Nghiện kỷ lục

Vai năm thước rộng thân mười thước cao, đấy là tầm vóc hiên ngang oai hùng của Hồ Tôn Hiến.

Là người Việt hẳn hoi lại có học mà phát biểu như vậy trên tivi cho bàn dân thiên hạ trong nước ngoài nước cả triệu người nghe. Một nhận định cá nhân tuy có vẻ chẳng đáng gì so với rất nhiều lời viết lộn nói hớ, ngọng chính tả, lỗi văn phạm, trật kiến thức thường thấy trên đài báo tivi nhà mình, nhưng nó vẫn rất nổi bật và quan trọng vì đã thay mặt được cho một số khá đông chúng ta thời hôm nay bác bỏ và nói át đi cái câu rất nổi tiếng của ông Phạm Quỳnh thời Tây thuộc: “Truyện Kiều còn nước Nam còn”. Do vậy, sự nhầm lẫn ấy xứng dáng được nhét vào sổ Ghi-nét, chí ít là Ghi-nét quốc gia, chuyên mục Giáo dục.

Các cua rơ xe đạp hàng đầu nước mình nện nhau chí tử trong cuộc đua xe quốc tế tại nước người ta. Thấy bảo các loại cầu thủ bên Tây cũng hay nổi nóng. Song gà nhà đá nhau thì hiếm. Có lẽ cái vụ do các anh cua rơ Việt Nam mình lập là chính xác Ghi-nét thế giới chuyên mục Thể thao rồi.

Nói tới Ghi-nét là bởi hiện thời ở ta mọi người dường như đang nghiện lập kỷ lục. Thường xuyên, khắp nơi người ta đua nhau sản xuất ra những sự độc nhất vô nhị. Cố tình lập cũng nhiều, vô tình mà lập ra thì vô vàn, hằng hà sa số kỷ lục.

Cố tình thì như: bánh chưng lớn nhất, nhiều nếp, nhiều đậu, nhiều thịt, nhiều hạt tiêu nhất thế giới. Giò to nhất thế giới. Chả quế lớn nhất thế giới.

Tranh vẽ tập thể to nhất, vải, màu dốc ra nhiều nhất, và nhiều người tham gia vẽ nhất...

Đôi khi kỷ lục cố tình và kỷ lục nửa cố tình lại trùng nhau. Chẳng hạn: bức họa khổ lớn nhất, nhưng ít người để ý nhất. Tượng đài lớn nhất và hỏng nhanh nhất. Con đường được hoàn thành sớm chưa từng thấy và phải sửa lại mau chưa từng thấy. Bộ phim hoành tráng nhất, tốn tiền nhất, có ý nghĩa giáo dục to tát hạng nhất, mà nhạt nhất và ít người xem nhất...

Nhưng kỷ lục được lập ra một cách vô ý thức vẫn là phần nhiều. Chẳng hạn những kỷ lục Ghi-nét trong chuyên mục gây tai nạn giao thông.

Hay là chuyên mục vô đạo đức trong thể thao, trong văn hóa, trong giáo dục.

Kỷ lục bạo hành trong nhà ngoài phố. Kỷ lục nói nhăng nói cuội và nói năng ngớ ngẩn trước công chúng. Kỷ lục ăn tàn phá hại trong kinh tế...

Ngày trước, báo chí nước mình với dụng ý giáo dục lòng tự hào quốc gia cho độc giả vẫn thường hay đưa những chuyện lố lăng dị hợm, những trò xấu xa quái dị hoặc những sự dốt nát kém cỏi ở khắp năm châu ra để chê bai chỉ trích và lên án. Chẳng hạn những trò: thi nốc bia nhiều và nhanh, đua khả năng xơi thủy tinh, nhai sắt, nuốt gạch... Hoặc: Ở truồng trước máy quay phim để được nổi tiếng, cầu thủ đuổi đánh trọng tài, chửi nhau với khán giả, các cặp tình nhân dùng ảnh khỏa thân của nhau tống tiền nhanh, con trai hạ thủ bố, tỷ phú ăn cắp vặt ở siêu thị, siêu sao điện ảnh trốn thuế, công ty bảo hiểm trấn lột người được bảo hiểm, giáo sư đại học lẫn lộn nước Đức với nước Áo, sinh viên nhầm giữa Nội chiến Mỹ với Thế chiến Hai, thầy thuốc để quên kéo trong bụng bệnh nhân, thấy giáo bán đề thi cho học trò, sư cụ có bồ nhí, hải quan buôn lậu... Những sự xấu xa ấy xảy ra ở nước ngoài

Ngày nay có vẻ như ở ta số lượng, tần suất xuất hiện những tệ lậu và tật xấu “ngoại lai” kiểu ấy đã đuổi kịp người ngoại quốc. Trong vài trường hợp tầm cỡ và chất lượng của kỷ lục do chúng ta lập đã vượt họ.

Văn Nghệ Trẻ số 21, 2005, ký tên Nhật Giang