CẢNH 8 Câu Lạc Bộ Chứng Khoán-Thứ Sáu, Ngày 11 Tháng 9-Buổi Trưa

Ngài Drury Lane bước vào lối cửa chính, điệu bộ tự nhiên như đi dạo. Đây đơn thuần chỉ là việc bước vào bầu không khí bức bí của Câu lạc bộ Chứng khoán trên phố Wall và, hữu xạ tự nhiên hương (50)*, không khí chợt trở nên náo nhiệt. Ba người đàn ông ngồi trên ghế dài đang tranh luận sôi nổi về môn đánh golf, chợt chú ý đến dáng điệu của ông, và phần đàm luận về trò chơi xứ Scotland lập tức nhường chỗ cho tiếng xì xào to nhỏ. Đôi mắt một người phục vụ da màu thì tròn xoe lạ lẫm trước hình ảnh chiếc áo choàng không tay. Một nhân viên ngồi sau bàn làm việc lộ vẻ bối rối đến độ đánh rơi cả bút. Tin tức nhanh chóng lan xa trong sự mau lẹ thường thấy ở những lời đồn đại rằng cổ phiếu đang đi vào giai đoạn đầu cơ giá lên.

Người này người kia bắt đầu dạo qua dạo lại, vờ ra vẻ không quan tâm nhưng tò mò lén nhìn qua khóe mắt hình dáng đặc biệt của Lane.

Lane thở dài chọn một chiếc ghế bành ở phòng ngoài rồi ngồi xuống. Một ông tóc bạc vội bước đến cúi chào thấp hết mức chu vi vòng bụng ông ta cho phép.

“Chúc một ngày tốt lành, ngài Lane, xin chúc một ngày tốt lành.” Lane hơi nhếch mép. “Quả là sự hân hạnh, thưa ngài, tôi là quản lý phục vụ ở đây. Dám hỏi ngài cần gi không, thưa ngài? Có lẽ thử qua một điếu xì gà nhé?”

Lane đưa ngón tay làm cử chỉ từ chối. “Không, cảm ơn rất nhiều, ngài quản lý. Cái cổ của tôi, ngài biết đấy.” Chừng như kiểu cách này ông chẳng lạ gì, vì những lời lẽ ấy, dù đon đả, đều hoàn toàn theo khuôn rập sẵn. “Tôi đợi ngài DeWitt. Ngài ấy đến đây chưa?”

“Ngài DeWitt ư? Tôi không tin ngài ấy đã đến, thưa ngài Lane. Tôi không tin ngài ấy đã.” Giọng điệu viên quản lý ra ý rằng ngài DeWitt đáng bị trách móc nặng nề vì đã để ngài Lane phải chờ đợi. “Trong lúc này tôi sẵn sàng phục vu mọi yêu cầu, thưa ngài.”

“Cảm ơn sự ân cần của ngài.” Lane ngả người nhắm mắt lại ra ý muốn ở yên một mình. Viên quản lý, trông vẻ rất hãnh diện, lùi lại và đưa tay nắn sửa cà vạt.

Đúng lúc này hình dáng hơi yếu ớt của John DeWitt hấp tấp đi vào phòng ngoài. Gã môi giới trông nhợt nhạt; dáng điệu chừng e sợ, toát lên một sự căng thẳng, áp lực càng lúc càng tăng. Gã giữ vẻ mặt ấy theo sau viên quản lý vẫn đang hớn hở bước nhanh qua phòng ngoài về phía Lane, bám theo sau là những cái nhìn ghen tị.

“Ngài DeWitt đây, thưa ngài,” Viên quản ly cất tiếng, rồi chừng như hơi sượng sùng vì chả thấy Lane hồi đáp gì. Mãi đến khi DeWitt ra hiệu cho ông ta đi nơi khác, rồi khẽ đụng vào bờ vai rắn chắc của Lane, lúc ấy người diễn viên kịch mới chịu mở mắt. “A, ngài DeWitt đấy ư!” Ông tỏ ra vui mừng rồi bật dậy.

“Ngài Lane, xin lỗi đã để ngài đợi lâu,” DeWitt bối rối cất lời. “Tôi vướng một cuộc hẹn khác, dở chừng phải hủy bỏ, nên tôi bị chậm trễ …”

“Không cần nói thêm,” Lane nói rồi cởi chiếc áo choàng. Một người da đen vận đồng phục vội bước đến đón lấy áo choàng, mũ, gậy của Lane và cả áo khoác, mũ của DeWitt bằng động tác thật gọn gàng khéo léo hệt một ông thần có phép thuật. Hai người nối gót viên quản lý đi qua phòng ngoài vào phòng ăn của Câu lạc bộ. Người tổ trưởng đội phục vụ bàn chợt tươi tỉnh khác hẳn vẻ lạnh nhạt cố hữu thường ngày, vồn vã nở nụ cười và đưa họ đến một góc khuất của phòng ăn theo yêu cầu của DeWitt.

Suốt bữa ăn, DeWitt chỉ nhẩn nha món bít tết phi lê của gã trong lúc Drury Lane chén sảng khoái một khoanh dày thịt bò nướng chín - Lane cố tình tránh không nói đến những vấn đề nghiêm túc. Còn DeWitt nhiều lần cố tìm hiểu mục đích cuộc gặp thì Lane thoái thác: “Bàn luận khi ăn không có lợi cho hệ tiêu hóa,” nói rồi ông kiếm cớ lờ đi. DeWitt đành gượng cười và Lane tiếp tục trò chuyện một cách thoải mái, nhẹ nhàng, như rằng lúc này trong trí óc ông không gì quan trọng bằng phương pháp nhai thịt bò Anh sao cho phải cách. Ông thuật lại nhiều kỷ niệm khó quên về những ngày đầu đặt chân lên sàn diễn, câu chuyện của ông thi thoảng chen vào những cái tên lừng danh trong giới kịch sĩ như Otis Skinner, William Faversham, Booth, phu nhân Fiske, Ethel Barrymore; vừa dùng bữa vừa nghe chuyện, vẻ cứng nhắc của DeWitt mềm dần trước lối nói chuyện lưu loát giàu ý tứ của người kịch sĩ già, và gã chợt nhận thấy mình đang lắng nghe thật sự hào hứng. Gã dần thấy bớt căng thẳng, và Lane vẫn cứ thao thao như không hề hay biết gì.

Sang lúc dùng cà phê, và sau khi DeWitt điềm đạm chấp nhận lời từ chối của Lane khi được mời một điếu xì gà, Lane nói: “Tôi có thể thấy, ngài DeWitt ạ, về bản chất rõ ràng ông không phải loại người ủ ê hay yếu ớt.” DeWitt giật mình, nhưng vẫn bập bập xì gà mà không nói gì. “Không cần thiết phải vận dụng đến thành tựu của khoa tâm thần học mới nhận thấy trên nét mặt và trong hành vi gần đây của ông có một nỗi buồn - chứng trầm cảm về tinh thần, có lẽ đã là mãn tính, nhưng khác lạ với cá tính của ông.”

“Xét về mặt nào đó thì cuộc đời tôi không mấy suôn sẻ, ngài Lane ạ.” DeWitt nói nhỏ.

“Vậy là tôi đã đúng.” Giọng Lane trở nên đầy sức thuyết phục; đôi bàn tay dài của ông đặt trên tấm khăn trải bàn, nằm yên bất động. Mắt của DeWitt dán chặt vào chúng như nhìn vào một tâm điểm chú ý. “Này ngài DeWitt, lý do chính hôm nay tôi dành ra một giờ trò chuyện cùng ông không có gì ngoài sự thân thiện. Tôi cảm thấy mình nên hiểu rõ hơn về ông. Tôi cảm thấy, có lẽ theo cách vụng về của riêng tôi, rằng tôi có thể giúp được ông vài việc. Thực tế thì, tôi cho rằng về phía ông cũng đang cần có sự giúp đỡ.”

“Cảm ơn sự tử tế của ngài,” DeWitt nói vẻ buồn rầu, mắt vẫn nhìn xuống. “Tôi hiểu rõ mình đang trong tình thế nguy hiểm. Cả ngài công tố viên lẫn thanh tra Thumm đều không che mắt được tôi điều gì dù nhỏ nhất. Tôi đang bị theo dõi sát sao. Tôi có cảm tưởng rằng đến cả thư từ của tôi cũng đang bị lục lọi. Ngay như ngài, ngài Lane ạ, cũng đã thẩm vấn gia nhân của tôi…”

“Chỉ người quản gia của ông thôi, ngài DeWitt, và hoàn toàn vì lợi ích của ông.”

”… và Thumm cũng thế. Nên ngài thấy đấy! Tôi biết mình đang ở tình trạng nào. Mặt khác thì, tôi linh cảm rằng ngài có đôi chút khác với phía cảnh sát - phải chăng là có tình người hơn, liệu nói thế đúng không nhỉ?“ Gã nhún vai. ”Ngài có thể ngạc nhiên, nhưng tôi đã suy nghĩ nhiều về ngài kể từ cái đêm thứ Tư ấy. Ngài nhiều lần đỡ lời cho tôi, gặp những lúc tôi không thể nói được.”

Lane nghiêm trang. “Thế nếu ông không phiền, liệu tôi có thể hỏi ông đôi câu được chăng? Mối quan tâm của tôi đối với cuộc điều tra này là không chính thống. Đây hoàn toàn là động cơ cá nhân, và chỉ vì mục đích cốt sao lý giải được sự thật. Có một số điều tôi phải biết nếu tôi tiến hành những bước tiếp theo.”

DeWitt lập tức ngước mắt. “Bước tiếp theo? Phải chăng ngài đã đạt được một vài kết luận nào đấy rồi, hở ngài Lane?”

“Hai kết luận căn bản, ngài DeWitt ạ.” Drury Lane gật đầu ra hiệu, một người phục vụ bàn nhanh nhẹn chạy đến. Ông gọi thêm một bình cà phê nữa. Điếu xì gà đã tàn và gục xuống trên ngón tay của DeWitt trong khi gã quên bẵng vì mải nhìn chằm chằm vào Lane. Lane thoáng mỉm cười. “Tôi ắt đã phạm phải một sai lầm và khác hẳn với một bà xinh đẹp chứ gì, suy đoán sai rồi, ngài DeWitt! Quý bà xứ Sévigné (51)* cũng có thể đã tiên tri tính phù du của Shakespeare bất tử giống như của cà phê bất tử.” Ông tiếp tục bằng giọng ôn tồn. “Tôi biết ai đã giết chết Longstreet và Wood, nếu ông muốn hiểu ý của từ ‘bước tiếp theo’ ấy.”

DeWitt tái mặt, tưởng chừng như Lane vừa đấm vào mặt gã. Điếu xì gà kẹp giữa hai ngón tay gã gãy rời. Gã chớp mắt dưới cái nhìn chằm chặp bình thản của Lane, nuốt nghẹn vì sửng sốt, và cố gượng giữ lấy vẻ bình tĩnh. “Ngài biết kẻ đã giết Longstreet và Wood!” gã nói như nghẹt thở. “Mà, chúa ơi, ngài Lane, nếu ngài biết thế chả nhẽ ngài không định làm gì đó về điều này sao?”

Lane nói nhẹ nhàng: “Tôi đang làm gì đó về điều này đấy chứ, ngài DeWitt.” DeWitt ngồi yên không động đậy. “Tiếc là chúng ta đang làm việc với nền tư pháp hết sức sơ đẳng; nền tư pháp này yêu cầu việc kết tội phải có bằng chứng hữu hình. Ông sẽ giúp tôi chứ?”

DeWitt không trả lời một lúc lâu. Gương mặt gã nhăn nhó; đôi mắt gã vật vã tìm mọi cách đâm xuyên lớp mặt nạ vô cảm của viên công tố khác thường kia, như muốn chọc dò và khám phá xem ông ta đã biết được đến đâu, chính xác ông ta biết những gì. Rồi gã cất lời, vẫn bằng giọng như nghẹt thở: “Giá như tôi có thể, giá như tôi…”

“Dám, đúng thế không, ngài DeWitt?”

Câu chuyện đến đây dường như quá thống thiết, có vẻ như không thật. Tự sâu xa trong lòng người kịch sĩ gợn lên sự ác cảm.

DeWitt vẫn nín lặng. Gã lại nhìn sâu vào đôi mắt của Lane, tuồng như cố gắng tìm kiếm trong đó cái tên của kẻ sát nhân. Cuối cùng bằng những ngón tay run rẩy, gã quẹt một que diêm và châm lửa vào đầu thuốc xì gà đã tắt ngấm. “Tôi sẽ nói với ngài những gì tôi có thể. Nhưng… biết nói sao nhỉ? Tôi, hừm - đã bị trói tay… tóm lại có một điều ngài không được hỏi tôi - đó là nhân dạng kẻ mà tôi có hẹn với hắn vào tối thứ Tư ấy.”

Lane lắc đầu vui vẻ. “Ông khư khư giữ im lặng về điểm đáng chú ý nhất của vụ án khiến sự việc càng khó khăn gấp bội, ngài DeWitt ạ. Nhưng thôi, ta sẽ tạm thôi việc ấy vào lúc này,” ông dừng lại rồi tiếp, “này ngài DeWitt, tôi hiểu cả ông và Longstreet đều phất lên ở Nam Mỹ nhờ kinh doanh khai khoáng gì đấy, rằng các ông cùng đến Mỹ và thiết lập một doanh nghiệp môi giới đòi hỏi vốn lớn. Tôi cũng hiểu rằng mỏ khoáng sản của các ông là cả một túi quặng khá phong phú. Đấy là chuyện từ trước Chiến tranh, tôi tin thế đúng không?”

“Đúng.”

“Thế mỏ khoáng sản của các ông là ở nước nào thuộc Nam Mỹ?”

“Uruguay.”

“Uruguay. Hẳn rồi.” Lane nheo mắt. “Thế ngài Maquinchao là người Uruguay à?”

DeWitt há hốc miệng; mắt gã sầm lại vì nghi ngờ. “Làm thế nào ngài biết về Maquinchao?” gã gặng hỏi. “Jorgens, tất nhiên rồi, là lão già ngốc đáng rủa ấy. Lẽ ra tôi nên bảo trước lão ấy mới phải.”

Lane ngắt lời: “Thái độ hoàn toàn sai, ngài DeWitt. Jorgens, một người đáng mến và là một gia nhân trung thành, chỉ sẵn sàng cung cấp thông tin cho tôi khi ông ấy tin rằng, yêu cầu của tôi đây chính là vì lợi ích của ông. Ông nên làm giống hoặc hơn ông ấy mới phải, trừ phi ông nghi ngờ mục đích của tôi.”

“Không phải, không phải. Tôi xin lỗi. Đúng thế, Maquinchao là người Uruguay.” DeWitt tỏ vẻ khốn khổ, mắt gã không ngừng láo liên, trong ánh mắt ấy lại hiện lên sự hoang mang như trước. “Nhưng mà này ngài Lane, làm ơn đừng vặn hỏi tôi về Maquinchao nữa.”

“Nhưng tôi phải vặn hỏi ông, ngài DeWitt.” Tia nhìn của Lane giờ rỗng không. “Maquinchao là ai? Ông ấy làm nghề gì? Hành tung khác thường của ông ấy trong lúc làm khách nhà ông là thế nào? Tôi nhất quyết, thưa ông, phải có bằng được các câu trả lời cho những câu hỏi này.”

DeWitt vừa lấy cái thìa vẽ theo một mẫu họa tiết in trên tấm khăn trải bàn, vừa nói bằng giọng như có người bịt mũi. “Nếu ngài nhất định vậy… Hoàn toàn chả có gì bất thường. Đơn thuần chỉ là một chuyến thăm làm ăn, ngài Lane ạ. Maquinchao là người thăm dò những địa điểm dịch vụ công ích nhất định ở Nam Mỹ. Ông ấy muốn văn phòng chúng tôi phụ trách một đợt phát hành trái phiếu… ngài thấy đấy, một hoạt động kinh doanh hoàn toàn hợp pháp. Tôi…”

“Thế ông có quyết định cùng Longstreet giúp phát hành trái phiếu đấy không, ngài DeWitt?” Lane thản nhiên hỏi.

“À - chúng tôi đang - lúc ấy chúng tôi đang cân nhắc vấn đề ấy.” Chiếc thìa trong tay DeWitt xoay xoay, bận vẽ lại mấy họa tiết trên tấm khăn trải bàn: những góc, vòng cung, hình chữ nhật, hình thoi.

“Các ông đang cân nhắc vấn đề ấy,” Lane khô khan lặp lại. “Tại sao ông ấy lưu lại lâu đến vậy?”

“À, chắc chắn… tôi chắc là mình không biết, có thể ông ấy tìm đến những cơ quan tài chính khác chẳng hạn…”

“Ông cho tôi địa chỉ ông ấy được chứ?”

“Vì sao - tôi e mình không biết chính xác. Ông ấy đi đây đi đó thường xuyên; ông ấy không bao giờ ở lâu một nơi.”

Lane bỗng bật cười. “Ông nói dối tệ lắm, DeWitt ạ. Và tôi thấy nếu kéo dài cuộc nói chuyện này lâu hơn cũng chả ích gì, thôi thì ta hãy dừng tại đây trước khi ông trở nên quá bối rối vì lời nói dối của mình, đến mức làm cả tôi lẫn ông đều xấu hổ. Chúc một ngày tốt lành nhé, ngài DeWitt, và hãy tin tôi khi tôi nói rằng, thái độ của ông là một lời bình phẩm khiếm nhã về khả năng xét đoán bản chất con người đã được tán tụng của tôi.”

Lane đứng dậy - một người phục vụ nhảy tới như bật lò xo và giữ lấy chiếc ghế. Lane đưa mắt nhìn anh ta mỉm cười; ông quay sang nhìn cái đầu cúi thấp của DeWitt, và nói vẫn với giọng điệu hòa nhã: “Dẫu là vậy, ông vẫn luôn được hoan nghênh đến với lâu đài Hamlet, nơi ở của tôi bên bờ sông Hudson, bất cứ lúc nào ông đổi ý. Tạm biệt nhé, thưa ông.”

Ông rời đi, để lại DeWitt với vẻ suy sụp của một người khi nghe án tử với mình đã quyết.

Đang lúc theo gót người tổ trưởng phục vụ len lỏi đi qua những chiếc bàn, Lane bỗng dừng chân thoáng chốc, mỉm cười một mình, rồi lại nhịp bước ra khỏi phòng ăn. Cách không xa chiếc bàn nơi DeWitt vẫn còn ngồi đấy, có một người đàn ông đang vờ ăn uống. Gã này có gương mặt đỏ, trông ra vẻ bồn chồn. Suốt cuộc trò chuyện giữa Lane và DeWitt, gã cứ căng người ra trước, tai vểnh lên, dáng cố tình nghe lỏm thật trơ trẽn.

Ra đến phòng ngoài Lane vỗ vai người bồi bàn. “Cái ông mặt đỏ ngồi gần bàn của tôi và ngài DeWitt ấy mà - ông ấy là hội viên ở đây à?”

Người tổ trưởng phục vụ lộ vẻ lúng túng, “Ồ, không, thưa ngài. Đấy là ông thám tử. Ông ấy dùng chiếc phù hiệu của mình để cần vào nơi này.”

Lane lại mỉm cười, giúi vào tay người đàn ông một tờ giấy bạc rồi thong thả nhịp bước đến chiếc bàn giấy. Người nhân viên bàn giấy vội đứng lên.

“Làm ơn chỉ giúp tôi trước hết đến chỗ ngài Morris, Bác sĩ của Câu lạc bộ, sau đó là đến chỗ Thư ký Câu lạc bộ.” ngài Drury Lane nói.