Chương 5
Nó nằm lơ lửng trong cái tử cung bằng thủy tinh, hơi quay đi nửa phần như thể tìm cách tự giấu mình trước ánh mắt xoi mói của kẻ đang quan sát. Dù nó chỉ có một đôi cẳng chân, bên trên cái eo mọc ra một thân hình thứ hai, nhỏ hơn, một bộ ngực và một cánh tay nhú ra từ lồng ngực của thân hình thứ nhất, và dù thân hình thứ hai này chỉ được tạo thành nửa phần, bên trên cùng của nó vẫn có một cái đầu, hoàn hảo không kém sự kỳ quái của thân hình. Bị che đậy nửa phần bởi người anh em song sinh to lớn hơn của nó, cái đầu nhỏ này dường như đang ngủ; tựa sát vào người bảo vệ của nó, hình dáng tí hon đó nằm gọn trong cánh tay của thân hình lớn hơn như nằm trong nôi.
Nhưng trong khi cái đầu nhỏ ngủ, cái đầu lớn vẫn thức, hoặc nó có vẻ như vậy, do một thủ thuật nào đó của kẻ bảo quản, đôi mắt của nó được thể hiện sao đó khiến chúng dường như nhìn theo người quan sát tới mọi góc phòng. Hai mí mắt hơi khép trùm lên hai nhãn cầu mù lòa, vì lý do nào đó độ sâu của chúng có vẻ thâm hiểm, giống như nhãn cầu của một con cóc hoặc một con vật nặng nề, đầy căm ghét, ghen tức với cuộc sống và mọi niềm vui thú. Nhưng so với những đường khâu nhăn nhúm chạy thành hình chữ Y từ hai cái cổ đến phần chung chính giữa của chúng, lớp da chúng rất mịn, hoàn hảo như da của bất kỳ đứa trẻ nào, thế nhưng nhợt nhạt và lạnh lẽo như cẩm thạch hoặc thạch cao tuyết hoa.
Có tất cả một trăm cái lọ khác đặt trên những cái kệ, mỗi lọ chứa đựng một thứ quái dị riêng. Trong một số lọ bảo quản các chi và các cơ quan của người chết, những bàn tay và những đôi mắt, những lỗ tai và những bàn chân, lớp thịt biến thành màu xám xịt và kinh khủng bởi rượu cồn; trong một số khác là những thứ khác nhau, khó phân biệt hơn: một buồng phổi đen xì, một quả tim lớn, một nhãn cầu với những đường dây thần kinh trắng trông như một con sứa. Trong một lọ chứa cái đầu của một người đàn ông được cắt đôi rất gọn bằng một cái cưa, một nửa gương mặt hoàn hảo và không có khuyết điểm, đôi mắt khép lại như thể chỉ trong khoảnh khắc, nửa còn lại áp sát vào lớp kính để lộ ra những lớp xương, não và cơ, những cái hốc tinh tế của lỗ mũi, cái gốc lưỡi to mũm mĩm. Nhưng ở đây còn có những thứ khác khiến cho những con mắt chưa được huấn luyện thấy khó chịu khi nhìn vào, những thứ như khoác lên hình dáng chúng cõi bờ âm u của những cơn mê sảng. Những bàn tay sáu ngón, một bàn chân có vảy, cơ quan sinh dục của một động vật lưỡng tính, một dương vật và hai hòn bi phát triển nửa vời nằm trong những nếp gấp của cái vỏ bọc trông như cỏ chân ngỗng. Và ở giữa là một hàng lọ to hơn, mỗi lọ đựng một đứa bé dị dạng theo một cách thức đáng sợ nào đó: một đứa có cái đầu như một cái bao rỗng nằm bềnh bồng trên cổ; đứa khác trông như một người cá, lưng và hai chân của nó biến mất trong những vòng xoắn của một con rắn; đầu của đứa khác lộn ngược từ trong ra ngoài, bộ răng mọc thành những vòng tròn đồng tâm xuyên qua lớp thịt bóc trần của vòm miệng như thể cái lỗ vòm tìm cách thu thập lại phần từ cằm tới chân mày trên gương mặt nơi nó đang nằm.
Tyne là người bảo quản từng mẩu vật; đôi tay khéo léo của hắn đã mang lại vẻ ngoài của cuộc sống cho những tạo vật này và những bộ xương của chúng. Có lần, khá lâu trước đó, hắn là thợ tập sự của ông Gaunt, một thợ làm răng cho những kẻ giàu có. Từ thầy mình, hắn đã học được nghệ thuật tạo ra các hàm răng với dây kẽm và sừng, chế ra những vòm miệng và bàn kẹp để giữ chặt chúng trong mồm các chủ nhân mới của chúng. Và cũng từ thầy mình, hắn học được cách tìm kiếm những hàm răng, từ những người sống, hoặc, thông thường hơn, từ mồm của những người chết. Chính nhờ nghề nghiệp này hắn đã thu hút được sự chú ý của thầy Poll, người ngay từ lúc ấy đã nhìn thấy ở hắn một thiên tài trong kỹ thuật này, trong việc tìm kiếm các xác chết và đánh cắp những tài sản của họ. Khi gặp dịp, thầy Poll đã mua lại Tyne từ chỗ học nghề và xem hắn như là người của mình, bố trí hắn làm việc trong những xóm nghèo và khu ổ chuột, thu gom thi hài của những người chết như trước kia hắn đã thu gom những bộ răng của họ cho ông Gaunt.
Theo mọi cách thức, hắn là người của thầy tôi, là cái bóng trung thành của ông, siêng năng cần mẫn, thực hiện không chút phiền hà những điều mà thầy Poll quan tâm. Trong khắp thành phố, hắn có những người trợ giúp và những địa điểm để lùng sục những thứ mà thầy tôi có thể quan tâm, bố trí các cuộc giao nhận những cái xác chúng tôi không thể chứa sẵn trong nhà. Hắn có một tính cách bí ẩn, tò mò và cảnh giác, và dù hắn không có quyền lực nào đối với Robert và tôi, chúng tôi hiểu rằng phải thận trọng với hắn, và không thể tin vào hắn. Bởi ở hắn không có chút dấu vết nào của lòng nhân hậu, tuy nhiên, những thứ hắn tạo tác ra cho thấy bàn tay khéo léo của tình mẫu tử, và hắn xem ngôi nhà này như là nhà của mình. Nhưng dù hắn là người của thầy tôi ở mọi cách thức bề ngoài, đôi khi tôi vẫn nhìn thoáng thấy một điều khác bên trong, một lòng căm ghét sâu xa, như thể hắn cảm thấy mình không khác chi một con ngựa bị ghìm cương vì sự chiếm hữu thái quá ấy.
Khi đợt múa tạm ngưng và nàng kéo tấm mặt nạ xuống, tôi thấy mình run lên; mặt nàng sáng lóng lánh dưới ánh đèn sân khấu chập chờn, như thể trong cùng một khoảnh khắc nàng vừa có thật vừa không có thật, một sinh thể được tạo thành không phải từ vật chất mà từ chất liệu của những giấc mơ. Nổi bật trên màu sơn nhợt nhạt ma quái của sân khấu, trông đôi mắt của nàng thật to, ướt sũng, miệng nàng giãn rộng.
Giữa màu sắc quay cuồng của quả cầu treo bên trên sân khấu, nàng đứng bất động, và tôi nhìn nàng đăm đăm, khao khát, sợ rằng vì lý do nào đó nàng có thể bốc thành hơi hoặc tôi có thể sực tỉnh khỏi giấc mơ, đánh mất đi nhận thức về những đường nét của nàng trong cảm giác khẩn thiết này. Ban nhạc phía sau lại tấu lên, khán giả bật cười, thế rồi nàng kéo mặt nạ lên và bước sang bên để bạn diễn của mình cất tiếng.
Đây là một vở bi kịch, kể về cảnh những tên hải tặc và bọn người Thổ tấn công một lâu đài vùng Bắc Ý. Nàng không phải là nữ nhân vật chính mà chỉ thủ một vai nhỏ hơn, một người bạn, và trong diễn tiến của vở kịch, nàng cứ ra ra vào vào, đôi khi nấn ná bên cạnh nữ nhân vật chính hoặc người đàn ông sẽ là tình nhân của cô ta, đôi khi với tay diễn viên mà chính bản thân nàng khao khát. Cảnh diễn lớn nhất của nàng là cảnh gã đàn ông đóng vai phản diện đang cố sức quyến rũ nàng. Nàng diễn với một sự cam chịu lạ lùng, như thể tâm hồn nàng đã bị hắn tước đoạt đi, và khi người tình của nàng tới giải cứu nàng, mọi chuyện đều đã muộn. Mỗi lần xuất hiện nàng đều thu hút sự chú ý của khán giả, tất cả chúng tôi, thậm chí cả đám đông đang trò chuyện rì rầm ở những dãy ghế bên dưới cũng im bặt đi khi nàng cất tiếng. Không hiểu vì sao lại có chuyện này, vì nàng không diễn xuất như những diễn viên khác, mà cũng chẳng hề lên gân trong lời thoại. Thật sự phần này có vẻ như chỉ là một cái gì ngoại diện, nhằm che đậy một điều gì đó khác, một điều gì đó chưa hé lộ tỏ bày, một ảo tưởng nằm trong một ảo tưởng.
Sau đó, trong những căn phòng mà chúng tôi hay lui tới, tôi nhìn thấy nàng đi ngang qua. Mặt nàng đã tẩy sạch lớp phấn son, và trông nàng có vẻ nhỏ nhắn hơn, hầu như mong manh. Nàng đi cùng hai người đàn ông và một thiếu nữ tóc vàng. Nàng không nhìn về phía chúng tôi khi đi ngang căn phòng, nhưng tôi vẫn không ngăn được cảm giác căng thẳng. May ghé sát mồm vào tai tôi:
— Cậu nhìn cái gì vậy, chú chim nhỏ của tôi?
— Người phụ nữ đó, lúc nãy cô ta có mặt trong vở kịch - Tôi đáp, không chắc đây là một câu hỏi hay là một lời phát biểu.
— Đúng vậy - May nói. Hơi thở của hắn nóng rực - Cậu nghĩ cô ta có đẹp không?
Tôi gật đầu và May cười lặng lẽ. Cả Chifley cũng đã trông thấy tôi nhìn nàng.
— Tay thực tập sinh của anh đang học theo các thói quen của anh đó, de Mandeville - Hắn tuyên bố. Rồi hắn cười to, nhưng khi hắn cười, vẫn có cái vẻ đó trong mắt hắn, một sự khẳng nhận lạnh lẽo.
Tiếng gõ cửa đột ngột vang lên ầm ĩ trong ngôi nhà trống. Khi cửa mở, có tiếng ồn ào của đường phố, và một giọng nói, không thể nghe rõ các từ ngữ. Thế rồi, chắc nịch và đều đều, tiếng chân mang ủng của một gã đàn ông đang di chuyển tới gần bên trên đầu.
Tôi bực dọc đứng lên, quay lại và đối mặt với kẻ đang bước xuống thang. Hắn cao lớn, cường tráng, và dù không còn trẻ, hắn vẫn di chuyển với cung cách của một gã đàn ông ý thức được sức mạnh của chính mình và không hề e sợ nó. Hắn dừng lại bên lò sưởi, xòe hai bàn tay ra để hơ.
— Một đêm ẩm ướt - Hắn nói. Giọng hắn trầm, kiểu giọng của một quý ông.
— Thật vậy - Tôi đáp, quét mắt lên phía bà Gunn. Bà đang đứng trên cầu thang sau lưng hắn. Bà không nói gì, chỉ lắc đầu, nét mặt bà để lộ một sự cảnh báo nào đó mà tôi không hiểu được.
— Họ bảo có một đứa trẻ bị nhét xuống ống cống và đã chết đuối ở mé Finsbury - Hắn cất tiếng, nhìn tôi như thể để xem tôi có phản ứng ra sao.
— Ông tới đây có việc gì? - Tôi hỏi - Ông tìm ai?
Hắn ta mỉm cười với câu hỏi.
— Cậu là Swift, phải không? - Hắn hỏi, đôi mắt nhíu lại.
— Phải - Tôi thận trọng đáp. Hắn gật đầu, ánh mắt hắn hướng tới những cuốn sách rải rác trên bàn. Trên một trang có một phác họa, hình một đứa trẻ vẫn còn nằm co trong tử cung của mẹ nó, hình ảnh này được khắc họa với sự chính xác kinh khủng. Hắn thò tay ra, lướt mấy ngón tay qua nó, rồi lật sang để xem một trang khác.
— Họ bảo cậu đang học việc ở đây, dưới yêu cầu của người giám hộ cậu, em họ của thầy cậu.
Tôi thấy khó chịu khi hắn biết những chuyện như thế. Hắn lại ngẩng lên trong bầu không khí im lặng.
— Ông là ai? - Tôi hỏi, và hắn bật cười, một thứ âm thanh ngọt dịu lạ lùng - Ý cậu là họ chưa nói cho cậu biết? - Hắn hỏi, quan sát tôi - Lucan, tôi tên là Lucan.
Tôi không trả lời.
— Có lẽ có những điều mà họ nghĩ nếu cậu không biết thì tốt hơn - Hắn nói, và lật sang một trang khác.
Dưới ánh sáng của ngọn lửa, cái miệng rộng và cặp mắt sụp mí đem lại chút gợi cảm cho đường nét quá thô bạo của khung hàm và cái mũi khoằm của hắn. Không đẹp, nhưng là một cái gì đó khác, khó mà lý giải.
— Swift, thầy cậu đâu rồi? - Hắn hỏi, giọng hắn kéo dài ra ở cái tên của tôi như thể để nhấm nháp nó.
— Không có ở đây - Cái cạnh bàn đang ép mạnh vào đùi tôi.
— Thế còn de Mandeville?
Tôi lắc đầu. Hắn đứng đó hồi lâu, không nói năng gì, mắt không hề rời khỏi tôi. Tôi cảm nhận được sức mạnh của hắn, trong tôi run rẩy một điều gì đó gần như là một niềm khao khát.
— Nếu cậu muốn nhắn gửi gì đó cho thầy cậu hoặc de Mandeville, tôi đảm bảo là họ sẽ nhận được nó.
Cặp mắt hắn nheo lại với vẻ khoái trá. Hắn xoay người, thò tay vào áo khoác và rút ra một cái hộp bằng bạc. Nó nhỏ xíu, được chạm khắc theo kiểu Đông Phương. Với một cử động thuần thục, hắn mở nó ra, và đưa sang mời tôi nhón lấy một trong những điếu xì gà Thổ Nhĩ Kỳ bên trong hộp. Tôi đã từng hút loại xì gà này - May rất khoái nó - nhưng khi nhìn xuống, tôi chú ý tới bàn tay của hắn chứ không phải những điếu xì gà. To và dài, những móng tay sứt sẹo và đầy cáu ghét như móng tay của một người lao công, và dù sưng lên vì chứng thấp khớp, mấy ngón tay được trang trí với khá nhiều nhẫn, loại mà một tay thợ hàn nồi hoặc một tay Hồi giáo thường đeo.
Tôi lắc đầu. Hắn đợi, rồi với một cử chỉ chấp nhận, hắn rút ra một điếu cho chính mình và đóng nắp hộp lại.
— Tôi không thích cung cách cậu đối xử với tôi, Swift - Hắn nói, mồi một que lửa từ lò sưởi và đưa nó lên điếu xì gà.
— Tôi xin lỗi về chuyện đó - Tôi đáp - Nhưng đây là nhà của thầy tôi, còn ông là một người khách.
Hắn rít mạnh điếu thuốc và từ từ thả khói qua hai lỗ mũi.
— Thầy cậu đối xử với tôi như thể với một người hầu. Ông ta đâu có tổn hại gì khi học hỏi đôi chút phép lịch sự.
— Có phải đó là điều mà ông muốn tôi nói với thầy tôi?
Hắn chằm chằm nhìn tôi, đủ lâu để tôi phải suy nghĩ cẩn thận hơn về những lời nói của mình. Rồi hắn cười lặng lẽ, như thể theo cách nào đó tôi đã làm cho hắn hài lòng.
— Phải - Nói với ông ta như thế - Hắn nói. Rồi di chuyển rất chậm rãi, với cử động đều đều ru ngủ của một con rắn, hắn nhấc một bàn tay lên nắm lấy mặt tôi, xoay nó sang để hắn có thể nhìn tôi kỹ hơn.
— Cậu là một cậu bé dễ nhìn đấy Swift - Hắn nói - Những quý bà bệnh nhân hẳn sẽ thích thú sự chăm sóc của cậu.
Mùi thuốc xì gà của hắn nặng và ngòn ngọt, và dù tôi biết mình nên vùng ra, tôi không thể làm điều đó. Thân hình tôi bị kẹp chặt trong một cơn tê liệt lạ lùng nào đó. Bên dưới đôi mí mắt nặng nề, cặp mắt hắn thẫm màu tới độ gần như đen láy, và bên trong chúng là một thứ lửa.
Từ phía trên, phát ra âm thanh đột ngột từ cánh cửa mở ra đường, giọng nói của thầy Poll và Oates, người đánh xe. Với một nụ cười lặng lẽ, Lucan buông tôi ra và bước sang bên.
— Nói cho cùng, có lẽ tôi sẽ tự nói với thầy của cậu - Hắn nói, đưa điếu xì gà lên môi.
Trong tòa sảnh bên trên, thầy Poll đứng sững người khi nghe nói tới cái tên Lucan.
— Sao? - Ông hỏi. Thái độ của ông đem tới cho tôi một cảm giác khó chịu rằng theo cách nào đó tôi phải chịu trách nhiệm cho sự xâm phạm này. Sau lưng ông, Oates lui lại phía sau một bước, chiếc áo choàng của thầy Poll nằm trong bàn tay mũm mĩm của ông ta - Hắn ta tới đây có việc gì chứ?
— Em không biết - Tôi đáp - Chỉ biết là ông ta sẽ nói với thầy.
Thầy Poll suy nghĩ về cái tin này. Rồi ông lắc đầu và mỉm cười, dù không khoan hòa cho lắm.
— Bảo hắn tôi sẽ gặp hắn trong phòng làm việc của tôi.
Thầy Poll không nói gì khi Lucan bước vào. Thay vì thế, ông đứng quan sát hắn với một vẻ khinh miệt hầu như không che giấu.
— Anh có công việc làm ăn gì với chúng tôi à? - Ông hỏi.
— Có lẽ - Lucan đáp - Tôi đã nghe được vài điều mà ông sẽ muốn nghe.
— Thật vậy sao? - Thầy Poll hỏi với vẻ chế giễu - Những điều đó là gì vậy?
— Họ bảo Caley khoác lác rằng nó đã bịp được ông và nhiều người khác. Rằng nó khoái chí với việc nhận tiền cho những thi hài mà nó không hề giao và sẽ chơi xỏ ông bất cứ lúc nào có thể.
— Caley bảo rằng chính anh mới là người phá đám công việc của cậu ta.
Lucan mỉm cười:
— Nếu tôi mà phá đám thì chúng sẽ phải làm nhiều việc hơn là chỉ than phiền về chuyện đó.
— Anh dọa tôi hả? - Thầy Poll khẽ quát - Hãy nhớ anh đang ở trong nhà của ai. Tôi không chấp nhận những cú tống tiền của anh nữa đâu.
— Tống tiền là một từ mà tôi sẽ sử dụng một cách thận trọng nếu chúng ta vẫn còn là bạn hữu - Lucan nói, lúc này giọng hắn tỏ ra giận dữ. Nhưng thầy Poll chỉ bật cười to:
— Đừng tự tâng bốc mình khi cho rằng chúng ta là bạn hữu.
Lucan đứng sững. Đột nhiên tôi nhận ra thầy Poll muốn tôi làm nhân chứng cho sự sỉ nhục này. Đột ngột, hắn bật cười hô hố.
— Sẽ có lúc ông ước gì ông đã không chối bỏ tình bạn của tôi một cách nhẹ nhàng như thế - Hắn nói, và dù hắn mỉm cười, chúng tôi không thể hiểu lầm ý nghĩa của câu nói đó.
Dù vai trò của tôi là đứng về phía thầy mình, khi đưa Lucan ra cửa, tôi thấy xấu hổ vì những lý do mà tôi không hiểu rõ. Dù kiêu ngạo, thầy Poll không phải là một người độc ác, cũng không phải là một kẻ ngu xuẩn, thế nhưng tôi không thể không cảm thấy ông đã cư xử quá tệ. Ở bậc thềm, Lucan quay sang tôi.
— Mọi gã đàn ông đều là con tin của bản tính họ, cậu bảo có đúng thế không? - Hắn hỏi, không thể hiểu được ánh mắt của hắn. Trên con phố sau lưng hắn, mưa đang rơi, những ngọn đèn lờ mờ tỏa sáng trong bầu không khí mù sương.
— Ông không nghĩ là ý chí của chúng ta sẽ làm chủ chúng sao? - Tôi đáp.
Hắn đứng hồi lâu. Rồi cuối cùng hắn mỉm cười, tôi không biết là do thích thú hay khinh bỉ.
— Chắc chắn là chúng ta sẽ còn gặp lại - Hắn nói, và vừa hơi nghiêng đầu chào tôi, hắn vừa quay đi, bước vào bóng đêm đen.