Chương 26 SỰ SỤP ĐỔ CỦA VƯƠNG TRIỀU

Đến Paris, Stephanie đi thẳng đến biệt thự Lomanais. Cửa bên ngoài đóng, nàng chỉ gặp mấy gia nhận Họ không biết gì hệt Nhưng nàng cần phải gặp René. Chàng lại sắp ra trận và nàng thấy phải gặp chàng, nhìn chàng, nghe chàng nói. René sẽ nói gì với mình đây, Stephanie chưa biết, nhưng nàng thấy nhất thiết phải gặp René.

Nàng lục lọi trong xắc tay lấy ra ít tiền lẻ đưa người gia nhân.

- Khi nào ông chủ về, nói giúp tôi là tôi rất cần gặp ông chủ.

Trên đường về nàng chỉ nghĩ đến hai người: Boris không đến được với nàng nữa và René thì sắp ra trận.

Hôm sau, để thấy được không khí chung, Stephanie đi bộ ra thị trường chứng khoán và dọc theo các đại lộ xanh. Chỗ nào cũng thấy dân Paris tụ tập, hô vang những khẩu hiệu "Đả đảo Phổ!" "Vương triều Pháp muôn năm!"

Nhưng nàng cũng bắt gặp một đám biểu tình giương biểu ngữ "Đả đảo chiến tranh!"

Hôm sau, khi Aimé chở nàng đến phố Vivienne, nàng bảo anh:

- Đừng đợi tôi. Anh đánh xe về nhà trước. Tôi muốn đi bộ để thấy khung cảnh đường phố. Thật ra nàng đuổi Aimé về để đến biệt thự Lomanais. Nàng muốn gặp René nhưng lại tự thanh minh với bản thân rằng René hầu cận cạnh hoàng đế, chắc có nhiều tin tức.

Stephanie đi theo những đường phố bừng bừng sát khí, dọc theo phố Sebastopol. Nàng đến biệt thự Lomanais nhưng René vẫn chưa về.

10 giờ tối hôm đó chuông ngoài cửa reo lên làm nàng giật mình "René!" - Nàng vội khoác lên người tấm áo choàng mặc nhà, hấp tấp chạy xuống thang gác. Vừa đi nàng vừa xỏ tay vào ống tay áo và thắt đai lưng. Nhưng đó là tên gia nhân của René.

- Thưa phu nhân, ông chủ đã đi rồi.

- Đi rồi? - Cổ họng nàng tắc lại.

Nàng giật vội chiếc phong bì trong tay tên gia nhân, bóc ra đọc:

Phu nhân thân mến,

Xin cảm ơn phu nhân đã đến nhà tôi, nhưng tôi xin nói ngay rằng tôi chỉ tranh thủ về qua nhà trong lúc đoàn tàu chưa chạy. Vài ngày nữa Agnès sẽ về đây cùng với các cháu. Tôi tin rằng phu nhân vốn can đảm sẽ giúp cho vợ tôi trấn tĩnh lại. Tôi sẽ viết thư cho phu nhân ngay khi có thể gửi thư được. Rất thân mến.

René de Guinchamp.

Tên gia nhân đã đi rồi, Stephanie dọc lại lá thư ngắn ngủi. Nàng cảm thấy René có những ý ngầm gì đó giữa những dòng chữ. Tại sao chàng lại yêu cầu mình giúp đỡ Agnès? Phải chăng chàng còn muốn nhắn gửi mình "Cả em nữa, hãy đợi anh! Anh rất đau khổ và anh rất cần đến em!"?

Ngày 18 tháng 7 vua Napoléon III cùng thái tử mới 14 tuổi bước lên đoàn tàu hỏa để ra mặt trận. Ngài trực tiếp chỉ huy binh đoàn sông Rhin. Stephanie được biết Hoàng đế đang bị sỏi bàng quang, đã mưng mủ nhưng Ngài không chịu mổ.

Và lần này, vua ra trận, quyền chấp chính tạm giao vào tay Hoàng hậu Eugénie.

Liền sau đấy những tin thất bại được đưa về. Cả thành phố náo động. Được tin Agnès đã về Paris, Stephanie vội vã đến biệt thự Lomanais. Nàng bắt gặp một Agnès xanh lướt, mắt đỏ hoe. Bất chấp mọi lời an ủi của nàng, Agnès vẫn không trấn tĩnh thêm được chút nào.

Cho đến buổi sáng hôm đó, Stephanie đến thăm Agnès như thường lệ và gặp Madeleine ở đó. Madeleine có người anh họ làm Bộ trưởng Công chính nên biết rõ tình hình. Chị bước vào với bộ mặt sưng húp.

- Phải rời khỏi Paris thôi, Stephanie! Vua đã bị bên địch bắt làm tù binh. Hoàng tử vừa mới nhận được điện tín từ mặt trận gửi về.

- Không thể có chuyện ấy, Madeleine! - Stephanie kêu lên - Vua không thể là tù binh được!

Madeleine nói bằng giọng uất ức:

- Tại Sedan, Stephanie! Trận chiến đấu bắt đầu vào lúc 4 giờ sáng. Đến 6 giờ, Thống chế Mac Mahon bị thương. 12 giờ trưa, làng Bazeilles bốc cháy. 1 giờ đơn vị lính Bắc Phi đột phá vào trận địa địch, bị bộ binh địch tiêu diệt không còn một mống. 3 giờ chiều, Vua ra lệnh treo cờ trắng trên tòa nhà của Ngài trong thành phố Sedan.

- Tin của chị có chính xác không đấy, Madeleine? Tôi nghe khó tin quá. Làm sao có thể thảm hại đến mức đó được?

- Chị đã thấy tôi đưa tin không chính xác bao giờ chưa, Stephanie?

- Chưa. Vậy bây giờ chúng ta phải làm gì?

- Mai tôi rời khỏi đây.

- Sao lại thế? Nếu như Hoàng đế bị bắt làm tù binh...

- Đúng thế.

- Thì có nghĩa chiến tranh đã kết thúc!

- Không đâu! Chiến tranh sẽ tiếp diễn. Trong vòng 15 ngày nữa, quân Phổ sẽ tiến vào Paris. Ta đi thôi, Stephanie.

Choáng váng trước cái tin khủng khiếp kia, Stephanie im lặng.

Nàng thét lên đầy uất giận:

- Tôi không đi đâu hết! Tôi sẽ viết thư cho bà Francoise yêu cầu bà ở lại lâu đài Chaulonniere với đám trẻ. Agnès cùng hai đứa con chị ấy đến đó lánh nạn. Lúc này chị ấy đang chờ chúng ta. Chị và tôi hãy lên đó. Liệu cách nói thế nào để Agnès khỏi hoang mang quá. Chồng chị ấy, anh René, rất có thể cũng bị bắt làm tù binh cùng Hoàng đế.

Lúc này Stephanie chỉ nghĩ đến René. Hiện chàng ra sao? Chết? Bị thương? Bị bắt làm tù binh? Hay chàng thoát được? Bao giờ mình mới có tin tức về chàng?

- Tôi không biết làm gì nữa - Nàng thì thầm - Chúng ta vẫn phải giữ được bình tĩnh trước mặt Agnès.

Agnès nằm trên giường xanh xao, rầu rĩ, hai mắt đỏ ngầu như người sốt cao. Hai môi khô khốc.

Stephanie cố lấy giọng dịu dàng nói:

- Agnès thân yêu. Chị phải tìm thầy thuốc khác. Ông này chữa bệnh cho chị xem chừng không được tích cực lắm. Chị mệt mỏi quá đấy mà. Cần về thôn quê, hít thở không khí trong lành. Mà như thế cũng có lợi cho các cháu. Chúng hồi này cũng xanh xao quá.

- Không tình trạng của tôi khác - Agnès cố nở một nụ cười rầu rĩ - Tôi không thể làm gì khác ngoài nghỉ ngơi. Nếu đi đường sẽ rất nguy hiểm.

Stephanie giật mình. Nàng khẽ nói:

- Chị định nói là...

- Đúng thế. Tôi có thai. Tôi hy vọng kỳ này sinh con trai. Tôi muốn có đứa con trai... Gia đình sẽ hạnh phúc biết bao nhiêu.

Stephanie thương xót nhìn bạn gái chân thật và khờ khạo với hai đứa con gái gầy gò xanh xao. Nàng hoảng sợ nghĩ đến lúc quân Phổ kéo vào Paris, bao vây thành phố, chiếm đóng thành phố và có thể sẽ phá trụi thành phố hoa lệ này.

- Ôi, tin mừng đấy, Agnès! - Madeleine bước đến giường trìu mến cầm tay Agnès - Chị hạnh phúc quá đấy!

- Tin này anh René đã biết chưa? - Stephanie hỏi.

- Biết. Chính vì vậy mà lúc ra đi, chồng tôi rất lo co tôi. Sau lần sinh cháu Catherine, bác sĩ đã khuyên tôi không nên có thai nữa. Sau đó tôi lại sinh thêm cháu Juliette. Tôi thấy khỏe ra đôi chút đã mừng vì vậy nên mới... Chỉ chị là có thể hiểu được tâm trạng của tôi.

Bây giờ Stephanie đã hiểu tại sao trong thư gửi cho mình, René lại khẩn khoản nhờ mình giúp đỡ vợ chàng như vậy. Đột nhiên, nàng cảm thấy như mình bị lừa. Nàng giận dữ nói:

- Tin tức rất tồi. Hoàng đế bị cầm tù. Cần phải rời khỏi Paris thôi. Bọn Phổ sẽ kéo đến đây.

Madeleine cố cười để trấn an Agnès:

- Mai tôi sẽ chạy loạn tại vùng gần Bordeaux! Nếu chị muốn, tôi sẽ đưa chị đến lâu đài Chaulonniere. Chỉ mấy tháng đầu vất vả, sau đấy cái thai đã lớn thì không vất vả gì mấy nữa.

- Cảm ơn, Madeleine! Nhưng tôi không thể đi được. René nghĩ tôi vẫn ở Paris. Nếu có chuyện gì nguy hiểm, anh ấy sẽ đến đây đón tôi.

- Đón chị? Không đâu, Agnès. Chị phải nhìn thẳng vào sự thật. Quân Phổ kéo đến Paris. Paris thành bãi chiến trường. Sáng nay tôi cùng Stephanie thấy dân Paris lũ lượt chạy loạn. Hiện xe lửa còn chạy nhưng chỉ vài hôm nữa, đường sắt sẽ thôi hoạt động.

- Tôi hiểu, Stephanie. Nhưng chị thì sao? Madeleine đi, vậy chị có đi không?

- Tôi ở lại! - Nàng nói giọng đanh thép.

- René nói đúng, anh ấy bảo chị là người can đảm hiếm có. Vậy tôi xin chị một điều...

- Điều gì, Agnès?

- Chị ở đâu tôi sẽ ở đó. Lúc nào tôi cũng được ở bên cạnh chị. Đấy cũng là điều chồng tôi mơ ước.

- Nhưng tôi không có thai!

- Không sao, tôi cần phải ở bên chị, Stephanie!

Lúc ngồi vào cỗ xe của Madeleine, chị nói với Stephanie:

- Hay tôi hoãn chuyến đi vài ngày để chờ thuyết phục thêm Agnès?

- Không nỗi đâu. Chị cứ đi ngày mai, đừng lần lữa. Nếu như chị nhìn thấy quang cảnh nhốn nháo ở ga Đông, chắc chắn chị đi ngay từ hôm nay ấy chứ - Stephanie nói - Tôi chỉ đề nghị một điều là chị chịu khó viết thư đều đặn cho tôi biết tin.

Hôm sau, 8 giờ sáng Aimé chở Stephanie đến thị trường chứng khoán. Trên những tờ thông báo chính thức, nhân dân Paris sửng sốt đọc thấy tin quân đội Pháp đã đầu hàng và bị bắt. Vua Napoléon III cũng bị bắt làm tù binh tại thành phố Sedan. Toàn dân đổ ra đường xôn xao bàn tán, chưa biết nên làm thế nào bây giờ. Một dòng người kéo về quảng trường La Concorde và Cung điện Bourbon.

Một người nào đó nói ra miệng hai chữ "truất ngôi" và thế là đám người ùa theo, reo ầm cả lên. Bây giờ là thời những kẻ thù của chế độ quân chủ. Dòng người càng đi càng đông. Tại quảng trường La Concorde cảnh sát kỵ binh đứng dàn thành hàng, cấm dân chúng không được lên cầu. Ba tiểu đoàn đội canh giữ cung điện Bourbon. Stephanie rùng mình. Nàng linh cảm sắp nổ ra cuộc khởi nghĩa.

- Aimé! Tôi cảm thấy không khí như hồi năm 1848...

Đột nhiên, một đoàn người đông đúc thét vang:

- Yêu cầu truất ngôi vua! Ta kéo đến tòa thị chính đi! Nền cộng hòa muôn năm!

Người ta khôi phục lại truyền thống. Chế độ cộng hòa mấy lần trước đều được công bố tại tòa thị chính thành phố.

Stephanie vẫy Aimé:

- Ta đến Hoàng cung Tuileries đi! Tôi hy vọng Hoàng hậu đã trốn ra khỏi đó. Nếu chưa, đám người kia sẽ tóm được Lệnh bà, họ sẽ giết Lệnh bà mất. Anh thấy cờ vân phấp phới trên đỉnh Hoàng cung Tuileries chưa?

- Tôi thấy. Chắc Hoàng hậu đã chạy trốn.

Hai người nắm chặt tay nhau cho khỏi lạc, đi nhanh đến quảng trường Caroussel. Tiếng dân chúng gào thét vang động: Đả đảo vương triều! Giết chết con mụ Tay Ban Nha ấy đi! Chế độ Cộng hòa muôn năm! Đả đảo vương triều! Đả đảo chế độ quân chủ!"

"Mong Lệnh bà chạy thoát được!" - Stephanie thầm nghĩ. Nàng nhớ lại quang cảnh nhiễu loạn 1848, nhớ lại hình ảnh cha nàng bị chết, anh Charles bị chết và bao nhiêu thảm cảnh đau buồn khác xảy ra ngày đó. Bây giờ cũng vậy, cũng vẫn những bộ mặt căm giận ấy, những tiếng gào thét ấy... Paris sẽ đầy chiến hào, người ta sẽ dựng lên các ụ chướng ngại khắp nơi...