Nghệ sĩ

Julieta Gómez đã chỉ cho tôi đường tới căn hộ của cô. Nó nằm gần một công viên nhỏ ở Carboneras, bởi vậy, cô bảo tôi để xe lại một con phố nhỏ và từ đó đi bộ đến. Bây giờ, lúc nào tôi cũng lái chiếc Berlingo. Lái nó khá dễ, ngoài chuyện “về mo”, nhưng đó không phải là vấn đề lớn nhất trong cuộc đời của tôi. Nỗi sợ chính của tôi là bị cảnh sát chặn lại mà không có giấy tờ hợp pháp. Đây là một điều tương tự giữa tôi và mấy người Mexico bị quỵt tiền mà Pablo đã sa thải, cũng như những người nhập cư làm việc trong lò lửa ngoài các trang trại sa mạc.

Cô có bằng lái xe không?

Ừm.

Theo phong cách của những nhà nhân học thuộc địa cũ, tôi sẽ đưa cho guardia civil tráfico [1] mười ba hột thủy tinh và ba vỏ xà cừ. Nếu chỗ đó chưa đủ, tôi sẽ đưa cho anh ta một gói lưỡi câu cá Bolivia, và nếu anh ta đòi thêm nữa, tôi sẽ tặng hai quả trứng từ đàn gà mái nhà Señora Bedello để anh ta cho vào túi quần kaki cạnh khẩu súng lục của mình. Tôi không biết mình sẽ làm gì. Tôi lùi xe vào một khoảng trống giữa một chiếc ô tô cùng ba cái thùng và đâm đổ hết cả ba cái.

Mười hai nữ sinh đang học nhảy trên sân khấu gỗ ở công viên với những cây chanh héo rũ bao quanh. Các cô bé đều mặc những chiếc váy flamenco sáng màu và đi giày nhảy đồng bộ, tóc búi chặt gọn gàng. Tôi quan sát chúng búng ngón tay và giậm gót chân. Chúng cố không mỉm cười nhưng một vài đứa không kiềm chế được. Chúng khoảng chín tuổi. Sau này liệu chúng sẽ có bằng lái xe, không như tôi, cũng như có tất cả các loại giấy phép cần để sinh hoạt trên Trái đất chứ? Liệu chúng sẽ thông thạo nhiều ngôn ngữ, sẽ có người yêu, một số là nữ, một số là nam, liệu chúng sẽ sống sót qua những đợt động đất, ngập lụt, khô hạn trong thời khí hậu thay đổi và liệu chúng sẽ cho đồng xu vào khe tiền trên xe đẩy siêu thị [2] và tìm tới quầy bán những thứ cà chua, bí xanh trồng trong lò lửa của những trang trại nô lệ?

Một bụi hoa giấy tím to mọc phủ bên ngoài bức tường tòa nhà mang dáng vẻ công nghiệp mà hóa ra là nơi ở của Julieta Gómez. Đó là căn cuối cùng trong dãy ba kho hàng nhỏ ở cuối một con hẻm lát đá cuội. Tôi ấn chuông cạnh tên cô.

Cô mở cánh cửa kim loại và dẫn tôi vào một căn phòng trống có mùi sơn dầu và nhựa thông. Hôm nay, cô mặc quần jean áo phông và đi giày thể thao, nhưng mắt cô thì kẻ viền với một nét hất lên hoàn hảo ở đuôi còn móng tay được sơn đỏ. Sàn bằng bê tông, tường để gạch trần và dựa vào đó là sáu bức tranh cùng vài toan vẽ còn trắng. Ngoài một chiếc sofa da, ba ghế gỗ và tủ lạnh, không có món đồ nội thất nào khác và chắc chắn không có gì giống những thứ tôi nhìn thấy ở gian hàng ngoài chợ để tạo nên một ngôi nhà. Thậm chí không có bẫy ruồi-chuột-bọ nhậy. Có vài chiếc ly cốc cùng hai bộ cắm dây trên bàn. Mấy chiếc kệ xếp chật ních sách.

Julieta chỉ tôi cách phát âm tên cô.

“Hu-li-et-ta.”

Cô giải thích rằng tên đầy đủ của cô là Gómez Peña. Lý do bố cô gọi cô là y tá Ánh Dương bởi mẹ cô mất khi cô còn là thiếu niên và cô không bao giờ mỉm cười. “Cái tên đó cũng hợp và nó khiến bệnh nhân vui vẻ.” Cô đưa tôi một lon bia từ trong tủ lạnh và lấy một lon cho mình.

Tôi nói với cô rằng tôi thường cảm thấy muốn đổi họ của mình bởi không ai biết cách phát âm nó. Không một ngày nào trong đời tôi mà không có ai đó hỏi tôi cách phát âm các chữ sau “Papa” trong “Papastergiadis”.

“Nhưng cô đã không đổi tên mình, vậy có lẽ cô hứng thú với chuyện đó?” Cô đưa bia lên môi và tu một ngụm dài. “Đây là việc tôi làm lúc rảnh.”

Ý cô là cô uống bia khi rảnh?

Cô đi tới bên tường và xoay một tấm toan để lộ một bức tranh. Đó là chân dung một phụ nữ trẻ trong chiếc váy đen truyền thống Tây Ban Nha. Cô gái ấy có đôi mắt ốc nhồi và tròn đến sửng sốt. Đôi mắt óng ánh như mắt ruồi, nhưng to hơn, cỡ đồng hai euro. Cô cầm một chiếc quạt dưới cằm và trông hơi giống Julieta.

“Đó là tôi với đôi mắt của tắc kè hoa.” Julieta cười thật to sau sự im lặng kéo dài che giấu nỗi khiếp sợ của tôi. “Người ta không sinh ra là tắc kè hoa, mà dần trở thành như vậy.”

Tôi băn khoăn không biết cô ấy có đang say không.

“Vậy cô có thích động vật không?”

Câu hỏi nghe cực kỳ ngớ ngẩn, nhưng tôi không biết nói gì về đôi mắt ác mộng của cô.

“Có. Tôi thích sống cùng động vật. Bố tôi cũng vậy.”

Julieta nói với tôi rằng khi còn nhỏ, cô từng có một con chó cocker spaniel nhưng giống đó hay bị bắt trộm ở khu vực này của Tây Ban Nha. Hàng xóm đã nhìn thấy một chiếc xe tải Toyota đỗ lại vào sáng sớm và rồi con chó của cô biến mất. Mẹ cô sinh thời là một kỹ sư. Bà đã thiết kế một hệ thống đường ống nội địa để dẫn nước của các con sông từ các vùng màu mỡ hơn ở Andalucia vào sa mạc. Bà mất trong một vụ đâm trực thăng ở Sierra Nevada và bố cô phải tới nhận diện thi thể của bà trong bệnh viện ở Granada. Đó là vụ biến mất thứ hai trong đời Julieta và đôi khi cô lẫn lộn chúng trong mơ, như thể chính mẹ cô bị bắt cóc lên chiếc xe tải Toyota.

Tôi hỏi cô đã học kỹ thuật phỏng vấn cho thứ mà cô gọi là “bệnh sử” của mẹ tôi ở đâu.

“Ồ, tôi làm mọi việc lưu trữ ở phòng khám, bởi tôi nói tốt tiếng Anh.” Cô ấn mũi giày thể thao xuống sàn nhà bê tông như thể đang dụi tắt một điếu thuốc.

Khi nhìn xuống, tôi thấy cô đã giẫm lên một con gián.

“Vậy tại sao bệnh sử lại được gọi là vật lý trị liệu?” Bây giờ, sau khi đã thấy bức chân dung, tôi bèn quan sát cô kỹ hơn.

Cô đang ngồi trên chiếc sofa to với lớp bọc da rạn nút và bắt tréo chân, chai bia trên tay. “Mời cô ngồi.” Cô ra dấu về một trong ba chiếc ghế gỗ cạnh bàn.

Tôi kéo nó lại gần sofa và ngồi xuống. Căn hộ sáng và lạnh. Tôi thích ngồi ở đây với cô, uống bia và trò chuyện. Lần đầu tiên tôi cảm thấy bình tâm hơn hẳn sau một khoảng thời gian dài. Bình tâm như một con chim bồng bềnh lặng lẽ trên mặt biển, buông mình theo sóng và thủy triều. Tôi cảm thấy thoải mái, chắc hẳn là vì cô ấy không coi tôi là người lạ và, do đó, tôi không phải giả vờ là ai đó ít xa lạ hơn với cô và được miễn khỏi phải làm trò tắc kè hoa.

Có lẽ tôi cũng đang say.

Cô nhấp bia của mình và hỏi tôi có thích thương hiệu bia này không. Cô thích Estrella hơn, nhưng đây là San Miguel.

Tôi có thích.

“Vật lý trị liệu là một phần lớn những gì chúng tôi làm ở phòng khám. Bố tôi có những chiến lược và quy trình của ông. Tất nhiên, cùng lúc đó, ông cũng đang tìm kiếm những dấu hiệu chẩn đoán cho các triệu chứng của mẹ cô. Ông ấy đã đo hoạt động điện trong cơ bắp và não nhưng không thấy có gì phải lo lắng. Ông không tin là mình đã bỏ qua bất kỳ căn bệnh cơ quan khó phát hiện hoặc bệnh mạch máu nào.”

“Phải,” tôi nói, “nhưng tôi muốn hỏi cô về các bệnh sử.”

“Sofia, tốt nhất là không nên nhầm lẫn chứng liệt của bà ấy với thể chất yếu ớt.”

“Đó là lý do chúng tôi ở Tây Ban Nha này. Để tìm ra xem có vấn đề thể chất nào không.” Tôi đang bạo dạn hơn.

Cô ngước mắt nhìn tôi và mỉm cười. Tôi cũng đang mỉm cười.

Có lẽ chúng tôi đang bắt chước nụ cười của nhau và làm trò tắc kè hoa?

Ngoại trừ việc răng cô rất trắng và gần như toàn bằng sứ. Chúng rất hoàn hảo. Tôi không biết tại sao hoàn hảo lại kỳ quặc, nhưng đúng là như vậy. Đôi khi tôi băn khoăn về việc bọc sứ. Sẽ thế nào khi chúng rơi ra để lộ những chiếc răng đã được mài nhọn như răng quái vật bên dưới?

Julieta ngả đầu trên sofa và nhìn chăm chú vào vết bẩn trên mũi giày thể thao. “Trong công việc của tôi thì lưu trữ là phần hấp dẫn hơn cả. Tôi không muốn học khoa học nhưng vẫn tuân lời bố và nhận một vị trí được phân cho trong bệnh viện ở Barcelona. Ngày nào tôi cũng buồn chán. Họ muốn tôi tập trung chuyên môn vào những vụ chảy máu sau phẫu thuật. Thật thảm họa.”

“Vậy tại sao cô không tới trường nghệ thuật?”

“Tôi không có tài năng. Nhưng tôi đã đề xuất nên xây phòng khám bằng cẩm thạch để tưởng nhớ làn da trắng của người mẹ đã mất của tôi.”

Chúng tôi kiểu như một cặp sinh đôi. Một người không mẹ, người còn lại không cha.

Thật thú vị khi nói chuyện với Julieta trong căn hộ của cô. Cô kể với tôi rằng mình sống ở một nơi khác nhưng khủng hoảng kinh tế đã đem tới cho cô cơ hội mua một phần khu bất động sản này, từng là nhà kho đóng hộp cá mòi. Tôi bắt đầu thấy cô ghê gớm. Vào lần đầu gặp, tôi thấy cô quá chỉn chu và kiểu cách tới nỗi tôi ngờ cô làm việc không hiệu quả. Nhưng tôi muốn một y tá hoặc nhà vật lý trị liệu trông như thế nào kia chứ? Các trục trặc giữa cô với bố làm tôi yên lòng bởi tôi cũng có vấn đề với bố mình và cô còn hứng thú với luận án tiến sĩ tôi đang viết. Tôi thấy mình kể cho cô nghe về chủ đề của nó, liên quan tới ký ức văn hóa. Tôi bảo cô rằng tôi cảm thấy tội lỗi những khi mọi chuyện suôn sẻ với tôi, như thể đó là lý do cho những bất hạnh của mẹ tôi.

“Rose sẽ là người đầu tiên nói với cô rằng cảm giác tội lỗi đó rất có hại.” Julieta chỉ lên trần nhà. Một con nhện đã giăng tấm mạng phức tạp giữa những thanh xà và vừa bắt được một con ong bắp cày trong cái bẫy óng ánh của nó.

Tôi nhấp ngụm bia và nói với cô việc quay về ngôi nhà thuê trên bãi biển ở Tây Ban Nha và ở cùng mẹ tôi sau khi bà phải ngừng tất cả thuốc thì khó khăn thế nào, nhưng tôi không có nơi nào khác để đi. Tôi luôn sống trong nhà của ai đó.

Tôi nói một lúc lâu.

Con nhện không di chuyển trên mạng và con ong cũng vậy.

Tôi không còn cảm giác về thời gian nữa.

Julieta Gómez bây giờ là người nắm giữ bí mật, một số của tôi, nhưng chủ yếu là thời thơ ấu của mẹ tôi do bà tự khai ra. Nếu những chiếc xương của Rose là đối tượng y học, thì các bộ xương trong tủ [3] lại là một dạng đối tượng khác. Mọi thứ được truyền từ đời này sang đời khác đều đang ở đó, trong kho lưu trữ ghi âm của Julieta. Tôi hỏi lại Julieta tại sao cô gọi quá trình này là vật lý trị liệu. Có phải bởi những ký ức của mẹ tôi được giữ ở trong xương và cơ bắp của bà?

“Phải, Sofia, cô là chuyên gia trong lĩnh vực này bởi cô đang viết luận án về ký ức văn hóa.”

Chúng tôi nói chuyện hơn một tiếng và tôi bắt đầu tự hỏi liệu có thiết bị ghi âm nào trong căn hộ của cô không. Tôi lo mình đã tiết lộ quá nhiều, nhưng cô cũng tiết lộ một số điều về bản thân bởi cô đã uống thêm hai chai bia trong cuộc trò chuyện của chúng tôi. Dù vậy, tôi bắt đầu nghĩ về cô như một tấm gương để học hỏi - ngoại trừ tôi không thể học theo phong cách quần áo, những đôi giày thiết kế hay tửu lượng rất khỏe của cô - và đặc biệt là kỹ thuật phỏng vấn của cô. Cô im lặng suốt phần còn lại cuộc nói chuyện nhưng cô không thụ động. Tôi đang nghĩ về những thiếu sót trong phong cách phỏng vấn của mình thì nghe thấy tiếng động cơ mô tô rú lên ngoài studio của cô. Từng có một người cung cấp thông tin bị phân tâm khi tôi xen ngang anh ta. Tôi đã nói át anh ta và cuối cùng anh ta cứ thế bỏ đi. Bây giờ thì ai đó đang gào qua hộp thư ở cửa trước nhà Julieta. Cửa đang được đẩy mở ra, tấm kim loại cọ ken két trên sàn bê tông và sau đó đóng sầm lại.

Matthew đi vào, cầm theo một chai rượu. Khi anh ta trông thấy tôi đang ngồi trên ghế, đầu anh ta giật mạnh như thể bị ai đó xỉa một chiếc dĩa vào má. Anh ta cố làm mặt mo, như số ga luôn khiến tôi phiền toái trên chiếc Berlingo. Anh ta làm cũng không tốt lắm.

“Ồ, chào Sophie,” Matthew nói. Anh ta nhòm sang phía Julieta trên sofa và sau đó nghiêng nhẹ đầu sang bên cho tóc rũ xuống mắt. “Tôi chỉ ghé thăm để đưa cho y tá của mẹ cô một chai rượu trong hầm nhà tôi.”

Julieta hé đôi môi để lộ hàm răng rất sáng của mình. “Không, Matthew, không. Đừng bao giờ bước qua cửa nhà tôi mà không gõ trước. Có một cái chuông với tên tôi bên cạnh ở cửa.” Cô chuyển ánh mắt sang tôi. “Matthew nghĩ mình có thể bước vào trong khi tôi đang làm việc,” cô nói. “Vì một lý do nào đó, anh ta nghĩ mình có thể hét qua hộp thư và làm những gì mình muốn. Bởi vậy, bây giờ tôi cần ở một mình với anh ta để dạy anh ta vài phép ứng xử.”

Sự chú ý của Matthew đang gắn chặt vào con gián bị nghiền nát ở trên sàn.

“Tình thế có hơi phức tạp.”

Julieta đứng lên và dùng những móng tay sơn đỏ chỉ vào anh ta. “Nào, anh có phải là bệnh nhân của tôi không hay anh chỉ ghé qua đưa rượu? Ước ao quyến rũ nhà vật lý trị liệu của mình không có gì lạ đâu, nhưng xịt thứ mong ước đó lên tường nơi làm việc của bố cô ấy như một con mèo phun nước tiểu thì thật là điên rồ.”

Tôi tự hỏi cô ấy dùng từ “điên rồ” theo kiểu Matthew luôn dùng làm từ cửa miệng hay cô thật sự có ý đó? Anh ta trông có vẻ hơi mất trí khi nằm trên võng và dang tay ra như đấng cứu thế của mọi người.

“Phải, đúng rồi.” Matthew lắc mái tóc ra khỏi mắt và giơ ngón cái của anh ta về phía tôi. “Julieta nghĩ tôi là một con mèo. Ở phòng khám Gómez, họ thực sự say mê động vật.”

Tôi đi trở lại xe qua công viên nhỏ nơi các cô gái đang tập luyện các bước nhảy flamenco. Các cô bé tới từ trường cấp ba đã thế chỗ lớp nhỏ tuổi hơn. Tôi dựa vào một cây chanh và xem chúng nhảy. Chúng khoảng mười sáu tuổi và đang đứng thành hàng, mặc những chiếc váy màu lửa. Khi nhạc nổi lên, chúng vẫn đứng im, rồi đột ngột uốn cong lưng và giơ tay lên. Đó là điệu nhảy của sự quyến rũ và nỗi đau.

***Line Note Zone***

Tiếng Tây Ban Nha: Cảnh sát giao thông.

Ở một số nơi trên thế giới, nhằm ngăn chặn việc xe đẩy bị để bừa bãi hoặc mất, trên xe sẽ lắp hộp tiền và khách phải nhét một đồng xu vào mới có thể sử dụng xe; sau đó khi được đẩy về đúng chỗ, xe sẽ nhả đồng xu ra trả lại.

Thành ngữ “bộ xương trong tủ” chỉ những bí mật được giấu kín không muốn để người khác biết.