CẢNH 9 Lâu Đài Hamlet-Thứ Ba, Ngày 8 Tháng 9-12 Giờ 10 Trưa

Quacey ném những súc củi nhỏ vào lò sưởi, ngọn lửa bừng lên. Trong ánh sáng bập bùng, công tố viên Bruno dò xét vẻ mặt ngài Drury Lane lúc này đang phảng phất nụ cười. Giọng kể của thanh tra Thumm nhỏ dần rồi ngừng hẳn, ông nhíu mày.

“Hết rồi sao, ngài thanh tra?”

Thumm ậm ừ.

Cứ thế mí mắt Lane sụp xuống, và tức thì, khuôn mặt thư giãn lạ thường như thể ông đã chìm vào giấc ngủ. Viên thanh tra sốt ruột. “Nếu có chỗ nào tôi kể chưa rõ…” Giọng điệu của ông ra ý dù đã có chỗ nào ông nói chưa kỹ thì kết quả cuối cùng cũng thế cả thôi. Thanh tra Thumm vốn ưa mai mỉa.

Bruno tủm tỉm cười nhìn thân hình im lìm dài thượt của người diễn viên. “Ông ấy chả nghe được anh nói gì đâu, Thumm ạ. Mắt ông ta nhắm lại thế kia.”

Thumm hơi bất ngờ. Ông vừa gãi chiếc cằm nhô vừa nhích ra mép chiếc ghế cao kiểu Elizabeth.

Drury Lane bất ngờ mở mắt, nhìn nhanh các vị khách, thình lình đến nỗi Bruno giật ngược cả mình về phía sau. Ông xoay người, ánh lửa trong lò sưởi in hình bóng trông nghiêng của ông “Còn nhiều chỗ đấy, ngài thanh tra. Thế có diễn biến nào đáng chú ý từ biên bản khám nghiệm tử thi của Bác sĩ Schilling không?”

“Không có,” Thumm chán nản. “Kết quả phân tích độc tố nicotine đã được xác nhận trong báo cáo sơ bộ của bác sĩ pháp y. Nhưng chúng tôi chả nhích thêm được chút nào trong việc lần ra dấu vết của chất độc hay nguồn gốc của nó.”

“Với lại,” vị công tố viên xen vào - đầu của Lane theo bản năng xoay về phía ông ta, “cả cái nút bần lẫn những chiếc kim đều không thể lần ra dấu vết. Chí ít là bọn tôi chưa lần tìm dấu vết của chúng.”

“Ngài có biên bản pháp y của bác sĩ Schilling đấy không, ngài Bruno?”

Ngài công tố viên lấy ra tờ giấy trông như văn kiện trao cho Lane, ông mang đến gần ngọn lửa lò sưởi nghiêng người bắt đầu đọc. Trong lúc đọc, mắt ông sáng lên khác thường, ông đọc thành tiếng, nhanh và rời rạc. “Chết vì apnoza - chất dịch trong máu và có màu hơi đen đặc trưng. Hừm… Liệt hệ thần kinh trung ương, nhất là khu vực kiểm soát hô hấp, rõ ràng là triệu chứng của tình trạng ngộ độc nicotine cấp tính… Phổi, gan có dấu hiệu bị sung huyết… não có dấu hiệu tụ huyết rõ rệt. Hừm… Tình trạng phổi cho thấy nạn nhân có sức chịu được thuốc lá rõ rệt. Chắc chắn là người hút thuốc thường xuyên. Sự chịu được thuốc lá đã làm thời gian diễn ra cái chết kéo dài lâu hơn so với thời gian chuẩn của liều gây chết, là khoảng thời gian mà nếu là người không nghiện thuốc lá sẽ chết ngay hoặc trong vòng chưa đầy một phút… Dấu hiệu thân thể: vết dập nhẹ ở xương bánh chè bên trái; có thể do té ngã khi chết… Sẹo mổ ruột thừa chín năm tuổi. Đầu annularis hay ngón đeo nhẫn của bàn tay phải bị mất, có lẽ đã hai mươi năm hoặc hơn… Nồng độ đường bình thường. Nồng độ cồn trong não bất thường. Cơ thể được xác định là của một người tầm tuổi trung niên sinh hoạt vô độ, trước đây từng có thể lực mạnh khỏe, thể trạng vạm vỡ, sức đề kháng có lẽ tốt… Hừ. Chiều cao sáu bộ một phẩy năm in-sơ, trọng lượng giảo nghiệm hai trăm mười một pao (30)*… Vân vân và vân vân,” Lane lầm bầm, ông trao lại tờ văn bản cho công tố viên Bruno. “Cảm ơn, thưa ngài.”

Ông bước nhanh trở lại chỗ ngọn lửa, tựa người vào mặt lò sưởi khổng lồ bằng gỗ sồi. “Không tìm thấy vật gì trong gian phòng riêng ở nhà đậu xe điện chứ?”

“Không.”

“Tôi đồ rằng nhà riêng của Longstreet tại Tây Englewood đã được khám xét kỹ càng thì phải?”

“Ồ, tất nhiên.” Thumm rất đỗi bồn chồn, ông kín đáo nhìn sang Bruno với ánh mắt buồn chán dở khóc dở cười. “Chả có gì ở đó cả. Bọn tôi đúng là đã tìm thấy nhiều thư từ - những lá thư từ mấy ả nhân tình của Longstreet, hầu hết đề ngày trước tháng Ba. Những hóa đơn đã và chưa thanh toán - đống tạp nhạp thường ngày. Người làm không cho chúng tôi được manh mối gì khác.”

“Tôi hiểu rằng những căn hộ trong khu phố của ông ấy cũng đã được khám xét cả thì phải?”

“Ngài hiểu đúng đó. Chúng tôi không bỏ qua giả thiết đó. Cả những chỗ tình cũ nghĩa xưa của ông ấy chúng tôi cũng ghé mắt xem tất, nhưng tất cả đều không có gì.”

Lane bình thản nhìn ngắm hai vị khách của mình, ánh mắt ông bình thản và tư lự. “Ngài thanh tra Thumm, ngài hài lòng với giả thiết cái nút bần có kim châm ấy đã được tuồn vào túi của Longstreet đang lúc trên xe chứ không phải là từ trước chứ?”

Thumm đáp ngay, “Đó là chuyện bọn tôi đây chắc như đinh đóng cột, không mảy may nghi ngờ gì sất. Tiện thể, tôi đoán chắc ông cũng muốn ngắm qua cái phao bần ấy nên tôi có mang theo đây.”

“Tuyệt, thưa ngài thanh tra! Ngài hiểu trước ý tôi rồi đấy.” Chất giọng truyền cảm giờ đã chuyển thành háo hức.

Thumm lấy từ túi áo khoác một cái lọ nhỏ bằng thủy tinh, đã được đậy nắp kỹ càng, và trao cho người kịch sĩ. “Tôi khuyên ngài chớ mở nó ra làm gì, Lane ạ. Nó có thể gây nguy hiểm đấy.”

Lane đưa cao chiếc lọ ra trước ánh sáng ngọn lửa rồi săm soi thứ đựng bên trong một lúc lâu. Cái nút bần, được xuyên thấu bằng những chiếc kim khâu để mũi kim lẫn lỗ khuyên nhô ra kín mặt và dính một chất màu đen đen, chừng như chỉ là một thứ đồ vật vô tri giác. Lane mỉm cười trả chiếc lọ lại cho viên thanh tra. “Một thứ vũ khí cây nhà lá vườn, tất nhiên rồi, và như bác sĩ Schilling đã nói rồi đấy - một thứ vũ khí khá tài tình… Thế ngay trước khi các ngài yêu cầu hành khách xuống xe ở bên trong nhà đậu xe điện, ngoài trời vẫn đổ mưa ồ ạt đấy chứ?”

“Đúng thế, như lấy xô mà xối vậy.”

“Này ngài thanh tra, giờ hãy nói tôi biết - trên xe lúc ấy có người lao động nào không?”

Mắt Thumm trợn tròn xoe, trán Bruno thì nhăn tít lại đầy kinh ngạc. “Ý ngài sao… cái gì mà dân lao động?”

“Thì tỉ như thợ đào mương, thợ xây lắp, thợ trát, thợ xây - các ngài biết rồi đấy.”

Mặt Thumm đớ ra. “Mà sao, ơ không. Họ đều là dân công sở cả. Tôi chả thấy…”

“Và mọi người ai nấy đều được soát xét từ trong ra ngoài chứ?”

“Đúng thế,” giọng viên thanh tra tỏ ra bực bội.

“Tin tôi đi, ngài thanh tra, tôi không hề nghi ngờ năng lực của những phụ tá của ngài… Chỉ để xác nhận lại một lần nữa thôi, thưa ngài! Tuyệt không tìm thấy gì bất thường trên người của những hành khách đi xe, hoặc trên chính chiếc xe đó, và cả bên trong những gian phòng của nhà đậu xe sau khi mọi người về cả - bất cứ đâu cũng thế?”

“Tôi nghĩ mình đã nói rõ điều ấy rồi, ngài Lane,” Thumm lạnh nhạt.

“Nói thì nói vậy - có điều gì có vẻ như không ổn không, xét về mặt thời tiết, mùa trong năm, loại người liên quan?”

“Tôi không hiểu ý ngài.”

“Ví dụ nhé, ngài có tìm thấy áo choàng, áo dạ tiệc hay găng tay, những thứ đại loại thế.”

“Ô! À, một ông có áo mưa, nhưng đích thân tôi lục xét ông này và mọi thứ chả có gì như đã bảo ngài. Nói khác đi là chả có vật gì thuộc loại ngài đề cập cả. Tôi có thể đoan chắc điều này.”

Ánh mắt của Drury Lane sáng lên lấp lánh, ông chăm chú nhìn hết vị khách này lại qua vị khách kia, thế rồi ông vươn thẳng người, chiếc bóng của ông in lên vách tường cổ kính đang lẻ loi một mình lo lắng nhìn ông. “Ngài Bruno này, thế ý kiến bên văn phòng quý ngài thì sao?”

Bruno tủm tỉm cười. “Hẳn nhiên, ngài Lane ạ, bọn tôi chưa có ý tưởng nào đặc biệt rõ ràng cả. Vụ án này có chỗ rối rắm vì có quá thừa động cơ giết người dính dáng đến nhiều người trong cuộc. Này nhé, bà DeWitt không nghi ngờ gì chính là tình nhân của Longstreet, và mụ ta có lý do căm tức vì hắn vứt mụ để theo Cherry Browne. Từ đầu đến cuối cách cư xử của mụ Fern DeWitt này… sao nhỉ, thật kỳ quặc

Michael Collins, một chính khách tiếng tăm chẳng lấy gì làm lẫy lừng cho lắm, lại là một gã ranh mương vô sỉ thuộc loại nóng tính, dứt khoát tự trong tâm trí hắn cũng có động cơ. Còn chàng nhóc Lord có thể bắt chước sách truyện đã hành động như kẻ ra điều ta đây hiệp sĩ oán trả ơn đền, đã giết người để bảo vệ danh dự của cô bồ.“ Bruno thở dài. ”Nhưng chung quy thì, cả Thumm và tôi đều nghiêng về đầu mối DeWitt.”

“DeWitt.“ Đôi môi Lane đọc cái tên chậm rãi từng âm một, mắt ông nhìn không chớp vào miệng của viên Công tố. ”Vui lòng nói tiếp nào.”

“Rắc rối ở chỗ đã không hề có lấy một chút chứng cứ dù nhỏ nhất trực tiếp ám chỉ DeWitt hay bất cứ ai khác về vấn đề này.” Bruno nhăn trán.

Thumm làu bàu thêm vào: “Bất cứ ai cũng có thể lén cho cái nút bần ấy vào túi Longstreet. Không chỉ kẻ nào đó trong nhóm người cùng đi với gã mà kể cả bất kỳ ai trong số hành khách có mặt trên xe. Tiện thể, bọn tôi đã điều tra từng người bọn họ và tuyệt không tìm thấy mối quan hệ nào giữa Longstreet và ai đó trong số này. Hoàn toàn chả có gì để điều tra sâu hơn.”

“Đấy,” viên Công tố kết luận, “là lý do ngài thanh tra đây cùng tôi tìm đến ngài, Lane ạ. Lối phân tích quả thực rất tài ba của ngài ở vụ án Cramer, chỉ ra cái hiển nhiên ngay trước mũi bọn tôi khiến bọn tôi đây cảm giác rằng biết đâu ngài cũng có thể lặp lại kỳ tích đó.”

Lane xua tay. “Vụ Cramer ấy ư - sơ đẳng, thưa ngài Bruno.” Ông trầm ngâm ngắm nhìn hai vị khách. Không khí im lặng như tờ; phần Quacey vẫn ngồi thu lu trong góc tối giương mắt nhìn như hút hồn vào ông chủ của mình. Bruno và Thumm lén đưa mắt nhìn nhau, cả hai dường như tỏ vẻ thất vọng, viên thanh tra thì hơi nhếch mép cười cợt, vẻ nhạo báng lộ hẳn ngoài mặt ra điều nói rằng: ‘Thấy chưa! Đã bảo thế rồi.’ Đôi vai của Bruno thì so lại tuồng như đấy là một cái nhún vai. Giọng nói như tiếng chuông ngân Lane đột ngột vang lên:

“Nhưng, tất nhiên rồi, thưa các ngài,” ông vừa nói vừa chăm chú nhìn họ bằng sự vui vẻ lịch thiệp, “hẳn là với các ngài thì phương thức hành động đã rõ ràng rồi còn gì.”

Cú ra đòn thầm lặng này gây hiệu ứng sôi nổi tức thì. Quai hàm của Bruno rớt xuống, phần Thumm thì lắc lắc đầu như đang cố phục hồi tri giác sau cơn choáng váng vì quả đấm thôi sơn.

Ông nhảy phắt lên. “Rõ ràng!” ông lớn tiếng. “Chúa ơi, này ngài Lane, ông có nhận ra điều ông…”

“Bình tâm nào, Thanh tra Thumm,” Drury Lane nhỏ nhẹ. “Giống hồn ma người cha của Hamlet, ngài bắt đầu ‘như một kẻ tội lỗi trước một trát hầu tòa đáng sợ vậy.’ Đúng thế, này các quý ngài, phương thức là rõ ràng rồi. Nếu những gì thanh tra Thumm thuật lại đều đúng sự thật, thì tôi tin rằng tội ác chỉ có thể từ một hướng.”

“Ha, quỷ tha ma bắt tôi đi,” viên thanh tra thở hào hển, ông nhìn Lane bằng một ánh mắt nửa tin nửa ngờ.

“Phải chăng ý ngài là,” viên Công tố cất tiếng hỏi yếu ớt, “chỉ từ chuỗi sự kiện do thanh tra Thumm tường thuật ngài đã biết ai đã giết Longstreet?”

Chiếc mũi khoằm rung rung. “Tôi đã nói - tôi tin là tôi biết… bằng sự tín nhiệm ngài sẽ phải nghe tôi, thưa ngài Bruno.”

“Ồ!” Cả hai cùng cất giọng nhẹ nhõm. Họ liền bình tĩnh và nhìn nhau bằng ánh mắt đầy ẩn ý.

“Tôi hiểu mối ngờ vực của các ngài, mà quả tình chúng không có cơ sở.” Giọng Lane chuyển sang dễ mến, đầy sức thuyết phục; người kịch sĩ điều khiển giọng nói mềm mại như lưỡi kiếm mỏng. “Vì những lý do cấp thiết nên lúc này tôi chưa muốn hứa hẹn gì thêm về nhân dạng khả dĩ của nghi phạm chưa biết đến của các ngài - giờ đây ta tạm gọi hắn là X vậy nhé! - và rằng, thưa các ngài, bất chấp thực tế là đối với tôi rõ ràng có sự đồng lõa.”

“Nhưng này ngài Lane,” Bruno bắt đầu bằng một giọng gay gắt hơn, “một sự trì hoãn - xét cho cùng…”

Drury Lane đứng im bất động, trong ánh sáng đỏ nhìn ông như một người Anh-điêng. Miệng và mũi của ông giờ đã mất hẳn sự vui vẻ, gương mặt cứng lại như tạc từ cẩm thạch Páros. Đôi môi gần như không chuyển động, nhưng giọng nói của ông phát ra rành mạch lạ thường. “Một sự trì hoãn? Nguy hiểm, tất nhiên rồi. Nhưng nhất định không nguy hiểm bằng một sự tiết lộ quá sớm, các ngài sẽ phải tin tôi thế.” Thumm lùng bùng đứng im ra chiều ngán ngẩm. Bruno mở miệng. “Xin đừng nài ép tôi lúc này. Thế này, có một việc mong quý ngài giúp cho…” Sự hoài nghi còn lởn vởn trên khuôn mặt của hai vị khách làm giọng Lane trở nên thiếu kiên nhẫn. “Các ngài có thể gửi cho tôi, qua thư hoặc cho người mang đến, một bức hình rõ ràng của người chết nhé? Hình lúc sống, dĩ nhiên rồi.”

“Ồ, được thôi,” Bruno lầm bầm, ông này đổi chân liên tục như một anh học trò mặt sưng mày sỉa.

“Ngài Bruno, nhờ ngài cũng luôn thông tin đến tôi,“ giữ nguyên giọng điệu bình thản Lane nói tiếp, ”về những diễn biến phát sinh. Nếu,“ ông cố ý ngưng lại, ”các ngài vẫn còn chưa hối tiếc việc đến tham vấn lời khuyên của tôi.” Lane chăm chú nhìn họ giây lát, sự tinh quái lúc đầu giờ len lỏi trở lại trong ánh mắt.

Hai ông khách lắp bắp vài câu chống chế vụng về.

“Quacey sẽ tiếp nhận mọi lời nhắn qua điện thoại dù tôi có mặt hay vắng nhà.” Lane với tay lên phía trên mặt lò sưởi ám khói giật một sợi dây chuông. Lão già bé nhỏ vui tươi bụng phệ trong bộ chế phục thoắt hiện ra hệt một lão thần đèn. “Thưa quý ngài, tôi lấy làm hân hạnh mời quý ngài, sẵn dịp dùng bữa cùng tôi nhé?” Các vị khách dứt khoát lắc đầu. “Vậy thì hãy tiễn ngài Bruno đây cùng ngài thanh tra Thumm ra xe nào, Falstaff. Nhớ là các ông đây luôn được chào đón tại Hamlet đấy nhé. Báo tôi biết ngay khi một hoặc cả hai vị ghé thăm… Chúc quý vị một ngày đẹp trời, ngài Bruno,” ông hơi nghiêng mình cúi chào, “ngài thanh tra Thumm.”

Không nói một lời, công tố viên Bruno cùng thanh tra Thumm quày quả theo gót vị quản gia. Ra đến cửa, như bị một sợi dây giật ngược cả hai ông khựng lại ngoái đầu. Đứng trước lò sưởi cũ kỹ giữa cơ ngơi cổ kính và khó tin của mình, ngài Lane đang lịch thiệp cười tạm biệt.