tôi mới bắt được mình luôn luôn nhớ rằng thế giới vẫn bình thường và một sự cảm thụ khác của chúng tôi cho phép thấy nó đã thay đổi.

Khi nhìn cái dĩa rơi chậm, tôi vô tình cảm thấy như trước kia tôi đã có lần thấy hiện tượng này khi cùng Giô-ra ngồi ở bàn ăn, cố rót sữa vào cốc. (Anh có biết, đôi khi ta có cảm giác dường như việc đang xảy ra lúc này mà lại thấy như là lần thứ hai xảy ra trong đời.)

Rồi tôi vỗ lên trán để cố nhớ lại. Tôi đã đọc trong truyện ngắn “Chất gia tốc mới nhất” của Oen-xơ. Trong đó cũng có cái cốc treo lơ lửng trong không, có cả người đi xe đạp bất động.

Thật lạ lùng, giả thuyết của trí tưởng tượng gần như ảo tưởng lại sát với thực tế như vậy. Tuy nhiên, nếu suy cho kỳ thì chẳng có gì đáng ngạc nhiên. Giả thuyết bất kỳ nào, thậm chí hoang tưởng nhất, dù sao cũng dựa trên cơ sở thực tế, bởi vì ngoài thực tế ra trong con người không có gì hết.

Tôi nhớ trong truyện ngắn đó có đoạn tả một trong số nhân vật có cuộc sống gia tốc bắt con chó bông, ném nó từ chỗ này qua chỗ khác. Việc đó không thể xảy ra vì đầu con chó sẽ bị đứt rời. Vấn đề là, trong tình trạng của chúng tôi, các vật không chỉ bay lơ lửng trong không mà còn mất tính bền vững. Tôi cầm vào lưng ghế, cái lưng ghế liền ở lại trong tay tôi cứ như ta nhấc ống điện thoại vậy. Trong lúc thu dọn giường nằm, tấm vải trải giường rách tan từng mảnh khi tôi đụng đến nó. (Tất nhiên nói điều này không phải để trách nhà văn tuyệt vời. Truyện của ông chỉ là một chuyện khôi hài được viết thật tài nghệ.)

Ngay trong bữa ăn, lần đầu tiên tôi được thấy một giọt nước rơi trong không trung. Nó hoàn toàn không có cái hình “giọt” mà chúng ta cho là nó vốn có.

Giọt nước từ bình trà để nghiêng rơi xuống như sau: thoạt đầu từ cái vòi tách ra một hình thù thực sự gợi nhớ đến một cái giọt. Nhưng rồi phần trên lập tức đức rời khỏi phần dưới và tạo nên một cái trục nước nhỏ xíu ở giữa phình ra và hai đầu vuốt nhọn. Phần dưới khi đó trở thành hình cầu nhỏ. Sau đó, dưới ảnh hưởng của lực hấp dẫn phân tử, trục nước cũng rã ra thành một số hạt cườm nhỏ li ti mắt thường khó nhận thấy, còn quả cầu to và nặng ở phần dưới bị bẹt ra từ trên xuống và từ dưới lên. Tất cả những vật đó vận động nhanh hơn rồi rơi xuống bàn trong hình dạng như trên.

Cũng hao hao giống như một sợi chỉ đặt thẳng đứng với một hạt cườm to và bẹt ở phần dưới và một số hạt nhỏ li ti ở phần trên.

Nói chung các giọt nước rơi hết sức chậm, nên tôi búng được chúng vỡ tan.

Nhưng, gã bạn đồng hành không để cho tôi làm những công việc quan sát đó.

Giô-ra say khá nhanh và khi đã say, hắn trở nên đặc biệt khó chịu.

Gã tu chai rượu lần nữa, đặt chai lên bàn, khoanh cánh tay ngắn ngủn trên ngực, nghiến răng và thở ra ầm ĩ vài lần bằng mũi, mắt chăm chú nhìn vào khoảng không.

Tất cả nhằm để thuyết phục tôi về tầm quan trọng của sức chịu đựng của hắn.

Bộ mặt đỏ gay càng đỏ hơn lên, còn đầu cái mũi khoằm của hắn lại tái đi.

Sau đó hắn khinh bỉ ngó quanh gian phòng:

– Ê, cậu không biết sống!

– Vì sao? – tôi hỏi.

Hắn khinh khỉnh nhún vai, chẳng thèm trả lời tôi.

– Còn anh, như vậy là anh biết sống? – Một lát sau tôi hỏi.

Hắn không hiểu ý châm biếm nên kiêu ngạo gật đầu, nhăn trán, do đó trên trán hắn hiện rõ hai nếp nhăn to, rồi bắt đầu nghiến răng trèo trẹo khá lâu.

Chắc là hắn định làm cho tôi sợ, tôi chỉ thấy buồn cười.

Nhưng, có lẽ chẳng có gì đáng cười cả.

– Thôi được, – Giô-ra nói. – Tớ sẽ nện chúng bây giờ.

– Nện ai?

Hắn ngó trân tôi như nhìn vào khoảng trống, lại nghiến răng trèo trẹo lần nữa và thốt ra giọng độ lượng:

– Biết là ai rồi.

– Ai?

– Công an... – Hắn phì cười độc ác. – Và cả gã I-va-nen-cô ở nông trường ấy nữa.

Tiếp tục hỏi chuyện, tôi biết hắn đã ngồi tù ba năm vì tội lưu manh. Bị kết án năm năm, nhưng được giảm bớt hai năm sau một vụ thẩm xét lại thế nào đó.

Hắn điểm mặt khá lâu những kẻ thù của hắn. Xê-mi-ôn I-va-nô-vích, viên trung úy Pê-tơ-rốp, lại một Xê-mi-ôn I-va-nô-vích khác và cả giám đốc nông trường I-va-nen-cô.

– Bây giờ chúng sẽ biết tay Giô-ra Búc-tin. Không có một đứa nào thoát.

Tính khí bỗng nhiên biến đổi, hắn cất giọng hát:

“Lại gặp gỡ nhau những ngày thứ ba,

Và nước mắt mẹ lại âm thầm chảy...”

Hát xong, hắn gập người qua bàn và đặt tay lên vai tôi:

– Được rồi. Cậu nghe theo tớ. Tớ sẽ dạy cậu như thế nào. Hiểu chứ?

Hắn nhấn vào âm tiết cuối của câu. Tôi kinh tởm hất tay hắn ra khỏi vai.

– Bây giờ chúng mình cần cái gì? – hắn tiếp tục. – Tiền, hiểu không? Mà tớ thì biết chỗ lấy. Ở phòng kế toán của nhà máy điện. Chỉ cần cậu bám vào tớ.

– Chúng ta lấy liền để làm gì? – tôi hỏi. – Như thế này chúng ta đã có thể lấy mọi thứ mà ta cần.

Vẻ phân vân, hắn nghi ngờ nhìn tôi một lúc, rồi nói không quả quyết:

– Tiền là tất cả.

Không nhớ sau đó chúng tôi nói tiếp những gì với nhau, nhưng lát sau hắn lại nảy ra một ý mới: chúng tôi phải chạy trốn sang Mỹ. (Nước Mỹ trong trí tưởng tượng của hắn là một nước ở đấy suốt ngày đêm chỉ rong chơi trong những chiếc xe hơi choáng lộn và chơi kèn xắc-xô-phôn.)

Trong lúc hắn ba hoa, tôi quyết định dứt khoát bất kỳ thế nào cũng không buông hắn ra. Ai biết được cái gì sẽ xảy ra trong cái đầu ngu ngốc của hắn. Với tình trạng của hai chúng tôi, mọi người hoàn toàn không được bảo vệ trước thói càn rỡ của hắn. Gần như trong lúc này hắn làm gì cũng được: có thể trộm cắp, đánh đập, thậm chí giết người.

Thình lình, hắn bật đứng lên:

– Phải có nửa lít nữa.

Tôi không kịp ngăn, hắn đã nhảy ra cửa.

Nhìn qua cửa sổ biết chắc là Giô-ra đi đến cửa hàng thật, tôi vào buồng tắm, lấy ở mắc chiếc khăn mặt trẻ con nhét vào túi, rồi lại theo dõi tiếp Giô-ra.

Hắn ở cửa hàng khá lâu, sau đó quay về một cách uể oải. Tới cạnh người mặc quần gôn, hắn dừng lại, đi vòng quanh người đó, vừa đi vừa ngắm nghía, thình lình hắn xô mạnh.

Tôi giận sôi lên, chạy ra khỏi nhà ăn.

Giô-ra đã đi về phía chị giúp việc nhà I-u-scốp. Tôi gọi; bất đắc dĩ hắn phải rụt chân ra khỏi hàng rào.

Đến gần, nhìn hai túi hắn phồng lên một cách đáng nghi, tôi nghiêm giọng:

– Cậu đựng cái gì trong ấy?

Hắn ngập ngừng, rút ra nửa chừng một tập dày những tờ bạc năm chục.

– Thậm chí tớ không thèm lấy tiền lẻ, – hắn giải thích. – Hiểu không? Với lại, hãy còn một chỗ nữa. Có thể lấy gấp đôi. Đi chứ?

Lúc hắn nói, tôi đã lén đưa tay ra sau lưng quấn chiếc khăn mặt vào bàn tay phải, đến sát hắn.

– Chú ý nghe tôi nói đây. Ngay bây giờ chúng ta quay lại cửa hàng và cậu sẽ đặt vào chỗ cũ tất cả những gì cậu đã lấy. Hiểu chưa?

Hắn ngạc nhiên chớp chớp mắt:

– Đặt vào đâu?

– Đặt lại vào két. Ở cửa hàng.

– Vì sao?

– Vì rằng, tôi không cho phép lấy cắp.

Cuối cùng hắn phải hiểu. Hắn nheo mắt và nhìn tôi chòng chọc từ chân lên đầu. Hắn thấp hơn tôi khoảng một đầu, nhưng lại to ngang hơn nhiều.

Rồi mọi việc diễn ra như cảnh một cuốn phim găng-xtơ của Mỹ. Hắn đột ngột vung chân lên, tôi né đầu tránh, nhưng mũi giày to nặng của hắn đã đá mạnh vào đầu tôi. Trong chớp mắt tôi gần như ngất hẳn vì đau đớn. Tôi vừa há miệng đớp không khí vừa co dúm lại bên hàng rào, bám chặt lấy đó để khỏi ngã vì chân đang muốn khuỵu xuống.

Khi tỉnh lại tôi hoảng sợ nghĩ Giô-ra lại sắp nện giày vào mặt tôi nữa. Nếu hắn làm tiếp, có lẽ tôi không còn sống. Nhưng hắn lại muốn nổi nóng trước mặt tôi.

– Nào, xơi hết chứ? – hắn hỏi với vẻ tò mò thèm khát. – Còn được xơi nữa. Tao biết tỏng ngay mày. Cũng đồ chó săn, đồ đê tiện.

Trong lúc hắn chửi rủa, tôi dần dần hồi tỉnh, đầu óc bớt choáng váng, sau đó chân hết run. Tôi thở sâu một hơi, và cũng phải vài ba giây nữa mới hoàn toàn hít thở bình thường.

Bỗng Giô-ra giơ chân lên. Nhưng tôi đã đề phòng cẩn thận và ưỡn thẳng người nhảy sang bên.

Chúng tôi đứng mặt đối mặt với nhau một lát.

– Muốn nữa à? – hắn hỏi giọng khàn khàn.

Tôi lao tới hắn với một động tác bằng tay trái. Mắt hắn chăm chú nhìn nắm đấm của tôi. Lợi dụng lúc đó tôi dồn toàn bộ sức nặng vào cử động này và quai cho hắn một cú vào hàm bên phải.

Nếu không có cái khăn quấn, có lẽ những ngón tay tôi đã dập nát.

Thật thú vị nhìn vẻ mặt kinh ngạc của hắn nhận cú đấm móc ấy của tôi... Hắn đứng sững một giây rồi đổ sập xuống.

Cú nốc ao cổ điển thật đáng giá!

Nhưng nằm dưới đất không lâu, hắn rút trong túi ra con dao, bật lưỡi và xông vào tôi.

Tôi tiếp hắn bằng một cú đấm nữa.

Nhưng hắn chỉ chịu đầu hàng sau cú thứ ba. Hắn ngồi trên mặt đường và buông rơi dao.

– Thế nào? – tôi hỏi. – Đủ chưa?

Hắn nín lặng.

– Thôi hay nữa?

– Thôi được rồi, – cuối cùng hắn bắt đầu rên rỉ. – Cậu cần gì nào? Cậu dính vào để làm gì?

Sau đó chúng tôi đem tiền đến trả cửa hàng... Hắn vừa than vãn vừa lê chân đi đằng trước. Tôi đi sau thúc ép.

Người bán hàng trong chiếc áo khoác màu trắng nhàu nát đứng sững trước hòm tiền bị mất cắp. Đúng hơn, ông ta chỉ mới hơi quay đầu về cái hòm vừa bị Giô-ra vét sạch xong.

Sau đó tôi thử đỡ dậy người đi bộ mặc quần gôn bị xô ngã. Nhưng việc này tỏ ra hoàn toàn không có kết quả. Ở đây tôi gặp phải tính mềm dễ gãy nát của thế giới vật chất đối với tốc độ nhanh của những động tác do tôi tạo ra.

Tôi bắt đầu nâng người đàn ông ở vai rất gượng nhẹ và cẩn thận. Nhưng đầu anh ta nằm lại trên mặt đất như đã dính vào đó. Dù tôi cố gắng làm mọi việc hết sức chậm, song theo quan điểm của cuộc sống bình thường thì vẫn là tôi lôi anh ta với tốc độ hoang đường và cái đầu không theo kịp đôi vai.

Thân thể người đàn ông nhũn như bông. Tôi sợ làm hư hại và đành để nguyên chỗ anh ta nằm.

Giô-ra đứng cách xa, gườm gườm nhìn. Hẳn là hắn không thể hiểu nổi vì sao tôi lại bận tâm đến một người không quen biết.

Khi tôi đứng dậy, hắn giạng háng, nói:

– Này, tớ đi đây.

– Đi đâu?

Hắn đàng hoàng vung tay theo hướng nhà ga:

– À, đến đấy... về nhà.

– Cậu không đi đâu một mình cả, – tôi nói. – Chúng ta sẽ luôn luôn ở bên nhau. Đi thôi.

Lúc đó hắn lại xông vào tôi lần thứ hai, cúi đầu và lao tới trước, dữ như một con bò rừng, định húc tôi ngã khuỵu.

Tôi né người và ngáng chân hắn, khiến hắn ngã sóng soài trên đường. Tôi lại đá tiếp hắn. Bây giờ nghĩ lại thấy xấu hổ, nhưng quả thật tôi đã đá cho hắn hai cú vào đùi khá mạnh.

Rốt cuộc, việc đó thuần phục hắn chịu cùng đi với tôi.

Về nhà xem đồng hồ thì, quỷ thần ơi! tất cả chỉ có hai phút rưỡi kể từ lúc sáng sớm tôi ra khỏi giường để gặp tất cả những chuyện kỳ diệu này. Một trăm năm mươi giây sống đối với “loài người”, nhưng đối với tôi và Giô-ra đó là mười một hoặc mười hai tiếng đồng hồ đầy ấp những chuyện bất ngờ.

Chúng tôi đã quen nhau, rồi đánh nhau. Hai lần thấy đói và đã ăn no. Đã đến Glu-scô-vô và quay về. Chân tôi bị dập, bàn tay phải bị đau. Râu ria đâm ra tua tủa trên má và cằm.

Còn thế giới vẫn không vội vàng bước vào phút thứ ba của nó.

Tình thế lạ kỳ này còn kéo dài bao lâu nữa? Phải chăng chúng tôi vĩnh viễn phải đeo đẳng cuộc sống không còn là người này? Nguyên nhân là vì đâu?

Nhưng tôi không thể tìm ra lời giải đáp cho tất cả những câu hỏi đó.

Vừa bước vào phòng ăn, Giô-ra đã nằm vật xuống đi-văng và bắt đầu ngáy.

Tôi cũng cảm thấy mệt rã rời, mắt cứ dịu lại. Lẽ ra cũng nên đi ngủ một giấc, nhưng tôi sợ Giô-ra đi mất. Thậm chí tôi đã định trói hắn lại trong thời gian mình ngủ, nhưng tôi biết hắn khỏe hơn mình nhiều. Sở dĩ tôi đánh ngã được hắn là vì hắn không có chút khái niệm nào về quyền Anh.

Lảo đảo vì mệt mỏi, tôi ghen tức nhìn hắn. Hắn chẳng phải đề phòng gì tôi cả – ưu thế vĩnh cửu của tên gian manh đối với người ngay thẳng.

Khi Giô-ra ngủ thiếp đi, tôi đã vào buồng tắm với ý định cởi bộ pi-gia-ma và tắm rửa tử tế. Nhưng bộ pi-gia-ma bắt đầu rách ra khi tôi vừa định cởi. Vậy tốt hơn là cứ để nó nguyên trên mình.

Và nước cũng chẳng rửa được cái gì. Nước trượt trên mặt và trên tay, như thể những vật này được xoa dầu nhờn. Chắc chắn là do những cử động của tôi không đủ chậm.

Rốt cuộc, chẳng rửa ráy được, tôi bèn nằm vật lên tấm thảm ở phòng ăn. Tôi đã đặt ba cái ghế lên đi-văng Giô-ra đang nằm ngủ để nếu hắn bắt đầu thức giấc và cử động, những cái ghế sẽ rơi và đánh thức tôi dậy.

Vào lúc này tôi hoàn toàn quên rằng hầu như lúc nào chung quanh chúng tôi cũng yên lặng, chỉ có tiếng nói của chúng tôi. Tuy vậy, đôi khi cũng có những âm thanh mới lạ và không giải thích được vẳng tới. Có cái gì đó tựa như tiếng thở than nho nhỏ kéo dài. Có khi nghe thấy tiếng rít, mà không hiểu do đâu.

Vấn đề là, tai của chúng ta trong cuộc sống bình thường tiếp nhận âm thanh với tần số dao động từ mười sáu đến hai mươi nghìn héc.

Bây giờ với chúng tôi, âm giai này chắc hẳn đã xê dịch. Một phần nào đó những âm thanh cũ đã biến mất và xuất hiện những âm thanh mới, chúng tôi không rõ nguồn gốc.

Bất kỳ thế nào, tôi sẽ không thể nghe được tiếng ghế rơi. Đối với cả hai chúng tôi, chúng rơi nhẹ như bông.

Nhưng lúc ấy không nghĩ ra điều đó. Tôi trở mình một thoáng trên nệm, lựa chỗ đặt cái chân đau rồi ngủ thiếp đi.