Chương 29
Tôi nghe tiếng họ từ thư phòng, đầu tiên là giọng Winter, rồi giọng Bourke, rồi một người khác mà tôi không nhận ra. Bên cạnh tôi, Joshua ngẩng lên.
— Tôi không biết là ba cậu có bạn - Tôi nói.
Joshua nhún vai, nhưng trước khi nó có thể trả lời, Bourke xuất hiện ở cửa. Nhìn thấy ông ta tôi đứng lên.
— Winter đang ở đây? - Tôi hỏi, và ông ta gật đầu mỉm cười.
— Đúng vậy - Ông ta đáp - Và anh ta muốn nói chuyện với anh.
Tôi liếc sang Joshua.
— Mặc thằng bé đi - Bourke nói - Nó không cần anh quan sát trong lúc nó đang vẽ.
Ở mé kia sàn nhà sáng bóng, Bourke đứng sang bên để tôi có thể đi qua.
Winter chờ trong phòng khách, quay lưng về phía cánh cửa kiểu Pháp mở ra vườn. Khi tôi bước vào, mắt anh ta chạm mắt tôi giây lát trước khi chuyển về phía tay phải. Tôi quay sang theo chúng, nghĩ rằng sẽ nhìn thấy bà Bourke, nhưng thay vì thế, có một người đàn ông đứng đó.
— Robert Newsome - Winter nói - Đây là Thomas May, họa sĩ của chúng tôi.
Trong suốt nhiều giây chỉ có sự im lặng. Newsome há miệng định nói, rồi dường như kềm lại, lắc đầu như thể đang bối rối.
— Tôi không hiểu… -Winter lên tiếng. Newsome liếc nhìn anh ta, rồi lại quay sang tôi.
— Thomas May. Anh tên là Thomas May?
Tôi gật đầu: Vâng - Tôi đáp, nhìn anh ta chằm chặp.
— Hai người có quen nhau? - Winter hỏi. Một lần nữa Newsome lưỡng lự.
— Không - Anh ta nói - Tôi xin lỗi. Đã có sự nhầm lẫn.
Bourke và Winter liếc nhìn nhau.
— Loại nhầm lẫn nào vậy? - Bourke hỏi, nhưng Newsome lắc đầu.
— Người này không phải là người tôi nghĩ tôi có biết - Anh ta nói, đầu tiên nhìn Bourke rồi quay sang tôi - Tôi xin lỗi anh, về bất kỳ sự bối rối nào tôi đã gây ra.
Tôi gật đầu, nhận ra một cách khó chịu cách Winter quan sát chúng tôi.
— Xin vui lòng - Newsome nói - Chuyện này không là gì cả.
Rõ ràng là Newsome bị tôi làm cho lúng túng, dù anh ta tìm cách che giấu nó, anh ta bối rối, và cả tổn thương, tôi nghĩ. Winter nôn nóng giới thiệu với anh ta một vài thú vui của khu kiều dân, và theo đề nghị cho mục đích đó, anh ta nghiên cứu các bộ sưu tập của tôi. Thế nhưng cuộc chuyện trò của chúng tôi về các loài chim căng thẳng và không thoải mái, một thực tế mà cả Bourke và Winter đều nhận thấy. Cuối cùng, tôi xin cáo lỗi và ra về.
Nhưng trong đại sảnh bên ngoài, anh ta đi theo tôi, nắm lấy cánh tay tôi.
— Gabriel - Anh ta rít lên - Anh có biết tôi không? - Giọng anh ta không van nàimà gần như giận dữ.
Tôi giơ một tay lên, bước tránh xa khỏi anh ta.
— Đừng làm điều đó - Anh ta nói - Tôi đây mà. Robert, bạn của anh.
— Tôi là Thomas May - Tôi nói, cố hết sức chậm rãi và nhấn mạnh.
Thế rồi, với một vẻ giống như bị phản bội trên nét mặt, anh ta buông tay tôi ra.
— Rất tốt, cứ cho là thế.
Quay trở về nhà mình, tôi đặt khẩu súng xuống, và gói ghém túi xách. Tôi phải có những mẩu vật, tôi nghĩ, đi về hướng đông, tìm kiếm nơi sinh sống của những cây bạch đàn, tán lá bên dưới chúng nơi những loài chim bé nhỏ cư ngụ. Tôi di chuyển nhanh và lặng lẽ, quan sát lũ chim khi chúng lao vút lên, nhún nhảy và bay. Tôi không có đơn đặt hàng nào phải thực hiện, không cần mẩu vật nào, thế nhưng tôi vẫn đi, chĩa súng lên bầu không khí dõi theo chúng. Những phát súng của tôi không bất cẩn, nhưng trong chúng có một chút điên rồ nào đó, như thể tôi không quan tâm tôi đang bắn thứ gì, tiếng súng nổ dội lại qua những vùng thinh lặng kéo dài một lúc rồi bị thay thế bởi tiếng kêu hoảng loạn và sự nháo nhác của lũ chim. Con đầu tiên tôi nhặt lên là một con chim chích, rồi một cặppardalote[4], cuối cùng là một con hồng tước nhỏ, thân hình bé xíu của nó rơi lên những chiếc lá của nền rừng với một âm thanh khẽ đến mức hầu như không thể nghe thấy. Khi tới gần nó, tôi nhận thấy nó vẫn còn sống, ngực nó ướt đẫm máu và đôi cánh nó xoảy ra bất lực. Thế nhưng khi tôi với tay nhặt nó lên, nó vẫy cánh và kêu chiêm chiếp, cố né tránh bàn tay tôi. Tôi biết phải làm gì, nhưng khi cầm nó trong tay, tôi nhận ra rằng tôi không thể. Bất chấp sự đau đớn của nó, tôi không thể tiến hành điều đó, không thể làm điều sẽ kết liễu cuộc sống của nó. Tôi đứng đó, cảm thấy một niềm tuyệt vọng, một sự căm ghét đối với con người tôi đang là, cái con người nửa vời của những sự dối trá và hoàn cảnh.
Dù muốn bệnh, sáng hôm sau tôi vẫn ngồi dậy và mặc quần áo, để tới gặp nàng. Tôi không biết phải làm sao với bất cứ chuyện gì khác - gần như tôi nhìn thấy ở nàng một cách thức nào đó để kéo dài con người tôi đang là.
Vẫn còn sớm, thế nhưng nàng là người ra mở cửa.
— Anh May - Nàng ngập ngừng nói.
— Cô Winter… -Tôi cất lời, nhưng lúc đó bà Blackstabe xuất hiện sau lưng nàng.
— Nào, chúng ta đi tản bộ đi.
Chúng tôi cùng băng qua bãi cỏ. Cuối cùng khi tôi tìm ra từ để nói, giọng tôi vỡ ra.
— Có một điều về tôi mà cô nên biết - Tôi nói, nhưng nàng đã đoán trước được những lời đó, nét mắt nàng dường như cầu khẩn tôi đừng thốt lên điều mà nàng đã đoán ra.
— Anh Newsome, anh có biết anh ta không?
Tôi ngần ngừ: Chính anh ta đã nói chuyện này à?
Nàng lắc đầu: Không, anh ta không nói chuyện gì như thế. Nhưng anh tôi bảo rằng thái độ của anh ta đã biến cả hai người các anh thành những gã nói dối.
Tôi không đáp. Nàng nhìn tôi - Hai anh là người quen, có đúng không?
— Trước kia, cách nay lâu rồi.
— Thế nhưng anh đã chối bỏ điều đó trước mặt anh tôi và Bourke.
Tôi gật đầu.
— Và cả Newsome cũng vậy - Nàng dừng lại, quan sát tôi - Có gì chắn giữa hai người các anh?
— Anh ta không làm gì sai cả.
— Anh ta ngạc nhiên vì anh không phải là người mà anh ta tưởng - Nàng đáp, nhìn sang chỗ khác.
— Đúng thế -Tôi đồng ý.
— Thế nhưng anh ta biết anh. Bằng cách nào? Bởi một cái tên khác? Tên của ai đó khác? - Nàng ngập ngừng giây lát - Vì sao? Vì sao lấy một cái tên khác? Vì sao anh chọn cách biến mất như thế?
Tôi há mồm toan nói nhưng không thể tìm ra từ nào, rồi tôi nhìn thấy một tri kiến nào đó rạng lên trong nàng.
— Không - Nàng nói - Không phải điều đó.
Tôi có thể nhận ra cách nàng cưỡng lại hiểu biết chua xót này.
Cuối cùng nàng nói: Điều anh nghĩ anh muốn nói với tôi hôm nay là gì vậy?
— Chỉ là chuyện này, vì nó không nên tới tai cô từ miệng một kẻ khác.
Chúng tôi đứng hồi lâu, rồi cuối cùng tôi cúi đầu chào, và quay đi.
— Tôi muốn xem những bức vẽ của anh - Nàng nói.
Tôi quay lại, lắc đầu: Vì sao?
— Vì tôi cảm thấy tôi có thể biết anh trong khi lúc này tôi không thể.
Tôi cười phá lên, cay đắng hơn ý định của tôi -Ở tôi không có gì cần phải biết cả.
— Không, tôi không tin điều đó. Ở anh có lòng tốt.
Lần này nàng nhìn sang chỗ khác: Giờ chúng ta nên chào tạm biệt - Nàng nói - Vì tôi nghĩ chúng ta sẽ không gặp nhau như thế này nữa.
Chiều hôm đó Robert đi tìm tôi. Tôi đã tới cạnh thung lũng, hứng đầy túi nước, và quay trở về nhà, thấy anh đang ngồi trên bậc thềm. Chỉ khi tôi đứng trước mặt, anh mới đứng lên, phủi bụi trên chiếc quần.
— Tôi cho là tôi không nên ngạc nhiên - Tôi nói, và anh lắc đầu. Dường như sự tức giận của anh đêm trước đã biến mất, thay thế bởi một điều khác, một điều gì đó tốt đẹp hơn.
— Chúng ta đã chia tay nhau rất tệ. Tôi xin lỗi về chuyện đó.
Tôi không đáp trong một hai giây, rồi giơ tay chỉ ra khoảng đất trống.
— Anh nhìn thấy gì?
— Chỉ thấy anh.
— Vậy thì đi với tôi.
Chúng tôi đi xuống, băng qua thung lũng về phía bãi biển. Anh bước lặng lẽ.
Một chuyến thám hiểm, anh nói, vào Thái Bình Dương: Tôi là nhà phẫu thuật và nhà tự nhiên học của họ.
Tôi gật đầu.
— Đó là lý do vì sao tôi nghe thấy công việc của anh, về những bức tranh của anh - Anh ta nói tiếp, quan sát tôi - Anh luôn có một tài năng, kỹ năng của anh với cây bút máy - Anh nhún vai - Tôi thì chẳng có chút máu nghệ sĩ nào trong người.
Chúng tôi dừng lại. Trong giây lát, tôi nhìn thấy lòng tốt ở anh. Nhưng lúc đó một con wallaby[5] vọt ra khỏi bụi rậm, tiếng động đột ngột khiến tôi giật nảy người.
— Anh đề phòng cái gì vậy? - Anh hỏi.
— Không có gì - Tôi đáp. Anh biết tôi đang nói dối.
— Cô Winter - Anh mở lời, nhưng tôi lắc đầu - Cô ấy mến anh, đúng không?
Tôi gật đầu.
— Thế nhưng anh biết một điều gì đó về quá khứ của cô ấy?
— Cô ấy đã phải đau khổ vì sai lầm của mình - Tôi đáp, quá nóng nảy.
— Ý tôi không phải thế -Robert nói - Chỉ là cô ấy không nên chịu khổ hai lần.
— Anh đã nói gì với Winter và Bourke?
— Không gì cả -Anh đáp - Dù họ đã đoán khá đủ về nó và chẳng bao lâu sẽ tìm ra sự thật, tôi nghĩ.
Tôi không thể nhìn anh.
— Anh sẽ ra đi sớm hả?
Anh ta ngập ngừng: Tôi không phải là kẻ thù của anh, Gabriel -Anh nói. Khi nghe thấy âm thanh của cái tên, tôi cứng người lại, bất chấp bản thân - Hay anh thích tôi gọi anh là Thomas hơn?
— Cứ gọi tôi theo cái tên nào anh muốn - Tôi nói - Tất cả đều như nhau.
Hầu như ngay tức khắc tôi thấy hối tiếc về giọng nói của mình. Nhưng khi anh lại cất tiếng, giọng anh không hề tức giận.
— Trở thành một kẻ khác là một điều đáng sợ - Khi tôi không trả lời, anh nói tiếp - Cái gì làm cho anh sợ hãi vậy, Gabriel? Anh đang trốn tránh cái gì?
— Không gì cả -Tôi nói, quá nóng nảy - Không hề có gì hết.
Cái tên đó đến từ đâu tôi không thể nói. Những sợi chỉ trong tâm trí tôi vẫn chưa được tháo gỡ ra, một mớ ký ức hỗn độn không thể lần ra đầu dây mối nhợ ngay cả khi tôi đã đến gần chúng. Nhưng trong lúc nói chuyện, tôi cảm thấy một điều gì đó đã bắt đầu hình thành trong tôi.
Thoạt tiên tôi nghĩ tay chấp hành viên sẽ phản đối, hoặc ai đó khác sẽ cất cao giọng, nhưng vị quan tòa chỉ giơ tay lên, liếc nhìn viên thư ký, ra hiệu cái tên đó nên được ghi vào sổ.
Tôi không chắc đó là một lời nói dối, không phải vào lúc đó, vì tên của chính tôi vẫn có vẻ như tên của một kẻ khác, nhưng khi tôi đứng và lắng nghe tay chấp hành viên tuyên hình phạt, tôi bắt đầu hiểu tôi đã làm gì, nhận thức đó không kinh khủng lắm mà gần như mang tính chất giải phóng, như thể một phần nào đó của tôi đã bị bỏ lại sau lưng bởi những lời nói của tôi.
Chỉ sau đó, khi tôi được dẫn trở lại xà lim, tôi mới cảm thấy sự dối trá đó đã nằm sẵn trên đầu lưỡi tôi. Không phải tên của tôi mà của một kẻ khác. Nhưng còn có một điều khác, khó diễn tả hơn, một cảm giác mà trong đó nó đã thay đổi tôi. Tôi từng là gì, tôi từng làm gì, tạo nên khác biệt, một phần của một bản ngã khác. Không biến mất, không bao giờ như thế, nhưng vì lý do nào đó dễ chấp nhận hơn.
Tôi đã nằm trong cái xà lim đó một tuần, thân thể tôi bị những cơn sốt và những ảo ảnh phá hủy. Có lẽ tôi đã chết, một chút xíu những gì cỏn lại trong thân thể và tâm trí tôi cháy bùng lên trong cơn đau súc vật đó, thật sự đôi khi tôi tưởng tôi đã chết. Tôi mơ thấy những điều tẻ ngắt đang đào sâu xuống da thịt của tôi, thấy phân, mật và lửa trong bụng tôi, thấy những nỗi kinh hoàng không tên đang bò lên mái nhà và trườn trên sàn nhà, khóc lóc, lắp ba lắp bắp và cào vào những bức tường và cửa. Lúc đó, trên sàn đá lạnh, tôi bị dời ra khỏi bản thân, những nỗi kinh hoàng của những ngày cuối đó được chứng kiến trong một giấc mơ.
Trong xà lim đó còn có những người khác ngoài tôi. Có một người đã từng sống với tôi trước khi quan tòa là người đầu tiên dùng đến cái tên đó. “Ai vậy?” một người mới tới hỏi - “May,” anh ta đáp.
Có thời gian để suy ngẫm lại về lời nói dối của tôi trong những ngày và tuần đến sau đó. Đầu tiên cái tên không dễ gắn với tôi, một điều tệ hại, và dường như đầu óc vẫn còn yếu, chất liệu của bản ngã tôi trở nên mỏng manh và nông cạn. Tôi nói rất ít với những người trong chốn ấy, và tới lượt họ cũng ngoảnh mặt đi với tôi. Nhưng khi những tuần trôi qua, tôi nhận thấy cái tên đó ngày càng dễ xuất hiện trên lưỡi của tôi hơn, và quá khứ bắt đầu trôi mất.
Có lẽ một kẻ khác có thể bịa ra nhiều thứ khác ngoài cái tên, thậm chí vay mượn hay bịa đặt ra cả một quá khứ. Nhưng tôi chỉ ao ước tự do, sống mà không có quá khứ. Tôi có thể chào đời không phải là một em bé khóc oe oe mà là một người đã hoàn toàn trưởng thành, đứng lên từ nhục thể đó và lớp đất vón cục để bắt đầu lại lần nữa. Như thể lúc đầu đó là một lời nói dối, rồi dần dà nó trở thành một điều gì đó nhỏ nhoi hơn thế, và ngày càng nhỏ đi. Một cuộc đời khác, vừa tìm thấy, một cái tên khác mà tôi biết là của mình. Tôi không thể nói người bạn xưa của mình đã trở thành cái gì. Có thể anh ta thành đạt ngay trong một đường phố London nào đó, không biết tới cuộc sống như cái bóng của anh ta mà tôi đang sống. Anh ta có biết tôi chăng nếu nhìn thấy tôi lúc này? Anh ta có hiểu tôi đã làm những gì, tước đoạt những gì chăng? Nói cho cùng, chúng chỉ là những điều nhỏ nhặt, những cái tên của chúng ta, những mớ âm thanh và nét mực, vô thường. Chỉ là chuyện dễ thôi, để quên đi bản ngã của một người, để nhầm lẫn giữa tấm mặt nạ chúng ta đeo với sự thật về chúng ta, để trở thành một cái tên không phải của chúng ta, để bỏ lại sau lưng một cuộc đời và được tái sinh.