Chương 26

Anh May - Bà Bourke gọi khi tôi toan rời khỏi nhà Joshua một tuần sau đó. Ngạc nhiên, tôi quay lại và nhìn thấy bà ta trên thang gác. Lizabet đang nhảy lò cò xuống ở phía dưới bà ta.

— Anh sắp đi à? - Bà ta hỏi, bắt đầu đi xuống, nhưng tôi lắc đầu.

— Chồng bà muốn tôi tới gặp ông ấy trước khi tôi đi, nhưng ông ấy vẫn đang bận việc với Tavistock.

Bà Bourke hơi mím môi lại. Tôi từng nghe bà phàn nàn một cách hài hước rằng hẳn chồng bà đã cưới Tavistock, người quản lý nông trại, nếu ông ta nghĩ người đàn ông đó có thể mang tới cho ông ta một khoản thừa kế.

— Anh ấy sẽ không về tới trong vòng vài giờ nữa, tôi nghĩ - Bà ta nói - Đừng chờ anh ấy.

Tôi khó chịu về việc thất hứa với Bourke, nhưng tôi tin phán đoán của vợ ông ta về nhiều điều, nhất là về chồng mình.

— Lizabet sẽ chơi đùa chút xíu, tôi nghĩ. Có lẽ anh có thể đi tản bộ với tôi trong lúc nó chơi - Bà ta nói trong lúc cô con gái lắc lắc con búp bê nhỏ nó đang cầm, mặt nó cau lại.

— Tôi có công việc - Tôi mở lời, nhưng bà Bourke đặt một tay lên cánh tay tôi, và đẩy nhẹ tôi.

— Vậy thì anh sẽ thực hiện nó, nhưng chưa phải bây giờ - Bà ta nói.

Dù chúng tôi bị ngăn cách bởi cái rào chắn vị trí của chúng tôi trong ngôi nhà, tôi quý mến vợ của ông chủ tôi. Bà và Bourke vừa mới kết hôn khi tôi bị nhốt tại đây lúc đầu. Bà nhỏ nhắn hơn cả một thiếu nữ, vẫn còn tươi tắn với cuộc sống ở những vùng duyên hải nước Anh và đang mang thai đứa bé sau này là Lizabet. Chỉ mới mười sáu tuổi khi Bourke gặp bà trong một chuyến viếng thăm nước Anh, chỉ lớn thêm chưa đầy một tuổi khi tới đây với tư cách bà vợ của một người góa vợ lớn hơn bà mười lăm tuổi và có một đứa con trai chỉ nhỏ hơn bà mười tuổi. Tôi nhớ đã từng nhìn thoáng qua bà khi tôi làm việc quanh nhà, chậm rãi bước qua những khu vườn, thận trọng với sự có mặt của bà. Ngay lúc đó tôi đã ngưỡng mộ bà, tôi cho là vậy, rất trẻ và rất xa với tất cả những gì bà đã biết, không chỉ vì lòng tử tế của bà mà còn vì sự tế nhị và bỏ qua những lễ nghi hình thức của bà.

— Gần đây chúng ta không gặp nhau nhiều - Bà nói trong lúc chúng tôi băng qua bãi cỏ.

— Tôi quá bận rộn - Tôi đáp, và bà mỉm cười.

— Anh có thấy quá lẻ loi không?

Tôi lắc đầu. Trong số người ít oi tôi có thể gọi là bạn, chỉ có bà Bourke mới hỏi tôi câu này.

— Tôi có việc để làm - Trước mặt chúng tôi, Lizabet đang lượn vòng vòng, một tay giơ cao con búp bê, thả hồn vào một trò chơi trẻ con nào đó.

— Bourke bảo anh dạy cô Winter vẽ - Bà Bourke nói. Tôi giật mình nhìn bà, nhưng trên mặt bà không nét tò mò. Có lẽ vẻ mặt tôi nói nhiều hơn những gì tôi muốn nói, vì bà nhìn tôi một lúc rồi quay đi.

— Anh nghĩ cô ta có xinh đẹp không?

— Bà chưa từng gặp cô ta sao?

Bà lắc đầu: Bourke thì có. Anh cô ta giữ cô ta rất chặt, tôi nghĩ, dù tôi không biết vì sao.

— Bà không quan tâm tới anh ta?

Bà trầm ngâm: Tôi nghĩ anh ta là một người quan tâm quá nhiều tới cách thế giới nhìn anh ta.

Trong lúc bà nói, Joshua xuất hiện. Lizabet chạy tới chỗ nó, con búp bê giơ cao, nôn nóng nói cho anh nó biết một bí mật nào đó mà nó mới phát hiện ra hoặc có lẽ yêu cầu anh nó cùng nhảy múa với nó. Bà Bourke nhìn chúng đăm đăm.

— Tôi nghe nói rằng Joshua ngày càng giống mẹ nó từng tháng một.

Tôi ngạc nhiên nhìn bà: Bourke nói thế sao?

Nhưng bà lắc đầu: Anh ấy không nói những điều như thế.

Joshua nhấc Lizabet lên vai mình, gợi nên một tiếng kêu ré vui vẻ.

— Nhưng tôi biết cả anh ấy cũng nhìn thấy điều đó.

Không ngờ gì rằng sẽ có vài người cười phì vào điệu bộ của những tay được tâng bốc trong những vùng thuộc địa này. Những kẻ phạm tội hai vợ hoặc hai chồng và những tay bắt cóc tống tiền, những tên trộm gia súc và những tay cờ bạc. Trong số chúng tôi ở đây có những người còn có nhiều giá trị hơn những tay tòng nam tước nói năng với giọng đông London phổ thông nhất, những phụ nữ mặc những váy áo đẹp nhất từng bán thân trên những đường phố London. Tuy nhiên, chế giễu, nhạo báng họ không phải là chuyện dễ, vì điều nằm trong quá khứ của họ đều có trong mỗi chúng tôi. Vì thế chúng tôi đồng lòng không dò hỏi, không nói gì, như thể nhờ sự im lặng này chúng tôi có thể quên đi chuyện cũ và sống một cuộc đời không có quá khứ, như thể đây là một mảnh đất không lịch sử, một đất nước được hình thành trong không khí.

Thế nhưng quá khứ vẫn ở đó. Trong mảnh đất và trong bản thân chúng tôi. Có những điều xảy đến với chúng tôi không cần lời lẽ, những di động bên trong bản thân chúng tôi. Chân xác như ý nghĩ hay ký ức. Nhưng không có ngôn từ chúng không thể hiện hữu, không có tên tuổi chúng không được trao tặng cuộc sống.

Suốt mấy tuần qua nàng luôn ở trong tâm trí của tôi. Không phải vẻ mặt của nàng mà là sự hiện diện của nàng trong căn phòng đó, cảm giác về một bí mật nào đó. Nó kêu vo ve trong tai tôi, một thứ gì đó mà tôi không thể gạt sang bên. Tôi xao lãng trong công việc, xao lãng với lũ học trò, thế nhưng tôi sẽ không đặt tên cho nó, sẽ không khoác cho cảm giác này một dáng hình. Tuy nhiên, với từng tuần trôi qua, tôi nhận ra mình đang nghĩ tới cuộc viếng thăm kế tiếp, ước ao có thể tìm ra một cách để xuyên qua bất kỳ thứ rào chắn nào nàng đã dựng quanh nàng. Trong những hình ảnh mà tôi tạo ra, trong những màu sắc và đường nét của chúng, tôi có thể cảm thấy sức ép của nàng, cảm thấy cách nàng bị cuộn vào việc tạo nên chúng. Nhưng tôi sẽ không thốt ra cái từ có thể làm rối ren tất cả những chuyện này.

Chính Bourke là người nói với tôi về lời mời của vợ ông, nói mấy từ đó như nói một chuyện đùa.

Tôi quay sang yêu cầu ông nhắc lại.

— Một đêm trình diễn âm nhạc - Ông lặp lại - Cô ấy bảo tôi nói với anh rằng cô ấy sẽ rất phấn khởi với sự hiện diện của anh.

— Tôi còn công việc - Tôi lưỡng lự, nhưng Bourke không phải loại người dễ bị khước từ.

— Cô ta xem việc đó là sự thể hiện lòng tốt đối với cô ta.

Vì thế, hai đêm sau đó tôi nhận ra mình đang ở trong nhà Bourke, đi lại một cách bồn chồn giữa đám khách. Tôi biết mặt họ, cả công việc của họ. Họ cười quá to, thô lỗ, ồn ào, những người phụ nữ trưng diện áo quần và đeo đầy trang sức, mặt họ rắn lại vì ánh nắng. Chúng tôi nói những lời nhã nhặn và không đòi hỏi. Thế rồi tôi ngước mắt lên và thấy Winter ở cửa, bên cạnh là cô em gái. Anh ta bước vào phòng, đầu ngẩng cao, và dù anh ta bắt tay với những người chủ nhà, tôi có thể thấy có rất ít nồng ấm trong việc chào hỏi. Em gái anh ta trông không thoải mái. Nàng cũng ngẩng cao đầu, nhưng trông như một phụ nữ có mặt ở đây trái với ý muốn của mình. Nếu bà Bourke có nhìn thấy thái độ này, bà cũng làm ngơ; bà giơ tay ra và kéo cô Winter lại gần, nói chuyện với nàng như thể họ đã là những bạn thân. Đôi mắt của Winter không rời khỏi lưng cô em gái, nhưng với một nụ cười bà Bourke yêu cầu anh ta rời khỏi họ. Trong khoảnh khắc, Winter định phản kháng, nhưng rồi anh ta gật đầu, mặt lạnh như tiền, và quay lưng khỏi họ.

Tay khoác tay với cô Winter, bà Bourke dẫn nàng đi ngang căn phòng. Dù nàng mặc một chiếc áo dài xanh lá nhạt rất hợp khi ở bên cạnh bà Bourke, trông nàng lúng túng và buồn bã, và sở hữu một phẩm cách thu hút những cái liếc mắt của cánh đàn ông và sự săm soi của cánh đàn bà khi nàng được giới thiệu. Ngay cả khi nhạc cất lên, và ca sĩ, một thiếu nữ xinh đẹp vừa từ Ấn Độ sang, cất giọng, tôi thấy cái cách họ nhìn nàng từ sau những chiếc quạt, cả cái cách nàng phớt lờ ánh mắt của họ, chỉ nhìn thẳng tới trước, sự chú ý thận trọng của họ chỉ khiến nàng tách biệt hơn, như thể nàng là một người lạ ở chốn này.

Rồi giọng của Bourke vang lên cạnh vai tôi.

— Học trò của anh tạo thành một bức tranh xinh xắn với vợ tôi - Mắt ông dán vào hai người phụ nữ. Dù ông là một ông chồng tốt và chung thủy, ông cũng là kẻ tán thưởng những nét quyến rũ của nữ giới và thấy thoải mái khi ở gần họ. Tôi bắt đầu nghĩ ra một câu trả lời, nhưng lúc đó anh của nàng đang đứng đó, bên cạnh Bourke.

— Anh May - Anh ta nói, giọng anh ta không có chút thân thiện nào.

— Anh Winter.

— Em gái anh thấy những bài học của cô ấy thế nào? - Bourke hỏi. Winter thận trọng nhìn tôi.

— Nó không nói rằng nó thấy chúng không vừa ý - Anh ta nói. Bourke cười lặng lẽ.

— Một xác nhận nồng nhiệt, chắc chắn rồi. Còn anh, May, anh thấy cô ta là một học viên như thế nào?

— Cô ấy cho thấy vài hứa hẹn - Tôi đáp - Dù tôi không phải là người đầu tiên hướng dẫn cô ấy - Rồi tôi quay sang Winter - Từng có một thầy giáo khác, một tù nhân phóng thích, cô ấy bảo.

— Một nhân công của cha tôi - Anh ta nói vắn tắt.

— Em gái anh bảo ông ta là tác giả của bức chân dung treo trong phòng khách của anh.

— Ông ta là một người bất cẩn trong mọi thứ - Winter nói. Tôi nhìn thẳng vào mắt anh ta.

— Thế nhưng tôi nghĩ ông ta đã dạy tốt em gái anh.

— Em tôi tiếp thu sự hướng dẫn khá tốt nếu nó thích thú - Winter nói. Đột nhiên tôi nổi giận vì nàng.

— Điều đó cũng đúng với tất cả chúng ta, phải không? Loài người chúng ta không có thói quen nỗ lực dưới ách áp bức.

Winter lãnh đạm nhìn tôi, nhưng trước khi anh ta có thể đáp lại, người ca sĩ kết thúc bài hát, gợi nên một tràng vỗ tay hoan nghênh. Cô gái yểu điệu cúi chào, và bà Bourke bước tới trước, tay giơ cao để ra hiệu cho khán giả im lặng lại.

— Có lẽ chúng ta có thể tìm ra một người khác trong số chúng ta có thể trình diễn cho chúng ta thưởng thức? - Bà hỏi, nhìn quanh. Có tiếng cười từ hai người đàn ông ở góc phòng; dán mắt vào họ, bà Bourke lắc đầu - Chúng tôi sẽ không nghe bài hát thủy thủ nào của các anh, tôi chắc thế, anh Wilkinson. Tôi đã nghe chúng quá đủ ở dưới bến cảng rồi.

Nhếch miệng cười vui vẻ với niềm thích thú chung chào mừng nhận xét này, bà Bourke lại giơ tay lên: Thế nào?

Mọi người rục rịch và thì thào, nhưng khi không có ai bước ra, bà Bourke giơ một tay về phía cô Winter.

— Cô chơi chứ? Có lẽ cô sẽ dành cho chúng tôi hân hạnh đó?

Dường như cô Winter trở nên bất động, dù nàng không co người lại trước lời đề nghị.

— Không, tôi nghĩ là không.

Bà Bourke lắc đầu - Xin vui lòng - Bà lặp lại - Ở đây chúng tôi quý trọng tài năng ở chốn này. Và tôi chắc cô có tài năng mà không ai trong chúng tôi có được.

Vẫn đứng đó, tôi cảm thấy một sự dịu dàng. Cô Winter dường như vẫn còn do dự. Nhưng rồi nàng cúi đầu và chấp thuận.

Với bà Bourke bên cạnh, nàng ngồi vào ghế của chiếc dương cầm, hai tay đặt lên bàn phím.

— Tôi nên chơi bài gì? - Nàng hỏi. Bà Bourke nhìn xuống nàng với vẻ quan tâm.

— Việc đó do cô quyết định - Bà nói. Thế là cô Winter nhấn một nốt nhạc, và rồi chậm rãi, cẩn trọng, nàng bắt đầu đàn.

Tiếng đàn của nàng không tao nhã cũng không điêu luyệnlắm, nhưng nàng chơi với một sự mãnh liệt, khao khát đến nỗi điều đó hầu như không quan trọng. Tôi không biết đó là bài gì, chỉ biết nó u buồn và kỳ diệu như bất kỳ bài nào tôi đã từng nghe. Nàng không nhìn quanh, không tìm kiếm những ánh mắt đang quan sát nàng, chỉ chơi, chơi mãi, đôi khi lạc nốt hay đánh nhầm chỗ này chỗ khác, nhưng hầu như sự vụng về này là một phần cung cách của nàng, niềm khao khát mãnh liệt nghe càng đau đớn hơn với sự vụng về này. Khi nàng kết thúc, tôi giơ tay lên vỗ, theo dõi nàng cúi chào, không phải với khán giả mà với chiếc dương cầm trước mặt, rồi đứng lên, và sau khi nắm tay bà Bourke giây lát, nàng đi ra phía sau.

Một lúc lâu sau khi nàng đã đi khỏi, tôi vẫn đứng nhìn khoảng không gian nơi nàng đứng cuối cùng. Suốt đêm tôi đã tìm cách tránh né ánh mắt của nàng, không biết do cảm xúc đối với nàng hay đối với chính tôi. Nhưng giờ đây tôi thấy rằng lẽ ra tôi nên nói chuyện với nàng, dù tôi không biết tôi sẽ nói những gì. Và vì thế, sau một đôi lời với những người tôi đi ngang, tôi theo nàng qua những cánh cửa để ra vườn. Ngoài trời, bầu không khí mát lạnh, mùi của đất và khói, lớp sa thạch của sân trong mềm lại và vàng rực dưới ánh đèn. Hai người đàn ông đang đứng, lặng lẽ hút thuốc. Nàng đứng ở chỗ bậc thềm xuống bãi cỏ với anh nàng, hai người đang trò chuyện với vợ chồng Bourke. Dù anh ta nói năng khá hòa nhã, tôi thấy cái cách anh ta giữ cánh tay nàng, cơn giận trong lòng anh ta. Mặt nàng hơi xoay đi, và nàng không thể nhìn thấy tôi; đứng bất động, tôi ước ao nàng quay về phía tôi, nhìn tôi. Nhưng không, nàng lần lượt bắt tay với vợ chồng Bourke trong lúc anh nàng chào từ giã họ. Chỉ khi họ đi tới lối dành cho xe chạy nàng mới quay lại, và mắt nàng chạm mắt tôi trước khi nàng quay đi, rồi họ đi khỏi.

Có lẽ do hồi ức về tiếng đàn của nàng nên đêm nay tôi không thể ngủ. Suốt đêm nàng hiện diện ở đó, tôi có cảm giác trong sự lặng lẽ đó của nàng có một sự cảm thông nào đó. Những con thú có túi chạy sột soạt trên mái nhà, bọn cú muỗi kêu rúc lên. Việc quá bị ám ảnh đến thế làm tôi thấy sợ. Đến ba giờ, tôi ngồi dậy, nghĩ sẽ làm việc, và thắp ngọn đèn trên bàn giấy. Dưới quầng sáng của nó lũ côn trùng di động thành những điểm sáng lao vút và đan vào nhau. Tôi lần lượt mở từng tấm ván, bên trong là những bức tranh, dõi theo những đường nét của lũ chim mà tôi đã phác họa trên những tờ giấy. Trong khi vẽ, chúng đã mang tới hạnh phúc cho tôi, nhưng giờ đây dường như chúng là những vật vụng về, những diễn dịch nghèo nàn của sự sống. Chúng không chuyển động, cũng không có tiếng kêu. Ngẩng lên, tôi thấy ảnh phản chiếu của mình méo đi trong tấm kính cửa sổ, một tương phản sáng tới dưới ánh đèn vàng của ngọn đèn. Những đặc điểm của nó quen thuộc, nhưng cũng lạ lùng, như thể gương mặt đó không phải của tôi mà là một tấm mặt nạ, và bên dưới nó chỉ có sự rỗng không.