Tiệc mừng lắp nồi supde
Vị khách thứ nhất:
- Xin mời quý vị đi về phía này! Xin mời! Đối với các nhà báo, chúng tôi luôn luôn hết sức trân trọng.
Vị khách thứ hai:
- Xin chúc mừng các ngài!
Vị thứ ba:
- Xin cám ơn. Nhưng chỉ có điều tôi chưa hiểu là các ngài sẽ chúc gì tôi?
Vị khách thứ hai:
- Xin chúc mừng các ông lắp nồi súpde mới!
- A ha!... Chí phải, chí phải!... Mừng lắp nồi súpde là đúng. Không có nồi súpde thì còn làm ăn gì được. Thưa các ngài, nồi súpde là vật vô cùng quan trọng!
- Xin mời các ngài vào bàn tiệc!... Hãy cho li rượu mùi!... Ngài tỉnh trưởng cũng sẽ có mặt. Có lẽ ngài đang trên đường và chỉ chút nữa thôi sẽ đến đây.
***
Vị khách thứ tư:
- Hình như chúng ta gặp nhau rồi, nhưng gặp ở đâu thì tôi không nhớ.
Vị thứ năm:
- Tôi trông ngài cũng quen quen. Hình như tôi có biết ngài. Phải rồi, nếu tôi không nhầm thì ngài có mặt trong buổi lễ khánh thành cổng lò sát sinh vừa mới xây dựng xong?
- Đáng tiếc là không phải ạ. Các buổi lễ trùng lặp nhau trong cùng một ngày nên không kịp dự. Ngày hôm đó kẻ nô bộc này của ngài đi dự lễ khởi công lắp ống khói bổ sung nhà ở nhà máy kính.
- Ôi, thưa ngài, tôi cũng không thể đến dự được buổi lễ khởi công này. Các ông bạn tôi kể lại, bữa đó họ chiêu đãi thịt chim... đến giờ tôi nghĩ lại vẫn tiếc là mình lỡ. Nhưng chắc ngài cũng đồng ý với tôi rằng, ai mà đi khắp mọi nơi trong cùng một ngày được.
- Rồi, rồi! Tôi nhớ ra rồi, ngài có mặt trong lễ hạ thuỷ con tàu mới mua ở Nhật Bản về.
- Rất chính xác, tôi có dự bữa tiệc tổ chức trên một con tàu thuỷ. Tôi cũng nhớ ra ngài. Hôm ấy tôi chú ý tới ngài, bởi ngài chỉ ăn bánh ga tôi với crem, không ăn gì khác.
- Thưa ngài, trước khi đi dự tiệc, tôi đã ăn lót dạ nên chẳng thiết gì đến thịt thà nữa.
***
Vị khách thứ nhất:
- Thế họ lắp nồi súpde gì thế?
Vị khách thứ hai:
- Tôi xin thề là tôi không hay biết gì cả! Nồi súpde, thế là đủ! Chắc chắn là không phải lắp nồi súpde cho hiệu giặt là rồi.
- Xin chúc ngài ăn ngon miệng. Tôi thì... bị bệnh đau dạ dày rất nặng, ăn uống khó tiêu lắm.
- Vâng, kẻ nô bộc của ngài cũng vậy. Mà sao hồi này nhiều người kêu khó tiêu thế nhỉ? Có khi thành dịch cũng nên. Vâng, tôi có mang theo thuốc muối đây ạ. Ngài có muốn dùng một chút không ạ?
- Xin cám ơn ông... Lần sau tôi cũng sẽ mang theo thứ này để dùng... Ôi, nhẹ hẳn cả người!
- Ôi, nhẹ hơn rồi à. Này, món gà tây rán rất tuyệt. Xin mời ngài!
- Xin cám ơn, tôi thích ăn bánh ga tô lớp hơn.
***
Tiếng người nào đó:
- Anh có biết tay to béo kia không?
Tiếng ai đó đáp lại:
- Tay nào? Tay đang uống uytxki kia à?
- Không, tay kia kìa.
- Người cầm quả chuối ấy à?
- Không! Tay bên cạnh.
- Tay đang ăn thịt đông lạnh ấy à?
- Không phải, cái tay cứ bám đuôi lẵng nhẵng lão ăn thịt lạnh ấy.
- Thế thì tôi không biết. Duy chỉ có điều, đám tiệc nào cũng thấy mặt lão ta. Nhưng hỏi lão ta là ai thì tôi chịu. Tôi chỉ biết là tay này ăn khoẻ lắm.
***
Vị khách thứ nhất:
- Tôi xin thề trước thánh Ala! Nếu không có những cuộc chiêu đãi tiệc tùng như thế này thì chúng ta đâu có được gặp nhau. Thời trước, khi kẻ nô bộc này của ngài còn bé, đã từng được người cha quá cố đi theo dự tiệc các xứ đạo. Mỗi ngày đi một xứ. Thứ hai xứ Uxkiudar, thứ ba xứ Kaxưmbas... cho đến chủ nhật, ngày nào cũng có tiệc.
Vị khách thứ hai:
- Phải, phải - Chúng tôi cũng thế. Thôi thì đủ thứ bánh ngon!
Vị khách thứ nhất:
- Bao nhiêu của ngon vật lạ! Những chiếc mâm đồng to xếp đầy thức ăn có ngọn. Thế mà ăn hết tất!
- Thức ăn đã đành, nhưng ân cần chu đáo cũng rất quan trọng.
- Tất nhiên! Sao ngài không dùng món gan?
- Tôi ưa món cải bắp gói thịt băm. Món này ở đây họ nấu tuyệt lắm.
- Này xin hỏi nhỏ các vị, đây là nhà máy gì nhỉ?
- Tôi thề là không biết gì về nó cả. Nếu căn cứ vào máy móc nó có, thì có thể đây là nhà máy chế tạo máy.
- Nhà máy to nhỉ!
- Vâng, thưa ngài, nền văn minh đang tiến lên mà! Tôi muốn ngỏ lời khuyên các vị hãy chiếu cố đến món cá thu xay. Món này thật tuyệt.
- Gần đây báo chí đưa tin, hình như Mỹ cấp cho chúng ta một tổ máy nguyên tử. Các vị hãy coi chừng khéo nhà máy này sản xuất ra các sản phẩm nguyên tử cũng nên.
- Tôi nghe thấy mọi người tán gẫu với nhau nhắc tới "nồi súpde" và những gì gì khác nữa.
Tiếng một người nào đó:
- Thế bao giờ cắt băng nhỉ?
Tiếng đáp lại không rõ của ai:
- Còn chờ ngài tỉnh trưởng.
- Thế ai là người sở hữu nhà máy này?
- Chắc phải là người Mỹ.
- Tôi lại không nghĩ thế. Người Mỹ không cho chè chén lu bù thế này. Nhà máy thì hiển nhiên là của chúng ta rồi, chứ không phải của nước ngoài, nhưng có điều lạ là nó thuộc về Sở tư bản độc quyền, hay Sở thủy lợi.
- Sở thuỷ lợi có can hệ gì ở đây? Đây có phải là nơi cấp nước đâu? Thế nào là nhà máy gì?
- Nhà máy chế tạo nồi súpde.
- Rõ rồi, thế thì nó thuộc về Sở tư bản độc quyền. Những nồi hơi do nhà máy sản xuất ra được dùng vào việc nấu rượu gạo... Này, này, người kia bữa tiệc nào mình cũng thấy mặt.
- Còn những người ngồi ở giữa bàn kia họ là ai thế?
- Đó là các vị dân biểu, khách mời. Ngày mai ngài có đi dự lễ khánh thành... cái xí nghiệp gì... nhỉ. Nói chung nó gọi là... gì nhỉ?
- Nhất định tôi sẽ đi! Không dự bất tiện lắm.
Mà này, ngài ăn thử quả hạnh nhân chưa? Không được ngon lắm.
***
Tiếng người nào đó:
- Đất nước ta có tiến bộ được hay không, trước hết phụ thuộc vào những nhà máy mà nó...
Một người khác ngắt lời:
- Ôi, giá mà ngày nào cũng có một nhà máy được khai trương... Này, món tôm hùm xem chừng không chê vào đâu được!
- Nếu ngài dự tiệc ngày hôm qua thì còn phải khen món tôm hùm ở đó hết lời. Ăn xong rồi còn mút ngón tay mãi. A, cậu bé nào đây? Con muốn ăn gì? Táo hay cam? Bánh ngọt hả? Con cầm lấy đi, cầm lấy, hỡi con chim non của ta ơi!...
- Yên lặng! Sếp đến!
- Ai vậy?
- Có lẽ là ông chủ nhà máy. Hay là ngài Bộ trưởng. Mà có khi ông Tổng giám đốc Sở cũng nên! Xin thú thật, thưa ngài, biết ngài từ khá lâu, tiệc nào ta cũng gặp nhau, tôi hỏi khí không phải, ngài là ai vậy?
- Tôi à? Tôi chính là... Yên lặng nào! Ông ta đang nói về nồi súpde. Ta hãy nghe đã!
***
Thưa đồng bào! Tôi xin được chúc mừng toàn thể đồng bào nhân dịp nồi súpde thứ tư được lắp đặt thành công ở nhà máy điện của chúng ta. Hôm nay chúng ta tiến hành lễ khai trương nồi súpde này. Chúng ta hoàn toàn tự túc lắp nồi súpde này không cần đến bất kỳ sự hỗ trợ nào từ phía Mỹ. Thắng lợi này giành được chẳng khác gì như trận đấu bóng đá với Hunggari, ta đã thắng giòn giã 3-1 nhờ vào sự quyết tâm kiên trì và nhiệt thành của chúng ta. Để lắp chính xác nồi hơi đúng vào tâm của lò đốt, ta chỉ phải thuê có ba kỹ thuật viên, hai kỹ sư và bốn thợ cả Mỹ. Ngoài ra, không có sự hỗ trợ nào khác từ nước ngoài, thế mà súpde vẫn được lắp xong, có thể nói, hoàn toàn bằng sức lực của chính chúng ta. Tuy nhiên, sau khi lắp xong chúng tôi đã phải bỏ ra nhiều công sức để tìm nguyên nhân tại sao nước trong nồi súpde đun mãi mà không chịu sôi. Chúng tôi đã vô cùng sửng sốt khi phát hiện ra rằng: nồi súpde lắp cách miệng lò đốt những sáu mét! Thế là các kỹ thuật viên cho rằng phải xây lại lò cho phù hợp. Chiếc nồi súpde này hiện đại nhất vùng Cận đông và Ban Căng. Chắc các bạn đã để ý tới, nồi được làm từ hợp kim thiếc và đồng. Mặc dù đây là loại vật liệu tốt, nhưng nồi vẫn bị hai lỗ thủng. Chúng ta đã tự lực bịt kín hai lỗ này mà không cần đến sự giúp đỡ của Mỹ. Bịt bằng cái gì các bạn có biết không? Bằng xơ đay, bông y tế và nhựa hắc ín. Bịt xong nước trong nồi vẫn bị rò nhưng với số lượng không đáng kể, không thể làm tắt lò phía dưới nó. Nếu hôm nay không có sự cố đáng tiếc là nhà máy nước Tercôs ngừng cấp nước, thì chúng tôi đã cho chạy thử để phục vụ quý khách rồi.
Giờ tôi xin kể một chút về lai lịch của chiếc nồi súpde nổi tiếng này. Vốn nó đã được quân đội chính quy dưới thời đế chế Osman (2) sử dụng trong cuộc khởi nghĩa của Muxtapha. Sau đó, nó được chuyển về dinh thự của ngài Tổng trấn vĩ đại Xôrôkônôk. Tại đây trong một thời gian dài, chiếc nồi đã được dùng để nấu món cháo ngọt bằng gạo và nho khô phân phát cho người nghèo vào tháng đầu năm. Sau đó, nó lại phục vụ nhiều năm nữa để chạy máy phà, tức là chắc các vị đã đoán ra, lúc này nó lại được làm nhiệm vụ của nồi hơi. Chiếc nồi này có chín núm vặn. Chúng tôi lắp thêm một núm vặn nữa cho đủ một chục, và nay lắp ở nhà máy ta. Chiếc nồi này...
***
Vị khách thứ nhất:
- Nào, người anh em, ta cạn chén đi. Cái nồi này nó... nó dai quá.
Vị khách thứ hai:
- Ừ tôi cũng cùng các ông!... Ngày mai chúng ta sẽ gặp nhau trong lễ mừng khánh thành nhà... gì nhỉ? Tên gọi nó là... mà đằng nào mai ta chả biết tên nó.
- Vâng, có thể như thế! Xin tạm biệt.
- Chúc ngài may mắn!
***
- Cái nồi này... (diễn giả vẫn tiếp tục đọc bài diễn văn nhân dịp lắp nồi súpde mới).