Q1 Chương 10.

Vua Thuận Thiên vừa đi tuần thú phương nam về tới Thăng Long, chưa kịp mở tiệc tẩy trần thì quan thái uý Lý Trưng Hiền đã vào tâu về các sự việc đang xảy ra tại vùng ải bắc. Dẹp nỗi nhọc mệt sang một bên, vua tươi cười hỏi:

- Thái uý đi kinh dinh vùng ải bắc có gì lạ nói ta nghe. Liệu Tống Chân tông có đi theo vết xe đổ của Tống Thái tông hồi năm Tân tỵ[56] không? - Muôn tâu bệ hạ, thần không bao giờ dám lơi mắt trên vùng ải bắc. Bởi người láng giềng vĩ đại của ta, lúc nào cũng nom dòm đất đai của bệ hạ, hau háu như lũ cú dòm nhà có người bệnh vậy. Hiện nay Tống Chân tông không ra mặt, nhưng xúi bẩy lũ người man bên đó sang quấy nhiễu dân ta. Vừa rồi quân viễn thám của ta, bắt được năm đứa côn đồ sang gây sự cướp của, bắt trâu của dân ta, định đem về đất Tống thì bị bắt lại. Chúng đều khai là quân của Dương Trường Huệ, Đoàn Kính Chí. - Đứng sau hai tên tướng người man này là kẻ nào? An Phủ sứ Quảng Tây hay viên tổng binh thành Ung Châu, hay là Tống Chân tông? – Lý Công Uẩn vội cắt ngang lời viên thái uý bằng một câu hỏi. - Tâu hoàng thượng, thần đã tra xét kỹ đám tù binh, chúng đều khai không phải chúng đi trộm trâu, lấy lúa gạo, mà cái chính là dò biết tình hình bố trí binh lực của quân ta. Bên chúng binh lương cùng võ khí không thiếu, chính viên tổng binh thành Ung Châu cấp cho chúng các loại máy bắn đá, hoả pháo, đao, kiếm, cung tên cùng hơn hai vạn con ngựa tốt. Còn lương thực thì lấy ở kho của lộ Quảng Tây. Tâu bệ hạ, từ non một tháng nay, ngày nào quân man bên kia cũng tràn sang. Cứ mỗi ngày số lần và số toán mỗi tăng. Gần đây có ngày chúng dấy sang tới cả chục toán. Toán ít nhất là năm, bảy tên, nhiều nhất có tới cả trăm đứa. Chúng xâm phạm trên một dải dài tới vài chục dặm thuộc vùng đất Quảng Nguyên[57], nhưng chủ yếu là đất châu Bình Lâm[58]. Quân chúng đi sâu vào nội địa nước ta có chỗ tới hơn chục dặm. - Khanh nói ta nghe cách đi đứng của chúng nó? - Tâu bệ hạ, bọn này thường bỏ đường chính, đi theo đường tắt. Chúng đi lại, leo trèo, nói năng tỏ ra rất thông thạo không kém gì dân man nước ta. - Thái uý có biết vì sao như vậy không? – Vua hỏi. - Tâu bệ hạ, thần có nghĩ đến việc người man bên ta làm nội gián, dẫn đường chỉ lối cho đám quân man bên phía Tống. - Phải, khanh nói hợp ý ta lắm. Khá khen Tống Chân tông làm việc này khôn ngoan, nhưng sao che nổi mắt ta. Hiện nay người Tống đang bị các nước Liêu, Hạ xâm lăng rất dữ. Quân Tống đã nhiều phen đại bại. Vua Tống phải xử nhũn, giảng hoà, cắt đất và hằng năm phải cống nạp cho các nước Liêu, Hạ rất hậu. Nhưng việc đó chỉ là tạm thời rồi Liêu, Hạ lại nhất tề xâu xé Trung nguyên. Nội bộ nhà Tống cũng đang chia rẽ trầm trọng. Tống Chân tông rất muốn có một cuộc chiến tranh nhỏ, mang lại chiến thắng để ông ta dẹp yên nội tình. Tiến lên phía bắc bị Liêu, Hạ chặn lại. Tiến xuống phía nam thì trận xâm lăng năm Tân Tỵ bị hoàng đế Lê Hoàn đánh cho thất điên bát đảo, vua tôi vẫn chưa hoàn hồn, nên không dám ra mặt thị oai mà núp sau đám tướng man là Đoàn Kính Chí, Dương Trường Huệ. Nay mai ắt có cuộc tiến binh lớn của người man Tống vào đất ta. Nếu trận này ta sơ hở, giặc thắng một vài nơi, gây được thanh thế thì sớm muộn quân Tống cũng lộ mặt là kẻ xâm lược, đại binh Tống sẽ tràn sang ta. Nhược bằng lũ kia đại bại, thì triều Tống coi như là một việc riêng của đám dân man nước họ, cũng như đám dân man khó trị của nước ta. Cùng lắm thì họ có chiếu thư vỗ về ta, rồi làm một vài việc giả vờ như là trách phạt người man nước họ. - Bệ hạ anh minh, xét đoán công việc xa rộng, chúng thần không thể nghĩ hiểu tới chỗ rốt ráo như vậy. Nhưng thưa bệ hạ, thần còn nghĩ tới việc người man Nùng ở cả bên ta và bên Tống nhiều vùng còn có chung huyết thống, nên người Tống ra sức lợi dụng chỗ đó. Vậy tại sao ta không làm như họ. Ta cũng dùng người của họ vào mục đích của ta. Vua Thuận Thiên chỉ tay vào bình rượu quý bảo Thái úy: - Khanh quả là vị tướng có tài dụng gián. Ta ban cho khanh một chung, tự tay rót lấy mà uống. Nhưng không phải ta làm như họ, mà phải làm hơn họ. Khanh có nhớ vì sao năm trước châu Vị Long[59] hùa với dân man làm phản, ta phải tự tay đánh dẹp không? - Bệ hạ ra oai để kẻ kia khiếp phục. - Phải, chính vì thế mà ta cho sáu quân ào ạt tiến vào, thế như chẻ tre. Bọn thủ lĩnh Hà Trắc Ẩn cả sợ đem đồ đảng trốn nhủi vào rừng. Ta không cho quân bắn một mũi tên. Không đốt một nóc nhà. Không tàn phá hoa màu. Không xâm phạm của dân một cái tơ cái tóc nào. Đến đâu ta cũng phủ dụ bách tính. Kính già yêu trẻ, biếu lụa cho quà, khiến dân ơn ta. Dân ơn ta, càng oán Hà Trắc Ẩn cùng đồ đảng. Cứ để cho y lẩn trốn ít lâu, rồi ta sẽ chiêu phục, ban cho đặc ân, lại cho cai quản đất ấy, hẳn y sẽ phải tận trung với triều đình. Để rồi xem vua tôi Tống Chân tông có còn mua chuộc, còn sai khiến được người man của ta nữa không. Triều đình sẽ dùng người man làm phên dậu, để chống lại mưu đồ xúi biên dân của ta làm loạn, dễ bề đục nước béo cò cho họ lấn sang đất ta. Dừng một lát, như để thẩm định lại những gì mình đã nói, đoạn nhà vua hỏi thái uý: - Vậy chớ ý khanh thế nào? - Tâu, bệ hạ hoạch định kế sách dài lâu, thần không tài nào theo kịp. Song thần là tướng võ, thần xin nói ngay vào các công việc cấp bách phải làm, kẻo khi quân giặc tràn sang, ta trở tay không kịp, lại lỡ mất đại cuộc của bệ hạ. - Ta đã đọc kỹ biểu chương cáo cấp của châu mục châu Bình Lâm. Hoàng Ân Vinh đã hoạ cả đồ bản nơi nào giặc man tràn sang, nơi nào chúng đang hội quân. Các việc này hẳn thái uý đã biết? - Tâu hoàng thượng, thần có được biết. Còn đây là hoạ đồ thần dự liệu các nơi chiến trận sẽ diễn ra cùng kế sách đánh dẹp của thần, xin bệ hạ ngự duyệt. Lý Công Uẩn xem xét rất kỹ các nơi mà thái uý dự tính quân địch sẽ tràn vào, cả những nơi chốn mà thái uý nghi binh dụ địch. Đoạn vua hỏi: - Khanh định dìm chết quân giặc tại bến Kim Hoa? - Tâu bệ hạ, đó là nghiệp của chúng tới ngày phải trả quả chứ đâu tại thần. - Theo ta, nên dụ địch vào sâu đất ta hơn nữa. Ta muốn nhân chuyện này làm cho Tống Chân tông bẽ mặt, phải kiềng nể nước ta, cũng nhân chuyện này gây cho đám man dân của Tống nỗi kinh hoàng để dạ, và còn là chuyện răn đe các thủ lĩnh người man ở nước ta nữa. Nhà vua chỉ vào tấm họa đồ nói tiếp: - Phải dụ cho đại quân của giặc vào quá bến Kim Hoa ít nhất là vài ba chục dặm. Quân ta phục sẵn từ bên bờ bắc Kim Hoa đánh dồn chúng sang đất ta, rồi cắt cầu phao chẹn đường về của giặc. Cùng lúc, các cánh quân của ta đã ém trước trong rừng: tiền hậu, tả hữu nhất tề xông vào đánh. Khi quân giặc đã vón lại thì mở vòng vây cánh bắc cho giặc chạy tháo xuống sông. Giặc vốn không quen nghề đánh thuỷ, lại không có thuyền bè, cầu phao, chắc sẽ chết chìm gần hết. Kẻ nào thoát chết sang bờ bắc thì đã có cánh quân ém trước của ta xông ra bắt sống. Vậy là ta vẫn không bỏ kế dìm chết giặc trong lòng sông Kim Hoa của thái uý, mà ta chỉ sửa đi đôi chút cho mẻ vó nặng hơn, chẳng hay có phương hại gì không thái uý? - Bệ hạ điều binh như thần. Phen này quân giặc ắt hết đường sống. Tâu bệ hạ, mọi việc đều gấp lắm, xin bệ hạ sớm cho lệnh tiến binh. - Khanh có còn cần gì nữa không? Nhẽ ra bình định đám nhà man Tống này, ta chỉ cần vài vạn quân biên trấn là dẹp xong. Nhưng ý ta không muốn cho một tên nào chạy thoát, nên phiền thái uý phải ra tay. Chuyến này ta cho Dực Thánh vương cùng đi với thái uý. Dực Thánh vương nhận binh phù là chỉ trên danh nghĩa. Thực chất việc điều hành, cắt đặt cùng toàn bộ kế sách tiến lui đều ở tay thái uý. Ngoài việc phải đánh thắng giặc, ta còn uỷ thác Thái úy kèm cặp con ta, để khi lớn, các hoàng tử phải là các tướng giỏi. Vậy trước khi đi, còn có điều gì khúc mắc, thái uý cứ nói. - Tâu bệ hạ, ngoài số quân biên trấn, thần đã chuyển được hơn năm vạn quân lên ém kín nhẹm ở trên đó rồi. Xin bệ hạ cho thêm năm vạn quân nữa, lấy từ quân “tứ sương”, “tứ thánh”, “tứ thần”, “tả hữu kim ngô”, “tả hữu vũ vệ” điều thẳng lên áp sát vùng biên ải Lạng Châu, phòng bị quân Tống ở Ung Châu, nhân cơ hội tràn sang. - Bao giờ thì khanh cần đến số quân này? – Vua hỏi. - Tâu, càng sớm càng tốt. - Bao giờ thì khanh lên đường? - Tâu, sau khi giao ước với Dực Thánh vương cùng phó đô tướng quân, thần cùng hai ngàn quân bản bộ sẽ xuất phát vào đầu giờ mùi ngày Mậu Ngọ. - Được, mọi sự ta sẽ y lời tâu của thái uý. Trao ấn, kiếm cho thái uý Lý Trưng Hiền xong, vua cầm tay căn dặn: - Trẫm với thái uý, tình là anh em, nghĩa là vua tôi. Trẫm trao quân mệnh vào tay thái uý, vậy thái uý cứ theo phép quân mà điều hành, nơi mặt trận không phải chờ hỏi mệnh trẫm, kẻo lỡ mất việc lớn. Trẫm lưu tâm thái uý, phải bắt bằng được hai tên đầu sỏ Dương Trường Huệ và Đoàn Kính Chí về đây trị tội, và phải tiêu diệt gọn đội quân xâm lược này. Đây là tương kế tựu kế, ta vừa làm mất mặt Tống Chân tông, vừa đánh cho thui chột ý chí dòm dỏ đất ta của vua tôi nhà đại Tống. Thái uý gắng sức hoàn thành sự nghiệp, ban sư trẫm sẽ vinh thăng, nhược bằng làm sai khác để nhụt chí quân ta, thời cứ chiểu quân pháp gia hình, quyết không nương tình huynh đệ. Thái uý cúi rạp người nhận mệnh.