Đại nhảy vọt
Phải có chữ “đại”, chứ chỉ là “nhảy vọt” không thôi thì chưa đủ diễn tả được sự vút lên về mặt điểm số của thí sinh nước nhà trong kỳ thi tuyển vào đại học năm nay.
Năm ngoái chỉ hai người đạt điểm tối đa (ba môn thi, mỗi môn 10 điểm), năm nay trong bảng vàng ấy có những 39 người! Và có chừng 2.500 thí sinh giỏi gần bằng thế, đạt từ 27 điểm trở lên. Năm ngoái chỉ 13% thí sinh đạt 15 điểm cho ba môn, năm nay là 23%. Năm ngoái 5.700 thí sinh bị “zero” điểm, năm nay chỉ 2.000 trò lâm phải cái cảnh đội sổ tận đáy hết sức đáng buồn ấy.
Đấy là tính trung bình toàn quốc còn riêng từng trường thì như: Học viện Tài chính trong kỳ thi năm nay có 37 thí sinh đạt 27 điểm trở lên, vậy mà mới năm ngoái thôi chỉ vỏn vẹn có 3. Điểm thi từ 5 trở lên của Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn: Văn là 88%, Sử: 37%, Địa: 47%.
Trong năm qua, cả nước không ngành nào, bộ nào có được những con số thống kê huy hoàng như của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Cái hay thì tăng gấp đôi, cái dở thì giảm quá nửa. Mà chỉ trong vòng một năm, đúng hơn là khoảng thời gian giữa hai phiên họp toàn thể của Quốc hội. Cho nên với cuộc đại nhảy vọt về điểm số trong kỳ thi đại học năm nay, dường như các quan chức Bộ Giáo dục đã đối đáp lại được một cách thật là long trọng và vang dội những chỉ trích bấy lâu nay của công luận.
Tuy nhiên, có vẻ như là Bộ đã hiểu lầm lời của thiên hạ. Năm ngoái, khi mức trung bình thấp tịt về điểm số của kỳ thi tuyển đại học là quá chênh, có thể nói quá chướng so với thành tích lẫy lừng của thi tốt nghiệp phổ thông, thiên hạ người ta lên tiếng không phải để phàn nàn rằng đề thi vào đại học khó quá so với đề thi tốt nghiệp phổ thông, mà muốn cảnh báo về bệnh ham hố thành tích, muốn Bộ thấy được rành rành thực học của học trò lớp 12 đã không được phản ánh đúng qua điểm thi của kỳ thi tốt nghiệp.
Cuộc đại nhảy vọt năm nay là một liệu pháp tâm lý táo bạo nhưng lạc đề. Không giúp ích gì cho việc gia cố thực lực học hành ở Trung học đã đành, càng không ích lợi gì cho việc nâng cao chất lượng tuyển chọn người vào Đại học. Kéo thấp cái đề thi để thổi cho cao bổng lên cái điểm thi chỉ làm tăng bệnh thành tích và thói hoang tưởng mà thôi. Vả lại thật ra thì cái liệu pháp tâm lý này chỉ gây sướng chốc lát cho vài ba quý vị có lợi quyền gắn nhiều với sự thành tích bề nổi trên mặt giấy chứ chẳng làm an lòng ai, chẳng giúp ai phấn chấn, nhất là học trò, nhất là phụ huynh lại càng chẳng thể nào.
Để tự vẻ vang, tự sướng, thì một bác nông dân chẳng hạn, có thể tạo ra đại nhảy vọt ở cót thóc nhà mình bằng cách đổi sang dùng cân tàu. Thay vì có năm trăm cân thóc, bằng liệu pháp tâm lý ấy, trong cót sẽ có một ngàn cân. Vẫn chừng đó thóc, nhưng sướng tai gấp đôi.
Văn Nghệ Trẻ, số 34, 2004, ký tên Nhật Giang